Zachęcamy do zapozniania się z darmowym szkoleniem online na temat pracy pielęgniarki jako koordynatora FLS. Szkolenie odbyło się 12.12.2017. Materiały ze szkolenie dostępne są nieodpłatnie pod załączonym adresem www.

Szkolenie odbędzie się w języku angielskim. O tym w jaki sposób pielęgniarki mogą usprawnić działanie systemów wtórnej prewencji opartych na koordynatorze opowie Josee Delisle. Złamania niskoenergetyczne obserwowane są w dużej grupie kobiet pomenopauzalnych i starszych mężczyzn. Ze wszystkimi swoimi konsekwencjami i powikłaniami pozostają jednym z największych wyzwań dla służb zdrowia.Wpływają znaczaco na zmniejszenie jakości życia poszkodowanych i generują ogromne koszty 
leczenia.

Z uwagi na fakt, że pierwsze złamanie jest często prognostykiem kolejnych, istotne jest wdrażanie odpowiedniego postępowania (wczesna diagnostyka, odpowiednie leczenie, edukacja) u poszkodowanych zaliczonych do grupy wysokiego ryzyka. Standardem w opiece nad takimi pacjentami na świecie stają się Fracture Liaison Services – kosztoefektywne i klinicznie skuteczne systemy oparte na koordynatorze. Osoba koordynatora, często pielęgniarka funkcjonuje w tym systemie jako centralny łącznik zsynchronizowując działania pacjenta, ortopedy, radiologa i lekarza POZ.

W imieniu organizatorów zapraszamy do udziału w szkoleniu, żeby dowiedzieć się jak najlepiej wykorzystać potencjał pielęgniarek jako koordynatorów FLS.

Główne cele szkolenia obejmują przedstawienie:
– problemu złamań niskoenergetycznych („care gap”),
– różnych typów FLS,
– roli koordynatora FLS w porównianiu ze standardowymi rozwiązaniami systemowymi,
– największych wyzwań przy tworzeniu FLS i ich możliwych rozwiązań,
– FLS jako skutecznego modelu profilaktyki wtórnej złamań ze wskazaniem dobrych praktyk w ramach programu Capture the Fracture.

Rejestracja oraz więcej informacji tutaj.

Dodatkowo zachęcamy do zapoznania się z materiałami z pozostałych szkoleń online organizowanych w ramach inicjatywy Capture the Fracture.

4-5.11.2016, Bydgoszcz

Miejsce obrad:
Centrum Kongresowe Opera NOVA w Bydgoszczy
ul. Marszałka F. Focha 5

Organizator:
Polskie Towarzystwo Reumatologiczne
Oddział Kujawsko-Pomorski

Przewodniczący Komitetu Naukowego:
prof. dr hab. Marek Brzosko

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego:
dr hab. Sławomir Jeka

Wczesna opłata rejestracyjna do 30.06.2016.

Kontakt z organizatorem:
Wydawnictwo Termedia
ul. Kleeberga 2
61-615 Poznań
tel./faks +48 61 656 22 00
szkolenia@termedia.pl

Uczestnicy otrzymają punkty edukacyjne.

Więcej informacji oraz rejestracja na stronie www.

P06

WPŁYW TRENINGU FIZYCZNEGO NA STĘŻENIE SKLEROSTYNY U PACJENTEK Z OSTEOPENIĄ

Janik M.¹, Jegier A.², Stuss M.^1,3, Kotkowska A.¹, Sewerynek E.^1,3

¹Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego, Uniwersytet  Medyczny, Łódź 

²Zakład Medycyny Sportowej, Uniwersytet Medyczny, Łódź

³Regionalny Ośrodek Menopauzy i Osteoporozy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM, Łódź

Słowa kluczowe: aktywność fizyczna, osteoporoza, sklerostyna

Wstęp. Osteoporoza stanowi poważny problem medyczny i socjoekonomiczny XXI wieku. Obciążenie mechaniczne jest kluczowym regulatorem, który wpływa na modelowanie kości i przebudowę kości, w czym biorą udział osteocyty. Sklerostyna jest produkowana i uwalniana przez dojrzałe osteocyty na powierzchnię kości, gdzie hamuje przekazywanie sygnałów aktywujących proliferację i różnicowania osteoblastów z komórek mezenchymalnych, hamując w ten sposób formowanie nowej kości.

