1

P40 EFFECTIVENESSOF TWO REGIMES OF GLUCOSAMINE AND CHONDROITIN FOR TREATMENT OF PAIN SYNDROME […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:156.
 
 
 
P40
EFFECTIVENESSOF TWO REGIMES OF GLUCOSAMINE AND CHONDROITIN FOR TREATMENT OF PAIN SYNDROME IN PATIENT WITH KNEE OSTEOARTHRITIS
 
Povoroznyuk V.V., Grygoryeva N.V.
 
Institute of Gerontology AMS Ukraine,
Ukrainian Scientific-Medical Centre for the Problems of Osteoporosis,
Kyiv, Ukraine
 
            The research was aimed at evaluating the effectiveness of two regimes (continuous and interrupted) of Theraflex (500 mg glucosamine hydrochloride, 400 mg chondroitin sulphate) in patients with knee osteoarthritis. Outcomes evaluated were pain, measures of performance (function, activity of daily living, disability), employment status, range of motion, and patient satisfaction/patient global perceived effects.
            Materials and methods. The first group included 50 patients (aged 64.5±1.1 years) with knee osteoarthritis (II stage, Kellgren-Lawrence’s classification), who took the drug in continuous regime during 9 months. The second group included 50 patients with the same diagnosis (aged 64.6±1.0 years), who took Theraflex twice during 3 months with 3 months interruption. We examined the patients before the treatment and after 1, 3, 6, 9 and 12 months. Methods of study: Mc-Gill questionnaire, visual-analogical scale (VAS), Lequen’s index, WOMAC, EuroQol-5D, 15-m. test, 6-min. test.
            Results. After three months of Theraflex’s treatment it was observed a reliable decrease of pain syndrome in both groups by WOMAC, decrease of constraint in movements, improvement of index of everyday activity, VAS, 15-m.test. Examination of patients during 6, 9 and 12 months show the effectiveness of both regimes of the therapy. Intensity of pain syndrome and functional activity didn’t differ between the groups.
            Conclusion. During 1-year period two regimes of Theraflex it was established effective decrease of intensity of the pain syndrome and improvement of everyday activity in patients with knee osteoarthritis. The analgesic effect after taking Theraflex becomes noticeable after three months and quality of life significantly improved in patients of both groups.




P41 INFLUENCE OF AMOUNT OF MUSCLE ON QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH KNEE OSTEOARTHRITIS

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:156-157.
 
 
 
P41
INFLUENCE OF AMOUNT OF MUSCLE ON QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH KNEE OSTEOARTHRITIS
 
Milenovic N.1, Popovic B.2, Savic K.3
 
1 Special Hospital for Rheumatologic Diseases, Faculty of Medicine, University of Novi Sad, Serbia
2 Faculty of Medicine, University of Novi Sad, Serbia
3 Clinic of Child Habilitation and Rehabilitation, Institute for Child and Youth Heath Care of Vojvodina, Serbia
 
Key words: osteoarthritis knee, quality of life, muscles
 
Objectives: One of common noninflammatory degenerative disease is knee osteoarthritis (KOA). Chronicle character of disease, prolonged pain episode, reduction of daily activities can influenced on quality of life. The aim of the study was to establish how amount of muscles can influence on quality of health in patients with KOA.
Methods: We examined 100 patients (30 male and 70 female), age 40-80, with the diagnosis of KOA. The muscle mass (MM) was analyzed from body composition by Tanita BC 540 Innerscan Body Composition Monitor. Patients fulfilled EuroQol 5D
Results: Average MM was 49.36 kg (SD 8.41kg) with statistical significant difference (t=5.817; p<0.0001) between gender which indicate significant higher MM for male 62.68kg (SD 6.61kg) than for female 46.47kg (SD 5.45kg). Patients evaluated their state of health on 54.93 (SD 19.56), without statistical significant difference between gender (t=0.488; p=0.629), although female patient evaluated better (55.78 vs. 51.00). Items analyzes indicated that in the first dimension: mobility -95% of patients had some walking problems, in the second dimension: self care- 64.3% of patients had some problem with self care, in the third dimension: usual activity- 89.3% of patients had some problem with performing their usual activity, in the fourth dimension: pain/discomfort 89.3% of patients had moderate pain and discomfort and in the fifth dimension: anxiety/depression 89.3% of patients had moderate anxiety and depression. We found statistical significant correlation between MM and second dimension (r=-0.389; p=0.042) and MM and the fifth dimension (r=-0.550; p=0.002) which indicated that increase of MM could reduce problem with self care and level of anxiety and depression.
Conclusions: Amount of muscle can influence on bettering quality of life in patient with KOA. Cause of that we suggested to educated patient with KOA for daily active exercise in aim to improve state of health.
 




P43 ZACHOWANIE WYBRANYCH BIOCHEMICZNYCH MARKERÓW METABOLIZMU KOSTNEGO U NIEMOWLĄT […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:157-158.
 
 
P43
ZACHOWANIE WYBRANYCH BIOCHEMICZNYCH MARKERÓW METABOLIZMU KOSTNEGO U NIEMOWLĄT Z OBJAWAMI KLINICZNYMI DOTYCZĄCYMI TKANKI KOSTNEJ, W ZALEŻNOŚCI OD STĘŻENIA 25(OH)D W SUROWICY
 
Wójcik-Skierucha E.1, Furmaga-Jabłońska W.1, Kulik-Rechberger B.2
 
1 Klinika Patologii Noworodków i Niemowląt,
2 Zakład Propedeutyki Pediatrii
Uniwersytet Medyczny w Lublinie
 
Słowa kluczowe: niemowlęta, 25(OH)D, markery metabolizmu kostnego
 
Celem pracy była ocena zależności pomiędzy stężeniem 25(OH)D, traktowanym jako optymalny wskaźnik zasobów ustrojowych witaminy D, a wybranymi biochemicznymi markerami kościotworzenia i resorpcji tkanki kostnej u niemowląt z objawami klinicznymi zaburzeń tkanki kostnej.
Badaniami objęto 55 niemowląt hospitalizowanych w Klinice Patologii Noworodków i Niemowląt Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w latach 2007-2008, u których na podstawie wywiadu, badania klinicznego oraz oznaczeń biochemicznych (stężenie wapnia, fosforu, fosfatazy alkalicznej, parahormonu i 25(OH)D w surowicy krwi oraz wskaźnika wapniowo-kreatyninowego w drugiej porcji moczu) rozpoznano krzywicę niedoborową, przedawkowanie witaminy D lub nadwrażliwość na witaminę D. Wśród badanych niemowląt wyodrębniono trzy grupy, jako kryterium podziału przyjęto poziom 25(OH)D. Grupę 1 stanowiły dzieci, u których stężenie 25(OH)D w surowicy wynosiło poniżej 30 ng/mL, grupę 2 tworzyły niemowlęta, u których stężenie 25(OH)D wynosiło od 30 ng/mL do 80 ng/mL. W grupie 3 stężenie 25(OH)D wynosiło ponad 80 ng/mL. W surowicy badanych dzieci, za pomocą metody ELISA, oznaczano stężenie markerów metabolizmu kostnego: osteoprotegeryny (OPG – pmol/L), RANKL – pmol/L, C-końcowego usieciowanego telopeptydu łańcucha alfa kolagenu typu I (CrossLaps, CTX – ng/mL) i C-końcowego propeptydu prokolagenu typu I (CICP – ng/mL). Protokół badań został zaakceptowany przez Komisję Bioetyczną Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.
Wyniki badań opracowano statystycznie (ANOVA) za pomocą programu Statistica 6.0 PL po uprzednim sprawdzeniu normalności rozkładu badanych cech. P < 0,05 uznano za statystycznie istotne.
Na podstawie wyników przeprowadzonych badań nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic w stężeniu oznaczanych markerów metabolizmu kostnego w trzech grupach badanych dzieci (p<0,05). Mimo braku istotności statystycznej, stwierdzono wyraźnie wyższe średnie stężenie inhibitora resorpcji kości jakim jest OPG (4,428 ± 2,44 pmol/L) w grupie dzieci u których stężenie 25(OH)D wynosiło od 31 do 80 ng/mL (grupa 2), w porównaniu z grupą 1 i 3. Podobnie średnie stężenie CICP – markera kościotwórzenia – w grupie 2 (1729,425 ± 684 ng/mL) było wyższe w porównaniu z wartościami oznaczonymi w grupach 1 i 3.
Wnioski: 1. Na podstawie przeprowadzonych badań nie stwierdzono różnic w stężeniu wykładników metabolizmu kostnego w zależności od stężenia 25(OH)D wsurowicy badanych niemowląt. 2. Wyniki badań wskazują że stężenie 25(OH)D nie odzwierciedla procesów kościotworzenia i resorpcji tkanki kostnej u niemowląt. 3. Ocena metabolizm kostnego u niemowląt zdrowych i chorych wymaga dalszych szczegółowych badań
 
 
P43
CONCENTRATION OF SELECTED BIOCHEMICAL BONE METABOLISM MARKERS IN INFANTS WITH CLINICAL SYMPTOMS OF BONE TISSUE DISORDERS TO 25(OH)D LEVELS
 
Wójcik-Skierucha E.1, Furmaga-Jabłońska W.1, Kulik-Rechberger B.2
 
1 Department of Neonates’ and Infants’ Pathology
2 Department of Paediatric Propedeutics
Medical University in Lublin, Poland
Chodźki 2, 20-091 Lublin, Poland
 
Key words: infants, 25(OH)D, bone metabolism markers
 
The aim of the study was to evaluate the relationship between concentration of 25(OH)D, regarded as the best functional indicator of vitamin D status, and selected biochemical markers of bone formation and resorption in infants with clinical signs of bone tissue disorders. The study included 55 infants hospitalized in the Department of Neonates’ and Infants’ Pathology in Lublin in years 2007–2008 in which, on the base of medical history, clinical examination and selected biochemical tests (calcium, phosphorus, total alkaline phosphatase, parathormone and 25(OH)D serum concentrations and the urinary calcium-creatinine ratios in spot urine samples), vitamin D deficiency rachitis, vitamin D overdoses or hypersensitivity to vitamin D were diagnosed. The examined infants were separated into three groups according to 25(OH)D levels. Infants in the 1 group had serum 25(OH)D concentrations below 30 ng/mL, in 2 group serum 25(OH)D level ranged from 31 to 80 ng/mL. In the 3 group serum 25(OH)D concentrations was more than 80 ng/mL. The following bone metabolism markers, using ELISA method, were determined in serum of examined infants: osteoprotegerin (OPG – pmol/L), RANKL – pmol/L, C-terminal cross-linked telopeptide of type I collagen (CrossLaps, CTX – ng/mL) and C-terminal propeptide of type I collagen (CICP – ng/mL). The study protocol was approved by the Bioethics Commission of Medical University in Lublin.
The research results were statistically developed (ANOVA) using Statistica 6.0 PL after checking normality of the distribution of the test. P <0.05 was considered statistically significant.
Based on the results of this study, there were no statistically significant differences in the concentration of bone metabolism markers in three groups of tested infants (p <0.05). Despite the lack of statistical significance, the research revealed clearly higher mean concentrations of bone resorption inhibitor such as OPG (4.428 ± 2.44 pmol / L) in the group of infants in whom the concentration of 25(OH)D ranged from 31 to 80 ng/mL (group 2), compared with group 1 and 3. Similarly, the average concentration of CICP – a marker of bone formation – in group 2 (1729.425 ± 684 ng/mL) were higher compared with the values marked in groups 1 and 3.
Conclusions: 1. Based on the conducted studies, there were no differences in the concentrations of bone metabolism markers, depending on the concentration of 25(OH)D in serum of tested infants. 2. Test results indicate that the concentration of 25(OH)D does not reflect the processes of formation and resorption of bone tissue in infants. 3. Evaluation of bone metabolism in healthy and sick infants requires further detailed study
 
 




P44 NAWRACAJĄCE ZŁAMANIA KOŚCI U DZIECI W REGIONIE ŁÓDZKIM – POSZUKIWANIE UWARUNKOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:158-159.
 
 
P44
NAWRACAJĄCE ZŁAMANIA KOŚCI U DZIECI W REGIONIE ŁÓDZKIM – POSZUKIWANIE UWARUNKOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
 
Rusińska A., Michałus I., Golec J., Kulińska-Szukalska K., Prochowska A.M., Chlebna-Sokół D.
 
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości I Katedry Pediatrii UM w Łodzi
 
Słowa kluczowe: złamania kości, dzieci, czynniki środowiskowe
 
Celem niniejszej pracy jest analiza związku wybranych czynników środowiskowych z występowaniem złamań u dzieci.
Materiał i metodyka. Badaniami objęto 112 dzieci w wieku 5-17 lat, w tym 81 pacjentów z wielokrotnymi złamaniami kości w wywiadzie oraz 31 dzieci uznanych za zdrowe, które stanowiły grupę porównawczą. U każdego dziecka przeprowadzono badanie densytometryczne gęstości mineralnej kośćca metodą DXA w projekcji total bodyspine oraz badanie ankietowe uwzględniające wybrane czynniki środowiskowe mogące mieć związek z występowaniem złamań.
Wyniki. W grupie badanejwięcej dzieci aniżeli w grupie odniesienia było mieszkańcami miast (90 v. 78%, p<0,05). Wśród pacjentów narażonych na dym tytoniowy w środowisku domowym średnia liczba złamań była większa aniżeli u nienarażonych (5,3 v. 3,3, p<0,05). Nie obserwowano związku pomiędzy średnim czasem przebywania na słońcu czy liczbą dzieci w rodzinie a występowaniem złamań. U dzieci ze złamaniami ojcowie posiadali najczęściej wykształcenie zawodowe (47%), w grupie odniesienia dominowało wykształcenie średnie techniczne (35%, p=0,05); stwierdzono ujemną korelację pomiędzy wykształceniem ojca a liczbą złamań (R=-0,29, p<0,05). Obserwowano istotną statystycznie dodatnią zależność pomiędzy liczbą godzin wychowania fizycznego w szkole a wskaźnikiem Z-score gęstości mineralnej, zarówno w projekcji Spine, jak i Total body (R=0,27 i 0,22, p<0,05). Ponadto wykazano ujemną korelację pomiędzy czasem aktywności ruchowej w domu a liczbą złamań (R=-0,26, p<0,05).
Wnioski. 1. Wielokrotne złamania kości u dzieci mogą być również uwarunkowane czynnikami środowiskowymi. 2. Narażenie na dym tytoniowy, obniżona aktywność ruchowa w domu oraz wykształcenie ojca wydają się mieć związek z powtarzającymi się złamaniami w wieku rozwojowym.
 
Praca częściowo finansowana w ramach grantu N407 063 32/2713.
 
 
 

P44

THE RECURRENT BONE FRACTURES IN CHILDREN IN LODZ – SEARCH FOR ENVIRONMENTAL DETERMINATIONS
 
Rusińska A., Michałus I., Golec J., Kulińska-Szukalska K., Prochowska A.M., Chlebna-Sokół D.
 
Department of Propedeutic Paediatrics and Bone Metabolic Diseases, I Faculty of Paediatrics MU in Lodz
 
Key words: bone fractures, children, enviromental factors
 
The aim of the study was analysis of relationships between selected environmental factors and bone fractures in children.
Patients and methods. The study comprised 112 children aged 5-17 years, 81 patients with history multiple bone fractures and 31 healthy patients in control group. In all children densitomeric examination of the skeleton with DXA method at total body and spine were taken. Moreover questionnaire examination taking into consideration environmental factors which are probably connected with bone fractures was carried out.
Results. In examined group more children than in controls were inhabitants (90 v. 78%, p<0,05). The mean fracture number was higher in patients subjected to tobacco smoking (5,3 v. 3,3, p<0,05). There was not observed relationship between mean time of sunlight exposure or number of children in family and fractures. Fathers of children with fractures predominantly have a vocational education (47%), in control group the most often was mean technical education (35%); there was negative correlation between father’s education and number of fracture (R=-0,29, p<0,05). There was observed significant relationship between the time of children school physical education and bone mineral density (R=0,27 i 0,22, p<0,05). Moreover was negative correlation between the time of physical home activity and fracture number (R=-0,26, p<0,05).
Conclusions. 1. Multiple bone fracture in children may be also determinated by environmental factors. 2. Exposure to tobacco smoking, decreased physical activity and father’s education seems to be connected with consecutive fractures in the developmental period.
 
The study was partly financed as a grant No. N407 063 32/2713.




P45 OCENA MASY KOSTNEJ METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ U DZIECI W OKRESIE NOWORODKOWYM

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:159-160.
 
 
P45
OCENA MASY KOSTNEJ METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ U DZIECI W OKRESIE NOWORODKOWYM
 
Michałus I., Prochowska A., Chlebna-Sokół D.
 
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości, I Katedra Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.
 
Słowa kluczowe: osteopenia wcześniacza, badanie ultradźwiękowe, noworodki
 
Ocena gospodarki wapniowo-fosforowej i gęstości mineralnej kośćca u dzieci w pierwszym miesiącu życia, zarówno donoszonych jak i urodzonych przedwcześnie (stanowiących grupę ryzyka wystąpienia osteopenii wcześniaczej), jest istotna w celu wczesnego wykrycia zaburzeń w tym zakresie.
Celem pracy była ocena wskaźników gospodarki wapniowo-fosforowej i gęstości mineralnej kośćca metodą ultradźwiękową u dzieci w okresie noworodkowym.
Materiał i metody: Przeprowadzono badania u 30 noworodków, w tym u 15 urodzonych o czasie (pomiędzy 38 a 41 hbd), z urodzeniową masą ciała 2650-4000g (średnio 3375g) i u 15 urodzonych przedwcześnie, tj. pomiędzy 24 a 36 hbd, z urodzeniową masą ciała 600-2500g (średnio 1620g). Do badań kwalifikowani byli pacjenci w pierwszym miesiącu życia hospitalizowani w Klinice Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości, u których wykluczono choroby narządu ruchu oraz przyczyny mogące mieć wpływ na wtórne zaburzenia gospodarki wapniowo – fosforowej. U wszystkich dzieci wykonano:badanie ankietowe, badanie lekarskie ze szczególnym uwzględnieniem nieprawidłowości w zakresie układu ruchu, oznaczenie wapnia fosforu, magnezu i fosfatazy zasadowej w surowicy ogólnie przyjętymi metodami, ilościowe badanie ultradźwiękowe (QUS – quantitative ultrasound) kości piszczelowej z użyciem aparatu Sunlight Omnisense 7000P
Wyniki: Analiza wskaźników gospodarki wapniowo – fosforowej wykazała istotne zaburzenia w grupie dzieci urodzonych przedwcześnie – u 8/15 stwierdzono wysokie stężenie fosforu w surowicy, u 6/15 znacznie podwyższone wartości fosfatazy zasadowej, co przemawia za przyspieszonym obrotem kostnym i może być objawem rozwijającej się osteopenii; natomiast w grupie noworodków donoszonych zaburzenia te wystąpiły z mniejszą częstością i wykazywały tylko nieznaczne odchylenia od wartości prawidłowych. Badanie ultradźwiękowe kości piszczelowej wykazało obniżenie wskaźnika Z-score u 10/15 badanych wcześniaków (wartości Z-score w zakresie -5,0 do 0,3), natomiast w grupie noworodków donoszonych tylko u 2/15 stwierdzono obniżone parametry Z-score (od -1,6 do 3,0). Na uwagę zasługuje fakt, iż w grupie wcześniaków u 13/15 dzieci stosowano suplementację witaminą D i/lub preparatami wapniowo-fosforowymi, ponadto 12/15 matek tych dzieci stosowało profilaktykę niedoboru witaminy D w ciąży, pomimo tego stwierdzono u tych noworodków obniżenie gęstości mineralnej kości.
Wnioski: 1. W grupie wcześniaków zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforowej występują istotnie częściej niż u noworodków donoszonych. 2. Pomimo stosowania przez matki profilaktyki niedoboru witaminy D w czasie ciąży oraz suplementacji witaminą D i/lub preparatami wapniowo-fosforowymi u większości wcześniaków stwierdza się obniżenie gestości mineralnej kości w badaniu ultradźwiękowym. Badania są kontynuowane.
 
Praca częściowo finansowana ze środków Uniwersytetu Medycznego w Łodzi,
nr pracy 502-11-738.
 
 
P45
ULTRASOUND EVALUATION OF CHILDREN’S BONE MASS
IN NEONATAL PERIOD
 
Michałus I., Prochowska A., Chlebna-Sokół D.
 
Department of Propedeutic Paediatrics and Bone Metabolic Diseases, I Faculty of Paediatrics Medical University of Lodz
 
Key words: osteopenia of premature, ultrasound examination, noeonates
 
Evaluation of calcium-phosphorus metabolism and bone mineral density in first month of life, in both – full-term neonatesand prematures (as a risk group of osteopenia) is very important in order to early detection of disorders at this field. 
The aim of the study was to evaluate calcium-phosphorus metabolism indices and bone mineral density by ultrasound examination in children in neonatal period.
Material and methods. The study was performed in 30 neonates, among them 15 full-term babies (born between 38 and 41 hbd), with birth weight 2650-4000g (mean 3375g) and 15 born preterm (between 24 and 36 hbd), with birth weight 600-2500g (mean 1620g). Patients qualified for this study were in first month of life, hospitalized in Department of Propedeutic Paediatrics and Bone Metabolic Diseases, without locomotor system diseases and other reasons affecting to secondary calcium-phosphorus metabolism disorders. In all children, questionnaire, physical examination with the emphasis to abnormalities in locomotor system, levels of calcium, phosphorus, magnesium and bone alkaline phosphatise, quantitative ultrasound examinations of the tibia by Sunlight Omnisense 7000P apparatus, were assessed.
Results. Analysis of calcium-phosphorus indices revealed significant disorders in preterm neonates group – in 8/15 high level of serum phosphorus, in 6/15 significant increase of bone alkaline phosphatise were found, it could support accelerated bone turnover and could be a symptom of beginning osteopenia; however in full-term neonates these disorders were less frequent and there were slightly deviated from normal ranges. Ultrasound tibia examination showed the decrease of Z-score index in 10/15 prematures (Z-score ranges between -5,0 and 0,3), whereas in group of full-term neonates only in 2/15 decreased Z-score parameters (between -1,6 and 3,0) were observed. It deserves note, that in 13/15 of premature, vitamin D and/or calcium-phosphorus supplementation was applied, furthermore 12/15 mothers of these children complied prophylactic of vitamin D deficiency in pregnancy, in spite of this decrease of bone mineral density was found.
Conclusions: 1. Calcium-phosphorus metabolism disorders are significantly more frequent in preterm children than full-term neonates. 2. In spite of prophylactic of vitamin D deficiency in pregnancy and vitamin D and/or calcium-phosphorus supplementation in preterm born neonates, the decrease of bone mineral density in ultrasound examination in most of premature infants was found. The study is being continued.
 
The study is partly financed by Medical University of Lodz as a grant No 502-11-738.
 




P46 OCENA STĘŻEŃ HORMONÓW KALCITROPOWYCH U DZIECI Z NISKĄ MASĄ KOSTNĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:161-162.
 
 
 
P46
OCENA STĘŻEŃ HORMONÓW KALCITROPOWYCH U DZIECI
Z NISKĄ MASĄ KOSTNĄ
 
Chlebna-Sokół D., Karalus J.
 
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości, Uniwersytet Medyczny Łódź. Ul. Sporna 36/50
 
Słowa kluczowe: witamina D, niska masa kostna, dzieci
 
Celem pracy była ocena zależności pomiędzy stężeniami metabolitów witaminy D: 25- hydroksy i 1,25- dihydroksy–choleklacyferolem a parathormonem u dzieci z pierwotnie niską masą kostną.
Pacjenci i metody. Do badań włączono 78 dzieci w wieku 6-20 lat, w tym 35 dziewczynek i 43 chłopców, z pierwotnym obniżeniem gęstości mineralnej kości. W całej analizowanej grupie pacjentów oceniano biochemiczne wskaźniki gospodarki wapniowo-fosforanowej w surowicy i w dobowej zbiórce moczu, metabolit wątrobowy i nerkowy witaminy D oraz parathormon. Wykonano badanie densytometryczne kośćca metodą DXA dla oceny gęstości mineralnej kości a tym samym masy kostnej. Na podstawie trzydniowych, całodobowych zapisów żywieniowych, z zastosowaniem programu Dieta 2 oceniano spożycie wybranych składników pokarmowych, szczególnie analizując spożycie witaminy D, wapnia, fosforu, magnezu, sodu i białka.
Wyniki. Średnie stężenia hormonów kalcitropowych: 25OHD, 1,25(OH)2D oraz PTH wynosiły odpowiednio: 36,73 ng/ml, 42,2 pg/ml oraz 31,4 pg/ml. Wykazano ujemną istotną statystycznie korelację pomiędzy stężeniami 25OHD oraz PTH (R=,-0,24 p=0,03475), natomiast nie stwierdzono istotnych statystycznie zależności pomiędzy stężeniami 1,25OH)2D a 25OHD i parathormonem. Podział analizowanej grupy pacjentów na dwie podgrupy na podstawie stężenia metabolitu wątrobowego witaminy D – podgrupa 1 w której stężenie 25OHD było poniżej 30 ng/ml (ok. 78 mmol/l) oraz podgrupa 2 – ze stężeniami ≥30 ng/ml pozwolił na wykazanie istotnych statystycznie różnic między podgrupami (średnie stężenie 25OHD w podgrupie 1 wynosiło 19,3 ng/ml i różniło się istotnie statystycznie od podgrupy 2 (p=0,00000) w której średnie stężenie wynosiło średnio 50,88 ng/ml). Istotnie statystycznie różniły się także stężenia PTH w obu podgrupach – w tej w której stężenie 25OHD było niższe średnie stężenie PTH było wyższe i wynosiło 34,9 pg/ml, natomiast w podgrupie 2 PTH wynosił 27,7 (różnica istotna statystycznie, p=0,03716). Różnicy takiej nie stwierdzono w zakresie metabolitu nerkowego (podgrupa 1- 40,07 pg/ml, 2- 41,7 pg/ml). Analiza statystyczna pomiędzy hormonami kalcitropowymi a wskaźnikami DXA nie osiągnęła istotności statystycznej dla całej badanej grupy. Natomiast w podgrupach wykazała istnienie istotnej statystycznie zależności pomiędzy 25OHD a Z-Score Total body w badaniu DXA w podgrupie 1, czego nie zaobserwowano w podgrupie 2. Na podstawie analizy 3-dniowych zapisów dziennych diet za pomocą programu Dieta 2 wyliczono, że średnie spożycie witaminy D pokrywało zapotrzebowanie dobowe na witaminę D w 28%, na wapń w 81,7% oraz na fosfor 186%. Średnie dobowe spożycie białka i sodu wynosiło odpowiednio 89 mg/db i 3703,4 mg/db, co stanowi 183% i 648% zapotrzebowania dobowego.
Wnioski: 1. U dzieci z niską masą kostną wykazano ujemną, istotną statystycznie zależność między stężeniem metabolitu wątrobowego witaminy D a parathormonem, co oznacza iż przy niedoborze tej witaminy zwiększa się wydzielanie parathormonu. 2. Niższe wartości metabolitu wątrobowego witaminy D, a tym samym niedostateczna podaż tej witaminy stwierdzono częściej u dzieci z dużym obniżeniem gęstości mineralnej kości (zależność istotna statystycznie). 3. Należy zwrócić uwagę na niekorzystny stosunek ilości spożywanego wapnia do fosforu, znaczne niedobory w zakresie spożywanej witaminy D oraz nadmierne spożycie białka i sodu u badanych dzieci co należałoby uwzględnić w etiopatogenezie niskiej masy kostnej.
 
Praca częściowo finansowana w ramach grantu N406 043/31/1352
 
 
P46
the EVALUATION of calcitropic hormones’ concentrations in children with low bone mass
 
Chlebna-Sokół D., Karalus J.
 
Department of Propedeutics Pediatrics and Bone Metabolic Diseases, Medical University in Lodz, Sporna 36/50 Lodz
 
Key words: vitamin D, low bone mass, children
 
The aim of the study was the evaluation of relationships between a vitamin D metabolites concentrations: 25- hydroksy (25OHD), 1,25- dihydroksy–choleklaciferol (1,25(OH)2D) and parathormone (PTH) in children with a primary low bone mass.
Patients and methods. 78 children, aged 6-20, were enrolled in the study, including 35 girls and 43 boys with primary low bone mineral density. In the all analysed group biochemical indices of calcium-phosphorus balance in serum and 24-hour urine collection, 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH were assessed. For bone mineral density estimation densitometric measurements of the skeleton by DXA was performed. The analysis of selected nutrients was performed by DIETA2 programme, particularly evaluating the intake of vitamin D, calcium, phosphorus, sodium and proteins from the diet.
Results. Mean calcitropic hormones concentrations in serum: 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH resulted respectively: 36,73 ng/ml, 42,2 pg/ml and 31,4 pg/ml.  Negative, statistically significant correlation between 25OHD concentrations and PTH was revealed (R=,-0,24 p=0,03475), whereas no other significant correlations between 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH were observed. After distribution, on the basis of 25OHD concentration, the whole group into two subgroups: subgroup 1 in which 25OHD was below 30 ng/ml (78 nmol/l) and subgroup 2 – with 25OHD concentrations ≥30 ng/ml statistically significant differences between groups were revealed: mean 25OHD concentration in subgroup 1 was 19,3 ng/ml and differ significantly (p=0,00000) from subgroup 2 (mean concentration of 25OHD- 50,88 ng/ml). There was also statistically significant (p=0,03716) difference between subgroups regarding PTH concentration which was higher in subgroup 1 than in subgroup 2 (respectively 34,9 pg/ml v. 27,7 pg/ml). No such a difference was observed in 1,25(OH)2D concentrations (subgroup 1- 40,07 pg/ml, subgroup 2 – 41,7 pg/ml). Statistical analysis regarding calcitropic hormones and DXA indices did not reach significance for whole group, but in subgroups there was statistically significant correlation between 25OHD and Z-score total body in DXA in subgroup 1, what was not observed in subgroup 2. On the basis of the diet analysis with DIETA 2 mean daily intake regarding percent of nutrients’ requirement coverage of vitamin D was 28%, 81,7% of calcium and 186% of phosphorus. Mean daily intake of proteins and sodium was respectively 89 mg/db and 3703,4 mg/db, what is 183% and 648% of daily requirement.
Conclusions: 1. In children with low bone mass negative, statistically significant correlation between liver metabolite of vitamin D and parathormone was revealed, indicates that in deficiency/insufficiency of this vitamin the secretion of PTH increase. 2. Lower values of 25OHD, and therefore insufficient supply with vitamin D, were often seen in children with greater bone mineral density decrease (dependence statistically significant). 3. The adverse proportion in the amount of calcium to phosphorus intake, considerable deficiency in vitamin D intake and excessive intake of proteins and sodium in examined children what may be considered in etiopathogenesis of low bone mass.
 
The study was partly financed as a grant No. N406 043/31/1352
 
 




P47 Markery obrotu kostnego u dzieci z otyłością prostą w okresie przedpokwitaniowym

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:162-163.
 
 
P47
 

Markery obrotu kostnego u dzieci z otyłością prostą w okresie przedpokwitaniowym

 
 

Chełchowska M., Gajewska J., Ambroszkiewicz J., Ołtarzewski M., Laskowska-Klita T.

 
Zakład Badań Przesiewowych, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa
 
Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, otyłość, dzieci
 
Wstęp. W ostatnich latach narasta zjawisko otyłości u dzieci i młodzieży. Wiadomo, że otyłość w okresie dzieciństwa jest bezpośrednią przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Zalicza się do nich zwiększoną częstość złamań kości i patologiczne zmiany w obrębie stawów. Z otyłością związane jest również zwiększenie gęstości mineralnej kości (BMD), co pozwala dostosować szkielet do utrzymania dodatkowej masy ciała. Brak jednak danych określających wpływ otyłości u dzieci na metabolizm kostny. Celem pracy było zbadanie biochemicznych markerów obrotu kostnego u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym.
Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 40 otyłych dzieci w wieku 4-10 lat. Grupę kontrolną stanowiło 40 zdrowych dzieci o prawidłowej masie ciała w wieku odpowiadającym grupie badanej. Oceniono wskaźniki antropometryczne i obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). W surowicy krwi oznaczono osteokalcynę (OC), kostną frakcję fosfatazy alkalicznej (BALP), C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) i winianooporną kwaśną fosfatazę (TRAP5b) z zastosowaniem metod immunoenzymatycznych ELISA.
Wyniki. Stężenia markerów resorpcjiCTX i TRAP5b w grupie dzieci otyłych i w grupie kontrolnej były zbliżone. Natomiast pomiędzy badanymi grupami wykazano istotne statystycznie różnice dla markerów kościotworzenia. U dzieci otyłych stężenie OC było niższe o około 30% (78.4±40.7 mg/L vs 110.1±19.4 mg/L; p<0.0001), a aktywność BALP była wyższa o około 30% (133.5±27.1 U/L vs 104.6±21.9 U/L, p<0.0001) niż w grupie kontrolnej. Ponadto, u dzieci otyłych obserwowano pozytywną korelację pomiędzy aktywnością BALP a BMI (r=0.445, p<0.01). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy pozostałymi badanymi markerami obrotu kostnego a BMI.
Wnioski. Wykazano, że w okresie przedpokwitaniowym występują różnice w metabolizmie kostnym pomiędzy dziećmi z otyłością a dziećmi o prawidłowej masie ciała. Wyniki wskazują na występowanie zaburzeń procesu kościotworzenia u pacjentów otyłych. Dalsze badania u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym pozwolą ocenić wpływ odchudzającego programu terapeutycznego na procesy resorpcji kości i kościotworzenia.
 
 
 

P47

 

Bone turnover markers in prepubertal obese children

 
 

Chełchowska M., Gajewska J., Ambroszkiewicz J., Ołtarzewski M., Laskowska-Klita T.

 
Department of Newborn Screening, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland
 
Key words: bone turnover marker, obesity, children
 
Introduction. Recent years have seen a growing frequency of children and adolescents obesity. Obesity is the direct cause of a number of immediate problems during childhood. Among them the high prevalence of fractures and pathological changes in joints of obese children were observed. Obesity also play a significant role in bone health, because is commonly associated with increased bone mineral density (BMD) as the body adjusts itself to carry the extra weight. Despite the high incidence of childhood obesity, an effect of overweight on bone metabolism is not well understood. The aim of this study was to analyze boneturnover markers in prepubertal obese children.
Material and methods. We examined 40 obese children at the age 4-10 years and 40 healthy non-obese children at the same age as control group. Physical examination including height and weight was performed and body mass index (BMI) was calculated. Serum osteocalcin (OC), bone alkaline phosphatase (BALP), collagen type I crosslinked C-telopeptide (CTX) and tartare resistant acid phosphatase (TRAP5b) were determined by ELISA assays.
Results. We observed similar values of bone resorption markers CTX and TRAP5b in obese children as compared to the age-matched controls. However differences in profile of bone formation markers were found. In obese children the level of OC was lower by about 30% (78.4±40.7 mg/L vs 110.1±19.4 mg/L; p<0.0001) but activity of BALP was higher by about 30% (133.5±27.1 U/L vs 104.6±21.9 U/L, p<0.0001 than in control group. In obese children we observed positive correlation between activity of BALP and BMI (r=0.445, p<0.01). No correlation between the other tested bone turnover markers and BMI were found.
Conclusions. We observed differences in bone metabolism between obese and non-obese prepubertal children. Our results suggest, that bone metabolism abnormalities in obese patients relate to bone formation process. Further studies with lifestyle modification in these children explain an influence of therapy on formation and resorption processes.




P48 UDZIAŁ LEPTYNY I WISFATYNY W METABOLIZMIE TKANKI KOSTNEJ U DZIEWCZĄT W OKRESIE POKWITANIA

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:163-164.
 
 
P48
UDZIAŁ LEPTYNY I WISFATYNY W METABOLIZMIE TKANKI KOSTNEJ
U DZIEWCZĄT W OKRESIE POKWITANIA
 
Kulik-Rechberger B., Możejko-Pastewka B., Wójcik-Sierucha E.1, Kozłowska M., Furmaga-Jabłońska W.1
 
Zakład Propedeutyki Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
1 Klinika Patologii Noworodków i Niemowląt Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
 
Słowa kluczowe: leptyna, wisfatyna, wskaźniki metabolizmu kostnego, dziewczęta
 
Tkanka tłuszczowa jest nie tylko magazynem energii lecz także źródłem wielu cytokin działających zarówno lokalnie jak i systemowo. Wśród cytokin wymieniane są leptyna i wisfatyna. Leptyna syntetyzowana jest głównie w podskórnej tkance tłuszczowej, wisfatyna w tkance tłuszczowej śródbrzusznej. Nie można wykluczyć, że cytokiny te mają wpływ na wzrastanie kości, dlatego też celem niniejszej pracy było określenie czy istnieją zależności między zasobami tkanki tłuszczowej, wymienionymi cytokinami, tempem wzrastania i wskaźnikami metabolizmu kostnego u dziewcząt w okresie pokwitania.
Materiał i Metody. Badaniami objęto 87 dziewcząt w wieku od 11,8 do 13,7 lat (średnia wieku 12,3±0,3). Mierzono ich wysokość, masę ciała, długość kończyn dolnych, szerokość bioder oraz grubość fałdów skórno-tłuszczowych na brzuchu, pod łopatką i na ramieniu. Obliczano wskaźnik masy ciała (BMI) i procentową zawartość tłuszczu. Pobierano krew celem oznaczenia stężenia leptyny, wisfatyny, N- końcowego propeptydu prokolagenu typu I (PINP, wskaźnik kościotworzenia) oraz C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (CrossLaps, wskaźnik resorpcji kostnej). Dziewczęta podzielono na trzy grupy w zależności stadium rozwoju płciowego, ocenianego na podstawie rozwoju piersi (wg. skali Tannera). Grupę I (n=21) stanowiły dziewczęta w stadium drugim, grupę II (n=38) w stadium trzecim, grupę III (n=28) w stadium czwartym.
Wyniki. Dziewczęta w grupie I były istotnie niższe, miały mniejszą masę ciała i mniejsze zasoby tkanki tłuszczowej pomimo, że były starsze niż dziewczęta z pozostałych grup. Istotnie niższe (p<0,01) w tej grupie było również stężenie leptyny (8,5±5,49 ng/ml). Stężenia leptyny w grupie II i III były podobne (odpowiednio 13,07±8,93 oraz 14,03±6,93 ng/ml). Stężenia wisfatyny nie różniły się między grupami i wynosiły w grupie I – 2,98±1,45, w grupie II – 3,48±1,40, w grupie III – 3,57±1,15 ng/ml. Analizując stężenia PINP i CrossLaps stwierdzono, że w grupie I i II były one podobne (odpowiednio: w grupie I – 944,31±524,14 µg/L i 2,80±0,74 ng/ml, w grupie II – 825,72±301,81 µg/L i 2,76±0,66 ng/ml) i statystycznie istotnie wyższe (p<0,01) niż w grupie III (PINP- 533,63±255,45 µg/L, CrossLaps- 2,16±0,61 ng/ml). Nie stwierdzono korelacji między stężeniem markerów obrotu kostnego i leptyny czy wisfatyny.
Wniosek. Na podstawie przeprowadzonych badań nie stwierdzono, że leptyna i wisfatyna biorą bezpośredni udział w metabolizmie kostnym u dziewcząt w okresie pokwitania
 
 
P48
THE CONTRIBUTION OF LEPTIN AND VISFATIN TO BONE METABOLISM IN GIRLS DURING PUBERTY
 
Kulik-Rechberger B., Możejko-Pastewka B., Wójcik-Sierucha E.1, Kozłowska M.,
Furmaga-Jabłońska W.1
 
Department of Paediatric Propedeutics, Medical University of Lublin
1 Department of Neonates’ and Infants’ Pathology, Medical University of Lublin
 
Key words:leptin, visfatin, markersof bone metabolism, girls
 
Adipose tissue is not only the store of energy but also the source of many cytokines that have both local and systemic activity. Among cytokines there are leptin and visfatin. Leptin is synthesized mainly in subcutaneous, visfatin in visceral fat tissue. It can not be excluded that these cytokines influence bone growth therefore the aim of our study was to assess relationships between fat tissue, mentioned cytokines and markers of bone metabolism in girls during puberty.
Material and methods. The study groups was composed of 87 girls aged 11,8–13,7 years (mean 12,3±0,3). Body height, weight, leg length, bi-iliac breath and skin-folds thicknesses on abdomen, at subscapular and triceps sites were examined. Body mass index (BMI) and % of body fat were calculated. During the first examination blood was taken to assess serum concentration of leptin, visfatin, N-terminal propeptide of procollagen type I (PINP, the marker of bone formation) and C-terminal telopetide of collagen type I (CrossLaps, the marker of bone resorption). Girls were divided into three groups, according to the pubertal stages that were assessed based on breast development (Tanner scale). The group I (n=21) was composed of girls in the second, group II (n=38) of girls in third and group III (n=28) of girls in the fourth stage.
Results. Girls from group I were significantly smaller, had lower body mass and fat tissue them girls from others group despite these girls were older then others. In this group significantly lower (p<0,01) was also leptin concentration (8,5±5,49 ng/ml). Concentration of leptin in groups II and III were similar (respectively: 13,07±8,93 and14,03±6,93 ng/ml).Serum concentration of visfatin didn’t differ between groups and was: in group I – 2,98±1,45, in group II – 3,48±1,40, and in group III – 3,57±1,15 ng/ml. Taking into consideration the concentrations of PINP and CrossLaps it was assessed that they were similar in group I and II (respectively: 944,31±524,14 µg/L and 2,80±0,74 ng/ml as well as 825,72±301,81 µg/L and 2,76±0,66 ng/ml) and statistically significant higher than in group III (PINP- 533,63±255,45 µg/L, CrossLaps- 2,16±0,61 ng/ml). No correlations were found between bone metabolism markers and leptin or visfatin concentrations.
Conclusion. In this study we did not find that leptin and visfatin contribute directly in bone metabolism in girls during puberty




P49 TRANSIENT HYPERPHOSPHATASEMIA OF INFANCY AND EARLY CHILDHOOD – ANALYSIS OF PUBLISHED REPORTS

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:164-165.
 
 
P49
TRANSIENT HYPERPHOSPHATASEMIA OF INFANCY AND EARLY CHILDHOOD – ANALYSIS OF PUBLISHED REPORTS
 
Kutilek S.
 
Center for Clinical and Basic Research – CCBR and Dept of Paediatrics, Pardubice, Czech Republic
 
Key words: Alkaline phosphatase; hyperphosphatasemia; childhood
 
Transient hyperphosphatasemia of infancy and early childhood (THI) is characterized by transiently increased serum activity of alkaline phosphatase (S-ALP), predominantly its bone or liver isoform, in children under 5 years of age. There are no signs of metabolic bone disease or hepatopathy corresponding with the increased S-ALP, nor there is a disease common to all children with THI. The THI criteria include:
1) an age of less than 5 years;
2) variable, unrelated symptoms;
3) no bone or liver disease in relation to increased serum alkaline phosphatase activity
(S-ALP);
4) isoenzyme and isoform ALP analysis showing elevations in both bone and liver activity;
5) return to normal S-ALP values within four months.
So far, 126 papers regarding > 500 patients with THI have been published. According to the principles of evidence based medicine, clinical trials provide the strongest evidence when it comes to evaluation of diagnostic accuracy or treatment efficacy. However, in case of rather infrequently encountered and incidentally detected condition, such as THI, large and systematic studies are extremely difficult to perform. Prevalent source of information on THI comes from case reports or observational reports involving either individual patients or small cohorts of patients. Conclusions from such reports can be subject to potential source of bias, due to the low patient numbers and the absence of a standard protocol with uniform diagnostic criteria. Therefore, the weakest evidence may come from unsystematic isolated clinical observations and generalisations from such brief reports where methodological problems exist. We assume that a systematic review of the evidence using specific evaluation criteria may be helpful. In this presentation we attempted to analyse and consequently summarize published data on THI. In general, THI is a benign condition, predominantly occurring before 2 years of age and is probably having no consequences in later years.
 
 




P50 Aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej u dzieci otyłych […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:165-166.
 
 
P50
 

Aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej u dzieci otyłych przed i po wprowadzeniu program leczniczego

 
 

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Klemarczyk W.2, Chełchowska M.1, Laskowska-Klita T.1, Franek E.3

 
1 Zakład Badań Przesiewowych, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa
2 Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa
3 Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa
 
 

Słowa kluczowe: kostna frakcja fosfatazy alkalicznej, otyłość, dzieci

 
Wstęp. U otyłych dorosłych efektem obniżenia masy ciała mogą być zmiany w gęstości mineralnej kości (BMD) i w procesach przebudowy kośćca. Dane literaturowe wskazują, że u pacjentów wraz ze spadkiem masy ciała wzrasta poziom markerów kościotworzenia jak i resorpcji kości. Pomimo powszechnie występującej otyłości u dzieci, efekt terapii odchudzającej na metabolizm kostny nie jest w pełni poznany. Kostna frakcja fosfatazy alkalicznej (BALP) odgrywa istotną rolę w mineralizacji macierzy kostnej i jest powszechnie stosowana jako marker procesu kościotworzenia. Celem pracy było zbadanie aktywności BALP u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym przed i po wprowadzeniu programu leczniczego.
Materiały i metody. Grupę badaną stanowiło 36 otyłych dzieci (średnia wieku ±SD 7.7±1.6 lat) przed i po zastosowaniu 3-miesięcznego programu leczniczego obejmującego wprowadzenie diety ubogoenergetycznej, zwiększenie aktywności fizycznej oraz poradnictwo wychowawcze i indywidualne oddziaływanie psychoterapeutyczne wobec dziecka i jego rodziny. Oceniono wskaźniki antropometryczne i obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). Skład ciała i całkowite BMD zmierzono przy użyciu dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) przed wprowadzeniem terapii. Grupę kontrolną stanowiły zdrowe dzieci o prawidłowej masie ciała (n=30, średnia wieku ±SD 7.8±1.9 lat). Aktywność BALP oznaczono metodą immunoenzymatyczną ELISA.
Wyniki. U otyłych dzieci w porównaniu do dzieci o prawidłowej masie ciała stwierdzono większą masę tłuszczową (17.90±6.75 vs 5.64±2.62 kg; p<0.0001), masę mięśniową (23.97±4.62 vs 20.28±3.61 kg; p<0.02 ), całkowitą zawartość minerałów w kośćcu (BMC) (1.24±0.33 vs 0.92 ±0.20 kg; p<0.0001), BMD (0.89±0.07 vs 0.82±0.05 kg/cm2; p<0.0001) oraz BMI (24.9±3.31 vs 16.2±1.65 kg/m2; p<0.0001). Wartość BALP była również wyższa u dzieci otyłych niż kontrolnych (134.5±31.5 U/L vs 103.8±24.5 U/L; p<0.0001). W porównaniu do wartości uzyskanych przed leczeniem, u pacjentów po 3 miesiącach terapii aktywność BALP była niższa o około 15% (115.0±33.3 U/L; p<0.02). Wartość tego enzymu była zbliżona do wartości uzyskanej w grupie kontrolnej. U otyłych dzieci po 3 miesiącach leczenia BMI było niższe (około 10%; p<0.05). Stwierdzono pozytywną korelację pomiędzy aktywnością BALP i BMI u pacjentów przed (r=0.452, p<0.01) i po (r=0.368, p<0.05) zastosowanej terapii.
Wnioski. Uzyskane wyniki sugerują, że zastosowanie programu terapeutycznego u dzieci otyłych prowadzi do obniżenia aktywności BALP, co może wskazywać na normalizację procesu kościotworzenia wraz ze spadkiem masy ciała. Dalsze badania dotyczące długoterminowej terapii pozwolą ocenić efekt obniżenia aktywności BALP na masę kostną u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym.
 
 
 

P50

 

Activity of bone alkaline phosphatase (BALP) in obese children before and after lifestyle intervention

 
 

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Klemarczyk W.2, Chełchowska M.1, Laskowska-Klita T.1, Franek E.3

 
1 Department of Newborn Screening, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland
2 Department of Nutrition, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland
3 Department of Internal Diseases, Endocrinology and Diabetology, Central Clinical Hospital MSWiA, Warsaw, Poland
 
 

Key words: bone alkaline phosphatase, obesity, children

 
Introduction. In obese adults weight loss is often associated with changes in bone mineral density (BMD) and bone remodeling. It was observed that both bone formation and resorption markers increase in subjects who lose their weight. Despite the epidemic of childhood obesity, the effect of lifestyle modification on bone metabolism is not well understood. Bone alkaline phosphatase (BALP) plays important role in matrix mineralization and is widely used as a bone formation marker. The aim of this study was to investigate the BALP activity in obese prepubertal children before and after lifestyle intervention.
Materials and methods. We studied 36 obese children (mean age±SD 7.7±1.6 years) before and after the 3-months intervention program. Lifestyle intervention comprised of dietary and physical activity modifications and behavior therapy including individual psychological care of the child and his/her family. Physical examination was performed and body mass index (BMI) was calculated. Body composition and total BMD were measured by dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) before lifestyle intervention. Healthy non-obese children (n=30, mean age±SD 7.8±1.9 years) were the reference group. Activity of BALP was determined by ELISA assay.
Results. The obese children had greater fat mass (17.90±6.75 vs 5.64±2.62 kg; p<0.0001), lean tissue mass (23.97±4.62 vs 20.28±3.61 kg; p<0.02 ), total bone mineral content (BMC) (1.24±0.33 vs 0.92 ±0.20 kg; p<0.0001), BMD (0.89±0.07 vs 0.82±0.05 kg/cm2; p<0.0001) and BMI (24.9±3.31 vs 16.2±1.65; p<0.0001) in comparison to the non-obese subjects. The activity of BALP was also higher in obese children than in controls (134.5±31.5 U/L vs 103.8±24.5 U/L; p<0.0001). As compared to baseline, in patients after the 3-months therapy activity of this enzyme decreased significantly by about 15% (115.0±33.3 U/L; p<0.02). This value of BALP was similar to obtained in control group. BMI was lower (about 10%; p<0.05) in children after lifestyle intervention. The activity of BALP showed positive correlation with BMI in patients before (r=0.452, p<0.01) and after therapy (r=0.368, p<0.05).
Conclusions. Our results suggest that lifestyle modifications in obese children are associated with decreased BALP activity, that may reflect normalization of bone formation process after weight loss. Further studies with long-term therapy are necessary to explain the effect of the decreased BALP activity on bone mass in prepubertal obese children.
 
 




P51 WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:166-167.
 
 
P51
 

WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

 
 

Abramowicz P.1, Konstantynowicz J.1, Białokoz-Kalinowska I.1, Kierus-Jankowska K.1, Piotrowska-Jastrzębska J.1, Kaczmarski M.2

 
1 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok
2 Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, otyłość, zaburzenia lipidowe, DXA, gęstość mineralna kości (BMD), złamania
 

            Wstęp: Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań udokumentowały wzajemne powiązania między występowaniem otyłości i zaburzeniami mineralizacji kości u osób dorosłych, chociaż mechanizmy przyczynowo-skutkowe nie zostały do końca poznane. Natomiast istnieje bardzo niewiele danych na temat zależności dotyczących oceny gęstości mineralnej kości (BMD) i łamliwości kości w przypadku zaburzeń lipidowych i/lub otyłości w populacji wieku rozwojowego. Celem tego przekrojowego badania było określenie związków między otyłością, poziomem cholesterolu i jego frakcji w surowicy a masą kostną z uwzględnieniem występowania złamań wśród dzieci i młodzieży.

Wyniki: U ponad 90% badanych dzieci ze nadmiernym stanem odżywienia wykazano prawidłową lub nawet wysoką masę kostną (wskaźnik Z-score w odcinku L1-L4 kręgosłupa wynosił +0,32 ± 1,4). Trzydziestu pacjentów (34,8% chłopców i 24,6% dziewcząt) doznało co najmniej jednego niskoenergetycznego złamania kości (kości przedramienia, nadgarstek, piszczelowa, kości stępu, kość ramieniowa). U dziewcząt wykazano ujemną korelację pomiędzy całkowitym poziomem cholesterolu (średnia 163,2±27,5mg/dl), a wskaźnikiem Z-score dla BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa (r = -0,6; p<0,001), całkowitym BMC (r = -0,34; p = 0,04) oraz beztłuszczową masą ciała (r = -0,4; p = 0,02). Podobne korelacje w badanej grupie wykazano w odniesieniu do frakcji LDL-cholesterolu. Jednakże nie stwierdzono podobnych zależności u otyłych chłopców. Ponadto jedynie w grupie dziewcząt poziom triglicerydów w surowicy dodatnio korelował z całkowitą zawartością tkanki tłuszczowej (Fat Mass; śr.: 45,2±6,8%). Nie wykazano związku między występowaniem złamań u otyłych dzieci i młodzieży a BMD czy poziomami lipidów.

Wnioski: Ilość i lokalizacja złamań u dzieci i młodzieży z otyłością pozostaje na podobnym poziomie jak w całej populacji wieku rozwojowego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazują, że u dziewcząt z otyłością zaburzenia lipidowe (podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL) zwiększają ryzyko złamań w okresie pokwitania. Wyniki tych badań sugerują również, że tendencja do hipercholesterolemii może podwyższać ryzyko występowania złamań u kobiet w wieku dorosłym. Brak podobnych zależności u chłopców również wymaga pogłębionej analizy. Konieczne są dalsze badania nad potencjalnymi wspólnymi mechanizmami chorób układu sercowo-naczyniowego i osteoporozy oraz ich początkiem w okresie dzieciństwa.
 

 

 
 

P51

 

SERUM CHOLESTEROL MAY ACCOUNT FOR INCREASED FRACTURE RATE IN GIRLS WITH OBESITY

 

 

 

Abramowicz P.1, Konstantynowicz J.1, Białokoz-Kalinowska I.1, Kierus-Jankowska K.1, Piotrowska-Jastrzębska J.1, Kaczmarski M.2

 
1 Department of Pediatrics and Auxology, Medical University of Bialystok, ul.Waszyngtona 17, 15-274 Bialystok, Poland
2 Department of Pediatrics Gastroenterology and Allergology2, Medical University of Bialystok, Bialystok, Poland
 
Key words: children, adolescents, obesity, dyslipidemia, DXA, bone mineral density (BMD), fractures
 
               Background: Relationships between bone, fat mass and obesity have been extensively evaluated in adults but published data regarding lipid profile and fracture risk in childhood and adolescence are scarce. The objective of this study was to assess possible associations between cholesterol levels, obesity, bone mass and fractures in children and adolescents.

Methods: Body composition, bone mineral content (BMC) and density (BMD) were measured in the total body and lumbar spine region using dual energy X-ray absorptiometry (DXA), and fasting serum lipids were investigated in 103 overweight/obese subjects (46 boys, 57 girls) aged 5.5 – 17.3 years (mean±SD: 12.1 ± 3.0) with mean body mass index 29.0 ± 4.9.

Results: In above 90% subjects with obesity we found normal or high bone mass (Z-score for L1-L4 BMD was +0.32 ± 1.4). Thirty subjects (24.6% of girls, 34.8% of boys) experienced one or more low-energy fracture (forearm, wrist, tibia, ankle, humerus). In obese girls, we observed negative correlations between total cholesterol level (mean: 163.2 ± 27.5mg/dl), Z-scores for lumbar spine BMD (r = -0.6, p<0.001), total BMC (r = -0.34, p = 0.04) and lean mass (r = -0.4, p = 0.02). Similar relationship was found for LDL in this group. No such associations were found in boys with obesity. Positive correlation of serum triglycerides and fat percentage (mean: 45.2 ± 6.8%) was observed in girls but not in boys. Fracture prevalence among obese children and adolescents was independent of bone mass or serum lipids.
Conclusions: Results of this cross-sectional study suggest that obese girls with elevated cholesterol levels may have an increased risk of both cardiovascular disease and osteoporosis. Whether high circulating cholesterol announces future associations between atherosclerosis and bone loss is not clear. Lack of the associations in boys also needs further investigation. Fracture prevalence in obese children does not differ from that in general pediatric population. Adolescents with overweight appear prone to increased bone fragility though they have no deficits in BMD.
 
 




P52 GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:167-168.
 
 
P52
GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT W OKRESIE ROZWOJOWYM
 
Sowińska-Przepiera E.¹,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.1, Friebe Z.1, Syrenicz A.2
 
¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;
² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;
³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
 
Cel pracy: Ocena gęstości mineralnej kości (BMD) u dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania w pierwszych latach po menarche i wykazanie, że wartość BMD może być jednym z wskaźników potwierdzających wczesne rozpoznanie podwzgórzowego hipogonadyzmu lub zespołu androgenizacji.
Materiał i metody: Badaniami objęto 155 dziewcząt w wieku 16−17 lat, obserwowanych z powodu rzadkich miesiączek lub wtórnego braku miesiączki. U 71 stwierdzono zburzenia typu czynnościowego, podwzgórzowego (grupa A), u 35 rozpoznano ponadto narastające cechy androgenizacji (grupa B), a 49 zdrowych dziewcząt stanowiło grupę C – kontrolną. U wszystkich oznaczono BMI, stężenie FSH, LH, T, E2, PRL oraz wykonano badanie BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa.
Wyniki badań: Średnie wartości BMI i BMD w grupie A były najniższe w porównaniu do B (p<0,001) i C (p<0,001). Stężenie E2 było najniższe w grupie A, a w grupie B − najwyższe (p<0,001). Stężenie T u dziewcząt w grupie B było najwyższe a SHBG najniższe w porównaniu do grup A i C (p<0,001; p<0,01). Stężenie FSH w grupie A było najniższe w porównaniu do grupy B i C (p<0,01), a LH w grupie B było najwyższe (p<0,001;p<0,01). Stężenie PRL podstawowe nie różniło się istotnie. W grupie (A+B+C) łącznie stwierdzono istotną statystycznie korelację pomiędzy wartością BMD a wartością BMI (r=0,67; p<0,001), E2 (r=0,38; p<0,01) i T (r=0,56; p<0,001).
Wnioski: Niska wartość gęstości mineralnej kości w stosunku do wartości wiekowej może świadczyć o długotrwałym hipoestrogenizmie, a wysoka wartość − o zespole zaburzeń metabolicznych z wysokim stężeniem androgenów, zatem gęstość mineralna kości może stanowić wiarygodny i bardzo czuły wskaźnik metaboliczno-hormonalny zaburzeń miesiączkowania typu podwzgórzowego, czynnościowego lub zespołu androgenizacji.

 

P52

BONE MINERAL DENSITY AS AN INDICATOR OF HORMONAL AND METABOLIC DISTURBANCE IN GIRLS IN DEVELOPMENTAL PERIOD
 
Sowińska-Przepiera E.¹,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.1, Friebe Z.1, Syrenicz A.2
 
¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;
² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;
³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.
 
Purpose of the work: Assessment of bone mineral density (BMD) in girls with menstruation disorders in the first years after menarche and demonstration that BMD value may be one of the indicators confirming the early diagnosis of hypothalamic hypogonadism or androgenisation complex.
Material and methods: The research covered 155 girls at the ages of 16–17, observed due to rare menstruation or secondary amenorrhea. In 71 girls functional, hypothalamic disorders were found (Group A), in 35 girls increasing androgenisation features were diagnosed additionally (Group B), and 49 healthy girls represented Group C – control group. In all of them BMI was determined, as well as FSH, LH, T, E2, PRL concentrations, plus BMD test of lumbar spine section was made.
Research results: The average values of BMI and BMD in Group A were the lowest compared to Group B (p<0.001) and Group C (p<0.001). E2 concentrations in Group A was the lowest and in Group B – the highest (p<0.001). T concentrations in Group B girls was the highest and SHBG – the lowest compared to Groups A and C (p<0.001; p<0.01). FSH concentrations in Group A were the lowest compared to Groups B and C (p<0.01), while LH in Group B was the highest (p<0.001; p<0.01). Basic PRL concentrations where not materially different. In groups (A+B+C) jointly, there was found a statistically significant correlation between BMD and BMI values (r=0.67; p<0.001), E2 (r=0.38; p<0.01) and T (r=0.56; p<0.001).
Conclusions: Low bone mineral density value compared to the age value may signify long-term hypoestrogenism, and high value – a complex of metabolic disorders with high concentration of androgens. Therefore, bone mineral density may be a reliable and highly sensitive metabolic and hormonal indicator of menstruation disorders of hypothalamic, functional type or androgenisation complex.
 




P53 OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:168-169.
 
 
P53
OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK
 
Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.
 
Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie
Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej
21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2
 
Słowa kluczowe: młode pływaczki, mineralizacja i gęstość kości, aktywność fizyczna, spożycie wapnia.
 
Celem pracy była ocena mineralizacji (BMC) i gęstości (BMD) tkanki kostnej u dziewcząt uprawiających pływanie w okresie osiągania szczytowej masy kostnej w porównaniu z dziewczętami w analogicznym wieku nie uprawiającymi sportu. Praca była również próbą odpowiedzi na pytania:
         czy trening pływacki związany z dużym obciążeniem fizycznym wpływa na mineralizację i gęstość kości zawodniczek w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi?
         czy sposób żywienia w połączeniu z obciążającym treningiem pływackim ma wpływ na stan tkanki kostnej w badanym okresie?
         czy pływaczki stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju osteopenii?
W badaniach uczestniczyły dziewczęta szkół sportowych o profilu pływackim (n=46) w wieku 11-15 lat, uprawiające pływanie (non weight bearing activities) oraz dziewczęta w analogicznym wieku nie uprawiające sportu (n=45). Aktualny stan kości oceniono metodą densytometryczną DEXA (odcinek lędźwiowy kręgosłupa L2 –L4). Dane na temat przebiegu kariery sportowej, w tym stażu i obciążeń treningowych, statusu hormonalnego oraz zachowań żywieniowych zbierano metodą sondażu diagnostycznego za pomocą specjalnie do tego celu opracowanej ankiety.
Sposób żywienia (podaż energii i wybranych składników odżywczych) oceniono na podstawie historii żywienia oraz trzech 24- godzinnych wywiadów żywieniowych (dwóch dni roboczych i jednego dnia wolnego od nauki).
Analiza wyników wykazała, iż średnie wartości określanych parametrów kostnych nie różnicowały badanych grup. Jednakże zaobserwowano tendencje do wyższych wartości w grupie kontrolnej. W ocenie sposobu żywienia zaobserwowano w obu badanych grupach niedoborowe średnie spożycie wapnia (tj. poniżej 67% normy bezpiecznego spożycia); w grupie kontrolnej u 59% dziewcząt natomiast u pływaczek – 45%. Na podstawie otrzymanych wyników można wnioskować, że badane pływaczki nie stanowiły grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia rozwoju osteopenii w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi.
 
Badania finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, DS. 109.
 
 
P53
EVALUATION OF BONE MINERAL CONTENT (BMC) AND DENSITY (BMD) OF YOUNG SWIMMERS
 
Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.
 
Józef Piłsudski Academy of Physical Education in Warsaw
External Department of Physical Education in Biała Podlaska
21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2
 
Key words: young swimmers, bone mineralisation and density, physical activity, calcium uptake
 
The objective of the study was to assess mineralization (BMC) and density (BMD) of the osseous tissue in girls training swimming in the period of reaching the peak bone mass as compared with girls at analogous age not practicing any sports. In the research attempt was also undertaken to answer the following questions:
         does swimming training with a high physical load affect bone mineralization and density in female swimmers as compared with the non-training girls?
         do eating habits combined with strenuous swimming training affect the status of osseous tissue in the period examined?
         do swimmers consist a group at risk of osteopenia development?
The research was carried out among girls (n=46) at the age of 11-15 attending to sports schools with a swimming profile, training swimming (non weight bearing activities), and girls at analogous age but not practicing any sports (n=45). Current bone status of the examined girls was analyzed with the densitometric method DEXA (lumbar section of the spine L2 –L4). Data on the course of sports career, including traineeship and training loads, hormonal status and nutritional patterns were collected with the method of diagnostic probing by means of a special, self-preparatory questionnaire.
Nutritional patterns (intake of energy and selected nutrients) were assessed based on dietary history and three interviews by means of the 24-h recall method (two working days and one day free of school).
The analysis of the results obtained indicated that the mean values of the bone parameters examined did not differentiated the analyzed groups of girls. However, tendencies for higher values of the parameters were observed in the control group. The nutritional patterns assessment demonstrated both groups to be characterized by deficient mean intake of calcium (i.e. below 67% of the safe level of intake): 59% in girls of the control group and 45% in the swimmers. The results obtained enable concluding that the examined swimmers did not constituted the risk group of osteopenia development as compared to the non-training girls.
The study was supported by the grant DS. 109 from the Ministry of Science and Higher Education.




Osteoporoza jako jedno z powikłań występujących w tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:170-171.
 
 
P54
Osteoporoza jako jedno z powikłań występujących w tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia dziecięcego
 
Jędrzejewska A., Szota M., Czernicki K., Flak M., Dyner-Jama I., Durmała J.
 
Katedra i Klinika Rehabilitacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Ziołowa 45/47
 
Słowa kluczowe: mózgowe porażenie dziecięce, osteoporoza, markery obrotu kostnego, skrzywienie kręgosłupa
 
Wstęp: zanik kości wskutek unieruchomienia w przebiegu ciężkich postaci mózgowego porażenia dziecięcego jest problemem istotnym klinicznie, wiążącym się ze wzrostem ryzyka samoistnych złamań. Wobec tego w opiece i rehabilitacji tych dzieci należy uwzględnić ocenę przebudowy szkieletu celem wdrożenia właściwej terapii.
Cel pracy: ocena struktury i metabolizmu kostnego u dzieci unieruchomionych w przebiegu tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia dziecięcego.
Materiał: zbadano 38 dzieci w wieku 4-18 lat, (śr.11,86), z różnymi postaciami MPD i towarzyszącą skoliozą , leczonych w Bytomskim Centrum Rehabilitacji i Poradni Rehabilitacyjnej przy Klinice Rehabilitacji SUM w Katowicach w latach 2004-2009. Postać tetraplegiczną MPD miało 24 dzieci, w tym 13 dziewcząt i 11 chłopców, diplegiczną 9, hemiplegiczną 4, a móżdżkową 1 dziecko. Grupę kontrolną stanowiło 21 zgodnych wiekowo dzieci zdrowych, w tym 10 dziewczynek i 11 chłopców.
Metody: klasyfikację MPD oparto o podział Hagberga, skoliozy podzielono wg Lonstein’a i Akbarnia. U dzieci z postacią tetraplegiczną MPD oznaczono stężenie wapnia, fosforu, osteokalcyny i prokolagenu typu I, aktywność fosfatazy alkalicznej i jej frakcji kostnej, wykonano rtg. kręgosłupa i stopy.
Wyniki: na podstawie badań radiologicznych osteoporozę rozpoznano u 20 dzieci, w tym u 10 znacznego stopnia. Stwierdzono znamienne statystycznie obniżenie stężenia wapnia w surowicy oraz aktywności frakcji kostnej fosfatazy alkalicznej w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną. Także w grupie badanej stwierdzono obniżenie stężenia prokolagenu i osteokalcyny, ale nieistotne statystycznie. Stopień zaawansowania osteoporozy korelował z niską masą ciała.
Wśród dzieci z postacią tetraplegiczną skoliozę typu C wg Lonstein’a i Akbarnia. miało 20 dzieci, a typu S 4 dzieci.
Wnioski: 1.     Unieruchomienie w ciężkich postaciach MPD wywołuje zanik kości, a monitorowanie jego nasilenia jest możliwe przez ocenę procesów kościotworzenia i resorbcji. 2. Wczesne wykrycie osteoporozy u dziecka unieruchomionego i właściwe postępowanie terapeutyczne oraz pielęgnacja pozwala zmniejszyć ryzyko złamań. 3. U dzieci niechodzących z postacią tetraplegiczną MPD, dominowały skrzywienia kręgosłupa neurogenne, jednołukowe typu C wg Lonstein’a i Akbarnia.
 
 
P54
OSTEOPOROSIS AS A COMPLICATION OF THE TETRAPLEGIC FORM OF INFANTILE CEREBRAL PALSY
 
Jędrzejewska A., Szota M., Czernicki K., Flak M., Dyner-Jama I., Durmała J.
 
Department of Rehabilitation, Medical University of Silesia in Katowice,
Katowice Ziołowa St. 45/47
 
Key words: infantile cerebral palsy, osteoporosis, bone version markers, spinal curvature
 
Introduction: Osteoporosis as a result of immobilization in the course of serious forms of infantile cerebral palsy is an important clinical problem related to greater risk of spontaneous fractures. For that reason both treatment and rehabilitation of such children should incorporate an assessment of rebuilding their skeleton structure in order to apply appropriate therapeutic strategy.
Goals: The work was aimed at an assessment of bone structure and metabolism in children immobilized in the tetraplegic form of infantile cerebral palsy.
            Material:38 children aged 4-18 (average age 11,86) with different forms of infantile cerebral palsy and scoliosis were examined between the years 2004-2009. The children were treated at the Rehabilitation Centre in Bytom and the Rehabilitation Outpatient Clinic at the Department of Rehabilitation of the Medical University of Silesia in Katowice. The group of patients suffering from the tetraplegic form of infantile cerebral palsy included 13 girls and 11 boys; 9 patients suffered from the diplegic form; 4 hemiplegic; 1 child suffered had the cerebellar form. The control group included 21 healthy children (10 girls and 11 boys) with ages matching the ages of the patient group.
Methods: The classification of infantile cerebral palsy was based on Hagberg’s division; scoliosis was classified with the use of Lonstein and Akbarnia’s method. In children with the tetraplegic form, concentrations of calcium, phosphorus, osteocalcine and type I pro-collagen were assessed. Also the activity of alkaline phosphatase and its bone fraction was measured and an x-ray of the spine and foot was carried out.
Results: Based on radiological examination, osteoporosis was diagnosed in 20 children, including 10 of significant degree. A statistically significant lowered calcium concentration was discovered in serum in the test group in comparison with the control group, together with lowered activity of the bone fraction of alkaline phosphatase. Also, the test group revealed lowered concentration of pro-collagen and osteocalcine, but the results were statistically insignificant. The degree of osteoporosis progression was correlated with low body weight.
In children with the tetraplegic form 20 suffered from scoliosis type C and 4 scoliosis type S, as specified by Lonstein and Akbarnia.
Conclusions: 1. Immobilization in serious forms of infantile cerebral palsy causes osteoporosis and monitoring its progression is possible through assessment of osteogenic processes and resorption. 2. Early detection of osteoporosis in an immobilized child together with the application of appropriate therapeutic procedures and nursing can lower the risk of fractures. 3. In non-walking children with the tetraplegic form of infantile cerebral palsy, neurogenic single-arch spinal curvatures type C were most frequent (as specified by Lonstein and Akbarnia).




P55CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKL. OPONOWO-RDZENIOWĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:171-172.
 
 
 
P55
CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO-RDZENIOWĄ
 
Okurowska-Zawada B.1, Konstantynowicz J.2, Kułak W.1, Kaczmarski M.3, Piotrowska-Jastrzębska J.2, Sienkiewicz D.1, Paszko-Patej G.1
 
1 Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
2 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku;
3 III Klinika Chorób Dzieci Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: przepuklina oponowo-rdzeniowa, dzieci, osteopenia ,osteoporoza, badanie densytometryczne, złamania
 
Cel pracy: Celem pracy była ocena masy kostnej i masy mięśniowej oraz analiza czynników ryzyka występowania osteoporozy i złamań u dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową na podstawie badania densytometrycznego.
Metodyka: Badaniami objęto 30 pacjentów (15-dziewcząt i 15 chłopców) z przepukliną oponowo-rdzeniową MMC w wieku 6-17lat pozostających pod opieką, Kliniki Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego. Grupę porównawczą stanowiły dzieci zdrowe (n = 30) dobranych pod względem płci i wieku.
Przeprowadzono: ocenę fizjoterapeutyczną, badania laboratoryjne (parathormon, fosfatazę zasadową w surowicy krwi i poziom wapnia wydalanego z moczem). Badanie densytometryczne układu kostnego wykonywano przy pomocy aparatu Lunar DPX-L (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Pomiar densytometryczny wykonano metodą absorbcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA-Dual Energy X-ray Absoptiometry) w zakresie całego szkieletu w celu oceny całkowitej gęstości mineralnej kości -Total BMD (ang, bone mineral density) oraz w kręgach L1-L4 w projekcji AP (Spine BMD) i wyrażono w g/cm2,w percentylach według norm dla wieku i płci oraz jako wskaźnik Z-score. Oceniono składowe ciała (Lean Mass – zawartość tkanki beztłuszczowej; Fat Mass – procentowa zawartość tłuszczu).
Wyniki: Najczęściej obserwowanymi objawami były złamania kości udowej 12/30 (40%), w tym u 5/30 (17%) wielokrotnie. Stwierdzono istotną zależność występowania złamań z BMI i zawartością tłuszczu w organizmie. Dzieci z MMC i złamaniami wykazywały tendencję do większej wartości BMI, mimo takiej samej wartości bezwzględnej masy ciała, w porównaniu z dziećmi bez złamań. Body Fat u tych osób był większy niż u tych, które nie doświadczyły złamań.(Złamania, a BMI- R= 0,393, p=0,031)
 Dzieci z MMC i złamaniami miały istotnie większe wartości kalciurii dobowej, przy prawidłowych wykładnikach funkcji nerek,( p=0.033).
Wnioski: Złamania niskoenergetyczne u dzieci (MMC) mogą wynikać z metabolicznych zaburzeń, będących, z jednej strony, konsekwencją nadmiernej nerkowej utraty wapnia, z drugiej zaś strony, z nadmiernej zawartości tkanki tłuszczowej i niekorzystnego wpływu otłuszczenia organizmu i konsekwencji metabolicznych .
 
 
P55
 

RISK FACTORS FOR OSTEOPOROSIS AND LOWER LIMB FRACTURES IN CHILDREN WITH MENINGOMYELOCELE

 
 

Okurowska-Zawada B.1, Konstantynowicz J.2, Kułak W.1, Kaczmarski M.3, Piotrowska-Jastrzębska J.2, Sienkiewicz D.1, Paszko-Patej G.1

 
1 Department of Pediatric Rehabilitation, Medical University of Białystok
2 Department of Pediatrics and Developmental Disorders of Children and Adolescents, Medical University of Białystok
3 III Department of Children’s Diseases, Medical University of Białystok
 
Key words: meningomyelocele, children, osteopenia ,osteoporosis, densitometric examination, fractures
 
 

Objective: The study objective was to assess bone mass and muscular mass, as well as to analyze risk factors for osteoporosis and fractures in children with meningomyelocele based on densitometric examination.

 

Methods: The study involved 30 patients (15 girls and 15 boys) withmeningomyelocele,aged 6-17 years, treated in the Department of Pediatric Rehabilitation, University Hospital. Control group consisted of healthy children (n=30) matched by age and gender.

Physiotherapeutic assessment and laboratory investigations (parathormone, serum alkaline phosphatase, urine calcium level) were performed. Densitometric examination was done using a Lunar DPX-L apparatus (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Densitometric measurement was conducted by the DXA-Dual Energy X-ray Absorptiometry method to assess total skeleton bone mineral density (total BMD) and at L1-L4 in AP projection (Spine BMD), expressed in g/cm2, in percentiles according to age and gender norms and as Z-score index. Lean Mass (fat-free tissue content) and Fat Mass (% fat content) were evaluated.
Results: Fractures of the femoral bone were the most common 12/30 (40%), including multiple fractures 5/30 (17%). The incidence of fractures was found to correlate significantly with BMI and fat content in the body. Children with MMC and fractures showed a tendency to higher BMI, despite the same absolute value of body mass, as compared to those without fractures. Body Fat level was higher in patients with fractures than without them (BMI- R= 0.393, p=0.031)
 Children with MMC and fractures had significantly higher values of 24h calcuria, despite normal renal function indices (p=0.033).
Conclusions: Low-energetic fractures in MMC children may result from metabolic disturbances being the consequence of excessive renal calcium loss, excessive fatty tissue content and unfavorable effects of fat deposition in the body.