1

Uwarunkowania densytometryczne i biochemiczne złamań kości u dzieci

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2),s105-107.


L13
UWARUNKOWANIA DENSYTOMETRYCZNE I BIOCHEMICZNE ZŁAMAŃ KOŚCI U DZIECI

Chlebna-Sokół D., Kiliańska A., Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E.

Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości I Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Sporna 36/50, 91-738 Łódź

Słowa kluczowe: złamania, dzieci, densytometria, metabolizm kostny

Wstęp i cel pracy
Złamania kości w wieku rozwojowym spotykane są stosunkowo często i zazwyczaj wynikają z zwiększonej urazowości, więc nie są analizowane jako objaw zaburzeń mineralizacji i struktury kośćca. Celem niniejszej pracy jest kompleksowa analiza uwarunkowań, ze szczególnym uwzględnieniem oceny densytometrycznej i biochemicznej, złamań kości u dzieci.
Materiał i metody
Zbadano 112 dzieci w wieku 5,2-17,8 lat, 81 pacjentów, u których wystąpiły co najmniej 3 złamania kości w wywiadzie stanowiło grupę badaną, a 31 dzieci uznanych za zdrowe – grupę porównawczą. U każdego dziecka przeprowadzono badania: lekarskie, densytometryczne metodą DXA, ultradźwiękowe kości piętowej oraz biochemiczne wskaźników gospodarki wapniowo-fosforanowej i markerów obrotu kostnego. Oznaczono stężenie wapnia, fosforu, magnezu (w surowicy i w dobowej zbiórce moczu), parathormonu – PTH, metabolitu wątrobowego witaminy D – 25OHD, osteokalcyny (OC) i izoenzymu kostnego fosfatazy zasadowej (IzkFA) oraz usieciowanego N-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (NTX).
Wyniki
Wśród dzieci z wielokrotnymi złamaniami obniżoną gęstość mineralną szkieletu wykazano u 52/81 (64,2%), przy czym znacznie obniżone wartości przynajmniej jednego z parametrów badania ultradźwiękowego kości piętowej wykazano u 26/81 (32,1%) pacjentów z tej grupy, a tylko u 5/31 (16%) z grupy porównawczej. Średnie wartości Z-score parametrów densytometrycznych, jak i wskaźników Stiffness i SOS były istotnie niższe w grupie badanej. W tej grupie stwierdzono m.in.: hipomagnezemię u 13 dzieci; hiperkalciurię u 10. oraz obniżone stężenie 25OHD u 20 pacjentów (24,7%). Stwierdzono także m.in. zwiększoną aktywność IzkFA u 29. (38,7%) pacjentów, osteokalcyny u 12. (16%) oraz podwyższone stężenia NTX u 38. (50,7%) badanych. Nie wykazano natomiast istotnych statystycznie różnic pomiędzy wartościami średnimi stężeń wskaźników gospodarki wapniowo-fosforanowo-magnezowej oraz markerów obrotu kostnego pomiędzy grupami. Analiza zależności pomiędzy stężeniami wskaźników biochemicznych a gęstością mineralną kośćca (BMD) wykazała w obu grupach istotne statystycznie, ujemne korelacje pomiędzy BMD a dobowym wydalaniem fosforu z moczem. W grupie badanej stwierdzono także istotne, ujemne zależności pomiędzy markerami metabolizmu kostnego a masą kostną.
Wnioski
1. Obniżenie gęstości mineralnej szkieletu jest najczęściej występującym czynnikiem predysponującym do złamań kości u dzieci i młodzieży; wykazano je u około 2/3 pacjentów z wielokrotnymi złamaniami w wywiadzie.
2. Przyspieszony obrót kostny, a zwłaszcza nasilona resorpcja (zwiększone wydalanie jonów z moczem), wskazują na pogłębione zaburzenia metabolizmu kostnego w grupie ze złamaniami kości w wywiadzie.
3. W przypadku powtarzających się w wieku rozwojowym złamań kości należy wykonać badanie ilościowe masy kostnej oraz oznaczenia wskaźników gospodarki wapniowo-magnezowo-fosforanowej, a także markerów obrotu kostnego; dzieci te często wymagają leczenia zaburzeń metabolizmu kostnego.

Praca częściowo finansowana ze środków przyznanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu nr N40706332/2713.

L13
DENSYTOMETRIC AND BIOCHEMICAL CONDITIONS FOR BONE FRACTURES IN CHILDREN

Chlebna-Sokół D., Kiliańska A., Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E.

Department of Paediatric Propedeutics and Bone Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, Sporna St. 36/50, 91-738 Lodz, Poland

Key words: fractures, children, densitometry, bone metabolism

Bone fractures in the developmental age are common and usually caused by increased frequency of traumas, so they are not analyzed as symptoms of bone mineralization or structure disorders.
The aim of the study was comprehensive analysis of conditions for bone fractures in children, especially densitometric and biochemical ones.
Patients and methods
The study comprised 112 patients aged 5,2-17,8 years, 81 with at least 3 bone fractures in anamnesis (examined group) and 31 healthy children (control group). In all children medical examination, bone mineral density by DXA method, ultrasound examination of the heel, biochemical indices of calcium-phosphorus metabolism and bone metabolism markers were performed. The concentrations of calcium, phosphorus, magnesium (in the serum and daily urine elimination), parathormon – PTH, liver metabolite of vitamin D – 25OHD, osteocalcin (OC), bone alkaline phosphatase (bALP) and collagen type I crosslinked N-teolpeptide (NTX) were determined.
Results
Low bone mineral density was found in 52/81 (64,2%) of children with multiple bone fractures; significant decrease of at least one of the parameters of ultrasound heel examination in 26/81 (32,1%) of children in this group was also performed, but only in 5/31 (16%) from the control group. Mean values of densitometric Z-score parameters, as well as ultrasound Stiffness and SOS indices, were statistically lower in the examined group. In this group hypomagnesaemia in 13., hypercalciuria in 10. and low concentrations of 25OHD in 20. patients (24,7%) were found. Increased activity of bALP in 29. (38,7%), osteocalcin in 12. (16%) and high concentrations of NTx in 38. (50,7%) of the children from examined group were also observed. There were no statistically significant differences between mean values of calcium-phosphorus-magnesium metabolism indices and bone metabolism markers in both groups. The analysis of dependence between biochemical indices and bone mineral density (BMD) revealed the statistically significant negative correlations between BMD and daily urine phosphorus elimination in both groups. In the examined group statistically significant negative correlations between bone metabolism markers and bone mass were also found.
Conclusions
The decrease of bone mineral density is the most common factor of the repeated fractures in children and adolescents; in our study it was found in 2/3 of patients with multiple bone fractures in anamnesis.
Accelerated bone turnover, especially high resorption (increased urine elimination of ions) indicates profound disorders of bone metabolism in the group of children with multiple bone fractures in anamnesis.
In the case of repeated fractures in the developmental age it is necessary to perform quantitative examination of bone mass, as well as calcium-phosphorus metabolism indices, and bone metabolism markers; these children often need treatment of bone metabolism disorders.

The study was partly financed by Ministry of Science and Higher Education grant No N40706332/2713.

The study was partly financed by Ministry of Science and Higher Education grant No N40706332/2713.




Czynniki wpływające na rozwój osteoporozy u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s107-108.


 

L14
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA ROZWÓJ OSTEOPOROZY U CHORYCH NA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW

Rupiński R., Szafraniec S., Filipowicz-Sosnowska A.

Klinika Reumatologii, Instytut Reumatologii im. Eleonory Reicher w Warszawie
ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa

Słowa kluczowe: osteoporoza, reumatoidalne zapalenie stawów, aktywność choroby, DAS28

Wstęp: Wtórna osteoporoza jest częstym i groźnym powikłaniem reumatoidalnego zapalenia stawów (rzs). W jej rozwoju czynniki związane z rzs mogą odgrywać nawet większą rolę od klasycznych czynników ryzyka osteoporozy pierwotnej.
Cel pracy
Celem pracy było określenie czynników mających istotne znaczenie w rozwoju osteoporozy u chorych na rzs, ze szczególnym uwzględnieniem klinicznej i laboratoryjnej aktywności procesu zapalnego.
Materiał i metody
Badaną grupę stanowiło 443 chorych z rozpoznaniem rzs (ACR 1987) hospitalizowanych w Klinice Reumatologii Instytutu Reumatologii w okresie od stycznia 2001 do marca 2006. Porównano dwie grupy chorych – z współistnieniem oraz bez rozpoznania osteoporozy. Uwzględniono dane demograficzne, kliniczną i laboratoryjną aktywność rzs, inne schorzenia współistniejące oraz poziom niepełnosprawności. W analizie statystycznej zastosowano test Manna-Whitneya dla zmiennych mierzalnych i porządkowych oraz testu chi-kwadrat dla zmiennych jakościowych (pakiet Statistica 6.0).
Wyniki
W badanej grupie chorych 84,9% stanowiły kobiety. Średnie dla wieku, czasu trwania choroby, liczby bolesnych i obrzękniętych stawów, czynnika reumatoidalnego (IgM-RF), wskaźnika niepełnosprawności (HAQ-DI) oraz aktywności rzs (DAS28), wynosiły odpowiednio: 57.0 lat, 10.8 roku, 11.2 i 3.8 stawów, 248 IU/L, 1.6 oraz 5.5. Osteoporozę rozpoznano u 127 chorych (28.7%). Grupa chorych z osteoporozą charakteryzowała się: przewagą kobiet (p<0.001), starszym wiekiem (64.4 vs 53.9 roku, p<0.0001), dłuższym czasem trwania choroby (14.1 vs 9.5 roku, p<0.0001), większą liczbą stawów bolesnych (12.2 vs 10.7, p=0.03), wyższym okresem radiologicznym (3.1 vs 2.4, p<0.0001) i funkcjonalnym (2.3 vs 1.7, p<0.0001) wg Steinbrockera, wyższym OB (45 vs 39 mm/h, p=0.03), wyższymi wskaźnikami HAQ-DI (2.0 vs 1.5, p<0.0001) i DAS28 (5.8 vs 5.3, p<0.001), wyższymi ocenami we wszystkich skalach VAS (p<0.001 dla bólu, p<0.0001 dla aktywności choroby i zmęczenia) a także obecnością powikłań agresywnego rzs (guzki reumatoidalne, amyloidoza, zespół Sjőgrena). Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w stężeniu CRP i IgM-RF, średniej dawce metotreksatu, glikokortysteroidów, liczbie stawów obrzękniętych, ocenie aktywności choroby wg obserwatora (VAS) oraz stanie majątkowym.
Wnioski
Potwierdzono kluczową rolę klinicznej i laboratoryjnej aktywności choroby w rozwoju wtórnej osteoporozy w przebiegu rzs. Leczenie ukierunkowane na obniżanie aktywności procesu zapalnego może mieć zatem istotne znacznie w zapobieganiu osteoporozie u chorych na rzs.

L14
FACTORS INFLUENCING OSTEOPOROSIS DEVELOPMENT IN RHEUMATOID ARTHRITIS PATIENT

Rupiński R., Szafraniec S., Filipowicz-Sosnowska A.

Department of Rheumatology, Prof. Eleonora Reicher Institute of Rheumatology in Warsaw
Spartańska 1, 02-637 Warsaw

Key words: osteoporosis, rheumatoid arthritis, disease activity, DAS28

Background
Secondary osteoporosis is a serious and frequent complication of the rheumatoid arthritis (RA). RA-specific factors could play even more significant role in the development of osteoporosis, compared with the classical risk factors of the primary osteoporosis.
Objective
The aim of the study was to determine the most important factors in the development of the osteoporosis in RA patients. Special attention was paid to the clinical and laboratory activity of the inflammatory process.
Methods
443 patients hospitalized in the Department of Rheumatology of the Prof. Eleonora Reicher Institute of Rheumatology in Warsaw between January 2001 and March 2006 with the diagnosis of RA based on ACR 1987 criteria were included in the study. Two groups of patients were compared – with or without concomitant secondary osteoporosis. Demographic, clinical and laboratory data were collected as well as the relevant medical history and disability level. Data were analyzed using Mann-Whitney-test or chi-square test (Statistica package 6.0).
Results
The analysis comprised 443 patients: 84.9% women, mean age – 57 years, disease duration – 10.8 years, tender joint count – 11.2, swollen joint count – 3.8, rheumatoid factor – 248 IU/L (IgM-RF), VAS for pain – 56 mm, HAQ-DI – 1.6 and DAS28 – 5.5. Osteoporosis was diagnosed in 127 patients (28.7%). The group of osteoporotic RA patient was characterized by: prevalence of women (p<0.001), older age (64.4 vs 53.9 years, p<0.0001), longer disease duration (14.1 vs 9.5 years, p<0.0001), higher tender joint count (12.2 vs 10.7, p=0.03), higher radiological (3.1 vs 2.4, p<0.0001) and functional (2.3 vs 1.7, p<0.0001) stage according to Steinbrocker, higher ESR (45 vs 39 mm/h, p=0.03), higher HAQ-DI (2.0 vs 1.5, p<0.0001) and DAS28 (5.8 vs 5.3, p<0.001), higher results in patients VAS scales (p<0.001 for pain and p<0.0001 disease activity and fatigue) and higher rate of complication of aggressive RA (rheumatoid nodules, amyloidosis, Sjőgren syndrome). No differences in CRP and IgM-RF, mean methotrexate and glucocorticoid doses, swollen joint count, physician’s VAS for disease activity and patient’s reported wealth, were observed in both groups.
Conclusions
The key role of disease activity of RA in the development of secondary osteoporosis was proved. It is supposed that the treatment of RA aimed at tight control of clinical and laboratory activity could be of great value in the prevention of the secondary osteoporosis in RA patients.




