XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W61

Dariusz Kotulski, Wojciech Radło, Piotr Michno
Oddział Ortopedii Kliniki Chirurgii Dziecięcej PAIP CM UJ w Krakowie. Kraków, ul. Wielicka 265

W latach 1992-1999 leczono 12 dzieci (5 dziewczynek i 7 chłopców) z powodu złamania wyniosłości międzykłykciowej piszczeli, w wieku od 6 do 14 lat. Wg klasyfikacji Myeyersa i Mc Keevera stwierdzono 5 razy typ I, 6 razy typ II i jeden raz typ III złamania. U wszystkich dzieci przy przyjęciu wystąpił obrzęk kolana z balotowaniem rzepki (punkcja stawu wykazywała obecność krwi), ból oraz ograniczenie ruchów czynnych w stawie. Hospitalizowano wszystkie dzieci przez okres od 2 do13 dni. U dwojga dzieci do złamania doszło w wyniku urazu pośredniego u pozostałych w wyniku bezpośredniego urazu kolana. Operacyjnie leczono 1 chłopca z III typem złamania, pozostałe dzieci leczono zachowawczo opatrunkiem gipsowym tutorowym. Okres obserwacji wynosi od 6 miesięcy do 7 lat. Wszystkie dzieci poddano kontrolnemu badaniu klinicznemu i radiologicznemu. Stwierdzono pełen zakres ruchów czynnych i biernych w stawach, zrost złamania u wszystkich dzieci i dobry wynik leczenia w subiektywnej ocenie pacjentów. Tylko u 2 dzieci w badaniu klinicznym stwierdzono zaznaczony objaw przedniej niestabilności stawu kolanowego, bez ograniczenia funkcji stawu.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W62)

G. Labek, N. Böhler, V. Auersperg
Allgemeines offentliches Krankenhaus der Stadt Linz, Austria

W Oddziale Ortopedii Generalnego Szpitala w Linz (Austria) od grudnia 1993 r. implantowano sferyczne zatrzaskowe panewki Allofit z płaskim dnem. Implanty Allofit posiadają szorstką tytanową powierzchnię i oferowane są jako panewki pressfit i dowolne jako Allofit S z dodatkową śrubową fiksacją w przypadku defektów kostnych lub rewizji. .
W latach 1993 i 1994 wykonano 55 implantacji. Zgodnie z filozofią naszego Oddziału zastosowaliśmy także implanty bezcementowe w przypadku pacjentów w podeszłym wieku. Średnia wieku pierwszej grupy pacjentów wynosiła 74,7 lat w czasie zabiegu (19 – 88 lat). .
Wszyscy pacjenci byli uruchamiani w drugim dniu. W przypadku pacjentów, u których zastosowano implanty pressfit zezwolono na całkowite obciążanie, u pacjentów z osteoporozą i dodatkową fiksacją z użyciem śruby polecaliśmy 4 tygodniowe częściowe obciążanie. .
Wyniki kliniczne oceniono z wykorzystaniem klasyfikacji Harris Hip Score. Przedoperacynie średni wynik wynosił 45,8 punktów, 5 lat po zabiegu – 83,5 pkt. Średni zakres ruchomości w zgięciu wynosi 99,9 stopni. W badaniu radiologicznym nie stwierdziliśmy żadnych ruchów przekraczających 1 milimetr. Niewielka grupa pacjentów dodatkowo oceniana była przy wykorzystaniu procedury EBRA. Nie stwierdziliśmy żadnych postępujących radioprzeziernych linii jako wczesnego znaku obluzowania. U 2 (3,6%) pacjentów stwierdziliśmy zmniejszenie ilości tkanki kostnej pod postacią zgąbczenia, regionalna osteoliza nie została stwierdzona w żadnym przypadku. .
Jako miejscową komplikację stwierdziliśmy 1 zwichnięcie. Ten problem został rozwiązany przez zastosowanie unieruchomienia przez okres 12 tygodni z zastosowaniem stabilizatora. .
Podsumowując, stabilizacja pressfit z zastosowaniem tytanowej powierzchni w obrębie sferycznej panewki Allofit zabezpiecza pewną niezawodną fiksację nawet w kości osteoporotycznej. Średnioterminowe wyniki są bardzo dobre i obiecujące.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W48