Cel. Celem naszej pracy była ocena wpływu 12-tygodniowego treningu ruchowego na stężenie markerów obrotu kostnego [Sklerostyny, Osteokalcyny (OC), C-końcowego telopeptyd kolagenu typu I (β-CTX)] w surowicy krwi u pacjentek z osteopenią.

Materiał i metody. Do badania zostało włączonych 50 pacjentek Regionalnego Ośrodka Menopauzy i Osteoporozy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM, w wieku 50-75 lat z rozpoznaniem osteopenii, postawionym na podstawie wyniku densytometrii szyjki kości udowej i/lub odcinka lędźwiowego kręgosłupa (T-score od -1,0 do -2,5 SD).

Przez pierwsze 12 tygodni (punkt 1 i 2) pacjentki prowadziły dotychczasowy poziom aktywności fizycznej. Przez kolejne 12 tygodni (między punktem 2 i 3) został włączony program ćwiczeń fizycznych. Program obejmował trening interwałowy, przeprowadzony na cykloergometrze rowerowym 3 razy w tygodniu, po 36 minut. Wszystkie pacjentki przez cały okres trwania badania pozostawały na suplementacji 500 mg wapnia i 1800 j.m. witaminy D3 dziennie. W surowicy krwi w 3 punktach czasowych oznaczano OC, fosfatazę zasadową (ALP), β-CTX oraz sklerostynę.

Wyniki. Po cyklu treningu fizycznego uzyskano wzrost stężenia OC, spadek sklerostyny, natomiast nie odnotowano istotnych statystycznie różnic w poziomie markera β-CTX w porównaniu do okresu bez ćwiczeń. Nie wykazano korelacji pomiędzy zmianami sklerostyny a zmianami osteokalcyny w czasie treningu, prawdopodobnie ze względu na liczebność grup. Różnice w poziomach fosfatazy zasadowej, wapnia i fosforu również nie były istotne statystycznie.

Wnioski. Wyniki badania podkreślają rolę treningu fizycznego, jako skutecznej metody pobudzania procesów kościotworzenia u pacjentek z osteopenią. Sklerostyna może być markerem aktywności ruchowej.

P06

THE EFFECT OF EXERCISE ON SCLEROSTIN LEVEL IN WOMEN WITH OSTEOPENIA

Janik M.¹, Jegier A.², Stuss M.^1,3, Kotkowska A.¹, Sewerynek E.^1,3 

¹Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego, Uniwersytet  Medyczny, Łódź 

²Zakład Medycyny Sportowej, Uniwersytet Medyczny, Łódź

³Regionalny Ośrodek Menopauzy i Osteoporozy Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. WAM, Łódź

Key words: physical activity, osteoporosis, sclerostin

Objectives. Osteoporosis is a serious medical and socioeconomic problem of the 21st century. Mechanical load is a key regulator which controls bone formation and remodelling, with participation of osteocytes. Sclerostin is produced and released by mature osteocytes into bone surface, where it inhibits the conveyance of osteoblast proliferation and differentiation activating signals from mesenchymal cells, thus suppressing new bone formation.

Aim. THE GOAL of the study was an evaluation of the effects of a 12-week physical training programme on the levels of bone turnover markers [Sclerostin, Osteocalcin (OC), C-terminal telopeptide of type I collagen (β-CTX)] in blood serum of women with osteopenia.

Materials and methods. The study included 50 women of the Regional Menopause and Osteoporosis Centre of the WAM Teaching Hospital, at the age of 50-75 years with the diagnosis of osteopenia, obtained on the basis of hip and/or lumbar spine densitometry (T-score from -1.0 to -2.5 SD).

