P47 Markery obrotu kostnego u dzieci z otyłością prostą w okresie przedpokwitaniowym

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:162-163.

P47

Markery obrotu kostnego u dzieci z otyłością prostą w okresie przedpokwitaniowym

Chełchowska M., Gajewska J., Ambroszkiewicz J., Ołtarzewski M., Laskowska-Klita T.

Zakład Badań Przesiewowych, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, otyłość, dzieci

Wstęp. W ostatnich latach narasta zjawisko otyłości u dzieci i młodzieży. Wiadomo, że otyłość w okresie dzieciństwa jest bezpośrednią przyczyną wielu problemów zdrowotnych. Zalicza się do nich zwiększoną częstość złamań kości i patologiczne zmiany w obrębie stawów. Z otyłością związane jest również zwiększenie gęstości mineralnej kości (BMD), co pozwala dostosować szkielet do utrzymania dodatkowej masy ciała. Brak jednak danych określających wpływ otyłości u dzieci na metabolizm kostny. Celem pracy było zbadanie biochemicznych markerów obrotu kostnego u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym.

Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 40 otyłych dzieci w wieku 4-10 lat. Grupę kontrolną stanowiło 40 zdrowych dzieci o prawidłowej masie ciała w wieku odpowiadającym grupie badanej. Oceniono wskaźniki antropometryczne i obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). W surowicy krwi oznaczono osteokalcynę (OC), kostną frakcję fosfatazy alkalicznej (BALP), C-końcowy usieciowany telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu I (CTX) i winianooporną kwaśną fosfatazę (TRAP5b) z zastosowaniem metod immunoenzymatycznych ELISA.

Wyniki. Stężenia markerów resorpcjiCTX i TRAP5b w grupie dzieci otyłych i w grupie kontrolnej były zbliżone. Natomiast pomiędzy badanymi grupami wykazano istotne statystycznie różnice dla markerów kościotworzenia. U dzieci otyłych stężenie OC było niższe o około 30% (78.4±40.7 mg/L vs 110.1±19.4 mg/L; p<0.0001), a aktywność BALP była wyższa o około 30% (133.5±27.1 U/L vs 104.6±21.9 U/L, p<0.0001) niż w grupie kontrolnej. Ponadto, u dzieci otyłych obserwowano pozytywną korelację pomiędzy aktywnością BALP a BMI (r=0.445, p<0.01). Nie stwierdzono korelacji pomiędzy pozostałymi badanymi markerami obrotu kostnego a BMI.

Wnioski. Wykazano, że w okresie przedpokwitaniowym występują różnice w metabolizmie kostnym pomiędzy dziećmi z otyłością a dziećmi o prawidłowej masie ciała. Wyniki wskazują na występowanie zaburzeń procesu kościotworzenia u pacjentów otyłych. Dalsze badania u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym pozwolą ocenić wpływ odchudzającego programu terapeutycznego na procesy resorpcji kości i kościotworzenia.

P47

Bone turnover markers in prepubertal obese children

Chełchowska M., Gajewska J., Ambroszkiewicz J., Ołtarzewski M., Laskowska-Klita T.

Department of Newborn Screening, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland

Key words: bone turnover marker, obesity, children

Introduction. Recent years have seen a growing frequency of children and adolescents obesity. Obesity is the direct cause of a number of immediate problems during childhood. Among them the high prevalence of fractures and pathological changes in joints of obese children were observed. Obesity also play a significant role in bone health, because is commonly associated with increased bone mineral density (BMD) as the body adjusts itself to carry the extra weight. Despite the high incidence of childhood obesity, an effect of overweight on bone metabolism is not well understood. The aim of this study was to analyze boneturnover markers in prepubertal obese children.

Material and methods. We examined 40 obese children at the age 4-10 years and 40 healthy non-obese children at the same age as control group. Physical examination including height and weight was performed and body mass index (BMI) was calculated. Serum osteocalcin (OC), bone alkaline phosphatase (BALP), collagen type I crosslinked C-telopeptide (CTX) and tartare resistant acid phosphatase (TRAP5b) were determined by ELISA assays.

Results. We observed similar values of bone resorption markers CTX and TRAP5b in obese children as compared to the age-matched controls. However differences in profile of bone formation markers were found. In obese children the level of OC was lower by about 30% (78.4±40.7 mg/L vs 110.1±19.4 mg/L; p<0.0001) but activity of BALP was higher by about 30% (133.5±27.1 U/L vs 104.6±21.9 U/L, p<0.0001 than in control group. In obese children we observed positive correlation between activity of BALP and BMI (r=0.445, p<0.01). No correlation between the other tested bone turnover markers and BMI were found.

Conclusions. We observed differences in bone metabolism between obese and non-obese prepubertal children. Our results suggest, that bone metabolism abnormalities in obese patients relate to bone formation process. Further studies with lifestyle modification in these children explain an influence of therapy on formation and resorption processes.

OCENA GOSPODARKI WAPNIOWEJ I MASY KOSTNEJ U OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ OLBRZYMIĄ

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s183-184.

P54
OCENA GOSPODARKI WAPNIOWEJ I MASY KOSTNEJ U OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ OLBRZYMIĄ

Czerwińska E.,1 Walicka M.,1 Tałałaj M.,1 Marcinowska-Suchowierska E.,1 Wasiak D.,2 Wierzbicki Z.,2 Rowiński W.2
1 Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych CMKP w Warszawie, ul. Czerniakowska 231
2Klinika Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej AM w Warszawie, ul. Nowogrodzka 59

Słowa kluczowe: homeostaza wapniowa, masa kostna, otyłość olbrzymia

Wprowadzenie
Osoby otyłe są predysponowane do rozwoju zaburzeń homeostazy wapniowej i zmian masy kostnej z powodu spożywania niezbilansowanej diety, unikania ekspozycji na słońce i małej aktywności fizycznej. Ustalono, że osoby z nadwagą mają większą masę kostną w porównaniu z osobami szczupłymi, natomiast wpływ otyłości, a zwłaszcza otyłości olbrzymiej na homeostazę wapniową i masę kostną nie jest jednoznaczny.
Cel pracy
ocena homeostazy wapniowej, zaopatrzenia organizmu w witaminę D, masy kostnej i przemian kostnych u osób z otyłością olbrzymią.
Materiał
Pacjenci z otyłością olbrzymią (BMI ≥ 40kg/m2) zakwalifikowani do operacji bariatrycznej z powodu braku redukcji masy ciała podczas leczenia zachowawczego otyłości. U osób tych wykluczono choroby nerek, wątroby, przyjmowanie leków wpływających na przebudowę tkanki kostnej. Badaniami objęto 56 osób (w tym 47 kobiet i 9 mężczyzn), średnia wieku wynosiła 35.7 lat, a średnia wartość BMI = 45.8 kg/m2.
Metody
U pacjentów wykonywano następujące badania: 1. stężenie w surowicy krwi: wapnia, biochemicznych markerów obrotu kostnego czyli wiązań sieciujących kolagen β-CrossLaps jako wskaźnika resorpcji kości oraz osteokalcyny jako wskaźnika kościotworzenia, 25(OH)witaminy D jako wykładnika zaopatrzenia organizmu w witaminę D i parathormonu jako wykładnika czynności przytarczyc 2. stężenie wapnia i kreatyniny w II porannej porcji moczu oraz wyliczono wskaźnik kalciurii (iloraz wapń / kreatynina – FUCa/Cr) 3. badanie densytometryczne z zastosowaniem dwuenergetycznej densytometrii DXA (Hologic Delphi 70620); określano masę tkanki tłuszczowej (FM) i jej procentową zawartość w organizmie (FM%), masę beztłuszczową (LM), zawartość składników mineralnych w kości (BMC) oraz gęstość mineralną kości (BMD) w obrębie kręgosłupa lędźwiowego, szyjki kości udowej i całego szkieletu (total body). Na podstawie ankiet żywieniowych oceniano spożycie wapnia.
Wyniki badań
U osób z otyłością olbrzymią stwierdzono (w nawiasach średnia ±SD oraz zakres normy):
1. prawidłowe stężenie wapnia w surowicy (9.00 ±0.68, N 8.5-10.5 mg/dl)
2. podwyższone stężenie PTH w surowicy (84.6 ±60.2, N 12-65 pg/dl), które dodatnio koreluje z BMI
3. obniżone stężenie 25(OH)D w surowicy (4.8 ±3.4, N 15-45 ng/ml)
4. prawidłowe stężenie β-CrossLaps (0.343 ±0.163, N 0.137-0.573 ng/ml)
5. obniżone stężenie osteokalcyny (13.5 ±5.8, N 15-46 ng/ml)
6. gęstość mineralna kości (BMD) i zawartość składników mineralnych w kości (BMC) w granicach normy ustalonej dla rasy, płci i wieku: średnia BMD w kręgosłupie lędźwiowym 1.02g/cm2 ±0.13, w szyjce kości udowej 1.14g/cm2 ±0.13, w całym szkielecie 1.18g/cm2 ±0.09
7. prawidłowy wskaźnik FUCa/Cr (0.09 ±0.06, N 0.04-0.12)
8. spożycie wapnia w diecie poniżej zalecanej dawki dziennej (śr 700 mg/dobę, RDA 1000 mg)
Wnioski
1. Otyłość olbrzymia sprzyja rozwojowi wtórnej nadczynności przytarczyc oraz ogólnoustrojowym niedoborom witaminy D,
2. Gęstość mineralna kości mieści się w granicach norm referencyjnych dla płci i wieku.
3. Osoby z otyłością olbrzymią powinny być suplementowane solami wapnia i preparatami witaminy D.

P54
CALCIUM HOMEOSTASIS AND BONE MASS IN PATIENTS WITH MORBID OBESITY

Czerwińska E.,1 Walicka M.,1 Tałałaj M.,1 Marcinowska-Suchowierska E.,1 Wasiak D.,2 Wierzbicki Z.,2 Rowiński W.2
1Department of Family and Internal Medicine, Postgraduate Medical School
2 Department of General and Transplant Surgery, The Medical University of Warsaw; Poland

Keywords: calcium homeostasis, bone mass, morbid obesity

Introduction
Because of unbalanced diet, decreased sun exposure and low levels of physical activity, morbidly obese patients are known to have abnormal calcium metabolism, which might be detrimental to bone density. In contrast, small degree of overweight is reported to have positive influence on the skeleton through increased mechanical load, but data concerning influence of morbid obesity on bone mass are conflicting.
Aim
To determine calcium homeostasis, vitamin D supply, bone mass and bone turnover in patients with morbid obesity (BMI ≥ 40kg/m2).
Subjects
56 patients (47 women, 9 men) with morbid obesity, selected for the bariatric procedure of the stomach because of ineffectiveness of dietetic and pharmacological treatment of obesity, with mean age 35.7y and mean BMI 45.8kg/m2. Renal and hepatic diseases were excluded, as well as drug therapy which might influence bone metabolism.
Methods
Serum calcium, biochemical bone turnover markers (β-CrossLaps as a marker of bone resorption, osteocalcin as a marker of bone formation), 25(OH)D as a marker of vitamin D supply and PTH as a marker of parathyroid glands activity as well as urine Ca/Cr ratio (FUCa/Cr) were studied. Bone mineral density (BMD) of lumbar spine, proximal femur and total skeleton, bone mineral content (BMC), fat mass (FM), FM%, lean body mass (LM) were measured by dual energy X-ray absorptiometry (DXA) (Hologic Delphi 70620). Daily calcium intake was assesed based on information from a food questionnaire completed by each patient.
Results
In morbidly obese patients we found (mean ±SD and normal range):
1. normal serum calcium concentration (9.00± 0.68, N 8.5-10.5 mg/dl)
2. increased serum PTH concentration (84.6 ±60.2, N 12-65 pg/dl), with positive correlation to BMI
3. decreased serum 25(OH)D concentration (4.8 ±3.4, N 15-45 ng/ml)
4. normal serum β-CrossLaps concentration (0.343 ±0.163, N 0.137-0.573 ng/ml)
5. decreased serum osteocalcin concentration (13.5 ±5.8, N 15-46 ng/ml)
6. BMD and BMC within normal range for age and gender; BMD of lumbar spine 1.02g/cm2 ±0.13, proximal femur 1.14g/cm2 ±0.13, total skeleton 1.18g/cm2 ±0.09
7. FUCa/Cr within normal range (0.09 ±0.06, N 0.04-0.12)
8. calcium intake below recommended daily dose (700mg/day, RDA 1000mg)
Conclusions
1. Morbid obesity is accompanied by secondary hyperparathyroidism and vitamin D deficiency.
2. Bone mineral density in the morbidly obese is within normal range for age and gender.
3. Morbidly obese patients should be supplemented with calcium and vitamin D.

P48 UDZIAŁ LEPTYNY I WISFATYNY W METABOLIZMIE TKANKI KOSTNEJ U DZIEWCZĄT W OKRESIE POKWITANIA

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:163-164.

P48

UDZIAŁ LEPTYNY I WISFATYNY W METABOLIZMIE TKANKI KOSTNEJ

U DZIEWCZĄT W OKRESIE POKWITANIA

Kulik-Rechberger B., Możejko-Pastewka B., Wójcik-Sierucha E.¹, Kozłowska M., Furmaga-Jabłońska W.¹

Zakład Propedeutyki Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

¹Klinika Patologii Noworodków i Niemowląt Uniwersytetu Medycznego w Lublinie

Słowa kluczowe: leptyna, wisfatyna, wskaźniki metabolizmu kostnego, dziewczęta

Tkanka tłuszczowa jest nie tylko magazynem energii lecz także źródłem wielu cytokin działających zarówno lokalnie jak i systemowo. Wśród cytokin wymieniane są leptyna i wisfatyna. Leptyna syntetyzowana jest głównie w podskórnej tkance tłuszczowej, wisfatyna w tkance tłuszczowej śródbrzusznej. Nie można wykluczyć, że cytokiny te mają wpływ na wzrastanie kości, dlatego też celem niniejszej pracy było określenie czy istnieją zależności między zasobami tkanki tłuszczowej, wymienionymi cytokinami, tempem wzrastania i wskaźnikami metabolizmu kostnego u dziewcząt w okresie pokwitania.

Materiał i Metody. Badaniami objęto 87 dziewcząt w wieku od 11,8 do 13,7 lat (średnia wieku 12,3±0,3). Mierzono ich wysokość, masę ciała, długość kończyn dolnych, szerokość bioder oraz grubość fałdów skórno-tłuszczowych na brzuchu, pod łopatką i na ramieniu. Obliczano wskaźnik masy ciała (BMI) i procentową zawartość tłuszczu. Pobierano krew celem oznaczenia stężenia leptyny, wisfatyny, N- końcowego propeptydu prokolagenu typu I (PINP, wskaźnik kościotworzenia) oraz C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (CrossLaps, wskaźnik resorpcji kostnej). Dziewczęta podzielono na trzy grupy w zależności stadium rozwoju płciowego, ocenianego na podstawie rozwoju piersi (wg. skali Tannera). Grupę I (n=21) stanowiły dziewczęta w stadium drugim, grupę II (n=38) w stadium trzecim, grupę III (n=28) w stadium czwartym.

Wyniki. Dziewczęta w grupie I były istotnie niższe, miały mniejszą masę ciała i mniejsze zasoby tkanki tłuszczowej pomimo, że były starsze niż dziewczęta z pozostałych grup. Istotnie niższe (p<0,01) w tej grupie było również stężenie leptyny (8,5±5,49 ng/ml). Stężenia leptyny w grupie II i III były podobne (odpowiednio 13,07±8,93 oraz 14,03±6,93 ng/ml). Stężenia wisfatyny nie różniły się między grupami i wynosiły w grupie I – 2,98±1,45, w grupie II – 3,48±1,40, w grupie III – 3,57±1,15 ng/ml. Analizując stężenia PINP i CrossLaps stwierdzono, że w grupie I i II były one podobne (odpowiednio: w grupie I – 944,31±524,14 µg/L i 2,80±0,74 ng/ml, w grupie II – 825,72±301,81 µg/L i 2,76±0,66 ng/ml) i statystycznie istotnie wyższe (p<0,01) niż w grupie III (PINP- 533,63±255,45 µg/L, CrossLaps- 2,16±0,61 ng/ml). Nie stwierdzono korelacji między stężeniem markerów obrotu kostnego i leptyny czy wisfatyny.

Wniosek. Na podstawie przeprowadzonych badań nie stwierdzono, że leptyna i wisfatyna biorą bezpośredni udział w metabolizmie kostnym u dziewcząt w okresie pokwitania

P48

THE CONTRIBUTION OF LEPTIN AND VISFATIN TO BONE METABOLISM IN GIRLS DURING PUBERTY

Kulik-Rechberger B., Możejko-Pastewka B., Wójcik-Sierucha E.¹, Kozłowska M.,

Furmaga-Jabłońska W.¹

Department of Paediatric Propedeutics, Medical University of Lublin

¹Department of Neonates’ and Infants’ Pathology, Medical University of Lublin

Key words:leptin, visfatin, markersof bone metabolism, girls

Adipose tissue is not only the store of energy but also the source of many cytokines that have both local and systemic activity. Among cytokines there are leptin and visfatin. Leptin is synthesized mainly in subcutaneous, visfatin in visceral fat tissue. It can not be excluded that these cytokines influence bone growth therefore the aim of our study was to assess relationships between fat tissue, mentioned cytokines and markers of bone metabolism in girls during puberty.

Material and methods. The study groups was composed of 87 girls aged 11,8–13,7 years (mean 12,3±0,3). Body height, weight, leg length, bi-iliac breath and skin-folds thicknesses on abdomen, at subscapular and triceps sites were examined. Body mass index (BMI) and % of body fat were calculated. During the first examination blood was taken to assess serum concentration of leptin, visfatin, N-terminal propeptide of procollagen type I (PINP, the marker of bone formation) and C-terminal telopetide of collagen type I (CrossLaps, the marker of bone resorption). Girls were divided into three groups, according to the pubertal stages that were assessed based on breast development (Tanner scale). The group I (n=21) was composed of girls in the second, group II (n=38) of girls in third and group III (n=28) of girls in the fourth stage.

Results. Girls from group I were significantly smaller, had lower body mass and fat tissue them girls from others group despite these girls were older then others. In this group significantly lower (p<0,01) was also leptin concentration (8,5±5,49 ng/ml). Concentration of leptin in groups II and III were similar (respectively: 13,07±8,93 and14,03±6,93 ng/ml).Serum concentration of visfatin didn’t differ between groups and was: in group I – 2,98±1,45, in group II – 3,48±1,40, and in group III – 3,57±1,15 ng/ml. Taking into consideration the concentrations of PINP and CrossLaps it was assessed that they were similar in group I and II (respectively: 944,31±524,14 µg/L and 2,80±0,74 ng/ml as well as 825,72±301,81 µg/L and 2,76±0,66 ng/ml) and statistically significant higher than in group III (PINP- 533,63±255,45 µg/L, CrossLaps- 2,16±0,61 ng/ml). No correlations were found between bone metabolism markers and leptin or visfatin concentrations.

Conclusion. In this study we did not find that leptin and visfatin contribute directly in bone metabolism in girls during puberty

STATUS TKANKI KOSTNEJ U KOBIET Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s184-185.

P55
STATUS TKANKI KOSTNEJ U KOBIET Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ

Przybyłowicz K.,1 Cichon R.,1,2 Wądołowska L.,1 Przybyszewska J.,2

1) Instytut Żywienia Człowieka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2) Katedra Żywienia i Dietetyki Akademii Medycznej w Bydgoszczy

Słowa kluczowe: kobiety okołomenopauzalne, sposób żywienia, stan tkanki kostnej, BMI

Wstęp
W przypadku chorób kośćca otyłość jest postrzegana jako czynnik ochronny. Kobiety po menopauzie z wyższym BMI mają wyższą gęstość mineralną kośćca, bo m.in. tkanka tłuszczowa przejmuje po menopauzie częściowo rolę gruczołu dokrewnego. Wynika z tego, że im więcej tkanki tłuszczowej i/lub mięśniowej, tym więcej krążących estrogenów u kobiet pomenopauzalnych. Ochronny wpływ tkanki tłuszczowej u kobiet otyłych wiąże się najprawdopodobniej ze zwiększeniem kościotworzenia lub obniżenia resorpcji kości, albo oba te procesy występują jednocześnie.
Cel pracy
Ocena BMI w zależności od stanu kośćca w kontekście występowania osteoporozy.
Materiał i metodyka
Badaniami objęto 277 kobiet w wieku 39-59 lat. Przeprowadzono pomiary masy ciała (kg) i wysokości (cm), a następnie na ich podstawie wyliczono wskaźnik BMI (kg/m2). Oceny stanu kośćca dokonano metodą ultrasonograficzną, polegającą na pomiarze średniej prędkości fali ultradźwiękowej przechodzącej w obrębie nasad dalszych paliczków proksymalnych za pomocą urządzenia DBM Sonic Bone Profiler, firmy Igea. Status tkanki kostnej wyrażono wskaźnikiem Z-score BMD. Analizę współzależności pomiędzy BMI a statusem tkanki kostnej przeprowadzono testem ANOVA. Obliczenia statystyczne wykonano przy pomocy programu komputerowego Statistica v. 6.0, przy poziomie istotności P≤0,05.
Wyniki
Analiza stanu tkanki kostnej wykazała u prawie połowy badanych kobiet nieprawidłowości wskazujące na osteopenię lub osteoporozę. W badanej populacji kobiet stwierdzono istotne różnice pomiędzy BMI kobiet o różnym statusie kośćca (p=0,047). Najniższy odsetek wartości prawidłowych oceny stanu kośćca zaobserwowano w grupie kobiet z nadwagą i otyłością.
Podsumowanie
Otyłość i nadwaga nie są czynnikami protekcyjnymi w odniesieniu do ryzyka osteoporozy w badanej populacji kobiet.

Badania finansowano w ramach projektu KBN Nr 3 P06T 03922

P55
BONE MINERAL STATUS IN WOMEN WITH OVERWEIGHT AND OBESITY

Przybyłowicz K.,1 Cichon R.,1,2 Wądołowska L.,1 Przybyszewska J.2

1 Instytut Żywienia Człowieka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2 Katedra Żywienia i Dietetyki Akademii Medycznej w Bydgoszczy

Keywords: peri-menopausal women, nutrition, bone mineral status, BMI

Introduction
Taking into consideration bones diseases, obesity is perceived as a protective factor. Women after menopause with higher BMI have higher bone mineral density, as i.a. fat tissue takes partly over the role of the endocrine gland. It stems from the fact that the more there is fat or/and muscles tissue in the body, the more there are estrogens circulating in women after menopause. The protective influence of the fat tissue for obese women is connected most probably with the increase of the bone creation or with decrease of the bone resorption, or those processes occur simultaneously.
Aim of the work
The BMI evaluation depending on bone mineral status when taking into consideration osteoporosis.
Materials and methods
The study involved 277 women aged 39-59. The measurements of body mass (kg) and height (cm) were completed based on which the BMI (kg/m2) was calculated. The evaluation of the bone mineral state was done ultrasonographically, that is measuring the mean ultrasonic wave speed crossing the further bottoms of the finger-joints, using the DBM Sonic Bone Profiler Igea apparatus. Bone mineral status was expressed by the Z-score BMD index. The analysis of the correlation between the BMI and bone mineral status was made using the ANOVA test. All statistical calculations were made using the Statistica v.6.0 computer program, at p0.05.
Results
The analysis of the bone tissue state showed irregularities indicating osteopeny or osteoporosis in almost half of the studied women. Significant differences were stated between the BMI and bone mineral status in the analyzed women’s population (p=0,047). The lowest percentage of regular skeleton state was found in the group of women with overweight and obesity.
Conclusion
Overweight and obesity are not factors protecting when osteoporosis risk is taken into consideration in the analyzed women’s group.

The research was financed within the 3 P06T 03922 KBN project.

WPŁYW TALIDOMIDU NA UKŁAD KOSTNY U SZCZURÓW OWARIEKTOMIZOWANYCH

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s197-198.

P52
WPŁYW TALIDOMIDU NA UKŁAD KOSTNY U SZCZURÓW OWARIEKTOMIZOWANYCH

Kaczmarczyk-Sedlak I., Trzeciak H. I.

Katedra Farmakologii, Śląska Akademia Medyczna, ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec, Polska

Słowa kluczowe: kość, osteoporoza, owariektomia, szczur, talidomid

Talidomid jest lekiem, z którym wiąże się wielkie nadzieje, pomimo udowodnionego wcześniej działania teratogennego, m.in. w zakresie układu kostnego. Jednak wpływ talidomidu na procesy remodelacji tkanki kostnej nie został poznany. Lek jest stosowany m.in. w sarkoidozie, w trądzie, w aftowym zapaleniu jamy ustnej, świerzbiączce. Pojawiło się wiele doniesień naukowych o korzystnym działaniu tego leku w szpiczaku mnogim, w nowotworach i w innych schorzeniach.
Celem pracy było zbadanie wpływu talidomidu na rozwój osteoporozy indukowanej owariektomią u szczurów.
Badania były przeprowadzone na szczurach szczepu Wistar (205±10 g), które podzielono na 5 grup: I – sham-szczury pozornie operowane, II – szczury owariektomizowane (OVX), III – OVX + talidomid (15 mg/kg p.o.), IV – OVX + talidomid (30 mg/kg p.o.), V – OVX + talidomid (60 mg/kg p.o.). Lek był stosowany raz dziennie przez 4 tygodnie.
U szczurów oznaczono zawartość substancji mineralnych i zawartość wapnia w kości udowej, piszczelowej i kręgu L-4. Badano także parametry histomorfometryczne kości udowej (szerokość beleczek, szerokość chrząstki nasadowej) oraz kości piszczelowej (szerokość osteoidu, przyrost kości na grubość, powierzchnię przekroju poprzecznego trzonu i jamy szpikowej). Ponadto badano wytrzymałość mechaniczną trzonu i szyjki kości udowej.
Obustronna owariektomia wywołała osteoporotyczne zmiany w kościach szczurów, które częściowo ustępowały po zastosowaniu talidomidu w dawce 15 mg/kg p.o. (zmniejszenie szerokości osteoidu, zmniejszenie powierzchni przekroju poprzecznego jamy szpikowej, zwiększenie szerokości beleczek kostnych, wzrost siły złamania szyjki kości udowej). Talidomid podany owariektomizowanym szczurom w dawce 30 mg/kg p.o. nie wpływał na tkankę kostną w zakresie badanych parametrów. Talidomid zastosowany w dawce 60 mg/kg p.o. powodował nasilenie zmian osteoporotycznych (zwiększenie powierzchni przekroju poprzecznego jamy szpikowej oraz zmniejszenie szerokości beleczek kostnych). Reasumując, wpływ talidomidu na tkankę kostną zmienioną osteoporotycznie zależy od dawki.

Badania były finansowane w ramach grantu No 2 P05D 021 29 Ministerstwa Nauki i Informatyzacji.

P52
EFFECT OF THALIDOMIDE ON THE SKELETAL SYSTEM IN OVARIECTOMIZED RATS

Kaczmarczyk-Sedlak I., Trzeciak H. I.

Department of Pharmacology, Medical University of Silesia, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec, Poland

Key words: bone, osteoporosis, ovariectomy, rat, thalidomide

Thalidomide is a drug which was withdrawn from the market because of its severe teratogenicity. In spite of this, research into thalidomide was not halted, and the drug has been established to be effective for the treatment of various diseases, including leprosy, multiple myeloma, AIDS, aphthous stomatitis, sarcoidosis, atoptic dermatitis, tumors of various organs and many other diseases.
The effect of thalidomide on the skeletal system has not been recognized.
The aim of the present study was to examine the effect of thalidomide on bone remodeling in bilaterally ovariectomized rats.
The experiments were carried out on Wistar rats (205±10 g), divided into 5 groups: I – sham-operated control rats, II – ovariectomized control rats (OVX), III – OVX + thalidomide (15 mg/kg p.o.), IV – OVX + thalidomide (30 mg/kg p.o.), V – OVX + thalidomide (60 mg/kg p.o.). The drug were administered once a day for 4 weeks.
Bone mass, content of mineral substances and calcium were examined in the tibia, femur and L-4 vertebra. Histomorphometric parameters of the tibia (width of osteoid, transverse growth, area of the transverse cross section of the bone marrow cavity and the cortical bone) and the femur (width of trabeculae, width of epiphyseal cartilage) were studied. In the femur, mechanical properties were studied.
Bilateral ovariectomy induced osteoporotic skeletal changes in mature female rats, which were partially counteracted by administration of thalidomide in dose 15 mg/kg p.o.
Thalidomide (30 mg/kg p.o.) did not affect the investigated parameters. Thalidomide (60 mg/kg p.o.) caused intensification of the osteoporotic changes.

This study was supported by grant No 2 P05D 021 29 from the Ministry of Science and Informatization, Poland.

P49 TRANSIENT HYPERPHOSPHATASEMIA OF INFANCY AND EARLY CHILDHOOD – ANALYSIS OF PUBLISHED REPORTS

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:164-165.

P49

TRANSIENT HYPERPHOSPHATASEMIA OF INFANCY AND EARLY CHILDHOOD – ANALYSIS OF PUBLISHED REPORTS

Kutilek S.

Center for Clinical and Basic Research – CCBR and Dept of Paediatrics, Pardubice, Czech Republic

Key words: Alkaline phosphatase; hyperphosphatasemia; childhood

Transient hyperphosphatasemia of infancy and early childhood (THI) is characterized by transiently increased serum activity of alkaline phosphatase (S-ALP), predominantly its bone or liver isoform, in children under 5 years of age. There are no signs of metabolic bone disease or hepatopathy corresponding with the increased S-ALP, nor there is a disease common to all children with THI. The THI criteria include:

1) an age of less than 5 years;

2) variable, unrelated symptoms;

3) no bone or liver disease in relation to increased serum alkaline phosphatase activity
(S-ALP);

4) isoenzyme and isoform ALP analysis showing elevations in both bone and liver activity;

5) return to normal S-ALP values within four months.

So far, 126 papers regarding > 500 patients with THI have been published. According to the principles of evidence based medicine, clinical trials provide the strongest evidence when it comes to evaluation of diagnostic accuracy or treatment efficacy. However, in case of rather infrequently encountered and incidentally detected condition, such as THI, large and systematic studies are extremely difficult to perform. Prevalent source of information on THI comes from case reports or observational reports involving either individual patients or small cohorts of patients. Conclusions from such reports can be subject to potential source of bias, due to the low patient numbers and the absence of a standard protocol with uniform diagnostic criteria. Therefore, the weakest evidence may come from unsystematic isolated clinical observations and generalisations from such brief reports where methodological problems exist. We assume that a systematic review of the evidence using specific evaluation criteria may be helpful. In this presentation we attempted to analyse and consequently summarize published data on THI. In general, THI is a benign condition, predominantly occurring before 2 years of age and is probably having no consequences in later years.

OSTEOPROTEGRYNA, SRANKL, TNF-, INTERLEUKINA-6 W PATOLOGII I REGULACJI GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI [..]

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s185-186.

P56
OSTEOPROTEGRYNA, SRANKL, TNF-, INTERLEUKINA-6 W PATOLOGII I REGULACJI GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI U KOBIET Z OTYŁOŚCIĄ

Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K.
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Żywienia Człowieka AM, Poznań

Słowa kluczowe: Osteoporoza, otyłość, sRANKL, TNF-alpha

Wstęp
Otyłość jest czynnikiem protekcyjnym dla BMD, lecz mechanizm tego zjawiska pozostaje niejasny. sRANKL jest czynnikiem stymulującym osteoklasty. Il-6 i TNF- podwyższają ekspresję sRANKL a obniżają ekspresję OPG na osteoblastach.
Cel pracy
Ocena: Tkanki tłuszczowej Fat Mass -(FM), Masy ciała szczupłego -Lean Body Mass (LBM), Wskaźnika masy ciała – Body Mass Index -BMI, Gęstości mineralnej kości – Bone Mineral Density (BMD), – rozpuszczalnego aktywatora receptora jądrowego ligandu NF-kappa B – soluble Receptor Activator of Nuclear (NF)-kB Ligand sRANKL, Osteoprotegryny – OPG, Interleukiny-6 – Il-6 i Czynnika martwicy nowotworów- Tumor Necrosis Factor -TNF- u kobiet otyłych.
Materiał i metody
Oceniano: FM, LBM, BMI(kg/m2) metodą bioelektrycznej impedancji -Bodystat 1500; BMD mierzono metodą DEXA-LUNAR DPX-IQ. Stężenie: sRANKL, OPG, Il-6i TNF- w surowicy oznaczono metodą ELISA. Grupy badane: I kobiety otyłe z prawidłowym BMD (n=15) w wieku średnim 394,9 lat II kobiety z prawidłowym BMI i z osteoporozą: (n=15) w średnim wieku 557,7 lat.
Wyniki
BMI:I 30,323,77; II 25,33,46.BMD (g/cm2) L2-4: I 1,2260,09 (T-score: 0,630,49), II 0,8860,075 (T-score:–2,540,65)(p<0,05). FM(kg):I-31,817,88 II 22,596,25(p<0,01). LBM(kg) I 55,2412,79; II 41,486,34 kg (p<0,01). Stężenie [c] w surowicy: sRANKL(pmol/l) I 0,30,34 II 0,460,74(p<0,05); OPG (pmol/l) –I 1,380,93 II 3,051,57(p<0,01); TNF- (pg/ml) I 33,3328,79; II 42,4639,72 (NS); Il-6 (pg/ml):I 3,081,36 II 13,9311,63(p<0,01).
Wnioski
Kobiety otyłe mają wyższe BMD, FM, LBM niż kobiety z osteoporozą i prawidłową masą ciała. OPG, sRANKL, IL-6 są wyższe u kobiet z osteoporozą niż u kobiet z otyłością co jest prawdopodobnie spowodowane podwyższonym metabolizmem kostnym w tej grupie. Stężenie TNF- nie różni się istotnie w obu grupach badanych . W otyłości zaobserwowano niższe stężenia OPG niż w osteoporozie, co może być czynnikiem redukcji BMD.

P56
SOLUBLE RECEPTOR ACTIVATOR OF NUCLEAR FACTOR (NF)-KB LIGAND (SRANKL), OSTEOPROTEGRIN (OPG), TUMOR NECROSIS FACTOR ALPHA (TNF-ALPHA) AND INTERLEUKIN-6 (IL-6) IN REGULATION OF BONE MINERAL DENSITY (BMD) IN OBESE AND OSTEOPOROTIC WOMEN

Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K.,
Department of Gastroenterology and Human Nutrition, University of Medical Sciences, Poznań, Poland

Keywords: Osteoporosis, obesity, sRANKL, TNF-alpha

Introduction
Abnormalities in the balance of sRANKL/RANK/OPG system lead to severe disturbances of bone remodeling. Obesity is a protecting factor for BMD, but the mechanism is still unclear.
RANKL is a member of Tumor Necrosis Factor (TNF) Family in the main stimulatory factor for formation of nature osteoclast. Stimulators of the osteoclastogenesis such Il-6 and TNF-alpha increase the expression of sRANKL and decrease OPG expression in osteoblast. In reduction FM in obesity treatment by low caloric diet is risk of LBM with BMD reduction.
The aim and methodes
The aim of the study was evaluation: Fat Mass (FM), Lean Body Mass (LBM), BMI in Body Composition by bioelectrical impedance methods using Bodystat 1500; Bone Mineral Density (BMD) by Dual Energy X-ray Absorptiometry (DEXA) using LUNAR DPX-IQ, RANKL, OPG, Il-6 and TNF-alpha serum concentrations was measured by ELISA Kit. I OBESITY GROUP – 15 women mean age 394,9 II OSTEOPOROTIC GROUP – 15 women mean age 557,7.
Results
BMI – I -30,323,77; BMI -II –25,33,46. BMD (g/cm2) L2-4 was normal in obese women:1,2260,09 (T-score 0,630,49) and lower in osteoporotic women: 0,8860,075 (T-score –2,540,65) (p<0,05). Obesity group have higher FM (31,817,88 kg) than osteoporotic group –FM (22,596,25kg)(p<0,01).LBM –I – 55,2412,79 kg; LBM –II – 41,486,34 kg (p<0,01). Serum concentration of: sRANKL(pmol/l)- I – 0,30,34 II– 0,460,74(p<0,05); OPG (pmol/l) –I – 1,380,93 II – 3,051,57(p<0,01); TNF-a(pg/ml) – I- 33,3328,79 II – 42,4639,72 (NS); Il-6 (pg/ml) – I – 3,081,36 II –13,9311,63 (p<0,01).
Conclusions
Obese women have higher BMD, FM, LBM than osteoporotic women. OPG, sRANKL are higher in osteoporosis than in obesity what is probably caused by high bone metabolism. Il-6 is higher in osteoporosis. TNF-a no differ in osteoporotic and obese women. In obesity we observed lower OPG than in osteoporosis, what may be a risk of BMD resorption.

P50 Aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej u dzieci otyłych […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:165-166.

P50

Aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej u dzieci otyłych przed i po wprowadzeniu program leczniczego

Gajewska J.¹, Ambroszkiewicz J.¹, Klemarczyk W.², Chełchowska M.¹, Laskowska-Klita T.¹, Franek E.³

¹Zakład Badań Przesiewowych, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

²Zakład Żywienia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

³Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii, Centralny Szpital Kliniczny MSWiA, Warszawa

Słowa kluczowe: kostna frakcja fosfatazy alkalicznej, otyłość, dzieci

Wstęp. U otyłych dorosłych efektem obniżenia masy ciała mogą być zmiany w gęstości mineralnej kości (BMD) i w procesach przebudowy kośćca. Dane literaturowe wskazują, że u pacjentów wraz ze spadkiem masy ciała wzrasta poziom markerów kościotworzenia jak i resorpcji kości. Pomimo powszechnie występującej otyłości u dzieci, efekt terapii odchudzającej na metabolizm kostny nie jest w pełni poznany. Kostna frakcja fosfatazy alkalicznej (BALP) odgrywa istotną rolę w mineralizacji macierzy kostnej i jest powszechnie stosowana jako marker procesu kościotworzenia. Celem pracy było zbadanie aktywności BALP u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym przed i po wprowadzeniu programu leczniczego.

Materiały i metody. Grupę badaną stanowiło 36 otyłych dzieci (średnia wieku ±SD 7.7±1.6 lat) przed i po zastosowaniu 3-miesięcznego programu leczniczego obejmującego wprowadzenie diety ubogoenergetycznej, zwiększenie aktywności fizycznej oraz poradnictwo wychowawcze i indywidualne oddziaływanie psychoterapeutyczne wobec dziecka i jego rodziny. Oceniono wskaźniki antropometryczne i obliczono wskaźnik masy ciała (BMI). Skład ciała i całkowite BMD zmierzono przy użyciu dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA) przed wprowadzeniem terapii. Grupę kontrolną stanowiły zdrowe dzieci o prawidłowej masie ciała (n=30, średnia wieku ±SD 7.8±1.9 lat). Aktywność BALP oznaczono metodą immunoenzymatyczną ELISA.

Wyniki. U otyłych dzieci w porównaniu do dzieci o prawidłowej masie ciała stwierdzono większą masę tłuszczową (17.90±6.75 vs 5.64±2.62 kg; p<0.0001), masę mięśniową (23.97±4.62 vs 20.28±3.61 kg; p<0.02 ), całkowitą zawartość minerałów w kośćcu (BMC) (1.24±0.33 vs 0.92 ±0.20 kg; p<0.0001), BMD (0.89±0.07 vs 0.82±0.05 kg/cm²; p<0.0001) oraz BMI (24.9±3.31 vs 16.2±1.65 kg/m²; p<0.0001). Wartość BALP była również wyższa u dzieci otyłych niż kontrolnych (134.5±31.5 U/L vs 103.8±24.5 U/L; p<0.0001). W porównaniu do wartości uzyskanych przed leczeniem, u pacjentów po 3 miesiącach terapii aktywność BALP była niższa o około 15% (115.0±33.3 U/L; p<0.02). Wartość tego enzymu była zbliżona do wartości uzyskanej w grupie kontrolnej. U otyłych dzieci po 3 miesiącach leczenia BMI było niższe (około 10%; p<0.05). Stwierdzono pozytywną korelację pomiędzy aktywnością BALP i BMI u pacjentów przed (r=0.452, p<0.01) i po (r=0.368, p<0.05) zastosowanej terapii.

Wnioski. Uzyskane wyniki sugerują, że zastosowanie programu terapeutycznego u dzieci otyłych prowadzi do obniżenia aktywności BALP, co może wskazywać na normalizację procesu kościotworzenia wraz ze spadkiem masy ciała. Dalsze badania dotyczące długoterminowej terapii pozwolą ocenić efekt obniżenia aktywności BALP na masę kostną u otyłych dzieci w okresie przedpokwitaniowym.

P50

Activity of bone alkaline phosphatase (BALP) in obese children before and after lifestyle intervention

Gajewska J.¹, Ambroszkiewicz J.¹, Klemarczyk W.², Chełchowska M.¹, Laskowska-Klita T.¹, Franek E.³

¹Department of Newborn Screening, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland

²Department of Nutrition, Institute of Mother and Child, Warsaw, Poland

³Department of Internal Diseases, Endocrinology and Diabetology, Central Clinical Hospital MSWiA, Warsaw, Poland

Key words: bone alkaline phosphatase, obesity, children

Introduction. In obese adults weight loss is often associated with changes in bone mineral density (BMD) and bone remodeling. It was observed that both bone formation and resorption markers increase in subjects who lose their weight. Despite the epidemic of childhood obesity, the effect of lifestyle modification on bone metabolism is not well understood. Bone alkaline phosphatase (BALP) plays important role in matrix mineralization and is widely used as a bone formation marker. The aim of this study was to investigate the BALP activity in obese prepubertal children before and after lifestyle intervention.

Materials and methods. We studied 36 obese children (mean age±SD 7.7±1.6 years) before and after the 3-months intervention program. Lifestyle intervention comprised of dietary and physical activity modifications and behavior therapy including individual psychological care of the child and his/her family. Physical examination was performed and body mass index (BMI) was calculated. Body composition and total BMD were measured by dual-energy X-ray absorptiometry (DXA) before lifestyle intervention. Healthy non-obese children (n=30, mean age±SD 7.8±1.9 years) were the reference group. Activity of BALP was determined by ELISA assay.

Results. The obese children had greater fat mass (17.90±6.75 vs 5.64±2.62 kg; p<0.0001), lean tissue mass (23.97±4.62 vs 20.28±3.61 kg; p<0.02 ), total bone mineral content (BMC) (1.24±0.33 vs 0.92 ±0.20 kg; p<0.0001), BMD (0.89±0.07 vs 0.82±0.05 kg/cm²; p<0.0001) and BMI (24.9±3.31 vs 16.2±1.65; p<0.0001) in comparison to the non-obese subjects. The activity of BALP was also higher in obese children than in controls (134.5±31.5 U/L vs 103.8±24.5 U/L; p<0.0001). As compared to baseline, in patients after the 3-months therapy activity of this enzyme decreased significantly by about 15% (115.0±33.3 U/L; p<0.02). This value of BALP was similar to obtained in control group. BMI was lower (about 10%; p<0.05) in children after lifestyle intervention. The activity of BALP showed positive correlation with BMI in patients before (r=0.452, p<0.01) and after therapy (r=0.368, p<0.05).

Conclusions. Our results suggest that lifestyle modifications in obese children are associated with decreased BALP activity, that may reflect normalization of bone formation process after weight loss. Further studies with long-term therapy are necessary to explain the effect of the decreased BALP activity on bone mass in prepubertal obese children.

SYSTEM STABILIZACYJNY „INTEGRACJA” W LECZENIU ZŁAMAŃ OKOŁOPROTEZOWYCH TRZONU KOŚCI UDOWEJ

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s186-187.

P57
SYSTEM STABILIZACYJNY „INTEGRACJA” W LECZENIU ZŁAMAŃ OKOŁOPROTEZOWYCH TRZONU KOŚCI UDOWEJ

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. T. S. Gaździk
Adres korespondencyjny: ul. Gospodarcza 51, 41 – 214 Sosnowiec

Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka biodra, złamania okołoprotezowe, INTEGRACJA

Wstęp
Złamania trzonu kości udowej w najbliższym otoczeniu trzpienia endoprotezy stanowią jedno z najtrudniejszych wyzwań w chirurgii ortopedycznej.
Cel pracy
Celem pracy jest ocena opracowanego i produkowanego w Polsce (BHH Mikromed) systemu stabilizacji INTEGRACJA.
Materiał i metody
Ten sposób zespalania złamań stosujemy w Klinice Ortopedii Śl. AM od 1999 r. Składa się on z dwóch rodzajów płyt metalowych – z otworami dostosowanymi do śrub AO, znajdującymi się na jednym tylko ramieniu płyty oraz bez otworów. Płyty pozbawione otworów oraz jedno z ramion płyt otworowych, na powierzchni przylegającej do kości zaopatrzone są w stalowe kolce rozmieszczone w 2 rzędach. Ramię otworowe przytwierdzane jest do trzonu kości udowej śrubami AO, natomiast ramię zawierające kolce stabilizuje się specjalnymi, półkolistymi obejmami. Opisaną metodą leczyliśmy dotychczas 14 chorych w wieku 55 – 90 lat (średnio 72 lata), w tym 11 kobiet i 3 mężczyzn. Wskazaniem do zabiegu były złamania trzonu kości udowej poniżej lub w najbliższym sąsiedztwie wierzchołka trzpienia endoprotezy. Po wykonaniu otwartej repozycji i stabilizacji złamania systemem INTEGRACJA, szczelinę przełomu obkładano dużą ilością przeszczepu kości mrożonej gąbczastej z Banku Tkanek i 2 – 3 gąbkami Garamycynowymi. W typowy sposób zamykano ranę zakładając 2 dreny Redona. Nie stosowano dodatkowego unieruchomienia zewnętrznego. W okresie pooperacyjnym wszyscy chorzy otrzymywali profilaktykę przeciwzakrzepową (Enoksaparyna lub Nadroparyna) przez min. 40 dni oraz przez 5 dni Cefamandol w dawce 4 x 2g iv. Pionizację i usprawnianie kończyny rozpoczynano w drugiej dobie po zabiegu.
Wyniki
U wszystkich chorych uzyskano stabilne zespolenie złamania, które umożliwiało wczesne uruchamianie chorych. Zrost kostny uzyskiwano po ok. 4 – 6 miesiącach. Nie odnotowano destabilizacji zespolenia, braku zrostu, czy też powikłań infekcyjnych.
Wnioski
W naszej ocenie system INTEGRACJA jest wyjątkowo skuteczną i prostą metodą leczenia złamań okołoprotezowych trzonu kości udowej.

P57
INTEGRACJA® STABILISATION SYSTEM IN THE TREATMENT OF PERIPROSTHETIC FRACTURES OF FEMORAL BONE SHAFT

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Departament and Clinic Of Orthopaedics Silesian Medical Academy In Katowice, Poland

Keywords: hip arthroplasty, periprosthetic fractures, INTEGRACJA

Introduction
Femoral bone shaft fractures around endoprosthesis stem constitute one of the greatest challenges in orthopedic surgery.
Goal
The aim of the study is to investigate INTEGRACJA stabilizing system designed and produced in Poland by BHH Mikromed.
Methods
This method of fracture stabilisation has been applied since 1999. It consists of two types of metal plates – with holes fit to AO screws, located on one arm of the plate and without holes. The plates with no holes and one arm of the plates with holes on the surface adjoining the bone have steel spikes located in two rows. The arm with holes is fixed to femoral bone shaft with AO screws and the arm with spikes is stabilized with special semicircular clamping rings.
We have treated 14 persons (55-90 years old – average age: 72, including 11 women and 3 men) with the method described above. The therapeutic indication included femoral bone shaft fracture below or near the endoprosthesis stem top. After performing open repositioning and the stabilization of the fracture with INTEGRACJA system, the fracture gap was covered with a considerable amount of frozen cancellous bone graft from the Tissue Bank and 2-3 Garamycin sponges. The wound was closed typically with 2 Redon’s drains. No additional external immobilization was applied. In the postoperative period all subjects received antithrombotic prophylaxis (Enoxaparin or Nadroparin) for a minimum of 40 days and Cefamandol for 5 days (4 x 2g iv). Assuming of erect position and limb rehabilitation begun on the second day after surgery.
Results
In all subjects a stable fracture contact was achieved, which enabled early mobilization of the patients. Bone union was achieved after 4-6 months. No union destabilization, no-union of fractured bone or infectious complication was observed.
Conclusions
We believe INTEGRACJA system is an exceptionally effective and simple method in the treatment of periprosthetic fractures of femoral bone shaft.

P51 WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:166-167.

P51

WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Kierus-Jankowska K.¹, Piotrowska-Jastrzębska J.¹, Kaczmarski M.²

¹Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok

²Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, otyłość, zaburzenia lipidowe, DXA, gęstość mineralna kości (BMD), złamania

Wstęp: Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań udokumentowały wzajemne powiązania między występowaniem otyłości i zaburzeniami mineralizacji kości u osób dorosłych, chociaż mechanizmy przyczynowo-skutkowe nie zostały do końca poznane. Natomiast istnieje bardzo niewiele danych na temat zależności dotyczących oceny gęstości mineralnej kości (BMD) i łamliwości kości w przypadku zaburzeń lipidowych i/lub otyłości w populacji wieku rozwojowego. Celem tego przekrojowego badania było określenie związków między otyłością, poziomem cholesterolu i jego frakcji w surowicy a masą kostną z uwzględnieniem występowania złamań wśród dzieci i młodzieży.

Wyniki: U ponad 90% badanych dzieci ze nadmiernym stanem odżywienia wykazano prawidłową lub nawet wysoką masę kostną (wskaźnik Z-score w odcinku L1-L4 kręgosłupa wynosił +0,32 ± 1,4). Trzydziestu pacjentów (34,8% chłopców i 24,6% dziewcząt) doznało co najmniej jednego niskoenergetycznego złamania kości (kości przedramienia, nadgarstek, piszczelowa, kości stępu, kość ramieniowa). U dziewcząt wykazano ujemną korelację pomiędzy całkowitym poziomem cholesterolu (średnia 163,2±27,5mg/dl), a wskaźnikiem Z-score dla BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa (r = -0,6; p<0,001), całkowitym BMC (r = -0,34; p = 0,04) oraz beztłuszczową masą ciała (r = -0,4; p = 0,02). Podobne korelacje w badanej grupie wykazano w odniesieniu do frakcji LDL-cholesterolu. Jednakże nie stwierdzono podobnych zależności u otyłych chłopców. Ponadto jedynie w grupie dziewcząt poziom triglicerydów w surowicy dodatnio korelował z całkowitą zawartością tkanki tłuszczowej (Fat Mass; śr.: 45,2±6,8%). Nie wykazano związku między występowaniem złamań u otyłych dzieci i młodzieży a BMD czy poziomami lipidów.

Wnioski: Ilość i lokalizacja złamań u dzieci i młodzieży z otyłością pozostaje na podobnym poziomie jak w całej populacji wieku rozwojowego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazują, że u dziewcząt z otyłością zaburzenia lipidowe (podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL) zwiększają ryzyko złamań w okresie pokwitania. Wyniki tych badań sugerują również, że tendencja do hipercholesterolemii może podwyższać ryzyko występowania złamań u kobiet w wieku dorosłym. Brak podobnych zależności u chłopców również wymaga pogłębionej analizy. Konieczne są dalsze badania nad potencjalnymi wspólnymi mechanizmami chorób układu sercowo-naczyniowego i osteoporozy oraz ich początkiem w okresie dzieciństwa.

P51

SERUM CHOLESTEROL MAY ACCOUNT FOR INCREASED FRACTURE RATE IN GIRLS WITH OBESITY

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Kierus-Jankowska K.¹, Piotrowska-Jastrzębska J.¹, Kaczmarski M.²

¹Department of Pediatrics and Auxology, Medical University of Bialystok, ul.Waszyngtona 17, 15-274 Bialystok, Poland

²Department of Pediatrics Gastroenterology and Allergology², Medical University of Bialystok, Bialystok, Poland

Key words: children, adolescents, obesity, dyslipidemia, DXA, bone mineral density (BMD), fractures

Background: Relationships between bone, fat mass and obesity have been extensively evaluated in adults but published data regarding lipid profile and fracture risk in childhood and adolescence are scarce. The objective of this study was to assess possible associations between cholesterol levels, obesity, bone mass and fractures in children and adolescents.

Methods: Body composition, bone mineral content (BMC) and density (BMD) were measured in the total body and lumbar spine region using dual energy X-ray absorptiometry (DXA), and fasting serum lipids were investigated in 103 overweight/obese subjects (46 boys, 57 girls) aged 5.5 – 17.3 years (mean±SD: 12.1 ± 3.0) with mean body mass index 29.0 ± 4.9.

Results: In above 90% subjects with obesity we found normal or high bone mass (Z-score for L1-L4 BMD was +0.32 ± 1.4). Thirty subjects (24.6% of girls, 34.8% of boys) experienced one or more low-energy fracture (forearm, wrist, tibia, ankle, humerus). In obese girls, we observed negative correlations between total cholesterol level (mean: 163.2 ± 27.5mg/dl), Z-scores for lumbar spine BMD (r = -0.6, p<0.001), total BMC (r = -0.34, p = 0.04) and lean mass (r = -0.4, p = 0.02). Similar relationship was found for LDL in this group. No such associations were found in boys with obesity. Positive correlation of serum triglycerides and fat percentage (mean: 45.2 ± 6.8%) was observed in girls but not in boys. Fracture prevalence among obese children and adolescents was independent of bone mass or serum lipids.

Conclusions: Results of this cross-sectional study suggest that obese girls with elevated cholesterol levels may have an increased risk of both cardiovascular disease and osteoporosis. Whether high circulating cholesterol announces future associations between atherosclerosis and bone loss is not clear. Lack of the associations in boys also needs further investigation. Fracture prevalence in obese children does not differ from that in general pediatric population. Adolescents with overweight appear prone to increased bone fragility though they have no deficits in BMD.

LEGG-CALVE-PERTES DISEASE AND OSTEOPOROSIS

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s187-188.

P58
LEGG-CALVE-PERTES DISEASE AND OSTEOPOROSIS

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Keywords: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local osteoporosis of the hip joint. Development of this situation is connected with different factors.
Objective of the investigation: to reveal is local osteoporosis accompanies with total.
41 patients were investigated at the age 4-10 years old, the treatment in all of the patients was the same and without cast immobilization.
The stage of transitional arthritis was in 13 patients, the stage of the necrosis was in 6 patients, the stage of fragmentation was in 4 patients, the stage of reparation was in 4 patients and the stage of consequence was in 3 patients.
On the basis of the densitometry (one-photon densitometry NK-364 (Hungary) and rontgendensitometry) founded that at the stage of transitional arthritis BMD and BMC stay at the normal activities for the age. There are marked osteopeny at the stage of the necrosis and at the stages of necrosis and fragmentation we revealed skeletal osteoporosis. At the stage of the consequences we didn’t found changes in BMD and BMC. In cases of the torpid forms ostopenia were prolonged in time. Transitional osteoporosis in patients with Legg-Calve-Pertes disease did not affect forming of bone tissue.
Conclusions
1. Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local and total osteoporosis.
2. Osteoporosis during the course of Legg-Calve-Pertes disease has transitional character according to the stage of the process and could be a sign of disease severity or as prognostic factor.

P58
CHOROBA LEGG-CALVE-PERTESA I OSTEOPOROZA

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Słowa kluczowe: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Choroba Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowej osteoporozie w okolicach stawu biodrowego. Rozwój tego procesu jest związany z różnymi czynnikami.
Celem tego badania było stwierdzenie czy miejscowa osteoporoza jest związana z ogólną.
Przebadano 41 pacjentów w wieku 4-10 lat. Wszyscy pacjenci byli leczeni w podobny sposób, bez unieruchomienia.
13 pacjentów miało stadium przejściowej choroby zwyrodnieniowej, 6 pacjentów martwicę, 4 stadium fragmentacji, 4 stadium reparacji, zaś 3 stadium następstw.
Na podstawie badania densytometrycznego (aparatem pojedynczej wiązki NK-364, Węgry) i rentgenodensytometrii stwierdziliśmy, że w stadium przejściowgo zwyrodnienia BMD i BMC pozostają na normalnym poziomie w stosunku do wieku. W stadium martwicy zaznacza się osteopenia, zaś w stadium martwicy i fragmentacji osteoporoza. W stadium następstw nie wykryto zmian w BMD i BMC. W przypadkach zesztywnienia osteopenia trwała dłużej. Przejściowa osteoporoza u pacjentów z chorobą Legg-Calve-Perthesa nie miała negatywnego wpływu na formowanie tkanki kostnej.
Wnioski
1. Chorobie Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowa i uogólniona osteoporoza.
2. Osteoporoza w czasie trwania choroby Legg-Calve-Perthesa ma charakter przejściowy i w zależności od stadium może być wyznacznikiem ciężkości choroby lub czynnikiem prognostycznym.

P52 GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:167-168.

P52

GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT W OKRESIE ROZWOJOWYM

Sowińska-Przepiera E.¹^,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.¹, Friebe Z.¹, Syrenicz A.²

¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;

² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;

³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.

Cel pracy: Ocena gęstości mineralnej kości (BMD) u dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania w pierwszych latach po menarche i wykazanie, że wartość BMD może być jednym z wskaźników potwierdzających wczesne rozpoznanie podwzgórzowego hipogonadyzmu lub zespołu androgenizacji.

Materiał i metody: Badaniami objęto 155 dziewcząt w wieku 16−17 lat, obserwowanych z powodu rzadkich miesiączek lub wtórnego braku miesiączki. U 71 stwierdzono zburzenia typu czynnościowego, podwzgórzowego (grupa A), u 35 rozpoznano ponadto narastające cechy androgenizacji (grupa B), a 49 zdrowych dziewcząt stanowiło grupę C – kontrolną. U wszystkich oznaczono BMI, stężenie FSH, LH, T, E₂, PRL oraz wykonano badanie BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Wyniki badań: Średnie wartości BMI i BMD w grupie A były najniższe w porównaniu do B (p<0,001) i C (p<0,001). Stężenie E2 było najniższe w grupie A, a w grupie B − najwyższe (p<0,001). Stężenie T u dziewcząt w grupie B było najwyższe a SHBG najniższe w porównaniu do grup A i C (p<0,001; p<0,01). Stężenie FSH w grupie A było najniższe w porównaniu do grupy B i C (p<0,01), a LH w grupie B było najwyższe (p<0,001;p<0,01). Stężenie PRL podstawowe nie różniło się istotnie. W grupie (A+B+C) łącznie stwierdzono istotną statystycznie korelację pomiędzy wartością BMD a wartością BMI (r=0,67; p<0,001), E2 (r=0,38; p<0,01) i T (r=0,56; p<0,001).

Wnioski: Niska wartość gęstości mineralnej kości w stosunku do wartości wiekowej może świadczyć o długotrwałym hipoestrogenizmie, a wysoka wartość − o zespole zaburzeń metabolicznych z wysokim stężeniem androgenów, zatem gęstość mineralna kości może stanowić wiarygodny i bardzo czuły wskaźnik metaboliczno-hormonalny zaburzeń miesiączkowania typu podwzgórzowego, czynnościowego lub zespołu androgenizacji.

P52

BONE MINERAL DENSITY AS AN INDICATOR OF HORMONAL AND METABOLIC DISTURBANCE IN GIRLS IN DEVELOPMENTAL PERIOD

Sowińska-Przepiera E.¹^,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.¹, Friebe Z.¹, Syrenicz A.²

¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;

² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;

³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.

Purpose of the work: Assessment of bone mineral density (BMD) in girls with menstruation disorders in the first years after menarche and demonstration that BMD value may be one of the indicators confirming the early diagnosis of hypothalamic hypogonadism or androgenisation complex.

Material and methods: The research covered 155 girls at the ages of 16–17, observed due to rare menstruation or secondary amenorrhea. In 71 girls functional, hypothalamic disorders were found (Group A), in 35 girls increasing androgenisation features were diagnosed additionally (Group B), and 49 healthy girls represented Group C – control group. In all of them BMI was determined, as well as FSH, LH, T, E₂, PRL concentrations, plus BMD test of lumbar spine section was made.

Research results: The average values of BMI and BMD in Group A were the lowest compared to Group B (p<0.001) and Group C (p<0.001). E₂ concentrations in Group A was the lowest and in Group B – the highest (p<0.001). T concentrations in Group B girls was the highest and SHBG – the lowest compared to Groups A and C (p<0.001; p<0.01). FSH concentrations in Group A were the lowest compared to Groups B and C (p<0.01), while LH in Group B was the highest (p<0.001; p<0.01). Basic PRL concentrations where not materially different. In groups (A+B+C) jointly, there was found a statistically significant correlation between BMD and BMI values (r=0.67; p<0.001), E2 (r=0.38; p<0.01) and T (r=0.56; p<0.001).

Conclusions: Low bone mineral density value compared to the age value may signify long-term hypoestrogenism, and high value – a complex of metabolic disorders with high concentration of androgens. Therefore, bone mineral density may be a reliable and highly sensitive metabolic and hormonal indicator of menstruation disorders of hypothalamic, functional type or androgenisation complex.

PRÓBA ZACHOWAWCZEGO LECZENIA DYSPLAZJI WŁÓKNISTEJ KOŚCI

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s188-189.

P59
PRÓBA ZACHOWAWCZEGO LECZENIA DYSPLAZJI WŁÓKNISTEJ KOŚCI

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej AM w Lublinie, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin

Słowa kluczowe: dysplazja włóknista, kości, leczenie, densytometria, radiogram.

Wstęp
Dysplazja włóknista stanowi wadę rozwojową z grupy fetopatii (następstwo nieprawidłowego rozwoju struktur wywodzących się z mezenchymy), w której tkanka kostna zostaje zastąpiona nieprawidłową tkanką włóknistą. Wada lokalizuje się najczęściej w obrębie kości udowej, piszczelowej, kości palców, twarzoczaszki lub miednicy. Do chwili obecnej istnieją liczne kontrowersje dotyczące zarówno preferowanych metod leczenia, jak i wyników terapeutycznych.
Cel pracy
Celem pracy jest prezentacja dobrych efektów leczenia zachowawczego, rozległej zmiany dysplastycznej zlokalizowanej w prawej kości udowej.
Opis przypadku
Przedstawiamy przypadek 13 letniej dziewczynki Ć.K. z izolowanym ogniskiem dysplazji włóknistej zlokalizowanej w okolicy podkrętarzowej kości udowej lewej. Dysplazja została rozpoznana po epizodzie złamania patologicznego w tej okolicy w wieku 6 lat. W miejscu „wygojonego” złamania obecna duża torbiel wielokomorowa zajmujące ponad 80% podkrętarzowego przekroju kości udowej. Ponowne złamanie patologiczne nastąpiło w wieku 9 lat (w miejscu obecnej torbieli wielokomorowej). Ze względu na zagrożenie kolejnymi złamaniami pacjentka poruszała się przy użyciu lasek łokciowych. Rodzice nie wyrażają zgody na leczenie chirurgiczne. Po złamaniu skrócenie lewej kości udowej o około 2 cm, co w połączeniu z oszczędzaniem kończyny dolnej lewej prowadziło do skrzywienia bocznego kręgosłupa.
W wieku 10 lat wykonano badanie densytometryczne kości udowych oraz kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD). Z uwagi na obniżoną gęs¬tość mineralną kręgosłupa (BMD L2-L4 Z-score -1.53) i szyjek obydwu kości udowych -rozpoczęto leczenie z użyciem aktywnych metabolitów witaminy D, preparatów Ca oraz NaHCO3 (celowa, długotrwała alkalizacja ustroju). W zamyśle dążono do poprawy gęstości mineralnej całego kośćca, w tym zdrowych fragmentów kości udowej lewej (ścian torbieli).
Wyniki, wnioski
Po 3 latach leczenia uzyskano umiarkowanie satysfakcjonującą poprawę gęstości mineralnej kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) -wynik w granicach normy, ale poniżej średniej. Natomiast wzrost gęs¬tości mineralnej kości udowych okazał się rewelacyjny. Kość udowa lewa: DEXA BMD Neck wzrost z 0.555 do 1.015 (!!), Wards z 0.559 do 1.064, Troch z 0.405 do 0.595 [g/cm2]: kość udowa prawa DEXA BMD: Neck wzrost z 0.648 do 0.862, Wards z 0.585 do 0.786, Troch z 0.496 do 0.573 [g/cm2].
W radiogramie -intensywne wysycenie solami wapnia zawartości torbieli wielokomorowej. Oczywistym jest, że wartość (pod względem wytrzymałości mechanicznej) zmineralizowanej tkanki wypełniającej torbiel nie będzie nigdy satysfakcjonująca, jest jednak znacznie lepszą alternatywą (łącznie z lepiej uwapnionymi ścianami torbieli), aniżeli nieumineralizowana tkanka włóknista.

P59
THE ATTEMPTS TO APPLY NON-OPERABLE TREATMENT METHODS IN THE CASE OF FIBROUS DYSPLASIA OF BONE

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Department of Paediatric Endocrinology and Neurology, Skubiszewski Medical University
of Lublin, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin, Poland

Keywords: fibrous dysplasia, bones, treatment, densitometry, radiograms.

Introduction
Fibrous dysplasia of bones is a disturbance (fetopathy, defect of mesenchymal connective tissue) in which bone undergoing physiologic lysis is replaced by abnormal fibrous tissue resulting in asymmetric distortion and expansion of bone. Usually it is confined to a femur, tibia, toes, facial skeleton or pelvic bones. It involves multiple or single bones. There are presented numerous and diverse opinions concerning therapeutic methods and effects of therapy of fibrous dysplasia.
Aim
Our aim is to present some good effects of non-operable treatment of a big dysplastic structure (fibrous dysplasia) located in right femur.
Material, and case report
We present a case of a 13 years old girl (Ć.K.) with a single dysplastic cyst situated in subtrochanteric area in the left femoral bone. Mentioned dysplastic lesion was diagnosed at the age of 6 (after the episode of pathological fracture of subtrochanteric region of the left femoral bone). After this fracture, a big multichambered cyst (almost 80% of a profile of the subtrochanteric area) was observed on radiograms. At the age of 9, the next pathologic fracture in this region has taken place. Because of succeeding fractures hazard, the girl was told to use a walking stick. The parents refused to give a consent to surgical treatment of this problem. After the last episode of subtrochanteric fracture, the left limb is 2 cm shorter then the right one, so as effect of this fact and of improper motor habits the scoliosis can be observed. At the age of 10, the investigation of bone mineral density by using DEXA method was realised. The spine BMD as well as both femoral necks and trochanters BMD were measured. Because of the fact, the spine and femoral BMD were beneath the normal range (BMD L2-L4 Z-score -1.53 s.d.) the treatment with vitamin D3 metabolites, calcium salts and NaHCO3 (to force long lasting alkalization) was applied.
Our intention was to improve bone mineralization (among other bones – vertebral and femoral regions including walls of mentioned dysplastic cyst).
Results and conclusions
After a 3-year period of mentioned treatment, we observed a moderate improvement of spinal mineral density (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) –the result in between normal limits (but beneath the normal mean value). In this time the improvement of femoral bone content was astonishing. Left femur: DEXA BMD Neck -increment from 0.555 to 1.015 (!!), Wards from 0.559 to 1.064, Troch from 0.405 to 0.595 [g/cm2]: right femur: DEXA BMD- Neck increment from 0.648 to 0.862, Wards from 0.585 to 0.786, Troch from 0.496 to 0.573 [g/cm2].
X-ray pictures showed intensive saturation because of calcium salts retention in the multichambered cyst. Of course, the structural strength of such mineralized structure will be unsatisfied, but it will be better then structural strength of soft (connective) tissue, all the more the walls of mentioned cyst became well mineralized.

P53 OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:168-169.

P53

OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK

Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.

Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej

21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2

Słowa kluczowe: młode pływaczki, mineralizacja i gęstość kości, aktywność fizyczna, spożycie wapnia.

Celem pracy była ocena mineralizacji (BMC) i gęstości (BMD) tkanki kostnej u dziewcząt uprawiających pływanie w okresie osiągania szczytowej masy kostnej w porównaniu z dziewczętami w analogicznym wieku nie uprawiającymi sportu. Praca była również próbą odpowiedzi na pytania:

– czy trening pływacki związany z dużym obciążeniem fizycznym wpływa na mineralizację i gęstość kości zawodniczek w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi?

– czy sposób żywienia w połączeniu z obciążającym treningiem pływackim ma wpływ na stan tkanki kostnej w badanym okresie?

– czy pływaczki stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju osteopenii?

W badaniach uczestniczyły dziewczęta szkół sportowych o profilu pływackim (n=46) w wieku 11-15 lat, uprawiające pływanie (non weight bearing activities) oraz dziewczęta w analogicznym wieku nie uprawiające sportu (n=45). Aktualny stan kości oceniono metodą densytometryczną DEXA (odcinek lędźwiowy kręgosłupa L₂–L₄). Dane na temat przebiegu kariery sportowej, w tym stażu i obciążeń treningowych, statusu hormonalnego oraz zachowań żywieniowych zbierano metodą sondażu diagnostycznego za pomocą specjalnie do tego celu opracowanej ankiety.

Sposób żywienia (podaż energii i wybranych składników odżywczych) oceniono na podstawie historii żywienia oraz trzech 24- godzinnych wywiadów żywieniowych (dwóch dni roboczych i jednego dnia wolnego od nauki).

Analiza wyników wykazała, iż średnie wartości określanych parametrów kostnych nie różnicowały badanych grup. Jednakże zaobserwowano tendencje do wyższych wartości w grupie kontrolnej. W ocenie sposobu żywienia zaobserwowano w obu badanych grupach niedoborowe średnie spożycie wapnia (tj. poniżej 67% normy bezpiecznego spożycia); w grupie kontrolnej u 59% dziewcząt natomiast u pływaczek – 45%. Na podstawie otrzymanych wyników można wnioskować, że badane pływaczki nie stanowiły grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia rozwoju osteopenii w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi.

Badania finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, DS. 109.

P53

EVALUATION OF BONE MINERAL CONTENT (BMC) AND DENSITY (BMD) OF YOUNG SWIMMERS

Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.

Józef Piłsudski Academy of Physical Education in Warsaw

External Department of Physical Education in Biała Podlaska

21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2

Key words: young swimmers, bone mineralisation and density, physical activity, calcium uptake

The objective of the study was to assess mineralization (BMC) and density (BMD) of the osseous tissue in girls training swimming in the period of reaching the peak bone mass as compared with girls at analogous age not practicing any sports. In the research attempt was also undertaken to answer the following questions:

– does swimming training with a high physical load affect bone mineralization and density in female swimmers as compared with the non-training girls?

– do eating habits combined with strenuous swimming training affect the status of osseous tissue in the period examined?

– do swimmers consist a group at risk of osteopenia development?

The research was carried out among girls (n=46) at the age of 11-15 attending to sports schools with a swimming profile, training swimming (non weight bearing activities), and girls at analogous age but not practicing any sports (n=45). Current bone status of the examined girls was analyzed with the densitometric method DEXA (lumbar section of the spine L₂–L₄). Data on the course of sports career, including traineeship and training loads, hormonal status and nutritional patterns were collected with the method of diagnostic probing by means of a special, self-preparatory questionnaire.

Nutritional patterns (intake of energy and selected nutrients) were assessed based on dietary history and three interviews by means of the 24-h recall method (two working days and one day free of school).

The analysis of the results obtained indicated that the mean values of the bone parameters examined did not differentiated the analyzed groups of girls. However, tendencies for higher values of the parameters were observed in the control group. The nutritional patterns assessment demonstrated both groups to be characterized by deficient mean intake of calcium (i.e. below 67% of the safe level of intake): 59% in girls of the control group and 45% in the swimmers. The results obtained enable concluding that the examined swimmers did not constituted the risk group of osteopenia development as compared to the non-training girls.

The study was supported by the grant DS. 109 from the Ministry of Science and Higher Education.

P60 TREATMENT OF FRACTURES AND NONUNIONS OF LONG BONES

P60
TREATMENT OF FRACTURES AND NONUNIONS OF LONG BONES

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М.
I.Ya. Horbachevsky Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics

Keywords: long bones, nonunion, bone mineral density, densitometry, osteosynthesis, osteoplasty, pseudoarthros, osteoporosis, osteopenia , calcitonin

Fractures of long bones and related complications still represent an important problem. Despite introduction of various novel methods of osteosynthesis into clinical practice, long-term results of treatment of long bone shaft fractures remain unsatisfactory: the rate of nonunions ranges from 2.5 to 18%, and in cases of pseudoarthroses this rate may be as high as 16.5-40%.
We analyzed the long-term results of treatment of 46 patients hospitalized in Ternopil traumatology departments for variuos types of nonunions of long bones in the lower extremities. Along with the standard clinical, laboratory and radiological evaluation, all patients underwent bone mineral density (BMD) assessment by means of dual photon densitometry with the use of LUNAR DPX-A equipment. BMD of the hip areas on both affected and healthy sides was measured. The duration of nonunion was ranging from 3 months to 2 years. According to radiological findings, nonunions were classified as slowly consolidating fractures, hypertrophic type, hypotrophic type, or bone tissue defects.
At admission, BMD in the trochanteric area on nonunion side was 4 to 9% lower compared with the MBD measured on the healthy side. In all cases, previous osteosynthesis did not provide normal functioning of the extremity and movements in adjacent joints were limited. The aims of treatment were as follows: early restoration of function of the affected leg by means of a stable osteosynthesis, correction of contractures in adjacent joints, stimulation of bone reparative processes by means of osteoplasty, pharmacological correction of osteopenia, treatment of the underlying somatic conditions.
Stable osteosynthesis with the use of spin devices was applied, permitting early restoration of function and weight bearing. In oligo- and hypertrophic nonunion types, osteoplasty by means of decortication of nonunion zone was applied, permitting the intensification of reparative osteogenesis. In hypotrophic pseudoarthroses and bone shaft defects, bone autoplasty with cortico-trabecular grafts was the treatment of choice.
In cases of diagnosed osteoporosis or osteopenia, calcium and vitamin D supplements were administered in preoperative and healing periods (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tablet bid), To stimulate osteoreparation, calcitonin (Miacalcic®) 200 IU per day was used on alternate days for 1 month. Overall, the patients received 3 courses of calcitonin with 1 month intervals.
Conclusions
Healing of long bone shaft fractures depends on the injury type, the underlying somatic condition, bone mineral density, and adequacy of surgical management. Osteoporosis and osteopenia suggest the need for bone mineral density correction throughout the rehabilitation period.

P60
LECZENIE ZŁAMAŃ I STAWÓW RZEKOMYCH KOŚCI DŁUGICH

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М. I.Ya. Horbachevsky
Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics, Ukraina

Słowa kluczowe: kości długie, zaburzenia zrostu, gęstość mineralna kości, densytometria, osteosynteza, plastyka kości, staw rzekomy, osteoporoza, osteopenia, kalcytonina

Złamania kości długich oraz towarzyszące im powikłania są nadal ważnym problemem. Pomimo wprowadzenia w praktyce klinicznej nowoczesnych metod zespalania złamań, odległe wyniki leczenia złamań trzonów kości długich pozostają niezadowalające: współczynnik zaburzeń zrostu waha się od 2.5 do 18%, a w przypadku stawów rzekomych może dochodzić nawet do 16.5-40%.
Analizowaliśmy odległe wyniki leczenia 46 pacjentów klinik traumatologii w Tarnopolu hospitalizowanych z powodu różnego rodzaju zaburzeń zrostu kości kończyn dolnych. Oprócz standardowej oceny klinicznej, laboratoryjnej i radiologicznej, pacjenci mieli wykonane badanie gęstości mineralnej kości przy użyciu metody dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej aparatem LUNAR DPX-A. Mierzono BMD w obu kościach udowych – zdrowej i leczonej. Czas braku zrostu wynosił od 2 miesięcy do 3 lat. Na podstawie badania radiologicznego zaburzenia zrostu kości zostały sklasyfikowane jako: wolno zrastające się złamanie, typu hipertroficznego, typu hipotroficznego lub ubytek tkanki kostnej.
Podczas przyjęcia do szpitala BMD w krętarzu po stronie leczonej wynosiła 4-9% mniej w porównaniu z BMD po stronie zdrowej. We wszystkich przypadkach wcześniejsze zespolenie nie spowodowało normalnego funkcjonowania kończyny, jak również ograniczony był ruch sąsiadujących stawów. Cele leczenia były następujące: wczesne przywrócenie funkcji chorej kończyny za pomocą trwałej osteosyntezy, korekcja przykurczów sąsiadujących stawów, stymulacja procesów gojenia kości poprzez plastykę kości, farmakologiczne leczenie osteopenii, leczenie podstawowych somatycznych uwarunkowań choroby.
Zastosowano trwałe zespolenie za pomocą śrub, pozwalające na szybkie przywrócenie funkcji i obciążanie kończyny. W zaburzeniach zrostu typu oligo- i hipertroficznego zastosowano plastykę kości za pomocą odłuszczenia okolic niezrośniętej kości, co pozwoliło na zintensyfikowanie odtwórczej osteogenezy. W hipotroficznych stawach rzekomych i ubytkach tkanki w trzonach kości, autoplastyka kości z użyciem przeszczepów kostnych była leczeniem z wyboru.
W zdiagnozowanych przypadkach osteoporozy i osteopenii w okresie przedoperacyjnym i w okresie gojenia chorym podawano suplementację wapnia i witaminy D (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tab. dziennie). W celu stymulowania procesu zrostu kości przez 1 miesiąc co drugi dzień podawano kalcytoninę (Miacalcic®) w dawce dziennej 200 IU. W sumie pacjenci trzymywali 3 serie kalcytoniny z miesięcznymi przerwami.
Wnioski
Gojenie złamań trzonów kości długich zalezy od rodzaju urazu, podstawowych uwarunkowań somatycznych, gęstości mineralnej kości oraz odpowiedniego postępowania operacyjnego. Przy osteopenii i osteoporozie sugerowana jest potrzeba poprawy gęstości mineralnej kości w trakcie rehabilitacji.