X Sympozjum Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
IV Krakowskie Sympozjum Osteoporozy

Streszczenia opublikowano:
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA PRAC – ABSTRACTS, s69-70.

R20
MARKERY OBROTU KOSTNEGO W MONITOWANIU ODPOWIEDZI NA LECZENIE

Rosemary Hannon, Richard Eastell
Bone Metabolism Group, University of Sheffield,UK, Bone Metabolism Group, Division Clinical Sciences (NGHT), Clinical Sciences Centre, Northern General Hospital, Herries Road, Sheffield, S5 7AU, UK.

Biochemiczne markery obrotu kostnego mogą być zastosowane w ocenie odpowiedzi na terapię antyresorpcyjną. Leczsnie estrogenami, bifosofonianami czy SERms powoduje szybki spadek w markerach resopcj kości. z nastepowym spadkiem poziomu markerów tworzenia kości. pyrydynolwe crosslinks kolagenu są użytecznym markerem resorpcji kości, jako ,ze nie są wchłąniene z dietą i są bardzso specyficzne dla tkanki kostnej. Oceniane mogą być crosslink związane z pepetydami, N i C telopeptydy oraz wolne crosslink. Spadek w poziomie markerów resopcji jest większy dla markterów telopeptydowych niż dla wolnych crosslinków. Chociaz marktery obrotu kostnego przedstawiają znaczną zmiennoś osobniczą, istotne zmiany w markterach resorpcji może być stwierdzone w trzy miesiące od rozpoczęcia leczenia podczas gdy zmiany w gęstości mineralnej kości nie są obserwowane wcześniej niż po roku. Markery obrotu kostnego wydają się być zatem wartościowym narzędziem we wczesnej identyfiakcji 10% pacjentów, którzy nie reagują na zastosowane leczenie oraz tych dla których to leczenie nie jest właściwe. Poza tym wczesna świadomośc odpowiedzi na leczenie również zachęca do jego kontynuowania.
Dla oceny markerów biochemicznych jest obecnie dostepnych kilka automatycznych systemów. Ponadto stworzono kilka systemów dla szybkiej oceny markerów resorpcji. Stąd też w praktyce klinicznej ocena markerów obrotu kostnego w monitorowaniu leczenia stała się w znacznie łatwiejsza. Tym niemniej wstępna ocena markerów kostnych jest warunkiem prawidłowej oceny klinicznej w monitorowaniu leczenia.

R20
MARKERS OF BONE TURNOVER IN MONITORING RESPONSE TO TREATMENT

Rosemary Hannon, Richard Eastell
Bone Metabolism Group, University of Sheffield,UK, Bone Metabolism Group, Division Clinical Sciences (NGHT), Clinical Sciences Centre, Northern General Hospital, Herries Road, Sheffield, S5 7AU, UK.

Biochemical markers of bone turnover may be used to monitor response to antiresorptive therapy. Treatment with estrogens, bisphosphonates and SERMs results in a rapid decrease in markers of bone resorption followed by a decrease in markers of bone formation. The pyridinium crosslinks of collagen are useful markers of bone resorption as they are not absorbed from the diet and are fairly specific to bone. These can be measured as peptide-bound crosslinks, the N- and C-telopeptides or as free crosslinks. The decrease in levels of resorption markers is greater for the telopeptide markers than for the free crosslinks. Although markers of bone turnover exhibit substantial within-subject variability, significant changes in markers of bone resorption may be observed within three months of starting treatment whereas significant changes in bone mineral density are not usually observed for at least one year. Markers of bone turnover should therefore provide a useful tool for the early identification of those 10% of patients who do not respond to treatment and others who are not compliant with the treatment. Early knowledge of response to treatment may also encourage compliance.
Several automated systems are now available for the measurement of bone markers. In addition, point-of-care devices for the measurement of markers of markers of bone resorption have recently been developed. Therefore the use of biochemical markers of bone turnover to monitor the response to treatment in clinical practice has become feasible. However, it is important that the initial use of markers of bone turnover to monitor treatment in clinical practice is subject to careful audit.

II Krakowskie Sympozjum – Osteoporoza w życiu, praktyce i teorii
Kraków 30.09 – 01.10.1995

Streszczenia:
Materiały kongresowe: REFERATY, s30-31.

NEW PERSPECTIVES IN BONE DENSITOMETRY

E.F.J. Ring
Department of Clinical Measurement,
Royal National Hospital for Rheumatic Diseases, Bath UK

