1

Raport 2015. Osteoporoza- Cicha epidemia

 




System Zapobiegania Złamaniom


WEBINAR PO 
POLSKU – JAK SPRAWIĆ BY TWÓJ FLS SPEŁNIAŁ NAJWYŻSZE STANDARDY?

RYS HISTORYCZNY:
W dniu 2.02.2015 ruszył pierwszy ośrodek pilotażowego programu Systemu Zapobiegania Złamaniom, opartego :
na opracowanym w Szkocji systemie wtórnej prewencji złamań osteoporotycznych – Fracture Liaison Services.
Organizacji systemu w Polsce podjęła się Europejska Fundacja Osteoporozy i Chorób Mięśniowo Szkieletowych
z siedzibą w Krakowie.

Inauguracyjny ośrodek znalazł swoją lokalizację w Szpitalu Powiatowym w Chrzanowie. Koordynatorem ośrodka 
od 1.04.2015 został mgr Dominik Czuper. 

Celem rozszerzenia Systemu 17.03.2015 odbył się I Kurs dla Koordynatorów Ośrodków.
Organizatorem kursu była Europejska Fundacja Osteoporozy i Chorób Mięśniowo Szkieletowych.

Szkolenie obejmowało tematyką zarówno część teoretyczną jak i praktyczną.
Spotkanie odbyło się w Krakowie oraz w Chrzanowie.
W Kursie udział wzięli przedstawiciele ośrodków z Łodzi, Starachowic oraz Jaworzna.
To właśnie w tych ośrodkach przeszkoleni koordynatorzy we współpracy z lekarzami,
od kwietnia 2015 zainicjują swoją działalność, dołączając do tworzącej się sieci Systemu Zapobiegania Złamaniom.

Nowymi koordynatorami zostali:
 - mgr Marta Łuczyńska – Uniwersytecki Szpital Kliniczny w Łodzi
 - mgr Emil Domański – Powiatowy Zakład Opieki Zdrowotnej w Starachowicach
 - mgr Marta Kaszowska – Szpital Wielospecjalistyczny w Jaworznie

W dniach 31.07-01.08.2015 w Krakowie odbył się II Kurs Koordynatorów Systemu Zapobiegania Złamaniom.
Udział w szkoleniu wzięly osoby z 13 nowych ośrodków z całej Polski. Część z nich rozpoczęła działalność już w sierpniu, zaś pozostałe staną się operacyjne początkiem października.
Podobnie jak pierwszy Kurs, także ten zorganizowany był przez Europejską Fundację Osteoporozy i Chorób Mięśniowo-Szkieletowych. Wśród zaproszonych wykładowców nie zabrakło specjalistów z dziedziny osteoporozy, techników DXA oraz kooordynatorów z ośrodków już funkcjonujących. Wzorem poprzedniego spotkania część teoretyczna była połączona z praktycznymi warsztatami.

III Kurs Koordynatorów został zorganizowany w Krakowie 13.11.2015. Wzięły w nim udział osoby z kolejnych 8 placówek medycznych. Pełen spis funkcjonujących ośrodków wraz z koordynatorami dostepny jest w zakładce Kontakt.

Zachęcamy do korzystania z ogólniedostepnych materiałów szkoleniowych IOF, opublikowanych w ramach przeprowadzonego w 2015 roku cyklu szkoleń w systemie Webinar. Komplet materiałów dostępny jest na portalu osteoporoza.pl tutaj.




Kontakt

Redakcja

krakow@osteoporoza.pl

 

tel. 12 430 3209, fax 12 430 3217

Adres do korespondencji

Polski Portal Osteoporozy

ul. Kopernika 32

31-501 Kraków




OsteoAktiv – Zatrzymaj osteoporozę





Vitrum Osteo – NOWOŚĆ W OSTEOPOROZIE

VITRUM OSTEO

Vitrum Osteo jest pierwszym  na rynku preparatem o tak unikalnym składzie: witamina D3 (800 j.m.), wapń (500 mg) i magnez (200 mg). Skład Vitrum Osteo jest zgodny z najnowszymi rekomendacjami leczenia osteoporozy, dlatego jest on przeznaczony  do stosowania u pacjentów z osteoporozą lub obarczonych ryzykiem tej choroby. Ze względu na dużą dawkę witaminy D3, preparat może służyć do szybkiego uzupełnienia niedoborów witaminy D3 w organizmie.