Setting standards in bone densitometry, National Osteoporosis Society UK

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s108-109.


L15
SETTING STANDARDS IN BONE DENSITOMETRY, NATIONAL OSTEOPOROSIS SOCIETY UK

Ring E. F. J.

University of Glamorgan, UK

A British national working group was set up in 1998 to formulate consensus on issues relating to bone densitometry and other associated investigations for osteoporosis. It is a committee of clinical and technical experts who are members of the scientific section of The National Osteoporosis Society
The BD Forum has generated a series of position statements on the different techniques, for the purpose of agreed standards for recommended good practice in the U.K. The reports are revised as and when necessary, and are published by the NOS mainly for healthcare professionals. A series of publications on standard of practice and guidelines for different applications of bone densitometry have been produced. These range from setting up a densitometry service to specific guidelines on peripheral densitometry. The most recent is on bone densitometry in children. The reports are under regular review. The references and conclusions are updated to reflect the current knowledge drawn from international research and opinion.
A separate group from the Forum the Bone Densitometry Certification Panel manages the national training scheme. The certification scheme started in 2001, and consists of three main elements. First a two day lecture course is held approximately every 18months. This is followed 2-3 months later by an on-line computer theory examination. If successful, the candidate is then able to submit the third stage, a practical portfolio. This leads to certification in the technique chosen for practical work. The scheme is endorsed in the UK by the College of Radiographers and the Institute of Physics and Engineering in Medicine. High achievers in the on-line theory examination may receive recognition, such as merit or distinction, and the highest mark in the country, can receive a special award.
There are still a growing number of private operators offering bone density screening in pharmacies and health clubs around the UK. It is hoped that the gradual acceptance of the standards of practice, and the national certification programme will have a negative impact on such public “screening” enterprises. Unfortunately healthy people are encouraged to pay for tests which are not only unjustified from a clinical standpoint, but may result in false data. This has an impact on the hospital service, resulting in additional investigations, often just to prove that the subject is actually normal.
The main objective however, is to both raise and level the standard of bone densitometry practiced across the United Kingdom.

NOS Bibliography
1. Position statement on the use of quantitative ultrasound in the management of osteoporosis (December 2001)
2. Guidelines for the provision of a clinical bone densitometry service (May 2002)
3. Position statement on the reporting of dual energy x-ray absorptiometry (DXA) bone mineral density scans (August 2002)
4. A practical guide to bone densitometry in children (November 2004)
5. Position statement on the use of peripheral x-ray absorptiometry in the management of osteoporosis (November 2004)


L15
USTALENIE STANDARDÓW BADANIA DENSYTOMETRYCZNEGO, NATIONAL OSTEOPOROSIS SOCIETY – WIELKA BRYTANIA

Ring E. F. J.

University of Glamorgan, UK

Krajowa Brytyjska Grupa Robocza powstała w 1998r. w celu opracowana konsensusu w sprawie zagadnień dotyczących densytometrii kości oraz innych badań związanych z osteoporozą. Jest to komitet złożony z klinicznych i technicznych ekspertów, członków naukowej sekcji Narodowego Stowarzyszenia Osteoporozy (NOS).
Brytyjskie Forum Densytometryczne opublikowało szereg uzgodnień co do wniosków dotyczących różnych technik w celu uzgodnienia standardów dobrej praktyki zalecanej w Wlk.Brytanii. Opracowani są modyfikowane, kiedy jest to niezbędne a następnie opublikowane przez NOS, głównie dla specjalistów służby zdrowia. Zostało wydanych szereg publikacji na temat standardów praktycznych oraz wytycznych co do różnych wniosków wypływających z badań densytometrycznych kości. Obejmują one zagadnienia od założenia obsługi densymetrycznego po specyficzne wytyczne dotyczące densytometrii obwodowej. Najnowsze dotyczą densytometrii kości u dzieci. Doniesienia te podlegają ciągłym analizom. Odniesienia i wnioski są systematycznie aktualizowane w celu odzwierciedlenia faktycznego stanu wiedzy na podstawie międzynarodowych badań i opinii.
Osobna grupa, Komisja Certyfikatów z Forum Densytometrii Kości prowadzi krajowy projekt szkoleniowy. Program ten rozpoczął się w 2001 roku i składa się z trzech głównych elementów. Pierwszy to dwa dni wykładów, kurs ten odbywa się mniej więcej, co 18 miesięcy. Dwa do trzech miesięcy po nim następuje teoretyczny komputerowy egzamin on-line. Jeśli kandydat go zda może być poddany trzeciemu etapowi kwalifikacji – analizie jego dorobku naukowego. To prowadzi do uzyskania certyfikatu potrzebnego do wykonywania pracy w wybranej technice. Projekt został zatwierdzony przez brytyjską Akademię Radiodiagnostyki (College of Radiographers) oraz Instytut Fizyki i Inżynierii Medycznej (Institute of Physics and Engineering in Medicine). Dodatkowo, osoby uzyskujące wysokie wyniki w teście on-line mogą zostać wyróżnione np. poprzez pochwałę lub otrzymanie odznaki a najwyższy wynik w kraju może uzyskać specjalną nagrodę.
Wzrasta liczba prywatnych wykonawców oferujących przesiewowe badania densytometryczne w aptekach i centrach rekreacyjnych w całej Wielkiej Brytanii. Oczekuje się, że stopniowe wdrażanie nowych standardów praktyki oraz krajowego programu certyfikacyjnego ograniczy wykonywanie takich płatnych dla pacjenta, publicznych „skriningów „. Niestety zdrowi ludzie są zachęcani do płacenia za badanie które nie tylko są nieuzasadnione z klinicznego punktu widzenia i mogą dawać fałszywe wyniki .Ma to wpływ na prace szpitali bo skutkuje wykonywaniem badań dodatkowych które często potwierdzają że pacjent jest zdrowy.
Niemniej jednak głównym celem jest podniesienie i wyrównanie standardów densytometrii w Wielkiej Brytanii.

Bibliografia NOS
1. Position statement on the use of quantitative ultrasound in the management of osteoporosis (grudzień 2001)
2. Guidelines for the provision of a clinical bone densitometry service (maj 2002)
3. Position statement on the reporting of dual energy x-ray absorptiometry (DXA) bone mineral density scans (sierpień 2002)
4. A practical guide to bone densitometry in children (listopad 2004)
5. Position statement on the use of peripheral x-ray absorptiometry in the management of osteoporosis (listopad 2004)





Osteoporosis from pathology to diagnosis

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s109-110.

L16
OSTEOPOROSIS FROM PATHOLOGY TO DIAGNOSIS

Maalouf G.

Faculty of Medicine-Balamand University, Saint George Hospital, Beirut, Lebanon

The world faces major challenges: war, poverty, heath, … and osteoporosis became a major issue for health professionals and authorities, mainly due to the increase number of fragility fractures, the cost that results and the increase in life expectance in all countries and continents.
One in three women and one in five men will get osteoporosis and the projected number of worldwide hip fracture is very high, mainly in Asia.
The bone itself is a complex, living tissue, continuously renewed by a very complex mechanism of resorption and formation controlled by several genes.
A revised definition of osteoporosis was published in JAMA 2001, alluding to the compromised bone strength and increased risk of fracture, and the notion of bone quality which is an umbrella term to describe a set of characteristics that influence bone strength.
Bone strength became dependent of bone porosity, turnover, bone mineral andarchitecture along with bone density.
The structural and the material properties are influenced by bone turnover and at the same time determine bone strength.
A brief review of the bone turnover threshold will be addressed along the influence of bone geometry (size, shape) orientation, diameter, etc,…
The microarchitecture in trabecular and cortical bones and its damage in osteoporotic bones.
In cancellous bones, the influence of trabecular number, thickness, connectivity separation is quite important and in cortical bone thickness and porosity are the ones to look for.
Bone strength depends of material properties: mineral and collagen and the intimate relationship between mineral and collagen and the role of Vit D in this regard.
Bone strength is directly related to microdamage and microfracture.
The gold standard is assessing osteoporosis, is still, till now, the DEXA and the bone densitometry results, the relation between BMD and fracture risk will be highlighted along with its limitation. The image has greatly improved in the last years and the benefits of true view will be addressed.
The role of hip axis length and femoral strength index will be highlighted.
Morphometry will be addressed in length along with its importance and use along the newly described and published the spinal curvature index.
Newer technologies that may help to study the beautiful architecture of the bone using QCT, high resolution QCT, high resolution MRI will be addressed because they provide information beyond BMD, improve fracture risk prediction and clarify the pathophysiology of skeletal disease and define the skeletal response to therapy and assess the biomechanical relationships.
The challenges for the future of bone imaging: Resolution vs Sample size, Signal to noise vs Dose and time, In vitro image vs In vivo image, expensive/complex vs inexpensive/accessible, BMD vs Bone structure, Research vs Clinical needs, etc,…

L16
OSTEOPOROZA OD PATOLOGII DO DIAGNOSTYKI

Maalouf G.

Faculty of Medicine-Balamand University, Saint George Hospital, Beirut, Liban

Świat stawia czoło wielkim wyzwaniom: wojna, bieda,.. i osteoporoza staje się poważnym problemem dla specjalistów i autorytetów ochrony zdrowia, głównie w związku z rosnącą liczbą złamań wynikających z kruchości kości ,związanymi z tym kosztami i wzrostem życiowych oczekiwań we wszystkich krajach i kontynentach.
Jedna na trzy kobiety i jeden na pięciu mężczyzn zachoruje na osteoporozę a planowana liczba złamań szyjki kości udowej w świecie jest bardzo duża, zwłaszcza w Azji.
Kość sama w sobie jest kompleksem, żyjąca tkanką, wciąż odnawialną poprzez bardzo złożony mechanizm resorpcji i tworzenia kontrolowanego przez wiele genów.
Poprawiona definicja osteoporozy została opublikowana w JAMA 2001 i nawiązuje do połączonych definicji :wytrzymałości kości i wzrostu ryzyka złamania oraz pojęcia jakości kości, które jest powszechnie używanym terminem dla cech które wpływają na wytrzymałość kości.
Wytrzymałość kości zależy od porowatości kości, obrotu kostnego, składu mineralnego kości , architektury i gęstości kości.
Na cechy strukturalne i fizyczne wpływa obrót kostny i w ten sposób determinuje wytrzymałość kości.
Krótki przegląd poziomu obrotu kostnego będzie omówiony wraz z wpływem na geometrię kości (rozmiar, kształt),orientację ,średnicę itd.
Mikroarchitektura kości gąbczastej i korowej i ich niszczenie w kościach osteoporotycznych.
W kości gąbczastej dość ważny jest wpływ na liczbę beleczek kostnych, gęstość, łączliwość i separacja, a w kości korowej należy zwrócić uwagę na grubość i porowatość.
Wytrzymałość kości zależy od pewnych cech: składników mineralnych, kolagenu i bliskiego związku pomiędzy nimi oraz roli wit.D w tym związku.
Wytrzymałość kości jest ściśle związana z mikrourazami i mikrozłamaniami.
Złotym standardem w ocenie osteoporozy jest wciąż na razie DXA i wynik densytometrii. Jakość obrazu znacznie się polepszyła w ciągu ostatnich lat i wynikające z tego korzyści będą tematem badań.
Rola długości osi szyjki kości udowej i indeks wytrzymałości kości udowej będzie podkreślana.
Morfometria będzie opracowywana pod kątem nowo opisanego i opublikowanego indeksu krzywizny kręgosłupa.
Nowe technologie, które mogą pomóc zbadać piękną architekturę kości używając QCT, wysokiej rozdzielczości QCT, wysokiej rozdzielczości MRI będą przedmiotem badań ponieważ dostarczają informacji innych niż BMD, poprawiają przewidywanie ryzyka złamań i wyjaśnią patofizjologię chorób szkieletu, ukazują wpływ leczenia na szkielet oraz oceniają biomechaniczne relacje.
Wyzwania na przyszłość w obrazowaniu kości: rozdzielczość vs rozmiar próbki. Stosunek sygnału do szumu (S/N) vs dawka i czas, obrazowanie in vitro vs obrazowanie in vivo, drogi/komleks vs niedrogi kompleks/dostępny, BMD vs struktura kości, badania vs potrzeby kliniczne etc.