Wojciech Twardosz, Wiesław Tondel
Klinika Chirurgii Urazowej II Katedry Chirurgii Ogólnej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Klinika Chirurgii Urazowej 61 – 848 Poznań ul. Długa ½

Uważa się, że wyniki leczenia złamań bliższej nasady kości piszczelowej, rozwój zmian zniekształcających w stawie kolanowym, zależą w równej mierze od rozległości pierwotnego urazu i od przyjętego sposobu postępowania leczniczego. .
W latach 1989 – 1998 leczono w ośrodku autorów 52 chorych (56 złamań) ze złamaniami śródstawowymi bliższej nasady kości piszczelowej w przedziale wieku 25 – 76 lat. W 40 przypadkach stwierdzano złamanie pojedynczego kłykcia piszczeli – w 28 kłykcia bocznego, w 12 przyśrodkowego, w 16 przypadkach złamanie obu kłykci. Do leczenia operacyjnego zakwalifikowano 45 chorych, zabieg wykonywano w okresie wczesnym między 5 a 7 dniem od urazu. W 15 przypadkach wykonano stabilne wewnętrzne zespolenie odłamów płytą kątową nastawiając powierzchnie stawowe pod kontrolą wzroku. Zespolenie gąbczastymi śrubami kaniulizowanymi wykonano w 18 przypadkach, pięciokrotnie złamanie kłykcie stabilizowano pętlą drucianą. Uzupełnieniem tego sposobu leczenia operacyjnego było zawsze odciążenie kończyny wyciągiem bezpośrednim i wczesne ruchy bierne i czynne w kolanie. W 8 przypadkach złamań izolowanych kłykcia bocznego ( 5 ) i przyśrodkowego ( 3 ) z wgnieceniem powierzchni stawowej repozycję złamania z uzupełnieniem ubytku autogennym przeszczepem kości wykonano pod kontrolą artroskopu. .
Wyniki odległe ( średnio od zabiegu 4 lata ) po operacyjnym leczeniu złamań pojedynczych kłykci kości piszczelowej w ponad 75 % oceniono jako bardzo dobre i dobre, przy czym w 20 przypadkach, gdzie wynik uznano za bardzo dobry w kontrolnym badaniu radiologicznym występowały zmiany w postaci zwężenia szpary stawowej, nieznacznego zagięcia osi długiej kończyny. Na 45 operowanych u 22 chorych stwierdzano towarzyszące obrażenia wewnątrzstawowe. Na podstawie własnego doświadczenia autorzy uważają, że rozległa ekspozycja odłamów przy zespalaniu płytą AO obarczona jest największym odsetkiem powikłań. Leczenie złamań z pomocą techniki artroskopowej, stosowanej obecnie w ośrodku autorów jako postępowanie z wyboru, jest mało inwazyjną techniką operacyjną pozwalającą na równoczesne rozpoznanie i leczenie towarzyszących uszkodzeń wewnątrzstawowych kolana.

Wojciech Marczyński, Piotr Piekarczyk

Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Neurochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. Bolesława Szareckiego w Warszawie.