The ability to make accurate measurements of bone mineral content has developed only within the last decade, and that the pattern of bone density through life has been established. Measurement is important, to study the factors which influence peak bone mass, and thereafter, as bone loses mineral. In women, who lose more bone mineral that men, 35% of cortical bone and 50% of trabecular bone can be lost over a lifetime. Osteoporosis studies are dependent on the relationship of bone mass to normal data.
MEASUREMENT TECHNIQUES
1. RADIOLOGICAL PHOTOGRAMMETRY
Radiological examination of bone has been well established as a clinical procedure. Advanced osteoporosis is obviously visible, but early stages more difficult to observe subjectively. Recent developments in image digitisation now enable clinical investiga¬tors to transfer radiographs to a computer, and measure some of the morphological features relating to bone structure.
2. SINGLE PHOTON ABSORPTIOMETRY
A procedure for measuring bone density at the forearm is one of the oldest methods available. The subject may be required to place the forearm in a water tank, and gamma rays from an isotope are passed through the distal ulnar and radius.
3. DUAL PHOTON ABSORPTIOMETRY
Using a dual energy isotope source, gadolinium 153, better discrimination can be obtained between hard and soft tissues. Therefore, it has been possible to scan the lumbar spine and femoral neck at the hip joint which are surrounded by soft tissues. These systems have almost entirely been replaced by DXA, where improved resolu¬tion and shorter scan times have greatly enhanced their clinical use.
4. DUAL ENERGY X-RAY ABSORPTIOMETRY (DXA)
The stable X-ray beam is scanned across the patient and Is detected by one of three different methods to generate a quantitative image. Early systems are designed as a linear X-Y scanner, using a pencil beam generated below the patient and a detector system on the tracking arm over the patient. Later technology has replaced the pencil beam of X- rays with a fan beam, which can sweep the patient in a fraction of the time.
Resolution has also Improved. A useful feature of the later machines is the introduc¬tion of a C – arm for the generator and detectors. This enables the system to be rota¬ted around the patient, and is particularly useful for making a lateral examination of the lumbar spine. A DXA report usually contains a table of values which in addition will quote the T scores and Z scores for the specific regions measured. These are expressions in relation to a reference population in standard deviation units. The T score relates to a young healthy population and the Z score is expressed in relation to an age and sex matched population.
5. COMPUTED TOMOGRAPHY
By calibration with phantoms of known mineral content, Computed Tomography can be adapted to measure bone mineral content in – vivo(QCT). Most applications to date have been restricted to the spine, where separate measures of cortical and trabecular density are obtained. Contour tracking algorithms allow for automatic determination of the regions of interest within the vertebral body and the posterior elements. A much smaller and less expensive dedicated system for peripheral bone densitometry is available (pQCT). This system is easy to use, has a radiation exposure which is extremely low (equivalent to DXA), and measures forearm cortical and trabecular bone in 2 minutes. Short term reproducibility is given as C.V. < 1%.
6. ULTRASONOGRAPHY
The possibilities of a truly non invasive technique have attracted much research into the attenuation and velocity of ultrasound through bone as a measure of strength. Most of the commercial systems available provide for measurement at the os calcis. Positional problems have been recognized as a source of lower reproducibility. Two other devices for bone measurement are available using ultrasound. A system which requires the operator to hold a sound head on the mid tibia through a layer of gel, uses the reflected sound signal as an index of bone quality Another system uses a small hand jig to send a signal across individual fingers, the metacarpal joints of the hand, and the distal radius. The units of measurement vary, but most report the speed of sound SOS or the broadband attenuation BUA units. Evidence on what these techniques actually measure is still being studied.
While much of the activity in bone densitometry is understandably focused on the middle – aged and elderly, there is a lack of substance in data on the young. Control values for children and younger populations under 25 years are very slowly accumu¬lating. This reduces the level of confidence that can be applied to densitometry data in these groups. More work in this area is needed to Improve the value of individual measurements, especially in the years leading to 'peak bone mass’, which if low, is considered to be a risk factor to fractures in later life.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s108-109.

L15
SETTING STANDARDS IN BONE DENSITOMETRY, NATIONAL OSTEOPOROSIS SOCIETY UK

Ring E. F. J.

University of Glamorgan, UK

A British national working group was set up in 1998 to formulate consensus on issues relating to bone densitometry and other associated investigations for osteoporosis. It is a committee of clinical and technical experts who are members of the scientific section of The National Osteoporosis Society
The BD Forum has generated a series of position statements on the different techniques, for the purpose of agreed standards for recommended good practice in the U.K. The reports are revised as and when necessary, and are published by the NOS mainly for healthcare professionals. A series of publications on standard of practice and guidelines for different applications of bone densitometry have been produced. These range from setting up a densitometry service to specific guidelines on peripheral densitometry. The most recent is on bone densitometry in children. The reports are under regular review. The references and conclusions are updated to reflect the current knowledge drawn from international research and opinion.
A separate group from the Forum the Bone Densitometry Certification Panel manages the national training scheme. The certification scheme started in 2001, and consists of three main elements. First a two day lecture course is held approximately every 18months. This is followed 2-3 months later by an on-line computer theory examination. If successful, the candidate is then able to submit the third stage, a practical portfolio. This leads to certification in the technique chosen for practical work. The scheme is endorsed in the UK by the College of Radiographers and the Institute of Physics and Engineering in Medicine. High achievers in the on-line theory examination may receive recognition, such as merit or distinction, and the highest mark in the country, can receive a special award.
There are still a growing number of private operators offering bone density screening in pharmacies and health clubs around the UK. It is hoped that the gradual acceptance of the standards of practice, and the national certification programme will have a negative impact on such public “screening” enterprises. Unfortunately healthy people are encouraged to pay for tests which are not only unjustified from a clinical standpoint, but may result in false data. This has an impact on the hospital service, resulting in additional investigations, often just to prove that the subject is actually normal.
The main objective however, is to both raise and level the standard of bone densitometry practiced across the United Kingdom.

NOS Bibliography
1. Position statement on the use of quantitative ultrasound in the management of osteoporosis (December 2001)
2. Guidelines for the provision of a clinical bone densitometry service (May 2002)
3. Position statement on the reporting of dual energy x-ray absorptiometry (DXA) bone mineral density scans (August 2002)
4. A practical guide to bone densitometry in children (November 2004)
5. Position statement on the use of peripheral x-ray absorptiometry in the management of osteoporosis (November 2004)

L15
USTALENIE STANDARDÓW BADANIA DENSYTOMETRYCZNEGO, NATIONAL OSTEOPOROSIS SOCIETY – WIELKA BRYTANIA

Ring E. F. J.

University of Glamorgan, UK

Krajowa Brytyjska Grupa Robocza powstała w 1998r. w celu opracowana konsensusu w sprawie zagadnień dotyczących densytometrii kości oraz innych badań związanych z osteoporozą. Jest to komitet złożony z klinicznych i technicznych ekspertów, członków naukowej sekcji Narodowego Stowarzyszenia Osteoporozy (NOS).
Brytyjskie Forum Densytometryczne opublikowało szereg uzgodnień co do wniosków dotyczących różnych technik w celu uzgodnienia standardów dobrej praktyki zalecanej w Wlk.Brytanii. Opracowani są modyfikowane, kiedy jest to niezbędne a następnie opublikowane przez NOS, głównie dla specjalistów służby zdrowia. Zostało wydanych szereg publikacji na temat standardów praktycznych oraz wytycznych co do różnych wniosków wypływających z badań densytometrycznych kości. Obejmują one zagadnienia od założenia obsługi densymetrycznego po specyficzne wytyczne dotyczące densytometrii obwodowej. Najnowsze dotyczą densytometrii kości u dzieci. Doniesienia te podlegają ciągłym analizom. Odniesienia i wnioski są systematycznie aktualizowane w celu odzwierciedlenia faktycznego stanu wiedzy na podstawie międzynarodowych badań i opinii.
Osobna grupa, Komisja Certyfikatów z Forum Densytometrii Kości prowadzi krajowy projekt szkoleniowy. Program ten rozpoczął się w 2001 roku i składa się z trzech głównych elementów. Pierwszy to dwa dni wykładów, kurs ten odbywa się mniej więcej, co 18 miesięcy. Dwa do trzech miesięcy po nim następuje teoretyczny komputerowy egzamin on-line. Jeśli kandydat go zda może być poddany trzeciemu etapowi kwalifikacji – analizie jego dorobku naukowego. To prowadzi do uzyskania certyfikatu potrzebnego do wykonywania pracy w wybranej technice. Projekt został zatwierdzony przez brytyjską Akademię Radiodiagnostyki (College of Radiographers) oraz Instytut Fizyki i Inżynierii Medycznej (Institute of Physics and Engineering in Medicine). Dodatkowo, osoby uzyskujące wysokie wyniki w teście on-line mogą zostać wyróżnione np. poprzez pochwałę lub otrzymanie odznaki a najwyższy wynik w kraju może uzyskać specjalną nagrodę.
Wzrasta liczba prywatnych wykonawców oferujących przesiewowe badania densytometryczne w aptekach i centrach rekreacyjnych w całej Wielkiej Brytanii. Oczekuje się, że stopniowe wdrażanie nowych standardów praktyki oraz krajowego programu certyfikacyjnego ograniczy wykonywanie takich płatnych dla pacjenta, publicznych „skriningów „. Niestety zdrowi ludzie są zachęcani do płacenia za badanie które nie tylko są nieuzasadnione z klinicznego punktu widzenia i mogą dawać fałszywe wyniki .Ma to wpływ na prace szpitali bo skutkuje wykonywaniem badań dodatkowych które często potwierdzają że pacjent jest zdrowy.
Niemniej jednak głównym celem jest podniesienie i wyrównanie standardów densytometrii w Wielkiej Brytanii.

Bibliografia NOS
1. Position statement on the use of quantitative ultrasound in the management of osteoporosis (grudzień 2001)
2. Guidelines for the provision of a clinical bone densitometry service (maj 2002)
3. Position statement on the reporting of dual energy x-ray absorptiometry (DXA) bone mineral density scans (sierpień 2002)
4. A practical guide to bone densitometry in children (listopad 2004)
5. Position statement on the use of peripheral x-ray absorptiometry in the management of osteoporosis (listopad 2004)

Osteoporosis Int (2003) 14, 9: 741 – 749

Efekt terapii łączonej raloksyfenem z monofluorofosforanem w porównaniu z monoterapią monofluorofosforanem u kobiet w okresie pomenopauzalnym z niską masą kostną: badanie randomizowane, kontrolowane.
(Effect of raloxifene combined with monofluorophosphate as compared with monofluorophosphate alone in postmenopausal women with low bone mass: a randomized, controlled trial)
Jean Yves Reginster (1, 8) , Dieter Felsenberg (2), Imre Pavo (3), Jan Stepan (4), Juraj Payer (5), Heinrich Resch (6), Claus C. Glüer (7), Dieter Mühlenbacher (3), Deborah Quail (3), Henry Schmitt (3) and Thomas Nickelsen (3)

(1) Bone and Cartilage Metabolism Research Unit, University of Liege, Liege, Belgium

(2) Centre of Muscle and Bone Research, University Hospital Benjamin Franklin, Free University Berlin, Germany

(3) Lilly Research Laboratories, Eli Lilly and Company, Indianapolis, Ind., USA

(4) Department of Internal Medicine 3, Charles University Faculty of Medicine, Prague, Czech Republic

(5) First Clinic of Internal Medicine, Faculty of Medicine, Comenius University, Bratislava, Slovakia

(6) Department of Internal Medicine, St Vincent Hospital, Vienna, Austria

(7) Department of Radiology, University Hospital, Kiel, Germany

(8) WHO Collaborating Center for Public Health Aspects of Rheumatic Diseases, CHO Centre Ville, 45 Quai Godefroid Kurth, 4020 Liege, Belgium

Abstrakt: Raloksyfen efektywnie zmniejsza częstość złamań kręgów u pacjentek z osteoporozą pomenopazualną. Ostatnie badania sugerują, iż niskie dawki monoflurofosforanów (MFP) z dodatkiem wapnia obniżają częstość złamań kręgów u kobiet w okresie pomenopauzalnym z umiarkowaną osteoporozą. Celem badania było ocena terapii raloksyfenem i MFP u pacjentek w okresie pomenopauzalnym z osteopenią, osteoporozą oraz osteoporozą o znacznym nasileniu. Randomizowano 596 pacjentek w okresie pomenopauzalnym z osteopenią, osteoporozą oraz osteoporozą o znacznym nasileniu (średni T-score szyjki kości udowej -2,87 SD) podając jednej grupie 60 mg/dobę raloksyfenu i 20 mg/dobę MFP, drugiej 20 mg/dobę fluorku i placebo przez 18 miesięcy. Wszystkie pacjentki otrzymywały wapń (1000 mg/dobę) i witaminę D (500 IU/dobę). Po zakończeniu badania oceniano jako cel pierwszy zmiany w gęstości mineralnej kości (BMD) i jako drugi częstość złamań osteoporotycznych oraz poziom markerów biochemicznych. W grupie leczonej raloksyfenem i MFP w porównaniu do grupy leczonej MFP stwierdzono znacząco większą średnią wzrostu wartości BMD szyjki kości udowej (1,37 % w stosunku do 0,33 %; P=0,004), biodra (0,89 % w stosunku do -0,42 %; P<0,001) i kręgosłupa lędźwiowego (8,8 % w stosunku do 5,47 %; P<0,001). W grupie pacjentek leczonych raloksyfenem plus MFP doszło do 17 złamań osteoporotycznych u 16 osób, w porównaniu z 34 złamaniami u 22 pacjentek w grupie leczonej MFP (P=0,313). U jednej pacjentki leczonej raloksyfenem plus MFP doszło do wielokrotnych złamań osteoporotycznych, w grupie leczonej MFP takich złamań było osiem (P=0,020). Monoterapia MFP znacząca podnosiła poziom fosfatazy alkalicznej we krwi (ALP kostna) i C-końcowego telopeptydu kolagenu w moczu (U-CTX). Dodanie do terapii raloksyfenu osłabiało wzrost poziomu kostnej fosfatazy alkalicznej (nie mniej jednak pozostawał znaczący jak i również osłabiało wzrost U-CTX. Terapia raloksyfen plus MFP była generalnie dobrze tolerowana. Nasze badanie pokazało, iż u pacjentek w okresie pomenopauzalnym z osteopenią, osteoporozą oraz osteoporozą o znacznym nasileniu, terapia raloksyfen plus MFP w porównaniu do monoterapii MFP, poprawiała BMD, syntezę kostną, równowagę resorpcyjną i mogła obniżyć ryzyko wielokrotnych złamań osteoporotycznych.

Słowa kluczowe: raloksyfen, fluorki, BMD, markery kostne, złamania, osteoporoza

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia W30

Jan F. A. Somers (1), A. John Timperley (2), Graham A. Gie (2).
(1) Jan Yperman Hospital, Ypres, BELGIUM
(2) Princess Elizabeth Orthopaedic Centre, Exter, UK.
Adres do korespondencji: Dr Jan Somers, Jan Yperman Ziekenkuis, Briekestraat 12, B-8900 Ypres, Belgium.

Przedstawiono 69 kolejnych rewizji panewek cementowych, w których lity allogeniczny przeszczep był użyty do rekonstrukcji dużego ubytku. Przebadano 63 pacjentów: 47 kobiet, 16 mężczyzn. Średni wiek badanych wynosił 70 lat (42-89 lat). Ubytki panewki klasyfikowano w stopniach z zastosowaniem klasyfikacji Paproskiego. Średni okres obserwacji wynosił 6,5 lat (3-11 lat). 39 pacjentów zostało poddanych klinicznej ocenie. Stwierdzono, używając klasyfikacji Charnley’a poprawę w zakresie: dolegliwości bólowych (p< 0.0002), funkcji (p<0.005) i ruchomości (p<0.002). Częstość powstania skostnień heterotropicznych była niska: 5 stawów biodrowych miało 1 stopień Brooker’a (9%), 2 stawy biodrowe 2 (3%), żaden nie miał 3 i 4 stopnia. 20 bioder (44 %) wykazało brak jakiejkolwiek strefy osteolizy po stronie panewki. 15 stawów biodrowych (33%) miało linię radioprzezierności ograniczoną do jednej strefy Gruena; 3 w I strefie i 12 w III strefie. 10 bioder (22%) miało linię radioprzezierności obejmującą ponad 2 strefy. Radiologicznie w 2 przypadkach stwierdzono niepowodzenie z ciągłą linią radioprzezierności we wszystkich 3 strefach. Całkowitą częstość powikłań (resekcja, powtórna rewizja, radiologiczne obluzowanie) w tej grupie wynosiła 23 % (16 przypadków). U 2 pacjentów wykonano artroplastykę resekcyjną Girdlestone’a. Przyczyną wykonania jednej z nich była głęboka infekcja, druga została wykonana z powodu zwichnięcia. Wykonano 12 powtórnych rewizji (17%). Występowanie powikłań okazało się być statystycznie niezależne od długości obserwacji (do 75 miesięcy w porównaniu do grupy powyżej 75 miesięcy), płci, wieku, typu panewki, liczby śrub użytych w zależności od powikłań. Występowała tendencja do dłuższego przeżycia w przypadku zastosowania płytek wzmacniających lub pierścieni wzmacniających (1 niewydolność na 12 przypadków). Występowało podwójne ryzyko niewydolności w typie 3 B wg. Paprosky’ego w stosunku do pozostałych. Migracja panewki miała 56 % wartości predyktywnej w przypadku niewydolności. Kilka panewek endoprotez wzmocnionych napylanym metalem zawiodło, chociaż przeszczep pozostał nienaruszony.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s38-39.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s6.

L14
Prognozowanie złamań na podstawie badania BMD odcinka dystalnego przedramienia
Dobreńko A., Nowak NA., Daniluk S., Jeziernicka E., Badurski JE.
Centrum Osteoporozy i Chorób Kostno-Stawowych, Białystok

Wstęp. Zgodnie z zaleceniami IOF wyniki badań densytometrycznych powinny być wyrażane współczynnikiem ryzyka złamania. Celem pracy jest ocena przydatności badania przedramienia w prognozowaniu złamań.

Materiał i metody. U 6 256 kobiet z 61 miast północnej Polski, w wieku 40-90 lat, dobrowolnie zgłaszających się do poradni dokonaliśmy pomiaru BMD przedramienia aparatem DTX100 z wypełnieniem ankiety, w której zadaliśmy pytanie o złamania po 40 r.ż. po małym urazie. Porównaliśmy wartości BMD odcinka dystalnego przedramienia kobiet bez i ze złamaniami w poszczególnych dekadach życia.

Wyniki. Wśród 1135 kobiet z t-score w odcinku dystalnym lub ultradystalnym mniejszym bądź równym –2,5SD przebyte złamania zgłosiły 363 osoby. Stanowi to 32,0% całej grupy. Natomiast wśród 5121 osób z t-score większym od -2,5 złamania odnotowano u 538, czyli u 10,5%. Wartości BMD w każdej grupie wiekowej u osób bez złamań były wyższe niż w grupie ze złamaniami. Różnice były istotne statystycznie (p<0,0005). Wyniki pomiarów przedstawia poniższa tabela.

Wnioski. Trzykrotnie większy odsetek osób ze złamaniami wśród kobiet z niską wartością BMD przedramienia w stosunku do osób „zdrowych” oraz różnice w BMD w poszczególnych grupach wiekowych świadczy, że badanie przedramienia może prognozować złamania, jednak do określenia współczynnika ryzyka złamań konieczne jest kilkuletnie badanie ze śledzeniem złamań.

L14
PROGNOSIS OF A FRACTURE RISK BASED ON BMD EXAMINATION OF A DISTAL PART OF THE FOREARM
A. Dobrenko, N. A. Nowak, S. Daniluk, E. Z. Jeziernicka, J. E. Badurski,
Centre of Osteoporosis and Osteo-Articular Diseases, Bialystok, Poland

Introduction: According to the IOF the results of densitometric examinations should be expressed by the risk coefficient of the fracture. The aim of the following study was to assess the usefulness of the forearm examination in the prognosis of the fracture.
Materials and methods; In 6256 women from 61 towns of northern Poland aged 40-90 voluntarily reporting to our Out¬patient’s clinic had a BMD examination of the forearm by the DTX 100 apparatus after answering a questionnaire in which each subject had been asked about the fractures due to a low trauma after the age of 40. We compared the results of the BMD examination of the distal forearm in women with and without a fracture in some of the life decades.
Results: Among 1135 women with t-score of the distal or ultradistal area of the forearm lower than or equal to -2.5SD a fracture was reported by 363 subjects what constitutes around 32.0% of fracture was higher than in the group with fractures. The differences were statistically significant (p< 0.0005). The results of the measurements are shown in the table below.

Conclusions: A 3-fold higher percentage of subjects with a fracture among the women with a low forearm BMD result in comparison to the 'healthy’ subjects and the differences between BMD in some age groups suggest that the forearm examination might be a good predictor of fracture but the assessment of a fracture risk coefficient is possible only after many years of studies following the risk of fracture.

 27-29.06.2018, Winchester, Wielka Brytania

Miejsce spotkania:
Stripe and Alphege Buildings
King Alfred Campus
University of Winchester

Wprogramie tematy tj.:
– Ageing
– Early life origins of disease
– Global burden of osteoporosis and sarcopenia
– Imaging: from mice to men
– Tissue engineering and regenerative medicine: from bench to clinic
– Clincal cases

W ramach warsztatów tj.:
– Muscle and bone
– Rare bone diseases
– New Investigators

Przysyłanie abstraktów możliwe jest do 9.02.2018.
Wczesna rejestracja możliwa jest do 23.03.2018.

Więcej informacji oraz rejestracja na stronie www.

19-20.05.2017, Międzyzdroje

Miejsce:
Amber Baltic
Promenada Gwiazd 1
72-500 Międzyzdroje

Kierownik naukowy:
prof. dr hab. med. Andrzej Lewiński

Partnerstwo merytoryczne i nadzór naukowy
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych ICZMP
Polskie Towarzystwo Tyreologiczne

Organizator wykonawczy:
Wydawnictwo Termedia

Biuro organizacyjne:
Wydawnictwio Termedia
ul. Kleeberga 2
61-615 Poznań
tel./faks +48 61 656 22 00
szkolenia@termedia.pl

Uczestnicy konferencji otrzymają punkty edukacyjne.

Więcej informacji oraz rejestracja na stronie www.

14-16.04.2016, Warszawa

Organizatorzy:
Polskie Towarzystwo Fizjoterapii
Polskie Towarzystwo Rehabilitacji

Honorowy Patronat:
Prezydent RP Andrzej Duda

Miejsce Kongresu:
Centrum Dydaktyczne
Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
ul. Księcia Trojdena 2a, 02-109 Warszawa

Tematy spotkania:
– Postępy rehabilitacji dzieci i młodzieży
– Nowe podejście w rehabilitacji osób z chorobami nowotworowymi
– Postępy rehabilitacji osób z chorobami i zaburzeniami psychicznymi
– Postępy rehabilitacji pourazowej, osób z chorobami i zaburzeniami narządu ruchu
– Współczesna medycyna fizykalna i balneoklimatologia
– Rehabilitacja w chorobach narządów wewnętrznych
– Rehabilitacja i fizjoterapia w sporcie
– Kompleksowa rehabilitacja osób z chorobami układu pozapiramidowego

– Kompleksowa rehabilitacja osób z chorobami demielinizacyjnymi
– Aktywizacja osób z niepełnosprawnością – aspekty psychofizyczne,                                                                                                                            adaptowana aktywność fizyczna i sport niepełnosprawnych
– Aktywność fizyczna osób ze specjalnymi potrzebami
– Roboty i nowe technologie w rehabilitacji
– Badania eksperymentalne w rehabilitacji
– Telerehabilitacja
– Historia fizjoterapii i rehabilitacji
– Tematy wolne
– Sesja studencka

Więcej informacji oraz rejestracja na stronie www

L19

Aktualne zalecenia w postępowaniu w osteoporozie indukowanej glikokortykosteroidami

Głuszko P.

Instytut Reumatologii w Warszawie

Słowa kluczowe: osteoporoza posterydowa, patogeneza, leczenie

Glikokortykosteroidy (GKS) są bardzo często stosowane ze względu na swoje silne działanie przeciwzapalne. Ich podawanie obarczone jest z ryzykiem wystąpienia licznych działań niepożądanych, w tym osteoporozy oraz uszkodzenia i zaniku mięśni szkieletowych. Osteoporoza wywołana przewlekłym (>3 miesiące) podawaniem GKS (GIO) należy do najczęstszych osteoporoz wtórnych. Aktualne zalecenia międzynarodowych grup ekspertów rekomendują u chorych w wieku >50 lat otrzymujących GKS przez ponad 3 miesiące lub rozpoczynających taką przewlekłą terapię, przeprowadzenie starannej oceny ryzyka złamań. Chorzy ze średnim 10-letnim ryzykiem złamań ocenianym wg algorytmu FRAX ( lub T–score – <1,5), ale otrzymujący GKS w dawce >5mg/dz przez 3 miesiące lub dłużej powinni być uznawani za osoby obarczone ryzykiem wysokim, a postępowanie prewencyjne lub leczenie już rozwiniętej GIO należy rozpoczynać jak najszybciej. Dokonane złamanie niskoenergetyczne jest zawsze wskazaniem do wdrożenia leczenia. Wszyscy chorzy w wieku >65 lat otrzymujący GKS (prednizon lub równoważnik) w dawce ³7,5 mg/dz przez okres ponad 3 miesięcy powinni otrzymać farmakoterapię prewencyjną, nawet jeśli nie występują u nich inne czynniki ryzyka złamań. Lekami przeznaczonymi do leczenia GIO są alendroniany, rizedronian, zoledronian i teryparatyd. U wszystkich leczonych GKS niezbędne jest wyrównanie bilansu wapniowego i odpowiednia suplementacja witaminy D. Decyzja o podjęciu farmakoterapii GIO u kobiet w wieku rozrodczym wymaga dobrej współpracy i uzgodnienia decyzji pomiędzy lekarzem a pacjentką.

L19 

Management of glucocorticoid-induced osteoporosis: Current guidelines

Głuszko P.

Instytut Reumatologii w Warszawie

Key words: glucocorticoid-induced osteoporosis, pathogenesis, management

Glucocorticoids (GCs) are widely used to effectively treat a number of inflammatory diseases, however GS use is associated with various adverse events, including bone loss and skeletal muscle atrophy. Osteoporosis induced by prolonged glucocorticosteroid therapy (>3 months) (GIO) is among the most common causes of secondary osteoporosis. According to current international guidelines, in patients older than 50 years who have received (or are scheduled to receive) GC therapy for more than 3 months, a preliminary fracture risk assessment should be performed. Even in patients at moderate fracture risk calculated by FRAX (and/or BMD T-score <–1.5 SD), the use of GCs at a daily dose >5mg for 3 months or longer, leads to high risk of fractures. Preventive anti- osteoporosis measures or treatment should be implemented as soon as possible and any existing osteoporotic fracture is an indication for efficient therapy. In all patients over 65 years of age treated with prednisone (or equivalent) at a dose of ³7.5 mg/d for over 3 months, preventive (antifracture) therapy should be applied, even in the absence of any other fracture risk factors. Drugs approved for treatment of glucocorticosteroid-induced osteoporosis include alendronate, risedronate, zoledronate and teriparatide. Calcium and vitamin D supplementation is recommended as a minimum preventive strategy for GIO in all GCs treated patients. In a group of women in reproductive age, the decision to introduce treatment requires good cooperation between patient and the treating physician.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 64-65

L19

WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ W POPULACJI MAŁOPOLSKI W OBSERWACJI
10-LETNIEJ A PROGNOZA RYZYKA METODĄ FRAX-PL

Czerwiński E.^1,2, Kumorek A.², Borowy P.², Milert A.¹, Amarowicz J.¹, Górkiewicz M.³

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

³Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Słowa kluczowe: osteoporoza, ryzyko złamania, FRAX, BMD, BMI, czynniki ryzyka
 

Wstęp. Złamania są najistotniejszym problemem osteoporozy. Identyfikacja chorych, którym zagraża złamanie, a zatem wymagają leczenia jest kluczowym zagadnieniem. Stosowane w tym celu badanie densytometryczne okazało się niewystarczające, jako że większość złamań występuje u osób nie spełniających densytometrycznego kryterium osteoporozy. Metoda FRAX umożliwia obliczanie ryzyka złamania w oparciu o BMI lub BMD i kliniczne czynniki ryzyka. Biorąc pod uwagę znaczne różnice zachodzące pomiędzy różnymi populacjami uznaliśmy za celowe weryfikację zastosowania tej metody w próbie populacji małopolskiej. Celem pracy była ocena skuteczności metody FRAX w prognozowaniu złamania na podstawie 10-letniej obserwacji pacjentów w materiale własnym.

Materiał i metoda. W grupie ok. 100.000 pacjentów Krakowskiego Centrum Medycznego (KCM) wylosowano 5092 kobiet w wieku powyżej 50 r.ż, które w latach 1997-2000 zgłosiły się do KCM celem wykonania badania densytometrycznego. Pełną dokumentacją medyczną obejmującą m.in. wynik badania densytometrycznego kręgosłupa lub szyjki kości udowej dysponowano u 3350 osób. Spośród nich wylosowano grupę 1024 kobiet, u których przeprowadzono w latach 2009-2010 ankietę telefoniczną zwracając szczególną uwagę na wystąpienie nowego złamania w badanym okresie. Dla każdej osoby obliczyliśmy również 10-letnie ryzyko złamania stosując metodę FRAX, dane dla populacji polskiej, opierając się na wartości BMI oraz BMD dla szyjki kości udowej (n=886). Dysponując informacjami o złamaniach przeprowadziliśmy analizę na ile skuteczne było prognozowanie ryzyka złamania za pomocą narzędzia FRAX. 

            Wyniki. Średni wiek badanej grupy 63,8 lat (50-79 lat, SD 6,6). Wartości BMD T-score kręgosłupa: śr. -2,3 (-5,9 do 4,0; SD 1,4), BMD T-score szyjki śr. -1,5 (-4 do 2,7, SD 1,1). Średnie BMI w badanej grupie wynosiło 26,9 (od 17,3 do 45,8; SD 4,1). Przebyte złamanie osteoporotyczne zgłaszało 31,6% pacjentek (n=324).

Obliczone metodą FRAX 10-letnie ryzyko głównego (major) złamania osteoporotycznego na podstawie BMI u wszystkich badanych wyniosło śr. 6,2% (od 1,6% do 40%, SD 3,6) i dla bkk udowej (hip) śr. 1,8% (od 0,1% do 23%, SD 1,8). U 886 kobiet, u których dysponowano danymi BMD T-score szyjki k. udowej, średni FRAX major określono na poziomie 6,2% (1,5% – 50%, SD 4,3), a dla  FRAX hip 1,8% (0,0% do 43%, SD 2,6).

Po śr. 11 latach obserwacji średnia wieku osiągnęła 74.5 lat  (od 59 do 89, SD 6,7). Nowe złamania wystąpiły u 22,1% pacjentek (n=227), w tym ponowne u 97 pacjentek (29,9% w grupie z przebytym złamaniem). Liczba chorych z co najmniej jednym złamaniem wzrosła do 44,3% (n=454), a całkowita liczba złamań z 435 do 725. Procent pacjentek, u których wystąpiło nowe złamań w grupie 50-60 lat wyniósł 17.4% vs 25.2 % w grupie 61-71 lat. Średnia wartość FRAX wg BMD T-score dla zasadniczego złamania (major) w grupie osób, które w okresie obserwacji nie doznały nowego złamania wynosiła 5,8% (1,5% – 35%, SD 3,9) a u osób, które doznały złamania 7,6% (1,9% – 50%, SD 5,1), dla złamania bkk udowej (hip) osoby, które nie doznały nowego złamania  1,6% (0,0%-16%, SD 2,0%) vs osoby, które doznały złamania w okresie obserwacji 2,6% (0,0%-43%, SD 3,9%). Zanalizowano również wpływ przebytego złamania na wynik FRAx. Otrzymano następujące wyniki: FRAX T-score BMD u osób, które przebyły złamanie  śr. 9,1% (19%-50%, SD 5,1), osoby bez przebytego złamania śr. 4,8% (1,5%-23%, SD 2,8).

Podsumowanie. Liczba chorych, którzy doznali conajmniej jednego złamania w okresie 11-letniej obserwacji wzrosła z 31,6% do 44,3% w całej grupie. Średnie wartości FRAX T-score BMD (major) u pacjentek, które przebyły złamanie były prawie 2-krotnie wyższe w porównaniu do osób bez złamania (9,1% vs 4,8%). Średnie wartości FRAX T-score BMD (major) u osób, które doznały złamania po 11-latach w porównaniu do osób, które nie uległy złamaniu różniły się nieznacznie (5,8% vs 7,6%).

L19

Incidence of fractures in population of Malopolska in a
10-year follow-up vs. prognosis with FRAX-PL

Czerwiński E.^1,2, Kumorek A.², Borowy P.², Milert A.¹, Amarowicz J.¹, Górkiewicz M.³

¹Department of Bone and Joint Diseases, Faculty of Health Sciences, Jagiellonian University Medical College

²Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

³Epidemiology and Population Studies Department, Jagiellonian University Medical College

Key words: osteoporosis, fracture risk, FRAX, BMD, BMI, risk factors

Introduction. Fractures constitute the most important problem of osteoporosis. Identification of patients who are at risk of fractures and thus should be subject to treatment is a crucial issue. Densitometric examination that has been widely used so far proved insufficient because of the fact that majority of fractures occurs in patients who do not meet the densitometric criterion of osteoporosis. FRAX allows calculating fracture risk on the basis of BMI or BMD and clinical risk factors. Taking into consideration substantial differences between populations we decided to verify the method for the population of Małopolska (Lesser Poland). The aim of the study was to evaluate the efficacy of FRAX in predicting fracture on the basis of 10-year observation of patients of our clinic.

Materials and methods. 5092 women aged 50 and above were randomly chosen from a group of 100,000 female patients of Krakowskie Centrum Medyczne who applied for densitometric examination from 1997 to 2000. 3,350 patients from this group had a full medical documentation including spine and femoral neck densitometry examination results. Next, 1,024 women were randomly chosen and in 2009 and 2010 a telephone survey was performed that focused on a new fracture in the study period. For every patient we calculated 11-year fracture risk with the online FRAX (http://www.shef.ac.uk/FRAX) for the Polish population based on BMI and BMD in femoral neck (n=886). Using the data regarding fractures we prepared analysis of the efficacy of fracture risk probability calculated with FRAX.

Results. The study included women aged on average 63.8 (50-79 years, SD 6.6). The average BMD T-score of spine was -2.13 (-5.9 to 4.0; SD 1.4), the average BMD T-score of neck -1.5 (-4 do 2.7, SD 1.1). The average BMI in the examined group was 26.9 (from 17.3 to 45.8, SD 4.1). 31.6% of patients reported a past fracture (n=324).

The average 10-year risk of major osteoporotic fracture calculated with FRAX on the basis of BMI for all the patients was 6.2% (from 1.6% do 40%, SD 3.6) and for the proximal femur (hip) it was 1.8 % (from 0.1% do 23%, SD 1.8). The average FRAX value calculated on the basis of BMD T-score in femoral neck of 886 patients was 6.2% for major fracture (1.5% – 50%, SD 4.3) and for proximal femur 1.8% (0.0% to 43%, SD 2.6).

            After the average observation period of 11 years, the mean age was 74.5 (from 59 to 89, SD 6.7). 22.1% of patients suffered a new fracture (n=227), including 97 patient for whom it was a next fracture (22.9% in the group with a previous fracture). The number of patients with at least one fracture increased to 44.29% (n=454) and the total number of fractures rose from 435 to 725. The percentage of patients with new fractures in the age group of 50-60 was 17.4% as compared to 25.2% in 61-71 group. The mean FRAX value based on BMD T-score for major fracture in the group of patients who did not sustain a fracture in the observation period was 5.8% (1.5 – 35%, SD 3.9) while for patients with history of fractures it was 7.6% (1.9% –50%, SD 5.1). Corresponding values for the proximal femur (hip) were: 1.6% (0.0%-16%, SD 2.0%) vs. 2.6% (0.0%-43%, SD 3.9%). The influence of a previous fracture on FRAX result was analyzed and the following was observed: the average FRAX based on T-score BMD for patients with a previous fracture was 9.1% (19%-50%, SD 5.1), while for patients with no history of fractures it was 4.8% (1.5%-23%, SD 2.8).

            Conclusion. Number of patients with at least one fracture increased from 31.6% to 44.3% in the entire group. The average value of FRAX T-score BMD (major) in patients who underwent fracture was almost 2 times higher as compared to patients without fracture (9.1% vs. 4.8%). The was a small difference between the average value of FRAX T-score (major) in patients who sustained or not fracture after 11 years in comparison with those who had on fracture (5.8% vs. 7.6%).

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 58-60

L19

Bisfosfoniany w zmianach kostnych indukowanych chorobĄ nowotworową

Misiorowski W.

Klinika Endokrynologii CMKP w Warszawie

rak, szpiczak mnogi, przerzuty do kości, PTHrP, bisfosfoniany