Measurement of bone strenght

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s17-18.


L17
MEASUREMENT OF BONE STRENGTH

Glüer C. C.

Medizinische Physik, Klink für Diagnostische Radiologie, Universitätsklinikum Schleswig-Holstein, Campus Kiel, Germany

Bone densitometry methods, specifically Dual-X-ray Absorptiometry (DXA), are well established for risk assessment for osteoporotic fractures and evaluation of treatment efficacy. DXA reflects bone mass, measured as areal bone mineral density, which reflects bone strength. Bone strength, however, is a much more complex construct. First of all, it is affected not only by BMD, but also by bone structure and the material properties of bone tissue. Areal BMD as measured by DXA is dependent on true volumetric BMD and bone size and thus incorporate parts of two of the components affecting bone strength. Second, the impact of forces on bone need to be considered. Bone strength differs depending on the type of force: compressive, bending, torsion, buckling are some of the most relevant types of impacting forces and the rate of displacement of bone also is of relevance. We will summarize the most important aspects of bone strength and its determinants in the context of osteoporotic fracture risk.
While DXA has strong predictive power, the performance for the assessment of treatment efficacy is poor. It has been shown in several studies that changes in areal BMD, as assessed by DXA, only to a small extent reflect the treatment induced protective effect against occurrence of new fractures. For patient management, therefore, there is a great need to develop better, i.e. more sensitive methods to determine whether a given treatment works in an individual patient and thus should be continued or whether a change in the treatment regimen is needed. Radiography is not a satisfactory approach, because it is difficult to detect sintering processes at an early state.
There are interesting new methods that promise to allow a more comprehensive and accurate assessment of bone strength. Quantitative Computed Tomography is considered to be a potentially promising alternative to DXA. A few groups including ours have pursued refinements of this long established technique, focusing on three aspects: (1) a contiguous scanning of the entire vertebrae to encompass cancellous bone as well as the thin cortical rim, allowing for more precise longitudinal evaluation of BMD changes, (2) to improve spatial resolution to visualize the internal trabecular bone architecture, and (3) to model vertebral bone strength using digital finite element (FE) analysis methods. For (1) commercial software packages are available that run on virtually any state-of-the-art multi detector CT scanner. For (2) optimized High Resolution CT (HRCT) protocols have been developed that provide in-plane resolution down to 150 µm voxel size with slice thickness as small as about 300 µm. For (3) voxel-based FE models of single entire vertebrae have been developed that allow calculation of bone stiffness and strength and detection of local weak spots within the vertebral trabecular network. Another alternative to HRCT might be High Resolution Magnetic Resonance Imaging, specifically for peripheral bones and perhaps the proximal femur.
CT-based FE techniques have recently been applied to subsets of patients participating in clinical trials to study the effect of treatment on bone strength. As mentioned above, it is well established that besides bone mass, bone microstructure and material properties also contribute to bone strength. Using HRCT methods in the EUROFORS study we could demonstrate substantial improvements in cancellous volumetric BMD (+19.1%) and structural integrity (increases in apparent bone volume fraction of 54.7%) during two years of teriparatide treatment. This resulted in a 28.3% improvement of compressive stiffness as assessed by HRCT-based FE modelling with a voxel size of 0.7×0.7×0.7 mm3. We could demonstrate that volumetric BMD and bone microstructure independently contributed to the increases in bone strength, supporting the notion that an assessment of structural integrity is relevant for comprehensive assessment of bone strength. Keaveny et al. (J Bone Miner Res 2007;22:149-57) studied patients participating in the FACT study and observed a 9.9% increase in volumetric BMD over 18 months which resulted in a 21.1% improvement in compressive stiffness. This was determined from QCT-based non-linear voxel-based FE models with a voxel size of 1x1x1.5 mm3. The improvement in bone strength was significantly larger that that observed in the other treatment arm of the FACT study in which patients received alendronate.
The results of these studies demonstrate that HRCT and FE methods provide information on bone strength beyond DXA. This allows more sensitive assessment of bone strength, particularly in the setting of monitoring treatment effects.


L17
BADANIE WYTRZYMAŁOŚCI KOŚCI

Glüer C. C.

Medizinische Physik, Klink für Diagnostische Radiologie, Universitätsklinikum Schleswig-Holstein, Campus Kiel, Niemcy

Metody densytometrii, w szczególności metoda podwójnej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) są powszechnie używane do określania ryzyka złamań osteoporotycznych oraz oceny skuteczności leczenia. Badanie DXA odzwierciedla masę kostną, mierzoną jako gęstość mineralną kości w gramach/cm2, która z kolei obrazuje wytrzymałość kostną. Jednakże wytrzymałość kości jest jednak cechą o wiele bardziej złożoną. Po pierwsze, wpływ na nią ma nie tylko gęstość mineralna kości lecz również jej struktura oraz skład tkanki kostnej. BMD mierzona metodą DXA zależy od rzeczywistej gęstości mineralnej oraz wielkości kości łącząc w ten sposób komponenty obu składowych mających wpływ na wytrzymałość kości. Po drugie, należy rozważyć wpływ sił działających na kość. Wytrzymałość kości jest różna w zależności od rodzaju działających sił: ściskających, zginających, skręcających, uginających, które to siły mają największe oddziaływanie na kość. Równie ważny jest kierunek ich działania. W naszym wystąpieniu podsumujemy najważniejsze aspekty wytrzymałości kości oraz jej determinanty w kontekście ryzyka złamania osteoporotycznego.
Metoda DXA, przy dużej wartości prognostycznej, jest niewystarczająca do oceny skuteczności leczenia. Niektóre, wcześniej przeprowadzone badania wykazały, że zmiany BMD ocenione metodą DXA tylko w niewielkim stopniu odzwierciedlają efekty terapii przeciwzłamaniowej. Należy zatem rozwinąć lepsze, bardziej dokładne metody określania czy zastosowana u danego pacjenta terapia działa i należy ją kontynuować, czy też należy ją zmienić. Radiografia nie jest badaniem wystarczającym, gdyż procesy odbudowy kości są trudne do wykrycia we ich wczesnym stadium.
Obecnie dostępne są nowe, interesujące metody umożliwiające pełniejsze i dokładniejsze określenie wytrzymałości kostnej. Ilościowa Tomografia Komputerowa (QTC) jest uważana za obiecującą alternatywę dla metody DXA. Kilka zespołów, włącznie z naszym, prześledziło udoskonalenia powstałe w trakcie rozwijania się tej techniki, skupiając się na trzech aspektach: (1) stycznym skanowaniu całego kręgu w celu objęcia warstwy gąbczastej kości dokładnie od brzegu cienkiej warstwy korowej, pozwalającym na bardziej precyzyjną, podłużną ocenę zmian BMD, (2) zwiększeniu przestrzennej rozdzielczości w celu ukazania wewnętrznej architektury kości beleczkowej, (3) przedstawieniu wytrzymałości kręgów za pomocą metod analitycznych cyfrowego elementu skończonego (digital finite element (FE)). W pierwszym przypadku dostępne są pakiety komercyjnego oprogramowania działające praktycznie na każdym tomografię działającym zgodnie z współczesnymi zasadami. W drugim, zostały stworzone zoptymalizowane Protokoły Wysokiej Rozdzielczości CT (HRCT) zapewniające rozdzielczość przestrzenną do rozmiaru voksela 150 μm z grubością przekroju tak małą jak 300 μm. W trzecim przypadku zostały stworzone modele vokselowe (FE) całych, pojedynczych kręgów, umożliwiające obliczenie sztywności i wytrzymałości kości oraz wykrycia lokalnych słabych punktów sieci beleczkowej. Inną alternatywą dla HRCT może być Rezonans Magnetyczny Wysokiej Rozdzielczości (HRMRI), zwłaszcza w przypadku kośćca obwodowego, a prawdopodobnie także bliższego końca kości udowej.
Techniki tomografii komputerowej basujące na FE zostały ostatnio zastosowane w podgrupach pacjentów uczestniczących w badaniach klinicznych określających wpływ leczenia na wytrzymałość kości. Jak wspomniano wcześniej, wiadome jest, że poza BMD, wpływ na wytrzymałość kości mają również jej mikrostruktura oraz materiał ją tworzący. U uczestniczących badaniu EUROFORS z wykorzystaniem technik HRCT mogliśmy wykazać istotne zmiany w objętościowej BMD kości gąbczastej i jej integralności strukturalnej (wzrost w widocznej frakcji objętościowej kości o 54,7%) w trakcie dwuletniego leczenia teryparatydem. Zaowocowało to wzrostem sztywności kompresyjnej o 28,3% określonej metodą HRCT modelu FE o rozmiarze voksela 0.7×0.7×0.7 mm3. Mogliśmy ukazać, że objętościowa BMD i mikrostruktura kostna niezależnie uczestniczyły w zwiększaniu wytrzymałości kości, wspierając tym samym pogląd, że określenie integralności strukturalnej jest odpowiednie dla pełnej oceny wytrzymałości kości. Keaveny i wsp. (J Bone Miner Res 2007;22:149-57) badali pacjentów uczestniczących w badaniu FACT i zaobserwowali wzrost o 9,9% w objętościowej BMD w ciągu 18 miesięcy co dało wzrost sztywności kompresyjnej o 21,1%. Zostało to stwierdzone na podstawie QCT nieliniowych modelach vokselowych FE gdzie rozmiar voksela wynosił 1x1x1.5 mm3. Wzrost wytrzymałości kości był znacząco wyższy niż obserwowany w przypadku innego badania FACT, podczas którego pacjenci otrzymywali alendronian.
Wyniki tych badań ukazują, że oprócz DXA, metody HRCT i FE dostarczają informacji jak również mierzą wytrzymałość kości. Umożliwia to bardziej dokładne jej określanie, zwłaszcza w przypadku obserwacji efektów leczenia.




Mechanisms of hip fracture in a sideways fall: lessons for prevention and treatment

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s112-113.


L18
MECHANISMS OF HIP FRACTURE IN A SIDEWAYS FALL: LESSONS FOR PREVENTION AND TREATMENT

Reeve J.1, Thomas C. D.2, Mayhew P. M.1, Clement J. G.2, Loveridge N.1, Burgoyne C. J.3

1 University of Cambridge Departments of Medicine and 3Engineering, Cambridge, UK
2 University of Melbourne School of Dental Science, VIC, Australia

Hip fracture risk rises 100-1000 fold over 6 decades of age. Loss of resistance to bending is a minor feature of normal ageing of the femoral neck. Since a vast increase in simple bending-type failure on falling seems unlikely, investigators have turned their attention to other modes of structural failure. Recent analyses of hip structure in relation to fall direction in the majority of hip fractures has highlighted the importance of the superior cortex of the femoral neck and its ability to resist both crushing and buckling. While resistance to crushing is a matter of calculating the local loads created momentarily by the fall and relating those to the material properties of the superior cortex, calculating when buckling type failure is going to occur is more contentious. Yet for much of the last century engineers used empirical methods to calculate buckling loads in irregular-shaped tubular structures including those containing supporting elements like trabeculae. We have therefore investigated whether the trabeculae present in the femoral neck at its narrowest part can add sufficient stability so as to exclude buckling as a mechanism of hip fracture initiation.
We measured with computed tomography the distribution of bone in the mid-femoral neck of 35 female proximal femurs from cases of sudden death aged 20-95. As a threshold for elastic instability, we then calculated the critical stress c that determines when buckling should occur, according to Hetenyi’s long-established engineering principles. c depended on the geometric properties and density of the cortical zone most highly loaded in a sideways fall. The effect of an elastic foundation to increase stability was then estimated as the amount t by which stability was increased in this most stressed cortical sector by the trabecular bone in each femoral neck. With normal ageing, the thin most stressed cortical zone in the supero-lateral femoral neck got markedly thinner, with a 2 to 3-fold fall in c. Proportionately the rate at which t declined with age was similar to that due to cortical thinning. Overall, t was about 24% of c and their ratio was independent of age. Our interpretation is that the capacity of the femur to absorb energy in a sideways fall becomes compromised with normal ageing since cortical elastic stability is only moderately improved by sub-cortical trabecular buttressing at any age. At the same time the potential for materials failure by crushing is also increased substantially by the age related thinning of the superior femoral neck cortex, which occurs at double the rate seen in the femoral neck as a whole. The potential for interventions that considerably increase trabecular bone in the proximal femur to prevent fracture is substantial, providing the mechanism of failure is through local buckling. If failure is caused by cortical crushing, increasing trabecular bone can only help in proportion to the diversion of load bearing in the sideways fall from the cortex to the trabeculae, which for geometric reasons may be limited. Consequently, the mechanism by which hips fail in a fall has important implications for therapeutic strategies.

L18
MECHANIZMY ZŁAMANIA BLIŻSZEGO KOŃCA KOŚCI UDOWEJ PODCZAS UPADKU NA BOK: PRZESŁANKI DO ZAPOBIEGANIA I LECZENIA

Reeve J.1, Thomas C. D.2, Mayhew P. M.1, Clement J. G.2, Loveridge N.1, Burgoyne C. J.3

1 University of Cambridge Departments of Medicine and 3Engineering, Cambridge, UK
2 University of Melbourne School of Dental Science, VIC, Australia

Ryzyko złamania biodra wzrasta 100-1000 krotnie po 6-tej dekadzie życia. Spadek wytrzymałości na zginanie jest drugorzędną cechą normalnego procesu starzenia się szyjki kości udowej. Odkąd udział prostego mechanizmu zgięciowego w uszkodzeniach kości wydaje się mało prawdopodobny, badacze skierowali swoją uwagę w kierunku innych mechanizmów uszkodzeń strukturalnych. Ostatnie analizy struktury bkk udowej w stosunku do kierunku upadku w przypadku większości złamań ukazały znaczenie powierzchownej warstwy korowej szyjki kości udowej oraz jej wytrzymałość na ściskanie i zginanie. Podczas, gdy wytrzymałość na ściskanie ma znaczenie przy określaniu lokalnych naprężeń wywieranych chwilowo przez upadek i odnoszenia ich do właściwości materiału tworzącego część korową, to w przypadku uszkodzenia wskutek wygięcia podejście takie jest bardziej dyskusyjne. Obecnie większość z inżynierów z ubiegłego stulecia używa metod empirycznych do oceny naprężeń towarzyszących zginaniu w strukturach o nieregularnym kształcie rurowym, obejmujących takie które zawierają beleczki. Sprawdziliśmy, zatem, czy beleczki kostne, obecne w szyjce kości udowej w jej najwęższej części, mogą zapewnić wystarczającą wytrzymałość by wykluczyć wygięcie jako mechanizm inicjujący złamanie.
Używając tomografii komputerowej zmierzyliśmy rozkład tkanki kostnej w środkowej części szyjki w 35 żeńskich kościach udowych pozyskanych z przypadków nagłych zgonów osób w określając moment, w którym powinno pojawić się wygięcie zgodnie z wytycznymi inżynierii według Heteny’ego. Napięcie krytyczne (c) zależne było od własności geometrycznych i gęstości strefy korowej, najbardziej obciążanej przy upadkach bocznych. Efektem elastycznej podstawy dla wzrostu stabilności było oszacowane jako ilość t przy którym stabilność wzrosła właśnie w najbardziej napiętym sektorze warstwy korowej przy kości beleczkowej w każdej bkk udowej. W normalnym procesie starzenia cienka, najbardziej obciążana strefa korowa na górno-bocznej części szyjki kości udowej staje się wyraźnie cieńsza, z 2-3 krotnym spadkiem c. Proporcjonalnie, tempo spadku c wraz z wiekiem było podobne do spadku spowodowanego scieńczaniem kości korowej. Ponadto, t stanowił około 24% c i ich stosunek był niezależny od wieku. Nasza interpretacja jest taka, że zdolność kości udowej do pochłaniania energii podczas bocznych upadków zostaje upośledzona wskutek starzenia, ponieważ elastyczna stabilność warstwy korowej jest tylko w niewielkim stopniu zwiększana przez podkorową podporę beleczkową w każdym wieku. W tym samym czasie, możliwość uszkodzeń przez ściskanie jest również istotnie większa przez związane z wiekiem scieńczenie zewnętrznej warstwy korowej szyjki, które pojawia się dwa razy szybciej w kości udowej niż pozostałych kościach. Istnieją zatem solidne podstawy do interwencji terapeutycznych, oparte na badaniach mechanizmu uszkodzenia wskutek zginania, których celem byłoby znaczne wzmocnienie kość beleczkowej w bkk udowej. Jeśli uszkodzenie spowodowane jest przez ściskanie warstwy korowej, zwiększenie gęstości kości beleczkowatej może jedynie pomóc częściowo w przeniesieniu kierunku obciążeń z części korowej na beleczkową, które z przyczyn geometrycznych jest ograniczone. W rezultacie, mechanizm złamania biodra podczas upadku ma ważne implikacje dla strategii leczenia.





WHO fracture risk assessment and who to treat

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s114.

 

L19
WHO FRACTURE RISK ASSESSMENT AND WHO TO TREAT

Kanis J. A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

At present, treatment is largely directed on the basis of bone mineral density (BMD). In the UK, treatment is recommended when the T-score for BMD is found to be less than -2.5 SD. The same T-score has, however, quite a different significance at different ages. For example, the 10-year probability of hip fracture for women in the UK with a T-score of -3 SD is 3.2% at the age of 50 years, but 19.8% at the age of 80 years. Thus, fracture risk prediction is optimised by integrating information on risk factors that contribute to fracture risk independently of BMD. A major programme of the WHO Collaborating Centre at Sheffield has been to identify and validate readily used risk factors.

Risk factors for fractures have been identified from 12 prospective population-based cohorts comprising 250,000 person-years of observation with 3,500 osteoporotic fractures. Clinical risk factors that contribute to fracture risk independently of BMD include age, previous fragility fractures, a family history of fracture, rheumatoid arthritis, smoking, exercise, alcohol and the use of oral glucocorticoids. Their combined use with (or without) BMD enhances the sensitivity of fracture prediction without sacrificing specificity. The utility of the risk factors has been validated in the independent population-based cohorts of 230,000 individuals followed for 1.2 million person-years.

Because of the many techniques available for fracture risk assessment, the ten year probability of fracture is the desirable parameter to determine intervention thresholds. Country-specific assessment tools will shortly be available that provide fracture probabilities for individual patients. The setting of intervention thresholds (i.e. who to treat) is ultimately dependent on health economic considerations. When BMD is used as a test alone, an intervention threshold at a T-score of –2.5 SD is cost-effective. In the presence of other independent risk factors less stringent criteria are appropriate.

L19
OCENA RYZYKA ZŁAMANIA WEDŁUG WHO I WYTYCZNE KOGO LECZYĆ

Kanis J. A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

Obecnie, leczenie jest ustalane głównie na podstawie gęstości mineralnej kości (BMD). W Wielkiej Brytanii, leczenie jest zalecane w momencie, gdy wskaźnik T-score dla BMD jest niższy niż – 2,5 SD. Niemniej jednak te same wartości T-score mają odmienne znaczenie w różnym wieku. Przykładowo, 10-cio letnie ryzyko złamania bkku u kobiet w Wielkiej Brytanii w przypadku T-score -3 SD wynosi 3,2% w wieku 50 lat, ale już 19,8% w wieku lat 80. A zatem przewidywanie ryzyka złamania jest optymalizowane poprzez scalenie informacji o czynnikach składających się na to ryzyko niezależnie od BMD. Większą częścią programu WHO Collaborating Centre z Sheffield jest identyfikacja i zatwierdzenie najchętniej branych pod uwagę czynników ryzyka.

Czynniki ryzyka złamań zostały ustalone na podstawie prospektywnych badań 12 grup populacyjnych obejmujących 250,000 osobo-lat z 3,500 złamań osteoporotycznych. Kliniczne czynniki składające się na ryzyko złamania niezależnie od BMD to wiek, wcześniejsze złamania niskoenergetyczne, złamanie w wywiadzie rodzinnym, RZS, palenie tytoniu, aktywność fizyczna, spożywanie alkoholu oraz doustne przyjmowanie glikokortykosterydów.
Analiza tych czynników w połączeniu z (lub bez) BMD zwiększa dokładność oceny ryzyka bez utraty jej swoistości. Użyteczność tych czynników ryzyka została potwierdzona w niezależnym, populacyjnym badaniu kohortowym 230,000 pacjentów dającym 1,2 mln osobo-lat.

Z powodu dużej ilości możliwych technik oceny ryzyka złamania, 10-cio letnie prawdopodobieństwo złamania jest pożądanym parametrem do wyznaczania progu interwencyjnego. Wkrótce dla poszczególnych krajów zostaną opracowane procedury, które pozwolą ustalić indywidualne ryzyko złamania dla każdego pacjenta. Ostateczne ustalenie progu interwencyjnego zależy od aspektów ekonomicznych. W przypadku użycia do jego wyznaczania samej tylko BMD, próg interwencyjny jest opłacalny przy T-score -2,5 SD. Przy obecności innych, niezależnych czynników ryzyka bardziej odpowiednie jest zastosowanie mniej rygorystycznych kryteriów.





Kogo leczyć w Polsce wg algorytmu WHO?

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s114-116.

 

L20
KOGO LECZYĆ W POLSCE wg ALGORYTMU WHO?

Badurski J. E.

Polska Fundacja Osteoporozy

Starzejąca się kość staje się porowata, gęstość (BMD) obniża się, a jej odporność mechaniczna maleje, łatwiej łamiąc się pod wpływem relatywnie niewielkiego urazu (tzw. „złamanie osteoporotyczne”, jednakże bliższe jego zdefiniowanie nie jest możliwe). Złamania typu Collesa, żeber, kości miednicy, a w zaawansowanym wieku – bliższego końca kości udowej (BKKU), są najczęstszymi ich lokalizacjami. Ryzyku takiemu podlegamy wszyscy, dlatego określany jest on jako ryzyko populacyjne złamania (RPZ), i najczęściej wyrażane w perspektywie najbliższych 10 lat. W 50 r.ż. wynosi 0.6%, w 60 – 2.3%, w 70 – 7.3, w 80 – 15.5%. Ten klasyczny obraz osteoporozy (OP) okazał się, w świetle wyników badań epidemiologii złamań skonfrontowanych z badaniem BMD, tylko jedną z wielu przyczyn złamań niskoenergetycznych, z których pozostałe są niezależne od masy kostnej, i wystarczające jako samodzielna przyczyna obniżenia wytrzymałości kości i złamań. Moc ich oddziaływania określa iloczyn ryzyka względnego (RW), tzn. o ile jego wpływ podwyższa RPZ. I tak: przebyte złamanie osteoporotyczne zwiększa ryzyko następnego złamania o 1.85% (czyli RW=1.85%), złamanie bkku u rodziców – o 2.27%, reumatoidalne zapalenie stawów – 1.95%, przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami – o 2.07% u kobiet i o 2.6% u mężczyzn, aktualne palenie papierosów – o 1.84%, nadużywanie alkoholu o 1.68%. Powyższe dane pochodzą z bazy danych WHO i posłużyły do opracowania algorytmu decyzyjnego.
Niekwestionowanym wymogiem wobec każdego badanego pacjenta jest ustalenie czy, a jeśli tak, to jakie i ile w/w niezależnych czynników ryzyka złamania (NCzRZ) składa się na jego ryzyko całkowite (bezwzględne) złamania (10-RCZ) w perspektywie najbliższych 10 lat. Uzyskuje się to poprzez przemnożenie iloczynu oddziałujących RW przez 10-RPZ (10- PZ x RW =10- RCZ). Wysokość 10-RCZ informuje o potrzebie leczenia, orientacyjnie wskazując na niskie, średnie i wysokie zagrożenie złamaniem. Ocena ryzyka złamania jest wartością obiektywną, ale na decyzję o leczeniu wpływają: gradacja ważkości problemów zdrowotnych pacjenta (zagrożenie zawałem, wylewem czy nowotworem vs złamaniem osteoporotycznych) i jego preferencje w gospodarowaniu budżetem, jak również możliwości i gotowość ubezpieczyciela i budżetu państwa do pokrywania kosztów leczenia. Próg interwencji leczniczej wynika więc z ugody między współuczestnikami tego procesu decyzyjnego.
Liczba wyrażająca 10-letnie zagrożenie złamaniem BKKU zależy ponadto od zastosowanej metody, tzn. od liczby czynników branych pod uwagę przy jego obliczaniu. Uproszczeniom uwzględniającym jedynie wiek i BMD – co dotyczy głównie naturalnej utraty masy kostnej z wiekiem, czyli pierwowzorowi osteoporozy starczej – zdecydowanie przeciwstawia się logika nie ukrywania przed pacjentem wszystkich innych, niezależnych od BMD czynników ryzyka, które jego dotyczą. Pamiętając, że 55% – 75% wszystkich złamań ma miejsce u osób o prawidłowej, lub tylko nieco obniżonej, w porównaniu do wartości młodych kobiet, gęstości kości. Wpływ na oznaczenie wysokości 10-RCZ ma również sposób wyrażania wyników BMD, gdzie tylko wartości mniejsze od normy wieku (Z-score poniżej 0.0) zwiększają ryzyko złamania, i tylko takie powinny być brane do obliczeń. Wartości wyższe, nawet prawidłowe, nie zmniejszają ryzyka złamania, gdyż może ono wynikać z innych niż BMD przyczyn. Dopóki w Polsce nie będziemy dysponować własnymi obliczeniami opłacalności leczenia, dopóty zmuszeni będziemy wzorować się na danych zachodnio-europejskich oceniających 10-RCZ poniżej 8% za małe, 8%-14% za średnie, wymagające badania BMD, i powyżej 14% za duże, wymagające leczenia.

