1

Operacja rewizyjna w powikłaniach alloplastyki stawu biodrowego: problemy, rozwiązania i nauka z nich wypływająca

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (WI)

Prof. B. M. Wroblewski, Paul D. Siney, Patricia A. Fleming
Charnley Research Institute, Wrightington Hospital, Wigan, Lancs WN6 9EP.

Jako chirurgię rewizyjną określa się powtórne interwencje operacyjne w przypadkach pierwotnej alloplastyki biodra.
ZWICHNIĘCIE: Przeglądając ponad 14000 zabiegów artroplastyki niskotarciowej metodą Charnley’a stwierdzono, że powikłania wystąpiły w 0.63% przypadkach, z czego 0.11% prowadziło do zabiegu rewizyjnego. Przyczyny zostały zidentyfikowane jako: utrata działania przywodzicieli, skrócenie kończyny spowodowane wysokim położeniem panewki lub niskim odcięciem szyjki kości udowej, złym ustawieniem i orientacją komponentów. Nawrotowe nadwichnięcie z pewnością częściej występujące, ale trudniejsze do pewnego zdiagnozowania, doprowadzi do wytworzenia się nadżerek brzegu panewki i ostatecznie do trwałego zwichnięcia. Problemu tego nie rozwiązuje ani głowa w systemie blokowanym, ani jej duża średnica. Głowa w systemie blokowanym doprowadza do ograniczenia ruchów kątowych i poluzowania panewki. W badaniach prospektywnych przy użyciu głowy o średnicy 32 mm ilość przypadków zwichnięć porewizyjnych nie zmniejszyła się. Korzystny okazał się natomiast „ustawiony kątowo” kształt panewki. Ponieważ nie ma izolowanej przyczyny, nie ma również prostego rozwiązania i rewizja nawracającego zwichnięcia pozostaje problemem wystawiającym nas na dużą próbę. Ważne jest zwracanie uwagi na szczegóły oceny i gotowość do pełnej rewizji w czasie operacji, a postępowanie pooperacyjne może wymagać ograniczenia zakresu ruchów. Sedno poprawy leży w opanowaniu jednego wzoru i techniki operacyjnej oraz unikaniu jakiejkolwiek ekspozycji, która uszkodziłaby mięśnie pośladkowe.
ZAKAŻENIE: Przed wprowadzeniem sterylnego obiegu powietrza częstość głębokich zakażeń w artroplastyce niskotarciowej metodą Charnley’a (LFA-low-friction arthroplasty) wynosiła ponad 8%. Przy sterylnym obiegu powietrza, zwiększonej do 300/godz. liczbie wymian powietrza i kombinezonów na całe ciało częstość infekcji zmniejszyła się do 1.5%, ale nadal pozostała wyższa u pacjentów z cukrzycą, łuszczycą, reumatoidalnym zapaleniem stawów lub wcześniejszą operacją stawu biodrowego. Dodatek cementu akrylowego zawierającego antybiotyk zmniejszył częstość infekcji do mniej niż 1 %.
Antybiotyki doustne lub dożylne mogą przynieść dalsze korzyści, jednak konieczna jest duża liczba przypadków, aby udowodnić ich skuteczność. W leczeniu głębokich zakażeń można stosować antybiotyki, chociaż trudno jest udowodnić korzyści z nich płynące wykorzystując jako punkt końcowy nie wystąpienie zdarzenia. W postępowaniu z głębokimi zakażeniami w odpowiednich przypadkach preferuje się jednoetapową rewizję, która przy siedmioletniej obserwacji kończy się sukcesem w 84 % przypadków.
ZŁAMANIE TRZPIENIA I OBLUZOWANIE KOMPONENTÓW: Przy stosowaniu techniki LFA metodą Charnley’a, nie wykonywano rewizji z powodu powyższych powikłań przez aż 6 lat od wprowadzenia techniki, czyli przez około 2500 zabiegów. (Ta obserwacja została wykorzystana do określenia ZŁOTEGO STANDARDU CHARNLEY’A) .
ZŁAMANIE TRZPIENIA: Częstość występowania przy oryginalnym kształcie trzpienia ze spłaszczoną częścią tylną sięgała 1.8%, z czego ponad 90 % uległo złamaniu w ciągu 11 lat przeprowadzania operacji u pacjentów z prawidłową aktywnością.
Problem wynikał z braku proksymalnego podparcia trzpienia przy dobrym umocowaniu dystalnym, siły skręcającej wyginającej mechanizm wywieranej przez przemieszczoną względem płaszczyzny szyjkę protezy i nacisku z kierunku przednio-górnego. Rozwiązaniem była operacja rewizyjna z dobrym proksymalnym mocowaniem.
Przez wprowadzenie ORTRON (DePuy) do produkcji trzpieni i zablokowanie jamy szpikowej przez korek kostny złamanie trzpienia zostało prawie wyeliminowane.
OBLUZOWANIE TRZPIENIA: W przeciwieństwie do złamań trzpienia proces ten mogą zwiastować wczesne radiologiczne oznaki postępującego osuwania się trzpienia jak odłamane fragmenty cementu lub oddzielenie pnia od cementu.
Jeśli proces ten postępuje, prowadzi do powstania jamistości w trzpieniu, utraty masy kości udowej (femoral bone stock) i złamań trzonu kości udowej. Chociaż obluzowanie w przeciwieństwie do złamania jest procesem rozciągniętym w czasie i nie występuje nagle, czas operacji rewizyjnej jest istotny, jeśli chce się uniknąć rozległego przeszczepu kostnego lub operacji jak przy guzach nowotworowych.
Prawidłowe otwarcie i preparowanie jamy szpikowej, centralne ułożenie trzpienia, wprowadzanie cementu pod wyższym ciśnieniem i unikane dystalnego podparcia trzpienia są w równym stopniu istotne dla uzyskania lepszych długoterminowych wyników.
Wydaje się, że po udoskonaleniu fiksacji trzpienia i wyeliminowaniu komplikacji w postaci złamania trzpienia głównym problemem jest obecnie proces ochrony przed ścieraniem części proksymalnej kości udowej w niektórych przypadkach pozostających w najdłuższej obserwacji. Badanie prospektywne dotyczące użycia trzpienia zwężającego się stopniowo w trzech wymiarach bez dystalnego podparcia cementowego dostarcza pasjonującego rozwoju, który jest wspierany przez rozległe dane eksperymentalne i doświadczenie kliniczne zdobyte na 1500 przypadkach wszczepionych od 1993 roku.
ZUŻYCIE I OBLUZOWANIE PANEWKI: Zużycie i obluzowanie panewki są obecnie z pewnością najważniejszymi problemami długoterminowymi. Chociaż mechanizmy uszkodzenia mogą wynikać jedne z drugich do najważniejszych należą ograniczenie ruchów kątowych przez konflikt i ścieńczenie szyjki oraz kątowe odchylenie panewki. Problem dodatkowo komplikuje uszkodzenie głowy metalowej komponenty kości udowej. Wprowadzenie materiałów ceramicznych (tlenek glinu i dwutlenek cyrkonu) do produkcji głowy komponenty udowej i polietylen z krzyżowymi wiązaniami chemicznymi wydaje się być bardzo obiecujący na podstawie 13 letniej obserwacji.
LFA metodą Charnley’a przetrwało próbę 37 lat zastosowania klinicznego. Powikłania, wyniki długoterminowe i badania eksplantowanych materiałów służą do ciągłego udoskonalania metody. Dalsze postępy czynione są tylko małymi krokami.
Postęp może zostać osiągnięty dzięki chirurgom świadomym zapotrzebowania, dzięki zaakceptowaniu przez pacjentów ograniczeń operacji i instytucjom umożliwiającym ten rodzaj leczenia godzącym się z częścią odpowiedzialności na nich przypadającą.




Ocena zmian w układzie kostno-mięśniowym u dzieci z niewydolnością podwzgórzowo-przysadkową (…)

 

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s68.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s14.

L43
Ocena zmian w układzie kostno-mięśniowym u dzieci z niewydolnością podwzgórzowo-przysadkową przed i w trakcie leczenia hormonem wzrostu

D. Januś1 , H. Dziatkowiak1, E. Czerwiński2, R. Kukiełka2
1. Klinika Endokrynologii Dzieci i Młodzieży, Kraków
2. Klinika i Katedra Ortopedii, Kraków

Adres do korespondencji: Klinika Endokrynologii Dzieci i Młodzieży, Polsko-Amerykański Instytut Pediatrii,
ul. Wielicka 256, 30-663 Kraków
Celem pracy jest ocena zaburzeń mineralnych kości oraz zmian składu ciała u dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki (snp) przed rozpoczęciem leczenia i w trakcie 2 letniego leczenia hormonem wzrostu.
Badaniem objęto 25 dzieci w wieku od 5 do 15 lat (6 dziewczynek i 19 chłopców) z snp. Badania densytometryczne całego ciała i kręgosłupa lędźwiowego w odc. L2-L4 metodą DEXA (DPX-IQ Lunar) wykonano przed leczeniem hormonem wzrostu (GH) oraz w odstępach 12 miesięcznych w ciągu 2 lat leczenia GH. Oceniono zmiany gęstości mineralnej całego kośćca i odcinka lędźwiowego L2-L4, BMI, beztłuszczowej masy ciała, zawartości tkanki tłuszczowej, składników mineralnych w całym kośćcu i w odcinku L2-L4 oraz całkowitą zawartość wapnia w kośćcu. Wiek kostny oceniono wg metody Greulich-Pyle, a pokwitanie płciowe oceniono wg skali Tannera.
Wyniki: W trakcie leczenia hormonem wzrostu zarówno u dziewczynek, jak i chłopców zaobserwowano znamienną poprawę gęstości mineralnej kości szczególnie w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, jak i znamienny wzrost zawartości beztłuszczowej masy ciała przy nieznamiennym zwiększeniu masy tłuszczowej. Zwiększeniu uległa również zawartość składników mineralnych w kośćcu. Wnioski: Dzieci z somatotropinową niedoczynnością przysadki przed leczeniem hormonem wzrostu mają obniżoną gęstość mineralną kości w stosunku do wieku chronologicznego, wzrostowego i kostnego oraz słabo rozwiniętą masę mięśniową. Gęstość mineralna kości, jak i masa mięśniowa zwiększają się już po pierwszym roku leczenia hormonem wzrostu. W okresie pokwitania gęstość mineralna kości osiąga wartości zgodne z normą dla wieku kostnego.

L43
EVALUATION OF CHANGES IN THE MUSCULO-SKELETAL SYSTEM IN CHILDREN WITH HYPOTHALAMIC-HYPOPHYSEAL INSUFFICIENCY BEFORE AND AFTER GROWTH HORMONE TREATMENT

D. Janus1, H. Dziatkowiak1, E. Czerwinski2, R. Kukiełka2,
1Department of Pediatric and Adolescent Endocrinology, Krakow, 2Chair and Department of Orthopedics, Jagiellonian University, Krakow, Poland

The aim of the study is the evaluation of bone mineral disturbances and body composition changes in children with somatotropic hypopituitarism (SH) prior to and in the course of 2- year growth hormone therapy.
The study included 25 children aged 5-15 years (6 girls and 19 boys) with diagnosed somatotropin hypopituitarism. Total body and lumbar densitometry (L2-L4) employing the DEXA method (DPX-IQ Lunar) was performed before growth hormone (GH) therapy and every 12 months over a two-year treatment duration. The assessment included changes in skeletal and lumbar bone mineral density, BMI, lean body mass, fat tissue, total body and lumbar bone mineral content, as well as total bone calcium content. All children were subjected to auxologic evaluation every 3 months. Their bone age was assessed according to Greulich- Pyle, and pubertal stage according to Tanner.
Results: In the course of growth hormone treatment both girls and boys showed a significant improvement of bone mineral density, especially in the lumbar spine, as well as a significant increase of lean body mass and non-significant increase of fat body mass. An increase was also noted in skeletal bone mineral components.
Conclusions: Before GH treatment, children with somatotropic hypopituitarism show decreased bone mineral density for chronological, height and bone age, as well as poorly developed muscle mass. Bone mineral density and muscle mass increase already after the first year of growth hormone therapy. At puberty bone mineral density approximates values normal for bone age.

 




Zastosowanie tylnej spondylodezy międzytrzonowej w leczeniu chorób i urazowych uszkodzeń (…)

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W82)

Zastosowanie tylnej spondylodezy międzytrzonowej w leczeniu chorób i urazowych uszkodzeń kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego
Piotr Godlewski, Tomasz Mazurkiewicz, Krzysztof Gawęda
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie 20-950 Lublin, Jaczewskiego 8

W lubelskiej Klinice Ortopedii i Traumatologii w latach 1994-1998 wykonano 23 chorym tylną spondylodezę międzytrzonową zmodyfiko-wanym zestawem PLIF. Wskazaniem do spondylodezy u 15 pacjentów były kręgozmyki segmentów L4/L5 i L5/S1 i u 8 leczonych urazowe uszkodzenia części piersiowo-lędźwiowej kręgosłupa. W tej grupie chorych spondylodezę międzytrzonową poprzedzała rekonstrukcja złamanego trzonu sposobem Daniaux. Technika operacyjna tylnej spondylodezy zestawem PLIF wymaga wykonania szerokiej laminekto-mii sięgającej do podstaw łuków. Po odchyleniu opony i zabezpieczeniu korzeni nerwowych nawierca się frezem o średnicy od 10 do 14 mm dwa otwory na poziomie szczeliny międzytrzonowej. Usunięcie pozostałych fragmentów krążków międzykręgowych poprzedza wprowadzenie przeszczepów w wywiercone otwory. Przeszczepy uformowane w kształcie kołków pobiera się frezem koroniastym z grzebienia talerza kości biodrowej. Tylna spondylodeza międzytrzonowa zestawem PLIF nie przedłuża znacznie zabiegu operacyjnego i uwalnia od potrzeby wykonywania spondylodezy międzytrzonowej z dojścia przedniego. Tylna spondylodeza w jedno lub dwusegmentowych stabilizacjach transpedikularnych w leczeniu kręgozmyków lub urazowych uszkodzeń kręgosłupa okazuje się nie w pełni skuteczna. Autorzy przedstawiają technikę operacyjną oraz wczesne wyniki leczenia z analizą wgajania przeszczepów na podstawie badań radiologicznych, tomograficznych oraz densytometrycznych. Omówiono również przyczyny i rodzaje powikłań. U jednej chorej obserwowaliśmy przemieszczenie jednego przeszczepu do kanału kręgowego z drażnieniem korzenia co wymagało zabiegu rewizyjnego w celu usunięcia przemieszczonej części przeszcze-pu. Uszkodzenie opony podczas wykonywania spondylodezy wystąpiło u 3 operowanych osób. Mimo zeszycia opony u jednej chorej płynotok ustał dopiero po 2 tygodniach.




Polimorfizm genów dla receptora witaminy D3 i estrogenowego w populacji chorych na osteoporozę

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s69-70.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s14.

 

L44
Polimorfizm genów dla receptora witaminy D3 i estrogenowego w populacji chorych na osteoporozę

Wanda Horst-Sikorska1, Daria Baszko-Błaszyk1, Katarzyna Ziemnicka1, Robert Kalak2, 3, Jolanta Kwiatkowska 2, Ryszard Słomski2,3
1/Katedra i Klinika Endokrynologii i Przemiany Materii AM Poznań,  ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań
2/Zakład Genetyki Człowieka PAN Poznań.

Odkrycie przyczyn powstawania osteoporozy jest prawdopodobnie najlepszą drogą poszukiwania sposobu zapobiegania i leczenia tej jednostki chorobowej. Jak się obecnie przyjmuje jej obraz jest uwarunkowany czynnikami genetycznymi, ogólnym stanem zdrowia oraz zewnętrznymi czynnikami działającymi w ciągu życia chorych. Czynniki genetyczne decydować mają o wartości szczytowej masy kostnej. Stąd z pewnością w sytuacji określenia ich wpływu na kość można będzie z większym prawdopodobieństwem określać indywidualne zagrożenie osteoporozą. To z kolei może zasadniczo zmienić przebieg choroby. W metabolizmie kości ważną rolę odgrywają witamina D3 oraz estrogeny. Stąd celem pracy było badanie polimorfizmu dla genów: receptora witaminy D3 ( VDR) oraz estrogenowego (ER) w grupie chorych z pierwotną osteoporozą pomenopauzalną i starczą oraz poszukiwanie ich związku z gęstością kości. Badaniem objęto 43 kobiety. Ocenę gęstości kości wykonano pomiarem DEXA L1-4. We wszystkich przypadkach zbadano polimorfizm TaqI, ApaI, BsmI, FokI dla VDR oraz PvuII i XbaI dla ER. Próbę kontrolną stanowiło 20 zdrowych kobiet. Wyniki oznaczeń genotypu VDR i ER (w %) przedstawiono w tabeli poniżej:

 

 

 

Genotyp

 

TT

 

Tt

 

tt

 

AA

 

Aa

 

aa

 

BB

 

Bb

 

bb

 

FF

 

Ff

 

ff

 

I

50.0

33.3

16.7

16.7

46.6

36.7

16.7

36.7

46.6

33.3

36.7

30.0

 

II

46.2

46.2

7.6

23.1

61.5

15.3

7.7

61.5

30.8

25.0

50.0

25.0

 

K

60.0

30.0

10.0

20.0

30.0

50.0

10.0

40.0

50.0

30.0

50.0

20.0

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Genotyp

 

PP

 

Pp

 

pp

 

XX

 

Xx

 

xx

 

 

 

 

 

 

 

I

23.3

46.7

30.0

13.3

46.7

40.0

 

 

 

 

 

 

 

II

30.8

38.4

30.8

15.4

46.2

38.4

 

 

 

 

 

 

 

K

50.0

40.0

10.0

10.0

60.0

30.0

 

 

 

 

 

 

 

I – osteoporoza, II – osteopenia, K – grupa kontrolna

Wnioski: Wykazano statystyczną zależność pomiędzy BMD a polimorfizmem PVUII dla ER.


L44. VITAMIN D3 RECEPTOR GENE AND ESTROGEN RECEPTOR GENE POLYMORPHISM IN THE POPULATION WITH OSTEOPOROSIS

Wanda Horst-Sikorska1, Daria Baszko-Błaszyk1, Katarzyna Ziemnicka1, Robert Kalak2,3, Jolanta Kwiatkowska2, Ryszard Słomski2,3,
1Department of Endocrinology and Metabolism, University School of Medical Sciences, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznaii, 2Department of Human Genetics, Polish Academy of Science, Poznani, Poland

Studies of the etiology of osteoporosis are the most important for proper prophylaxis and treatment. It has been generally
accepted, that the clinical picture of osteoporosis is conditioned by genetic factors, general state of health and environmental factors acting during the lifespan. Genetic factors may decide about peak bone mineral density, thus their determination would be helpful in establishing the individual risk of osteoporosis. Our knowledge about these risk factors can help us to change the course of the disease. Vitamin D3 and estrogens play an important role in bone metabolism. Thus, the aim of our study was to estimate vitamin D3 receptor gene (VDR) and estrogen receptor gene (ER) polymorphisms in patients with primary postmenopausal and senile osteoporosis and to investigate the relationships between genotype and bone mineral density (BMD). The studies referred to 43 women with low BMD and 20 healthy controls. BMD was determined in lumbar spine (L1-L4) using DEXA. In all cases VDR polymorphism (for TaqI, ApaI and BsmI) and ER polymorphism (for PvuII, XbaI and FokI) was studied. Results of genotype investigations are given in the table below:
Genotype
TT
Tt
tt
AA
Aa
aa
BB
Bb
bb
FF
Ff
ff
I                      
II                     K
50.0 46.2 60.0
33.3 46.2 30.0
16.7 7.6 10.0
16.7 23.1 20.0
46.6 61.5 30.0
36.7 15.3 50.0
16.7 7.7 10.0
36.7 61.5 40.0
46.6 30.8 50.0
33.3 25.0 30.0
36.7 50.0 50.0
30.0 25.0 20.0
Genotype
PP
Pp
pp
XX
Xx
xx
 
 
 
 
 
 
I
23.3
46.7
30.0
13.3
46.7
40.0
 
 
 
 
 
 
II
30.8
38.4
30.8
15.4
46.2
38.4
 
 
 
 
 
 
K
50.0
40.0
10.0
10.0
60.0
30.0
 
 
 
 
 
 
I, osteoporosis;II, osteopenia; C, control group (%)
We have found a statistically significant correlation between BMD and Pvu II ER polymorphism.
 





W73 ZDROWA „GŁOWA” KOŚCI UDOWEJ U DZIECI Z CHOROBĄ PERTHESA W OBRAZIE RENTGENOWSKIM ORAZ MRI

Streszczenia zjazdu PTOiTr 2000

Grzegorz Kandzierski

Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie 20-093 Lublin

1.Wstęp.
U dzieci z jednostronną chorobą Perthesa, „zdrowa” głowa kości udowej uważana jest za prawidłową i stanowi odniesienie dla porównania z „chorą” w badaniach obrazowych. Analizując pierwsze rentgenogramy stawów biodrowych dzieci z chorobą Perthesa, można zaobserwować zmiany kształtu i wielkości nasady oraz ustawienia chrząstki nasadowej w „zdrowej” głowie kości udowej.
.
2.Metoda badań
Oceniłem rentgenogramy stawów biodrowych 173 dzieci z jednostronną chorobą Perthesa. Grupę kontrolną stanowiły urografie i cystografie 174 dzieci w wieku 3-10 lat, na których mogłem ocenić stawy biodrowe. Porównałem również obraz „zdrowych” głów kości udowych na rentgenogramach i MRI stawów biodrowych 15 dzieci z chorobą Perthesa.
.
3. Wyniki.
U 35% dzieci z chorobą Perthesa na pierwszych rentgenogramach stawów biodrowych wystąpiły radiologiczne nieprawidłowości w „zdrowej” głowie kości udowej: spłaszczenie nasady, zmniejszenie nasady, zmiany konturu nasady oraz zmiany ustawienia chrząstki nasadowej. Zmiany rentgenowskie ustępowały z wiekiem, w trakcie leczenia. Nie odnotowano objawów klinicznych ze strony „zdrowego” stawu biodrowego. .
Podobnie zmieniony kształt nasady oraz ustawienia chrząstki nasadowej obserwowałem w „chorej” głowie kości udowej, ale tylko na rentgenogramach we wstępnej (tzw. „radionegatywnej”) fazie choroby. Zmiany te prawdopodobnie były następstwem czasowego zaburzenia rośnięcia chrząstki wzrostowej nasady oraz chrząstki nasadowej głów kości udowych i wystąpiły wcześniej od objawów radiologicznych oraz klinicznych choroby Perthesa.




Markery obrotu kostnego a określenie ryzyka złamania u kobiet po menopauzie

 

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s70-71.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s14-15.

L45
Markery obrotu kostnego a określenie ryzyka złamania u kobiet po menopauzie

Jacek Łukaszkiewicz1, Elżbieta Karczmarewicz1, Joanna Marowska1, Maria Kobylińska1, Krystyna Prószyńska1, Liliana Bielecka1, Halina Matusik1, Paweł Płudowski1, Krzysztof Hoszowski2, Paweł Korczyk2, Witold Tłustochowicz3, Roman Lorenc1

1.Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka,
2.Szpital Kolejowy,
3.Centralny Wojskowy Szpital Kliniczny.

Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej. Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka al. Dzieci Polskich 20, 04-736 Warszawa-Międzylesie, Polska

Zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, markery obrotu kostnego stanowią niezależny od aktualnej wartości BMD, czynnik ryzyka złamań. Trwają próby znalezienia najlepszego markera lub kombinacji dwóch markerów dla oceny tego ryzyka. Celem tej pracy była próba skonstruowania algorytmu zmierzającego do wyłonienia pary markerów najlepiej charakteryzującej obrót kostny (w grupie 120 kobiet pomenopauzalnych z TS BMD w zakresie kręgosłupa lędźwiowego<-2,0) spośród analizowanych 4 markerów resorpcji (NTx, CTx, PYR, d-PYR) i 3 markerów kościotworzenia (b-ALP, BGP, PINP). Procedurę rozpoczęto analizą skupień wykonaną dla każdej z 12 par markerów. Jej efektem było 12 podziałów na podgrupy z wysokim („H”) i niskim („L”) obrotem kostnym. Podział dla każdej z par weryfikowano porównując średnie BMD (L2-L4) dla podgrup L i H, z uwzględnieniem wpływu wieku i masy ciała. Podział otrzymany dla pary markerów NTx/b-ALP okazał się najbardziej skuteczny (delta) i charakteryzujący się największą znamiennością (test t). Potwierdzono go dzieląc losowo całą grupę badaną na 2 równe podgrupy, w których wykonana analiza skupień potwierdziła podobny rozkład przypadków H i L wokół linii podziału przeprowadzonej na podstawie górnych granic norm tych markerów, dla kobiet premenopauzalnych. Wydaje się zatem, że chociaż trudno jest obecnie oczekiwać dokładnych wyliczeń szybkości utraty masy kostnej na podstawie pomiarów markerów, to przy zastosowaniu proponowanego algorytmu w bardziej reprezentatywnej populacji, istnieje realna szansa uzyskania możliwości klasyfikowania poszczególnych pacjentek jako charakteryzujących się niskim lub wysokim obrotem kostnym – uznanym ostatnio za niezależny od niskiego BMD, czynnik ryzyka złamań.

L45
BONE TURNOVER MARKERS CAN AID FRACTURE RISK ASSESSMENT IN POSTMENOPAUSAL WOMEN

Jacek Lukaszkiewicz1, Elzbieta Karczmarewicz1, Joanna Marowska1, Maria Kobyliiiska1, Krystyna Proszynska1, Liliana Bielecka1, Halina Matusik1, Pawet Pludowski1, Krzysztof Hoszowski2, Pawet Korczyk2, Witold Tlustochowicz3, Roman Lorenc

1,1The Children’s Memorial Health Institute, 2The Railway Hospital, 3The Central Clinical Hospital, Military School of Medicine. Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, al. Dzieci Polskich 20, 04-736 Warszawa-Miedzylesie, Poland

According to current views, bone turnover markers may be considered as a risk factor, which is independent of the current BMD value. Therefore efforts are undertaken to find the best marker or their combination to assess that risk. The task of this study was to devise an algorithm aimed at unveiling a pair of markers which could best characterize bone turnover (in a group of 120 postmenopausal women with lumbar spine TS BMD <—2.0), from a panel of 4 resorption (NTx, CTx, PYR, d-PYR) and 3 formation (b-ALP, BGP, PINP) markers. The procedure was started by a cluster analysis for each of the 12 pairs of markers, resulting in obtaining of 12 divisions into subgroups with a high (’H’) and low (’L’) bone turnover. The quality of the division was verified for each pair by comparing mean BMD’S (L2-L4) for the L and H subgroups, accounting for the effect of age and body mass. The division obtained for the NTx/b-ALP pair of markers was most effective (delta) and having the highest significance (f test). This was confirmed by random splitting of the whole study group into 2 equal subgroups, in which a cluster analysis was performed again. Similar distribution of H and L cases around a division line drawn with the use of the upper premenopausal limits of both markers. At present it is unreasonable to expect the exact calculation of bone loss velocity basing on bone marker values. Nevertheless, using the proposed algorithm, there seems to be a good chance of obtaining a means to classify individual patients as low or high turnover cases – a condition which is recently recognized as independent from BMD, fracture risk factor.

 




Wartość osteotomii transiliakalnej i bliższego końca kości udowej w leczeniu (…)

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W74)

Wartość osteotomii transiliakalnej i bliższego końca kości udowej w leczeniu choroby Perthesa z inkongurencją stawu

Paweł Posadzy (1), Jacek Kruczyński, Andrzej Szulc (3), Tomasz Piontek (4)

Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej A.M. w Poznaniu (1,3,4) Katedra i Klinika Ortopedii A.M. w Poznaniu (2) 61-546 Poznań, 28 Czerwca 1956 r. 135/147

Wstęp. W piśmiennictwie na temat choroby Perthesa niewiele jest publikacji omawiających wyniki leczenia operacyjnego łączącego w jednym zabiegu osteotomię kości udowej i miednicy. Celem tej pracy było prześledzenie zmian w obrębie stawu biodrowego po leczeniu operacyjnym choroby Perthesa ze szczególnym uwzględnieniem kongruencji stawu. .
Materiał i metodyka. Analizie poddano 35 chorych leczonych operacyjnie w Klinice Ortopedii Dziecięcej w latach 1988 – 1990 z powodu choroby Perthesa z inkongruencją stawu – metodą osteotomii transiliakalnej i bliższego końca kości udowej,. Okres obserwacji był nie krótszy niż 5 lat. Średnia wieku dziecka w chwili operacji wynosiła 7 lat i 3 miesięcy (5 – 10 lat), a w chwili badania końcowego 15 lat (12 – 19 lat). Analizie poddano radiogramy a-p oraz osiowe stawów biodrowych. Badane parametry radiologiczne opisywały bliższy koniec kości udowej, panewkę oraz usytuowanie głowy w panewce. Wyniki oceniano przy pomocy klasyfikacji oceny stawów biodrowych PTOiTr z 1996 r. oraz Stulberga i poddano je analizie statystycznej. .
Wyniki. W ostatnim kontrolnym badaniu klinicznym stan 17 stawów (46%) oceniono jako bardzo dobry, 12 (32%) jako dobry, a 8 (22%) jako dostateczny. W ostatnim kontrolnym badaniu radiologicznym stan 7 stawów biodrowych (19%) oceniono jako bardzo dobry; 13 stawów (35%) jako dobry; 2 stawów (5%) jako dostateczny; a 15 (41%) jako niedostateczny. Stosując klasyfikację Stulberga w końcowej ocenie rtg do klasy I zaliczono 7 stawów (19%), do II – 12 (32,4%), do III – 13 (35,1%), do IV i V – 5 (13,5%). .
Wniosek. Leczenie operacyjne stawu biodrowego przy pomocy osteotomii bliższego końca kości udowej i transiliakalnej okazało się przydatną metodą postępowania w chorobie Perthesa z inkongruencją stawu; ekstruzja głowy kości udowej po leczeniu operacyjnym w większości stawów biodrowych poprawiała się w sposób istotny.




Alendronian in treatment of postmenopausal osteoporosis and its complications

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s71-72.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s15.

L46
Alendronian in treatment of postmenopausal osteoporosis and its complications
(Alendronian w leczeniu osteoporozy pomenopauzalnej i powikłania z tym związane)

V.V. Povoroznyuk1, P.I.Nykonenko1, Т.F.Тatarchuk2
1. Institute of Gerontology, АМS Ukraine, Kyiv
2. Institute of Pediatrics, Obstetrics and Gynecology, АМS Ukraine, Kyiv

Bisphosphonates is a new class of medicaments having a pronounced antiresorptive effect on bone tissue. Fosamax (alendronate sodium, trademark of MSD) is an amino-bisphosphonate acting as a powerful and specific inhibitor of osteoclast-induced resorption of bone tissue. To study the efficacy of Fosamax in the treatment of post-menopausal osteoporosis and its complications (vertebrae fractures) 25 women aged 56–75 years (mean age – 63,6±1,2 years) were examined. Osteoporosis and its complications were diagnosed by means of ultrasound and roentgenography of thoracic and lumbar spine. 11 patients (44,0%) had vertebrae fractures of a clinoid type and compression. To evaluate structural-functional state of bone tissue ultrasound densitometer “Achilles+” (Lunar Corp., Madison, WI) was used. Speed of ultrasound spreading (SOS, m/sec), broadband ultrasound attenuation (BUA, dB/MHz) and Stiffness index of bone tissue (SI, %) were determined. Fosamax was prescribed in a dose of 10 mg, in the morning, on an empty stomach, 1/2 hour before the meal. Ultrasonometry and evaluation of pain syndrome’s pronouncement were carried out in 1, 3, 6, 12 months from the beginning of treatment. 25 patients (I group) were taking the drug for 3 months, 17 patients (II group) were taking it for 6 months, 11 patients (III group) were taking it for 1 year. Patients ceased taking drug because of financial difficulties and not because of absence of effect or side effect. 9 women taking Fosamax for 1 year were examined in 12 months after the end of treatment (they were included in the IV group). Fosamax considerably reduced pronouncement of pain syndrome and greatly improved structural-functional state of bone tissue: I group – SOS (before treatment – 1513±4 m/sec; in 3 months – 1514±4 m/sec); BUA (before treatment – 91,0±2,1 dB/MHz; in 3 months – 93,4±2,2 dB/MHz); SI (before treatment – 64,5±2,1%; in 3 months – 66,5±2,3%); II group – SOS (before treatment – 1512±6 m/sec; in 6 months – 1514±6 m/sec); BUA (before treatment – 90,4±2,5 dB/MHz; in 6 months – 96,8±3,2 dB/MHz; p=0,019); SI (before treatment – 64,0±3,0%; in 6 months – 68,7±2,9%; p=0,012); III group – SOS (before treatment – 1516±7 m/sec; in 12 months – 1518±6 m/sec); BUA (before treatment – 91,9±2,5 dB/MHz; in 12 months – 99,5±2,8 dB/MHz; p=0,030); SI (before treatment – 66,2±3,1%; in 12 months – 71,2±2,7%; p=0,036); IV group – SOS (before treatment – 1522±8 m/sec; in 12 months – 1525±8 m/sec; in a year after the end of treatment – 1516±10 m/sec); BUA (before treatment – 90,0±2,2 dB/MHz; in 12 months – 99,4±2,9 dB/MHz; in a year after the end of treatment – 97,6±4,5 dB/MHz; p<0,05 compared to the parameter before treatment); SI (before treatment – 66,8±3,2%; in 12 months – 73,1±2,6%; in a year after the end of treatment – 69,6±4,3%). Results of our studies show Fosamax’s efficacy in treatment of postmenopausal osteoporosis and its complications. The drug increases bone mineral density, improves its solid characteristics, which is followed by a considerable decrease of a pain syndrome’s pronouncement and increase in functional abilities of patients.




Hemipelvectomia wewnętrzna u dzieci

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W75)

Wojciech Woźniak, Magdalena Rychłowska-Pruszyńska, Mateusz Kuczabski, Tadeusz Izbicki, Tomasz Walenta

Klinika Chirurgii Onkologicznej Dzieci, Instytut Matki i Dziecka ul. Kasprzaka 17a, 01-211 Warszawa

W latach 1985-1999 w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie leczono ponad 250 pacjentów z pierwotnymi nowotworami złośliwymi kości (osteosarcoma, sarcoma Ewingi, chondrosarcoma). U wszystkich pacjentów stosowano współczesne zasady leczenia skojarzonego, składające się z chemioterapii, postępowania chirurgicznego i/lub napromieniania. .
Prezentujemy grupę 13 pacjentów, u których wykonano: .
2 hemipelvectomie „klasyczne” – wycięcie kości miednicy wraz z odjęciem kończyny dolnej, 11 hemipelvectomii wewnętrznych – wycięcie kości miednicy z zachowaniem kończyny dolnej (2 pacjentów – typ I – wycięcie talerza kości biodrowej powyżej stawu biodrowego, 1 pacjent – typ II A – wy-cięcie talerza kości biodrowej ze stawem biodrowym, 2 pacjentów – typ II B – wycięcie kości łonowej, kulszowej ze stawem biodrowym, 4 pacjentów – typ II C – wycięcie talerza kości biodrowej ze stawem biodrowym, kości łonowej, kulszowej, 2 pacjentów – typ III – wycięcie kości łonowej i kulszowej poniżej stawu biodrowego). .
Hemipelvectomie wewnętrzne wykonano głównie w ciągu ostatnich 2 lat. Żyje 10 pacjentów z okresem obserwacji od 8 do 48 m-cy. Pacjenci są w trakcie rehabilitacji zachowanej kończyny. Wnioski: .
1. Hemipelvectomia wewnętrzna jest leczeniem operacyjnym mniej oka- leczającym wykonywanym w ramach leczenia skojarzonego nowotworów złośliwych kości u dzieci i młodzieży. .
2. Hemipelvectomia wewnętrzna umożliwia zachowanie kończyny i poruszanie się pacjenta. .
3. Hemipelvectomia wewnętrzna wymaga bardzo dobrego przygotowania ze strony zespołu operującego, zaplecza technicznego umożliwiającego rekonstrukcję ubytku oraz rehabilitacji w okresie pooperacyjnym.




Komputerowa ocena struktury kości żuchwy u kobiet z osteoporozą

 

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s73.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s15.

L47
Komputerowa ocena struktury kości żuchwy u kobiet z osteoporozą

I. Kołodziej1, D. Gałecka-Wanatowicz1, T. Majchrzak2, E. Czerwiński2, M. Chomyszyn-Gajewska1.
1 Katedra i Zakład Stomatologii Zachowawczej Coll. Med. UJ, 31-155 Kraków, ul. Montelupich 4
2 Klinika Ortopedii Szpitala Uniwersyteckiego, Kraków

Korelacja pomiędzy gęstością struktury beleczkowej kości szkieletu, a częścią gąbczastą żuchwy jest nie do końca wyjaśniona.
Przeprowadzono wiele badań mających na celu jednoznaczne określenie tej zależności.
Celem pracy była próba porównania obrazu struktury wewnętrznej kości żuchwy w odniesieniu do całego kośćca.
W grupie kobiet w wieku 50-60 lat przeprowadzono badanie gęstości mineralnej kręgosłupa w odcinku lędźwiowym aparatem Lunar DPX-IQ. Na podstawie otrzymanych wartości T-score wybrano 15 pacjentek, u których wg WHO stwierdzono osteoporozę (grupa badana) i 15 kobiet z prawidłową gęstością mineralną kośćca (grupa kontrolna).
Następnie u wszystkich badanych wykonano zdjęcie kości żuchwy okolicy zębów 45, 44 w systemie radiografii cyfrowej.
Otrzymane bitmapy analizowano w obrębie wybranego obszaru pod względem ilości i jakości beleczek kostnych. Do obiektywnej oceny wykorzystano komputerową analizę obrazu – program Trabecula. Program wyszukuje beleczki kostne na radiogramie, a następnie tworzy mapę beleczek radiologicznych i określa liczbowo ich strukturę. Zastosowanie analizy komputerowej obrazu: densytometrii, radiografii cyfrowej i algorytmu programu Trabecula pozwala na obiektywną ocenę i powtarzalność badań.
Zaobserwowano różnice dotyczące parametrów morfometrycznych beleczek radiologicznych u kobiet z grupy badanej i kontrolnej.
W oparciu o uzyskane wyniki stwierdzono korelację między parametrami struktury wewnętrznej kości żuchwy, a gęstością mineralną szkieletu.


L47
COMPUTER EVALUATION OF MANDIBLE BONE STRUCTURE IN WOMEN WITH OSTEOPOROSIS

I. Kotodziej1, D. Gatecka-Wanatowicz1, T. Majchrzak2, E. Czerwinski2, M. Chomyszyn-Gajewska1,
1Katedra i Zaklad Stomatologii Zachowawczej Coll. Med. UJ, 31-155 Krakow, ul. Montelupich 4,
2Orthopedics Clinic, University Hospital, Krakow, Poland

The correlation between the density of the trabecular structure of skeletal bone and the cancellous bone of the mandible has not yet been fully established. Much research has been undertaken in order to unequivocally define this dependence.
The aim of the study was to attempt a comparison of the internal structure of the mandible in relation to the whole skeleton.
In a group of women aged 50-60 years lumbar spine densitometry was done on the Lunar DPX-IQ apparatus. On the basis of T-score results a group of 15 women were defined, according to WHO criteria as having osteoporosis, and 15 women with a normal bone mineral density as the control group.
After this evaluation a digitalized radiograph of the mandible was taken at the region of the 45 and 44 teeth.
The resultant bitmaps were analyzed in a given area and the trabecula were assessed for quantity and quality. For objectivity, computer image analysis was undertaken using the 'Trabecula’ program. This program searches for trabecula on the radiogram, then plots their map and determines numerically their amount and structure.
The use of computed image analysis: densitometry, digital radiography and the algorithm of the Trabecula program allows for the objective evaluation and reproducibility of the investiga¬tion. Differences in the morphometrical parameters of trabecula were observed between the studied and the control group. On the basis of obtained results a correlation between the internal structure of the mandible and bone mineral density was found.

 




Obustronne jednoczasowe implementacje endoprotez stawów biodrowych

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W66)

S.Czyrny ,R.Wojas ,T.Malina ,G.Sterkowicz
Oddział Ortopedyczno-UrazowySzpitala św.Łukasza w Tarnowie. Ordynator: dr n.med.S.Czyrny)

Obustronną,jednoczasową implantację endoprotez stawów biodrowych wykonano u 18 osób (11 kobiet ,7 mężczyzn) w przedziale wiekowym 23-74 lata Jednoczasowość rozumiana jest jako wykonanie dwu zabiegów kolejno po sobie w jednym toku operacyjnym.Kwalifikacja chorych następowała po drobiazgowej analizie wydolności układów :krążeniowo-oddechowego i wydzielniczego oraz zgodności badań hematologicznych i chemicznych z przyjętymi normami przy dwustronnym ograniczeniu wydolności chodu i bolesności stawów biodrowych W etiologii zniekształceń stawów biodrowych w tym materiale rozpoznano: .
-posterydową martwicę głów kości udowych w przebiegu LE 1osoba.
-zwyrodnienie w przebiegu wrodzonej dysplazji – 6 osób.
-choroba Otto-Chrobak -1 osoba.
-martwica jałowa głów kości udowych -1 osoba.
-RZS -1 osoba.
-idiopatyczne zwyrodnienie -8 osób.
Jako implantów użyto 30 endoprotez bezcementowych ABG i 6 endoprotez cementowanych typu Exeter. Autorzy podają technikę operacji,rodzaj znieczulenia i prowadzenie chorego przez 14 dób pobytu w Oddziale. Korzyści dla chorego wynikające z metody to zarówno skrócenie okresu dochodzenia do poprawy wydolności chodu i ogólnej jakości życia bez bólu. .
Wczesna, jednoczasowa ,obustronna rehabilitacja ruchowa kończyn do zapewnienia symetrycznego zakresu ruchów i stosunkowo szybkie pozbycie się, uwarunkowanego centralnie stereotypu chodu narzuconego przez poprzedzające zabiegi kalectwo . .
Nie zaobserwowano żadnych powikłań związanych bezpośrednio z przeprowadzanymi zabiegami. Wyniki obserwacji: .
powyżej 5 lat – 1 osoba.
od 2 do 5 lat – 7 osób.
do 1 roku – 10 osób ,określono jako bardzo dobre. .




Chrząstka stawowa w zdrowiu i chorobie zwyrodnieniowej

 

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s74-75.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s14-15.

L48
Chrząstka stawowa w zdrowiu i chorobie zwyrodnieniowej

Leszek Szczepański
Katedra i Klinika Reumatologii AM, ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin,

Chrząstka stawowa jest tajemniczą tkanką, która dopiero zaczyna odsłaniać swoje sekrety. Dzięki elastyczności przyjmuje często na siebie przeciążenia wielokrotnie przewyższające wagę ciała. Macierz chrząstki, która zawiera ponad 70% wody składa się głównie z kolagenu i proteoglikanów. Integralność chrząstki zależy od chondrocytów. Spośród typów kolagenu 80-90% stanowi typ II. Głównym proteoglikanem chrząstki jest agrekan. Chrząstka zawiera również 2 drobnocząsteczkowe proteoglikany: siarczan chondroityny, siarczan dermatanu oraz dekorin i biglikan. Składniki chrząstki stawowej ulegają stałym przemianom. Stymulatorami proliferacji oraz syntezy kolagenu II i proteoglikanów są między innymi hormony i parahormony, jak insulino-podobny czynnik wzrostu I. Utrzymanie właściwego składu chrząstki stawowej zależy od równowagi pomiędzy procesami syntezy i degradacji.
Główną cechą choroby zwyrodnieniowej (OA) jest zaburzenie tej równowagi. Kluczową rolę w degradacji elementów macierzy odgrywają metaloproteinazy (matryksyny), przede wszystkim stromelizyna i żelatynaza. Ich aktywność jest hamowana przez inhibitory tkankowe (TIMPs), a aktywowane przez liczne czynniki, na przykład inne proteazy cytokiny (głównie Il1) i różne cząsteczki adhezyjne. OA cechuje zwiększona aktywność matryksyn przy niewystarczającym wytwarzaniu TIMPs. Dochodzi również do zaburzeń syntezy – np. chondrocyty syntetyzują w nadmiarze centralne białko L1 agrekanu. Ostatnie koncepcje tłumaczą wpływ starzenia się na patogenezą OA. Wraz z wiekiem wzrasta w chrząstce ilość cząsteczek AGE (Advanced Glycation – End products), które biorą udział w wiązaniu krzyżowym komponentów macierzy i aktywują cytokiny.
Genetycznie uwarunkowana mniejsza wartościowość chrząstki stawowej, a co za tym idzie rodzinna podatność na OA jest prawdopodobnie spowodowana mutacjami genu dla kolagenu t. II A1 w mniejszym stopniu także genów dla kolagenu X i proteoglikanów. Ten błąd genetyczny prowadzi najczęściej do zastąpienia w kolagenie macierzy chrząstki cysteiny argininą.
W patogenezie OA niewątpliwą rolę odgrywają również jakość i elementy wytwarzane przez błonę maziową i tkankę kostną. Niemniej kluczem do rozwiązania problemu skutecznego leczenia tej choroby wydaje się poznanie wszystkich zjawisk zachodzących w chrząstce stawowej.

L48
NORMAL AND OSTEOARTHRITIC ARTICULAR CARTILAGE

Leszek Szczepanski,
Dept. of Rheumatology, Univ. Med. School, ul. Jaczewskiego 8, 20-090 Lublin, Poland

Articular cartilage is an enigmatic tissue that is just beginning to reveal some of its secrets. It can tolerate an overload many times higher than body weight. The matrix contains more than 70% water and is composed mainly of collagen and proteoglycans. The integrity of the matrix is maintained by the activity of the chondrocytes. The major collagen of matrix is type II which forms 80-90% of the total content. The major proteoglycan of cartilage is aggrecan. Cartilage also contains two low-molecular-weight proteoglycans: chondroitin sulphate and dermatan sulphate, decorin and biglycan. The components of the cartilage matrix are constantly turned over. Several hormones and parahormones such as insulin-like growth factor I stimulate chondrocyte proliferation and collagen II and proteoglycan synthesis. The state of articular cartilage depends on the balance between synthesis and degradation.
The main feature of osteoarthritis (OA) is the imbalance between these processes. Metalloproteases (matrixins), mainly stromelysine and gelatinase are thought to play a crucial role in the cartilage degradation in OA. They are inhibited by Tissue Inhibitors of MetalloProteases (TIMPs) and activated by many factors i.e. other proteases, cytokines (mainly Ih) and different adhesive molecules. In OA cartilage the matrixins are highly activated. It is associated with inadequate TIMP production. Some changes of the synthesis are also noted – for example chondrocytes in OA synthesized principally the L, proteoglycan core protein. Current concepts suggest a specific role for the aging process wherein formation of Advanced Glycation End – products (AGEs) increase with age resulting in increased cross-linking of the matrix components and activate cytokines.
Some explanations of the genetic predispositions to OA have been also proposed. Genetic defects in some components of the cartilage, mainly collagen type II (also collagen t. X and progeolycans) have been described. The most common mutation demonstrated is an error in one base leading to a substitution of cysteine for arginine in the collagen matrix.
Synovial membrane and bone tissue undoubtedly play a role in the pathogenesis of OA. Nevertheless articular cartilage is the most important place of these disturbances. Good knowledge of all pathological phenomena’s in OA cartilage is crucial for the efficacious treatment of this disease.

 




Wyniki totalnej kłykciowej alloplastyki kolana

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W67)

Marcin Kowalski, Andrzej Górecki, Wojciech Maria Kuś
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie 02-005 Warszawa ul.Lindley’a 4

W latach 1983-1996 operowano w Warszawskiej Klinice Ortopedycznej 140 osoby, stosując wszczepy kondylarne kolana. Do badania kontrolnego zgłosiły się 83 osoby, 79 kobiet i 9 mężczyzn, po średnim okresie obserwacji 30 miesięcy ( od 10 do 120 miesięcy). 17 chorych miało operowane oba stawy kolanowe. Łącznie wszczepiono 100 protez; 59 typu AGC (59%), 29 typu Hungerford (29%)oraz 12 typu PFC (12%). Wiek chorych wahał się od 54 do 84 lat i średnio wynosił 67,1 roku. .
W ocenianej grupie wskazania do zabiegu w 76 przypadkach stanowiły zmiany zwyrodnieniowe kolan, w 22 reumatoidalne zapalenie stawów. .
W kontrolnym badaniu klinicznym posłużono się czynnościową skalą wydolności kolana HSS ( Hospital for Special Surgery ), oceniając ból, zakres ruchu, możliwość poruszania się chorego, siłę mięśniową oraz stabilność kolana. .
Ocenę radiologiczną oparto na radiogramach wykonanych w pozycji przednio-tylnej przy obciążeniu kończyn oraz w projekcji bocznej. Analizowano ustawienie elementów protezy, obecność linii radioprzeziernych oraz oś kończyny. .
W ocenie przedoperacyjnej funkcję stawu kolanowego oceniono jako dostateczną w 6 przypadkach (6%), w pozostałych 94 jako złą (94%)..
Posługując się skalą HSS stwierdzono w ocenie pooperacyjnej średnią wartość 82,6 pkt na 100 możliwych przy wartości średniej 37 pkt przed operacją, odnotowując wzrost o 45 pkt. W badaniu pooperacyjnym chorych uzyskano 45 wyniki bardzo dobre (45%), 48 dobrych (48%), 4 zadawalające (4%) oraz dwa niedostateczne (2%)..
Powyższe wyniki nie odbiegają od wyników publikowanych przez innych autorów.




Zagadnienie doboru endoprotezy całkowitej stawu kolanowego w odniesieniu do (…)

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W68)

Zagadnienie doboru endoprotezy całkowitej stawu kolanowego w odniesieniu do patomorfologii artrozy kolana (Problem of choice of total knee prosthesis according to patomorphology of knee arthrosis)
Jacek Czapiński, Andrzej Wall, Szymon Dragan, Artur Krawczyk
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej we Wrocławiu
Kierownik: Prof. dr hab. med. Andrzej Wall , 50-043 Wrocław Pl. 1-Maja 8

Celem pracy jest przedstawienie własnych doświadczeń w wyborze typu endoprotezy całkowitej kolana w zależności od uszkodzeń anatomicznych i zaburzeń czynności kolana w przebiegu artrozy tego stawu. .
Przedmiot badań stanowi 52 chorych, u których z powodu artrozy stawu kolanowego o etiologii zarówno pierwotnej jak i wtórnej wykonano 55 alloplastyk. .
W metodyce badania posłużono się badaniem ortopedycznym z uwzględnieniem punktowej skali CRS wg Insalla oraz badaniem rentgenowskim z uwzględnieniem badań czynnościowych i rentgenometrycznych. .
Z przeprowadzonych badań wynika, że w wyborze odpowiedniego typu endoprotezy niezależnie od etiologii artrozy należy przede wszystkim kierować się rozległością niestabilności kostnej kolana oraz stanem wydolności biernego aparatu stabilizującego staw kolanowy.
w płaszczyźnie czołowej. W przypadkach artrozy z całkowitą niestabilnością więzadłową niezależnie od „ stabilności kostnej” odpowiednim rozwiązaniem jest endoproteza półzwiązana, podczas gdy endoproteza kondylarna powinna być stosowana w przypadkach „niestabilności kostnej” przy zachowanej wydolności więzadłowego aparatu stabilizującego w płaszczyźnie czołowej.




Długoterminowe wyniki leczenia wrodzonego skrócenia kości udowej

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W69)

Dungl.P.

Od 1981 do końca 1988 roku leczeniu chirurgicznemu poddano 21 dzieci z wrodzonym skróceniem kości udowej (klasy II, III i IV według Pappas). Rozkład wg Pappas był następujący: II-3, III- 11, IV- 7. U pacjentów klasy II zastosowano technikę ,,kolano dla biodra” zgodnie z Kinks’em i wyniki były bardzo satysfakcjonujące ale przewlekle musi być noszona skomplikowana proteza. Ta praca zogniskowana została na końcowych wynikach kompleksowego leczenia klasy II i IV wg Pappas u 6 pacjentów z pozostałych 18, starszych niż 18 lat u których ustał wzrost. Leczenie chirurgiczne składało się z 6 kroków i zostało rozpoczęte nie wcześniej niż w wieku 3 lat. .
Etap 1. Jednostronny fiksator zamocowany do kości biodrowej i również do kości udowej lub kości piszczelowej z zastosowaniem ciągłej dystrakcji celem przybliżenia bliższego końca trzonu kości udowej do poziomu panewki. .
Etap 2. Usunięcie stawu rzekomego na poziomie szyjki kości udowej celem wytworzenia zespolenia między pomiędzy głową kości udowej a trzonem. .
Etap 3. Wydłużenie krótszej kości udowej przez zastosowanie miedniczno-udowego fiksatora ramowego z neutralizacją sił kompresji w obrębie stawu biodrowego. Wydłużenie jest uzyskane przez dystrakcję kostniny przez kortykotomię dalszej udowej przynasady. .
Etap 4. Wydłużenie piszczeli o 5 do 10 cm i powtórne wydłużanie kości udowej podczas wzrostu wykonywane z powodu skrócenia kończyny i hypoplastycznej strzałki lub braku strzałki które są częścią ,,wrodzonego skrócenia uda”. .
Etap 5. Korekcja ciężkiej szpotawości stopy i korekcja nawracającej osiowej dewiacji obejmują permenentną epifizjodezę naokoło kolana gdy pacjent jest wysoki powyżej 1,55m. .
Etap 6. W przypadku dziewcząt naturalny fałd skórny jest ważny dlatego stworzenie takiego fałdu stanowi część tego etapu, jak również usunięcie dużych blizn. .
Wyniki: .
3 z 6 dorosłych miało LLD do 3 cm i stosowało normalne buty. Wielkość elongacji wynosiła 35 do 41 cm. W 3 przypadkach LLD wynosi pomiędzy 5 a 10 cm, i osoby te odmówiły dalszego wydłużania. Wszyscy pacjenci chodzą z pełnym obciążaniem ale stosują jedną kulę. Średnie wartości ROM w biodrze były następujące: S.: 0-0-60, F: 10-0-20, R 10-0-10 i w kolanie S.: 0-5-45. Nie występowało uszkodzenie nerwowo-mięśniowe lub zapalenie kości w przebiegu pooperacyjnym. Średnia liczba zabiegów operacyjnych na pacjenta wynosiła 9 i każdy pacjent był zadowolony z końcowego efektu. Żaden pacjent nie chciał zamienić wyniku końcowego na amputację i protezę.