During the initial 12 weeks (between point 1 and 2), the patients maintained their previous, normal level of physical activity. During subsequent 12 weeks (between point 2 and 3), a programme of exercise was implemented. The programme included the interval training on a bicycle ergometer, three times a week for 36 minutes. During the entire study duration, all the patients received a supplementation of calcium (500 mg) and vit. D3 (1800 IU) once daily. Serum levels of OC, alkaline phosphatase (ALP), β-CTX and sclerostin were assayed at 3 time points.

Results. After the course of the exercise cycle, the OC concentration was increased, sclerostin levels decreased, while no statistical differences were observed in β-CTX levels vs. the period of physical inactivity. No correlations were found between sclerostin level changes and osteocalcin level changes during the training time, because of too small groups. Neither statistically significant were the differences in alkaline phosphatase, calcium and phosphorus levels.

Conclusions. The obtained results emphasise the role of physical training as an effective stimulation method of bone formation processes in women with osteopenia. Sclerostin can be a marker of physical activity.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 108-109

P05

WPŁYW PALENIA TYTONIU NA METABOLIZM KOSTNY U KOBIET CIĘŻARNYCH

Chełchowska M.¹, Maciejewski T.²,Ambroszkiewicz J. ¹, Gajewska J. ¹, Laskowska-Klita T. ¹

¹Instytut Matki i Dziecka, Zakład Badań Przesiewowych

²Instytut Matki i Dziecka, Klinika Położnictwa i Ginekologii
 

Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, palenie tytoniu, ciąża

Wstęp. Doniesienia dotyczące szkodliwego wpływu dymu tytoniowego na metabolizm kostny nie są jednoznaczne, szczególnie w odniesieniu do kobiet ciężarnych. W badaniach przeprowadzonych in vitro oraz na modelu zwierzęcym wykazano obniżenie aktywności osteoblastów pod wpływem zarówno nikotyny jak i innych składników dymu tytoniowego.

Cel. Celem pracy była ocena wpływu palenia tytoniu na stężenia wybranych biochemicznych markerów tworzenia i resorpcji kości w surowicy krwi kobiet ciężarnych.

Materiał i metody. Badaniami objęto 80 zdrowych kobiet ciężarnych, będących pod opieką Poradni Ginekologiczno-Położniczej Instytutu Matki i Dziecka. Na podstawie badań ankietowych i oznaczeń kotyniny w surowicy krwi, kobiety podzielono na dwie grupy: grupę palących tytoń i grupę abstynentek tytoniowych. W grupie kobiet palących znalazły się pacjentki deklarujące palenie papierosów w liczbie conajmniej 5 sztuk/dobę przez okres co najmniej 2 lat w okresie przedkoncepcyjnym, kontynuujące palenie w przebiegu ciąży. Stężenia kotyniny, kostnej frakcji fosfatazy zasadowej (BALP) oraz izoenzymu 5b winianoopornej kwaśnej fosfatazy (TRAP5b) oznaczano metodami immunoenzymatycznymi, natomiast witaminy D, parathormonu (PTH), osteokalcyny (OC) i usieciowanego telopeptydu kolagenu typu I (CTX) metodą electrochemiluminescencji. Poziom Ca, P i całkowitej fosfatazy alkalicznej (ALP) mierzono gotowymi zestawami handlowymi na analizatorze biochemicznym Cobas Integra (Roche Szwajcaria).

Wyniki. W całej grupie kobiet stwierdzono niskie poziomy witaminy D (23,6 ± 8,3 ng/ml), parathormonu (16,2 ± 6,8 pg/ml), osteokalcyny (13,2 ± 3,9 ng/ml) oraz wapnia (2,06 ± 0,27 mmol/l). W przypadku wapnia wartości niższe niż referencyjne obserwowano u 55% pacjentek, głownie u ciężarnych palących tytoń (50% vs 25%). W surowicy krwi kobiet palących średnie stężenia markerów kościotworzenia: osteokalcyny, fosfatazy zasadowej i jej kostnej frakcji były niższe od obserwowanych u ciężarnych niepalących (OC: 12,4 ± 4,2 vs 13,5 ± 3,7 ng/ml; ALP: 45,0 ± 16,0 vs 49,4 ± 14,6 U/L; BALP: 17,9 ± 5,7 vs 19,4 ± 5,8 U/L), jednakże różnice te były statystycznie nieistotne. Zarówno w grupie palaczek jak i abstynentek tytoniowych stwierdzono dodatnią korelację pomiędzy stężeniami fosfatazy zasadowej i jej kostnej frakcji (palące: r=0.65; niepalące: r=0.46; p<0.05). Stężenia markerów resorpcji kości: TRAP5b i CTX nie różniły się w obu badanych grupach.

Wnioski. Uzyskane rezultaty wskazują, że w pierwszej połowie ciąży u dużej części badanych kobiet występują niedobory wapnia oraz witaminy D i parathormonu. Wydaje się jednak, iż palenie tytoniu w początkowym okresie ciąży nie wpływa istotnie na markery metabolizmu kostnego. Przedstawiane wyniki mają charakter pilotażowy i będą kontynuowane w większej liczebnie grupie kobiet we wszystkich trymestrach ciąży oraz u ich potomstwa.

P05

THE EFFECT OF SMOKING ON BONE METABOLISM IN PREGNANT WOMEN

Chełchowska M.¹, Maciejewski T.²,Ambroszkiewicz J. ¹, Gajewska J. ¹, Laskowska-Klita T. ¹

¹Instytut Matki i Dziecka, Zakład Badań Przesiewowych

²Instytut Matki i Dziecka, Klinika Położnictwa i Ginekologii

Keywords: turnover markers, tobacco smoking, pregnancy

Introduction. The importance of cigarette smoking in relation to bone metabolism remains uncertain, especially in pregnant women. Nicotine and non-nicotine tobacco smoke components have been shown to depress osteoblast activity in a number of in vitro and animal studies.

Aim. The aim of the study was to estimate the effect of tobacco smoking on serum levels of some biochemical bone formation and resorption markers in pregnant women.

Materials and methods. Eighty healthy pregnant women, patients of Clinical Department of Obstetrics and Gynecology Institute of Mother and Child, were divided into two groups: smoking and tobacco abstinent according to questionnaire declaration and serum cotinine concentration. The current smokers were defined as those who had smoked 5 cigarettes per day for 2 years before conception and continued smoking during pregnancy. Serum concentrations of cotinine, bone-specific alkaline phosphatase (BALP) and isoenzyme 5b of tartrate-resistant acid phosphatase (TRAP5b) were determined by immunoenzymatic method, whereas vitamin D, parathormone (PTH), osteocalcin (OC) and C-terminal telopeptide of type I collagen (CTX) by electrochemiluminescence method. Levels of Ca, P and total alkaline phosphatase (ALP) were measured using commercially available kits on Cobas Integra biochemical analyser (Roche, Switzerland).

Results. In all studied women we observed low concentrations of vitamin D (23,6 ± 8,3 ng/ml), parathormone (16,2 ± 6,8 pg/ml), osteocalcin (13,2 ± 3,9 ng/ml) and calcium (2,06 ± 0,27 mmol/l). In the case of Ca, values lower than references were confirmed in 55 %, mainly in group of smoking pregnant women (50% vs 25%). In serum of smoking mothers the mean concentrations of markers of bone formation: osteocalcin, total alkaline phosphatase and bone-specific alkaline phosphatase were lower as compared to those of non-smoking ones (OC: 12,4 ± 4,2 vs 13,5 ± 3,7 ng/ml; ALP: 45,0 ± 16,0 vs 49,4 ± 14,6 U/L; BALP: 17,9 ± 5,7 vs 19,4 ± 5,8 U/L), but the difference was not statistically significant. In the group of smokers as well as in tobacco abstinent we found positive correlation between levels of total alkaline phosphatase and its bone isoenzyme (smoking: r=0.65; non-smoking: r=0.46; p<0.05). Serum concentrations of markers of bone resorption: TRAP5b i CTX were not differ in both studied groups.