L20
WHO SHOULD BE TREATED IN POLAND ACCORDING TO W.H.O. ALGORITHM?

Badurski J. E.

The Polish Foundation of Osteoporosis

An aging bone becomes porous, its BMD and mechanical resistance decrease, it is more prone to fracture after a minor trauma (known as osteoporotic fracture though it is difficult to define it precisely). The most common osteoporotic fractures are Colles fractures, fractures of the ribs, pelvis and, in an old age, fractures of the hip. We are all at risk of such a fracture hence the name: population risk of fracture. It is usually estimated for the next 10 years. At the age of 50 the risk equals 0.6%, at 60 – 2.3%, at 70 – 7.3, and at 80 – 15.5% respectively. In the light of research into fracture epidemiology which compare low-energy fractures against BMD, this standard view of osteoporosis is only one of many causes of low-energy fractures. The other factors are independent of bone mass and are enough to be self-contained causes of decreasing bone strength and therefore fracture. They can be expressed by the Relative Risk (RR), which measures the increase of the age-matched population risk of fracture. Namely, prevalent osteoporotic fracture increases the risk of next fracture by 1.85% (meaning RR=1.85%), family history of femoral neck fracture in parents heightens the risk by 2.27%, Rheumatoid Arthritis by 1.95%, chronic therapy with glycocorticosteroids by 2.07% in case of women and by 2.6% in case of men, smoking at present by 1.84%, and alcohol abuse by 1.68% accordingly. The data comes from the WHO database and has been illustrating decision-making algorithm for therapeutic intervention threshold.
With each and every patient it is an indisputable requirement to establish whether or not, and if so, how many independent fracture risk factors comprise his or her absolute risk (AR-10) in the next 10 years. To do so we have to multiply the product of the patient’s RR by 10-population risk of fracture (10-population risk of fracture x RR =10-AR). The value of AR-10 may suggest the need of treatment as it roughly defines low, medium or high risk of fracture. Although the assessment of fracture risk is objective, there are other factors affecting the resolve of medical treatment, such as gradation of the patient’s health problems (risk of myocardial infarction, cerebral hemorrhage or carcinoma against the risk of osteoporotic fracture), consideration of his or her budget capabilities as well as the readiness of insurance companies and the state to participate in the payment for treatment. The intervention threshold is therefore a result of an agreement between all participants in the decision.
The value of 10-year risk of hip fracture also depends on the method applied, namely the number of factors taken into account. The simplistic approach which takes into consideration age and BMD only (that is mainly age-related bone mass being the precedent of age-related osteoporosis) is in opposition to the policy of not hiding any of the other BMD-independent risk factors from the patient. We should bear in mind that between 55% and 75% of all fractures affect persons with normal BMD or BMD slightly lower than that of young women. Additionally, the value of AR-10 is also dependent on the way of expressing BMD measurement, where only lower than average age-matched values (Z-score below 0.0) increase fracture risk. Only those should be calculated. Higher figures, even if correct, do not decrease the risk of fracture, since it could result from other than BMD factors.
As long as we do not obtain our own calculations on the cost-effectiveness of treatment in Poland, we will have to follow West European data which defines AR-10 below 8% as low, between 8%-14% as medium and requiring BMD examination, and above 14% as high risk requiring treatment.





Miejsce densytometrii w ocenie ryzyka złamań

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s116.

 

L21
MIEJSCE DENSYTOMETRII W OCENIE RYZYKA ZŁAMAŃ
PLACE OF DENSITOMETRY IN THE ASSESSMENT OF FRACTURE RISK

Lorenc R. S.

Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytut „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa

Złamanie nietraumatyczne w przebiegu osteoporozy obok zagrożenia docelowego także w momencie zaistnienia stanowi istotny czynnik ryzyka kolejnych złamań a całość w.w. zagrożeń determinuje jakość życia i istotnie zwiększa śmiertelność dotkniętych nią osób. Problem oceny ryzyka złamania urasta do problemu kluczowego zarówno w diagnostyce jak i w podjęciu decyzji terapeutycznej. Do niedawna kluczową role w diagnostyce spełniały oznaczenia densytometryczne pełniąc funkcję tzw. „złotego standardu”, w którym odchylenia od wartości tzw. „szczytowej masy kostnej” (jako T-score) lub równowiekowej grupy kontrolnej (Z-score) spełniały istotną rolę zarówno w rozważaniach epidemiologicznych jak również w oznaczeniach diagnostycznych gdzie determinowały osteopenię, osteoporozę i pośrednio istniejące zagrożenia jednostkowe osteoporozą i złamaniami.
Kolejne badania ujawniły występowanie nietraumatycznych złamań także w grupach pacjentów z wysokimi wartościami densytometrycznymi sugerując bardziej złożony mechanizm odporności mechanicznej kości wykraczający daleko poza samą densytometrię i sugerując istotną rolę czynników jakościowych dotyczących tkanki kostnej.
Ocena ryzyka złamań na podłożu densytometrii wymaga, więc jej uzupełnienia także innymi kostnymi czynnikami ryzyka jak wiek analizowanych pacjentów, płeć, szybkość obrotu kostnego, ukryte złamania, ale także osteoporozy wtórne oraz wywiad genetyczny.
Podsumowując: w stosowanych aktualnie procedurach postępowania zastosowanie znalazła oparta o dziesięcioletnie ryzyko złamania kompleksowa diagnostyka, w której wartości densytometryczne są uzupełnione innymi dostępnymi kostnymi czynnikami ryzyka złamań.





Częstość złamań bliższego końca kości udowej w Polsce

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s116-118.

 

 

L22
CZĘSTOŚĆ ZŁAMAŃ BLIŻSZEGO KOŃCA KOŚCI UDOWEJ W POLSCE

Czerwiński E.1,2, Kanis J.A.3, Osieleniec J.2, Trybulec B.1

1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl
3 WHO Collaborating Center for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, Sheffield, UK

Słowa kluczowe: Częstość złamań, bliższy koniec kości udowej, złamania w Polsce, epidemiologia

Wstęp

Złamania bliższego końca kości udowej (bkku) są najpoważniejszym powikłaniem osteoporozy. Po przebytym złamaniu w ciągu roku umiera 20% kobiet i 30% mężczyzn, 25% osób wymaga długoterminowego leczenia a 50% staje się niepełnosprawna. Złamania te stanowią poważny problem kliniczny, społeczny i ekonomiczny. Stąd też International Osteoporosis Foundation (IOF) i WHO przyjęło ocenę ryzyka złamania bkku w danej populacji za podstawę decyzji terapeutycznych w osteoporozie. Elementarną daną do obliczenia tego ryzyka jest częstość występowania złamania bkku w danej populacji. W Polsce dotychczas nie określono częstości złamania bkku na terenie kraju. Taką próbę podjęliśmy w 2003 roku zwracając się do ośrodków naukowych wszystkich województw o przekazanie nam danych dotyczących złamań bkku. Niestety adekwatne dane uzyskaliśmy tylko z województw: Wielkopolskiego, Lubelskiego, Warmińsko-Mazowieckiego i Lubuskiego.
Obecnie dzięki uprzejmości Centrali Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie uzyskaliśmy dane z rejestru wykonanych usług z Państwowej Służby Zdrowia całego kraju za rok 2005.
Celem badania jest ocena częstości złamań bkku w Polsce.
Materiał i metoda
Za podstawę obliczeń przyjęto rejestr usług przekazywanych do Centrali NFZ przez placówki Służby Zdrowia na terenie całego kraju w okresie od 01.01.2005 do 31.12.2005. wszystkich rejestru wybrano wszystkich leczonych z rozpoznaniem bkku wg kodu ICD10 o numerach: S72.0; S72.1; S72.2. Rekord każdego pacjenta zawierał informacje: zaszyfrowany numer PESEL, datę urodzenia, płeć, województwo, kod rodzaju świadczenia, kod rozpoznania wg ICD 10, kod i nazwę wykonanej procedury, adres szpitala.
Do analiz przyjęto dane o populacji Polski opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny (www.gus.pl). Pod uwagę brano liczbę populacji z uwzględnieniem wieku, płci i miejsca zamieszkania (województwo). Wg stanu na dzień 31.12.2005 populacja Polski wynosiła 38.157.055, z czego liczba wszystkich osób ≥ 50 r.ż. stanowiła 12.033.939, w tym kobiet 6.820.545 osób.
Wyniki
W analizowanym materiale stwierdziliśmy 24.627 przyjęć z rozpoznaniem złamania bkku wg kodu ICD. Z grupy tej wybrano osoby, u których wykonano procedury lecznicze obecnego przy przyjęciu złamania bkku 17.625 a na koniec jednorazowe przyjęcie w ciągu roku (17.199). Wszystkie grupy analizowano w zależności od wieku, płci i miejsca zamieszkania.
Za podstawę do analiz częstości złamań bkku w Polsce przyjęto grupę osób, u których wykonano procedurę terapeutyczną w zakresie aktywnego leczenia złamania bkku oraz przyjęcia jednorazowe. Ogólna liczba złamań w tak wyselekcjonowanym materiale u osób dorosłych (wiek ≥18 lat) wynosi 17.038. W grupie osób w wieku 50 i więcej – 15.888; u kobiet w wieku ≥ 50 lat – 11.250; u mężczyzn w wieku ≥ 50 lat – 4.638. Częstość złamania w przeliczeniu na 100.000 osób wynosi odpowiednio w grupie dorosłych (wiek ≥18 lat) – 56,24; u kobiet w wieku ≥ 50 lat – 165,07; u mężczyzn w wieku ≥50 lat – 89.
Stwierdzono bardzo silne zależności częstości występowania złamań bkku w zależności od wieku badanych.
Podsumowanie
Na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono, że częstość złamań bkku w Polsce u kobiet w wieku ≥ 50 lat. jest stosunkowo niska (165,07/100 tys.) w porównaniu do danych w innych państwach w Europie. Jest znacznie niższa niż w Wielkiej Brytanii (372/100 tys.), czy Szwecji (1391/100 tys.). Różnice wynikają z jednej strony z różnorodności populacji, ale w dużej mierze z metod stosowanych do oceny złamań. Większość publikacji opiera swoje analizy na liczbie chorych przyjętych z rozpoznaniem bkku bez weryfikacji przyjęcia celem leczenia obecnego złamania wg wykonanych procedur lekarskich. W naszym badaniu uwzględnienie procedur terapeutycznych zmniejszyło liczbę osób z rozpoznaniem złamania bkku o 30,2%.

Autorzy dziękują:
Sz.P. Andrzejowi Sośnierzowi, Prezesowi Narodowego Funduszu Zdrowia w Warszawie za udostępnienie danych do obliczeń.


