1

P56 STAN KOŚĆCA U DZIECI W MOMENCIE ROZPOZNANIA CHOROBY LIMFOPROLIFERACYJNEJ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:172-173.
 
 
P56
STAN KOŚĆCA U DZIECI W MOMENCIE ROZPOZNANIA CHOROBY LIMFOPROLIFERACYJNEJ
 
 

Jakubowska-Pietkiewicz E.1, Szczepaniak-Kubat A.1, Zalewska-Szewczyk B.2, Chlebna-Sokół D.1

 

 

 

1 Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

 

2 Klinika Pediatrii, Onkologii, Hematologii i Diabetologii

I Katedra Pediatrii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
 
Słowa kluczowe: gęstość mineralna kości, densytometria, choroba limfoproliferacyjna
 
Wstęp. Dotychczasowe badania naukowe wykazały, że proces nowotworowy może zaburzać metabolizm kostny -poprzez naruszenie równowagi pomiędzy tworzeniem i resorbcją kości.W chorobach rozrostowych układu chłonnego zaburzenia mineralizacji kośćca są następstwem nacieku kości gąbczastej przez proliferujący klon komórek nowotworowych a także proresorbcyjnego wpływu cytokin wytwarzanych przez nowotwór.
Celem pracy była ocena ilościowa tkanki kostnej u dzieci, u których rozpoznano chorobę limfoproliferacyjną.
Materiał i metody: Badaniami objęto 50 dzieci i młodych osób w wieku od 5 do 19 lat, przy czym u 25 pacjentów (15 dziewcząt, 10 chłopców) przeprowadzono badania w ciągu pierwszego tygodnia od wykrycia u nich choroby nowotworowej. Rozpoznania te obejmowały: ostrą białaczkę limfoblastyczą (ALL-16 osób), ostrą białaczkę nielimfoblastyczną (AML-1 osoba), chłoniaka nieziarniczego (NHL- 4 pacjentów), ziarnicę złośliwą (HL- 4 pacjentów). Grupę porównawczą stanowiło25 zdrowych osób (12 dziewcząt, 13 chłopców) w tym samym wieku i w podobnej fazie dojrzewania płciowego w stosunku do grupy badanej. Gęstość mineralną kośćca oceniano na podstawie badania densytometrycznego metodą absorpcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA) aparatem DPX firmy Lunar (Madison, USA) w programie total body (ocena całego ciała) i spine (ocena kręgosłupa lędźwiowego). Badania te były wykonane w Regionalnym Ośrodku Menopauzy i Osteoporozy Szpitala Klinicznego nr 3 Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
U dzieci przeprowadzono także ilościowe badanie ultradźwiękowe kości piętowej aparatem Achilles Plus Solo firmy GE Lunar (Madison, USA), oceniając: prędkość przechodzenia ultradźwięków (SOS), szerokopasmowe tłumienie ultradźwięków (BUA) oraz współczynnik Stiffness. Wyliczono wskaźnik Z-score, wykorzystując wartości referencyjne dla dzieci polskich opracowane przez Jaworskiego.
Wyniki. Uzyskane wyniki badania densytometrycznego i ultradźwiękowego odniesiono do grupy porównawczej. Stwierdzono statystycznie znamienną różnicę w zakresie średniej wartości wskaźnika gęstości mineralnej w programie spine badania densytometrycznego: w grupie badanej była ona istotnie niższa choć mieściła się w granicach normy. Średnie wartości pozostałych określanych parametrów nie różniły się istotnie statystycznie pomiędzy grupami i były w zakresie wartości uznanych za prawidłowe. Wykazano statystycznie istotną dodatnią korelację między gęstością mineralną kości w programie total body badania densytometrycznego a wszystkimi trzema parametrami badania ultradźwiękowego; podobnych zależności nie stwierdzono dla programu spine.
Podsumowanie:
1.                  U pacjentów z chorobą limfoproliferacyjną wczesne zmiany dotyczące obniżenia gęstości mineralnej ujawniają się w kości bardzo aktywnej metabolicznie, czego dowodem może być wynik badania densytometrycznego w projekcji spine.
2.                  Badanie ultradźwiękowe kości piętowej może stanowić nieinwazyjną diagnostyczną metodę przesiewową do ilościowej oceny tkanki kostnej u pacjentów z chorobą nowotworową
 
Praca częściowo finansowana ze środków na naukę w latach 2006-2009 jako projekt badawczy Nr N406 050 31/1860
 
 
 

P56

 

SKELETAL STATUS AT THE MOMENT OF DIAGNOSING LYMPHOPROLIFERATIVE DISORDER IN CHILDREN AND ADOLESCENTS

 
 

Jakubowska-Pietkiewicz E.1, Szczepaniak-Kubat A.1, Zalewska-Szewczyk B.2, Chlebna-Sokół D.1

 
1Department of Paediatric Propedeutics and Metabolic Bone Diseases;
2Pediatric Oncology, Hematology and Diabetology Clinic;
Medical University of Lodz, Poland
 
Key words: bone mineral density, densitometric examination, lymphoproliferative disorder
 
Introduction. It has been demonstrated that the neoplastic process may interfere in the course of bone metabolism and may alter the balance between osteogenesis and resorption. In proliferative diseases disturbances of skeleton mineralization are the consequences of infiltration of the spongy bone by a proliferating clone of neoplastic cells or of proresorptive effects of cytokines produced by neoplasm.
The aim of the work was to assess bone mass in children at the moment of diagnosing a lymphoproliferative disease.
Material and methods The research included 50 children aged from 5 to 19 years, and in 25 patients (15 girls and 10 boys) the examinations were performed within one week since the diagnosis of a neoplastic disease such as acute lymphoblastic leukaemia (ALL – 16 subjects), acute myeloblastic leukaemia (AML – one subject), non-Hodgkin lymphoma (NHL – 4 subjects) and Hodgkin lymphoma (HL – 4 subjects). 25 subjects (12 girls and 13 boys) considered to be healthy (at the same age) were the control group. Bone mineral density was assessed based on a densitometric examination with dual X-ray absorptiometry (DXA) with a DPX device by Lunar (Madison, USA) using the total body and spine programmes. The assay was performed at the Regional Centre of Menopause and Osteoporosis of the Clinical Hospital no. 3 of the Medical University in Lodz. In addition, a quantitative ultrasound assay of the calcaneus with Achilles Plus Solo by GE Lunar (Madison, USA) was performed and the following were assessed: speed of sound (SOS), broadband ultrasound attenuation (BUA) and the stiffness factor. The Z-score index was calculated based on reference values for Polish children prepared by Jaworski .
Results. The obtained results of densitometric and ultrasound tests were referred to the results of the comparatory group. A statistically significant difference regarding the mean absolute values of BMD and the mean value of Z-score index for the spine programme of the densitometric assay was found: in the study group it was significantly lower, although it was within the norm. The mean values of other parameters did not differ statistically between groups and were within the range of values considered to be the norm. A statistically significant positive correlation between the bone mineral density in the total body programme in the densitometric assay and all the three parameters in the ultrasound examination was demonstrated; similar relationships were not observed for the spine programme.
Conclusions:
1.            Patients with lymphoproliferative disease have decreased mineral density visible in the bone which is metabolically active, what was confirmed by the results of a densitometric assay in the spine projection.
2.            Ultrasound assay of the calcaneus may be used as a screening examination of bone mass in patients with a neoplastic disease at its early stage.
 




P57 STĘŻENIE MARKERÓW OBROTU KOSTNEGO U DZIECI CHORYCH NA FENYLOKETONURIĘ I GALAKTOZEMIĘ […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:174-175.
 
 
P57
 

STĘŻENIE MARKERÓW OBROTU KOSTNEGO U DZIECI CHORYCH NA FENYLOKETONURIĘ I GALAKTOZEMIĘ LECZONYCH DIETAMI ELIMINACYJNYMI

 

 

 

Ambroszkiewicz J.1, Gajewska J.1, Chełchowska M.1, Ołtarzewski M.1, Radomyska B.2, Nowacka M.2, Laskowska-Klita T.1

 
1Zakład Badań Przesiewowych,
2Klinika Pediatrii, Instytut Matki i Dziecka w Warszawie
 
Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, fenyloketonuria, galaktozemia, dzieci w wieku przedpokwitaniowym
 
Wstęp.Fenyloketonuria (PKU) oraz galaktozemia są chorobami metabolicznymi, gdzie skutecznym sposobem leczenia jest stosowanie restrykcyjnej diety eliminacyjnej (odpowiednio niskofenyloalaninowej lub bezlaktozowej) w celu zapewnienia prawidłowego rozwoju fizycznego i umysłowego pacjentów. Taki rodzaj diety może jednak niekorzystnie wpływać na metabolizm kostny, szczególnie u dzieci i młodzieży, kiedy wzrastanie i obrót kostny zachodzą bardzo intensywnie. W ostatnim czasie pojawiły się doniesienia dotyczące obniżonej gęstości mineralnej kości u dorosłych pacjentów z fenyloketonurią i galaktozemią. Oprócz badań densytometrycznych, w ocenie dynamiki procesów tworzenia i resorpcji kości coraz powszechniej stosowane są biochemiczne markery obrotu kostnego. Spośród nich na szczególną uwagę zasługują osteokalcyna (OC) i kostna frakcja fosfatazy alkalicznej (BALP) jako wskaźniki kościotworzenia oraz usieciowany telopeptyd kolagenu typu I (CTX) jako marker resorpcji kości. Niewiele jest danych dotyczących obrotu kostnego u dzieci w wieku przedpokwitaniowym leczonych dietami eliminacyjnymi.
Celem pracy była ocena procesów kościotworzenia i resorpcji kości z zastosowaniem wybranych markerów obrotu kostnego u dzieci chorych na fenyloketonurię i galaktozemię.
Materiał i metody. Badaniami objęto 32 pacjentów z PKU (wiek 3-9 lat, 13 dziewcząt, 19 chłopców) oraz 32 pacjentów z galaktozemią (wiek 3-9 lat, 15 dziewcząt, 17 chłopców) leczonych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. Wszyscy pacjenci byli zdiagnozowani w okresie niemowlęcym i są systematycznie kontrolowani w Poradni Chorób Metabolicznych. Grupę kontrolną stanowiło 32 (13 dziewcząt, 19 chłopców) zdrowych rówieśników, u których nie stwierdzono chorób mogących mieć wpływ na metabolizm kostny. Oznaczenia wapnia i fosforanów w surowicy krwi pacjentów wykonano standardową metodą kolorymetryczną. Stężenia markerów kościotworzenia (OC, BALP) oraz resorpcji kości (CTX) oznaczono metodami immunoenzymatycznymi (ELISA).
Wyniki. Średnie stężenie wapnia i fosforanów zarówno u pacjentów, jak i u dzieci zdrowychzawierało się w zakresie wartości referencyjnych. Zaobserwowano podobną aktywność BALP w surowicy krwi pacjentów z fenyloketonurią, galaktozemią oraz u dzieci zdrowych. W obu grupach pacjentów stwierdzono istotnie niższe stężenia markera resorpcji CTX (1.50±0.44 ng/ml u dzieci z PKU i 1.59±0.56 ng/ml u dzieci z galaktozemią) w porównaniu do grupy zdrowych rówieśników (2.03±0.24 ng/ml) (p<0.001). Dodatkowo u pacjentów chorych na fenyloketonurię stwierdzono niższe stężenia OC (86.0±33.6 ng/ml vs 102.9±19.1 ng/ml, p<0.01) w porównaniu do dzieci zdrowych.
Wnioski. Uzyskane wyniki badań wskazują na występowanie zaburzeń w równowadze pomiędzy procesami tworzenia i resorpcji kości u dzieci w wieku przedpokwitaniowym chorych na fenyloketonurię i galaktozemię. Szczególnie dotyczy to obniżenia tempa procesu resorpcji kości. Niezbędne są dalsze badania nad metabolizmem kostnym u młodzieży i osób dorosłych z chorobami metabolicznymi leczonych dietami eliminacyjnymi.
 