Conclusions. Our results indicate that in the most studied women deficiencies of calcium, vitamin D and parathormone were observed in early gestation. However, it seems that tobacco smoking not affected markers of bone metabolism in the beginning of pregnancy. Further studies will be continued in larger group of women in all trimesters of pregnancy and in their children.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 110-112

P13

Wartość predykcyjna złamań osteoporotycznych metody FRAX vs. Garvan a upadki

Czerwiński E.^1,2,3, Amarowicz J.², Kumorek A.^2,3,4, Broniewicz A.²

¹Krakowskie Centrum Medyczne, Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

²Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

³Polskie Towarzystwo Osteoartrologii, Kopernika 32, 31-501 Kraków

⁴Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Słowa kluczowe: osteoporoza, ryzyko złamania, FRAX, BMD, BMI, czynniki ryzyka
 

         Wstęp. Mimo wdrażania różnych programów profilaktycznych upadki pozostają problemem osób starszych zaliczając się do tzw. wielkich problemów geriatrycznych. Pogłębiająca się tendencja starzenia się społeczeństw szczególnie w krajach rozwiniętych powoduje, że problem narasta. Upadki w połączeniu z rosnącą gwałtownie na przestrzeni kilkudziesięciu ostatnich lat liczbą zachorowań na osteoporozę prowadzą do coraz liczniejszych złamań niskoenergetycznych. Szacuje się, że upadki są bezpośrednią przyczyną 100% złamań dalszego końca kości promieniowej, 90% złamań bkk udowej i około 25% złamań kręgosłupa. Złamania pozostają największym problemem osteoporozy. Celem identyfikacji osób szczególnie narażonych na ryzyko złamania opracowano narzędzia – kalkulatory ryzyka złamania, tj. FRAX calculator czy Garvan nomogram. Metoda FRAX umożliwia obliczanie ryzyka złamania w oparciu o BMI lub BMD i kliniczne czynniki ryzyka (KCR). Do KCR zaliczamy m.in. wcześniejsze złamanie niskoenergetyczne, złamanie bbk udowej u rodziców, przewlekłą terapię sterydami, RZS czy wtórne osteoporozy. Kalkulator Garvan wymaga informacji na temat wcześniejszego złamania niskoenergetycznego oraz upadków w ciągu ostatniego roku pomijając inne czynniki ryzyka. Jednym z podstawowych zarzutów jakie padają pod adresem metody FRAX jest to, że upadki pomija, nie ujmując ich w algorytmie stworzonym przez naukowców w Sheffield. Dyskusja na temat różnic pomiędzy poszczególnymi narzędziami, jak i wyższości jednego nad innymi pozostaje otwarta.

         Materiał i metoda. Celem wyselekcjonowania osób do badania wybrano losowo 6010 kobiet w wieku powyżej 50 r.ż, z bazy ok. 100 000 pacjentów Krakowskiego Centrum Medycznego (KCM), które w latach 2003-2007 zgłosiły się do KCM celem wykonania badania densytometrycznego. Ostatecznie do analizy porównawczej zrandomizowano grupę 239 pacjentek. W grupie tej przeprowadzono badania ankietowe w postaci wywiadu telefonicznego z uwzględnieniem wystąpienia nowego złamania w 10-letnim okresie od czasu pierwszej wizyty w Krakowskim Centrum Medycznym. Wywiad zawierał pytania potrzebne do obliczenia ryzyka złamania metodami FRAX i Garvan z uwzględnieniem wpływu upadku na wspomniane ryzyko. U wszystkich zrandomizowanych pacjentek obliczono 10-letnie ryzyko złamania (FRAX i Garvan) oraz 5-letnie (Garvan).