L22
INCIDENCE OF PROXIMAL FEMUR FRACTURE IN POLAND

Czerwiński E.1,2, Kanis J.A.3, Osieleniec J.2, Trybulec B.1

1 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Krakow, Poland, www.kcm.pl
3 WHO Collaborating Center for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, Sheffield, UK

Key words: Fracture incidence, proximal femur, fractures in Poland, epidemiology

Introduction
Fractures of the proximal femur are the most serious complication of osteoporosis. 20% of women and 30% of men die within a year after a fracture and of those who survive 25% require long term treatment and 50% become disabled. Hip fractures also account for the majority of the direct hospital costs of osteoporosis. For this reason the IOF and WHO consider that the assessment of hip fracture risk is an appropriate basis for making therapeutic decisions in osteoporosis. The frequency of hip fracture in any given population is an prerequisite for risk calculation. To date, there are no data on hip fracture incidence for the whole Polish population. In 2003 we undertook a survey of the scientific centres in all counties with a request to provide us with data on hip fracture in their region. Unfortunately we obtained adequate data only from Wielkopolskie, Lubelskie, Warmińsko-Mazowieckie and Lubuskie. More recently, we obtained data from the registry of treatment service reimbursement related to hip fracture for the year 2005 from the National Health Fund in Warsaw.
The aim of this study was to evaluate the incidence of hip fracture in Poland in men and women aged 50 years or more.
Material and method
The registry of treatment service that was provided to the National Health Fund by each hospital in Poland from 01.01.2005 to 31.12.2005 was taken as a base for calculations. From the registry all patients with hip fracture (ICD10 codes S72.0; S72.1; S72.2). The record of every patient consisted of information: ID number (coded), date of birth, date of admission, region in Poland, fund’s code for reimbursement, ICD10 code, code of payment, name of payment, hospital procedure code, name of procedure, address of the hospital.
For the demography y of Polish population we used published data from National Central Statistical Office (www.gus.pl). The population was analysed in relation to age, gender and place of residence. According to the data on the date 31.12.2005 the population in Poland was 38,157,055, and the number of all persons ≥ 50 years of age was 12,033,939 of whom 6,820,545 were women.
Results
In the material from National Health Fund we found 24,627 admissions with the diagnosis of hip fracture according to the ICD codes. From this group we selected patients who underwent procedures related to treatment of the fracture at admission (17,625) and those with a single admission (17,199). All groups were analysed in relation to age, gender and place of residence.
The group of patients selected by therapeutic procedures related to active treatment of hip fracture and single admissions were taken as a base for the assessment of hip fracture frequency. The total number of hip fractures in this group was 17,038 in adults (age ≥18 years) and 15,888 in adults age ≥50 years (11,250 in women aged and 11,250 in men). The incidence rates of hip fracture per 100.000 persons were accordingly in adults (age ≥18 years) was 56.24 and 165.07 in men and women aged ≥ 50 years, respectively a very close correlation of hip fracture incidence with age was noted in both men and women.
Summary
The frequency of PFF in Poland in women aged ≥ 50 years is comparatively low in relation to data from other European countries. It is markedly lower than in Great Britain (372/100.000) or Sweden (1391/100.000).These differences may be real, since there is a large heterogeneity in fracture risk worldwide. They may also be due in part on the methodology applied to define cases. The majority of register studies take into consideration the admission of patients with coded with hip fracture for calculation, but do not exclude second admissions e.g. rehabilitation. In the present study, the exclusion of such admissions reduced the incidence of hip fracture by 30,2%.

Acknowledgment
The authors would like to thank Mr Andrzej Sosnierz, President of National Health Fund in Warsaw for providing access to data.





Bone: a living tissue

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s118-119.


 

L23
BONE: A LIVING TISSUE

Seeman E.

Austin Health, University of Melbourne, Melbourne, Australia

Bone is a masterpiece of intelligent design and biomechanical engineering that achieving lightness for the antelope’s spring and strength for the elephant’s walk. Bone is stiff, able to resist bending without cracking for loading, yet flexible, able to absorb energy by deforming without cracking. Bone achieves these contradictory properties through its material composition and structural design. Tensile strength is achieved by weaving type 1 collagen into a triple helix of rope like cross-linked collagen molecules. Stiffness is achieved by encrusted these molecules with platelets of calcium hydroxyapatite. Highly mineralised collagen of the auditory ossicles faithfully transmit sound like tuning forks while less densely mineralised bone like antlers allow the flexibility needed for energy absorption during in head butting. If under-mineralised for the loads usually encountered, bone bends ‘too much’ and cracks, if over-mineralised for the loading usually encountered, bone bends ‘too little’ and cracks. This composite material is fashioned economically using nothing – void space. Long bones are mainly levers that achieve structural rigidity and lightness using the marrow cavity that shifts the bony cortex distant from the neutral axis. Vertebral bodies are mainly springs, they absorb energy; stiffness is sacrificed for flexibility using a ‘honey comb’ cancellous structure.
Structure determines the loads tolerated, but the opposite also applies – loads determine structure. Bone adapts its material composition and structure to prevailing loads by modifying its size, shape and the distribution of its bone mass using the cellular machinery of bone modelling and remodelling. Periosteal and endosteal modelling and remodelling varies at each point around a perimeter of a cross section, and along its whole length, from cross section to cross section. This specificity fashions the varying sizes and shapes, cortical and trabecular distributions in each cross section needed to accommodate compressive, bending and shear stresses. Osteocytes within lacunae communicate with each other and flattened lining osteoblasts to serve as detectors of deformation need for modelling and remodelling to accommodate loading or signal, sometimes by their own apoptotic death, the recruitment of osteoclasts for damage removal and so strength maintenance.
The capacity of this cellular machinery to adapt structure to function is Herculean during growth but not in adulthood. Age-related changes in this cellular machinery – the reduction in periosteal bone formation, a reduction in bone formation within each basic multicellular unit (BMU), increased bone resorption in the BMU, accelerated bone remodelling, abnormalities in osteocyte numbers and signalling contribute to the progressive decay of the pristine material composition and structural design of bone that produces bone fragility. Understanding the mechanisms responsible for the development of abnormalities in the cellular machinery of bone modelling and remodelling provide important insights into ways of preventing and perhaps reversing the material and structural decay responsible for bone fragility.

L23
KOŚĆ: ŻYJĄCA TKANKA

Seeman E.

Austin Health, University of Melbourne, Melbourne, Australia.

Kość jest arcydziełem inteligentnego projektu i inżynierii biomechanicznej, dzięki czemu daje lekkość pędzącej antylopie i wytrzymałość kroczącemu słoniowi. Kość jest sztywna, zdolna oprzeć się siłom zginającym, a równocześnie elastyczna, gotowa by zaabsorbować energię zniekształcającą unikając przy tym złamania. Kość osiąga te przeciwstawne sprzeczne właściwości poprzez zastosowanie specyficznego budulca oraz budowę wewnętrzną. Siła napinająca jest osiągana poprzez utkanie włókien kolagenu typu I w sznur z potrójnej helisy jak połączenie skrzyżowane molekuł kolagenu. Sztywność kości daje inkrustacja tych molekuł płytkami kryształków hydroksyapatytu. Wysoko zmineralizowany kolagen kosteczek słuchowych wiernie transmituje dźwięk kamertonu, a mniej zmineralizowana tkanka rogów nadaje odpowiednią giętkość potrzebną do absorpcji energii wyzwalanej podczas pojedynków głową. Jeśli kość jest niedostatecznie zmineralizowana to pod wpływem naprężeń ugina się nadmiernie i łamie. W sytuacji nadmiernego uwapnienia kość nie wygina się odpowiednio i również łamie. Ten złożony materiał budulcowy jest utkany ekonomicznie z wykorzystaniem pustej przestrzeni. Kości długie są dźwigarami, które osiągają swoją sztywność i lekkość z pomocą jamy szpikowej, która podnosi warstwę korową z osi neutralnej. Kości kręgów są przede wszystkim sprężyste, ponieważ ich zadaniem jest absorpcja energii. Ich elastyczność jest uzyskana jednak kosztem sztywności dzięki konstrukcji przypominającej formę “plastra miodu”.
Struktura kości determinuje jej tolerancje na obciążenia, ale równocześnie następuję proces odwrotny – obciążenia wpływają na strukturę. Kość adaptuje swój skład i budowę do panujących obciążeń modyfikując swój rozmiar, kształt oraz dystrybucję masy kostnej poprzez mechanizmy komórkowej przebudowy i resorpcji. Zewnątrz i wewnątrzokostnowa przebudowa tkanki kostnej jest różna w każdym punkcie: przy obrzeżach przekroju poprzecznego jak i wzdłuż całej długości kości, od przekroju poprzecznego do przekroju poprzecznego. To specyficzne połączenie różnych mód rozmiarów, kształtów, kości beleczkowej i korowej w każdej płaszczyźnie poprzecznej jest niezbędne by przystosować tkankę kostną na działanie sil ściskających, zginających i ścinających. Osteocyty w obrębie zatok jamistych komunikują się ze sobą i ze spłaszczoną wyściółką osteoblastów aby służyć jako czujniki zniekształceń, niezbędne do procesów remodelingu kości pod wpływem działających obciążeń lub sygnałów. Czasami osteocyty poprzez swoją własną śmierć (apoptozę) stymulują osteoklasty do usunięcia zniszczonej tkanki i w ten sposób utrzymania wytrzymałości kości.
Wydajność tej komórkowej maszynerii w przystosowywaniu struktury kości do pełnionej funkcji w okresie wzrostu można porównać do pracy Herculesa. Jednakże po osiągnięciu dojrzałości jej efektywność spada. Związane z wiekiem zmiany w tej komórkowej maszynerii – spadek kościotworzenia okołokostnowego, w każdej podstawowej jednostce wielokomórkowej (BMU – basic multicellular unit), wzrost resorbcji w BMU, przyspieszenie remodelingu kości, nieprawidłowości w liczbie osteoctów i dystrybucji sygnałów – prowadzą do wzrostu łamliwości kości. Zrozumienie mechanizmów odpowiedzialnych za rozwój tych nieprawidłowości w maszynerii komórkowej modelującej kość dostarczy ważnych danych umożliwiających profilaktykę, a może odwrócenie rozpadu struktury i materiału kości odpowiedzialnego za kruchość kości.





Osteoporoza – nierozpoznana, nieleczona

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s119-120.


L24
OSTEOPOROZA – NIEROZPOZNANA, NIELECZONA

Czerwiński E.1,2 , Borowy P.2, Milert A.1 , Czerwińska I.2

1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Kraków, www.kcm.pl

Słowa kluczowe: osteoporoza, nierozpoznana, leczenia, złamania

Starzenie się społeczeństwa powoduje, że osteoporoza stanowi narastający problem kliniczny, ekonomiczny i społeczny. Celem pracy jest przedstawienie najistotniejszych skutków osteoporozy oraz problemów związanych z jej niedostatecznym rozpoznawaniem i brakiem leczenia.
W roku 2000 w Europie zarejestrowano 3.800.000 złamań osteoporotycznych. Każdego roku złamanie bliższego końca kości udowej (bkk udowej) występuje u 611.000 kobiet i 179.000 mężczyzn. W Europie złamanie osteoporotyczne pojawia się co 30 sekund. Przewiduje się że liczba złamań bkk udowej, która w roku 1990 wynosiła w świecie 1.600.000, w roku 2050 wyniesie 6.260.000. Całkowita liczba złamań osteoporotycznych przekracza liczbę zawałów serca czy udarów mózgu. U mężczyzn po 50 r.ż. ryzyko złamania jest większe niż ryzyko raka prostaty. Przebyte “duże“ złamanie osteoporotyczne zwiększa ryzyko zgonu, zwłaszcza u mężczyzn. W badaniach skandynawskich udowodniono, że śmiertelność z powodu złamania bkku jest większa, niż udar mózgu. Dodatkowo jakość życia chorych po złamaniu wyraźnie spada.
Celem leczenia osteoporozy jest uniknięcie pierwszego lub kolejnego złamania. Pierwsze złamanie występuje najczęściej w kręgosłupie ale w 60% przypadków nie daje żadnych objawów zatem nie jest rozpoznawane. Nawet jeżeli złamanie jest obecne na radiogramie to tylko 52% jest zauważone przy ocenie radiogramów a jedynie 7% z tych pacjentów jest poddanych leczeniu. Pomocą w rozpoznawaniu złamań kręgosłupa może być pomiar wzrostu i porównanie go do poprzednich wyników.
Silny ból towarzyszący złamaniom pozakręgowym zmusza chorego do szukania pomocy u specjalisty. Niestety świat ortopedyczyny jest zainteresowany doskonałym leczniem złamań, ale wciąż ignoruje fakt, że są on skutkiem osteoporozy. Jedynie 7-25% pacjentów ze tymi złamaniami ma rozpoznaną i ewentualnie leczoną osteoporozę.
Z kolei powszechna wiara w prawidłowy wynik DXA powoduje, że miliony pacjentów jest zapewnianych, że nie grozi im złamania. Ciągle mało znany jest fakt, że 50%-70% złamań występuje u osób, które nie spełniają kryteriów densytometrycznych rozpoznania osteoporozy. Stąd nowe wytyczne WHO zalecają obliczanie 10-cioletniego bezwzględnego ryzyka złamania, gdzie badanie densytometryczne jest tylko jednym z czynników.
Istnieje zatem konieczność podjęcia wielokierunkowych działań edukacji pacjentów i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej jak i specjalistów o zasadach zapobiegania pierwszemu i kolejnemu złamaniu a szczególnie ocenie ryzyka złamania.


L24
OSTEOPOROSIS – UNDIAGNOSED, UNTREATED

Czerwiński E.1,2, Borowy P.2, Milert A.1, Czerwińska I.2

1 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College
. Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Krakow, Poland, www.kcm.pl

Key words: Osteoporosis, undiagnosed, treatment, fractures

Ageing of population causes that osteoporosis has become an increasing clinical, economical and social problem. The aim of the study is to present the most important facts of osteoporosis and problems related to its unsatisfactory diagnosis and abandoned treatment.
In the year 2000 there were 3.800.000 of osteoporotic fractures registered in Europe. Every year 611.000 of proximal femur fractures occur in women and 179.000 in men. In Europe an osteoporotic fracture occurs every 30 seconds. It is foreseen that a number of proximal femur fractures in the world which in the year 1990 was 1.600.000, in 2050 will be 6.260.000. The total number of osteoporotic fractures exceeds the number of heart attacks or strokes. In men after 50 years of age the risk of fracture is higher than the risk of prostate cancer. Past “major” fracture increases the risk of death, especially in men. It was found in Scandinavian studies that the mortality caused by proximal femur fracture is higher than that of stroke. In addition, the life quality of patients after the fracture remarkably decreases.
The aim of treatment of osteoporosis is the prevention of the first or the second fracture. The first fracture most often appears in spine but in 60% of cases it is symptomless though undiagnosed. Even if the fracture is present on a radiogram, 52% of them are noticed when the radiogram is assessed but only 7% of these patients undergo the treatment. In a iagnosis of spinal fractures, the measurement of height and comparison with previous results may be helpful. Severe, sharp pain that assists non-vertebral fractures forces patients to seek for a specialists help. Unfortunately the world of orthopaedics is interested in perfect fracture treatment and still ignores the facts that the fractures itselves are the result of osteoporosis. Only 7-25% of patients with these fractures are diagnosed and eventually treated with osteoporosis.
On the other hand a general faith in normal results of DXA causes that millions of patients are ascertained about no risk of fracture. Still, little known is the fact that 50%-70% of fractures occur in patients who do not fulfill densitometry criteria in diagnosis of osteoporosis. Therefore WHO recommends calculation of 10-year absolute fracture risk for diagnosis of osteoporosis where the densitometry is only one of its factors.
There is an urging need to undertake a complex multidirectional action in aim to risen knowledge and awareness among patients, basic care physicians and specialists in prevention of the first and second fracture, especially in fracture risk assessment.




Reducing osteoporotic fracture risk across the menopause continuum with strontium ranelate

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s120-122..

L25
REDUCING OSTEOPOROTIC FRACTURE RISK ACROSS THE MENOPAUSE CONTINUUM WITH STRONTIUM RANELATE

Boonen S.

Leuven University Center for Metabolic Bone Diseases and Division of Geriatric Medicine, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgium

Epidemiologic data clearly show that osteoporosis, and the associated morbidity and mortality, are a serious danger that will increase dramatically in the near future, with substantial health-economic implications. A staggering 40% of postmenopausal women may suffer at least one osteoporosis-related fracture during their lifetime. Both vertebral and nonvertebral fractures contribute to the burden of the disease. Our understanding of the clinical and economic aspects of osteoporosis has rapidly advanced in recent years, and the number of treatment options has been steadily increasing. Traditionally, the management of osteoporosis has included the use of antiresorptive agents in combination with calcium and vitamin D supplementation. More recently, anabolic treatment with teriparatide has become available for patients with severe osteoporosis.
Strontium ranelate appears to have an original dual mode of action, allowing strontium ranelate to be targeted to an uncoupling of bone formation and bone resorption in the remodelling process, thus acting on both aspects of osteoporosis. In double-blind placebo-controlled studies in patients with postmenopausal osteoporosis, strontium ranelate was shown to be effective in reducing both vertebral and nonvertebral (including hip) fracture risks. A significant reduction in the number of vertebral fractures was observed within the first year of treatment, indicating that strontium therapy has a rapid rate of onset of treatment effect. This rapid onset of action is important because recent evidence indicates that among women who experienced a vertebral fracture, nearly 20% will fracture again within one year. These data have changed the paradigm for osteoporosis which has long been considered a slowly progressing disease. Once a vertebral fracture occurs, osteoporosis can progress quite quickly. But osteoporosis is not only a rapidly progressing disease, it is also a chronic disease with a need for long-term treatment in many if not most patients. Recent 5-year double-blind fracture data support the concept that the antifracture efficacy of strontium ranelate is maintained over time with, again, continued reductions in the risks of both vertebral and nonvertebral fractures. In addition, strontium ranelate was shown to positively influence the well being of the patients by significantly preventing their height loss, increasing the number of patients free of back pain and improving their quality of life.
Treatment efficacy with strontium ranelate has been documented across a wide range of patient profiles with different degrees of severity of the disease, with or without preexisting osteoporotic fractures and across different age ranges. Even in frail elderly women over the age of 80 with comorbidities, treatment with strontrium ranelate continues to be safe and to reduce vertebral and nonvertebral fracture risk in addition to any benefit attributable to supplementation with calcium and vitamin D. The consistency of the fracture data across different patient profiles whatever their age and different fracture types, the timing of the treatment effects and its safety profile support the use of strontium ranelate as an attractive treatment option across the postmenopausal osteoporosis continuum.

L25
RANELINIAN STRONTU ZMNIEJSZA RYZYKO ZŁAMANIA OSTEOPOROTYCZNEGO U KOBIET PO MENOPAUZIE

Boonen S.

Leuven University Center for Metabolic Bone Diseases and Division of Geriatric Medicine, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgia

Dane epidemiologiczne wyraźnie wskazują, że osteoporoza oraz związane z nią zachorowalność i śmiertelność są poważnym zagrożeniem, którego wzrost w najbliższym czasie będzie miał istotne następstwa zdrowotno-ekonomiczne. Uderzający odsetek 40% kobiet w wieku pomenopauzalnym może mieć w życiu co najmniej jedno złamanie związane z osteoporozą. Obciążenia chorobowe powodują zarówno kręgosłupa jak i poza kręgosłupowe. W ostatnich latach nastąpił szybki postęp w naszym zrozumieniu klinicznych i ekonomicznych aspektów osteoporozy, a liczba opcji terapeutycznych stale się powiększa. Tradycyjne leczenie osteoporozy polegało na stosowaniu środków antyresorbcyjnych w połączeniu z suplementacją wapniem i witaminą D. Nieco później zaczęto stosować terapię anaboliczną z użyciem teryparatydu u pacjentów z ciężką osteoporozą.
Raleninian strontu przejawia oryginalne dwukierunkowe działanie, co pozwala mu być środkiem oddziałającym na tworzenia i niszczenia w trakcie przebudowy kości. W podwójnie zaślepionych badaniach kontrolowanych z placebo u pacjentów z osteoporozą pomenopauzalną ranelinian strontu powodował zmniejszenie ryzyka złamań zarówno kręgów jak również złamań pozakręgowych (z biodrem włącznie). Wykazano znamienne zmniejszenie częstości złamań kręgosłupa po pierwszym roku leczenia, wykazując, że terapia strontem ma szybko rozpoczyna efekt terapeutyczny. To szybkie rozpoczęcia dziłąnia jest ważne ponieważ współcześnie wykazano, że blisko 20% spośród kobiet, które doświadczyły złamania osteoporotycznego, miało kolejne złamanie w przeciągu jednego roku. Dane te zmieniły spojrzenie na osteoporozę, która do niedawna była postrzegana jako choroba wolno postępująca. Jak tylko pojawi się złamanie kręgowe osteoporoza może postępować dość szybko. Ale osteoporoza to nie tylko szybko postępująca choroba, to również choroba przewlekła wymagająca długotrwałego leczenia u wielu o ile nie u większości pacjentów. Ostatnie pięcioletnie podwójnie zaślepione dane dotyczące złamań potwierdzają tezę, że działanie ranelinianu strontu przeciwko złamaniom utrzymuję się również po okresie jego stosowania redukując ryzyko złamań. Dodatkowo ranelinian strontu wykazał pozytywny wpływ na samopoczucie pacjentów poprzez znaczącą redukcję utraty wzrostu, zwiększając tym samym liczbę pacjentów wolnych od bólów krzyża i polepszając ich jakość życia.
Skuteczność terapii ranelinianem strontu została udokumentowana w szerokim zakresie profilów chorych o różnym stopniu zaawansowania osteoporozy, z istniejącymi lub nie złamaniami, jak i w różnych grupach wiekowych. Nawet u słabowitych starszych kobiet po 80 r.ż. z chorobami towarzyszącymi, leczenie ranelinianem strontu jest również bezpieczne i zmniejsza ryzyko złamań kręgów oraz pozakręgowych uzupełniając inne korzyści płynące z suplementacji wapniem i witaminą D. Zgodność wyników badań w grupach pacjentów o różnym profilu, niezależnie od wieku i rodzaju złamań, szybkie efekty leczenia i ich bezpieczeństwo dowodzą że użycie ranelinianu strontu jako atrakcyjną alternatywą w leczeniu osteoporozy w czasie całego okresu menopauzy.





Algorytm diagnostyki różnicowej niskiej masy kostnej

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s122-123.

 

 

L26
ALGORYTM DIAGNOSTYKI RÓŻNICOWEJ NISKIEJ MASY KOSTNEJ

Marcinowska-Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

Słowa kluczowe: niska masa kostna, badania laboratoryjne, osteoporoza pierwotna, osteomalacja, pierwotna nadczynność przytarczyc, szpiczak mnogi

Do niedawna wykonywanie badań laboratoryjnych uważano za bezwzględnie obowiązujące w diagnostyce osteoporozy. Analiza wyników badań diagnostycznych u 15 316 pacjentek objętych badaniem FIT (Fracture Intervention Trial) wykazała, że podstawowe badania analityczne krwi (z wyjątkiem niskiego TSH) oraz tradycyjne badania biochemiczne metabolizmu wapniowo-fosforanowego u osób zdrowych, ale z osteoporozą, pozostają prawidłowe.
W świetle tych danych badania analityczne nie mają znaczenia przy ustalaniu rozpoznania osteoporozy pierwotnej i nie powinny być rutynowo zlecane. Mają one natomiast niepodważalne znaczenie w ustalaniu przyczyn niskiej masy kostnej (BMD) i/lub złamań patologicznych kości, czyli różnicowaniu osteoporozy z innymi uogólnionymi osteopatiami (osteomalacja, pierwotna nadczynność przytarczyc, szpiczak mnogi).
W związku z tym u każdego chorego ze zmniejszoną gęstością mineralną kości i/lub złamaniami patologicznymi należy wykonać badania laboratoryjne podstawowe wstępne (pierwszego rzutu), a w uzasadnionych przypadkach specjalistyczne (drugiego rzutu).
Badania podstawowe (1-go rzutu):
• OB, morfologia
• Kalcemia, fosfatemia
• Fosfataza zasadowa, aminotransferazy, kreatynina
• Dobowa kalciuria (UCa/24h)
• Tyreotropina (TSH)
Badania specjalistyczne (2-go rzutu):
• Białko monoklonalne
• Parathormon (PTH)
• 25-hydroksy witamina D (25(OH)D)
W interpretacji wyników badań należy uwzględnić rodzaj stosowanej diety, aktualnie przyjmowane leki, czynność nerek i wątroby (odgrywają zasadniczą rolę w regulacji homeostazy wapniowo- fosforanowej).
Wysokie wartości odczynu opadania krwinek czerwonych (OB) nakazują prowadzenie badań w kierunku szpiczaka mnogiego. Hiperkalcemia przede wszystkim sugeruje pierwotną nadczynność przytarczyc lub chorobę nowotworową, często o przebiegu skąpo- lub bezobjawowym. Hipokalcemia u osoby z obniżoną masą kostną przemawia za osteomalacją. Hipofosfatemię stwierdza się najczęściej w osteomalacji i pierwotnej nadczynności przytarczyc. Zwiększona aktywność fosfatazy zasadowej w surowicy krwi u chorego z prawidłową czynnością wątroby może występować w osteomalacji, przy zaawansowanych zmianach kostnych w pierwotnej nadczynności przytarczyc i szpiczaku mnogim. Zwiększone wydalanie wapnia z moczem (UCa/24h) towarzyszy chorobom przebiegającym z hiperkalcemią, tj. pierwotnej nadczynności przytarczyc i szpiczakowi mnogiemu. Hipokalciuria może wystąpić u chorych z osteomalacją wskutek niedoboru witaminy D. Jeśli u osób z obniżonym BMD badania podstawowe są nieprawidłowe, to należy wykonać dodatkowo badanie specjalistyczne (drugiego rzutu), ukierunkowane na rozpoznanie konkretnej choroby (PTH – nadczynność przytarczyc, białko monoklonalne – szpiczak mnogi, 25(OH)D – osteomalacja). Powinny być one zalecane w zależności od problemu zdrowotnego pacjenta, przy czym należy mieć na uwadze cechy kliniczne:
• pierwotnej nadczynności przytarczyc – z kamicą moczową, często z towarzyszącą chorobą wrzodową i zapaleniem trzustki;
• szpiczaka mnogiego – ze złym stanem ogólnym i silnymi bólami kręgosłupa nieustępującymi w pozycji leżącej;
• osteomalacji – z rozlanymi bólami miednicy promieniującymi do obu ud i nasilającymi się w nocy oraz objawami miopatii proksymalnej.


L26
GUIDELINES FOR A DIFFERENTIAL DIAGNOSIS OF LOW BONE MASS

Marcinowska-Suchowierska E.

Department of Family and Internal Medicine, Postgraduate Medical School, Warsaw, Poland.

Key words: low bone mass density, laboratory testing, primary osteoporosis, osteomalacia, hyperparathyroidism, multiple myeloma.

Until recently, performing a panel of laboratory tests was believed to be necessary in the diagnostics of osteoporosis. An analysis of diagnostic tests from 15 316 healthy patients with osteoporosis show that basic analytical blood tests (except for low TSH) and traditional biochemical tests of calcium-phosphate metabolism in patients with osteoporosis (but otherwise healthy) remain within normal range. Taking those results into consideration, analytical blood tests do not play a crucial role in osteoporosis diagnostics and should not be routinely recommended. They are of great value, however, when looking for a cause of low bone-mass density (BMD) and/or pathological bone fractures, and when differentiating osteoporosis with other general osteopathias (osteomalacia, hyperparathyroidism, multiple myeloma). Thus, for patients with decreased bone mass density and/or pathological fractures one should perform basic laboratory tests and, if warranted, specialized lab tests.
Basic tests:
• Erythrocyte sedimentation rate (ESR)
• Blood cell count
• Calcium, phosphate
• Alkaline phosphatase, aminotransferase, creatinine
• 24h urinary calcium excreation (UCa/24h)
• Thyreotroponin (TSH)
Specialized tests:
• Monoclonal protein
• Parathyroid hormone (PTH)
• 25 hydroxyvitamin D (25(OH)D)
When interpreting results of those tests one should take into consideration the diet, current medications, function of the kidneys and the liver (play a crucial role in the regulation of calcium-phosphate homeostasis).
High values of ESR direct into further tests for multiple myeloma. Hypercalcemia suggests hyperparathyroidism or neoplastic disease, often asymptomatic or oligosymptomatic. Hypocalcemia in a person with decreased bone mass density suggests osteomalacia. Hypophosphatemia is mainly found in osteomalacia and in hyperparathyroidism. Increased activity of alkaline phosphatase in blood serum in patients with proper function of the liver may occur in osteomalacia, and when there are advanced changes in the bone – in hyperparathyroidism and myeloma multiple. Increased of UCa/24h is found in diseases occurring with hypercalcemia (i.e., hyperparathyroidism and multiple myeloma). Hypocalciuria may occur in patients with osteomalacia as a result of vitamin D deficiency. If in patients with decreased BMD basic laboratory tests are not normal, specialized tests are required, directed at diagnosis of a specific disease (PTH – hyperparathyroidism, monoclonal protein – multiple myeloma, 25(OH)D – osteomalacia). They should be recommended based on the health problem presented by the patient and one should also take into consideration clinical features:
• hyperparathyroidism – urolithiasis, often with co-occurring ulcer disease and pacreatitis,
• multiple myeloma – general bad health condition with back pain, which does not improve abet when lying,
• osteomalacia – pantalgia of pelvis radiating to both femur escalating at night and symptoms of proximal miopathia.





Skuteczność kliniczna ibandronianu dożylnego

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s123-125.

 

L27
SKUTECZNOŚĆ KLINICZNA IBANDRONIANU DOŻYLNEGO

Czerwiński E.1,2 , Osieleniec J. 2

1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Kraków, www.kcm.pl

Słowa kluczowe: osteoporoza, ibandronian, leczenie, dożylnie

Do uzyskania efektu terapeutycznego w osteoporozie niezbędne jest długoterminowe, wieloletnie leczenie. Tymczasem zażywanie dawki codziennej bisfosfonianów po roku kontynuuje zaledwie 31,7% pacjentów, a dawkę tygodniową 44,2%. Z racji bardzo słabego wchłaniania (0,6-2.0%) oraz ryzyka podrażnienia przełyku doustne stosowanie leku wymaga uciążliwego dla chorego rygoru przyjmowania na czczo, popijania przegotowaną wodą i przebywania w pozycji pionowej od 0,5 do 1 godziny. Zatem osoby z dolegliwościami ze strony przewodu pokarmowego oraz pacjenci leżący są pozbawieni terapii doustnej.
Ibandronian jest nowym aminobisfosfonianem o ok. 10-krotnie wyższej aktywności biologicznej od alendronianu. Podstawą rejestracji ibandronianu jako leku skutecznie zapobiegającego złamaniom w osteoporozie było badanie BONE (2004r.). Było to badanie 3- letnie, wieloośrodkowe, podwójnie zaślepione, randomizowane, kontrolowane placebo. Do programu włączono 2,946 kobiety w wieku średnim 69 lat (55-80). Kryterium włączeniowym było złamanie co najmniej jednego kręgu w odcinku Th4-L4 oraz wartość BMD T-score –2.0 do -5.0. Wszyscy badani otrzymywali suplementację wapnia i wit D. Po 3-letnim okresie leczenia stwierdzono wzrost BMD kręgosłupa o 6.5% i o 2,8% w bkk udowej (szyjka). Uzyskano zmniejszenie ryzyka złamania kręgów o 62% (9,6% w grupie placebo i 4,7% w grupie leczonych). Ryzyko złamań pozakręgowych u osób z BMD bkk udowej T-score <–3.0 było obniżone o 69% (grupa leczona 6%, grupa placebo 18%). Częstość zdarzeń niepożądanych nie różniła się znamiennie statystycznie pomiędzy grupą leczonych a placebo. Najczęstszymi objawami niepożądanymi w obu grupach były: niestrawność, nudności, zapalenie przewodu pokarmowego, ból w przewodzie pokarmowym, wymioty.
Skuteczność dawki dożylnej wykazano w badaniu DIVA (Dosing IntraVenous Administration) ocenianej na podstawie powszechnie znanej koncepcji pomostowej (bridging concept). Celem badania było określenie skuteczności dawki dożylnej 2,0 mg co 2 miesiące i 3,0 mg co 3 miesiące w porównaniu do grupy kontrolnej, która codziennie przyjmowała 2,5mg ibandronianu doustnie. Wszystkie pacjentki otrzymywały suplementację wapnia (500mg) i witaminy D (400 IU). Do badania włączono 1147 kobiet na podstawie gęstości mineralnej BMD kręgosłupa -2,5 do -5,0 T-score. Podstawowe badanie trwało 2 lata i zostało przedłużone o następny rok.
Po 2 latach leczenia we wszystkich grupach stwierdzono wzrost gęstości mineralnej kręgosłupa odpowiednio w grupach: 2,0 mg i.v – 6,3%, 3.0 mg i.v. – 6,4%, a dawka 2,5 mg codziennie 4,8%. Stwierdzono również wzrost BMD w bkk udowej odpowiednio: 2,0mg – 3,2%, 3.0 mg – 2,8%, 2,5 mg – 4,8%. Obniżenie markerów kostnych CTX wynosiło odpowiednio: 55,6%, 53.4%. 59,9%. Częstość zdarzeń niepożądanych u pacjentek otrzymujących terapię dożylną była jak u osób zażywających ibandronian doustnie. Częstość złamań klinicznych kręgosłupa oraz poza-kręgowych wynosiła w badanych grupach odpowiednio: 4,7%, 4,9%, 6,2%.
Wyniki badania wykazały że dawka 3.0 mg i.v. co 3 miesiące jest tak samo, a nawet bardziej skuteczna niż dawka codzienna 2,5mg i terapia jest bezpieczna.


L27
CLINICAL EFFECTIVENESS OF I.V. DOSING IBANDRONATE

Czerwiński E.1,2, Osieleniec J. 2

1 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College, Krakow
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Krakow, Poland, www.kcm.pl

Key words: osteoporosis, ibandronate, treatment, intravenous

Long term, many years’ treatment is needed to achieve therapeutical effects in treatment of osteoporosis. Meanwhile only 31,7% of patients continue administration of oral daily dosing of bisphosphonates and weekly dosing only 44,2%. Due to a very weak absorption (0,6-2.0%) and a risk of esophageal irritation applying medication requires onerous for patient rigour of taking it in a fasting state, washing down with boiled water and staying in an up-right position from 0,5 to 1 hour. This is why patients with GI problems and currently bedridden are excluded from the oral therapy.
Ibandronate is a new amino-bisphosphonate with a 10 times higher biological activity than alendronate. The basis for registration of ibandronate as an effective medicine for fracture prevention in osteoporosis was BONE study (2004). This was a 3-year, double-blinded, randomised, controlled placebo. 2,946 of women aged on average 69 (55-80) were enrolled in the study. Inclusion criteria was at least one vertebral fracture in Th4-L4 segment and BMD T-score from –2.0 to -5.0. All patients received calcium and vitamin D supplementation. After 3 years of treatment it was found that the BMD in spine increased by 6.5% and by 2,8% in proximal femur. It was also found that risk of fracture in spine was decreased by 62% (9,6% in placebo and 4,7% in group treated).
Non-vertebral fracture risk in patients with BMD of proximal femur T-score <–3.0 was decreased by 69% (treated group 6%, placebo 18%). Frequency of adverse events was no different in active treatment group and placebo. The most common adverse events in both groups were: indigestion, nausea, inflammation of gastrointestinal tract, pain the gastrointestinal tract, vomiting..
Effectiveness of i.v. dosing ibandronate was evaluated in DIVA (Dosing IntraVenous Administration) study dosing. It was on the basis of commonly accepted bridging concept. The aim of the study was describing the effectiveness of i.v. dosing 2,0 mg every 2 months and 3,0 mg every 3 months in comparison to placebo group that took 2,5 mg of daily oral ibandronate. All patients received supplementation of calcium (500mg) and vitamin D (400 IU). 1147 of women were enrolled in the study on the basis of mineral density BMD of spine from -2,5 to -5,0 T-score. The study lasted 2 years and was extended for another year.
After 2 years of treatment in all groups the spine mineral density was increased respectively in groups: 2,0 mg i.v – 6,3%, 3.0 mg i.v. – 6,4%, and daily dosing 2,5 mg – 4,8%. It was also found that the BMD in proximal femur was increased respectively: 2,0 mg – 3,2%, 3.0 mg – 2,8%, 2,5 mg – 4,8%. Decrease of bone markers CTX was: 55,6%, 53.4%. 59,9%. Frequency of adverse events in patients receiving i.v. therapy was the same as in patients treated with oral ibandronate. Frequency of clinical spine fractures and non-vertebral fractures in groups studied was respectively: 4,7%, 4,9%, 6,2%.
The results of the study proved that 3.0 mg i.v. dosing every 3 months is as, or even more effective than daily dosing 2,5 mg, and the therapy is safer.