 

Skład:

Witamina D3 (cholekalcyferol)………….800 j.m. (20 µg)

Wapń…..………………………………500 mg (w postaci węglanu wapnia z muszli ostryg morskich…1250 mg)

Magnez………………………………..200 mg (w postaci tlenku magnezu…350 mg)

Wskazania:

Vitrum Osteo zalecany jest osobom dorosłym w przypadkach:

·         ryzyka osteoporozy

·         w osteoporozie

·         w osteomalacji

·         w stanach niedoborów witaminy D3

Dawkowanie:
Dorośli i młodzież od 12. roku życia – 1-2 tabletki dziennie w trakcie posiłku

Dostępne opakowania:
60 tabletek

Preparat dostępny jest w aptekach

 




W13 Techniki cementowania i ich znaczenie kliniczne; wyniki po zastosowaniu trzpienia exeter

Streszczenia zjazdu PTOiTr 2000


Timperley A.J.
Princess Elizabeth Orthopaedic Centre, England

Wyniki ze szwedzkiego Narodowego Rejestru Alloplastyk Biodra przedstawiają graficznie podstawową ważność techniki chirurgicznej w przeżywalności całkowitych alloplastyk biodra. Rejestr jest ważnym źródłem informacji, jako że przedstawia wyniki alloplastyk z rąk wszystkich chirurgów w Szwecji i oparty jest teraz na 160000 operacji. Zwiększoną przeżywalność implantów stwierdzono w związku z wprowadzeniem bardziej dokładnych technik cementowania. Dużą liczba przypadków w tym rejestrze stworzyła możliwość dla autorów przeliczenia współczynników ryzyka dla poszczególnych zmiennych w technice całkowitej alloplastyki biodra. Stosowanie kilku rodzajów cementu niesie większe ryzyko doprowadzenia do rewizji niż inne oraz technika stosowania mieszania próżniowego cementu prowadzi do zwiększonego ryzyka w średnim czasie. Zostały udowodnione zyski z zastosowaniem czopowania kanału udowego, pulsującego płukania oraz ciśnieniowego podawania cementu w bliższym odcinku kości udowej. Przyjęcie nowoczesnych technik cementowania miało wpływ na 20% spadek w częstości rewizji z powodu obluzowania aseptycznego.




W73 ZDROWA „GŁOWA” KOŚCI UDOWEJ U DZIECI Z CHOROBĄ PERTHESA W OBRAZIE RENTGENOWSKIM ORAZ MRI

Streszczenia zjazdu PTOiTr 2000

Grzegorz Kandzierski

Katedra i Klinika Ortopedii Dziecięcej AM w Lublinie 20-093 Lublin

1.Wstęp.
U dzieci z jednostronną chorobą Perthesa, „zdrowa” głowa kości udowej uważana jest za prawidłową i stanowi odniesienie dla porównania z „chorą” w badaniach obrazowych. Analizując pierwsze rentgenogramy stawów biodrowych dzieci z chorobą Perthesa, można zaobserwować zmiany kształtu i wielkości nasady oraz ustawienia chrząstki nasadowej w „zdrowej” głowie kości udowej.
.
2.Metoda badań
Oceniłem rentgenogramy stawów biodrowych 173 dzieci z jednostronną chorobą Perthesa. Grupę kontrolną stanowiły urografie i cystografie 174 dzieci w wieku 3-10 lat, na których mogłem ocenić stawy biodrowe. Porównałem również obraz „zdrowych” głów kości udowych na rentgenogramach i MRI stawów biodrowych 15 dzieci z chorobą Perthesa.
.
3. Wyniki.
U 35% dzieci z chorobą Perthesa na pierwszych rentgenogramach stawów biodrowych wystąpiły radiologiczne nieprawidłowości w „zdrowej” głowie kości udowej: spłaszczenie nasady, zmniejszenie nasady, zmiany konturu nasady oraz zmiany ustawienia chrząstki nasadowej. Zmiany rentgenowskie ustępowały z wiekiem, w trakcie leczenia. Nie odnotowano objawów klinicznych ze strony „zdrowego” stawu biodrowego. .
Podobnie zmieniony kształt nasady oraz ustawienia chrząstki nasadowej obserwowałem w „chorej” głowie kości udowej, ale tylko na rentgenogramach we wstępnej (tzw. „radionegatywnej”) fazie choroby. Zmiany te prawdopodobnie były następstwem czasowego zaburzenia rośnięcia chrząstki wzrostowej nasady oraz chrząstki nasadowej głów kości udowych i wystąpiły wcześniej od objawów radiologicznych oraz klinicznych choroby Perthesa.




W49 Złamania rzepki strategia postępowania w materiale klinicznym

Wojciech Marczyński, Piotr Piekarczyk

Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Neurochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. Bolesława Szareckiego w Warszawie.

Wstęp.
W oparciu o zarys embriogenezy rzepki opisano możliwości powstawania i typy wad rozwojowych, utrudniających niekiedy diagnostykę pourazową rzepki. Przedstawiono zarys biomechaniki aparatu wyprostnego ze zwróceniem uwagi na rolę rzepki w biomechanice stawu kolanowego. Zwrócono uwagę na specyfikę budowy, grubość i wytrzymałość na przeciążenia chrząstki stawowej. Opisano zależności między mechaniczną wytrzymałością przyczepów mięśniowych i więzadła własnego a tkanką kostną rzepki. .
Epidemiologię obrażeń aparatu wyprostnego i rzepki podano w oparciu o współczesne piśmiennictwo światowe. .
Celem pracy jest charakterystyka urazowych uszkodzeń rzepki i aparatu wyprostnego stawu kolanowego w zależności od czynników współistniejących takich jak siła i rodzaj urazu a rodzaj i stopień uszkodzenia. Podano współczesne podziały złamań rzepki w odniesieniu do patomechanizmu urazów. Dane te odniesiono do materiału klinicznego. W naszym Instytucie leczono 128 osób z powodu 139 uszkodzeń aparatu wyprostnego i rzepki w latach od 1990 do 1999. Czas obserwacji od jednego do 8 lat. W grupie uszkodzeń, zerwanie więzadła własnego rzepki stwierdzono u 13, a przyczepu mięśnia czworogłowego u 4 leczonych. W grupie 122 złamań rzepki, 13 dotyczyło jej szczytu, 42 to złamania dwufragmentowe, 66 to złamania wieloodłamowe oraz 1 postrzałowe. Przyczyny obrażeń były różne: wypadek komunikacyjny 41, urazy sportowe 24, upadek 44, podskok 10 oraz postrzał lub uderzenie ciężkim przedmiotem u 3 leczonych. .
Diagnostyka uszkodzeń przedstawiono w oparciu o nowoczesne sposoby obrazowania. Zasygnalizowano zasady wykonywania diagnostyki rentgenograficznej, sonograficznej, jak również tomografii komputerowej i magnetycznego rezonansu jądrowego. .
Sposoby leczenia przedłożono w oparciu o piśmiennictwo jak i materiał kliniczny. Nieoperacyjnie leczono 26 uskodzeń, a operacyjnie 113. w grupie leczonych operayjnie stosowano zeszycie ścięgna u 14, zeszycie mięśnia u 4, popręg Webera u 56 i pętlę drucianą u 39 operowanych. Wyniki leczenia oceniano według obowiązujących zasad.




WYNIKI LECZENIA ZŁAMAŃ W OBRĘBIE DALSZEGO ODCINKA KOŚCI UDOWEJ W MATERIALE ODDZIAŁU URAZOWO –ORTOPEDYCZNEGO CENTRUM REHABILITACJI W KONSTANCINIE

Streszczenia zjazdu PTOiTr 2000


Paweł Michalski, Jarosław Krawczyk

WYNIKI LECZENIA ZŁAMAŃ W OBRĘBIE DALSZEGO ODCINKA KOŚCI UDOWEJ W MATERIALE ODDZIAŁU URAZOWO –ORTOPEDYCZNEGO CENTRUM REHABILITACJI W KONSTANCINIE

Centrum Rehabilitacji im. Prof. M.Weissa w Konstancinie, ul. Wierzejewskiego 12, 05511 Konstancin, Dyrektor Centrum: dr n. med. Janusz Garlicki

W pracy przedstawiono 62 przypadki pacjentów ze złamaniami w obrębie dalszej nasady kości udowej, leczonych w latach 1996-99. Wiek pacjentów wahał się między 16 a 78 rokiem życia. W przeważającej liczbie przypadków (78%) były to ofiary wypadków komunikacyjnych. Pozostałych 22% były to osoby z zaawansowanym procesem osteoporozy, u których doszło do złamań w wyniku urazów pośrednich. Wiadomym problemem w obu tych grupach był dobór odpowiedniej metody leczenia. Leczenie operacyjne (68%) polegało na uzyskaniu stabilizacji złamania oraz odtworzeniu powierzchni stawowej. Leczenie zachowawcze (32%) miało na celu osiągnięcie zadowalającej funkcji uszkodzonego stawu kolanowego. .
Stwierdzono, że właściwy dobór metody operacyjnej połączonej z następową rehabilitacją stwarza optymalne warunki powrotu chorych do dobrego stanu funkcjonalnego.




NIE ŁAM SIĘ! – akcja zapobiegania złamaniom osteoporotycznym / DO NOT BREAK! Campaign

Polskie Towarzystwo Osteoartrologii wraz z Zakładem Chorób Kości i Stawów Instytutu Fizjoterapii Collegium Medicum UJ rozpoczęło akcję „NIE ŁAM SIĘ!”, mającą na celu zapobieganie złamaniom osteoporotycznym.

Nordic walking: zajęcia- instrukcje- treningi


W dziale znajdują się następujące pliki informacyjne do pobrania dla lekarzy i pacjentów:

– UPADEK
– PO ZŁAMANIU
– SPACERUJ
– NORDIC WALKING
– TAI-CHI

Kraków: Centrum Nordic Walking link
Polska: Fundacja Aktywni  link




Obowiązek ustawicznego kształcenia lekarzy

Ustawiczne kształcenie lekarzy (w krajach Europy Zachodniej i USA CME – Continuous Medical Education) należy do podstawowych obowiązków wynikających z samej istoty zawodu lekarza.

Potrzeba stałej aktualizacji wiedzy i umiejętności wynika przede wszystkim z szybkiego rozwoju nauki, ale stanowi także imperatyw moralny nałożony przez przysięgę Hipokratesa, kodeks etyki lekarskiej i ustawę o zawodzie lekarza.
W roku 2000 Naczelna Rada Lekarska skonkretyzowała i sprecyzowała zasady kształcenia lekarzy poprzez uchwałę nr 13/97/00/III w sprawie sposobu dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego przez lekarzy i lekarzy stomatologów, a następnie jej nowelizację w 2003 roku (uchwała nr 38-03-IV). Uchwały te stały się podstawą rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 października 2004 r. w sprawie sposobów dopełnienia obowiązku doskonalenia zawodowego lekarzy i lekarzy dentystów.




Nowa opcja w leczeniu osteoporozy

Ranelinian strontu jest obecnie dostępny w Polsce. Preparat legitymuje się wieloletnimi badaniami klinicznymi.

Więcej w portalu http://www.osteoporoza.pl/index.php?m=news&id=704

Piśmiennictwo zagraniczne:

1. Ghada El-Hajj Fuleihan, M.D., M.P.H.: Strontium Ranelate — A Novel Therapy for Osteoporosis or a Permutation of the Same? NEJM 2004,5, 504-506.

2. Delmas P.D.: Treatment of postmenopausal osteoporosis. Lancet 2002, 359: 2018-26.

3. De Groen P.C., Lubbe D.F., Hirsch L.J.: et al: Esophagitis associated with the use of alendronate. N.Engl.J.Med. 1996, 335, 1016-1021.

4. Marie P.J., Ammann P, Boivin G., Rey C.: Mechanisms of action and therapeutic potential of strontium in bone. Calcif. Tissue Int., 2001; 69, 121-129.

5. Boivin G., Deloffre P., Perrat B., et al:. Strontium distribution and interactions with bone mineral in monkey iliac bone after strontium salt (S 12911) administration. J. Bone Miner. Res. 1996;9, 1302-1311.

6. Boivin G., Deloffre P., Perrat B., et al:. Strontium distribution and interactions with bone mineral in monkey iliac bone after strontium salt (S 12911) administration. J. Bone Miner. Res. 1996;9, 1302-1311.

7. Marie PJ, Hott M, Modrowski D, et al. An uncoupling agent containing strontium prevents bone loss by depressing bone resorption and maintaining bone formation in estrogen-deficient rats. J Bone Miner Res 1993 ;8 :607-615.

8. Grynpas MD, Marie PJ. Effects of low doses of strontium on bone quality and quantity in rats. Bone 1990 ;11 :313-319.

9. Meunier PJ, Slosman DO, Delmas PD, et al. Strontium ranelate: dose-dependent effects in established postmenopausal vertebral osteoporosis: a 2-year randomized placebo controlled trial. J Clin Endocrinol Metab 2002;87:2060-2066.