Wstęp.
W oparciu o zarys embriogenezy rzepki opisano możliwości powstawania i typy wad rozwojowych, utrudniających niekiedy diagnostykę pourazową rzepki. Przedstawiono zarys biomechaniki aparatu wyprostnego ze zwróceniem uwagi na rolę rzepki w biomechanice stawu kolanowego. Zwrócono uwagę na specyfikę budowy, grubość i wytrzymałość na przeciążenia chrząstki stawowej. Opisano zależności między mechaniczną wytrzymałością przyczepów mięśniowych i więzadła własnego a tkanką kostną rzepki. .
Epidemiologię obrażeń aparatu wyprostnego i rzepki podano w oparciu o współczesne piśmiennictwo światowe. .
Celem pracy jest charakterystyka urazowych uszkodzeń rzepki i aparatu wyprostnego stawu kolanowego w zależności od czynników współistniejących takich jak siła i rodzaj urazu a rodzaj i stopień uszkodzenia. Podano współczesne podziały złamań rzepki w odniesieniu do patomechanizmu urazów. Dane te odniesiono do materiału klinicznego. W naszym Instytucie leczono 128 osób z powodu 139 uszkodzeń aparatu wyprostnego i rzepki w latach od 1990 do 1999. Czas obserwacji od jednego do 8 lat. W grupie uszkodzeń, zerwanie więzadła własnego rzepki stwierdzono u 13, a przyczepu mięśnia czworogłowego u 4 leczonych. W grupie 122 złamań rzepki, 13 dotyczyło jej szczytu, 42 to złamania dwufragmentowe, 66 to złamania wieloodłamowe oraz 1 postrzałowe. Przyczyny obrażeń były różne: wypadek komunikacyjny 41, urazy sportowe 24, upadek 44, podskok 10 oraz postrzał lub uderzenie ciężkim przedmiotem u 3 leczonych. .
Diagnostyka uszkodzeń przedstawiono w oparciu o nowoczesne sposoby obrazowania. Zasygnalizowano zasady wykonywania diagnostyki rentgenograficznej, sonograficznej, jak również tomografii komputerowej i magnetycznego rezonansu jądrowego. .
Sposoby leczenia przedłożono w oparciu o piśmiennictwo jak i materiał kliniczny. Nieoperacyjnie leczono 26 uskodzeń, a operacyjnie 113. w grupie leczonych operayjnie stosowano zeszycie ścięgna u 14, zeszycie mięśnia u 4, popręg Webera u 56 i pętlę drucianą u 39 operowanych. Wyniki leczenia oceniano według obowiązujących zasad.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W43

Witold Bołtuć, Ireneusz Kotela
ZOZ Dąbrowa Tarnowska Oddział Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji ul.Szpitalna 1 33-200 Dąbrowa Tarnowska 33-250 Otfinów Gorzyce 153

Złamania dalszej części kości udowej są urazami stosunkowo rzadkimi, stanowią one około 1-4% wszystkich złamań. W pracy podjęliśmy próbę oceny sposobów leczenia tych złamań na podstawie uzyskanych wyników. W Oddziale Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji .
w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 1982-1998 leczyliśmy 32 pacjentów ze złamaniami dalszej części kości udowej. Do kontroli zgłosiło się 23 chorych, 9 oceniono na podstawie kart ambulatoryjnych. Kobiet było 21, mężczyzn 11. Średni wiek chorych wynosił 67 lat. Średni okres obserwacji 5 lat. Podziału złamań dokonaliśmy wg AO. 4 przypadki miały charakter urazów wielomiejscowych. Operacyjnie leczyliśmy17 chorych, z czego 11 po 1995 roku. .
W 12 przypadkach kość udową zespolono płytą kątową, dwukrotnie użyto śrub korowych oraz trzykrotnie zespolenia śródszpikowego. Dążyliśmy do anatomicznego nastawienia odłamów i z odtworzeniem powierzchni stawowej, co nie zawsze było możliwe. Stabilizując złamanie płytą kątową staraliśmy się zachować niewielką koślawość kończyny. .
Czynnościowo leczono 5 chorych ze złamaniami wieloodłamowymi, trudnymi do anatomicznego nastawienia i stabilnego zespolenia. .
10 pacjentów leczono zachowawczo opatrunkami gipsowymi stopowo biodrowymi przez 8 tygodni. Po zdjęciu opatrunku gipsowego wprowadzaliśmy ćwiczenia usprawniające. .
Po 1995 roku ponad 90% chorych ze złamaniem dalszej części kości udowej było leczonych operacyjnie. Wyniki oceniono w trzystopniowej skali uwzględniającej os kończyny, zakres ruchomości, dolegliwości bólowe, wydolność chodu, stabilność kolana i obraz radiologiczny. Wyników bardzo dobrych nie było. .
10 (31%) chorych zakwalifikowano do wyników dobrych, 13 (40,6%) do zadowalających, 9(28,4%) do złych. Omówiono chorych, których zaliczono do wyników złych. Z powodu przewagi pacjentów po 60 roku życia ze złamaniami śródstawowymi decydowaliśmy się na stabilne zespolenie i wczesne uruchamianie gdyż zapobiegało to wtórnym powikłaniom oraz wpływało korzystnie na efekt leczenia.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W44

Dariusz Palczewski, Marian Waniewski, Andrzej Mydlak.
Oddział Ortopedyczno-Urazowy Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach. Adres do korespondencji: Samodzielny Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Siedlcach, 08-110 Siedlce, ul. Poniatowskiego 26.

W pracy autorzy przedstawiają sposoby i wyniki leczenia 89 chorych w wieku od 18 do 92 lat (średnia 60 lat) ze złamaniami dalszego odcinka kości udowej, leczonych w Oddziale Ortopedyczno – Urazowym Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach w latach 1995 –1999. W podziale złamań oparto się na klasyfikacji AO Müllera. .
Chorzy ze złamaniami wieloodłamowymi (typ A3), ze względu na brak możliwości stabilnego mechanicznie zespolenia, zakwalifikowani zostali do leczenia nieoperacyjnego, za pomocą wyciągu bezpośredniego. Nastawienie kontrolowano radiologicznie w 1, 2, 5 dobie leczenia. Leczenie wyciągowe prowadzono przez okres 6-8 tygodni następnie po uzyskaniu pierwotnego zrostu kończynę unieruchamiano w gipsie biodrowym do 3 miesięcy. Po tym okresie rozpoczynano ćwiczenia rehabilitacyjne, jeżeli zrost na to pozwalał, w przypadkach wątpliwych przedłużano unieruchomienie na dalsze 6 tygodni. W przypadkach, gdy podczas leczenia wyciągowego w ciągu pierwszego tygodnia nie udało się uzyskać zadowalającego nastawienia, wykonywano jednoczasową repozycję w znieczuleniu przewodowym z transfiksją odłamów drutami Kirschnera, kończynę unieruchomiano w gipsie biodrowym, doleczanie prowadzono jak poprzednio. Łącznie leczyliśmy zachowawczo 50 chorych, w tym jednoczasową transfiksję wykonaliśmy u 8 chorych. Pozostali chorzy byli operowani w ciągu 7 dni od urazu . U 31 chorych złamania zespolono płytą kątową L, u 6 chorych dokonano zespolenia domodelowaną płytą AO, u 2 chorych ze złamaniem izolowanym kłykci kości udowej (typ B2) zespolenia dokonano śrubami gąbczastymi AO. .
Ocenę wyników przeprowadzono na podstawie badania klinicznego oraz radiologicznego. Uzyskano wyniki dobre w grupie chorych operowanych, u których stabilne zespolenie pozwoliło na podjęcie wczesnego ruchu w stawie kolanowym, wyniki złe dotyczyły chorych leczonych zachowawczo, u których ze względu na powolny zrost konieczne było wydłużenie okresu unieruchomienia.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W45

Prof. dr hab. med. WM. Kuś
Katedra i Klinia Ortopedii, ul. Lindley’a 4, 02-005 Warszawa

Złamanie bliższej nasady kości piszczelowej jest ciężkim urazowym uszkodzeniem narządu ruchu, które najczęściej prowadzi do niezborności powierzchni stawu kolanowego, wtórnej niestabilności, ograniczenia ruchów i bólu. Niezborność powierzchni stawowych doprowadza do zmian zwyrodnieniowych i upośledza wydolność chodu. Wszyscy autorzy są zgodni, że leczenie tego uszkodzenia jest trudne, a późne rokowanie wątpliwe lub złe. Opisujący te złamania dzielą się na zwolenników leczenia zachowawczego bądź operacyjnego. Ostatnio obserwujemy zwycięstwo koncepcji fizjologicznej nad mechaniczną. Wybór sposobu leczenia tych złamań nadal nie jest rozstrzygnięty, a pytanie czy leczyć zachowawczo czy operacyjnie jest wciąż aktualne.

Leczenia zachowawcze
Kształt bliższej nasady piszczeli można odtworzyć stosując podstawowe zasady nastawienia zachowawczego Kulenkampfa. Znacznie trudniej odtworzyć kształt powierzchni stawowej. Najlepiej zrobić to wyciągiem osiowym, a następnie stosując unieruchomienie gipsowe.

Leczenie czynnościowe
Liczne spostrzeżenia wskazują, że w stawowych złamaniach kłykci kości piszczelowej korzystny wpływ na końcowy wynik na wczesny ruch. Zwolennicy tego poglądu nie dążą do anatomicznego odtworzenia powierzchni stawowej. Rozpoczynając natychmiastowe usprawnianie uważają że, w tych złamaniach ruch jest najważniejszym czynnikiem leczenia. Czynnościowe leczenie złamań jest proste technicznie, skraca pobyt chorego w szpitalu, zapewnia szybki powrót chorego do pracy i nie daje wczesnych powikłań. Poleca go się u osób starych lub przewlekle chorych. Dobre wyniki czynnościowe nie upoważniają jednak do stosowanie tej metody we wszystkich przypadkach, a szczególnie tam gdzie istnieją warunki do odtworzenia kształtu powierzchni stawowej piszczeli.

Leczenie operacyjne.
Leczenie operacyjne dąży do anatomicznego odtworzenia powierzchni stawowej i przywrócenia prawidłowego kształtu bliższej nasady piszczeli. Wskazaniem do zabiegu operacyjnego są te złamania, które nie rokują zachowawczego nastawienia odłamów. Zabieg operacyjny powinien być przeprowadzony przez doświadczonego operatora z zachowaniem warunków pełnej aseptyki i odpowiedniego instrumentarium. Leczenie to powinno spełniać następujące warunki:

• 1 odtworzyć oś stawu
• 2 odtworzyć anatomiczny kształt powierzchni stawowej
• 3 zapewnić dobre wewnętrzne unieruchomienie odłamów umożliwiające natychmiastowe podjęcie ruchu w stawie kolanowym

Przy braku możliwości spełnienia powyższych warunków leczenie operacyjne jest przeciwwskazane.

Rycina: Artroskopia pozwala na leczenie złamań w obniżeniu powierzchni stawowych typu „korka od szampana” bez otwierania stawu. W tym celu opracowaliśmy metodę przedstawioną na rysunku.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W37
Stan Zemankiewicz, M.D., PhD. Bartow Orthopedics Norbert Paul Zemankiewicz,
D.O.M.S. Nova University

Przeanalizowaliśmy wyniki 25 rewizji alloplastyki stawu biodrowego w późnych infekcjach oraz niepowodzeniach endoprotezoplastyki. Przygotowaliśmy protokół dla postępowania w późnym septycznym powikłaniu alloplastyki całkowitej biodra. W 25 rewizjach osiągnęliśmy 100% wyników satysfakcjonujących po wymianie endoprotezy, zastosowaniu antybiotykoterapii oraz implantacji nowej endoprotezy. Czas obserwacji mieści się pomiędzy 1985 a 1999 rokiem. Większość pacjentów miała pierwotną alloplastykę w wieku od 65 do 70 lat, natomiast rewizje endoprotez w 25 przypadkach były wykonane u tych samych pacjentów w wieku od 79 do 102 lat.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W38
Ireneusz Babiak , Andrzej Górecki
Z Katedry i Kliniki Ortopedii I Wydziału Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. A. Górecki
Adres do korespondencji: Katedra i Klinika Ortopedii Ul. Lindley’a 4, 02-005 Warszawa

W oparciu o własny materiał 56 oraz dane z piśmiennictwa przedstawiono przydatność poszczególnych metod w diagnostyce zakażenia endoprotezy. Omówiono kryteria rozpoznania przyjęte przez CDC w Atlancie, objawy radiologiczne infekcji powolnych oraz metody scyntygrafii. Przedstawiono zachowanie się wartości badań laboratoryjnych – odczynu opadania krwinek i stężenia CRP w ciągu 1 roku po niepowikłanej alloplastyce co znacząco wpływa na interpretację wyników przy podejrzeniu wczesnej infekcji. Badaniem rozstrzygającym o rozpoznaniu powolnej infekcji stawu z obluzowaną endoprotezą, bez ewidentnych objawów klinicznych zakażenia jest śródoperacyjne badanie mrożonych skrawków torebki stawowej na obecność nacieków z leukocytów obojętnochłonnych.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W39
Andrzej Gusta
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii PAM Szczecin

Dane statystyczne rodzajów i częstości uszkodzenia urazowego stawu kolanowego opracowałem w oparciu o ankiety, przesłane z 41 ośrodków ortopedyczno-urazowych z całej Polski. Trudnością przygotowania materiału było uzyskanie statystycznych wartości średnich uwzględniając różnorodność ośrodków przesyłających ankiety. .
W oparciu o statystyczne dane dotyczące 1995 do 1999 roku ustaliłem, że w tym okresie w 41 ośrodkach było leczone 94 880 chorych z urazem narządu ruchu. W skali rocznej liczba chorych wzrastała systematycznie od 16 733 w roku 1995 do 20 884 w 1999. .
Urazy stawu kolanowego stanowiły4,22% ogólnej liczby chorych, w tym złamania dalszej części kości udowej wynosiły 1,56%, bliższej części goleni 2,63% i obu składowych stawu kolanowego 0,3%..
Najczęstszą przyczyną urazu był wypadek komunikacyjny 53,4%, u 17,2% chorych do urazu doszło po upadku na jednym poziomie, w następstwie uprawiania sportu i zabaw sportowych urazu doznało 11,2% osób, po upadku z wysokości 11,2% i w następstwie innych urazów 3,9%..
Pojedynczego uszkodzenia stawu kolanowego doznało 57,8% hospitalizowanych, urazów wielomiejscowych 25,5%, urazu stawu kolanowego w uszkodzeniach wielonarządowych 16,7%. Klasyfikację złamań kości stanowiących staw kolanowy według AO przedstawia tabela 1. W leczeniu omawianych uszkodzeń u 27,4% chorych zastosowano opatrunek gipsowy, czynnościowe leczenie na wyciągu prowadzono u 21,8%. Operacyjnie leczono 50,8% osób, w tym zespolenie stabilne wykonano u 23,6% chorych, „szew kostny” u 9,7%, a „szew kostny” w połączeniu z leczeniem czynnościowym zastosowano u 4,9% hospitalizowanych. Powikłania wymagające dodatkowej interwencji operacyjnej rozpoznano u 118 chorych co stanowiło 3,15%..
Szczegółowe omówienie poszczególnych zestawień statystycznych oraz najczęściej stosowane klasyfikacje złamań będą przedstawione w referacie.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W40
Jan Skowroński
Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Białymstoku Klinika Ortopedii i Traumatologii 15–276 Białystok ul. M.Skłodowskiej–Curie 24a

Autor przedstawia patomechanizmy złamań dalszej nasady kości udowej, rzepki i bliższej nasady piszczeli. .
W patomechanizmach złamań dystalnej części k. udowej omówione są tzw. „słabe punkty” (weaknees points) oraz ich rolę w urazach bezpośrednich i pośrednich. Siły deformujące to wypadkowa siły urazowej oraz „nierównowagi” działających sił mięśniowych podczas urazu. Biomechaniczny rezultat działania tych sił to deformacja „koślawiąca” rzadziej „szpotawiąca” i zagięcie kątowe odłamów do tyłu. Na bazie przedstawionej patomechaniki autor omawia klasyfikację w/w złamań wg AO, Neer’a i Seinsheimera. .
W patomechanice złamań rzepki omówiono dwa główne mechanizmy urazu bezpośredni i pośredni oraz mieszany, gdzie wzajemne proporcje sił i stopień zgięcia kolana warunkuje typy złamań. Podstawowe typy omawianych złamań to: poprzeczne złamanie rzepki, złamanie szczytu rzepki, poprzeczne z rozkawałkowaniem, wieloodłamowe rzepki oraz najrzadsze złamania podłużne. W złamaniach bliższej nasady piszczeli siły kompresyjne , valgizujące lub obie w rozmaitych proporcjach są najczęstszą przyczyną złamań. W abdukcyjnym mechanizmie urazu osią obrotu i „zawiasem” jest przyśrodkowe więzadło oboczne („nutcracker theory”). Stopień zgięcia kolana oraz proporcje sił kompresji do sił działających w płaszczyźnie czołowej powoduje rozmaite typy złamań: rozszczepienne, rozszczepienno–kompresyjne i kompresyjne. Autor omawia je w klasyfikacjach AO, Rasmussena i Schatzkera i Hohla.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W47

Andrzej Kusiak, Jarosław Gumuła, Marcin Skorupski.
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku. 80-803 Gdańsk ul. Nowe Ogrody 4

Badaniu poddano 34 osoby spośród 49 leczonych w Klinice Ortopedii w latach 1995-1999 z powodu złamania bliższego odcinka piszczeli. .
Wiek chorych w chwili operacji wynosił od 15 do 80 lat, średnia wieku 45,9 lat. Okres obserwacji od 7 – 61 miesięcy, średni 25,7 miesiąca. .
Rodzaj zastosowanego leczenia zależny był od charakteru złamania. Typ złamania określanego wg klasyfikacji Schatzkera. W 23 przypadkach z niewielkim przemieszczeniem lub przemieszczeniem poddającym się korekcji zamkniętej zastosowano leczenie nieoperacyjne. Polegało ono na unieruchomieniu kończyny w opatrunku gipsowym w pozycji wymuszonej ( varus, valgus ). W 9 przypadkach z wieloodłamowym charakterem złamania zastosowano leczenie czynnościowe. Leczeniu operacyjnemu polegającemu na otwartej repozycji i zespoleniu złamania, i dołożeniu przeszczepów korowo – gąbczastych w złamaniach wgnieceniowych poddano 16 chorych. W jednym przypadku złamania wieloodłamowego zastosowano fiksację przezskórną drutami Kirschnera w połączeniu z leczeniem czynnościowym. .
W ocenie uwzględniono zakres ruchomości stawu kolanowego, odchylenie szpotawe lub koślawe stawu kolanowego oraz stopień nasilenia dolegliwości bólowych. Na radiogramach porównawczych stawów kolanowych oceniano szerokość szpary stawowej jako wykładnika zmian zwyrodnieniowych stawu kolanowego. .
W grupie chorych operowanych uzyskano 69% wyników bardzo dobrych i dobrych, po leczeniu czynnościowym wyniki bardzo dobre i dobre stanowiły 44% natomiast po leczeniu nieoperacyjnym wyniki te stanowiły 57%.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W46

Jerzy Biedrzycki, Marcin Kowalski
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie 02-005 Warszawa ul.Lindley’a 4
Kierownik: Prof.dr hab.n.med.Andrzej Górecki

W latach 1995-1999 w oddziale urazowym Kliniki Ortopedii AM w Warszawie hospitalizowano 4882 osoby z uszkodzeniami narządu ruchu. W 187 przypadkach przyczynę przyjęcia stanowiły złamania bliższej nasady kości piszczelowej. .
Najczęściej występujące złamania to uszkodzenia kłykcia bocznego piszczeli stanowiące 67% urazów plateau piszczeli. .
Podstawą rozpoznania uszkodzeń jest badanie kliniczne i radiologiczne, w szczególności tomografia konwencjonalna i komputerowa. .
Wyniki leczenia złamań uzależnione są od typu i stopnia uszkodzenia oraz zaburzenia osi kończyny. .
W terapii uszkodzeń plateau znajduje zastosowanie zarówno leczenie zachowawcze jak i operacyjne. Złamania zgnieceniowe i zgnieceniowo-rozszczepienne stanowią wskazanie do leczenia operacyjnego z zastosowaniem śrub, płyt metalowych i przeszczepów kostnych. Leczenie czynnościowe stosuje się w przypadkach złamań wieloodłamowych u osób starszych.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W53)

Żołyński Krystian, Dudkiewicz Zbigniew, Szmigiel Andrzej

Klinika Chirurgii Urazowej i Ortopedii WAM Łódź Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Krystian Żołyński

Pierwotne wskazania pourazowe do calkowitej alloplastyki stawu kolanowego nie istnieja. Przeglad pismiennictwa ostatnich 15 lat potwierdza wymieniona zasade. .
Wspólczesne mozliwosci leczenia zachowawczego i operacyjnego zlaman sródszpikowych i okolostawowych kolana pozwalaja na uzyskanie poprawnego, badz dobrego lub nawet bardzo dobrego ustawienia odlamów oraz wydolnosci funkcjonalnej stawu. Dopiero rozwijajaca sie u 15 do 50% chorych wtórna artroza ( srednio 10-13 lat po doznanym obrazeniu) zmusza do interwencji chirurgicznej .
( osteotomie, alloplastyki). .
Choroba zwyrodnieniowa, której zaawansowanie zalezy od lokalizacji i morfologii wczesniej doznanych obrazen moze byc nastepstwem uszkodzenia nastepujacych elementów stawu kolanowego: 1. kostnych, 2. torebkowo-wiezadlowo-lakotkowych i 3. mieszanych., tj. obu wyzej wymieniowych. Pierwsza i trzecia przyczyna znieksztalcaja plateau piszczeli zaburzaja kat nachylenia jej powierzchni stawowej, sa powodem koslawosci lub szpotawosci stawu. Po obrazeniach wiezadlowo-torebkowo-lakotkowych zaburzona jest kinematyka stawu a przedzialy przysrodkowy (czesciej) lub boczny ( rzadziej) sa przeciazone nadmiernie, zwlaszcza jesli lakotka byla pierwotnie resekowana i/lub kiedy chory ma odchylenie osi konczyny w kierunku szpotawosci lub koslawosci. Wtórna pourazowa gonartroza wystepuje zwykle jednostronnie i czesciej u mezczyzn. .
W planowaniu przedoperacyjnym ( przed alloplastyka) nalezy uwzglednic wczesniejsze przeprowadzenie zabiegów (osteotomii) poprawiajacej zaburzona os kosci udowej lub piszczelowej jako warunku wstepnego do wykonania alloplastyki. Zabieg ten poprawia zarówno ustawienie-nachylenie plateau piszczeli, osiowe wyrównanie konców stawowych jak i napiecie wiezadel. Mozemy wykonac alloplastyke czesciowa ( przy znieksztalceniu jednego z klykci kosci udowej lub piszczelowej) albo calkowita – stosujac proteze policentryczna , przy zachowaniu wiezadel stawowych i dobrym stanie miesnia czworoglowego , ewentualnie zwiasowo-przegubowa np.: typu Spherocentric przy duzej niestabilnosci i uszkodzeniu aparatu wiezadlowego.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W64)

Uldis Kesteris 1, Hans Wingstrand 1, Kevin Hardinge 2, Thomas Ilchmann 3.

1. University Hospital
    Lund, Sweden,
2. Wrightington Hospital,
    Wigan, England, 3BG Unfallklinik,
    Tübingen, Germany. Dept of Orthopedics,
    University Hospital, S-221 85 Lund, Sweden

Rola polietylenowego debris (odpadki polietylenowe) w procesie obluzowania składników po cementowej całkowitej alloplastyce stawu biodrowego (THA) nie jest oczywista i mechanizm obluzowania cementowych panewek i trzpieni wykazano jako różny. .
Cel: Celem naszego badania było określenie czy występują różnice w zużyciu polietylenu w THA w których albo panewkowy albo udowy składnik osobno ulega obluzowaniu po długim okresie służenia. Metoda: Dokonywaliśmy in vivo pomiaru zużycia polietylenu panewkowego u 81 pacjentów (91 stawów biodrowych) zoperowanych z zastosowaniem całkowitej alloplastyki stawu biodrowego protezą Charnley’a i poddanych rewizji z powodu aseptycznego obluzowania albo panewkowego albo udowego składnika. Przeanalizowano konwencjonalne radiogramy miednicy 50 THA z obluzowaniem panewkowego składnika (grupa C) i 41 THA z obluzowaniem udowych składników (grupa F) rewidowanych po 10 do 26 latach. Średni wiek w czasie pierwotnej alloplastyki wynosił 47 (26-70) lat w grupie C i 53 (35-71) lat w grupie F (p= 0.003). .
Wyniki: .
Średnie zużycie (stopień zużycia) w grupie C wynosiło 0,3 mm/rok, w grupie F – 0,1 mm/rok (p=0,0001). Znamienne różnice w zużyciu linearnym były zauważone już 2 lata po zabiegu: średnie zużycie linearne wynosiło 0,3 mm/rok i 0,2 mm/rok odpowiednio w biodrze z obluzowaniem panewki i obluzowaniem trzpienia (p.=0,03). Całkowite linearne zużycie wynosiło odpowiednio 3,6 mm i 1,5 mm (p=0,0001). Całkowite zużycie objętościowe było dwa razy większe u pacjentów z obluzowaniem panewek. Stopień zużycia znamiennie korelował z wiekiem (p=0,0005), ale nie z wagą i nie z płcią. Nie wykazano znamiennej korelacji pomiędzy zużyciem i wiekiem, wagą i płcią pomiędzy grupami. Dyskusja: .
Nasze wyniki wskazują, że polietylenowe debris w cementowych THA prawdopodobnie pełni istotną rolę w obluzowaniu panewki, ale mniejszą w obluzowaniu trzpienia. To potwierdza teorię, że obluzowanie składnika panewkowego ma naturę biologiczną podczas gdy obluzowanie składnika udowego rozpoczyna się od niewydolności mechanicznej.