         Wyniki. W grupie 239 zrandomizowanych pacjentek 44 (18,5%) z nich zgłosiły doznanie upadku w okresie objętym obserwacją. Zestawienie wartości ryzyka złamania głównego (5- i 10-letniego) liczonego wg Garvana w grupach osób upadających i nieupadających wykazało, że większe ryzyko złamania cechuje grupę osób upadających (5 lat – 10,2% vs. 14,92%, 10 lat – 19,96% vs. 28,08%). Zdecydowanie niższe wartości prawdopodobieństwa złamania głównego dla obserwacji 10-letniej uzyskano po wykonaniu obliczeń kalkulatorem FRAX (populacja dla Polski). W zależności od tego, czy policzono wyniki z użyciem BMD (6,18% vs. 6,54%) czy też bez, za pomocą BMI (7,37% vs. 8,33%) – ryzyko było większe w grupie osób upadających. Podkreślić jednak należy, że różnice przy FRAX-ie były znikome. Różnice w zakresie złamania bliższego końca kości udowej odnotowane przy użyciu Garvana były podobne jak w przypadku złamania głównego. Ryzyko 5-letnie w podziale na grupy osób upadających i nieupadających prezentowało się na korzyść pacjentek nie zgłaszających upadku (5 lat – 3,07% vs. 5,73%, 10 lat – 5,82% vs. 10,65%). Wartości dla ryzyka złamania bkk udowej liczone metodą FRAX były podobne w obu grupach (upadających i nieupadających).

         Podsumowanie. Powszechną wiedzą jest, że kalkulator stosowany przez Instytut Garvana podaje większe wartości ryzyka złamania, co potwierdziły poniższe badania. Duże różnice ryzyka pomiędzy grupami osób upadających i nieupadających sugerują, że upadek wydaje się być istotnym czynnikiem predykującym do ewentualnego złamania. Zarówno we FRAX, jak i Garvan zaobserwowano różnice pomiędzy grupami upadającą a nieupadającą, choć w metodzie z Sheffield była ona znikoma.

P13

The predictive value of FRAX and Garvan methods for osteoporotic fractures: impact of falls

Czerwiński E.^1,2,3, Amarowicz J.², Kumorek A.^2,3,4, Broniewicz A.²

¹Krakowskie Centrum Medyczne, Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

²Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

³Polskie Towarzystwo Osteoartrologii, Kopernika 32, 31-501 Kraków

⁴Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Keywords: osteoporosis, fracture risk, FRAX, BMD, BMI, risk factors

         Introduction. Despite the implementation of different prevention programs falls remain a considerable problem for the elderly and are considered one of the so-called major geriatric problems and the increasing aging of societies, especially the developed ones, entails that the problem is becoming more and more acute. Falls, in conjunction with rising over the past several years occurrence of osteoporosis, lead to a growing number of low-energy fractures. It is estimated that falls are the direct cause of 100% distal radius fractures, 90% of proximal femur fractures and 25% of vertebral fractures. Fractures constitute the biggest problem of osteoporosis. In order to identify subjects at risk of fractures dedicated tools were created – fracture risk calculators, such as FRAX fracture risk calculator and Garvan Nomogram. The FRAX calculator makes it possible to calculate fracture risk based on BMI or BMD and clinical risk factors (CRF). The CRFs include, among others a previous low-energy fracture, a hip fracture in parents, a long-term steroid therapy, rheumatoid arthritis and secondary osteoporosis. The Garvan calculator omits risk factors requiring information on prevalent low-energy fractures and falls sustained in the preceding 12 months. One of the main complaints against the FRAX method is that it does not incorporate falls into the algorithm. The discussion on the differences between both tools and the superiority of one over the other remains open.

         Materials and methods. From 6010 women aged over 50 who in 2003-2007 reported to Krakowskie Centrum Medyczne (KCM) to undergo a densitometry exam a group of 239 patients were randomized to the comparative analysis. A telephone survey was conducted which included occurrence of new fractures in the 10-year period since the first visit in KCM. The questionnaire included questions required to calculate fracture risk with FRAX and Garvan calculators covering also questions referring to the impact of a prevalent fall on the risk. 10-year (FRAX and Garvan) and 5-year (Garvan) fracture risk was calculated for all randomized patients.

         Results. Out of the 239 randomized patients 44 (18.5%) reported a fall during the observation period. The analysis of the main fracture risk (5- and 10-year) calculated by Garvan calculator in patients who had suffered a fall and those who had not showed a greater fracture risk in fallers (5-year – 10.2% vs. 14.92%, 10-year – 19.96 % vs. 28.08%). Significantly lower values of the main fracture risk in the 10-year observation were obtained in FRAX calculations (the Polish population). Depending on whether the results were obtained with BMD (6.18% vs. 6.54%) or without, or using the BMI (7.37% vs. 8.33%) – the risk was higher in fallers. However, it must be emphasized that differences in the FRAX were insignificant. The differences in the hip fracture range observed with the Garvan tool were similar to these for the main fracture. The 5-year risk in fallers and non-fallers presented in favor of patients not reporting a fall (5-year risk – 3.07% vs. 5.73%, 10-year risk – 5.82% vs. 10.65%). The values for proximal femur fracture risk calculated using FRAX were similar in both groups.

         Conclusion. It is a common knowledge that the calculator used by the Garvan Institute shows higher values of fracture risk and this was confirmed by this study. Large differences in risk between groups of fallers and nonfallers suggest that a fall appears to be an important fracture predicting factor. Both the FRAX and Garvan tools showed differences between fallers and nonfallers, although in the former method it was insignificant.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s86.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s18-19.

P004
ŻYWIENIOWE CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY U OSÓB W WIEKU PODESZŁYM

Grażyna Duda, Juliusz Przysławski
Katedra i Zakład Bromatologii Akademii Medycznej w Poznaniu.
Adres korespondencyjny: Katedra i Zakład Bromatologii, Akademia Medyczna im. K.Marcinkowskiego ul. Łąkowa ½, 61-878 Poznań

W Polsce, podobnie jak na całym świecie, obserwuje się stały wzrost populacji osób starszych. Jedną z chorób, której częstość występowania nasila się wraz z wiekiem jest osteoporoza. Z uwagi na skalę problemu osteoporozę traktuje się, obok chorób układu krążenia i nowotworów, za jedną z chorób cywilizacyjnych, zależną w znacznym stopniu od tzw. stylu życia. Jednym z jego ważnych i wciąż niedocenianych elementów jest sposób odżywiania. Biorąc pod uwagę ten aspekt, podjęto badania zmierzające do określenia żywieniowych czynników ryzyka rozwoju osteoporozy u osób w wieku podeszłym, tj. tej grupy wiekowej, wśród której schorzenie to powoduje nie tylko obniżenie tzw. jakości życia lecz stanowi także poważny problem terapeutyczny. W analizie sposobu żywienia omawianej populacji szczególną uwagę zwrócono na wielkość spożycia podstawowych składników pokarmowych, składników mineralnych ( wapnia, magnezu i fosforu) oraz witaminy D. Badaniami objęto 600- osobową grupę mieszkańców Poznania, w wieku powyżej 65lat, wśród których przeprowadzono indywidualną ocenę sposobu żywienia, w oparciu o wywiad żywieniowy dotyczący spożycia w okresie ostatnich 24- godzin. Analizę danych, pod kątem składu jakościowego i ilościowego, przeprowadzono wykorzystując program komputerowy, stanowiący poszerzoną wersję „Tabel składu i wartości odżywczej produktów spożywczych”. Uzyskane dane porównano z normami żywieniowymi zalecanymi przez Instytut Żywności i Żywienia. Wykazano szereg nieprawidłowości w sposobie odżywiania się badanej populacji. Stwierdzono m. in. niewłaściwe zbilansowanie spożywanych całodziennych racji pokarmowych w składniki podstawowe (białka, tłuszcze i węglowodany) , niedobór witaminy D oraz wapnia i magnezu przy równoczesnej nadmiernej podaży fosforu. Potwierdzony w badaniu nieprawidłowy sposób żywienia osób w wieku podeszłym może odgrywać istotną rolę w powstawaniu i nasileniu zmian osteoporotycznych i skłania do zwrócenia większej uwagi na konieczność zmian niewłaściwych nawyków żywieniowych.

P004
NUTRITIONAL RISK FACTORS OF OSTEOPOROSIS AT ELDERLY PEOPLE

Grazyna Duda, Juliusz Przystawski,
Department of Bromatology and Human Nutrition, Karol Marcinkowski University of Medical Sciences, ul. Ladokowa 1/2, 61-878 Poznan, Poland

All over the world, including Poland, vital statistics show a continuous growth in the elderly population. Osteoporosis is one of the diseases whose frequency increases with the age. Owing to the importance of the problem, osteoporosis, together with cardiovascular and neoplastic diseases, is currently looked upon as one of the civilization-related illnesses, remarkably dependent on so-called life-style. A nutritional pattern is one of the vital – although still underestimated – elements of life-style.
In view of this aspect, the study was carried out to determine the nutritional risk factors in the development of osteoporosis of elderly people, i.e. the age group for whom osteoporosis results in a decrease of quality of life and creates a serious therapeutic problem.
When assessing the nutritional pattern in the selected elderly population, the value of intake of basic nutritional components, minerals (calcium, magnesium and phosphorus) and vitamin D was thoroughly examined.
The study was carried out in a group of 600 people, the citizens of Poznan at the aged above 65 yrs. The individual nutritional pattern among the group was assessed by a 24h recall method. The data analysis, concerning the quality and quantity composi¬tion, was conducted with the use of a computer program which is the extended version of 'Tabele składu i wartości odżywczej produktów spożywczych’. The data obtained in the study were subsequently compared with dietary norms recommended by the Polish Instytut ¡Żywności i ¡Żywienia.
The examined group of subjects were found to follow several irregularities in dietary practices. Among others, the imbalance of basic components (proteins, fats and carbohydrates), deficiency of vitamin D, calcium and magnesium at the excessive intake of phosphorus were observed in the daily diet.
This study confirmed the improper pattern of consumption in elderly people may promote the presence and intensification of osteoporotic changes and as such motivates a drawing of further attention to the need for change of improper nutritional habits.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s130-131.

P11
SAMOISTNA OSTEOPOROZA U MŁODYCH DOROSŁYCH MĘŻCZYZN – PROBLEMY TERAPEUTYCZNE

Sawicki A.Z.
Centrum Medyczne Osteomed, ul. Białobrzeska 40A, 02-341 Warszawa, www.osteomed.pl, mail: sawicki@osteomed.pl

Słowa kluczowe: osteoporoza, idiopatyczna, młodzi dorośli, płeć męska, biopsja kości, terapia, rhPTH, Forsteo, bisfosfoniany

Samoistna, idiopatyczna osteoporoza prowadzi do zaniku kostnego i złamań bez lub po niewielkich urazach, u młodych zdrowych dorosłych bez czynników ryzyka osteoporozy wtórnej. Jest względnie rzadką chorobą występującą w 0,4 przypadkach na 100.000 osób rocznie, dotycząca jednakowo obu płci. W pierwszej kolejności dotyczy kości gąbczastej, stąd wywołuje głównie złamania kompresyjne kręgów i przedramienia, chociaż złamania kości udowej nie są rzadkością. Opisano wiele nieprawidłowości patofizjologicznych, natomiast nie istnieje skuteczna terapia u tych chorych.
Przedstawiamy dwa przypadki samoistnej osteoporozy u mężczyzn oraz problemy terapii.
Przyp. 1 Mężczyzna 38 lat, wzrost -197cm w 20 r.ż. Bóle kości długich w wieku 22 lat, rozpoznanie osteoporozy ze złamaniami dwu kręgów i niskim BMD dwa lata później. Bez czynników ryzyka osteoporozy. Biopsja kości: osteoporoza ze zwiększona aktywnością osteoklastów oraz obniżoną osteoblastów. Przez następne 14 lat próby leczenia: Bonefos, Miacalcic sc i NS 200 oraz alendronian 10 i 20 mg/dz (po którym wystąpiło zapalenie przełyku), następnie pamidronian 90-120 mg iv co 1-2 miesiące. Poza tym stosowano Wit.D3, 1αOH-wit.D3, sole wapnia, fosforany, fluorek sodu i tiazydy. Wszystkie próby leczenia były nieefektywne. U chorego doszło do wielu złamań: kompresyjnych wszystkich kręgów lędźwiowych i piersiowych, żeber, obu przedramion i obu kości udowych oraz wielu drobnych kości. