XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s147.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s36.

P064
UWAPNIENIE KOŚĆCA U CHORYCH Z CELIAKIĄ: WPŁYW DIETY BEZGLUTENOWEJ

Z.Grzenda-Adamek1, E.Piątkowska2, J.Strzępek3, K.Przybyszewska1 M.Kruszewska1,
1Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia,
2Pracownia antropometryczna, Polsko-Amerykański Instytut Pediatrii CMUJ,
3Katedra i Klinika Ortopedii CMUJ, Kraków. 30-663 Kraków ul Wielicka 265

Celem pracy była ocena gęstości mineralnej kości (BMD) u chorych z celiakią w zależności od stopnia przestrzegania diety bezglutenowej.
Materiał i metoda: 59 pacjentów (40 dziewcząt, 19 chłopców) w wieku od 10 do 20 lat, z celiakią, rozpoznaną zgodnie z kryteriami ESPGAN. Chorych podzielono na 3 grupy: 1- dieta bezglutenowa ściśle przestrzegana, 2- błąd dietetyczny 1-2 razy w tygodniu, 3- dieta nie przestrzegana. Określono dzienne spożycie wapnia (Ca) oraz aktywność fizyczną (AF). Pomiary BMD kręgosłupa lędźwiowego L2-L4 wykonano metodą absorpcjometrii podwójnej energii promieniowania X (LUNAR DPX-IQ). Wyniki porównywano do średniej odpowiedniej dla płci i wieku (Z-score). Oceniono rozwój fizyczny (wzrost, masa ciała). Wyniki: Dietę bezglutenową ściśle przestrzegało tylko 16 (27%) chorych (grupa 1), do 2 grupy zaliczono 23 (39%) chorych. Dieta nie była przestrzegana przez 20 (34%) chorych. U 35 (59%) chorych spożycie Ca było niskie, w każdej grupie stanowili oni ponad połowę chorych. Wysoką aktywność fizyczną deklarowało 35 (59%) chorych. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy BMD w grupie 1 i 2 (średnia Z-score w grupie 1= -0.18, w grupie 2= -0.14). BMD było obniżone w grupie 3 (Z-score= -1.57) w porównaniu z grupą 1 (p=0,01) oraz grupą 2 (p=0,003). Stwierdzono wyższą BMD u chorych z wysokim spożyciem Ca (p=0.002). Nie stwierdzono istotnego wpływu AF na BMD u badanych chorych. W parametrach rozwoju fizycznego nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic pomiędzy grupami. Wnioski: BMD było obniżone u chorych nie przestrzegających diety bezglutenowej, popełnianie sporadycznych błędów w diecie nie miało wpływu na BMD. Tylko niewielu chorych ściśle przestrzegało dietę bezglutenową.

P064
BONE MINERAL STATUS IN PATIENTS WITH CELIAC DISEASE: INFLUENCE OF GLUTEN FREE DIET

Z. Grzenda-Adamek1, E. Piątkowska2, J. Strzepek3, K. Przybyszewska1 M. Kruszewska1,
1Klinika Pediatrii Gastroenterologii i Żywienia,
2Pracownia Antropometryczna, Polsko-Amerykanski Instytut Pediatrii CMUJ,
3Katedra i Klinika Ortopedii CMUJ, Krakow. Krakow 30-663 ul. Wielicka 256, Poland

Aim: The aim of the study was the assessment of bone mineral density (BMD) in patients with celiac disease depending on gluten free diet compliance.
Materials & Methods: 59 patients (40 girls, 19 boys) aged 10-20 years with celiac disease, diagnosed according to the ESPGAN criteria. Patients were divided into 3 groups: 1- strict gluten free diet, 2-not entirely compliant i.e. faults in gluten free diet 1-2 times per week 3- gluten free diet not followed. Daily calcium (Ca) intake and physical activity was assessed. BMD of the lumbar spine L2- L4 was measured by dual-energy-X-ray absorptiometry with the LUNAR DPX-IQ. Physical development was assessed by anthro¬pometric measurements: growth and weight.
Results: Gluten free diet was strictly followed by 16 (27%) patients (group 1), group 2 consisted of 23 (39%) patients. Diet was not followed by 20 (34%) patients. 35 (59%) patients had a low Ca intake and in every group they made up the majority of patients. High physical activity was declared by 35 (59%) patents. No statistically significant differences in BMD were found between group 1 and 2 (mean Z-score in group 1 = -0.18, group 2 = -0.14). BMD was lower in group 3 (Z-score = -1.57) in comparison with group 1 (p = 0,01) and group 2 (p = 0,003). BMD was higher in patients with a high Ca intake (p = 0,002). Physical activity had no significant influence on BMD. There was no statistically significant difference in physical development be¬tween the groups.
Conclusions: BMD was lower in patients who were not compliant to the gluten free diet, occasional faults in the diet had no influence on the BMD. Only few patients with celiac disease strictly followed the gluten free diet.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s206-207.

P73
NOWY EKSPERYMENTALNY MODEL OSTEOMYELITIS ASEPTICA CHRONICA U SZCZURÓW

Kaczmarczyk-Sedlak I.
Katedra Farmakologii, Wydział Farmaceutyczny, Śląska Akademia Medyczna, ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec, Polska

Słowa kluczowe: osteomyelitis, szczur

Celem pracy było opracowanie nowego eksperymentalnego modelu przewlekłego jałowego stanu zapalnego kości i jamy szpikowej (osteomyelitis aseptica chronica). Przedstawiony model osteomyelitis aseptica chronica pozwala na badanie szeregu zjawisk patofizjologicznych, farmakologicznych i klinicznych w organizmie zwierzęcia i wyciągnięcia odpowiednich wniosków odnośnie leczenia tej jednostki chorobowej u ludzi.
Badania przeprowadzono na szczurach samcach szczepu Wistar (260-270 g), które podzielono na dwie grupy: I – szczury kontrolne, u których wykonano zabieg pozorny oraz II – szczury, u których wywołano osteomyelitis aseptica chronica w wyniku implantacji jałowej nitki bawełnianej do jamy szpikowej kości udowej na okres 6 tygodni. Wykonano pomiary makrometryczne wyizolowanych kości udowych i kości piszczelowej (masy, długości, średnicy trzonu i nasady) oraz pomiary histometryczne wyizolowanych kości udowych (powierzchni przekroju poprzecznego trzonu i jamy szpikowej, przyrostu na grubość, grubości osteoidu, grubości beleczek kostnych nasady, szerokości chrząstki nasadowej). Wykonano również badania hematologiczne szpiku kostnego i krwi obwodowej.
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono, że zastosowanie implantu jałowej nitki bawełnianej do jamy szpikowej kości długiej u szczurów na okres 6 tygodni powoduje wystąpienie osteomyelitis aseptica chronica. Charakteryzuje się on zmniejszeniem zawartości komórek układu erytroblastycznego oraz zwiększeniem zawartości komórek układu mieloblastycznego, układu limfoblastycznego oraz układu siateczkowo-śródbłonkowego w szpiku kostnym kości zawierającej implant. Ponadto stwierdzono zwiększenie powierzchni przekroju poprzecznego trzonu i zmniejszenie powierzchni przekroju poprzecznego jamy szpikowej, zwiększenie przyrostu zewnętrznego i wewnętrznego na grubość, zwiększenie masy oraz deformację kształtu kości zawierającej implant.

P73
THE NEW EXPERIMENTAL MODEL OSTEOMYELITIS ASEPTICA CHRONICA IN THE RATS

Kaczmarczyk-Sedlak I.
Department of Pharmacology, Silesian Medical University, Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec, Poland

Keywords: osteomyelitis, rat

The aim of the present study was to investigate the new model osteomyelitis aseptica chronica on the morphometry of the bone and hematological parameters of the rats.
The experiment was carried out on male Wistar (260-270 g) rats divided into 2 groups: I – control rats and II – rats which osteomyelitis aseptica chronica was induced (the implant of an aseptic cotton fibre was inserted into the marrow cavity for 6 weeks).
The macrometric parameters (mass, length, diameter of the diaphysis and epiphysis) and histomorphometric parameters of the femur (transverse cross-section area of the diaphysis and of the marrow cavity, transverse growth, width of the osteoid, width of the trabeculae in the epiphysis, width of the epiphyseal cartilage) were studied. Hematological investigation of the blood and marrow was also carried out.
Results. The applied experimental model may be used to induce osteomyelitis aseptica chronica. A decrease in the number of the erythroblastic system cells and an increases in the number of the myeloblastic, limphoblastic and reticular-endothelial system cells in the bone marrow of the bone containing the implant were observed. Moreover, an increase in the transverse cross-section area of the diaphysis and a decrease in the transerverse cross-section area of the marrow cavity, an increases in the endosteal and periosteal transverse growth, an increase in bone mass and a deformation of the bone containing the implant were observed.

W dniach 31.07-01.08.2015 odbył się drugi Kurs Koordynatorów Systemu Zapobiegania Złamaniom. Uczestnicy z 13 ośrodków z całej Polski i 9 wykładowców – specjalistów spędziło bardzo intensywnie dwa dni na wykładach i warsztatach przygotowując się do wdrożenia Systemu w nowych jednostkach.

Kurs zorganizowany przez Europejską Fundację Ostoeporozy i Chorób Mięśniowo-Szkieletowych był drugim w kolejności spotkaniem mającym na celu przeszkolenie koordynatorów i lekarzy współpracujących w ramach SZZ. W sumie w szkoleniu uczestniczyło 25 osób. Wśród osób prowadzących zajęcia praktyczne w formie warsztatów nie zabrakło kooordynatora z już działającego ośrodka w Starachowicach. 

Pełny program spotkania w załączeniu.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s148.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s35.

P065
MASA KOSTNA, AKTYWNOŚĆ MARKERÓW OBROTU KOSTNEGO ORAZ GOSPODARKA WAPNIOWO – FOSFORANOWO–MAGNEZOWA U DZIECI Z OSTRĄ BIAŁACZKĄ LIMFOBLASTYCZNĄ

Violetta Świątkiewicz1, Anna Balcar-Boroń1, Grażyna Odrowąż-Sypniewska2, Andrzej Kołtan2, Sławomir Manysiak2, Katarzyna Dylewska1
1 Katedra i Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii AM w Bydgoszczy
2 Katedra i Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej w Bydgoszczy
Katedra i Klinika Pediatrii, Hemat. i Onkologii ul.Chodkiewicza 44 Bydgoszcz

Ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) oraz stosowana terapia mogą niekorzystnie wpływać na wzrost, dojrzewanie i rozwój kośćca.
Celem pracy jest ocena masy kostnej u dzieci z ALL przed i po zakończeniu intensywnej chemioterapii oraz próba oceny ewentualnych czynników wpływających na mineralizację układu kostnego.
U 27 dzieci leczonych z powodu ALL dwukrotnie oceniono: stopień mineralizacji kości przedramienia stosując metodę dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej, aktywność markerów obrotu kostnego: izoenzymu kostnego fosfatazy zasadowej (ALP-b) i C-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (CTX) w surowicy oraz stężenie wapnia całkowitego, fosforu, magnezu w surowicy i ich dobowe wydalanie w moczu.
Spośród 27 nowo zdiagnozowanych dzieci u 51,9% wykazano obniżenie gęstości mineralnej kości (BMD), u 44,4% obniżenie całkowitej zawartości minerałów w kośćcu (BMC). Po zakończeniu intensywnej chemioterapii liczba chorych z nieprawidłowymi BMD i BMC znamiennie wzrosła. W momencie rozpoznania stwierdzono niższą, niż po leczeniu, aktywność ALP-b , wydalanie jonów wapnia i fosforu w górnych granicach norm oraz stężenie jonów w surowicy w dolnych granicach norm populacyjnych. Wzrost aktywności ALP-b, po intensywnej chemioterapii, mógł być przyczyną zmniejszenia wydalania wapnia i fosforu w moczu oraz wzrostu poziomów jonów w surowicy. Wzrost poziomu CTX w trakcie leczenia korelował z utratą masy kostnej wykazaną densytometrycznie.
Podsumowanie: Zaburzenia mineralizacji tkanki kostnej stwierdzono u prawie połowy dzieci już w momencie rozpoznania ALL W trakcie leczenia liczba chorych z nieprawidłową masą kostną zwiększyła się, a niedobory pogłębiły się. Wydaje się, że przyczynami zaburzeń są: zwolnione kościotworzenie i zwiększona resorpcja.

P065
BONE MASS, BONE TURNOVER MARKERS, CALCIUM, PHOSPHORUS AND MAGNESIUM METABOLISM IN CHILDREN TREATED FOR ACUTE LYMPHOBLASTIC LEUKEMIA

Violetta Świątkiewicz1, Anna Balcar-Boroń1, Grażyna Odrowąż-Syp-niewska2, Andrzej Kołtan2, Sławomir Manysiak2, Katarzyna Dylewska1

1Department of Pediatrics, Hematology and Oncology ul.Chodkiewicza 44 85-667 Bydgoszcz, Poland, Medical University, Bydgoszcz, Poland,
2Laboratory Department, Medical University, Bydgoszcz, Poland

The putative cause of osteoporosis and osteopenia in children with acute lymphoblastic leukemia (ALL) before and after intensive chemotherapy has led us to assess mineral status.
In a cohort of 27 children treated for ALL: Bone Mineral Content (BMC) and Bone Mineral Density (BMD) of the upper extremity were measured by dual energy X-ray absorptiometry before and after the completion of intensive therapy. Blood and urine samples for calcium, phosphorus and magnesium concentration and blood samples for alkaline phosphatase bone-isoenzyme activity (ALP-b) and serum levels of type I carboxy-terminal collagen telopeptides (CTX) were collected.
At the time of diagnosis 51.9% of children showed a reduction in BMD and a 44.4% reduction in BMC. Before therapy hypocalcemia (9/27), hypomagnesemia (10/27) hypophosphate¬mia (7/27) and CTX content below age-matched ranges were observed. After intensive therapy the number of patients with abnormal BMD and BMC values rose significantly. Additionally plasma ALP-b activity rose compared with initial values. Urinary excretion of calcium, phosphorus within the upper population ranges and plasma electrolytes within the lower population ranges were evaluated. Reduced postchemotherapy CTX content correlated significantly with bone mass loss detected by densitometry. Almost 50% of children who participated in the study displayed bone mineral mass deficiency when first examined. This study indicates that the above alterations could originate from slower bone formation and faster bone resorption. These complex mechanisms at present, remain unclear but appear to be multifactorial and therefore, further examinations are required.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s170-171.

P43
KNEE INJURY AND OSTEOARTRITIS OUTCOME SCORE (KOOS) IN SYMPTOMATIC AND NON-SYMPTOMATIC MIDDLE-AGED POPULATION IN ESTONIA

Tamm A.,1 Hansen Ü.,2 Veske K.,1 Lintrop M.,1 Tamm A.1
1 University of Tartu & Tartu University Hospital
2 ÜH Family Practice, Estonia

Keywords: KOOS, early knee osteoarthritis, population

As most studies on osteoarthritis (OA) have focused on persons aged over 50 years, there are few data about the outcomes of knee OA (KOA) in younger subjects.
Aim of the study was to investigate the outcome of knee OA in a 32-55 years old community-based population with and without knee pain
Materials
A total of 555 subjects, aged 32 – 55 (mean 45 ± 6.0), were examined at one family doctor’s practice in Elva, South Estonia. The response rate to the first posted questionnaire was 63%. 222 persons noted pain or disability. Symptomatic group consisted of 160 persons (73%; 57 M and 103 F) Increased BMI (>26) was observed in 66% of the women and 54% of the men. Non-symptomatic group was age and sex matched (30 M and 44 F) from the same population sample and served as a control group.
Methods
An advanced WOMAC system, Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score (KOOS), developed by E. Roos et al. (1999), was used. Radiographic methods: Anterior-posterior weight-bearing radiographs of tibiofemoral (TF) compartment were evaluated by two radiologists according to Spector et al. (1992) and patello-femoral (PF) compartment of knee joint according to Nagaosa et al. (2000) . For data processing the non-parametric Mann-Whitney test and Spearman’s rank correlation were employed.
Results
1. Radiographic alterations in the knee joints: Grade 0 OA (TF and PF) in both knees was observed in 25%, grade I in 46% and grade II or III in 29 % of the cases of the symptomatic population. Advanced OA (II and III) occurred more frequently on PF joint surface (chi square 31.3; p= 0.000). Advanced WOMAC system KOOS has two new subscales sport/recreation (SP) and quality of life (Q). In SP scores, differences (p = 0.002) between men and women were observed. In other subscales no differences were found. As expected, there were highly significant differences (p=0.0000) in the scores of P, S, A, SP and Q between the symptomatic population and the control group.
No differences were observed in the KOOS scores between the subjects with and without grade I PF OA. Grade II PF OA was associated with more symptoms in men in comparison with grade 0 PF OA (p= 0.013).
In part of the women, more limitations in SP (p = 0.008) and A (p = 0.023) were reported in grade I TF OA. In few subjects, grade II TF OA was associated with S (p = 0.007) and P (p = 0.04). The mean quality of life of women decreased slightly in grade II KOA (p = 0.045) in comparison with women without KOA.
Conclusions
1. Our results confirm frequent occurrence of PF OA and TF OA in middle-aged population.
2. KOOS was easy to manage in a population study.
3. The new subscales of SP and Q have associations with early grades of radiographic KOA

P43
POURAZOWE ZMIANY ZWYRODNIENIOWE STAWU KOLANOWEGO U PACJENTÓW OBJAWOWYCH I BEZOBJAWOWYCH W ŚREDNIM WIEKU W POPULACJI ESTONII

Tamm A.,1 Hansen Ü.,2 Veske K.,1 Lintrop M.,1 Tamm A.1
1 University of Tartu & Tartu University Hospital, Estonia
2 ÜH Family Practice, Estonia

Słowa kluczowe: KOOS, wczesna choroba zwyrodnieniowa stawów, populacja

Większość badań nad chorobą zwyrodnieniową stawów (OA) skupia się na osobach powyżej 50 roku życia, natomiast jest niewiele danych na temat choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych (KOS) u osób młodszych.
Celem pracy było zbadanie występowania OA w koalnie w populacji osób w wieku 32-55 lat z oraz bez bólu w kolanie.
Materiał
W prywatnym ośrodku medycyny rodzinnej w miejscowości Elva w Południowej Estonii przebadano 555 osób w wieku 32-55 lat (średnio 45 ± 6.0). Na pierwszy wysłany pocztą kwestionariusz odpowiedziało 63% osób. 222 osoby zgłaszały ból lub niepełnosprawność. Grupa objawowa składała się z 160 osób (73%; 57 mężczyzn i 103 kobiet). Podwyższone BMI (>26) zaobserwowano u 66% kobiet i 54% meżczyzn. Grupa bezobjawoawa była dobrana pod względem płci i wieku (30 mężczyzn, 44 kobiety) z takiej samej próbki populacyjnej i służyła za grupę kontrolną.
Metody
Użyto zaawansowanego systemu WOMAC oraz punktacji uszkodzenia i zwyrodnienia kolana (Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score – KOOS) opracowanego przez E. Roosa i wsp. (1999). Metody radiograficzne: radiolodzy oceniali przednio-tylne radiogramy obciążanych części piszczelowo-udowych wg Spector i wsp. (1992) oraz rzepkowo-udowych wg Nagaosa i wsp. (2000) stawów kolanowych. W analizie danych użyto testu Manna-Whitney’a i Spearmana.
Wyniki
Zmiany radiologiczne w stawach kolanowych: zaobserwowano OA stopień 0 (TF i PF) w obu kolanach u 25% badanych, stopnia I u 46% oraz stopnai II lub III u 29% w populacji objawowej. Zaawansowanana OA (II i III) wystąpiła występowała częściej w rzepkowo-udowej powierzchni stawu (chi square 31.3; p= 0.000). Zaawansowany system WOMAC i KOOS miały 2 nowe subskale sport/rekreacja (SP) oraz jakosć życia (Q). Zaobserwowano różnice w punktacji SP pomiędzy kobietami i mężczyznami (p = 0.002). W innych subskalach nei zaobserwowano różnic. Tak jak oczekiwano, były bardzo znaczące róznice (p=0.0000) w punktacji P, S, A, SP i Q pomiędzy grupą objawową i kontrolną.
Nie zaobserwowano żadnych różnic w punktacji KOOS pomiędzy osobami z i bez PF OA stopnia I. Stopień II PF OA związany był z większą ilością objawów u mężczyzn w porównaniu z PF OA stopnia 0 (p= 0.013).
U części kobiet zaobserwowano więcej ograniczeń w SP (p = 0.008) i A (p = 0.023) w przypadku TF OA stopnia I. W kilku przypadkach TF OA stopnia II był związany z S (p = 0.007) i P (p = 0.04). Średnia jakość życia u kobiet nieco pogorszyła się u kobiet z KOA stopnia II (p = 0.045) w porównaniu do kobiet bez KOA.
Wnioski
1. Nasze wyniki potwierdzają częste występowanie PF i TF OA w populacji w średnim wieku.
2. KOOS był łatwy w użyciu w badaniach populacyjnych.
3. Nowe subskale SP i Q są związane z wczesnymi stadiami radiograficznej KOA.

Zahęcamy do zapoznania się z kolejnym przeglądem literatury o tematyce osteoporozy i chorób kości przygotowywanym pod okiem Prof. Ego Seeman.

Przegląd dostępny jest dla zalogowanych użytkowników strony  IOF pod adresem www.

W tym numerze:
1. The Burden of Fractures is Increasing
2. Microdamage: Location and mechanisms
3. Crack Crack and the Hierarchical Design of Bone
4. Collagen Structure and Mineralization
5. Trabecular BV/TV: An important determinant of stiffness
6. Treatment of Structural Deterioration in Renal Disease
7. Antisclerostin Antibody Prevents Structural Decay After Spinal Cord Injury
8. Atypical Fractures and Femoral Bowing
9. PTH Remodels Bisphosphonate Out of Bone
10. How Do Osteoclast Precursors Speak to Osteoblast Lineage Cells?
11. How Do Osteoclasts Become Multinucleated?
12. Macrophage Cells: A neglected participant in the cellular machinery of bone
13. TGFβ: One of many factors coupling resorption and formation
14. Sphingosine-1-phosphate in Osteocytic Mechanotransduction
15. Vestibular Signals and Bone Remodeling: An unlikely coupling
16. Bisphosphonates and Denosumab
17. Denosumab and Long-term Fracture Risk Reduction: A result seeking a control
18. Men Receiving Androgen Deprivation Therapy and Fracture Risk
19. Improved Initiation of Therapy After Hip Fracture
20. Bisphosphonate Antifracture Efficacy in Men
21. Vitamin D Metabolites Are Weakly Associated With Bone Density
22. Combining Antiresorptives and Anabolics
23. Tissue Mineral Density and PTH Administration
24. Bone Water: A guide to porosity
25. Toughness of Bone
26. Risedronate in Breast Cancer

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s149.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s36-37.

P066
ZABURZENIA GOSPODARKI WAPNIOWO-FOSFOROWEJ ORAZ ZMIANY GĘSTOŚCI KOŚCI U DZIECI LECZONYCH LEKAMI PRZECIWPADACZKOWYMI

W.Ostoja-Chrząstowski, K.Sidor, A.Horvath
Klinika Gastroenterologii i Żywienia Dzieci Akademii Medycznej w Warszawie

Cel pracy: Ocena wpływu najczęściej stosowanych leków przeciwpadaczkowych na wybrane parametry gospodarki wapniowo-fosforanowej, metabolizm witaminy D oraz układ kostny u dzieci i młodzieży oraz znalezienie korelacji pomiędzy parametrami, których oznaczenie jest powszechnie dostępne, a parametrami które są oznaczane jedynie w dużych specjalistycznych ośrodkach.
Pacjenci i metody: Grupę badaną stanowiło 50 pacjentów leczonych ambulatoryjnie z powodu padaczki, w wieku 8-23 lat (śr.14). W grupie było 26 chłopców (mężczyzn) i 24 dziewczynki (kobiety). Co do rodzaju przyjmowanego leku pacjentów podzielono na 3 grupy: 1. przyjmujący wyłącznie kwas walproinowy (bądź jego pochodne)- 17 dzieci; 2. przyjmujący wyłącznie karbamazepinę- 20 dzieci; 3. przyjmujący więcej niż jeden lek w tym kwas walproinowy i/lub karbamazepinę (politerapia)-13 dzieci. W surowicy pacjentów oceniano stężenie wapnia zjonizowanego, wapnia całkowitego, fosforu, (aktywność) fosfatazy alkalicznej oraz stężenie 25-hydroksywitaminy D i parathormonu, oraz przeprowadzono densytometryczną ocenę układu kostnego (cały kościec-TB oraz odcinek L2-L4 kręgosłupa). Wyniki badań porównywano z normami laboratoryjnymi pracowni, w których wykonywano oznaczenia
Wyniki: W całej grupie a także w trakcie analizy wszystkich trzech podgrup stwierdzono statystycznie znamienne obniżenie stężenia wapnia zjonizowanego, fosfatazy alkalicznej, 25OHD i parathormonu. Pozostałe parametry biochemiczne oraz badania densytometryczne nie wykazywały statystycznie istotnych różnic w stosunku do normy. Dodatkowo w grupie przyjmującej więcej niż jeden lek przeciwpadaczkowy stwierdzono obniżenie gęstości kości odcinka L2-L4 kręgosłupa oraz obniżenie aktywności fosfatazy alkalicznej.
Stwierdzono statystycznie znamienną korelację pomiędzy stężeniem wapnia zjonizowanego a stężeniem 25 OHD.

P066
CALCIUM-PHOSPHORUS METABOLISM AND BONE MINERAL DENSITY DISTURBANCES IN CHILDREN ON ANTIEPILEPTIC THERAPY

W. Ostoja-Chrzastowski, K. Sidor, A. Horwath,
Dept. of Pediatric Gastroenterology & Nutrition Warsaw University Medical School, Poland

Aim: To evaluate the long term effect of commonly used antiepileptic therapy on the selected parameters of calcium- phosphorus metabolism, 25-OHD metabolism and BMD in children and young adults with epilepsy. Furthermore, to estimate the correlation between generally measured parameters and ones reached only in scientific laboratories.
Patients and Methods: The study group comprised 50 patients – 26 male and 24 female, at a mean age of 14 y. (8-23 y), treated with antiepileptic drugs in the out-patient clinic. The group was divided in three subgroups: Group 1:17 subjects treated only with valproate (VPA), group II, 20 subjects treated only with carbamazepine (CBZ), group III, treated with more than one antiepileptic drug, including VPA and/or CBZ. In all patients serum levels of ionized calcium, total calcium, phosphorous, alkaline phosphatase, 25OHD and parathormone were measured. Additionally, total body and lumbar (L2-L4) spine BMD were measured. All results obtained were compared to laboratory norms.
Results: We observed a significant decrease in ionized calcium, alkaline phosphatase, 25OHD and parathormone level in each of the analyzed subgroups. Moreover we have found a significantly reduced lumbar spine BMD (L2-L4) and decreased level of alkaline phosphatase in the third analyzed subgroup. There was a significant correlation between ionized calcium and the 25 OHD level.

W oficjalnym stanowisku IOF dowodzi, że proponowane przez Fundację wytyczne w kwestii suplementacji wapnia i witaminy D są oparte na badaniach zgodnych z zasadami Evidence Based Medicine, a nie jak sugeruje raport opublikowany w BMJ, oparte na wskazaniach przemysłu farmaceutycznego.

W opublikownym w British Medical Journal w lipcu artykule Grey et al. przedstawili obraz organizacji sterowanych przemysłem farmaceutycznym. International Osteoporosis Foundation nie zgadzając się z takim obrazem przedstawiło swoje
stanowisko opisane w 4 punktach:

1. Autorzy artykułu BMJ kwestionują zasadność suplementacji wapniem i wit. D jako nie spełniających swoich ról w prewencji osteoporozy i złamań osteoportycznych. Dodatkowo podkreślają że istnieją doniesienia, że podobna suplemetacja jest niefefektywna i może być szkodliwa dla zdrowia pacjentów. Przedstawione przez organizacje mięśniowo-szkieletowe rekomendacje uznają za niewłaściwe, zazanaczając liczne konflikty interesów występujące w środowiskach  Towarzystw Naukowych na całym świecie.

W odpowiedzi IOF przypomniało, że Fundacja zawsze podkreślała by zapotrzebowanie na wapń było w pierwszej kolejności zapewniane poprzez odpowiednią dietę. Działania Fundacji w tym zakresie dodatkowo podkreśla tegoroczny temat Światowego Dnia Osteoporozy „Serve Up: BONE STRENGHT”. Faktem jest, że odpowiedni poziom suplementacji wapnia i wit D pozostaje kwestią sporną i jest źródłem trwających badań naukowych. Niemniej wpływ witaminy D na redukcję liczby upadków i złamań został potwierdzony szczególnie w zakresie złamań bliższego końca kości udowej i osób starszych. IOF nie wspierała nigdy przypisywania suplementacji wszystkim pacjentom ale osobom po 60 roku życia w celach zmniejszenia ryzyka złamania i upadku. Ponadto wskazywano że powinna być stosowana u osób, które nie mają możliwości osiągnięcia zapotrzebowania na witaminę D poprzez dzienną ekspozycję na światło słoneczne. Fundacja nigdy nie proponowała wdrożenia programów screeningowych w kierunku niedoboru wit. D

2. W swoim tekście autorzy artykułu podają, że suplementacja wapnia i witaminy D jest działaniem przynoszącym wysokie zyski, wdrażanym mimo rosnącej liczby dowodów wskazujących na szkodliwość takiej praktyki.

W odpowiedzi IOF wykazuje, że wszytskie badanie do których autorzy się odnoszą są ich własnymi, o czym świadczy powoływanie się w piśmiennictwie omawianego artykułu w BMJ. Tym samym należy się zastanowić czy nie ma potencjalnych konfliktów. Dodatkowa weryfikacja była utrudniona z uwagi na źle sformatowane w tekście artykułu który opublikowano w 21 lipca 2015.

3. Artykul kwestionuje transparentność oraz odpowiedzialność etyczną organizacji mięśniowo-szkieletowych. IOF zależy na transparentności i odpowiedzialności we współpracy z sektorem prywatnym, co podkreślają wytyczne korporacyjne dot. współpracy.

Fakt współpracy i wsparcia finansowego Fundacji nigdy nie wiązał się ze wsparciem mertyorycznym produktów lub usług firm z sektora prywatnego przez IOF. Odnosząc się do listy firm wspomnianych przez autorów – IOF potwierdza że podobnie jak większość instytucji non-profit przyjmuje niczym nie związane wsparcie finansowe od licznych partnerów. Poziom finansowania nie jest wyznaczany, zaś partnerzy sektora prywatnego w żaden sposób nie mają wpływu na decyzje podejmowane przez gremium decyzujne Fundacji. Wszelkie oficjalne stanowiska i wytyczne ogłaszane przez IOF przechodzą niezależny proces oceniający zasadność ich treści. IOF zgłasza wszelkie przejawy współpracy z sektorem prywatnym i pozostaje transparentną organizacją w zakresie swoich funduszy operacyjnych (uwzględniając finansowanie strony www, innych istotnych środków oraz corocznych sprawozdań). Wg Fundacji dywersyfikacja stron wspierających, rozciągająca się na różne, często konkurujące ze sobą, firmy prywatne, najlepiej świadczy o niezależności i utrzymywaniu dystansu wobec interesów poszczególnych stron przez IOF.

4. Wg IOF, poprzez sugerowanie wpływu firm sektora prywatnego poprzez finansowanie działalności, autorzy osłabiają istotną rolę jaką spełniają medyczne fundacje pozarządowe (fundacja podkreśla że temat jej nie dotyczy). Jednocześnie autorzy nie podają rozwiązań jak bez podobnego finansowania podobne pozarządowe fundacje (NGO) miałyby funkcjonować. Specyfikę sytuacji NGO podkreśliło Zgromadzenie Generalne Narodów Zjednoczonych (UNGA).

W odpowiedzi na oskarżenia autorów IOF podkreśliło, że w obecnej formie działalności pozostaje kluczowym partnerem do współpracy z rządami poszczególnych państw, które same nie posiadają wystarczających środków na walkę z licznymi chorobami cywilizacyjnymi. Wychodząc naprzeciw problemowi Fundacja wspiera podejście skupiające się na współpracy różnych sektorów opieki zdrowotnej, w tym również prywatnego, celem walki z chorobami mięśniowo-szkieletowymi. Istotną rolę pełnią tu właśnie firmy, które mogą stanowić rozwiązanie problemu rosnącego obciążenia wspomnianymi chorobami, zarówno dla społeczeństwa jak i polityki zdrowotnej krajów. IOF podkreśliło, że w oparciu o swoje ścisłe wytyczne w zakresie współpracy korporacyjnej, będzie kontynuowało wspólną kooperację z sektorem prywatnym celem osiągnięcia tego celu.

Dodatkowe informacje w zakresie sporu suplemetacji Ca i wit. D:
– Supplement claims rejected (interview with Prof. Peter Ebeling and Dr Greg Lyubomirsky)
– Calcium and Vitamin D are essential for bone health (NOF statement)

Pełna treść dostępna pod adresem www

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s150.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s37.

P067
CZY TERAPIA LEWOTYROKSYNĄ (L-TX) MOŻE ZMNIEJSZAĆ GĘSTOŚĆ MINERALNĄ TKANKI KOSTNEJ (BMD) U DZIEWCZĄT Z WOLEM PROSTYM ?

Paweł Matusik1, Ewa Małecka – Tendera1, Edward Franek2
Katedra i Zakład Patofizjologii Śląskiej AM w Katowicach1
Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii Śląskiej AM w Katowicach2
Adres: Katedra i Zakład Patofizjologii, Medyków 14, 40-752 Katowice

Wpływ hormonów tarczycy na mineralizację i metabolizm tkanki kostnej jest bezsporny. Sugeruje się, że długotrwała terapia L-TX może zmniejszać BMD i nasilać metabolizm tkanki kostnej. Celem pracy była ocena wpływu rocznej terapii L-TX na mineralizację i metabolizm tkanki kostnej u młodych dziewcząt. Grupę badaną (GB) stanowiło 21 dziewcząt z wolem prostym w wieku śr. 14,2 +-  1,8 lat. Przed i po roku skojarzonej terapii L-TX i preparatem jodu (100mg/d) oceniano następujące parametry: BMD oraz BMC całego ciała i w odcinku lędźwiowym kręgosłupa metodą DEXA. Poziomy w surowicy PTH, osteokalcyny (OC), hydroksyproliny (HP), frakcji kostnej fosfatazy zasadowej (bAPh), witaminy D3, Ca i P oraz poziomy Ca i P w moczu dobowym. Początkowa dawka L-TX (100g/d) utrzymywała TSH na dolnej granicy normy i FT4 na górnej granicy normy. Grupa kontrolna (GK) dobrana co do wieku, BMI oraz stopnia dojrzewania liczyła 22 dziewczęta leczone tylko preparatem jodu. Poziomy TSH i FT4 w GK mieściły się w granicach normy podczas badania. Lumbar BMD zwiększyła się znamiennie (p<0,001) w GB (1,01 +- 0,2 g/cm2 do 1,06 +- 0,16 g/cm2) i w GK (p< 0,01) (1,05 +- 0,15 g/cm2 do 1,1 +-  0,13 g/cm2). Total BMC zmniejszyła się znamiennie (p<0,001) w GB i GK (2296  +- 506 g do 2161 +-  403 g i odpowiednio 2335 +- 427 g do 2177 +-  340 g). Zmiany parametrów metabolizmu tkanki kostnej były podobne w obu grupach. Znamiennie wzrósł poziom PTH, znamiennie obniżyły się poziomy OC, wit. D3 i P. Poziomy pozostałych parametrów nie zmieniły się znamiennie. Nie stwierdzono znamiennych różnic w ocenianych parametrach miedzy GB a GK. Wniosek: Roczne leczenie L-TX nie wpływa niekorzystnie na mineralizację i metabolizm tk. kostnej u dziewcząt z wolem prostym.

P067
DOES LEVOTHYROXINE (L-TX) TREATMENT REDUCE BONE MINERAL DENSITY (BMD) IN ADOLESCENT GIRLS WITH EUTHYROID GOITER?

Pawet Matusik1, Ewa Matecka-Tendera1, Edward Franek2,
1Dept of Pathophysiology,
2Dept of Nephrology, Endocrinology and Metabolic Diseases, Silesian University School of Medicine, Katowice, Poland

Bone and mineral metabolism is influenced by thyroid hormones. It has been suggested that long term L-TX treatment may reduce BMD and increased bone turnover. The purpose of this study was to assess the influence of L-TX treatment on bone mineralization and metabolism in adolescent girls. The effect of one year of L-TX treatment was studied in a group of 21 adolescent girls (SG) with euthyroid goiter (e.g.) at a mean age of 14,2 ± 1,8 years. Lumbar and whole body BMD (Lunar DEXA), Serum PTH, osteocalcin (OC), hydroxyproline (HP), bone alkaline phosphatase (bAPh), vitamin D3, Ca and P and urinary excretion of Ca and P were measured before and after one year of combined L-TX and iodine (100 mg/d) treatment. The initial L-TX dose (100 mg/d) was adjusted to keep TSH in normal-low and FT4 in the normal-high level. Results were compared to a control group (CG) of 22 girls matched for age, BMI and maturation status, treated with iodine only, in whom TSH and FT4 levels were normal during the whole study. Lumbar BMD increased significantly (p<0,001) in SG (1,01 ± 0,2 g/cm2 to 1,06 ± 0,16 g/cm2) and in CG (p< 0,01) (1,05 ±0,15 g/cm2 to 1,1 ± 0,13 g/cm ). Total BMC decreased significantly (p< 0,001) in the SG and CG (from 2296 ± 506 g to 2161 ± 403 g and from 2335 ± 427 g to 2177 ± 340 g respectively). Markers of bone turnover changed in a similar manner in both groups. In all girls there was a significant increase in PTH and significant decrease in OC, Vitamin D3 and P and no change in HP, Ca, bAPh serum levels as well as Ca and P urinary excretion. There was no significant difference between the SG and CG in respect to all the measured parameters. Conclusion: One year L-TX treatment of adolescent girls with no-toxic goiter does not have a negative impact on their bone mineralization and metabolism and their bone turnover is similar to girls treated with iodine only.

W opublikowanym w czerwcu numerze Osteoporosis International znalazł się artykuł „Overdiagnosis of osteoporosis: fact or fallacy”. W swojej pracy autor publikacji J. Compston odnosi się do danych, przedstawionych w budzącym liczne kontrowersje artykułu, zaprezentowanego w maju na łamach prestiżowego British Medical Journal.

O artykule w BMJ portal osteoporoza.pl wspominał pierwszy raz na przełomie maja/czerwca – link.
Pełna treść artykułu z Osteoporosis International (w języku angielskim) dostępna jest tutaj.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s151.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s37.

P068
OPIS ZMIAN ARCHITEKTURY KOŚCI BELECZKOWEJ WYWOŁANYCH PROCESEM STARZENIA

Zbisław Tabor, Eugeniusz Rokita.
Zakład Biofizyki Katedry Fizjologii CMUJ, ul. Grzegórzecka 16a, 31 531 Kraków

Celem przedstawionych badań było porównanie obecnie stosowanych metod opisu architektury kości beleczkowej. W badaniach skoncentrowano się na opisie dwuwymiarowych obrazów preparatów histologicznych pobranych z trzeciego kręgu lędźwiowego dziesięciu młodych (średnia wieku 28.1 lat, przedział wieku 25-33 lata) i dziesięciu starszych osób (średnia wieku 73.4 lata, przedział wieku 70-77 lat). Porównywano następujące metody opisu architektury kości beleczkowej: analiza histomorfometryczna (średnia długość beleczek, asymetria, BV/TV, powierzchnia jam szpikowych), charakterystyka Eulera, odległość dwupunktowa, prawdopodobieństwo dyskoneksji (bezpośrednio wyznaczone przez ilość i wielkość rozłącznych części struktury). Pokazano, że parametry opisujące architekturę kości silnie korelują z BMD. Aby ocenić czułość wyżej wymienionych parametrów na zmiany wywołane procesem starzenia skonstruowano algorytm symulacji procesów przebudowy kości. Pokazano, że dla młodych osób parametrem najczulej reagującym na zmiany architektury kości jest BV/TV. Dla osób starszych (około 55-60 lat) gdy w wyniku procesu starzenia istotne stają się zmiany polegająca na perforacji beleczek najczulsze stają się parametry opisujące wielkość przestrzeni międzybeleczkowej. Dla osób najstarszych (powyżej 65 roku życia), gdy w wyniku procesu starzenia i utraty masy kości dochodzi do przerwania ciągłości beleczek najczulszym parametrem staje się prawdopodobieństwo dyskoneksji.

P068
THE ASSESSMENT OF THE AGE-RELATED CHANGES OF THE TRABECULAR BONE
Zbistaw Tabor, Eugeniusz Rokita,
Department of Biophysics Med. Coll. Jagiellonian University, ul. Grzegorzecka 16a, 31-531 Krakow, Poland

In this study different parameters currently applied to the description of trabecular bone architecture are compared. Histological sections collected from ten young (mean age 28.1 years, range 25 7 33 years) and ten older (mean age 73.4 years, range 70 7 77 years) individuals. The following methods of the descriptions of trabecular bone architecture were considered: histomorphometric analysis (BV/TV, asymmetry, mean trabeculae length), Euler characteristics, star volume of the marrow cavity, the mean distance between two points of the trabecular network and the probability of disconnection (is directly connected to the number of separated parts of the network). Highly significant correlations were demonstrated between bone density (BMD, BV/ TV) and trabecular architecture (SV/GV, probability of disconnec¬tion). To quantify the sensitivity of the aforementioned parameters to the age-related changes the stochastic algorithm of trabecular bone remodelling was constructed. It was shown that for the young bone the density reacts most sensitively to the trabecular bone changes. For elder individuals (typically the 55-60 year old patient) the mean ratio of the star volume of marrow cavity to the geometrical volume of marrow cavity becomes the most sensitive parameter. For the oldest bone (patients older than 65 years) the disconnection probability reacts most sensitively to the age related changes.