1

L04 NISKIE WYDALANIE CYTRYNIANÓW Z MOCZEM JAKO POTENCJALNY CZYNNIK RYZYKA ŁAMLIWOŚCI KOŚCI […]

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:52-53.
 
 
 
L04
NISKIE WYDALANIE CYTRYNIANÓW Z MOCZEM JAKO POTENCJALNY CZYNNIK RYZYKA ŁAMLIWOŚCI KOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY Z HIPERKALCIURIĄ
 
Konstantynowicz J.1, Porowski T.2, Abramowicz P.1, Bialokoz-Kalinowska I.1, Piotrowska-Jastrzebska J.1, Kaczmarski M.3
 
1 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży,
2 Klinika Pediatrii i Nefrologii,
3 Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

 
Słowa kluczowe: BMD, cytryniany, hiperkalciuria, pediatria, zaburzenia metaboliczne, złamania
 
Wstęp. Z danych opublikowanych opartych na badaniach w populacjach ludzi dorosłych wynika, że hiperkalciuria idiomatyczna może być związana nie tylko z ryzykiem kamicy nerkowej lecz również z obniżeniem gęstości mineralnej kości (BMD). Jednakże bardzo niewiele wiadomo na temat powiązań między hiperkalciuria, kamieniami układu moczowego, szczawianami w moczu, cytrynianami w moczu a ryzykiem złamań w okresie rozwojowym. Celem tego przekrojowego badania było zbadanie zależności między powyższymi parametrami metabolicznymi, BMD i występowaniem złamań u dzieci i młodzieży z hiperkalciurią.
Materiał i metody: Badania ankietowe, wywiad i dokumentację medyczną zastosowano w celu ustalenia ilości i okoliczności złamań u 40 dzieci i młodzieży (26 chłopców, 14 dziewcząt) w wieku 3,5-18lat (średnia ± SD: 14,9 ± 3,3) z hiperkalciurią i/lub obecnością kamieni układu moczowego (87,5% grupy badanej). Pod uwagę wzięto jedynie złamania potwierdzone badaniem RTG. Przeprowadzono badania antropometryczne oraz pomiary densytometryczne metodą DXA (dual energy X-ray absorptiometry) w celu oceny składowych ciała (body composition), zawartości minerału szkieletowego (bone mineral content, BMC) oraz BMD w zakresie całego ciała i trzonów kręgów L1-L4. Kamicę diagnozowano w oparciu o wysokorozdzielcze techniki USG. Wydalanie Ca, fosforanów, kwasu moczowego, oxalurię (szczawianurię) oraz cytraturię oceniano w 24-godzinnej zbiórce moczu (DZM).
Wyniki: Średnia wartość Z-score dla BMD kręgów wynosiła -1,08 ± 1,09. Obniżoną BMD (Z-score poniżej -2,0) stwierdzono u 9 osób (22% grupy). Spośród wszystkich badanych dzieci 13 (32,5%; chłopcy/dziewczęta: 10/3) doznało w sumie 20 złamań niskoenergetycznych z lokalizacją w szkielecie obwodowym (przedramię, nadgarstek, piszczel, łokieć). Osoby ze złamaniami wykazywały znamiennie niższą cytraturię (467 ± 296 mg/g kreatyniny / dobę) w porównaniu z osobami bez złamań (484 ± 266 mg/g; p = 0,02). Wydalanie moczowe cytrynianów korelowało dodatnio z BMD (również po normalizacji na lean mass i cechy antropometryczne) jednak tylko u dzieci i młodzieży ze złamaniami w wywiadzie (r = 0,76  p = 0,04). Nie zaobserwowano takiej zależności u dzieci bez złamań. W całej grupie nie stwierdzono związków między kalciurią, oxalurią, urikozurią, fosfaturią a masą kostną lub złamaniami.
Wnioski: Obniżona gęstość mineralna kości u dzieci z hiperkalciurią nie jest związana ani z kalciurią ani z wydalaniem szczawianów, chociaż mała liczebność grupy badanej ogranicza uniwersalność tych wniosków. Uzyskane wyniki wskazują natomiast, że hipocytraturia może stanowić, przynajmniej częściowo, ciekawy niezależny metaboliczny czynnik ryzyka zarówno zmniejszonej szczytowej masy kostnej jak i nadmiernej łamliwości kości w okresie rozwojowym.
 
 
L04
POTENTIAL ROLE OF URINARY CITRATE AND CALCIUM EXCRETION IN THE PATHOGENESIS OF FRAGILITY FRACTURES AMONG CHILDREN AND ADOLESCENTS
 
 

Konstantynowicz J.1, Porowski T.2, Abramowicz P.1, Bialokoz-Kalinowska I.1, Piotrowska-Jastrzebska J.1, Kaczmarski M.3

 

 

 

1 Department of Pediatrics and Auxology,

 

2 Department of Pediatric Nephrology,

3 Department of Pediatric Gastroenterology and Allergology – Bone Densitometry Unit, Medical University of Bialystok, Bialystok, Poland

 
Key words: BMD, children, citrarturia, fractures, hypercalciuria, oxalate, urinary excretion
 
Introduction. Published data suggest that idiopathic hypercalciuria may infer not only an increased risk of nephrolithiasis but also may be associated with reduced bone mineral density (BMD) in adults. However, little is known about relationships between hypercalciuria, urinary calculi, urinary oxalate, citraturia, and fracture risk in children. The aim of this cross-sectional study was to evaluate associations between hypercalciuria, urinary oxalate and citrate, BMD and fractures in hypercalciuric children.
Methods: A questionnaire and medical records were studied to evaluate history of fractures, which were documented by X-ray examination (radiographs). Bone densitometry based on dual energy X-ray absorptiometry (DXA) was used to assess body composition, bone mineral content (BMC) and BMD in the total body and lumbar spine L1-L4 in 40 children and adolescents (26 boys, 14 girls) aged 3.5-18years (mean±SD: 14.9±3.3) with hypercalciuria and/or urinary calcium oxalate stones (87.5% of the sample). Urolithiasis was diagnosed using high resolution ultrasound examination. Urinary calcium, phosphate, uric acid excretion, oxaluria, citraturia were invetsigated in the 24-hour urine collections.
            Results: Mean Z-score for spine BMD was -1.08 ±1.09. Decreased BMD (Z-score below -2.0) was found in 9 subjects (22.5% of the sample). Of all studied children, 13 (32.5%; boys/girls: 10/3) sustained 20 low-energy fractures located in the peripheral skeletal sites (forearm, wrist, tibia, ankle). Subjects with fractures had significantly lower citraturia rate (467 ± 296 mg/g creatinine/24h) compared with those fracture-free (484 ± 266 mg/g creatinine/24h) (p=0.02). Urinary citrate excretion was positively correlated with BMD (adjusted for age, anthropometry and lean body mass) only in the fractured children (r=0.76 p=0.04), however, no such correlation was observed in children without fractures. No associations were found between calciuria, oxaluria, uricosuria, phosphaturia and bone mass or fractures.
            Conclusions: Deficits in BMD among hypercalciuric children and adolescents are common although not associated with calciuria or oxaluria. Small sample size in this study, however, limits inferences that could be drawn. Our findings suggest that prolonged hypocitraturia may be, at least partly, an independent risk factor of both reduced peak bone mass and an increased fragility during growth. Whether the life-long risk of osteoporotic fractures attributable to low citrates will be sustained in these patients is not clear.
 



PROBLEMS IN BONE DENSITOMETRY IN CHILDREN

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L07
PROBLEMS IN BONE DENSITOMETRY IN CHILDREN
 
Ring E.F.J. 1, Stevens M. 2, Shaw N.J. 3, Adams J.E. 4
1 University of Glamorgan, UK
2 National Osteoporosis Society (NOS), UK
3 Birmingham Children’s Hospital, UK
4 University of Manchester – on behalf of the Bone Densitometry Forum (BDF) of the National Osteoporosis Society, UK
 
Keywords: Densitometry, paediatrics, methodology, imaging artefacts, ultrasonography
 
Introduction
The Bone densitometry Forum of the National Osteoporosis Society (NOS) in the UK consists of a national panel of experts in bone densitometry. This Forum has published several consensus reports, which are regularly reviewed and updated. These include guidance for the provision of a clinical bone densitometry service, Position Statements on the interpretation of dual energy X-ray absorptiometry (DXA) bone mineral density (BMD) scans, the use of peripheral X-ray absorptiometry and quantitative ultrasound (QUS) in clinical practice. The latest report is ‘A practical guide to bone densitometry in children’, which has been prepared by Prof. Judith Adams (Chair of the BDF) and Dr Nick Shaw (Chairman of the British Paediatric and Adolescent Bone Group), together with other expert contributors.
The Report
The report describes the latest approaches to bone densitometry methods that can be applied to children. The existing methods are designed for adults, and in the case of DXA there is a strong size dependency which limits the technique, particularly in children. The report describes these techniques and their application and execution in children, with the aim of raising the standard of bone density scanning in children and interpretation of results. The indications for using bone densitometry in children are described, together with separate advice on the use of DXA, QCT and QUS.
The artefacts, which can be found in neonates and young children, are illustrated, and recommendations are made on how to minimize movement artefacts in children at different ages.
The report emphasizes that T scores must not be used in children and that the World Health Organisation (WHO) definition of osteoporosis does not apply to children. The diagnosis of osteoporosis in children should not be made on the basis of densitometric criteria alone, and that Z scores must be interpreted in the light of the best available paediatric age- and sex-matched normal reference data. The reference database used should be cited in the report, as should any deviation from standard adult acquisition protocols, such as low-density software and manual adjustments to regions of interest. Methods for correcting for the size dependency of DXA in the spine and femoral neck (bone mineral apparent density BMAD) are provided. All of these factors will improve the interpretation of BMD in children, and must be standardized for each patient for any follow-up investigations. A comprehensive list of references up to the end of 2004 is provided.
Conclusions
The report brings together a number of critical issues that confront many bone densitometry centers that are asked to perform measurements on children. It points out that bone densitometry for clinical and diagnostic use should be performed in centers with a clinical team which has a specific interest and expertise in bone disease in children. Copies of this report can be obtained from Mr Martin Stevens, The National Osteoporosis Society, Camerton, Bath BA2 0PJ, UK (website www.nos.org.uk).
 
 
L07
PROBLEMY DENSYTOMETRII KOŚCI U DZIECI
 
Ring E.F.J. 1, Stevens M. 2, Shaw N.J. 3, Adams J.E. 4
1 University of Glamorgan, Wielka Brytania
2 National Osteoporosis Society (NOS), Wielka Brytania
3 Birmingham Children’s Hospital, Wielka Brytania
4 University of Manchester – on behalf of the Bone Densitometry Forum (BDF) of the National Osteoporosis Society, Wielka Brytania
 
Słowa kluczowe: densytometria, pediatria, metodologia, artefakty w badaniu densytometrycznym, ultrasonografia
 
Wprowadzenie
Forum densytometrii kości Krajowego Towarzystwa Osteoporozy (National Osteoporosis Society – NOS) w Wielkiej Brytanii składa się z krajowego panelu ekspertów w dziedzinie densytometrii kości. Forum to opublikowało szereg konsensusów, które są regularnie rewidowane i aktualizowane. Zawierają one wytyczne dotyczące dostępności klinicznej densytometrii kości, stanowisko dotyczące interpretacji pomiarów gęstości mineralnej kości (BMD) metodą dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA), użycie obwodowej absorpcjometrii rentgenowskiej oraz ilościowej ultrasonografii (QUS) w praktyce klinicznej. Ostatnim opracowaniem jest raport “Praktyczny przewodnik densytometrii u dzieci” przygotowany przez Prof. Judith Adams (Przewodniczącą Forum) i dr Nicka Shaw (Przewodniczącego British Paediatric and Adolescent Bone Group) przy udziale innych ekspertów.
Raport
Raport opisuje najnowsze podejście do metod densytometrii kości, które mogą mieć zastosowanie u dzieci. Istniejące metody są stworzone dla dorosłych i w przypadku DXA istnieją duże ograniczenia w zastosowaniu u dzieci. Raport opisuje te techniki i ich zastosowanie oraz wykonywanie u dzieci, co ma na celu poprawienie standardów pomiarów i interpretacji wyników gęstości mineralnej kości u dzieci. Opisane są wytyczne wykonywania densytometrii kości u dzieci wraz z osobnymi poradami dotyczącymi używania DXA, QCT i QUS.
Przedstawione są artefakty, które są widoczne u noworodków i małych dzieci oraz rekomendacje jak zminimalizować artefakty wynikające z ruchów u dzieci w różnym wieku. Raport podkreśla, że wskaźniki T-score nie mogą być używane w przypadku dzieci i że definicja WHO nie ma u nich zastosowania. Diagnostyka osteoporozy u dzieci nie powinna opierać się wyłącznie na podstawie samych kryteriów densytometrycznych i wskaźniki Z-score muszą być interpretowane w świetle najlepszych dostępnych pediatrycznych danych referencyjnych uwzględniających wiek i płeć. Używana baza referencyjna powinna być cytowana w raporcie, podobnie jak jakiekolwiek odstępstwo od standardowego protokołu wykonywania pomiarów u dorosłych, takie jak oprogramowanie do niskiej gęstości oraz manualne dopasowanie badanych odcinków szkieletu. Przedstawione są również metody korygowania zależności rozmiaru od DXA dla kręgosłupa i szyjki kości udowej (bone mineral apparent density BMAD). Wszystkie te czynniki poprawią interpretację BMD u dzieci i muszą być standaryzowane dla każdego pacjenta przy jakichkolwiek kolejnych badaniach. Raport zawiera także wyczerpującą listę pozycji bibliograficznych do 2004 roku.
Wnioski
Raport podsumowuje liczne krytyczne zagadnienia, z jakimi styka się wiele ośrodków densytometrii kości, w których zleca się wykonanie pomiarów u dzieci. Podkreśla on, że densytometria kości dla użytku klinicznego i diagnostycznego powinna być wykonywana w ośrodkach, których zespoły poświęcają szczególną uwagę i specjalizują się w chorobach kości u dzieci. Kopie raportu można uzyskać u pana Martina Stevensa, The National Osteoporosis Society, Camerton, Bath BA2 0PJ, UK (strona: www.nos.org.uk).
 



L05 IDENTIFICATION OF VERTEBRAL FRACTURES

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:53-55.
 

 
L05
IDENTIFICATION OF VERTEBRAL FRACTURES
 
Ring E.F.J.1, Peel N.S.A.2 
1 Medical Imaging Research Unit, Faculty of Advanced Technology, University of Glamorgan, Pontypridd UK
2 Metabolic Bone Centre, Northern General Hospital, Sheffield, UK
 
 
Key words: osteoporosis, vertebral fracture, radiographs, DXA, VFA
 
Introduction: Vertebral fractures are the most common osteoporotic fracture; between 30-50% are asymptomatic and so may not be diagnosed. They are powerful predictors of future fracture (vertebral fractures X5; hip fracture X2). Although all vertebral fractures change the shape of vertebrae, not all vertebrae that are changed in shape are fractured (deformity). Other pathologies (short vertebral height, spondylosis, Scheuermann’s disease, metastases, myeloma) cause vertebral deformity. More sophisticated imaging methods (radionuclide scans [RNS], magnetic resonance imaging [MRI] and computed tomography [CT} are helpful in differentiating fractures due to more sinister pathologies, and differentiate acute from chronic vertebral fractures.
Spinal radiographs are the most widely used imaging technique to diagnose vertebral fractures. With the introduction of Picture Archiving and Communication Systems (PACS) in radiology departments the electronic images are easier to analyze for changes in vertebral shape. CT and MRI also have the potential to identify vertebral fractures incidentally when scans are performed for other clinical indications. Dual energy X-ray absorptiometry (DXA) for bone mineral density (BMD) may identify vertebral fractures, and if present spinal radiographs should be suggested. With technical developments in DXA (improved image spatial resolution, faster scanning) it is now feasible to obtain images of the entire spine (postero-anterior PA and lateral) for vertebral fracture analysis (VFA).
Methods: IVA has advantages over spinal radiography (lower radiation dose [approximately 40µSv compared to 700-2000µSv], vertebrae from T4-L4 visualised on single image, less effect of parallax and both BMD and VFA performed on same equipment). Dual energy VFA images are superior in visualising thoracic vertebrae. A number of different ways of defining vertebral fractures are used These included morphometry (six points placed on superior and inferior endplates at anterior, mid and posterior points and change in shape described as wedge, endplate or crush fractures. The limitation of this method is that it only describes change in shape which will include some pathologies which are not fractures. Other methods take into account not only change in shape but also visual features that suggest fractures rather than deformities (semi-quantitative [SQ] and algorithm based qualitative [ABQ] methods). Prevalence will be different when using these various methods. Severity can be graded (mild grade 1; moderate grade 2 and severe grade 3); more severe fracture grading indicates higher risk of future vertebral fracture.
Studies have shown that VFA is a reliable way of excluding a vertebral fracture if image quality is good and all vertebrae T4-L4 are visualized. There is reasonable concordance identifying grade 2 and 3 fractures by VFA and radiographs, but not with grade 1 mild fractures, with more being identified on radiographs on which superior image quality enables differentiate of fractures from deformities.
Conclusion: VFA shows promise in identifying vertebral fractures and may identify fractures fortuitously that are asymptomatic, so influencing therapeutic intervention to reduce future fracture risk.
 
 
L05
ROZPOZNAWANIE ZŁAMAŃ KRĘGOWYCH
 
Ring E.F.J.1, Peel N.S.A.2 
1 Medical Imaging Research Unit, Faculty of Advanced Technology, University of Glamorgan, Pontypridd UK
2 Metabolic Bone Centre, Northern General Hospital, Sheffield, UK
 
 
Słowa kluczowe: osteoporoza, złamanie kręgowe, radiogramy, DXA, VFA
 
Wstęp: Złamania kręgowe są najczęściej występującymi złamaniami osteoporotycznymi; w 30 do 50% bezobjawowymi i w związku z tym nie rozpoznawalnymi. Są bardzo dobrym czynnikiem przewidującym następne złamanie ( złamania kręgowe X5, złamanie biodra X2). Pomimo, iż wszystkie złamania kręgowe zmieniają kształt kręgu, nie wszystkie kręgi o zmienionym kształcie są złamane (deformacje). Inne schorzenia (mała wysokość kręgu, spondyloza, ch. Sheuermanna, nowotwory) mogą powodować deformacje kręgów. Bardziej wyszukane sposoby obrazowania takie jak skanowanie izotopowe (RNS), jądrowy rezonans magnetyczny (MRI) oraz tomografia komputerowa (CT) są pomocne w różnicowaniu złamań spowodowanych bardziej poważnymi schorzeniami oraz w różnicowaniu złamań kręgowych w fazie ostrej od tych w fazie przewlekłej.
Radiogramy kręgosłupa są najczęściej stosowaną techniką obrazowania diagnozującą złamania kręgowe. Wraz z wprowadzeniem systemu PACS (Picture Archiving and Communication System) na oddziałach radiologicznych analiza zmian obrysu kręgów na radiogramach elektronicznych stała się dużo łatwiejsza. CT i MRI dodatkowo są w stanie wykryć złamanie kręgowe przypadkowo podczas obrazowania podyktowanego innym podejrzeniem. Absorpcjometria podwójnej energii promieniowania rentgenowskiego (DXA) mierząca gęstość mineralną kości (BMD) może identyfikować złamania kręgowe i jeśli wskazuje na możliwość złamania należy zasugerować badanie radiologiczne kręgosłupa. Z powodu ulepszeń technicznych techniki DXA (ulepszona rozdzielczość przestrzenna obrazu, szybsze skanowanie) obecnie możliwe jest pozyskanie obrazu całego kręgosłupa (projekcja przednio-tylna AP oraz boczna) w celu analizy złamania kręgowego (vertebral fracture analisys-VFA).
Metody: IVA ma przewagę nad radiografią kręgosłupa (mniejsza dawka promieniowania [około 40µSv w porównaniu z 700-2000µSv], kręgi T4-L4 ukazane na pojedynczych obrazach, mniejszy efekt paralaksy oraz BMD wraz z VFA wykonane na tym samym sprzęcie). Obrazy VFA w technice DXA są lepsze w obrazowaniu złamań odcinka piersiowego. Istnieje dużo sposobów określania złamań kręgowych. Należy do nich morfometria (sześć punktów na górnych i dolnych blaszkach granicznych, w części przednij, środkowej i tylnej trzonu oraz zmiany w kształcie opisywane jako sklinowacenie lub zmiażdżenie. Ograniczenie tej metody polega na tym, iż obrazuje ona jedynie zmiany kształtu, które mogą być objawami innych patologii nie będących złamaniami. Inne metody biora pod uwagę nie tylko zmiany kształtu lecz również optyczne cechy sugerujące złamanie zamiast deformacji (metody półilościowe [SQ] lub oparte na algorytmie jakościowym [ABQ]). Częstość występowania stwierdzona na podstawie użycia ww. metod będzie się różniła w zależności od użytej metody. Ciężkość złamań może być stopniowana (stopień łagodny 1; stopień średni 2; stopień ciężki 3); poważniejsze stopnie złamań wskazują wyższe ryzyko złamań kręgowych w przyszłości. Badania pokazują, że VFA jest skuteczną metodą wykluczania złamań kręgowych jeżeli jakość obrazowania jest dobra oraz wszystkie kręgi z zakresu T4-L4 są zobrazowane. Panuje umiarkowana zgodność co do identyfikacji stopni 2 i 3 poprzez VFA i radiogramów lecz nie tyczy się to stopnia 1 złamań łagodnych, które są częściej identyfikowane na radiogramach, na których lepsza jakość obrazu pozwala na różnicowanie złamań od deformacji.
Wnioski: VFA jest obiecującą metodą identyfikacji złamań kręgowych i może przypadkowo wykrywać złamania bezobjawowe wpływając tym samym na skuteczną interwencję w celu minimalizacji ryzyka kolejnych złamań.
 



WYTYCZNE INTERPRETACYJNE OZNACZEŃ DENSYTOMETRYCZNYCH U DZIECI

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L08
WYTYCZNE INTERPRETACYJNE OZNACZEŃ DENSYTOMETRYCZNYCH U DZIECI
 
Lorenc R.S., Kryśkiewicz E., Karczmarewicz E.
 
Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa
 
Interpretacja oznaczeń densytometrycznych u dzieci jest dużo trudniejsza niż u dorosłych. Głównym tego powodem jest wzrastanie oraz dojrzewanie dzieci. W szkielecie procesy te nie zachodzą równomiernie, co stanowi dodatkowy problem. Przyrost minerału kostnego u dzieci jest wynikiem jego akumulacji oraz powiększania się kości zarówno na długość jak i objętość. Procesy te są zależne od wieku chronologicznego, wieku kostnego, płci, masy ciała, ale także czynników środowiskowych, schorzeń oraz obciążeń mechanicznych.
 
Przy opracowywaniu wyników densytometrycznych u dzieci należy używać Z-score, zaś diagnostyka schorzeń kostnych poza informacjami pochodzącymi z oznaczeń densytometrycznych wymaga uwzględnienia geometrii kości, jej wielkości, stopnia dojrzałości dziecka i szkieletu, składu ciała, odżywienia i schorzeń. Przy interpretacji oznaczeń densytometrycznych należy brać również pod uwagę dane antropometryczne, jak wzrost, waga, ale również wiek kostny oraz stopień dojrzałości płciowej. Ponadto, zgodnie z teorią mechnostatu, pomocne są informacje dotyczące masy mięśniowej. Dzieci z zaburzeniami wzrostu wykazują często niższe wartości BMD w stosunku do równowiekowej grupy kontrolnej. Dlatego w nowszych oprogramowaniach aparatury DXA istnieje możliwość trójstopniowej normalizacji wyniku: wzrostu na wiek, BMC na wzrost oraz powierzchni na wzrost. Istotny w interpretacji oznaczeń densytometrycznych jest dobór odpowiednich danych referencyjnych. Techniką używaną najczęściej w diagnostyce jest dwuwiązkowa densytometria (DXA). Ma ona wiele pozytywów (powtarzalność pomiaru, niskie dawki promieniowania), ale też i ograniczenia, z których na plan pierwszy wysuwa się oparcie oznaczeń struktury trójwymiarowej, jaką jest kość, na dwuwymiarowości pomiaru. Rozwiązaniem tego problemu w pewnym stopniu stało się zastosowanie modeli matematycznych umożliwiających przeliczenie BMD na jednostki objętości oraz uzupełnienie oznaczeń pomiarami QCT i pQCT, gdzie wynik wyrażony jest w gramach na centymetry sześcienne uwzględniając budowę przestrzenną kości.
 
 
L08
GUIDELINES OF DENSITOMETRIC MEASUREMENTS INTERPRETATION IN CHILDREN
 
Lorenc R.S., Kryśkiewicz E., Karczmarewicz E.
 
Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, Warsaw, Poland
 
Interpretation of densitometric measurements in children is more complicated than in adults because of steady growth of children and puberty over expressed by heterogeneity of skeletal development. Bone mineral accrual throughout childhood and adolescence involves changes in bone size, geometry, and mineral content. Obtained results are additionally affected by age, sex, body mass, height, bone age, environmental factors and illnesses, and mechanical loading. In children data evaluation exclusively Z-scores should be used. The diagnosis of osteoporosis in children should be not only limited to densitometric criteria. Moreover, in diagnostic, helpful are the factors like bone geometry, bone size, pubertal stage, skeletal maturity, and body composition. Important for evaluation are anthropometrical variables like: weight and height, but also skeletal age, and pubertal stage. Furthermore, the functional association between muscle and bone through a regulatory mechanism (mechanostat) should be considered. Additionally, children with growth abnormalities often show deficient BMD for chronological age. That might be a reflection of growth irregularities rather than poor bone mineralization. For this reason, in newer software for DXA appeared the possibility of adjusting body size using three-step assessment: height for age, BMC for height and bone area for height. Very important thing is use of appropriate reference data. The most commonly used technique for the assessment of bone mineral content has became densitometric measurement with the use of DXA, mainly because of its measuring repeatability and low radiation dose. However, DXA is a projection technique, and its measurements are based on the two dimensional assessment of a three dimensional structure without taking to consideration potential changes in children three skeletal functions: the size of the bone, the volume of the bone examined and its mineral density. This problem may be solved by developing of mathematical models that account for the dimensions of the bone and applying of QCT and pQCT where is measured true volumetric bone mass expressed as grams per cubic centimeters.



L06 CELE I ZADANIA SEKCJI CHORÓB METABOLICZNYCH KOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY (SEKCJI PEDIATRYCZNEJ PFO)

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:55.
 
 
L06
CELE I ZADANIA SEKCJI CHORÓB METABOLICZNYCH KOŚCI DZIECI I MŁODZIEŻY (SEKCJI PEDIATRYCZNEJ PFO)
 
Chlebna-Sokół D. 
Przewodnicząca Zarządu Sekcji Chorób Metabolicznych Kości Dzieci i Młodzieży przy Polskiej Fundacji Osteoporozy
Kierownik Kliniki Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
 
 
Sekcja Chorób Metabolicznych Kości Dzieci i Młodzieży została powołana w dniu 14.06.2008r. przez Zarząd Główny Polskiej Fundacji Osteoporozy. Sekcja działa na podstawie Statutu Polskiej Fundacji Osteoporozy oraz Regulaminu Sekcji.
Aktualną siedzibą Sekcji jest Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości w Łodzi, co wiąże sie z miejscem pracy Przewodniczącej Zarządu.
Celem Sekcji jest działalność naukowa, popularyzatorska i profilaktyczno-lecznicza zmierzająca do zapobiegania chorobom inwolucyjnym układu ruchu poprzez wczesne rozpoznawanie i leczenie zaburzeń metabolizmu kostnego u dzieci i młodzieży.
Cel ten realizowany jest poprzez:
-           Prowadzenie badań naukowych w populacji wieku rozwojowego z zakresu chorób metabolicznych kości
-           Opracowanie wytycznych dotyczących leczenia i profilaktyki chorób metabolicznych kości u dzieci i młodzieży zgodnie ze współczesną wiedzą medyczną
-           Popularyzację wiedzy z zakresu chorób metabolicznych kości dzieci i młodzieży:
Członkami Sekcji mogą być lekarze różnych specjalności zajmujący się leczeniem i profilaktyką chorób metabolicznych kości, a także przedstawiciele nauk podstawowych oraz innych zawodów i specjalności związanych z medycyną, profilaktyką zdrowotną, polityką zdrowotną, opieką nad chorymi dziećmi.
Zebranie założycielskie Sekcji Chorób Metabolicznych Kości Dzieci i Młodzieży odbyło się14 czerwca 2008 roku w Łodzi. Dokonano na nim wyboru organów statutowych Sekcji, w tym władz Sekcji (Zarząd) oraz Zespołów: Naukowo-Konsultacyjnego i Badawczo-Organizacyjnego.
Zespół: Naukowo-Konsultacyjny jest organem o uprawnieniach opiniodawczych.
Zespół Badawczo-Organizacyjny planuje i organizuje wykonanie badań o charakterze naukowym.
Pierwsze posiedzenie naukowe Sekcji Chorób Metabolicznych Kości Dzieci i Młodzieży odbyło się dnia 10 stycznia 2009 roku w Łodzi. Podczas zebrania zaprezentowano referaty naukowe dotyczące złamań kości u dzieci, wrodzonej łamliwości kości a także witaminy D. Zaplanowano ogólnopolskie, wieloośrodkowe projekty badawcze odnoszące się do uwarunkowań złamań kości u dzieci oraz oceny zaopatrzenia populacji wieku rozwojowego w witaminę D.
Sekcja objęła patronat nad Sesją Naukową: „Osteoporoza u dzieci i młodzieży” podczas III Środkowo Europejskiego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy w Krakowie.



STĘŻENIE OSTEOPROTEGERYNY I LEPTYNY W SUROWICY KRWI DZIECI Z SAMOISTNĄ OSTEOPOROZĄ I OSTEOPENIĄ

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L09
STĘŻENIE OSTEOPROTEGERYNY I LEPTYNY W SUROWICY KRWI DZIECI Z SAMOISTNĄ OSTEOPOROZĄ I OSTEOPENIĄ
 
Chlebna-Sokół D., Rusińska A., Michałus I., Loba-Jakubowska E., Olszowiec M.
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, SP ZOZ USK nr 4 im. Marii Konopnickiej w Łodzi, 91-738 Łódź, ul. Sporna 36/50
 
Słowa kluczowe: osteprotegeryna, leptyna, osteoporoza, osteopenia
 
Wstęp
W poszukiwaniu przyczyn samoistnej osteoporozy i osteopenii prowadzone są wielokierunkowe badania nad czynnikami mogącymi mieć wpływ na procesy metabolizmu kostnego. Wśród tych czynników wymienia się coraz częściej osteoprotegerynę – inhibitor różnicowania i aktywacji osteoklastów z rodziny TNF oraz leptynę, której wpływ na masę kostną został zauważony. Badania takie dotychczas prowadzone były głównie u dorosłych.
Celem pracy jest ocena zależności pomiędzy stężeniem osteoprotegeryny i leptyny, a gęstością mineralną kośćca u dzieci z samoistną osteoporozą i osteopenią.
Materiał i metody
Badaniami objęto 80 pacjentów w wieku 5 – 18 lat. W grupie tej było 50 dzieci z samoistnym obniżeniem gęstości mineralnej kośćca (18 z osteoporozą i 32 z osteopenią) oraz 30 z prawidłową mineralizacją, uznanych za zdrowe, które stanowiły grupę porównawczą. Gęstość mineralną kośćca oceniano na podstawie badania densytometrycznego metodą absorpcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA) aparatem DPX firmy Lunar w programie total body i spine. Osteoporozę rozpoznawano, gdy przy współistnieniu innych objawów klinicznych wskaźnik Z-score znajdował się poniżej -2,0, a osteopenię dla wartości Z-score –1,0 do –2,0. U wszystkich dzieci oznaczono stężenie osteoprotegeryny (OPG) oraz receptora osteoprotegeryny sRANKL w surowicy krwi, a u 21 z nich dodatkowo stężenie leptyny metodą immunoenzymatyczną ELISA. Obliczono również wskaźnik osteoprotegeryna/receptor osteoprotegeryny sRANKL. Analizę statystyczną przeprowadzono w programie Statistica 6.1 za pomocą testu korelacji r Spearmanna, a porównanie pomiędzy grupami metodą analizy wariancji.
Wyniki
Badania wykazały najniższe średnie wartości dla osteoprotegeryny w grupie dzieci z osteoporozą (3,02 pmol/l) natomiast w pozostałych grupach: 3,89 u dzieci z osteopenią oraz 3,74 u dzieci zdrowych. Stężenie receptora osteoprotegeryny sRANKL wynosiło odpowiednio 0,31 vs 0,25 vs 0,36, natomiast wskaźnik osteoprotegeryna/receptor osteoprotegeryny sRANKL w badanych grupach wynosił odpowiednio 9,4 vs 21,6 vs 14,2. Istotną statystycznie różnicę pomiędzy grupami stwierdzono w zakresie wskaźnika osteoprotegeryna/receptor osteoprotegeryny sRANKL. Stężenie leptyny oznaczono pilotażowo u 21 dzieci (7 z osteoporozą, 10 z osteopenią i 4 zdrowych). Analiza wewnątrzgrupowych korelacji wykazała istotną statystycznie dodatnią zależność pomiędzy jej stężeniem a vBMD oraz BMD w programie spine.
Wnioski
1. Przeprowadzone badania wskazują, iż stężenie osteoprotegeryny i jej receptora może mieć udział w zaburzeniach mineralizacji kośćca u dzieci.
2. Na podstawie wstępnej oceny wykazano istotną zależność pomiędzy BMD kręgosłupa oraz objętościową gęstością mineralną a stężeniem leptyny w surowicy.
3. Celem potwierdzenia uzyskanych spostrzeżeń badania powinny być przeprowadzone na większej liczbie pacjentów.
 
Praca finansowana ze środków budżetowych Ministerstwa Nauki i Informatyzacji jako projekt badawczy Nr 3P05E 05624.
 
 
L09
SERUM OSTEOPROTEGERIN AND LEPTIN CONCENTRATION IN CHILDREN WITH PRIMARY OSTEOPOROSIS AND OSTEOPENIA
 
Chlebna-Sokół D., Rusińska A., Michałus I., Loba-Jakubowska E., Olszowiec M.
Department of Paediatric Propedeutics and Bone Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, 36/50 Sporna St., 91-738 Lodz, Poland
 
Keywords: osteoprotegerin, leptin, osteoporosis, osteopenia
 
Introduction
Searching for the causes of primary osteoporosis and osteopenia, multidirectional studies were carried out on the factors which may affect bone metabolism processes. Among these factors, more and more frequently, osteoprotegerin is enumerated – an inhibitor of differentiation and activation of osteoclasts from the TNF family and leptin the effect of which on bone mass was recognized. So far, such studies have been carried out mainly in adults.
The aim of the study was to assess the dependence between osteoprotegerin and leptin concentration and bone mineral density in children with primary osteoporosis and osteopenia.
Material and methods
The study comprised 80 patients, aged 5 – 18 years. Fifty children demonstrated primary decrease of bone mineral density (18 with osteoporosis and 32 with osteopenia) and 30 with normal mineralization, accepted as healthy and included into comparative group. Bone mineral density was estimated on the basis of densitometry by dual X-ray absorptiometry (DXA) with DPX Lunar in total body and spine program. Osteoporosis was diagnosed when with coexisting other clinical symptoms, Z-score was below –2,0 and osteopenia for Z-score values between –1,0 to –2,0. Serum concentration of osteoprotegerin (OPG) and osteoprotegerin receptor sRANKL was determined in all children and in 21 of them additionally leptin concentration by immunoenzymatic method ELISA. Osteoprotegerin/osteoprotegerin receptor sRANKL index was also calculated. Statistical analysis was performed in Statistica 6.1 program with r Spearmann correlation test and comparison between the groups by variance analysis method.
Results
The lowest mean values of osteoprotegerin were observed in the group of children with osteoporosis (3,02 pmol/l), whereas in the remaining groups: 3,89 in children with osteopenia and 3,74 in healthy subjects. Osteoprotegerin receptor sRANKL concentration was respectively: 0,31 vs 0,25 vs 0,36, whereas osteoprotegerin/osteoprotegerin receptor sRANKL index demonstrated the following values in the investigated groups: 9,4 vs 21,6 vs 14,2, respectively. Statistically significant difference between the groups was found in the range of osteoprotegerin/osteoprotegerin receptor sRANKL. Pilot determination of leptin concentration was performed in 21 children (7 with osteoporosis, 10 with osteopenia and 4 healthy); the analysis of correlations within the groups showed statistically significant positive dependence between its concentration and vBMD and BMD in spine program.
Conclusions
1. The concentration of osteoprotegerin and its receptor may take part in bone mineralization disturbances in children.
2. Basing on the initial estimation, significant dependence was demonstrated between spine BMD and volumetric mineral density and serum leptin concentration.
3. To confirm the observations, investigations should be carried out on a larger number of patients.    
 
Acknowledgements
The study was financed by Ministry of Science and Computerization, grant No 3P05E 05624.



L07 DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:55-56.
 
 
L07
DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ
 
Lorenc R.S., Płudowski P. 
Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytut Pomnik „Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa.
 
 
Słowa kluczowe: dzieci, osteoporoza, densytometria, tkanka mięśniowa, profilaktyka
 
Akumulacja tkanki kostnej zachodzi przez cały okres wzrastania, przy czym aż 40% tworzone jest dopiero w wieku popokwitaniowym. Szczytowa masa kostna jest osiągana po zakończeniu wzrastania a jej niska wartość stanowić może istotny czynnik ryzyka rozwoju osteoporozy w wieku późniejszym. Jednym ze sposobów zapobiegania osteoporozie inwolucyjnej jest wczesna diagnostyka oraz optymalizacja szczytowej masy kostnej w wieku rozwojowym.
Podstawowe znaczenie w diagnostyce osteopenii/osteoporozy zarówno u dorosłych jak i u dzieci stanowi, więc prawidłowa interpretacja wyników pomiarów masy i gęstości kości. Metoda DXA (dual energy x-ray absorptiometry) jest najczęściej stosowaną metodą oceny gęstości i masy kości. Jednakże metoda ta ma ograniczenia interpretacyjne związane z wpływem rozmiaru kości na wynik pomiaru, co jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży, ze względu na procesy wzrastania i dojrzewania. Niestety, metoda DXA obarczona jest także szeregiem ograniczeń, z których najistotniejszy to fakt, że nie można przy jej pomocy wykonać pomiarów rzeczywistej gęstości kości (g/cm3), mającej kluczowe znaczenie dla mechanicznej wytrzymałości kości. Dodatkowo, dostępne obecnie normy dla dzieci bazują wyłącznie na wieku kalendarzowym i płci a zalecenia interpretacyjne dla osób dorosłych nie mogą być stosowane u dzieci. Odniesienie wyników do szczytowej masy kostnej (T-score) nie może być wykorzystywane u dzieci. W konsekwencji, interpretacja badań gęstości kości u dzieci jest trudna i może prowadzić do błędów diagnostycznych.
Wypracowane aktualnie zalecenia wskazują, że u dzieci i młodzieży poniżej 20 r.ż. wyniki należy odnosić do normy wiekowej (Z-score). Zaleca się stosowanie terminu „mała gęstość kości wg wieku kalendarzowego”, gdy wartość Z-score jest mniejsza niż -2, w miejsce terminu osteopenia/osteoporoza. Dodatkowe utrudnienia to to, że obniżenie masy lub gęstości kości może być spowodowane chorobą lub z osobniczym opóźnieniem wzrastania, mniejszymi rozmiarami kości lub zachwianiem zależności mięsień-kość albo małą masą/siłą mięśniową. Pozytywy stosowania metody DXA z kolei związane są z możliwościami różnoczasowego, jednoczesnego pomiaru obok tkanki kostnej także składu tkanek miękkich, w tym masy tkanki mięśniowej (lean mass). Umożliwia to ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej i tkanki tłuszczowej, co umożliwia ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej.
Ze względu na to, że wiele schorzeń wpływa znacząco na akumulację masy kostnej u dzieci i młodzieży szersze zastosowanie densytometrii umożliwia znaczące poszerzenie informacji dotyczących ich etiopatogenezy. Spostrzeżenia te tylko potwierdziły opinię Denta, że podstawową rolę w zapobieganiu schorzeniom kostnym spełniają pediatrzy między innymi dzięki efektywnym postępowaniom diagnostyczno-interwencyjnym ukierunkowanym na optymalizację osiągnięcia i utrzymania szczytowej masy kostnej.
 
 
L07
OSTEOPOROSIS IN CHILDREN AND ADOLESCENTS: THE ACTUAL VISION
 
Lorenc R.S., Płudowski P. 
Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, Warsaw, Poland
 
 
Key words: children, bones, osteoporosis, densitometry, body lean mass, prophylaxis
 
Bone mass increases progressively during childhood, but mainly during adolescence when approximately 40% of total bone mass is accumulated. Peak bone mass is reached in late adolescence, and is a well recognized as risk factor for osteoporosis later in life. Common agreement support the view that increasing peak bone mass can significantly prevent osteoporosis. The critical interpretation of bone mass measurements is a crucial factor for the diagnosis of osteopenia/osteoporosis in adults but also in children and adolescents. The most frequently used assessment of skeletal status in children is DXA method that nevertheless has limitation mostly because of measurement of the areal bone mineral density values (BMD, g/cm2) related to bone size and body dimensions additionally influenced by the skeletal development and pubertal stage. It should be also pointed that it doesn’t measure directly g/cm3 three dimensioned density crucial for mechanical bone resistance Further, the available reference for children and adolescents relates solely to chronological age and gender. The guidelines used for adult patients are not applicable at all.   T-score should not be used in children and adolescents. In consequence, DXA results may lead to misdiagnosis in children and adolescents with the unusual stature for their age simply because their bones are smaller/ bigger in width, height and depth.
In males and females aged <20 years the terminology ‘low bone density for chronologic age’ may be used if the Z-score is less than -2. For children and adolescents, this terminology is more appropriate than osteopenia/osteoporosis.
Decreased BMD or BMC may be the illustration of disease or may be related to altered skeletal maturation, smaller bones as well as impaired relationship between muscle and bone or a muscle weakness.
One of DXA advantages starting to be utilized in children is the possibility of examination of lean mass (an estimate of muscle mass) and fat mass. The assessment of the relationship between muscles and bone as BMC/LBM can be estimated by the evaluation of relationship between LBM and BH started to be utilization indicator of potential muscle weakness.
Many disorders, by various mechanisms, may affect the acquisition of bone mass during childhood and adolescence. Indeed, the number of disorders that have been identified as affecting bone mass in this age group is increasing as a consequence of the wide use of bone mass measurements. Experience in treating various disorders associated with osteoporosis in childhood is limited at present what rise an alarm bell in situation when prevention is a key factor and should be started in childhood. The obvious truism is as pointed by Dent that roots of several “adults” diseases are located in pediatrics.
 



STAN KOŚĆCA I BADANIA LABORATORYJNE U DZIEWCZĄT Z JADŁOWSTRĘTEM PSYCHICZNYM: BADANIE PROSPEKTYWNE

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L10
STAN KOŚĆCA I BADANIA LABORATORYJNE U DZIEWCZĄT Z JADŁOWSTRĘTEM PSYCHICZNYM: BADANIE PROSPEKTYWNE
 
Oświęcimska J. 1, Ziora K. 1, Pluskiewicz W. 2, Geisler G. 1, Broll-Waśka K. 1, Karasek D. 2, Dyduch A. 1
1 Katedra i Klinika Pediatrii, Nefrologii i Endokrynologii Dzieci, Zabrze, Śląska Akademia Medyczna, Katowice
2 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Zakład Chorób Metabolicznych Kości, Zabrze, Śląska Akademia Medyczna, Katowice
 
Słowa kluczowe: jadłowstręt psychiczny, gęstość mineralna kości, ilościowa metoda ultradźwiękowa
 
W prospektywnej pracy badaniom poddano 18 dziewcząt w wieku 11,5 – 18,1 lat (średnio 15,9 ± 1,9 lat) z jadłowstrętem psychicznym. Średni czas trwania choroby przed hospitalizacją wynosił 14,9 ± 13,6 miesięcy. Badania szkieletu obejmowały: pomiar gęstości mineralnej kości (BMD, g/cm2) kręgosłupa (k-BMD) oraz całego szkieletu (TB-BMD) aparatem DPX-L (Lunar, USA); pomiar ilościową metodą ultradźwiękową paliczków dłoni (Ad-SoS) aparatem DBM Sonic 1200, (IGEA, Włochy). Wykonano następujące badania laboratoryjne: osteokaclcyna, kostna frakcja fosfatazy alkalicznej, ICTP, całkowity i zjonizowany wapń w surowicy, fosforany, wydalanie wapnia/kretyniny, LH, FSH, estradiol. Wszystkie badania wykonano wyjściowo, po 7,8 ± 2.4 i 19,4 ± 5,6 miesięcy od rozpoczęcia terapii obejmującej dietę wysokokaloryczną, witaminy i psychoterapię. Kryterium wyleczenia był przyrost indeksu masy ciała o co najmniej 10% oraz powrót miesiączek przez co najmniej 3 kolejne miesiące. 9 pacjentek spełniło te kryteria, a 9 nie. Średnie wartości TB-BMD i Ad-SOS były stabilne podczas obserwacji, a k-BMD obniżył się nieznamiennie. Stosując pojęcie minimalnej znamiennej zmiany (Least Significant Change -LSC) wzrost Ad-SoS, k-BMD i TB-BMD obserwowano odpowiednio u 3, 4 i 6 pacjentek, a liczba pacjentek ze spadkiem wyniosła 1, 7, 4. Średnie wartości Z-score dla TB-BMD i Ad-SOS były istotnie wyższe niż wyjściowe (odpowiednio -0,67 ± -0,98 vs. –1,06 ± -1,00 i 0,26 ± 1,75 vs. –0,50 ± 0,88). Wartość Z-score k-BMD obniżyła się nieznamiennie. Obserwowano znamienny wzrost kostnej fosfatazy alkalicznej i osteocalcyny, które były wyjściowo poniżej wartości prawidłowych. Wysokie wyjściowe wartości ICTP obniżyły się nieznamiennie i uzyskały wartości prawidłowe. Niskie wyjściowe wartości LH i estradiolu znormalizowały się. Wyniki badań szkieletu oraz badań laboratoryjnych nie różniły się pomiędzy pacjentkami wyleczonymi, a niewyleczonymi poza istotnie niższymi wartościami Z-score dla kręgosłupa i całego szkieletu.
Podsumowując, jadłowstręt psychiczny u dziewcząt istotnie wpływa na stan szkieletu oraz metabolizm kostny.
 
 
L10
SKELETAL STATUS AND LABORATORY INVESTIGATIONS IN GIRLS WITH ANOREXIA NERVOSA: A LONGITUDINAL STUDY
 
Oświęcimska J. 1, Ziora K. 1, Pluskiewicz W. 2, Geisler G. 1, Broll-Waśka K. 1, Karasek D. 2 Dyduch A. 1
1 Department and Clinic of Pediatrics, Nephrology and Children`s Endocrinology, Zabrze, Silesian School of Medicine in Katowice, Poland
2 Department and Clinic of Internal Diseases, Diabetology and Nephrology – Metabolic Bone Diseases Unit, Zabrze, Silesian University of Medicine in Katowice, Poland
 
Keywords: anorexia nervosa, bone mineral density, quantitative ultrasounds
 
In the longitudinal study the skeletal status was assessed in 18 adolescent girls aged 11.5 – 18.1 years (mean 15.9 ± 1.9 years) with anorexia nervosa (AN). Mean duration of the disease prior to hospitalization was 14.9 ± 13.6 months. Measurements of bone mineral density (BMD, g/cm2) at the spine (s-BMD) and total body (TB-BMD) using DPX-L (Lunar, USA); quantative ultrasound (QUS) of the hand phalanges by DBM Sonic 1200, (IGEA, Italy); bone turnover markers (osteocalcin, bone alkaline phosphatase, ICTP), and laboratory investigations (serum total and ionised calcium, serum phosphate, urine calcium/creatinine ratio, LH, FSH, estradiol) were performed at baseline, 7.8 ± 2.4 and 19.4 ± 5.6 months after the treatment was started. Treatment consisted of hypercaloric diet, vitamins and psychotherapy. The patient was considered as recovered if her BMI at follow-up increased at least 10% from baseline and menses occurred at 3 consecutive months. Nine subjects recovered whereas 9 of them remained non-recovered. The mean values of TB-BMD and Ad-SOS measurements were stable during a period of observation while the mean values of s-BMD decreased non-significantly. Using the Least Significant Change (LSC) values for skeletal measurements an increase in Ad-SoS, s-BMD and TB-BMD were noted in 3, 4 and 6 subjects, respectively. A respective numbers of subjects with a decrease were 1, 7 and 4. The mean Z-scores for TB-BMD and Ad-SOS were significantly higher at baseline vs. third value (-0.67 ± -0.98 vs. –1.06 ± -1.00 and 0.26 ± 1.75 vs. –0.50 ± 0.88 respectively). Z-scores for s-BMD decreased non-significantly. Changes in s-BMD and TB-BMD correlated positively with changes in weight, height and BMI. Among bone turnover markers we observed significant increase in bALP and non-significant increase in osteocalcin serum concentrations which were below normal ranges for age, sex and Tanner stage at baseline. High baseline serum ICTP concentration decreased non-significantly reaching normal ranges during the observation. Low baseline serum LH and estradiol concentrations typical for AN normalised during the treatment. There were no significant differences in densitometric and biochemical parameters between recovered and non-recovered subgroups, spine and TB-Z-scores were lower in non-recovered subgroup.
We conclude that AN seriously affects skeletal status and bone metabolism in adolescent girls.
 



L08 ZŁAMANIA KRĘGÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:57-58.
 

 
L08
ZŁAMANIA KRĘGÓW U DZIECI I MŁODZIEŻY
 
Popko J.
Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: kręgosłup dziecięcy, złamania, leczenie
 
Wstęp. Złamania kręgosłupa dziecięcego nie są zjawiskiem częstym. W naszym materiale klinicznym, podobnie jak i w innych ośrodkach, stanowią one w ciągu roku około 1,8% wszystkich urazów charakterystycznych dla wieku rozwojowego. W wieku rozwojowym najczęściej ulegają złamaniom kości przedramienia – około 35 %, następnie obojczyk – 21 %, dalszy odcinek kości ramiennej – 16,4 %, kości goleni – 10,7 % i kość udowa – 7,4 %. Badania densymetryczne wykazały dobrą mineralizację kręgów u młodocianych, a szczytowa masa kostna (peak bone mass- PBM) jest osiągana w kręgosłupie prawie w 100 % w końcu II dekady życia. Najprawdopodobniej warunkuje to dobrą wytrzymałości mechaniczną kręgów w tym wieku.
Celem pracy jest retrospektywna ocena wyników leczenia dzieci ze złamaniem kręgosłupa w latach 2001 – 2007 w naszej Klinice.
Materiał i metody. Analizie poddano 33 chorych ( 12 dziewcząt i 21 chłopców ), w wieku 3 – 18 lat z urazowym złamaniem kręgosłupa. Diagnostyka była oparta o wywiad, badanie przedmiotowe, zdjęcia radiologiczne. W razie konieczności diagnostyka była poszerzana o badania tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego. Stopień uszkodzenia układu nerwowego towarzyszący obrażeniom kręgosłupa był oceniany wg skali Frankela.
Wyniki. Najczęstszą przyczyną urazu kręgosłupa był wypadek komunikacyjny – 19, upadek z wysokości – 12, skok do wody – 2, przygniecenie -2 przypadki. Najwięcej – 17 chorych było w wieku 15 – 18 lat, 1 dziecko w wieku 3 lat. U 3 chorych stwierdzono uszkodzenie odcinka szyjnego kręgosłupa, u 30 odcinka piersiowo-lędźwiowego. Różnego stopnia uszkodzenia układu nerwowego odnotowano u 13 chorych, występowały one w złamaniach niestabilnych kręgosłupa. Leczenie nieoperacyjne zastosowano u 20 chorych w złamaniach stabilnych kręgosłupa ( gorsety gipsowe, Jevetta, kołnierze ortopedyczne ). U 14 pacjentów ze złamaniem stabilnym kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego nastawiano złamania metodą Watson-Jonsa, a następnie unieruchamiano gorsetem gipsowym. U dzieci młodszych dało się zauważyć odbudowę przedniej wysokości złamanego trzonu.
W grupie 13 – chorych z uszkodzeniem korzeniowo – rdzeniowym były 2 przypadki urazu rdzenia kręgowego bez zmian radiologicznych, dzieci te nie były operowane. Zwiększona elastyczność kompleksu więzadłowego kręgosłupa dziecięcego w odpowiedzi na wysoką energię urazu doprowadziła do trwałego uszkodzenia rdzenia kręgowego. Pacjenci ci są niesprawni z porażeniem kończyn dolnych i zwieraczy.
U dwojga chorych operowano odcinek szyjny kręgosłupa ( 1 z dostępu przedniego, 1 z dostępu tylnego ). U dziewięciu chorych z uszkodzeniem kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego wykonano odbarczenie tylne rdzenia kręgowego i spondylodezę. W leczeniu pooperacyjnym nie stosowano unieruchomienia gipsowego. Tylko u jednego chorego operowanego nie uzyskano poprawy.
Wnioski: 1. U dzieci mogą występować przypadki z uszkodzeniem rdzenia kręgowego bez zmian radiologicznych ( spinal cord injury without radiografic abnormality – SCIWORA ). 2. Leczenie złamań kręgosłupa u dzieci i młodzieży nie odbiega od przyjętego sposobu postępowania u chorych dorosłych. 3. Złamania kręgosłupa z uszkodzeniem układu nerwowego wymagają szybkiego odbarczenia rdzenia kręgowego i stabilizacji.
 
 
L08
PEDIATRIC SPINE INJURIES
 
Popko J. 
Departament of Pediatric Orthopedics and Traumatology Children Hospital Medical University of Białystok
 
Key words: pediatric spine, fracture, treatment
 
Introduction. Spine fractures are rare and represent 1-2% of all pediatric fractures. In children and adolescents most often occur fractures of forearm – 35%, clavicle – 21%, distal humerus – 16,4%, tibia – 10,7% and femur – 7,4%. Peak bone mass (PBM) assessed by dual emergy x-ray absorptiometry (DXA) to achive in the spine is nearly 100% in the end of the second decade of life. Most likely it quarantees well mechanical resistance of pediatric spine.
The aim of the present study is a retrospective review of patients with spine fracture treated at our institution between 2001 and 2007.
Materials and methods. A retrospective review was performed on 33 patients (12 girls and 21 boys) with spine fractures. The age at injury was 3-18 years. The diagnostic was supported by anamnesis, physical examination and radiographic analysis. If necessary it was extendet with computer tomography (CT) and magnetic resonance (MR) of the spine for definitive diagnosis. The degree neurological injury was estimated by Frankel scale.
Results. The mechanism of injury was obtained from medical records and categorized as: road accident – 19, fall from height – 12, diving – 2, crush – 2 patients. Most patients (17) were 15-18 year old, and 1 child was 3 year old. 3 patients had cervival spine injuries and 30 children had thoracic and lumbar spine lesions. Neurological injury was diagnosed with 13 patients who had unstable fractures of spine.
 Non operative treatment was performed on 20 patients with stable fracture of spine, we used: hyperextension casting – 14, Jevett orthosis – 4, cervical brace – 2. In younger patients treated with hypertension casting we observed rebuilding of a front height of the fractured vertebrae.
 In the group of 13 patients with spinal cord injury there were 2 patients, age of 3 and 8 years, without radiografic abnormality (SCIWORA). They did not undergo operation. In the majoraty of cases, SCIWORA is caused by hyperextension or flexion injuries due to characteristic anatomic differences of the more elastic and more deformable pediatric spine. These patients are disabled with paresis of legs and sphincters.
2 patients with cervical spine injuries were treated surgically with good results.
Surgical posterior decompression and instrumentation were performed on 9 patients with thoracic and lumbar spine trauma with an addition neurological deficyt. Only one patient in this group didn’t show improvement.
Conclusions: 1. A spinal cord injury without radiografic abnormality (SCIWORA) is possible only in children. 2. Treatment of pediatric spine fracture isn’t different from that adults. 3. A spine fractue with neurological defects needs rapid surgical decompresion and instrumentation.
 



ZASTOSOWANIE SUPLEMENTACJI PREPARATÓW WAPNIA I WITAMINY D3 ORAZ CYKLICZNEJ (…)

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L11
ZASTOSOWANIE SUPLEMENTACJI PREPARATÓW WAPNIA I WITAMINY D3 ORAZ CYKLICZNEJ ESTROGENOWO-PROGESTERONOWEJ TERAPII ZASTĘPCZEJ U DZIEWCZĄT Z JADŁOWSTRĘTEM PSYCHICZNYM
 
Roztoczyńska D. 1, Dziatkowiak H. 1, Starzyk J. 1, Czerwiński E. 2
1 Klinika Endokrynologii Dzieci i Młodzieży Polsko-Amerykański Instytut Pediatrii CMUJ, Wielicka 265, 30-663 Kraków
2 Krakowskie Centrum Medyczne, Kopernika 32, 31-501 Kraków
 
Słowa kluczowe: anorexia nervosa, osteoporoza
 
Celem pracy jest ocena wpływu suplementacji preparatów wapnia i witaminy D3 oraz cyklicznej estrogenowo-progesteronowej terapii zastępczej u dziewcząt z jadłowstrętem psychicznym. Materiał
Analizowano 36 dziewcząt z J.P. w wieku średnio 15,3 lat. W chwili rozpoczęcia obserwacji jedna z dziewcząt miesiączkowała, u 8 nie wystąpiła pierwsza miesiączka, u 27 rozpoznano wtórny brak miesiączki trwający średnio 11,14 miesięcy. Wskaźnik masy ciała (BMI) wynosił średnio 15,95 kg/m2, trzyletni okres obserwacji zakończyło 33 dziewczęta. Wyodrębniono dwie grupy dziewcząt: grupę I (n-16), która nie wymagała farmakologicznego leczenia osteoporozy oraz grupę II (n-20), która otrzymała farmakologiczne leczenie osteoporozy.
Metody
U wszystkich chorych przed leczeniem oraz co 6 miesięcy wykonywano badanie przedmiotowe oraz pomiary antropometryczne. Co 12 miesięcy oceniono gęstość mineralną kręgosłupa w odcinku L2-L4, (DXA, Lunar DPX – IQ). Co 6 miesięcy pobierano krew w celu wykonania badań hormonalnych i biochemicznych. W surowicy oznaczono stężenie estradiolu, LH, FSH, PTH, IGF-I oraz kortyzolu. Badania biochemiczne służyły do oceny przemiany wapniowo-fosforanowej. Wszystkie dziewczęta były leczone dietetycznie i psychologicznie. U dziewcząt z prawidłową gęstością mineralną kości nie stosowano farmakologicznego leczenia osteoporozy (grupa I). U dziewcząt z niską gęstością mineralną kości, zastosowano suplementację preparatów wapnia i witaminy D3, a w przypadku wtórnego braku miesiączki trwającego 12 miesięcy hormonalną terapię zastępczą (grupa II).
Wyniki
Dziewczęta, w grupie I były młodsze, miały krótszy czas trwania braku miesiączki i wyższe wartości wskaźnika Z-score, mimo to po zakończeniu leczenia obniżyły gęstość mineralną kości. Natomiast dziewczęta w grupie II były starsze i pomimo niższych początkowo wartości Z-score oraz dłuższego czasu trwania wtórnego braku miesiączki poprawiły gęstość mineralną kości. Analiza wyników badań u wszystkich chorych wykazała, że czynnikiem decydującym o gęstości mineralnej kości u chorych na J.P. jest czas trwania braku miesiączki.
Wnioski
Skrócenie czasu trwania wtórnego braku miesiączki, suplementacja preparatów wapnia i witaminy D3, jak również leczenie hormonalne decydują o poprawie gęstości mineralnej kości u chorych z J.P.
 
 
L11
CALCIUM, VITAMIN D3 SUPPLEMENTATION AND CYCLIC ESTROGEN-PROGESTERONE THERAPY IN GIRLS WITH ANOREXIA NERVOSA
 
Roztoczyńska D.1, Dziatkowiak H. 1, Starzyk J. 1, Czerwiński E. 2
1 Department of Pediatric Endocriynology Polish-American Children Hospital Jagiellonian University CMUJ, Wielicka 265, 30-663 Krakow, Poland
2 Krakowskie Centrum Medyczne, Kopernika 32, 31-501 Krakow, Poland
 
Keywords: anorexia nervosa, osteoporosis
 
The aim of this study is an analysis of factors determining mineral bone density, such as body mass index (BMI) duration of secondary amenorrhea, Calcium, Vitamin D3, supplementation and cyclic estrogen-progesterone therapy in girls with anorexia nervosa.
Material
The analysis included 36 anorectic girls at the mean age of 15.3 years. The mean body mass index was 15.95 kg/m2. Of this group, at the beginning of the observation period, one patient still menstruated despite her body mass loss, eight girls were pre-menarche, and the remaining 27 patients has secondary amenorrhea of the mean duration of 11.14 months. The 3-year observation period was accomplished in 33 girls. All the patients were subjected to dietary treatment and psychotherapy. In 20 patients additional pharmacotherapy of osteporosis was introduced Calcium and vitamin D3 preparations; girls with secondary amenorrhea persisting for 6-12 months received cyclic estrogen-progesterone substitution therapy. Those patients were further divided into two subgroups: Group I ( n-16) – patients without pharmacotherapy of osteoporosis, and group II (n-20)– patients on pharmacotherapy.
Methods
Physical examination for BMI evaluation, laboratory and hormonal tests was performed every 6 months. Calcium-phosphate and bone metabolism were assessed in all the patients based on analysis of PTH and alkaline phosphatase levels, serum calcium and phosphours, 24-hour calciuria, as well as the values of osteogenesis and bone resorption markers. Hormonal testes included: estradiol, LH, FSH, IGF-I and cortisol serum levels, and cortisol in 24 hours urine collection. Bone mineral density was determined in all the girls prior to follow-up and during the 3-year therapy. Spine densitometry in the AP projection was performed every 12 months, using Lunar unit. The following indices were assessed: BMD, BMC, BMAD and Z score.
Results
At the beginning of the follow-up and in subsequent years, no significant differences in biochemical and hormonal parameters were found between subgroups. On the other hand, differences were noted with respect to treatment. In girls without pharmacotherapy for osteoporosis (I), which were significantly younger, with a shorter duration of secondary amenorrhea and with initially higher bone mineral density, the value of Z-score decreased in three consecutive years of therapy. Girls on pharmacotherapy for osteoporosis (II) were significantly older and – despite their significantly longer duration of secondary amenorrhea and lower Z-score values – an increase in their mineral bone density was noted after three years of treatment.
Conclusion
Bone density in anorectic patients depends mainly on the duration of secondary amenorrhea. Calcium and vitamin D3 supplementation, as well as cyclic estrogen – progesterone therapy are indicated in prevention and treatment of osteoporosis in anorectic patients.
 



L09 CO Z DIAGNOSTYKĄ CHORÓB METABOLICZNYCH KOŚCI U NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:47-48.
 
 
L09
CO Z DIAGNOSTYKĄ CHORÓB METABOLICZNYCH KOŚCI U NIEMOWLĄT I MAŁYCH DZIECI
 
Jakubowska-Pietkiewicz E. 
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości, I Katedra Pediatrii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
 
Słowa kluczowe: Choroby metaboliczne kości, dzieci, niemowlęta, diagnoza
 
Szybkie tempo wzrastania, zmiana proporcji ciała, naturalna ewolucja sposobu odżywiania, intensywny rozwój psychoruchowy a następnie duża aktywność własna to podstawowe elementy rozwoju małego dziecka (do 5 roku życia). Z drugiej zaś strony stosunkowo niewielki wpływ negatywnych czynników środowiskowych sprawiają, iż ocena układu kostnego w tym wieku jest konieczna (zasadna) – w celu wyjaśnienia etiopatogenezy zaburzeń mineralizacji kośćca w późniejszych okresach życia i – jednocześnie trudna: z powodu baraku biologicznych układów odniesienia i odrębności rozwojowych niemowląt i małych dzieci.
Badania diagnostyczne w tym okresie życia związane są przede wszystkim z rozpoznawaniem chorób uwarunkowanych genetycznie (wrodzona łamliwość kości, dysplazje kostne), urazami oraz przewlekłymi schorzeniami układowymi. Złamania kości długich u dzieci do 3 r. życia stanowią mniej niż 1% wszystkich złamań u dzieci i młodzieży i dlatego rzadko w ich etiologii rozważane są zaburzenia metaboliczne tkanki kostnej (choroba metaboliczna kości wcześniaków, krzywica, osteoporoza). Obecnie zaś wprowadzane są do diagnostyki nowe nieinwazyjne metody pozwalające na ocenę układu kostnego takie jak: ilościowe badanie ultradźwiękowe (aparatem Sunlight Omnisense 7000P (QUS) oraz badanie denstometryczne z opcją pomiarową Infant. Istotną rolę w diagnostyce chorób metabolicznych kości we wczesnym okresie rozwojowym mogą mieć także badania genetyczne – dowiedziono bowiem, że związek pomiędzy gęstością mineralną kości a genotypem VDR lepiej jest widoczny w młodszych grupach wiekowych (poprzez naturalne ograniczenie wpływu czynników środowiskowych). Najprostsze u małych dzieci jest zatem wykonanie badań biochemicznych i ocena wskaźników przemiany wapniowo-fosforanowej ze stężeniem metabolitów witaminy D. W diagnostyce chorób metabolicznych kości są jednak to badania podstawowe, do których powinny dołączyć densytometryczna i ultradźwiękowa ocena szkieletu.
 
 
L09
WHAT IS THE BONE METABOLIC DISEASES DIAGNOSTICS IN INFANTS AND CHILDREN UNDER 5 YEARS
 
Jakubowska-Pietkiewicz E. 
Department of Paediatric Propedeutics and Metabolic Diseases
 
Key wrods: metabolic bone diseases, children, infants, diagnosis
 
Rapid growth rate, change in the body proportions, natural evolution of nutrition, intensive psychomotoric development and big physical activity of children under 5 years are the basic elements of them development. In the second side the small influence of negative environmental factors cause the necessity of the skeletal system assessment in the aim of explaining the ethiophatogenesis of bone mineralisation disturbances in the later periods of life, and difficult by the cause of lack of biological norms for this ages and the developmental differences infants and little children.
The diagnostics examination in this period of life are connected with the diagnosis of the genetic diseases (osteogenesis imperfecta, skeletal dysplasia), traumas and chronic systemic disturbances. Long bone fractures in children under 3 years are the less than 1% of all fractures in children and adolescents and therefore very rarely in theirs etiology the metabolic disturbances of bone tissues are taken into the consideration (the prematurity osteopenia, rikets, osteoporosis). Nawadays the new noninvasive methods are performed to diagnosis which enable the skeletal system assessment (e.i. the quantitive ultrasound with Sunlight Omnisense 7000P (QUS) and densitometric examination by Infant programme. The important role in the bone metabolic diseases diagnosis in the recent years play the genetic examinations – it was proven that connection between the bone mineral density and VDR genotype better observed in the younger groups of age (through the natural limitation of the environmental factors influence)The easiest in small children are the biochemical investigations and the assessment of calcium –phosphorus metabolism indices with the vitamin d metabolite concentration. In the diagnosis of metabolic diseases these are the basic examinations and denstitometric and ultrasound assessment of the skeleton should be joined to them.
 
The study was partly financed by Grant No N 406 05031/1860
 



GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI WOKÓŁ BEZCEMENTOWEJ, POKRYTEJ HYDROKSYAPATYTEM, PROTEZY ABG STAWU BIODROWEGO

|
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
 
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
 
 
L12
GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI WOKÓŁ BEZCEMENTOWEJ, POKRYTEJ HYDROKSYAPATYTEM, PROTEZY ABG STAWU BIODROWEGO
 
Tałałaj M. 1, Obrębki M. 2, Paczyńska M. 1, Marcinowska-Suchowierska E. 1, Rąpała K. 2
1 Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych CMKP, Szpital im. prof. W.Orłowskiego, ul. Czerniakowska 231, 00-416 Warszawa
2 Klinika Ortopedii CMKP, Warszawa
 
 
Słowa kluczowe: proteza stawu biodrowego, gęstość mineralna kości
 
Wstęp
Proteza stawu biodrowego jest często wszczepiana pacjentom ze złamaniami zlokalizowanymi w okolicy bliższej nasady kości udowej oraz u chorych z zaawansowanymi zmianami zwyrodnieniowymi stawów biodrowych. Jednym z najczęstszych późnych powikłań tego typu zabiegów jest postępujący ubytek tkanki kostnej wokół protezy prowadzący do dolegliwości bólowych i wtórnych złamań kości. U pacjentów z protezami cementowymi drobne cząsteczki metalu i masy cementowej stymulują sekrecję cytokin prozapalnych przez makrofagi i nasilają osteoklastyczną resorpcję tkanki kostnej. Stosowane w ostatnich latach protezy bezcementowe, pokryte w swej proksymalnej części hydroksyapatytem mają wiązać się z tkanką kostną, ograniczać reakcję zapalną i opóźniać lizę kości wokół ich trzpieni.
Celem pracy było określenie czy zastosowanie pokrytych hydroksyapatytem bezcementowych protez ABG pozwoli zapobiec ubytkowi masy kostnej w sąsiedztwie trzpienia protezy.
Materiał i metodyka
Spośród 112 pacjentów włączonych do badania, 38 pacjentów (25 kobiet i 13 mężczyzn), w wieku 25-69 lat (średnio 44 lata) obserwowano prospektywnie przez okres co najmniej 7 lat. Badania densytometryczne metodą DXA wykonywano w okresie pierwszych 3 tygodni po operacji, a następnie po 3, 6, 12, 24, 36 i 84 miesiącach od zabiegu. Określano gęstość mineralną kości (BMD) wokół górnej części protezy (analiza standardowa) oraz wokół całego jej trzpienia (strefy Gruena). Mierzono też bezpośrednio po operacji oraz po 1, 2, 3 i 7 latach BMD w kręgosłupie lędźwiowym i bliższej nasadzie przeciwległej kości udowej, a także stężenia Ca, P i aktywność ALP w surowicy krwi oraz FUCa/Kr.
Wyniki
U pacjentów ze wszczepioną endoprotezą ABG stwierdzono obniżenie BMD wokół trzpienia protezy o 2-12% w okresie pierwszych 3 miesięcy po operacji. Obniżenie BMD było większe u kobiet niż u mężczyzn, u pacjentów z szybszą przebudową szkieletu i nie korelowało ze zmianami BMD w pozostałych obszarach szkieletu. W kolejnych miesiącach gęstość mineralna kości wzrastała stopniowo osiągając po 2 latach wartości zbliżone do wielkości początkowych, z wyjątkiem górno-przyśrodkowego obszaru kości udowej (7. strefa Gruena), gdzie obserwowano postępujący ubytek tkanki kostnej.
W okresie kolejnych 5 lat wartość BMD wokół całego trzpienia protezy obniżyła się o 1-10%, z wyjątkiem obszaru krętarza większego (1. strefa Gruena).
Wnioski
Zastosowanie bezcementowych, pokrytych hydroksyapatytem protez ABG nie zapobiega obniżaniu BMD wokół trzpienia protezy.
 
 
L12
BONE MINERAL DENSITY AROUND CEMENTLESS ABG HIP PROSTHESIS WITH PROXIMAL HYDROXYAPATITE COATING
 
Tałałaj M. 1, Obrębki M. 2, Paczyńska M. 1, Marcinowska-Suchowierska E. 1, Rąpała K. 2
1 Department of Family and Internal Medicine, Postgraduate Medical Ed. Centre, Warsaw, Poland
2 Department of Orthopedic Surgery, Postgraduate Medical Ed. Centre, Warsaw, Poland
 
Keywords: hip prosthesis, bone mineral density
 
Introduction
Hip prosthesis is often implanted in patients with hip fractures and with advanced arthrosis of hip joints. One of the most often late complications of that treatment is progressive bone loss around the prosthesis, resulting in pain and secondary bone fractures. In patients with hip prostheses fixed with cement small particles of metal and cement stimulate secretion of inflammatory cytokines by macrophages and increase osteoclastic bone resorption. Cementless prostheses with proximal hydroxyapatite coating that have been used last years are expected to bind with bone tissue, reduce the inflammatory reaction and retard bone lysis around the stems.
The aim of the study was to determine, whether the employment of cementless, hydroxyapatite coated ABG prostheses prevents bone mass loss next to their stems.
Material and methods
Out of 112 patients included into the study, 38 patients (25 women and 13 men), aged 25-69 years (mean age 44 years) were observed prospectively for at least 7 years. DXA scans were performed within 3 weeks after the operation and then after 3, 6, 12, 24, 36 and 84 months following the procedure. BMD surrounding both upper part of the prosthesis (standard zones) and its whole stem (Gruen zones) was determined. Directly following the operation and then after 1, 2, 3, and 7 years of the study measurements of BMD of the lumbar spine and of the opposite proximal femur as well as serum concentrations of Ca, P, ALP activity, and FUCa/Kr were performed.
Results
The patients after ABG prosthesis implantation showed a decrease in BMD around the prosthetic stem by 2-12% within the first 3 months following the operation. The decrease in BMD was more pronounced in women than in men, in patients with higher bone turnover, and was independent of the changes in BMD in other parts of the skeleton. During the next months BMD was raising gradually and after two years approached the baseline values with exception of upper medial part of the femur (7th Gruen zone) where progressive reduction in BMD was observed. Over the next 5 years BMD around the prosthetic stem decreased by 1-10% except of the region of greater trochanter (1st Gruen zone).
Conclusions
Implantation of cementless ABG hip prostheses with proximal hydroxyapatite coating does not prevent bone mass loss next to their stems.



L10 THE QUALITY OF BONE TISSUE AS A RISK FACTOR FOR VERTEBRAL COMPRESSION FRACTURES IN CHILDREN

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:59.
 
 
L10
THE QUALITY OF BONE TISSUE AS A RISK FACTOR FOR VERTEBRAL COMPRESSION FRACTURES IN CHILDREN
 
Falameeva O.V., Sadovoy M.A. 
Novosibirsk Research Institute of Traumatology and Orthopaedics, Novosibirsk, Russia
 
Key words: osteoporosis, children, fracture, spine, densitometry.
 
Objective. Juvenile osteoporosis is considered as one of the causes of vertebral compression fracture in children. Spinal fractures in children are serious and prognostically unfavorable musculoskeletal injuries. The objective was to investigate parameters of bone mineral density (BMD) in children with vertebral compression fractures.
Methods. We performed dual energy X-ray absorptiometry using osteodensitometer HOLOGIC (QDR, Discovery-A, USA) to examine 166 children and adolescents of both genders aged 6 to 16 years having compression fractures of one or more vertebrae. These children also underwent plain radiography and computer tomography. Osteodensitometry results were assessed based on Z score.
Results. The injury occurred due a backfall from the own height in 53.1% of children; sliding down snow slope and a fall out from the tree or the swing in 18.2% ; fall on the buttocks in 18.4%; and due an undetermined cause in 10.3%. Traumatic vertebral compression was more frequent in the middle thoracic spine (48.6%) and in the lower thoracic spine (32.1%), versus 9.1% and 8.9% frequencies in the upper thoracic and thoracolumbar spine, respectively. Localizations of compression fractures in cervical and lumbar spine were singular – 1.3%. Decrease in bone mineral density at all skeletal regions expressed as Z-score £–2.0 SD and more was reported in 73 children (43.9%). BMD changes were 1.8-fold more often observed in boys than in girls (28.3% and 15.7%, respectively). Our study identified a prevalence of children aged 6 to 9 years among those having vertebral compression fractures (50.6%), and some less incidence in patients aged 10 to 12 years and 13 to 14 years (27.7% and 21.7%, respectively). It was found that vertebral compressive fractures, regardless of BMD deficit amount, were more frequent in the middle and lower thoracic spine (80.7%). The high incidence fractures in patients with normal BMD (24.7%) or systemic osteopenia (44%) testifies that bone mass deficit (mineralization) is not a single cause for bone strength decrease in pediatric osteoporosis, and that a fracture risk depends on qualitative and structural disorders in bone tissue occurring in the process of it’s remodeling. Among children with normal BMD compression fractures were 2.7-fold more frequent in girls than in boys (18.0% and 6.6%, respectively). With advancing age the number of children with vertebral compression fractures associated with different-grade systemic osteopenia and osteoporosis gradually increases.
Conclusion. Mineral density of the skeleton in critical periods of the growth in children reflects bone mass and size to a grater degree than bone quality. The absence of close correlation between vertebral compression fractures and BMD decrease in children and adolescents is not most likely depending on disorder in bone tissue mineralization but on that in formation of organic component of the bone matrix. This is eventually accompanied by bone density accumulation and by low peak bone mass at the appropriate age.
 



ZMIANY MINERALIZACYJNE TKANKI KOSTNEJ OKOLICY PROTEZY STAWU KOLANOWEGO W OCENIE DXA

|
 

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)

L13
ZMIANY MINERALIZACYJNE TKANKI KOSTNEJ OKOLICY PROTEZY STAWU KOLANOWEGO W OCENIE DXA

Gajda T., Gaździk T.S., Kaleta M., Wroński S.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach

Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka kolana, densytometria, gęstość kości

Wstęp
Badanie densytometryczne z użyciem dwoistej wiązki promieni rentgenowskich (DXA) jest aktualnie najbardziej dostępnym sposobem monitorowania tkanki kostnej w dowolnie wybranym odcinku szkieletu. Szerokie zastosowanie znalazło ono dla oceny stanu kości po zabiegach alloplastyki stawu biodrowego. Niewiele publikacji dotyczy zmian mineralizacyjnych w okolicy tkanki kostnej po zabiegach protezoplastyki kolana.
Cel pracy
Celem pracy jest dokonanie prospektywnej analizy dynamiki zmian mineralizacyjnych tkanki kostnej u pacjentów z zaawansowaną chorobą zwyrodnieniową stawów kolanowych poddanych zabiegowi alloplastyki.
Materiały i Metoda
W Katedrze i Oddziale Klinicznym Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej wykonujemy badania densytometryczne tkanki kostnej wokół implantowanych protez stawu kolanowego.
Grupę badaną stanowiło 76 pacjentów – 59 kobiet oraz 17 mężczyzn. Wiek badanej grupy wahał się pomiędzy 46 a 83 rokiem życia, średnio 69 roku. Pacjentów podzielono na podgrupy biorąc pod uwagę płeć, wiek, masę ciała oraz wskaźnik masy ciała (BMI).
Implantowano protezy typu PFC firmy Johnson&Johnson (u 35 chorych) oraz AGC II Biomet Merck (u 41). Każdy pacjent miał wykonanych pięć badań DXA przy użyciu aparatu Lunar DPX-L: przed zabiegiem operacyjnym, w 2 i 5 tygodniu oraz w 3 i 6 miesiącu po zabiegu operacyjnym. Podczas analizy wszystkich badań wyznaczono cztery własne strefy badania (ROI)- jedną w obrębie dalszej nasady kości udowej oraz trzy zlokalizowane w bliższej nasadzie kości piszczelowej.
Ocenie poddano ewolucję zmian wartości gęstości mineralnej kości (BMD) w poszczególnych obszarach badania, w każdej podgrupie. Analizowano również dynamikę zmian w stosunku do badania w 14 dobie.
Wyniki
• W 14 dobie po zabiegu, stwierdziliśmy przyrost wartości BMD we wszystkich czterech strefach ROI w stosunku do badania przed operacją.
• W całej grupie badanej największy spadek BMD w 6 miesiącu po zabiegu operacyjnym miał miejsce w okolicach pod plateau komponenty piszczelowej, natomiast najmniejszy spadek BMD zaobserwowaliśmy w okolicy dalszej nasady kości udowej ponad protezą.
• Najmniejsze wahania BMD odnotowano u pacjentów najmłodszych.
• Większe spadki wartości BMD w odniesieniu do badania w 14 dobie miały miejsce w podgrupie kobiet.
• Podobne zjawisko zaobserwowano w podgrupie pacjentów najlżejszych oraz o najmniejszych wartościach BMI.
Wnioski
• Badanie densytometryczne stawu kolanowego po wykonanej alloplastyce pozwala śledzić dynamikę zmian mineralizacyjnych tkanki kostnej zachodzących wokół implantu.
• Zamiany mineralizacyjne tkanki kostnej w otoczeniu protezy stawu kolanowego zależne są od płci, wieku, wzrostu, masy ciała i wskaźnika BMI.

L13
THE DXA EVALUATION OF BONE MINERALIZATION CHANGES WITHIN THE AREA OF KNEE JOINT PROSTHESIS

Gajda T., Gaździk T.S., Kaleta M., Wroński S.
Department and Clinic of Orthopaedics, Silesian Medical Academy in Katowice, Poland

Keywords: knee arthroplasty, DXA, bone mineral density

Introduction
Densitometry using dual energy X-ray Absorptiometry (DXA) is currently the most accessible way of monitoring bone tissue condition at any chosen skeleton section. DXA found a wide application in valuation of bone condition after alloplastic hip joint replacements. There are very few publications on bone tissue mineralization changes in the knee joint area after it’s arthroplasty.
Aim
The goal of this research is prospective analysis of bone tissue mineralization within the group of patients with advanced degenerative knee joint disease that underwent knee arthroplasty.
Methods
In our Orthopaedics Department we carry out densitometric examinations in the area of knee joint implants since 2002.
The research group consisted of 76 patients – 59 female and 17 male. The average age of patients waved from 46 to 83, average 69. Patients were divided into subgroups considering sex, age, body mass and body mass index (BMI).
We implanted PFC Johnson&Johnson prostheses (35 patients) and AGC II Biomet Merck (41 patients). Each of the patients underwent 5 DXA procedures using Lunar DPX-L equipment: before the operation, 2 and 5 weeks after, 3 and 6 months after arthroplasty.
During the analysis 4 examination areas were marked out – one on the distal base of femur and three located on the proximal base of tibia.
We evaluated the bone mineral density (BMD) changes within marked out zones in every subgroup. We evaluated as well the dynamics of changes in 14 days.
Results
• 14 days after the arthroplasty we found out BMD value increment in each of the four marked out zones compared to the value before the procedure.
• In the research group the biggest BMD value fall, 6 months after the procedure, occurred beneath the tibial component plateau, while the smallest BMD value fall was observed within the distal femoral base area above prosthesis.
• The smallest BMD value fluctuations were noticed in youngest patients group.
• Bigger BMD value falls, 14 days after the procedure, occurred within the female group.
• Same occurrence was observed in the lightest group and with the lowest BMI.
Conclusions
• The knee joint densitometry after arthroplasty allows monitoring the dynamics of mineralization changes occurring round the implant.
• Bone tissue mineralization changes within knee joint area depend on sex, age, height, body mass and BMI.



L11 ZASADY PROFILAKTYKI, ROZPOZNAWANIA I LECZENIA OSTEOPOROTYCZNYCH ZŁAMAŃ KOŚCI

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2).
 
 
L11
ZASADY PROFILAKTYKI, ROZPOZNAWANIA I LECZENIA OSTEOPOROTYCZNYCH ZŁAMAŃ KOŚCI
 
Górecki A.1, Marczyński W.2, Czerwiński E.3, Chmielewski D.4 
1 Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Górecki
2 Klinika Ortopedii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Samodzielny Szpital Kliniczny im. Prof. A. Grucy w Otwocku
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Wojciech Marczyński
3 Polskie Towarzystwo Osteoartrologii w Krakowie
Przewodniczący: dr hab. med. Edward Czerwiński
4 Zespół Ortopedyczno-Traumatologiczny Szpitala HOSPITEN – Lanzarote, Puerto del Carmen, Hiszpania
Kierownik: dr n. med. Dariusz Chmielewski
 
Opublikowano w: Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, 9, 5; 548-554
 
link do artykułu:
www.osteoporoza.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=81&catid=128&Itemid=110

L11
THE PRINCIPLES OF PROPHYLAXIS, DIAGNOSIS AND TREATMENT OF OSTEOPOROTIC BONE FRACTURES
 
Górecki A.1, Marczyński W.2, Czerwiński E.3, Chmielewski D.4 
1 Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego w Warszawie.
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Andrzej Górecki
2 Klinika Ortopedii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Samodzielny Szpital Kliniczny im. Prof. A. Grucy w Otwocku
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Wojciech Marczyński
3 Polskie Towarzystwo Osteoartrologii w Krakowie
Przewodniczący: dr hab. med. Edward Czerwiński
4 Zespół Ortopedyczno-Traumatologiczny Szpitala HOSPITEN – Lanzarote, Puerto del Carmen, Hiszpania
Kierownik: dr n. med. Dariusz Chmielewski
 
Published in: Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, 9, 5; 548-554