10. Menieur P.J., Register J.Y.: Design and methodology of the phase 3 trials for the clinical development of strontium ranelate in the treatment of women with postmenopausal osteoporosis. Osteoporos Int. 2003;14 (suppl 3), 66-76.

11. Meunier PJ, Roux C, Seeman E, et al. The effects of strontium ranelate on the risk of vertebral fracture in women with postmenopausal osteoporosis. N Engl J Med 2004;350:459-68.

12. Adami S. ,Meunier P.J., Devogelaer J.P., Hoszowski K. et al.: Strontium ranelate reduces the risk of vertebral and non-vertebral fractures in Caucasian women with postmenopausal osteoporosis. Osteoporosis Int. 2004, 15, (suppl. 1) s. 93.

Artykuł poglądowy na temat ranelinianu strontu ukazał się w ostatnim numerze „Terapii” nr 2 z.2/2005.




FRAX – PRZEŁOM W DIAGNOSTYCE OSTEOPOROZY

Międzynarodowa Fundacja Osteoporozy (IOF) uznała opublikowanie raportu WHO Assessment of osteoporosis at the primary health care level oraz uruchomienie strony FRAX jako dwa bardzo istotne kroki w celu ułatwienia identyfikacji pacjentów ze zwiększonym ryzykiem złamania. 

 Profesor John Kanis w ww. raporcie zwraca uwagę na to, iż leczenie pacjentów z osteoporozą oparte o diagnostykę 10-cio letniego ryzyka złamania jest bardziej efektywne w stosunku do kosztów niż leczenie bazujące na pomiarach gęstości mineralnej kości.

(tłumaczenie tekstu ze strony IOF:
http://www.iofbonehealth.org/newsletters/20080222/)

Profesor Jean-Yves Reginster, sekretarz generalny IOF dodaje, że obecnie istnieje duża zgodność wśród specjalistów co do konieczności wdrożenia oceny ryzyka złamania oraz oceny koszto-efektywności leczenia w celu ustalenia odpowiednich progów interwencyjnych w leczeniu osteoporozy oraz jego refundowaniu.

Narzędzie FRAX zostało opracowane przez WHO w celu oceny ryzyka złamania u pacjentów. Pomiar opiera się na indywidualnym badaniu każdego pacjenta łączącym ryzyko wynikające z klinicznych czynników ryzyka takich jak: wiek, płeć, waga, wzrost oraz, jeśli to możliwe – z gęstości mineralnej kości (BMD) mierzonej w szyjce kości udowej. Powyższe dane wraz z informacjami o wcześniejszych złamaniach, złamaniach w rodzinie, spożyciu używek, przyjmowaniu leków mogących obniżać wytrzymałość kości lub schorzeniach takich jak np. RZS są uwzględniane w algorytmach FRAX które podają jako wynik (w formie procentowej) 10-cio letnie ryzyko złamania oraz 10-cio letnie ryzyko wystąpienia głównych złamań osteoporotycznych (złamania kręgowe, przedramienia, bliższego końca kości udowej lub ramiennej).
Modele obliczeniowe FRAX stworzone zostały na podstawie badań populacyjnych z Europy, Ameryki Północnej, Azji oraz Australii.

Kalkulator FRAX jest programem komputerowym dostępnym na stronie: link.

Niektóre tabele dostępne są również w wersji do druku.

Więcej informacji na stronach:
www.iofbonehealth.org
http://www.shef.ac.uk/FRAX/
http://www.who.int/chp/topics/rheumatic/en/index.html




Postępowanie fizjoterapeutyczne w osteoporozie

Osteoporoza staje się coraz większym problemem nie tylko natury medycznej, ale także społeczno-ekonomicznej.

Autorzy przedstawiają znaczenie postępowania fizjoterapeutycznego oraz jego wpływ na poprawą funkcji fizycznych i psychospołecznych chorych na osteoporozę.
Szczególnie podkreślają znaczenie zwiększonej aktywności fizycznej jako jednego z czynników ochronnych, zapobiegających łamliwości kości w wieku starszym.

1. dr n. med. Bożena Jasiak-Tyrkalska
Zakład Fizjoterapii WOZ UJ CM
2. dr hab. n. med. Edward Czerwiński
Zakład Chorób Kości i Stawów WOZ UJ CM

Medycyna po Dyplomie.
Sympozjum: Osteoartrologia
2006;15/12:25-31
Pod patronatem
Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii