Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W58)

Tadeusz Niedźwiedzki, Witold Mierniczek, Mariusz Bonczar.
Oddział Urazowo – Ortopedyczny WSS im. L. Rydygiera w Krakowie.

Przedstawiono wyniki leczenia przynasadowych i śródstawowych złamań w obrębie stawu kolanowego. W latach 1997-1999 leczono 30 chorych – 13 kobiet i 17 mężczyzn w wieku od 15 do 77 lat ( średnio 51 lat). U 9 pacjentów wystąpiło złamanie w obrębie dalszej nasady kości udowej,a u 21 śródstawowe złamanie w obrębie górnej nasady kości piszczelowej. .
W 5 przypadkach złamaniom towarzyszyło uszkodzenie aparatu wiezadłowo-torebkowego stawu kolanowego. Wszyscy chorzy byli operowani w ciągu 48 godzin od urazu. .
Wykonywano otwarte nastawienie z wewnętrzną stabilizacją odłamów, a w przypadku uszkodzeń torebkowo-więzadłowych, jednoczasową ich rekonstrukcję. W złamaniach zgnieceniowych dokonywano podniesienia powierzchni stawowych, a ubytki kostne uzupełniano przeszczepami allogennymi. Okres obserwacji po leczeniu operacyjnym wynosił od 5 do 36 miesięcy ( średnio 21,3 miesięcy). .
Nie obserwowano powikłań wczesnych. U wszystkich chorych uzyskano zrost kostny. W pracy przedstawiono rodzaje zespolenia złamań, sposób pierwotnej rekonstrukcji tkanek miękkich oraz ocenę kliniczną funkcji kończyny po zakończeniu leczenia. Wykazano, że pełna jednoczasowa rekonstrukcja złamań i uszkodzeń struktur więzadłowo-torebkowych w obrębie stawu kolanowego, niezależnie od typu uszkodzeń, wpływa na poprawę uzyskiwanych wyników leczenia.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W59)

Złamania śródstawowe bliższej nasady kości piszczelowej w materiale Oddziału Urazowo-Ortopedycznego Centrum Rehabilitacji w Konstancinie
Jarosław Krawczyk, Paweł Michalski
Centrum Rehabilitacji im. Prof. M. Weissa w Konstacinie ul. Wierzejowskiego 12, 00-511 Konstancin Dyrektor Centrum dr n. med. Janusz Garlicki

W pracy przedstawiono wyniki leczenia złamań nasasady bliższej piszczeli w naszym oddziale w latach 1996-1999. Leczono 84 chorych w wieku od 21 do 76 lat (średnia 51 lat). Okres obserwacji wynosił od 9 miesięcy do 3 lat (średnio 16 miesięcy). Zachowawczo leczono 38 osób, operacyjnie 46. Z pośród leczonych zachowawczo 19 przypadków to chorzy z obniżeniem powierzchni stawowej do 4 mm. Pozostałe 19 to chorzy, u których uzyskano zadawalające nastawienie zachowawcze oraz chorzy z przeciwskazaniami ogólnymi do zabiegu operacyjnego nie wyrażający zgody się na proponowane leczenie operacyjne. .
U 46 operowanych zabieg wykonano w ciągu 5 dni od urazu, polegał on na odtworzeniu powierzchni stawowej. Wykonano osteotomię w warstwie podchrzęstnej, z uniesieniem kłykcia lub fenestrację przynasady z podbiciem tkanki gąbczastej nasady. Do stabilizacji stosowano druty Kirschnera, śruby gąbczaste oraz pręty Rusha. Po operacji zakładano opatrunek gipsowy udowy na okres 3-5 tygodni, a następnie 3 tygodniowe leczenie czynnościowe w oddziale. .
Dobry wynik i bardzo dobry wynik leczenia uzyskano w 52 przypadkach. .
Zły wynik leczenia u 11 chorych dotyczył przypadków ze znacznymi zmianami zwyrodnieniowymi przed urazem i chorych, którzy nie wyrazili zgody na proponowane leczenie operacyjne. W czterech przypadkach doszło do znacznej utraty nastawienia, pomimo prawidłowej korekcji we wczesnych tygodniach pooperacyjnych. .
Dobre wyniki czynnościowe uzyskano po wykonaniu operacji rekonstrukcyjnych i planowo przeprowadzonym leczeniu czynnościowym.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W72)

Tomasz Raganowicz, Andrzej Gregosiewicz
Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie Kierownik: Prof. dr hab. med. Tomasz Karski
20-144 Lublin, ul. Bazylianówka 99/19

Cel pracy: Ocena wpływu rodzaju złuszczenia, czasu od wystąpienia objawów klinicznych do podjęcia leczenia oraz sposobu leczenia na rozwój i przebudowę bliższej nasady kości udowej. .

Materiał: W latach 1975 –1995 w Klinice Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie leczyliśmy 178 pacjentów (221 stawów biodrowych) z młodzieńczym złuszczeniem głowy kości udowej. Tylko w 18 przypadkach (8,2%) uraz był czynnikiem przyśpieszającym rozpoznanie przy braku wcześniejszych dolegliwości. Pozostałe 203 przypadki (97,8%) to złuszczenia powolne. Czas od wystąpienia pierwszych objawów klinicznych do momentu operacji wynosił od 3 dni do 9 miesięcy (średnio 15 tygodni). Pierwotnym leczeniem była transfiksja głowy kości udowej drutami Kirschnera. W przypadkach ostrych (nagłe zaostrzenie stanu powolnego) poprzedzona repozycją, a w złuszczeniach powolnych transfiksja „in situ”. Okres obserwacji wynosił od 5 do 25 lat (średnio 16,5 roku).

Wyniki: Analizie poddano materiał rentgenowski oceniając zmianę kształtu głowy i szyjki kości udowej. Nieznaczne zmiany stwierdzono w 42 stawach biodrowych (19%), umiarkowane w 115 stawach (52%) i ciężkie (obniżenie wysokości, poszerzenie i nieregularności kształtu głowy kości udowej, skrócenie i poszerzenie szyjki oraz znaczne zmniejszenie kąta szyjkowo-trzonowego) w 64 stawach (29%). Nie stwierdzono znaczących zależności pomiędzy badanymi czynnikami, a stopniem rozwoju zmian zniekształcających staw biodrowy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W71)

Andrzej Gregosiewicz
Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie ul. Różana 16/5, 20-538 Lublin

Materiał kliniczny: w latach 1984-98 leczyliśmy 13 dzieci z powodu naw-rotowego podwichnięcia (5) lub zwichnięcia (8) biodra. Wszyscy pacjenci, z wyjątkiem jednego, byli wcześniej operowani poza Kliniką. Średni wiek w czasie pierwszego zabiegu wynosił 30 mies., w czasie reoperacji 66 mies.
Pierwsze operacje: otwarta repozycja (OR) – 3 dzieci, OR + osteotomia uda – 6, OR + osteotomia miednicy – 1, OR + osteotomia uda i miednicy – 3.
Reoperacje: 11 dzieci operował autor. Istotą zabiegu było usunięcie zblizno-waceń i zrostów tkanek miękkich blokujących repozycję oraz skomplikowana rekonstrukcja zdeformowanych przez zaburzenia rośnięcia elementów stawu. .
Analiza historii naturalnej leczenia omawianych pacjentów wykazała, że niepowodzenia pierwszych operacji wynikały z błędnego wyboru metody operacyjnej lub błędów technicznych, a najczęściej z powodu obu tych przyczyn.
Podsumowanie obserwacji klinicznych: .
I. Błędny wybór metody operacyjnej był spowodowany przez: 1. przekona-nie, że dla prawidłowego rozwoju stawu wystarczająca jest naprawa tylko nie-których elementów wady, 2. preferowanie „metody” leczenia jednej części stawu przez operację drugiej, np. leczenie dysplazji panewki przez osteotomię uda (lub odwrotnie), 3. wybór typu osteotomii miednicy nieadekwatny do de-formacji; np. osteotomia Saltera przy znacznie zwiększonej objętości panewki, 4. ograniczanie się do łatwych technicznie metod operacyjnych (np. u 3,5-letniej dziewczynki, w ciągu 16 miesięcy, pięciokrotnie! podejmowano próby naprawy stawu wyłącznie przy pomocy osteotomii detorsyjnej uda). .
II. Najczęstsze błędy techniczne: 1. dojście operacyjne nie zapewniające dostatecznego wglądu do panewki lub uniemożliwiające osteotomię uda z tego samego cięcia, 2. niedostateczne przygotowanie panewki do repozycji (u 11 pacjentów więzadło poprzeczne było nietknięte), 3. pozostawienie przykurczu m. iliopsoas i mm. przywodzicieli biodra, 4. brak skrócenia trzonu kości udowej, 5. jatrogenna retrotorsja szyjki (u jednego z pacjentów wynosiła ona 30; głowa była „zreponowana” do wcięcia kulszowego), 6. „nadcięcie” trzonu kości biodrowej zamiast osteotomii miednicy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W70)

Czynniki pre- i postnatalne w rozwoju wrodzonej dysplazji stawu biodrowego. Obrazy kliniczne wady u noworodków
Marta Tarczyńska, Tomasz Karski
Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie. Kierownik: Prof. dr hab. med. Tomasz Karski.
Adres do korespondencji: Dr n. med. Marta Tarczyńska, Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM, 20-093 Lublin, ul. Chodźki 2.

Wstęp: Etiologia wrodzonej dysplazji stawu biodrowego jest wieloczynnikowa. Do powszechnie uznanych przyczyn należą czynniki genetyczne, patologiczne oddziaływanie wiotkości oraz czynniki biomechaniczne. Wpływ działania niektórych czynników biomechanicznych na powstawanie wady biodra był tematem wielu opracowań. Niewiele jednak prac traktuje o wpływie czynników biomechanicznych okresu prenatalnego (szczególnie wynikających ze strony matki). Stąd też próba bliższego określenia czynników, które mogą przyczyniać się do powstawania wady biodra, w tym szczególnie wady w tzw. „zespole przykurczów”. .
Materiał i metody badań: Materiał obejmuje 123 kobiety obserwowane w okresie ciąży w wieku od 18 do 39 lat oraz 123 dzieci urodzone przez te kobiety. Ze strony matki i środowiska w analizie uwzględniono: wiek, wzrost, wagę ciała przez zajściem w ciążę i przed momentem porodu, obwód brzucha przed ciążą i przed porodem, dane antropometryczne miednicy, kolejność ciąży, przebieg ciąży, istnienie wady w rodzinie. Ponadto każda ciąża oceniana była przy pomocy badania USG, co informowało nas m. in. o położeniu płodu, ilości wód płodowych i ewentualnych dodatkowych patologiach. Ze strony dziecka w analizie uwzględniono następujące dane: każde dziecko (n=123) w 1-5 dniu życia było oceniane klinicznie. Notowano sposób rozwiązania ciąży, płeć dziecka, wagę urodzeniową, długość ciała, istnienie składowych tzw. „zespołu przykurczów”. Następnie w 3 – 4 – 5 tygodniu oceniano dziecko ponownie oraz wykonywano badanie ultrasonograficzne stawów biodrowych. .
Wyniki: Uzyskane dane posłużyły do podziału materiału badawczego na dwie grupy. Pierwsza grupa objęła dzieci, u których na podstawie badania USG wykonywanego w 4 – 5 tygodniu życia, stwierdzono niedorozwój stawu biodrowego (grupa badawcza). Druga grupa (grupa kontrolna) to dzieci, u których na podstawie oceny 4 – 5 tygodniu życia stwierdzano biodrami prawidłowe.
Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Stwierdzono, że wada biodra zależy między innymi od: 1/ płci, 2/ wielkości płodu, 3/ małowodzia (czynnik względny), 4/ stosunku ilości wód płodowych do wielkości płodu 5/ częstej zmiany położenia płodu w ostatnich 2 miesiącach ciąży, 6/ wieku matki, 7/ współczynnika wagi (różnica pomiędzy wagą matki przed porodem i w okresie tuż przed przed ciążą), 8/ współczynnika obwodu brzucha (różnica pomiędzy wymiarem brzucha przed porodem i przed ciążą), 9/ typu sylwetki brzucha matki w czasie ciąży, 10/ typu budowy ciała matki, 11/ typu budowy miednicy matki, 12/ wymiaru sprzężnej zewnętrznej miednicy matki, 13/ wymiaru międzygrzebieniowego miednicy, 14/ współczynnika opartego na stosunku wymiaru sprzężnej zewnętrznej do wymiaru międzygrzebieniowego miednicy matki, 15/ czynników pourodzeniowych.
Częstsze występowanie wady nie wiąże się w sposób istotny z: 1/ kolejnością ciąży, 2/ nieprawidłowym położeniem płodu, 3/ sposobem porodu. .
W analizie nie uwzględniono wpływu czasu trwania ciąży i ciąży mnogiej na powstawanie dysplazji biodra.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W83)

Alina Warenik-Szymankiewicz, Marzena Maciejewska, Radosław Słopień
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej AM w Poznaniu ul. Polna 33, 60-535 Poznań

Istotnym czynnikiem determinującym masę i gęstość kości w wieku dorosłym jest prawidłowo przebiegający proces wzrostu kości w okresie dzieciństwa i pokwitania. Proces ten jest zależny do wielu czynników hormonalnych, głównie hormonu wzrostu i hormonów płciowych. Badaniami objęto 120 młodych kobiet w wieku od 16 do 25 roku życia, przyjętych do Kliniki Endokrynologii Ginekologicznej AM w Poznaniu z powodu wtórnego braku miesiączki. Każdorazowo oceniano: czas trwania wtórnego braku miesiączki, BMI, stężenie 17-beta estradiolu (E2) i testosteronu oraz gęstość kości na podstawie badania densytometrycznego: absorpcjometrii podwójnej rentgenowskiej (DEXA) aparatem Lunar DPX, obejmującego odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa oraz kość krzyżową. Średnia wieku badanych kobiet wynosi 19,6 lat. W grupie badanych z wtórnym brakiem miesiączki trwającym od 3 do 12 miesięcy Z-score: -1,33 stężenie estradiolu: 0,026 ng/ml; testosteronu 0,29 ng/ml. W grupie z wtórnym brakiem miesiączki od trwającym od 12 do 24 miesięcy: Z score -1,32; E2 0,025 ng/ml i T 0,21 ng/ml. W grupie z wtórnym brakiem miesiączki trwającym powyżej 24 miesięcy: Z-score: -1,12; E2 0,024; T 0,19 ng/ml. W każdej z badanych grup uzyskano istotne statystycznie zależności między masą ciała wyrażona współczynnikiem BMI a wartością odchylenia standardowego Z-score (p<0,01) oraz stężeniem estradiolu w surowicy a Z-score (p<0,01). Należy także zwrócić uwagę na fakt iż wśród badanych kobiet w pojedynczych przypadkach wartości Zscore wynosiły poniżej -2,5 (min.: -5,11.) co świadczy o osteoporozie.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W84)

Częstość występowania osteoporozy w regionie krakowskim na podstawie 45.000 badań densytometrycznych przedramienia
E. Czerwiński, R. Kukiełka
Klinika Ortopedii Coll.Med. UJ, ul. Kopernika 19 a, 31-501 Kraków

W okresie od maja 1995 do marca 2000 w ramach badań populacyjnych prowadzonych przez Polską Fundację Osteoporozy, Oddział Krakowski przeprowadzono badania u 45.000 mieszkańców Krakowa i okolic. Rejestracja do badań odbywała się na podstawie spontanicznie zgłoszeń skutkiem informacjach podawanych w massmediach. Przeanalizowano wyniki pierwszych 30.000 pacjentów. W grupie tej było 26.797 kobiet i 3.203 mężczyzn. Wiek kobiet i mężczyzn był podobny. Średnia wieku u kobiet wynosiła 56,5 lat (od 18 do 95 lat, SD 11) a u mężczyzn 57,0 lat (od 18 do 89 lat, SD 13). U wszystkich przeprowadzono wywiad wg kwestionariusza obejmujący dolegliwości bólowe, występowanie złamań objawowych oraz czynniki ryzyka osteoporozy. Badania densytometryczne wykonywano na przedramieniu niedominującym aparatem DTX-200 (Osteometer). Pomiar BMD przeprowadzono w obszarze „ultradistal” i „distal”. Poddano analizie zależność wartości BMD od wieku w grupie kobiet i mężczyzn. Wartości BMD u mężczyzn były wyższe o 23,28% w zakresie pomiaru „ultradistal” i o 19,12% „distal”. Występowanie wartości prawidłowych, osteopenii i osteoporozy określono zgodnie z zasadami WHO. Stwierdzono obniżanie się gęstości mineralnej z wiekiem badanych, przy czym gęstość mineralna u kobiet utrzymuje się do ok. 45 roku życia i od tego czasu stwierdza się spadek gęstości mineralnej. Natomiast u mężczyzn od osiągnięcia szczytowej masy kostnej w wieku ok. 30 lat stwierdza się stopniowy spadek BMD. W oparciu o kryteria WHO stwierdzono wzrost częstości występowania osteoporozy z wiekiem badanych, przy czym w młodszych grupach wiekowych do 60 roku życia częstsza była u mężczyzn, aniżeli u kobiet. W grupie pacjentów po 50 roku życia częstość występowania osteoporozy wyniosła odpowiednio u kobiet 33,1%, a u mężczyzn 32,3%, co koreluje z doniesieniami z literatury. Badanie densytometryczne przedramienia jest wartościową, tanią i precyzyjną metodą w diagnostyce osteoporozy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W86)

Ocena stanu tkanki kostnej u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego z mikroobrazowaniem metodą protonowego rezonansu magnetycznego
Dariusz Chmielewski1, Agnieszka Kaflak – Hachulska2, Wacław Kołodziejski2, Andrzej Górecki1
1. Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie
2. Katedra i Zakład Chemii Nieorganiicznej i Analitycznej Akademii Medycznej w Warszawie

Adres do korespondencji: 02-005 Warszawa, ul. Lindley’a 4

Aktualnie stosowane metody oceny stanu tkanki kostnej dostarczają ograniczonych danych na temat jej mikroarchitektury i struktury przestrzennej. Pomiar gęstości mineralnej BMD przy pomocy dwuenergetycznej absorbcjometrii promieniowania rentgenowskiego (DEXA) czy nawet analiza przestrzenna z wykorzystaniem ilościowej tomografii komputerowej (QCT) nie odwzorowują jakości wewnętrznego utkania kości. Dlatego też w niektórych ośrodkach na świecie prowadzi się badania nad zastosowaniem innych technik wizualizacji dla rozwiązania tego problemu. W pracy przedstawiono zasady kwalifikacji i oceny przedoperacyjnej stanu tkanki kostnej pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego operowanych z wykorzystaniem alloplastyki totalnej oraz warunki i sposób pobierania śródoperacyjnych bioptatów tkanki kostnej gąbczastej. Próbki te po liofilizacji i sterylizacji poddawano analizie z wykorzystaniem protonowego rezonansu magnetycznego (1H magnetic resonance imaging MRI). Dla mikroobrazowania struktury wewnętrznej bioptatów wykorzystano technikę 3D Spin Echo (3D SE) oraz sekwencje Multislice Multiecho (MSME). Uzyskano bardzo wysoką rozdzielczość warstwową ( 38 •m)2. Dla odwzorowania obrazu wykorzystano histogramy gęstości. Wyniki pracy potwierdzają przydatność techniki mikroobrazowania z zastosowaniem protonowego rezonansu magnetycznego do wizualizacji tkanki kostnej. Opisywana metodą daje pełniejszy obraz stanu tkanki kostnej w porównaniu z densytometrią.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W76)

Zachowawcze i operacyjne leczenie wypadnięcia krążka międzykręgowego w obrębie lędźwiowej części kręgosłupa

Kraemer Juergen, Netwig Christian.

Orthop. Univ. Clin. Bochum-Gudrunsrasse 56, 44791 Bochum, Germany.

Standard leczenia dyskogennej kompresji korzeni nerwowych odcinka lędźwiowego został przedstawiony podczas ostatniego Kongresu Naukowego Południowo- Niemieckiego Towarzystwa Ortopedycznego. Wszystkie metody zachowawczego leczenia lędźwiowego bólu korzonkowego oceniano zgodnie z aspektami Evidence Based Medicine. .
Pomimo stosowania fizjoterapii injekcje nadoponowe wykazały wysoki stopień skuteczności. Zwłaszcza nowa technika okołonerwowej nadopopnowej injekcji ze skośną śródblaszkową podwójną igłą zbliżającą się do przedniej bocznej przestrzeni nadoponowej gdzie występowała dyskogenna kompresja korzenia nerwowego miała wysoki stopień akceptacji. Przedstawiamy tę metodę z wynikami z randomizowanych badań prospektywnych. Metody psychologiczne i ,,szkoła pleców” grają istotną rolę w leczeniu bólów krzyża i kończyn dolnych. Wszystkie nasze badania przedstawione są w oddzielnych prezentacjach plakatowych. .
Tak zwane minimalne metody inwazyjne jak mechaniczna przezskórna lub laserowa dekompresja krążka międzykręgowego zawiodły w wynikach w badaniach kontrolnych. Nie stosowaliśmy ich nigdy więcej. Jedynie chemonukleoliza z ograniczonych wskazań i stosowana z ostrożnością jest do tej pory w rutynowym programie. .
Inne nowe metody jak przezskórna przez otworowa dyscektomia lub technika cewnika śróddyskowego (Saal) są jeszcze na etapie eksperymentów. .
W przypadku otwartej dyscektomii dyskusja dotyczy wyższości mikrodyscektomii nad konwencjonalnym szerokim dojściem. Mniejszy śródoperacyjny uraz w następstwie powstania mniejszej pooperacyjnej blizny nadoponowej zabezpiecza przed efektem zespołu „ponownego uszkodzenia” również nazywanym Zespół po Dyskotomii (PDS). .
Kursy mikrodyskotomii Europejskiego Towarzystwo Kręgosłupa dostarczają specjalnych ćwiczeń w otwartej chirurgii dysku z zastosowaniem mikroskopu. .
Jeśli wskazana jest chirurgiczna rewizja z powodu zespołu „ponownego uszkodzenia” (PDS) preferujemy neurolizę z ADCON – interpozycją celem prewencji rozwoju kolejnych blizn. Wczesne rezultaty są obiecujące. Zespolenie lędźwiowe przednie i (lub) tylne zawiodło nas w leczeniu pacjentów z PDS. .
Wszystkie metody leczenia bólu w zakresie korzeni nerwów odcinka lędźwiowego były oceniane dla ich LIRCE współczynnika, który powinien mieć Małą Inwazyjność Ryzyko Koszt ale akceptowalną Efektywność (LIRCE -Less Invasivity Risk and Cost but an acceptable Effectivity).

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W77)

Daniel Zarzycki

Klinika Ortopedii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 34-500 Zakopane, Balzera 15

Mało inwazyjne techniki chirurgiczne stają się coraz bardziej popularne i stanowią subspecjalizację chirurgiczną. Standardowe dostępy chirurgiczne są w coraz większym stopniu modyfikowane, na mniej inwazyjne, z nadzieją na skrócenie czasu hospitalizacji pooperacyjnej, na mniejszą ilość komplikacji i śmiertelności pooperacyjną oraz tańszymi kosztami leczenia. .
Postęp technologiczny aktualnie pozwala chirurgom sięgać jam ciała pozaotrzewnowo, wewnątrzotrzewnowo i otworów międzykręgowych bez tradycyjnych dostępów chirurgicznych. Postęp w produkcji fiberoskopów i trójwymiarowych kamer w znacznym stopniu poprawia wizualizację struktur otaczających kręgosłup. Nie wszystkie procedury chirurgiczne mogą być wykonane za pomocą chirurgii mało inwazyjnej. Laparoskopowe i torakoskopowe kręgosłupowe procedury wymagają od chirurga osobistego doświadczenia w wykonywaniu tych zabiegów za pomocą dostępów tradycyjnych. Doświadczenie w minimalnie inwazyjnej chirurgii kręgosłupa wymaga specjalnego szkolenia i niemożliwe jest wykonywanie tych zabiegów po kilkudniowym kursie. Pierwsze doświadczenia w stosowaniu tego typu technik chirurgicznych na świecie są pozytywne lecz określane jako umiarkowanie entuzjastyczne – zwłaszcza w leczeniu schorzeń kręgosłupa, zlokalizowanych w jamie brzusznej. Moje doświadczenie jest również pozytywne, są one wartościowe dla specjalnie wyselekcjonowanych pacjentów.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W78)

Odległe wyniki operacyjnego leczenia kręgozmyków zwyrodnieniowych metodą tylnego odbarczenia kręgosłupa i stabilizacji z przednim międzytrzonowym usztywnieniem

Piotr Łuczkiewicz , Andrzej Smoczyński , Maciej Smoczyński
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku ul.Nowe Ogrody 4-6 80-803 Gdańsk

W pracy przedstawiono wyniki kliniczne i rentgenowskie operacyjnego leczenia chorych z kręgozmykiem zwyrodnieniowym w 10 letnim okresie obserwacji. W okresie tym w Klinice Ortopedii AM w Gdańsku operowano 32 chorych metodą tylnego odbarczenia i stabilizacji za pomocą implantu pedunkularnego oraz przedniego międzytrzonowego usztywnienia kręgosłupa lędźwiowego. Dla oceny wyników klinicznych zastosowaliśmy 17 – punktowy kwestionariusz oceny dolegliwości bólowych kręgosłupa [LBOS] oraz przeprowadziliśmy analizę zdjęć rentgenowskich wykonanych w projekcji przednio – tylnej i bocznej oraz czynnościowych kręgosłupa lędżwiowego oceniających ruchomość w sąsiednich do usztywnienia odcinkach kręgosłupa. W badanej grupie 27 chorych, 8 chorych oceniło wynik leczenia jako bardzo dobry, 14 chorych jako dobry, 4 zadowalający 5 i 1 zły. U wszystkich chorych uzyskano spondylodezę. .
Praca ukierunkowana jest na ocenę odległych wyników operacyjnego leczenia ze szczególnym uwzględnieniem czynników wpływających na powstawanie zmian zwyrodnieniowych i niestabilności w sąsiednich do usztywnienia segmentach ruchowych kręgosłupa lędźwiowego.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W79)

Przednie międzytrzonowe usztywnienie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego połączone ze stabilizacją pedunkularną w leczeniu kręgozmyku cieśniowego

Smoczyński Andrzej, Drożdż Janusz, Smoczyński Maciej, Łuczkiewicz Piotr
Katedra i Klinika Ortopedii Akademi Medycznej w Gdańsku ul. Nowe Ogrody 4 80-803 Gdańsk

Przedstawiono wyniki operacyjnego leczenia kręgozmyku cieśniowego u 54 chorych, którym wykonano dwuetapową operację. W pierwszym etapie wykonano nastawienie kręgozmyku i stabilizację kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego za pomocą implantu pedunkularnego. W drugim etapie wykonano międzytrzonowe usztywnienie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Okres obserwacji wynosił od 1 roku do 10 lat, średnio 7,4 lat. U wszystkich badanych chorych uzyskano zrost usztywnienia kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i poprawę w dolegliwościach bólowych. W pracy zwróciliśmy szczególną uwagę na pooperacyjne odtworzenie wysokości międzytrzonowej usztywnianego segmentu ruchowego kręgosłupa powodujące odbarczenie otworu międzykręgowego w celu określenia wpływu zwężenia otworu międzykręgowego na wyniki kliniczne operowanych chorych.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W80)

Daniel Zarzycki, Maciej Tęsiorowski, Wojciech Kącki, Barbara Jasiewicz, Ewa Lipik
Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Klinika Ortopedii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży 34-501 Zakopane Balzera 15

W pracy poddano ocenie wyniki leczenia operacyjnego 12 chorych z zastarzałym złamaniem kręgosłupa, operowanych średnio 3 lata od chwili urazu. Wcześniej leczonych zachowawczo było 9 chorych, a operacyjnie 3 chorych. Złamanie najczęściej dotyczyło kręgów Th12 i L1. Wskazaniami do zabiegu operacyjnego były: zespół pourazowego wąskiego kanału kręgowego, brak zrostu kostnego, niestabilność kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowe oraz trwałe dolegliwości bólowe. Oceniano stan neurologiczny chorych, dolegliwości bólowe, sposób lokomocji, kyfotyzację kręgosłupa w miejscu urazu, wysokość złamanego trzonu kręgowego, zwężenie światła kanału kręgowego i zmiany zwyrodnieniowe, stabilność i zrost kostny kręgosłupa. Spondylodezę przednią wykonano u 2 chorych, spondylodezę przednią i tylną u 6, a spondylodezę tylną u 6 operowanych. Okres obserwacji wyniósł średnio 2 lata. Po leczeniu operacyjnym dolegliwości bólowe ustąpiły u 9 chorych, a znacznie się zmniejszyły u 3. Zmniejszenie objawów neurologicznych stwierdzono u 2 chorych, a poprawę lokomocji u 1 chorego. Zmniejszenie kifotyzacji wyniosło średnio 7o, a wysokość trzonu wzrosła o 15%. U wszystkich leczonych uzyskano stabilizację kręgosłupa i likwidację istniejącego stawu rzekomego. Uzyskane wyniki pozostały trwałe w okresie obserwacji. .
1. W zastarzałych złamaniach kręgosłupa leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny obejmujący uwolnienie rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych drogą korporektomii, laminotomii i foraminektomii oraz wykonanie spondylodezy przedniej i/lub tylnej za pomocą nowoczesnego instrumentarium. 2. Korekcja deformacji kręgosłupa jest trudna do uzyskania.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W81)

Powikłania i niepowodzenia stabilizacji transpedikularnej części piersiowo-lędźwiowej kręgosłupa na podstawie materiału własnego
Tomasz Mazurkiewicz, Piotr Godlewski, Robert Węgłowski
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie 20-950 Lublin, Jaczewskiego 8

W Klinice Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie w latach 1993-1999 wykonano 88 chorym stabilizację transpedikularną przy użyciu zestawu Klugera. Wskazaniem do zabiegów operacyjnych były złamania części piersiowej i lędźwiowej kręgosłupa 46 chorych, zwichnięcia kręgów części piersiowej kręgosłupa 6 chorych, kręgozmyki segmentów L4/L5 i L5/S1 19 chorych oraz nowotwory pierwotne i wtórne kręgosłupa 17 chorych. W grupie osób operowanych z powodu urazowych uszkodzeń kręgosłupa wkrótce po operacji zmarły dwie osoby wskutek krwotoku z wrzodu żołądka oraz zatorów tętnic płucnych. U jednej chorego przebieg pooperacyjny powikłało głębokie zakażenie rany pooperacyjnejco wymagało usunięcia zestawu stabilizującego po 6 tygodniach.U 3 chorych nastąpiło zmęczeniowe złamanie metalu, w tym u 2 pacjentek wkrętów transpedikularnych, a u jednej belki łączącej wkręty. Wadliwe wprowadzenie wkrętów przez podstawy łuków zanotowano u czterech osób. U jednej z nich wkręt wychodził na zewnątrz kręgu, a u 3 wkręty zostały wprowadzone do kanału kręgowego co nie spowodowało jednak nasilenia objawów neurologicznych, gdyż u wszystkich urazowe uszkodzenie rdzenia było pełne. Śródoperacyjne uszkodzenie opony nastąpiło u 5 osób, przy czym u 3 podczas wykonywania spondylodezy PLIF. Pomimo zeszycia opony u jednej chorej utrzymywał się płynotok przez 2 tygodnie. Autorzy szczegółowo omówili przyczyny i sposoby leczenia powikłań transpedikularnej stabilizacji kręgosłupa.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W60

Dariusz Palczewski, Andrzej Mydlak, Marian Waniewski.
Oddział Ortopedyczno-Urazowy Samodzielnego Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach. Adres do korespondencji: Samodzielny Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Siedlcach, 08-110 Siedlce, ul. Poniatowskiego 26.

W pracy autorzy przedstawiają sposoby i wyniki leczenia uszkodzeń aparatu wyprostnego kolana. Analizie poddano 112 pacjentów w wieku 16-84 (średnio 48) lat hospitalizowanych w oddziale Ortopedycznym w latach1995-1998 z powodu uszkodzenia ścięgna mięśnia czworogłowego uda – 7, złamań rzepki –101, oraz uszkodzenia więzadła właściwego rzepki – 4. Pośród wszystkich hospitalizowanych 22 chorych nie wymagało leczenia operacyjnego. U tych chorych zastosowano leczenie zachowawcze w unieruchomieniu gipsowym przez okres 4-6 tygodni. Pozostałych chorych leczyliśmy operacyjnie. U 65 chorych wykonaliśmy zespolenie złamania rzepki (cerclage, popręg Webera), u 14 chorych wykonaliśmy częściową patelektomię, a u 11 chorych wykonaliśmy rekonstrukcję aparatu ścięgnistego (mięśnia czworogłowego i więzadła właściwego rzepki). W doleczaniu stosowaliśmy tutor gipsowy na okres 6 tygodni w przypadkach uszkodzeń ścięgnistych i częściowej patelektomii oraz na okres 4 tygodni po zespoleniach złamań rzepki. Ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda rozpoczynaliśmy po zabiegu, ćwiczenia czynnego zgięcia kolana po usunięciu unieruchomienia gipsowego. .
Ocenę wyników leczenia przeprowadzono na podstawie badania klinicznego i radiologicznego. Uzyskano większość wyników bardzo dobrych i dobrych. Na podstawie naszych doświadczeń stwierdzamy, że końcowy wynik leczenia w dużej mierze zależy od rodzaju i zakresu pierwotnego uszkodzenia oraz rodzaju leczenia i wcześnie podjętego usprawniania po usunięciu unieruchomienia gipsowego.