 

 

 

P57

 

CONCENTRATION OF BONE TURNOVER MARKERS IN PHENYLKETONURIC AND GALACTOSEMIC CHILDREN TREATED WITH ELIMINATION DIETS

 

 

 

Ambroszkiewicz J.1, Gajewska J.1, Chełchowska M.1, Ołtarzewski M.1, Radomyska B.2, Nowacka M.2, Laskowska-Klita T.1

 

 

1Department of Newborn Screening,
2Department of Pediatrics, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland
 
Keywords: bone turnover markers, phenylketonuria, galactosemia, prepubertal children
 
Introduction. Dietary restriction is the only known strategy of preventing neurological impairment and mental retardation in patients with metabolic diseases, such as phenylketonuria (PKU) and galactosemia. However, elimination of some essential nutrients from the diet may influence bone metabolism. This is especially important in childhood and adolescence, when growth and bone turnover are most intensive. Some authors have described decreased bone mineral density (BMD) in adult patients suffering from phenylketonuria and galactosemia. Apart from measuring BMD, biochemical bone turnover markers showing global skeletal activity have lately been validated for the assessment of the dynamics of bone formation and resorption processes. Among them, osteocalcin (OC), bone alkaline phosphatase (BALP) and collagen type I C-terminal telopeptide (CTX) are considered to be clinically useful. Little is known regarding bone turnover in prepubertal children on elimination diets.
The aim of this study was to assess bone formation and bone resorption processes with biochemical bone turnover markers in phenylketonuric and galactosemic children.
Material and methods. The study group consisted of 32 phenylketonuric (age range 3-9 years, 13 girls, 19 boys) and 32 galactosemic patients (age range 3-9 years, 15 girls, 17 boys) treated at the Department of Pediatrics of the Institute of Mother and Child in Warsaw. All patients were diagnosed in the neonatal period and had systematic dietary control. 32 healthy children (age range 3-9 years, 13 girls, 19 boys) which showed normal physical development and had no diseases that could affect bone metabolism were included in the reference group. Serum calcium and phosphate were measured by standard colorimetric methods. The concentration of bone formation (OC, BALP) and bone resorption (CTX) markers were determined by immunoenzymatic assay (ELISA).
Results. Mean serum concentrations of calcium and phosphate in patients and healthy children were within the reference ranges. We observedsimilar mean activity of serum BALP in phenylketonuric and galactosemic patients and in the group of healthy children. In both groups of patients we identify significantly lower concentration of bone resorption marker CTX (1.50±0.44 ng/ml in children with PKU and 1.59±0.56 ng/ml in children with galactosemia)compared to their healthy counterparts (2.03±0.24 ng/ml) (p<0.001). Additionally, in phenylketonuric patients we determined lower level of OC (86.0±33.6 ng/ml vs 102.9±19.1 ng/ml, p<0.01) in comparison to the age-matched controls. 
Conclusion. Our results indicate that in phenylketonuric and galactosemic prepubertal patients an imbalance between bone formation and degradation processes occurs. This specially concerns lower bone resorption rate. Further studies are required to investigate bone metabolism in adolescents and adults suffering from metabolic diseases treated with elimination diets.
 




P58 ANALIZA JAKOŚCIOWA BIAŁEK OSOCZA U DZIECI Z WIELOKROTNYMI ZŁAMANIAMI KOŚCI – BADANIA PILOTAŻOWE

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:175-176.
 
 
P58
ANALIZA JAKOŚCIOWA BIAŁEK OSOCZA U DZIECI Z WIELOKROTNYMI ZŁAMANIAMI KOŚCI – BADANIA PILOTAŻOWE
 
Rusińska A.1, Świątkowska M.2, Koziołkiewicz W.2, Skurzyński S.2, Golec A.1, Chlebna-Sokół D.1
 
1 Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości UM w Łodzi
2 Zakład Biofizyki Molekularnej i Medycznej UM w Łodzi
 
Słowa kluczowe: złamania kości, dzieci, białka
 
Celem pracy jest próba wyjaśnienia etiopatogenezy powtarzających się złamań kości na podstawie kompleksowej analizy jakościowej profilu białkowego osocza u dzieci z wielokrotnymi złamaniami o nieznanej etiologii oraz u pacjentów z wrodzoną łamliwością kości.
Pacjenci i metody. Badaniami objęto łącznie 13 dzieci, w tym 4 pacjentów z wielokrotnymi niskoenergetycznymi złamaniami kości nie związanymi z obniżeniem masy kostnej (wiek 13-17 lat, liczba złamań od 4 do 7), 6 pacjentów z rozpoznaną wrodzoną łamliwością kości (wiek: 2 miesiące – 9 lat), oraz 3 zdrowych dzieci w wieku od 1 miesiąca do 11 lat, które stanowiły grupę porównawczą. Badania te były wykonywane po co najmniej 3 miesiącach od wystąpienia ostatniego złamania. W celu analizy profilu białkowego osocza badane próby rozdzielano metodą elektroforezy dwukierunkowej przy wykorzystaniu aparatu Ettan DALT II firmy Amersham Biosciences. Obrazy żeli i odpowiadające sobie spoty białkowe z prób pochodzących od pacjentów porównywano z próbami grupy kontrolnej. Identyczne warunki rozdziału elektroforetycznego reprezentatywnej grupy badanych pacjentów umożliwiały analizę profili białkowych, dzięki czemu zidentyfikowano różnice w ekspresji białek. Następnie białka, których ekspresja była zmieniona zostały poddane, po uprzednim wycięciu z żelu, analizie sekwencji aminokwasowej metodą spektrometrii mas (spektrometr mas z hybrydowym analizatorem typu kwadrupol-czas przelotuQ–Tof PremierTM API firmy Waters) w celu ich identyfikacji.
Wyniki. W badanej grupie pacjentów wykryto białka, których ekspresja była zmieniona w stosunku do kontroli oraz takie, które pojawiały się jedynie u osób chorych. Spośród przebadanych do tej pory spotów, najczęściej powtarzały się peptydy odpowiadające łańcuchom alfa i beta białku ludzkiej haptoglobiny u czworga dzieci z wrodzoną łamliwością kości. U jednego dziecka z wrodzoną łamliwością wykryto również peptydy odpowiadające białku ludzkiej alfa-1 kwaśnej glikoproteiny. Spotów odpowiadających wymienionym powyżej białkom, nie stwierdzono zaś u dzieci z wielokrotnymi złamaniami o nieustalonej etiologii, ani też w grupie kontrolnej. Ponadto u jednego pacjenta z wielokrotnymi złamaniami wykryto peptydy odpowiadające białku ludzkiej transtyretyny.
Wnioski. 1. Wyniki badań pilotażowych wskazują na zwiększoną ekspresję niektórych białek będących wskaźnikami ostrej fazy, co sugeruje udział komponenty zapalnej w przebiegu wrodzonej łamliwości kości, nie jest ona jednak obecna u dzieci z innymi złamaniami o nieznanej etiologii. 2. Konieczne są dalsze badania i obserwacja pacjenta ze zwiększoną ekspresją białka transtyretyny w celu wyjaśnienia przyczyn i ewentualnego związku z wielokrotnymi złamaniami kości.
 
Praca częściowo finansowana przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi (Nr pracy 502-11-599)
 
 
P58
THE QUALITATIVE ANALYSIS OF PLASMA PROTEINS IN CHILDREN WITH THE MULTIPLE FRACTURES – A PILOT SURVEY
 
Rusińska A., Świątkowska M., Koziołkiewicz W., Skurzyński S., Golec A.,
Chlebna-Sokół D.
 
1 Department of Paediatric Propedeutics and Bone Metabolic Diseases, Medical University of Lodz
2 Department of Molecular and Medical Biophysics, Medical University of Lodz
 
Key words: bone fractures, children, proteins
 
The aim of the study is the explanation trial of the recurring bone fractures, on the base of complex qualitative analysis of the plasma protein profile in children with multiple bone fractures of the unknown origin and in patients with osteogenesis imperfecta.
Patients and methods. The study involved 13 children. Among them, in 4 patients multiple, low energy fractures not connected with bone mass reduction, were reported (age 13-17 years, fractures number 4-7), in 6 patients osteogenesis imperfecta was diagnosed (age 2 months- 9 years) and there were 3 healthy children (age 1 months-11 years) belonging to comparison group. The investigation was conducted at least 3 months after the last fracture took place. In the analysis of the proteins profile the two-dimensional protein electrophoresis (2DE) was performed using aparatus Ettan DALT II (Amersham Biosciences). The images of the protein’s gels and the corresponding protein’s spots that were taken from the patients were compared with the samples from the control group. The identical conditions of the electrophoresis of the representative group of examined patients enabled the proteins profile analysis, due to that, the differences in proteins expressions were identified. Next the proteins with changed expression were cut away from gel and amino acid’s sequence was analyzed with the mass spectrometry method (QUADRUPOLE TIME-OF-FLIGHT TANDEM Q-Tof PremierTM API MASS SPECTROMETR, Waters) for protein identification.
The results. In examined group of patients the proteins with changed expressionrelatively to comparison group were observed, and some proteins were revealed in children with multiple fractures only. From among spots examined so far, the most often proteins were peptides adequate to chains alpha and beta of the protein of human hapthoglobin, observed in 4 children with osteogenesis imperfecta. In one child with osteogenesis imperfecta peptide adequate to proteins of human alpha-1 acid glycoprotein were discovered. These spots adequate to proteins were not found in children with multiple fractures of unknown origin and in children from comparison group either. In one patient with multiple fractures peptides corresponding with human transtyretin were found.
Conclusions. 1. The results of our pilot study indicate on the increased expression of some acute-phase proteins what may suggest the inflammatory component taking part in osteogenesis perfecta course. But it is not observed in children with multiple fractures of unknown etiology. 2. To explain the causes and possible relationship with multiple fractures, the further investigations and observation of the patient with the increased expression of tarnstyretin protein must be performed.
 
The study was partly financed by Medical University in Łódź (No 502-11-599).
 
 




P59 OSTEOPENIA TOWARZYSZĄCA RZADKIEMU PRZYPADKOWI ZESPOŁU WITKOPA (TOOTH AND NAIL SYNDROME) […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:176-177.
 
 
P59
OSTEOPENIA TOWARZYSZĄCA RZADKIEMU PRZYPADKOWI ZESPOŁU WITKOPA (TOOTH AND NAIL SYNDROME) U 14-LETNIEJ DZIEWCZYNKI
 
Sierpinska T.1, Konstantynowicz J.2, Szarmach I.3, Szarmach J.4, Golebiewska M.1
 
1 Zakład Protetyki Stomatologicznej,
2 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży,
3 Zakład Ortodoncji, 4Klinika Chirurgii Szczękowej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży UM w Białymstoku, Pracownia Densytometrii Uniwersyteckiego DSK w Białymstoku, ul. Waszyngtona 17, 15274 Białystok
 
Słowa kluczowe: anodontia, opis przypadku, osteopenia, zespół Witkopa, zęby
 
Jest to opis rzadkiego przypadku zespołu zębowo-paznokciowego (Tooth and Nail syndrome – TNS; zespół Witkopa) wykrytego u 14-letniej dziewczynki, u której stwierdzono nie udokumentowaną dotychczas w innych doniesieniach naukowych cechę fenotypową w postaci całkowitego braku uzębienia stałego, a także towarzyszące objawom stomatologicznym znaczne obniżenie gęstości mineralnej kości (BMD). Badanie przedmiotowe ujawniło dysmorfię w zakresie twarzy wyrażoną zmniejszeniem odcinka nosowo-wargowego, wywinięciem wargi dolnej, zmniejszeniem całkowitego wymiaru pionowego twarzy. Ponadto stwierdzono dysplastyczne i nadmiernie łamliwe paznokcie rąk i nóg (paluch). Rutynowe badanie stomatologiczne wykazało całkowite przetrwałe uzębienie mleczne. Zdjęcie rentgenowskie kefalometryczne oraz pantomogram uwidoczniły anodontię, tzn. całkowity brak zawiązków zębów stałych ze współistniejącą hipoplazją żuchwy. Jednocześnie nie zaobserwowano jakichkolwiek cech resorpcji ale zamknięcie kanałów korzeni zębów mlecznych.
Z powodu sporadycznych bólów mięśniowo-szkieletowych w wieku 17 lat dziewczynce wykonano pomiar densytometryczny metodą DXA (dual energy X-ray absorptiometry), które wykazało obniżenie BMD zarówno w całym szkielecie jak i w kręgach L1-L4 w porównaniu z normą dla wieku i płci (Z-score wynosiły odpowiednio -2,35 i -2,37). Niska masa kostna została potwierdzona po normalizacji na cechy antropometryczne i składowe ciała. Od momentu wstępnego rozpoznania rozpoczęto postępowanie ortodontyczne i skuteczne leczenie protetyczne (początkowo umocowano protezę tymczasową na zębach mlecznych), które jest kontynuowane do dnia dzisiejszego. Obraz kliniczny oraz stwierdzone w tym przypadku, a dotychczas nie opisywane objawy wskazują na całkowicie nową manifestację zespołu Witkopa (TNS), w którym te same czynniki genetyczne lub wspólne mechanizmy patogenetyczne mogą być odpowiedzialne zarówno za objawy w zakresie zębów jak i nieadekwatną akumulację minerału szkieletowego. Osteopenia może stanowić nowy nie znany dotychczas element zespołu TNS, dlatego istnieje zasadność wykonywania pomiarów DXA u takich pacjentów. Niższa od przeciętnej masa kostna w TNS, może również pośrednio odzwierciedlać gorszą jakość i wytrzymałość tkanki kostnej, a w konsekwencji utrudniać lub nawet uniemożliwiać ewentualne leczenie implantami zębowymi w przyszłości
 
 
P59
OSTEOPENIA ASSOCIATED WITH A RARE CASE OF TOOTH AND NAIL SYNDROME IN A 14-YEAR OLD GIRL
 
Sierpinska T.1, Konstantynowicz J.2, Szarmach I.3, Szarmach J.4, Golebiewska M.1
 
1 Department of Prosthetic Dentistry,
2 Department of Orthodontics,
3 Department of Pediatrics and Auxology,
4 Department of Dental Surgery, Medical University of Bialystok, Poland
 
Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży UM w Białymstoku, Pracownia Densytometrii Uniwersyteckiego DSK w Białymstoku, ul. Waszyngtona 17, 15274 Białystok
 
Key words: anodontia, case report, teeth, Witkop syndrome
 
We report on a rare genetic Tooth and Nail syndrome (TNS; Witkop syndrome) detected in a 14-year-old girl whose particular clinical feature was absolute absence of permanent dentition and, additionally, reduced bone mineral density (BMD). Physical examination revealed facial dysmorphy, receded subnasal region, eversion and pouting of the lower lip, shortening of the lower facial height. dysplastic, centrally hollowed toenails being prone to fragility. In the routine intraoral examination, a complete persistent deciduous dentition was found with a major attrition of dental cusps and masticatory surfaces of all teeth. The panoramic and cephalometric radiographs proved anodontia i.e. the absence of all permanent tooth buds with the concomitant hypoplasia of the maxilla. Surprisingly, tooth roots of the deciduous teeth were still present without any features of resorption, whereas obliteration of root canals was found. Bone densitometry using dual energy X-ray absorptiometry (DXA) performed at age of 17y showed decreased BMD in the total body and lumbar spine vertebrae L1-L4 (Z-scores were -2.35 and -2.37, respectively) relative to age and gender reference. The osteopenia remained significant after adjustment for anthropometric parameters and body composition (lean mass). Since the first presentation, a successful orthodontic management followed by prosthetic treatment had been implemented and continued until present. Initially, a temporary prosthetic appliance fixed on deciduous teeth was performed. These clinical symptoms suggest a completely new manifestation of the disorder in which genetic factors and/or shared mechanisms may contribute to the deterioration of the stomatognathic system, nail phenotype and reduced BMD. Osteopenia appears to be a new component of the syndrome, therefore there is a rationale for bone density scans in patients with TNS. Pediatricians should be aware of an increased risk of osteopenia in patients with TNS while dentists should realize that reduced BMD and, possibly, impaired bone quality and strength may produce difficulties or even exclude such patients from future treatment with dental implants.
 




P60 WPŁYW JEDNOCZESNEGO STOSOWANIA PANTOPRAZOLU I ALENDRONIANU NA PARAMETRY […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:177-179.
 
 
P60
WPŁYW JEDNOCZESNEGO STOSOWANIA PANTOPRAZOLU I ALENDRONIANU NA PARAMETRY HISTOMORFOMETRYCZNE KOŚCI DŁUGICH U OWARIEKTOMIZOWANYCH SZCZURÓW
 
Cegieła U., Pytlik M., Nowińska B., Bolek D., Ciężka B., Płaczek A.
 
Katedra i Zakład Farmakologii, Śląska Akademia Medyczna, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
 
Słowa kluczowe: pantoprazol, alendronian, kości, szczury, osteopenia
 
Pantoprazol jest inhibitorem pompy [H+/K+ATPazy] odpowiedzialnej za końcową fazę wytwarzania kwasu solnego przez komórki okładzinowe żołądka. Wpływ pantoprazolu na V-ATPazę obecną w osteoklastach nie jest poznany. Alendronian jako lek antyresorpcyjny jest stosowany w leczeniu osteoporozy pomenopauzalnej. W trakcie terapii alendronianem może występować zapalenie oraz owrzodzenie przełyku i żołądka, co wymaga jednoczesnego stosowania leków zmniejszających wydzielanie soku żołądkowego.
Celem pracy było zbadanie wpływu jednoczesnego stosowania pantoprazolu i alendronianu na wzrost i remodelację kości długich w ocenie parametrów histomorfometrycznych u obustronnie owariektomizowanych szczurów.
Badania przeprowadzono na 3-miesięcznych samicach szczurów szczepu Wistar, które podzielono na 6 grup (n = 8-10): I – nieowariektomizowane szczury, kontrolne, II – nieowariektomizowane szczury, którym podawano pantoprazol (3 mg/kg ip), III – owariektomizowane szczury kontrolne, IV – owariektomizowane szczury, którym podawano pantoprazol (3 mg/kg ip), V – owariektomizowane szczury, którym podawano alendronian (3 mg/kg po), VI – owariektomizowane szczury, którym podawano pantoprazol (3 mg/kg ip) i alendronian (3 mg/kg po). Leki podawano przez 28 dni (alendronian rano, pantoprazol po południu). Wzrost i przebudowę tkanki kostnej oceniano w oparciu o badania makrometryczne (długość i średnica w połowie długości kości piszczelowej i udowej) oraz histomorfometryczne, (przyrost kości na grubość od strony okostnej i śródkostnej oraz szerokość osteoidu od strony okostnej i śródkostnej, powierzchnię przekroju porzecznego trzonu oraz powierzchnię przekroju porzecznego jamy szpikowej – w kości piszczelowej) i (szerokość beleczek w nasadzie i przynasadzie dalszej oraz szerokość chrząstki nasadowej – w kości udowej). Badano także masę kości, masę substancji mineralnych oraz zawartość wapnia w kości piszczelowej, udowej i kręgu L-4.
Niedobór estrogenów powoduje rozwój osteopenii z nasileniem procesów resorpcji.
Pantoprazol w obecności estrogenów (szczury nieowariektomizowane) hamuje kościotworzenie (statystycznie znaczące zmniejszenie o 33,21% szerokości osteoidu od strony okostnej i o 32,93% od strony śródkostnej) oraz nasila resorpcję (statystycznie znaczące zwiększenie o 11,62% stosunku powierzchni przekroju poprzecznego jamy szpikowej/powierzchni przekroju poprzecznego trzonu kości piszczelowej oraz znaczące zmniejszenie szerokości beleczek kostnych o 10,93% w nasadzie kości udowej).
Pantoprazol u szczurów owariektomizowanych nasila zmiany osteoporotyczne wywołane niedoborem estrogenów poprzez hamowanie kościotworzenia i nasilenie resorcji.
Alendronian wykazuje prewencyjny wpływ na rozwój zmian osteoporotycznych wywołanych niedoborem estrogenów, głównie przez hamowanie resorpcji.
Pantoprazol podawany jednocześnie z alendronianem osłabia antyosteoporotyczne działanie alendronianu u szczurów z niedoborem estrogenów wywołanym usunięciem jajników.
 
 
P60
EFFECT OF CONCURRENT ADMINISTRATION PANTOPRAZOLE AND ALENDRONATE ON HISTOMORPHOMETRIC PARAMETERS OF LONG BONES IN OVARIECTOMIZED RATS
 
Cegieła U., Pytlik M., Nowińska B., Bolek D., Ciężka B., Płaczek A.
 
Department of Pharmacology, Medical University of Silesia, Jagiellońska, 41-200 Sosnowiec, Poland
 
Key words: pantoprazole, alendronate, bones, rats, osteopenia
 
Pantoprazole is an inhibitor proton pump (H+/K+ATPase) responsible for final phase of HCl production by parietal cells in the stomach. Its effect on V-ATPase in osteoclasts is not recognized. Alendronate, an antiosteoporotic drug used in postmenopausal osteoporosis, can induce esophagitis and stomach ulceration, requiring the concurrent use of drugs which decrease gastric juice production.
The aim of the present study was to investigate the effect of concurrent administration of pantoprazole and alendronate on the growth and remodeling of long bones in bilaterally ovariectomized rats by evaluation of histomorphometric parameters.
The experiments were carried out on 3-month-old Wistar rats, divided into 6 groups (n=8–10 per group): I – non-ovariectomized control rats, II – non-ovariectomized control rats, which were administered pantoprazole (3 mg/kg ip), III – ovariectomized control rats, IV – ovariectomized rats, which were administered pantoprazole (3 mg/kg ip), V – ovariectomized rats, which were administered alendronate (3 mg/kg po), VI – ovariectomized rats, which were administered pantoprazole (3 mg/kg ip) and alendronate (3 mg/kg po). The ovariectomy was perfomed 7 days before the start of daily administration of the drugs (alendronate in the morning, pantoprazole in the afternoon) for 28 days. Bone mass, mineral and calcium content in the tibia, femur and L-4 vertebra, macrometric (length and diameter in the mid-length of the tibia and femur) and histomorphometric parameters (endosteal and periosteal transverse growth, width of endosteal and periosteal osteoid, transverse cross-section area of the cortical bone in the diaphysis and of the marrow cavity in the tibia, width of epiphyseal cartilage, width of trabeculae in the epiphysis and metaphysis in the femur) were studied.
Estrogen deficiency results in the development of osteopenia with intensification of bone resorption.
Pantoprazole in the presence of estrogens (non-ovariectomized rats) decreases bone formation (statistically significant decreases of the width of periosteal osteoid by 33.21% and endosteal osteoid by 32.93%) and increases bone resorption (a statistically significant increase of the ratio of transverse cross-section area of the marrow cavity to transverse cross-section area of the diaphysis in the tibia by 11.62% and a significant decrease of trabeculae width in femoral epiphysis by 10.93%).
Pantoprazole in ovariectomized rats augments osteoporotic changes caused by estrogen deficiency by inhibiting bone formation and intensifying bone resorption.
Alendronate has preventive effect on the development of osteoporotic changes caused by estrogen deficiency, mainly by inhibition of bone resorption.
Pantoprazole administered concurrently with alendronate weakens antiosteoporotic effect of alendronate in rats with estrogen deficiency caused by bilateral ovariectomy.
 




P61 WPŁYW FLUFENAZYNY I RISPERIDONU NA WŁASNOŚCI MECHANICZNE KOŚCI UDOWEJ SZCZURÓW

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:179-180.
 
 
P61
WPŁYW FLUFENAZYNY I RISPERIDONU NA WŁASNOŚCI MECHANICZNE KOŚCI UDOWEJ SZCZURÓW
 
Cegieła U., Nowińska B., Pytlik M., Kaczmarczyk-Sedlak I., Bednarz M., Polańska B., Rymkiewicz I.
 
Katedra i Zakład Farmakologii, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
 
Słowa kluczowe: flufenazyna, risperidon, własności mechaniczne, kość udowa, owariektomia, szczury
 
Ocena gęstości mineralnej kości u pacjentów leczonych neuroleptykami wskazuje na zaburzenia przebudowy kości wywołane głównie hiperprolaktynemią. Wpływ neuroleptyków na wydzielanie prolaktyny jest uzależniony od hamowania działania dopaminy w podwzgórzu i przysadce mózgowej. Działanie dopaminy na podwzgórze i przysadkę mózgową jest silnie blokowane przez flufenazynę, a słabo przez risperidon. Konsekwencją hiperprolaktynemii jest wtórny hipogonadyzm oraz ubytek masy kostnej i wzrost ryzyka złamań. Dotychczas nie poznano wpływu neuroleptyków na parametry wytrzymałościowe tkanki kostnej.
Celem pracy było zbadanie wpływu flufenazyny i risperidonu, na własności mechaniczne kości udowej u szczurów samic z niedoborem estrogenów wywołanym obustronną owariektomią oraz u szczurów pozornie operowanych (SHAM).
Badania wykonano na 3-miesięcznych szczurach samicach szczepu Wistar: SHAM (szczury kontrolne pozornie operowane), SHAM-F1 (flufenazyna 1 mg/kg), SHAM-F5 (flufenazyna 5 mg/kg), SHAM-R (risperidon 1mg/kg), OVX (szczury kontrolne owariektomizowane), OVX-F1 (flufenazyna 1 mg/kg), OVX-F5 (flufenazyna 5 mg/kg), OVX-R (risperidon 1mg/kg); (n=7–8). Neuroleptyki podawano jeden raz dziennie (po) przez 28 dni, rozpoczynając po 7 dniach od wykonania obustronnej owariektomii. Oznaczano własności mechaniczne kości udowej (sztywność strukturalną, siłę maksymalną i powodującą złamanie, ugięcie w punkcie siły maksymalnej i powodującej złamanie) i szyjki kości udowej (siłę powodującą złamanie) oraz masę, długość, średnicę i zawartość substancji mineralnych.
Niedobór estrogenów wywołany obustronną owariektomią zmniejszał wytrzymałość na złamanie szyjki i całej kości udowej. Risperidon stosowany u szczurów nieowariektomizowanych lub owariektomizowanych nie wpływał istotnie na własności mechaniczne kości udowej. Natomiast flufenazyna zmniejszała wytrzymałość mechaniczną kości udowej u szczurów nieowariektomizowanych oraz nasilała niekorzystny wpływ niedoboru estrogenów na własności mechaniczne szyjki i całej kości udowej w sposób zależny od dawki.
 
 
P61
EFFECT OF FLUPHENAZINE AND RISPERIDONE ON BONE MECHANICAL PROPERTIES IN RATS
 
Cegieła U., Nowińska B., Pytlik M., Kaczmarczyk-Sedlak I., Bednarz M., Polańska B., Rymkiewicz I.
 
Departament of Pharmacology, Medical University of Silesia, Jagiellońska 4,
41-200 Sosnowiec, Poland
 
Key words: fluphenazine, risperidone, mechanical properties, femur, ovariectomy, rats
 
Bone mineral density measurements in patients treated with nuroleptics indicate disorders of bone remodeling caused mainly by hyperprolactinemia. Effect of neuroleptics on prolactin secretion depends on inhibition of dopamine activity in the hypothalamus and pituitary gland. Effect of dopamine on the hypothalamus and pituitary gland is strongly blocked by fluphenazine, and weakly by risperidone. The consequence of hyperprolactinemia is secondary hypogonadism, bone mass loss and increased fracture risk. So far, the effects of neuroleptics on bone mechanical properties are not known.
The aim of the present study was to investigate the effect of fluphenazine and risperidone on the mechanical properties by of the femur in female rats with estrogen deficiency induced by bilateral ovariectomy and in sham-operated rats (SHAM).
The experiments were carried out on 3-month-old Wistar rats: SHAM (sham-opered control rats), SHAM-F1 (fluphenazine 1 mg/kg in sham-operated rats), SHAM-F5 (fluphenazine 5 mg/kg in sham-operated rats), SHAM-R (risperidone 1 mg/kg in sham-operated rats), OVX (ovariectomized control rats), OVX-F1 (fluphenazine 1 mg/kg in ovariectomized rats), OVX-F5 (fluphenazine 5 mg/kg in ovariectomized rats), OVX-R (risperidone 1 mg/kg in ovariectomized rats); (n=7–8). Neuroleptics were administered to the rats by daily oral gavage for 28 dni. Bilateral ovariectomy was performed 7 days before the start of drug administration. Mechanical properties of the whole femur (extrinsic stiffness, ultimate and breaking load, deformation caused by the applied load) and the femoral neck (load at fracture) and bone mass, length, diameter and mineral content in the femur were examined.
Estrogen deficiency induced by bilateral ovariectomy decreased mechanical endurance of the femoral neck and whole femur. Risperidone administered to non-ovariectomized and ovariectomized rats did not significantly affect bone mechanical properties. Fluphenazine decreased mechanical endurance of the femur in non-ovariectomized rats and augmented the unfavourable effect of estrogen deficiency on mechanical properties of the femoral neck and whole femur in a dose-dependent manner.




P62WPŁYW PERAZYNY I OLANZAPINY NA WŁASNOŚCI MECHANICZNE KOŚCI DŁUGICH U OWARIEKTOMIZOWANYCH SZCZURÓW

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:180.
 
 
P62
WPŁYW PERAZYNY I OLANZAPINY NA WŁASNOŚCI MECHANICZNE KOŚCI DŁUGICH U OWARIEKTOMIZOWANYCH SZCZURÓW
 
Nowińska B., Pytlik M., Cegieła U., Śliwiński L., Hanke T., Wilk P., Wróbel M.
 
Katedra i Zakład Farmakologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
 
Słowa kluczowe: perazyna, olanzapina, kości, szczur, osteopenia
 
Przewlekły charakter schorzeń psychicznych oraz tendencja do nawrotów wymaga długotrwałego stosowania leków neuroleptycznych. Wiąże się to z ryzykiem występowania wielu ośrodkowych i obwodowych działań niepożądanych. Spośród nich najmniej poznany jest wpływ na układ kostny.
Celem badań było poznanie wpływu perazyny jako przedstawiciela neuroleptyków klasycznych oraz olanzapiny jako neuroleptyka atypowego na własności mechaniczne kości udowych u samic szczurów owariektomizowanych i nieowariektomizowanych. Badania przeprowadzono na dojrzałych szczurach samicach szczepu Wistar, które podzielono na 6 grup: szczury kontrolne owariektomizowane i nieowariektomizowane oraz szczury owariektomizowane i nieowariektomizowane otrzymujące perazynę (10 mg/kg po.) lub olanzapinę (5 mg/kg po.). Badane leki podawano przez 28 dni. Określano własności mechaniczne trzonu i szyjki kości udowej. Ponadto oznaczano masę kości udowych oraz zawartość substancji mineralnych i wapnia w tych kościach.
U szczurów nieowariektomizowanych perazyna i olanzapina nie wpływały statystycznie znamiennie na własności mechaniczne badanych kości. U szczurów owariektomizowanych obserwowano pogorszenie własności mechanicznych badanych kości, silniejsze po stosowaniu olanzapiny. Obserwacje te wskazują na zróżnicowany wpływ badanych neuroleptyków na układ kostny szczurów z prawidłowym poziomem estrogenów i w warunkach ich niedoboru.
 
 
 

P62

 

EFFECTS OF PERAZINE AND OLANZAPINE ON MECHANICAL PROPERTIES OF LONG BONES IN OVARIECTOMIZED RATS

 
Nowińska B., Pytlik B., Cegieła U., Śliwiński L., Hanke T., Wilk P., Wróbel M.
 
Department of Pharmacology, Medical University of Silesia, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
 
Key words: perazine, olanzapine, bone, rat, osteopenia
 
Psychical diseases, because of their chronic character, require long-term administration of neuroleptic drugs, which is connected with the risk of numerous central and peripheral side effects. From among them, the least known is the effect of neuroleptics on the skeletal system.
The aim of the present study was to investigate the effect of a conventional neuroleptic, perazine, and a representative of atypical neuroleptics, olanzapine, on mechanical properties of the femur in ovariecomized and non-ovariectomized rats. The experiments were carried out on mature female Wistar rats, divided into the control rats (ovariectomized and non-ovariectomized), and ovariectomized or non-ovariectomiozed rats receiving perazine (10 mg/kg po) or olanzapine (5 mg/kg po). The drugs were administered for 28 days. Mechanical parameters of the femoral disphysis and femoral neck were determined. Additionally, the mass and their mineral and calcium content were examined.
Perazine and olanzapine did not statistically significantly affect the mechanical properties of the femur in non-ovariectomized rats. In ovariectomized rats, the worsening of bone mechanical properties caused by the neuroleptics was demonstrated, stronger after olanzapine administration. Results of the present study indicate differential effect of the investigated neuroleptics on the skeletal system of rats with normal estrogen level and rats with estrogen deficiency.
 




P64 NIEKORZYSTNY WPŁYW ROCZNEGO NARAŻENIA NA KADM NA FUNKCJĘ JĄDER SZCZURÓW

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:182-183.
 
 
P64
NIEKORZYSTNY WPŁYW ROCZNEGO NARAŻENIA NA KADM NA FUNKCJĘ JĄDER SZCZURÓW
 
Czykier E.1, Brzóska M.2
 
1 Zakład Histologii i Embriologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
2 Zakład Toksykologii1, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: kadm, szczury, jądra
 
Wstęp: Przewlekle narażenie organizmu na kadm prowadzi do kumulacji tego pierwiastka w narządach oraz do uogólnionej intoksykacji całego organizmu.
Cel: Naszym celem jest sprawdzenie w jakim stopniu roczne narażenie szczurów na kadm wpływa na morfologię i proliferacje komórek jąder.
Materiał i metodyka: Do badań użyto 28 samców szczurów rasy Wistar, które podzielono na 4 grupy. Zwierzęta grupy I otrzymały 1 mg Cd/dm3, zwierzęta grupy II 5 mg Cd/dm3, zwierzęta grupy III 50 mg Cd/dm3 w wodzie do picia. Szczury grupy kontrolnej pojono wodą redestylowaną. Doświadczenie trwało rok. Po tym czasie zwierzęta dekapitowano w znieczuleniu pentobarbitalem ip.. Pobierano jądra, przeznaczając jedno do pomiaru stężenia kadmu metodą atomowej absorpcji spektrofotometrycznej, drugie utrwalano w płynie Bouina. Utrwalony materiał prowadzono techniką parafinową, poczym wykonano barwienie H+E oraz odczyny immunocytochemiczne z użyciem mysich monoklonalnych przeciwciał przeciwko PCNA i Ki-67 w rozcieńczeniu 1: 50. Ocenę statystyczną stężenia kadmu w jądrach szczurów przeprowadzono używając jednoodczynnikowej analizy wariancji Anova oraz testu Kruskal-Wallis.
Wyniki: Stwierdzono, że stężenie kadmu w jądrach szczurów wzrastało proporcjonalnie do podanej dawki kadmu. U szczurów grupy kontrolnej wynosiło 0,119 mg Cd/g świeżej tkanki, w grupie I 0,126 µg Cd/g świeżej tkanki, w grupie II 0,183   µg Cd/g świeżej tkanki i w grupie III 0,720 µg Cd/g świeżej tkanki. Przy czym różnice istotne statystycznie obserwowano między kontrolą, a grupą II, kontrolą, a grupą III, między I i III grupą oraz między II i III grupą. Jednocześnie w ocenie patomorfologicznej szczurów grupy kontrolnej stwierdzono w niektórych preparatach mikroskopowych włóknienie podtorebkowe oraz włóknienie wokół kanalików krętych. U zwierząt grupy I obserwowano przekrwienie i obrzęk podścieliska, zaburzony układ komórek w nabłonku plemnikotwórczym, w pojedynczych komórkach płciowych cechy zwyrodnienia wodniczkowego cytoplazmy z zaznaczonymi cechami atypii jądrowej. U zwierząt grupy II nastąpiło nasilenie zmian patomorfologicznch w stosunku do zwierząt grupy I oraz pojawiły się cechy martwicy w komórkach płciowych wierzchnich warstw nabłonka plemnikotwórczego, ogniskowo martwica dochodziła do głębiej położonych warstw. U zwierząt grupy III obserwowaliśmy w kanalikach krętych bardziej zaawansowaną martwicę aniżeli w grupie II, nabłonek plemnikotwórczy tworzył monomorficzną populację komórkową o zatartych cechach histologicznych, z cechami zwyrodnienia znacznego stopnia. W pojedynczych kanalikach krętych martwica obejmowała całą wysokość nabłonka plemnikotwórczego. Powyższym zmianom patomorfologicznym towarzyszyły ujemne odczyny na Ki-67 we wszystkich jądrach komórkowych gonad w czterech badanych grupach. Natomiast obserwowano dodatni odczyn na PCNA w diploidalnych komórkach płciowych (spermatogoniach A i B). Reakcja jądrowa na PCNA była bardzo silna. Ponadto stwierdzono dodatni odczyn na PCNA o słabszym charakterze w pokładach komórek leżących dośrodkowo: spermatocytach I rzędu oraz młodych spermatydach.
Wnioski: 1. Wykonane doświadczenie dowodzi, iż kadm powoduje zmiany morfologiczne zarówno odwracalne jak i nieodwracalne w jądrach szczurów oraz prowadzi do zaburzenia proliferacji w komórkach płciowych o czym świadczy ujemny odczyn na Ki-67, przy zachowanym odczynie na PCNA.
 
 
P64
UNFAVOURABLE EFFECT OF ONE-YEAR EXPOSURE TO CADMIUM ON THE FUNCTION OF RAT TESTES
 
Czykier E.1, Brzóska M.2
 
1Department of Histology and Embryology, Medical University of Bialystok
2Department of Toxicology, Medical University of Bialystok
 
Key words: cadmium, rats, testes
 
Introduction: Chronic exposure to cadmium leads to its accumulation in body organs and results in generalized intoxication of the whole organism.
Aim of the study: The aim of the current study is to determine the effect of one-year exposure to cadmium on the morphology and proliferation of testicular cells.
Material and methods: The study used 28 male Wistar rats, divided into 4 groups. Group I animals received 1 mg Cd/dm3, group II – 5 mg Cd/dm3, and group III – 50 mg Cd/dm3 in drinking water. Control rats were given redistilled water. The experiment lasted for one year. Then, the animals were decapitated in pentobarbital anaesthesia ip. Of the two testicles, one was used to determine cadmium concentration by atomic absorption spectrophometry, the other was fixed in Bouin’s fluid. The fixed material was processed by means of the paraffin procedure, which was followed by H+E staining and immunocytochemical reactions with mouse monoclonal anti PCNA and anti Ki-67 antibodies diluted 1:50. One-way analysis of variance (Anova) and Kruskal-Wallis test were used for statistical analysis.
Results: Cadmium concentration in the rat testicles showed a dose-dependent increase. It was 0.119 mg Cd/g of fresh tissue in control rats, 0.126 µg Cd/g of fresh tissue in group I, 0.183 µg Cd/g of fresh tissue in group II and 0.720 µg Cd/g of fresh tissue in group III. Statistically significant differences were observed between the control and group II, the control and group III, between group I and group III and group II and group III. At the same time, pathomorphological assessment of the control group revealed subcapsular fibrosis and fibrosis around seminiferous tubules in some microscopic preparations. Group I rats had hyperaemia and oedema of the stroma, disturbed distribution of cells in spermatogenic epithelium, and vacuolar degeneration of the cytoplasm with distinct nuclear atypia in single sex cells. The pathomorphological changes were intensified in group II, compared to group I and additionally features of necrosis appeared in the sex cells of superficial layers of spermatogenic epithelium, with necrotic foci seen in deeper layers. Group III rats presented with more advanced necrosis in the seminiferous tubules, and their spermatogenic epithelium formed a monomorphic population of cells with indistinct histological features and marked degeneration. In single seminiferous tubules, necrosis occupied the total height of spermatogenic epithelium. These pathomorphological changes were accompanied by negative reactions to Ki-67 in all gonad cell nuclei in the four study groups. However, a positive reaction to PCNA was observed in diploid sex cells (spermatogonia A and B). The nuclear PCNA expression was very strong. Moreover, PCNA-positive expression was noted in the centrally situated cell layers: I line spermatocytes and young spermatids.
Conclusions: 1. The present experiment allows the conclusion that cadmium causes both reversible and irreversible morphological changes in rat testicles and leads to proliferative disorders in sex cells, which is indicated by negative Ki-67 expression coexisting with positive PCNA reaction.
 




P63 WPŁYW RISPERIDONU I FLUFENAZYNY NA PARAMETRY HISTOMORFOMETRYCZNE KOŚCI DŁUGICH […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:181.
 
 
P63
WPŁYW RISPERIDONU I FLUFENAZYNY NA PARAMETRY HISTOMORFOMETRYCZNE KOŚCI DŁUGICH U OWARIEKTOMIZOWANYCH SZCZURÓW
 
Pytlik M., Nowińska B., Cegieła U., Folwarczna J., Fronczek J., Gocoł E., Bolek D.
 
Katedra i Zakład Farmakologii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec
 
Słowa kluczowe:risperidon, flufenazyna, kości, osteopenia, szczur
 
Neuroleptyki typowe (flufenazyna) oraz w mniejszym stopniu atypowe (risperidon) zwiększają wydzielanie prolaktyny, co może prowadzić do hipoestrogenizmu i rozwoju osteoporozy. Dotychczas nie jest poznany wpływ neuroleptyków typowych i atypowych na układ kostny w warunkach niedoboru estrogenów.
Celem pracy było zbadanie wpływu risperidonu i flufenazyny na procesy przebudowy kości długich w ocenie parametrów histomorfometrycznych u obustronnie owariektomizowanych szczurów.
            Badania przeprowadzono na 3 miesięcznych samicach szczurów szczepu Wistar, które podzielono na 5 grup: I – szczury kontrolne pozornie operowane, II – szczury kontrolne owariektomizowane, III – szczury owariektomizowane, którym podawano risperidon (1 mg/kg po), IV – szczury owariektomizowne, którym podawano flufenazynę (1 mg /kg po), V – szczury owariektomizowne, którym podawano flufenazynę (5 mg/kg po). Obustronna owariektomia była wykonana 7 dni przed stosowaniem leków. Leki podawano raz dziennie sondą dożołądkowo przez 28 dni.
Przebudowę tkanki kostnej oceniano w oparciu o badania makrometryczne (długość i średnicę w połowie długości kości piszczelowej i udowej) oraz histomorfometryczne (przyrost kości na grubość oraz szerokość osteoidu od strony okostnej i śródkostnej, powierzchnię przekroju porzecznego trzonu oraz powierzchnię przekroju porzecznego jamy szpikowej) w kości piszczelowej i (szerokość beleczek w nasadzie i przynasadzie dalszej oraz szerokość chrząstki nasadowej) w kości udowej. Badano także masę kości, zawartość substancji mineralnych oraz zawartość wapnia w kości piszczelowej, udowej i kręgu L-4.
Uzyskane wyniki wykazały, że niedobór estrogenów powoduje rozwój osteopenii z nasileniem procesu resorpcji w układzie kostnym u obustronnie owariektomizowanych samic szczurów.
Risperidon (1 mg/kg) nie wpływa na zmiany w procesach przebudowy kości wywołane niedoborem estrogenów.
Flufenazyna w konsekwencji hamowania procesów mineralizacji i kościotworzenia oraz nasilenia procesów resorpcji zwłaszcza w kościach o strukturze gąbczastej pogarsza zmiany wywołane niedoborem estrogenów. Pogorszenie struktury tkanki kostnej po stosowaniu flufenazyny jest zależne od dawki.
 
P63
EFFECT OF RISPERIDONE AND FLUPHENAZINE ON HISTOMORPHOMETRIC PARAMETERS OF LONG BONES IN OVARIECTOMIZED RATS
 
Pytlik M., Nowińska B., Cegieła U., Folwarczna J., Fronczek J., Gocoł E., Bolek D.
 
Department of Pharmacology, Medical University of Silesia, Jagiellońska, 41-200 Sosnowiec, Poland
 
Key words:risperidone, fluphenazine, bones, osteopenia, rat
 
Typical neuroleptics (fluphenazine) and, to less extent, atypical neuroleptics (risperidone) increase secretion of prolactin, which can lead to hypoestrogenism and development of osteoporosis. So far, there are no data on the effect of typical and atypical neuroleptics on the skeletal system in conditions of estrogen deficiency.
The aim of the present study was to investigate the effect of risperidone and fluphenazine on bone remodeling by evaluation of histomorphometric parameters of long bones in bilaterally ovariectomized rats.
The experiments were carried out on 3-month-old Wistar rats, divided into 5 groups: I – sham-operated control rats, II – ovariectomized control rats, III – ovariectomized rats, which were administered risperidone (1 mg/kg po), IV – ovariectomized rats, which were administered fluphenazine (1 mg/kg po), V – ovariectomized rats, which were administered fluphenazine (5 mg/kg po). Bilateral ovariectomy was performed 7 days before the start of drug administration. The drugs were administered to the rats by daily oral gavage for 28 days.
Bone mass, mineral and calcium content in the tibia, femur and L-4 vertebra, macrometric (length and diameter in the mid-length of the tibia and femur) and histomorphometric parameters (endosteal and periosteal transverse growth, width of endosteal and periosteal osteoid, transverse cross-section area of the cortical bone in the diaphysis and of the marrow cavity in the tibia, width of epiphyseal cartilage, width of trabeculae in the epiphysis and metaphysis in the femur) were studied.
Estrogen deficiency results in the development of osteopenia with intensified bone resorption in ovariectomized rats.
Risperidone (1 mg/kg) does not affect the changes in bone remodeling induced by estrogen deficiency.
Fluphenazine augments the changes caused by estrogen deficiency in the skeletal system, as the consequence of inhibition of bone mineralization and formation, and intensification of bone resorption, especially in bones of cancellous structure. The worsening of bone structure caused by fluphenazine is dose-dependent.
 




P65 OSTEOMALACJA ONKOGENNA–OPIS PRZYPADKU. ROLA FOSFATONIN W REGULACJI GOSP. WAPNIOWO-FOSFORANOWEJ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:183-184.
 
 
 
P65
OSTEOMALACJA ONKOGENNA – OPIS PRZYPADKU. ROLA FOSFATONIN W REGULACJI GOSPODARKI WAPNIOWO-FOSFORANOWEJ
 
Zygmunt A., Cyniak-Magierska A., Wojciechowska-Durczyńska K., Zasada K., Lewiński A.
 
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych UM w Łodzi
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP w Łodzi
 
Słowa kluczowe: osteomalacja onkogenna, fosfatoniny, FGF-23, hipofosfatemia.
 
Osteomalacja to zaburzenia mineralizacji nowo wytworzonego osteoidu, polegające na nieadekwatnej lub opóźnionej jego mineralizacji. Najważniejszym minerałem kości jest hydroksyapatyt [Ca10(PO4)6(OH)2], dlatego jakakolwiek przyczyna prowadząca do ograniczenia dostępności wapnia i fosforu dla kości może prowadzić do osteomalacji.
Osteomalacja onkogenna (oncogenic osteomalacia, tumor-induced osteomalacia) jest rzadkim, nabytym zaburzeniem neoplazmatycznym, u podłoża którego leży wzmożona utrata fosforanów przez nerki w wyniku działania na nefron nadmiaru związków (fosfatonin) produkowanych przez komórki nowotworowe. Najlepiej poznaną fosfatoniną jest FGF-23 który, podobnie jak PTH, prowadzi do szybkiej internalizacji i następczej lizosomalnej degradacji NPT2a (Sodium-Phosphate Cotransporter 2a), odpowiedzialnego za transport wbrew gradientowi elektrochemicznemu fosforu z moczu do komórek nabłonkowych proksymalnej części nefronu. Nasilona fosfaturia wywołuje głęboką hipofosfatemię, prowadząc do osteomalacji. W obrazie klinicznym objawowej osteomalacji mogą występować rozlane bóle kostne, osłabienie mięśni proksymalnych, czasami zanik mięśni. Mogą wystąpić złamania niskoenergetyczne.
W pracy przedstawiono opis przypadku 52-letniego mężczyzny, przyjętego do Kliniki Endokrynologii i Chorób Metabolicznych UM w Łodzi w celu ustalenia przyczyny licznych złamań kręgosłupa i żeber, ogólnego osłabienia mięśni i upośledzonego poruszania się. Choroba rozpoczęła się w 46 roku życia bólami kończyn dolnych. W tym okresie wystąpiły pierwsze, niskoenergetyczne złamania. W ciągu jednego roku, wzrost chorego zmniejszył się o kilkanaście centymetrów. Oprócz złamań wystąpiło osłabienie i zanik siły mięśniowej (szczególnie kończyn dolnych). Od tego czasu, pacjent porusza się na wózku inwalidzkim. Mimo kilkukrotnych hospitalizacji w różnych klinikach, nie udało się określić jednoznacznej przyczyny choroby. W trakcie obecnej hospitalizacji stwierdzono bardzo małe stężenie fosforanów w surowicy (0,3 mmol/l przy dolnej granicy normy 0,87 mmol/l). TRP wynosiło 65%, początkowo nie stwierdzono wzmożonej fosfaturii, co tłumaczyć można zbyt niskim pierwotnym ładunkiem fosforu w przesączu kłębuszkowym. Nie stwierdzono innych zaburzeń czynności nefronu. Pozostałe parametry gospodarki wapniowo-fosforanowej były względnie prawidłowe.
Najbardziej prawdopodobną przyczyną nasilonej hiperfosfaturii prowadzącej do hipofosfatemii jest nadmiar działających na nefron fosfatonin wydzielanych przez chorobowo zmienioną tkankę – najczęściej guzy wywodzące się z mezenchymy o typie haemangiopericytomata. Zaburzenia metabolizmu fosfatonin uwarunkowane genetycznie (krzywica hipofosfatemiczna dziedziczona autosomalnie bądź sprzężona z chromosomem X) wydają się mało prawdopodobne z powodu późnego początku choroby, dużej dynamiki procesu oraz braku obciążającego wywiadu rodzinnego. Oznaczenie FGF-23 było wyraźnie podwyższone, ale nie ekstremalnie wysokie.
Wykonano szereg badań obrazowych (TK o wysokiej rozdzielczości całego ciała, PET, scyntygrafię receptorów somatostatynowych) jednak nie uwidoczniono ewidentnej zmiany/zmian o charakterze rozrostowym. Diagnostyka lokalizacyjna nowotworów jest konieczna, gdyż wycięcie guza prowadzi potencjalnie do wyleczenia. Niestety nowotwory mezenchymalne, będące przyczyną nadmiaru wydzielanych fosfatonin często są małe, rosną powoli, a lokalizacja ich może być różnorodna.
Intensywna doustna substytucja fosforanów spowodowała normalizację stężeń fosforanów w surowicy, poprawę siły mięśniowej oraz ogólnego samopoczucia pacjenta. Chory porusza się samodzielnie, jednak ze względu na liczne dokonane złamania, jego sprawność ruchowa jest znacząco ograniczona.
 
 
p65
ONCOGENIC OsteomalacIa – cASE REPORT. rOLE OF PHOSPHATONINS IN REGULATION OF CALCIUM and PHOSPHate METABOLISM
 
Zygmunt A., Cyniak-Magierska A., Wojciechowska-Durczyńska K., Zasada K., Lewiński A.
 
Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, Poland
Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Polish Mother’s Memorial Hospital – Research Institute, Lodz, Poland
 
Key words: oncogenic osteomalacia, phosphatonins, FGF-23, hypophosphataemia
 
Osteomalacia is a disorder of mature bone, where mineralization of newly formed osteoid is inadequeate or delayed. The major mineral in bone is hydroxyapatite [Ca10(PO4)6(OH)2], therefore any disease that limits the availability of calcium or phosphorus by bones may result in osteomalacia. Oncogenic osteomalacia (tumor-induced osteomalacia) is rare, acquired, paraneoplastic syndrome of renal phosphate wasting because of excess of phosphatonin produced by neoplasm. The best known phosphatonin is FGF-23 (fibroblast growth factor-23), which, like parathyroid hormone, lead to rapid internalization and subsequent lysosomal destruction of NPT2a (Sodium-Phosphate Cotransporter 2a). NPT2a is crucial transporter in renal proximal tube, which transports phosphate against an electrochemical gradient from the urine into the proximal tubular epithelial cells. Increased renal phosphate wasting leads to severely decreased serum level of phosphorus and then to osteomalacia. Symptomatic osteomalacia may present with diffuse skeletal pain, proximal muscle weakness, and sometimes muscle wasting. Fractures may result form only minor trauma.
            The paper presents a case report of 52-year-old man, admitted to Department of Endocrinology and Metabolic Diseases of Medical University of Lodz, in order to establish a cause of multiple fractures of vertebra and ribs, generalized muscle weakness and difficulties with moving. The disease started at age 46 with pains in lower extremities. At this time, first low-energy fractures occured. Within one year patient’s height decreased by several centimeters. Apart from fractures, patient suffered from weakness and disappearance of muscle strength (especially of lower limbs). Since then, patient has lived in wheelchair. Despite several hospitalizations in various clinics a definite cause of the disease has not been determined. During current hospitalization very low serum phosphates concentration was found (0.3 mmol/L with lower limit of 0.87 mmol/L). TRP was 65%, at first phosphaturia was not increased, probably due to too low primary phosphorus load in glomerular filtrate. No other abnoramities in the nephron function were found. The rest of calcium and phosphate metabolism parameters were relatively normal.
Most likely cause of increased renal phosphate wasting, leading to hypophosphataemia, is excess of phosphatonin, produced and secreted by mesenchymal neoplasm (haemangiopericytomata). Genetic disorders of phosphatonin metabolism (autosomal dominant hypophosphatemic rickets and X-linked hypophosphatemic rickets) are unlikely because of late onset of the disease, rapid progress of the disease and negative family history. Serum level of FGF-23 was markedly elevated, but not extremely high.
Several imaging procedures have been performed (HRCT, PET, octreoscan) but there has been no evident feature of a tumor.
The imaging procedures are essential because the excision of tumor potentially leads to cure. Unfortunately, the mesenchymal tumors that cause this syndrome are often small, slow growing, and frequently situated in diverse, unususal anatomical sites.
Intensive oral phosphate substitution led to normalization of serum level of phosphates, improvement in muscle strength and general feeling of the patient. The patient is now able to move on his own, however, due to multiple past fractures, his physical fitness is considerably limited.




P66 POLIMORFIZM RECEPTORA WITAMINY D A ZŁAMANIA U PACJENTÓW PO LECZENIU W DZIECIŃSTWIE […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:185-186.
 
 
 
P66
POLIMORFIZM RECEPTORA WITAMINY D A ZŁAMANIA U PACJENTÓW PO LECZENIU W DZIECIŃSTWIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
 
Muszyńska-Rosłan K., Latoch E.J., Panasiuk A., Krawczuk-Rybak M.
 
Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMWB
 
Słowa kluczowe: Polimorfizm receptora witaminy D, złamanie, nowotwór, dzieci
 
Liczne doniesienia wskazują na związek między metabolizmem wapnia a polimorfizmem receptora witaminy D3, szczególnie wchłanianie i wydzielanie wapnia wydaje się być determinowane genetycznie. Rozwój układu kostnego związany jest z zarówno z metabolizmem wapnia w ustroju, jak i z wpływem innych czynników środowiskowych (min. z aktywnością fizyczną, prawidłowym odżywianiem, prawidłową gospodarką hormonalną). Pacjenci po leczeniu w dzieciństwie choroby nowotworowej wydają się być populacją szczególnie narażoną na zaburzenia tkanki kostnej i w konsekwencji na złamania.
Celem pracy była ocena polimorfizm receptora witaminy D u pacjentów po leczeniu choroby nowotworowej
Materiał i metody: Grupę badana stanowiło 176 pacjentów (64 z ALL, 41 z NHL, 46 z rozpoznaniem guzów litych), śr. wieku 14,8, grupę kontrolną 26 rówieśników. Polimorfizm genu receptora witaminy D (Fok 1) oceniono wykorzystując metodę RFLP, oceny złamań dokonano analizując dokumentację medyczną.
Wyniki: Nie wykazano różnic w dystrybucji polimorfizmu Fok 1 w zależności od wieku, płci, przyjmowania wapnia, nie stwierdzono również zależności pomiędzy liczbą złamań a analizowanymi genotypami zarówno w grupie badaniej jak i w kontrolnej. Wykazano przewagę genotypu Ff (52.8%) co jest zgodne z rozkładem w populacji kaukaskiej. Najwięcej złamań stwierdzono w grupie pacjentów po leczeniu ALL. W tej grupie obserwowano przewagę złama©ń u pacjentów z obecnością przynajmniej jednego allelu f (Ff, ff).
Wnioski: Rozkład polimorfizmu receptora Witaminy D (Fok 1) w grupach badanych był zgodny z rozkładem populacyjnym. Grupa pacjentów po leczeniu ALL wydaje się być najbardziej narażona na wystepowanie złamań, mimo większej częstości występowania allelu f, wskazywanego w piśmiennictwie jako mający „ochronny” wpływ na metabolizm wapnia związany z tkanką kostną.
 
 
P66
VITAMIN D RECEPTOR GENE POLYMORPHISM AND FRACTURES IN CHILDREN TREATED FOR CANCER
 
Muszyńska-Rosłan K., Latoch E.J., Panasiuk A., Krawczuk-Rybak M.
 
Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMWB
 
Key words: Vitamin D receptor polymorphism, fracture, cancer, children
 
Introduction. Several reports show relation between calcium metabolism and vitamin D receptor (VDR) gene polymorphism. In particular calcium absorption and accretion seem to be genetically determined. Other environmental factors, as prolonged bedrest, frequent and long hospitalizations, steroids use in therapeutic protocols, may influence bone remodelling. Recessive homozygote of Fok I (ff) is postulated to be responsible for deficits in total body calcium accretion.
This study aimed at analysing a VDR genetical status in treated for cancer children and adolescents, who are at risk of poor bone metabolism.
Material and methods. We have examined 176 patients with cancer (94 boys, mean age 14.82 ± 5.83) treated at the Department of Paediatric Oncology and Haematology of Medical University of Bialystok in Poland. Among those 64 subjects had leukaemia, 41 lymphoma and 45 were diagnosed with solid tumors. Control group consisted of 26 healthy children (mean age 14.84 ± 5.32) from north-eastern region of Poland. The VDR Fok I gene polymorphism was evaluated by RFLP (restricted fragment length polymorphism) method, using polymerase chain reaction (PCR). Fracture status and calcium substitution dose were established for each patient by the leading physician.
Results. No significant differences in distribution of VDR genotypes, age, gender, calcium intake nor correlation with fracture status were found between patients and controls. In the studied population, higher prevalence of Ff genotype (52.8%) of VDR gene was found, which is consistent with data for Caucasian population. Analysis of the cancer group showed that in patients with leukaemia the FF genotype was significantly more frequent (42,2%) than in solid tumors group (22,2%; p<0,024). Fractures occurred more frequently in the leukaemia group (31,25%) than in the solid tumors (20%) and lymphomas (17,78%), although statistical significance between these groups wasn’t reached. Among leukemia subjects with at least one f allele (ff and Ff) the tendency to greater number of fractures was observed in comparison to those without polymorphism (p<0,053).
Conclusion. 1. Fok I gene polymorphism established in this study is representative for Caucasian population. 2. In spite of protective genotype, assessed data suggests that children treated for luekaemia are at higher risk of fractures than children with solid tumors, which may be explained by steroid therapy, longer treatment and not sufficient calcium bone accretion. 3. Further analysis including association of the FokI gene polymorphism with bone mineral density assessed by dual energy X-ray absorptiometry (DEXA) and fractures is being conducted.




P67 WPŁYW 17-BETA-ESTRADIOLU NA MODYFIAKCJĘ SYSTEMU RANK-L/RANK/OPG U PACJENTEK Z ZESPOŁEM TURNERA

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:186-187.
 
 
 
P67
WPŁYW 17-BETA-ESTRADIOLU NA MODYFIAKCJĘ SYSTEMU RANK-L/RANK/OPG U PACJENTEK Z ZESPOŁEM TURNERA
 
Andrysiak-Mamos E., Sowińska-Przepiera E., Syrenicz A.
 
Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
 
Słowa kluczowe: BMD, zespół Turnera, osteoprotegeryna, estradiol
 
Wstęp: Osteoprotegeryna (OPG) jako jeden ze związków systemu RANKL/RANK/OPG ma zdolność hamowania resorpcji kości poprzez wpływ na osteoklastogenezę. W niedoborach estrogenów występuje spadek ekspresji OPG związanej ze zwiększeniem aktywności osteoklastów i w związku z tym z zakłóceniem równowagi remodelingu.
Cel pracy: Ocena związku między stężeniem OPG a gęstością mineralną kości (BMD) u pacjentek z zespołem Turnera (TS) w trakcie leczenia hormonalnego preparatem estroprogestagenowym (EP).
Materiał i metody: Do badań zakwalifikowano 32 pacjentki z zespołem Turnera (TS) w wieku od 16-38 lat, z niskorosłością, bez cech pokwitania i z pierwotnym brakiem miesiączki, dotychczas nieleczone preparatami EP, hormonem wzrostu (GH) i preparatami anabolicznymi. Badania densytometryczne (BMD) w odstępach rocznych wykonano z zastosowaniem densytometru (GE Lunar, Madison, WI, USA). Oznaczono stężenia hormonów (TSH, FSH, LH, E2, T) za pomocą testów RIA KIT firmy Orion Diagnostica. Stężenie OPG oznaczono (OPG(1) – przed leczeniem, OPG(2) – po 6 miesiącach leczenia, OPG(3) – po 2 latach leczenia) metodą ELISA (Biomedica, Austria).
Wyniki: Średni przyrost gęstości mineralnej kości (Δ BMD%) w grupie TS był największy po pierwszym 7,5% (±10,9g/cm2; I÷II p<0,0129) i drugim 6,6% (±9,5g/cm2; II÷III p<0,0076) roku leczenia. Po 2 latach leczenia przyrost BMD był nieistotny. Stężenie OPG (1) przed włączeniem leczenia EP wynosiło 4,52 (±0,79)pmol/L, po 6 m-cach OPG(2) 6,47(±1,64) pmol/L (p<0,01), a OPG(3) po 2 latach leczenia EP wynosiło 4,39(±0,78) pmol/L i wartość ta była nieistotna statystycznie w porównaniu do stężenia wyjściowego OPG(1).
Wnioski: Zwiększenie endogennej syntezy OPG jest celem terapeutycznym w obniżonej gęstości mineralnej kości jednakże zależność ta występuje tylko w określonym czasie leczenia estradiolem.
 
 
P67
THE INFLUENCE OF 17-BETA-OESTRADIOL ON MODIFICATION OF THE RANK-L/RANK/OPG SYSTEM IN PATIENTS WITH THE TURNER’S SYNDROME
 
Andrysiak-Mamos E., Sowińska-Przepiera E., Syrenicz A.
 
Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
 
Key words: BMD, Turner syndrom, osteoprotegerin, oestradiol
 
The introduction: Osteoprotegerin (OPG) as one of the components of the RANK-L/RANK/OPG system has ability of inibition of the bones resorption across the influence on osteoclastogenesis. In hypoestrogenism states appear the fall of the expression OPG due to increase of the osteoclasts activity and thereby the disturbance of the remodelling balance.
The aim of the study : The estimation of the relationship between the OPG concentration and the bone mineral density (BMD) in patients with the Turner’s Syndrome (TS) in progress of the hormonal therapy with oestroprogestogen (EP).
Material and methods: To research were classified 32 patients with TS aged 16-38 years, with short stature, without features of the pubescence and with the primary amenorrhea, till now not treated with EP , with growth hormone (GH) and with anabolic preparations. Examined patients determined the natural clinical model of hypoestrogenism.The densitometric examinations (BMD) at intervals one year′s were performed with the use of densitometer (GE Lunar, Madison, WI, U.S.A.). The concentrations of hormones (TSH, FSH, LH, E2, T) were determined by means of RIA kits the Orion Diagnostica firm.. The OPG concentrations were examined before the treatment – OPG(1), after 6 months of the treatment – OPG(2) and after 2 years of the treatment – OPG(3) with the ELISA method (Biomedica, Austria).
Results: The average increase of the mineral bones density (ΔBMD%) in the TS group was the greatest after first 7,5% (±10,9g/cm; I÷II p<0,0129) and second 6,6% (±9,5g/cm; II÷III p<0,0076) year of the treatment. After 2 years of the treatment the increase BMD was insignificant. The concentration OPG (1) before the inclusion of the treatment EP carried out 4,52 (±0,79)pmol/L, after 6 months OPG(2) 6,47(±1,64) pmol/L (p<0,01), and OPG(3) after 2 years of treatment with EP carried out 4,39(±0,78) pmol/L and this value was insignificant statistically in comparison to the primary concentration OPG(1).
Conclusions: The inrease of the endogenic synthesis OPG is a therapeutic aim in the lowered mineral bones density, however after 2 years of the treatment with oestroprogestogens do not grow up the mineral bones density and the concentration of osteoprotegerin returns to the concentration from before the treatment.
Presumably the influence of oestrogens on the increase of the osteoprotegerin expression is limited.
 




P68 DOŚWIADCZENIA WŁASNE W STOSOWANIU CYNAKALCETU U CHORYCH Z WTÓRNĄ NADCZYNNOŚCIĄ PRZYTARCZYC

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:187.
 
 
 
P68
DOŚWIADCZENIA WŁASNE W STOSOWANIU CYNAKALCETU U CHORYCH Z WTÓRNĄ NADCZYNNOŚCIĄ PRZYTARCZYC
 
Nowak Z., Konieczna M., Baczyński D., Wesołowski P., Saracyn M., Wańkowicz Z.
 
Klinika Chorób Wewnętrznych, Nefrologii i Dializoterapii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie
Kierownik Kliniki prof. dr hab. med. Zofia Wańkowicz.
 
Słowa kluczowe: kalcymimetyki, cynakalcet, nadczynność przytarczyc.
 
Wprowadzenie: Wtórna nadczynność przytarczyc dotyczy około 20-25% chorych przewlekle dializowanych. Wiąże się ona z licznymi powikłaniami w obrębie gospodarki kostnej, mineralnej oraz układu sercowo-naczyniowego. Cynakalcet działając na receptor wapniowy i zwiększając jego wrażliwość na wapń zmniejsza wydzielanie parathormonu.
Cel pracy: Ocena skuteczności leczenia cynakalcetem chorych z wtórną nadczynnością przytarczyc przewlekle dializowanych.
Materiał i Metody: Badaniu poddano 16 pacjentów leczonych dializami powyżej 3 miesięcy z wyjściowym poziomem iPTH >450pg/ml. W grupie tej było 7 kobiet i 9 mężczyzn, 5 osób było leczonych dializą otrzewnową a 11 osób hemodializami; średni wiek badanej grupy wynosił 58±16 lat. Cynakalcet był podawany doustnie raz dziennie w trakcie 24 tygodni badania. U wszystkich chorych badano stężenie wapnia, fosforanów, parathormonu przed leczeniem oraz w odstępach 4 tygodniowych w trakcie 6 miesięcy terapii.
Wyniki: Stwierdzono istotne statystycznie obniżenie wartości parathormonu już po 4 tygodniach leczenia (z 821±267pg/ml do 323±268pg/ml) oraz po 24 tygodniach (do 291±164pg/ml, obniżenie o 64%). Stężenie wapnia i fosforanów również obniżyło się, jednak nie uległo istotnym statystycznie zmianom w trakcie całego okresu obserwacji (odpowiednio 8,7±1,2mg/dl vs. 8,6±1,1mg/dl i 7,3±2,8mg/dl. vs. 6,3±1,7mg/dl). Nie zanotowano poważnych objawów ubocznych podczas leczenia.
Wniosek: Cynakalcet jest skutecznym i dobrze tolerowanym sposobem nie chirurgicznego leczenia wtórnej nadczynności przytarczyc u chorych przewlekle dializowanych.
 
 
P68
CINACALCET IN THE THERAPY OF SECONDARY HYPERPARATHYROIDISM – OWN EXPERIENCES.
 
Nowak Z., Konieczna M., Baczyński D., Wesołowski P., Saracyn M., Wańkowicz Z.
 
Departement of Nephrology Military Institute of Health Services, Warsaw, Poland.
Head of Departement prof. dr hab. med. Zofia Wańkowicz.
 
Key words: calcimimetics, cinacalcet, hyperparathyroidism.
 
Introduction: Secondary hyperparathyroidism (sHPT) affects 20-25% dialysed patients and is related to the bone, mineral and cardiovascular complications. Cinacalcet, acts on the calcium-sensing receptor to increase its sensitivity to calcium, thereby reducing parathyroid hormone (PTH) secretion.
The aim of the study was the evaluation of cinacalcet efficacy in dialysed patients with sHPT.
Material and methods: We studied group of 16 patients being on dialysis > 3 months with sHPT and baseline iPTH> 450 pg/ml (F=7, M= 9; on peritoneal dialysis 5 patients and on hemodialysis 11 patients; mean age 58±16). Cinacalcet was titrated from 30 mg one daily during a 6 months period. The following parameters were determined in serum: iPTH, Ca, P, before onset of the therapy and after every 4 weeks in the course of 6 months therapy.
Results: Serum iPTH significantly decreased after 4 weeks of therapy compared to the start point (from 821±267pg/ml to 323±268) and after 24 weeks of cinacalcet therapy to 291±164pg/ml. (64% reduction). Serum calcium and phosphate concentrations decreased but not significantly from 8,7±1,2mg/dl to 8,6±1,1mg/dl and 7,3±2,8mg/dl. to 6,3±1,7mg/dl respectively. We didn’t observe any serious adverse events.
Conclusions: Cinacalcet is effective and well tolerated method of treatment of secondary hyperparathyroidism in dialysed patients.
 
 




P69 MORPHOGENESIS OF THE SKELETAL BONES AFTER IMPLANTATION OF HYDROXYAPATITE INTO THE TIBIA

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:188.
 
 
P69
MORPHOGENESIS OF THE SKELETAL BONES AFTER IMPLANTATION OF HYDROXYAPATITE INTO THE TIBIA
 
Luzin V.I., Lubenets A.A., Stry V.V., Vereskun R.V., Astrakhantsev D.A., Rudoy B.S.
 
State Medical University, Luhansk, Ukraine
 
Key words: rats, bone defect, hydroxyapatite, regeneration
 
Introduction. In the study, we attempted to assess features of bone growth after implantation of hydroxyapatite material OK-015 into the tibia.
Materials and methods. 126 rats with initial mass of 130-135 grams were divided into 3 groups: 1st group – intact animals, 2nd group – rats with 2.2 mm defect formed on the border between proximal metaphysis and diaphysis of the tibia. In the 3rd group, the bone defect was filled with 2.2 mm hydroxyapatite implants that contained vitreous phase up to 6,6%.
The observations terms were 7, 15, 30, 60, 90 and 180 days. The humeri, hipbones and the 3rd lumbar vertebrae were excised for osteometry, and Simon index calculation.
Results and discussion. The intact animals exhibited intensive longitudinal and appositional bone growth. The 2nd group exhibited retarded bone growth evident in decrease of humerus length by 2.44%-5.43% in the period from the 30th till the 90th days compared to the controls. Length of the vertebral body by the 30th day of observation was less than that of the controls by 3.05%. Here we may assume that the experimental conditions influenced primarily epiphyseal cartilages because only the humerus features two epiphyseal cartilages unlike the rest of the studied bones. In the period from the 7th day to the 90th day antero-posterior diameter of the humerus was less than in the control group by 5.42%-8.83%. Vertebral body width in the same period decreased by 2.76%-5.49% and transverse diameter of the diaphysis of humerus decreased by 4.11%-7.10%. By the 180th day of observation, all values returned to baseline. Bone loss was confirmed by dynamics changes of obturator foramen size: its longitudinal size increased by 2.03%-5.61% compared to the controls. In the 3rd group growth rate also decreased yet to smaller extent than in the 2nd group and was observed mostly in humerus. The length of the humerus was less than in 1st group, by the 7, 30, 60 and 90 days by 2.69%-4.20%. Hipbone length and vertebral body length were not different to those of controls. Antero-posterior diameter of the humerus, was less than in group 1st on the 3,31%-7,22% respectively, in time from 15 day to 60 days. The transverse size of the vertebral body was not different to that of the control group. Simon index under such conditions increased similarly to the 2nd group.
            Conclusions. The defect in tibia results in decrease of bone growth rate. Bone growth rate depended on regeneration activity degree in bone defect zone. Implantation of hydroxyapatite also resulted in retarded bones growth though less expressed than in the 2nd group. Probably, we can influence regeneration processes in the defect zone by implanting hydroxyapatite and systemic skeletal reactions by changing composition of implants.
 
 




P70POLIMORFIZM RECEPTORA ESTROGENOWEGO TYPU ALFA A WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ U PACJENTÓW PO LECZENIU […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:188-189.
 
 
P70
POLIMORFIZM RECEPTORA ESTROGENOWEGO TYPU ALFA A WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ U PACJENTÓW PO LECZENIU W DZIECIŃSTWIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ
 
Muszyńska-Rosłan K.1, Panasiuk A.1, Krawczuk-Rybak M.1, Konstantynowicz J.2
 
1 Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMWB
2 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju UMWB
 
Słowa kluczowe: Polimorfizm receptora estrogenu, złamanie, nowotwór, dzieci
 
Receptor estrogenowy alfa jest głównym receptorem odpowiedzialnym za działanie estrogenów w tkance kostnej. Wiele badań populacyjnych wskazuje na istnienie korelacji między polimorfizmem tego receptora a mineralizacją poszczególnych regionów szkieletu i szczytową masą kostną. Pacjenci leczeni w dzieciństwie z powodu choroby nowotworowej stanowią populację o szczególnym narażeniu na zaburzenia w rozwoju tkanki kostnej i być może związanym z tym zwiększonym ryzyku złamań (steroidoterapia, chemioterapia, radioterapia, zmniejszona aktywność fizyczna, zaburzenia wchłaniania, infekcje).
Celem pracy była ocena zależności między polimorfizmem genu receptora Er a występowaniem złamań u pacjentów po leczeniu choroby nowotworowej.
Materiał i metody: Grupę badana stanowiło 188 pacjentów (średnia wieku: 17.8 lat, 86 – po leczeniu ALL, 45 – po leczeniu NHL i 53 – po leczeniu guzów litych), grupę kontrolną 27 zdrowych rówieśników.
Oceny polimorfizmu genów dokonano z wykorzystaniem metody RFLP. Genotypy dla PvuII i XbaI oznaczano odpowiednio PP, Pp, pp, XX, Xx, xx, oceny złamań dokonano analizując dokumentację medyczną.
Wyniki: Wykazano przewagę heterozygot (48.9% w PuvII oraz 51.5 dla XbaI. Nie stwierdzono istotnych różnic w rozkładzie badanych polimorfizmów w zależności od wieku, płci, ilości i rodzaju złamań między grupą badaną i kontrolną. Największą liczbę złamań obserwowano u pacjentów z ALL. Analiza alleli XbaI w grupie badanej wykazała większą liczbę złamań u hetero i homozygot recesywnych; tylko u pacjentów z ALL wykazano zależność pomiędzy XbaI a występowaniem złamań.
Wnioski: Rozkład polimorfizmów genu ER typu alfa w grupie badanej i kontrolnej nie różni się od populacji kaukaskiej. Homozygoty recesywne XbaI wydają się być predysponowane do złamań, szczególnie dzieci z rozpoznaniem ALL (nasilone niekorzystne wpływy środowiskowe, związane z chorobą i leczeniem. Dalsze badania wydają się być konieczne do oceny wpływu polimorfizmów genowych na stan tkanki kostnej i występowanie złamań u pacjentów po leczeniu w dzieciństwie choroby nowotworowej
 
 
P70
ESTROGEN RECEPTOR ALPHA (ERα) GENE POLYMORPHISM AND FRACTURES IN CHILDREN TREATED FOR CANCER
 
Muszyńska-Rosłan K.1, Panasiuk A.1, Krawczuk-Rybak M.1, Konstantynowicz J.2
 
1 Klinika Onkologii i Hematologii Dziecięcej UMWB
2 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju UMWB
 
Key words:Estrogen receptor polymorphism, fracture, cancer, children
 
Introduction. Estrogenes, acting through estrogen receptor (ER), play a crucial role in achieving and maintaining peak bone mass, which in turn is a major determinant of osteoporosis risk in later life. Negative influence of prolonged bedrest, intake of drugs affecting bone metabolism, imbalanced calcium intake may result in worse bone mineralization, lower achieved peak bone mass and tendency to fractures. Therefore of particular interest are children exposed to several negative factors for bone development, i.e. population with cancer. In this study possible relation between genetics of ERα gene polymorphism and fractures occurrence was assessed.
Material and methods. We have examined 188 patients (98 boys, mean age 17,84± 5,52) treated at the Department of Pediatric Oncology and Hematology of Medical University of Bialystok and 27 healthy children (15 boys, mean age 17,5±3,32) from the same region of Poland. In the cancer group 86 subjects suffered from leukaemia, 49- lymphoma and 53- solid tumors. Genotyping was conducted using restricted fragment length polymorphism (RFLP). Genotypes for PvuII and XbaI were termed PP, Pp, pp, and XX, Xx, xx, respectively. Anamnestic fractures were documented from the previous medical history.
Results. Obtained genotype frequencies of ERα showed domination of the heterozygotes (48,94% in PvuII and 51,59% for XbaI). No significant differences in distribution of ERα genotypes, age, gender, nor correlation with fractures were found between patients and control group. The highest fracture rate had leukaemia patients (30,23%). Analysis of the XbaI alleles in the cancer group indicate that subjects heterozygous and recessive sustained more fractures (p<0,061). Further assessment revealed that only among leukemia patients statistical significance regarding XbaI and fractures was reached (p<0,050).
Conclusion. 1) Presented ERα gene frequencies are representative for the Caucasian population. 2) Recessive homozygotes of ERα XbaI gene polymorphism seem to predispose to fractures, especially in children confined to bed and treated with bone-affecting drugs, as in leukemia. 3) No influence of ERα PvuII was noted. Further assessment of studied population in terms of genotype and its influence on bone properties is needed to establish possible risk factors for fractures in children with cancer.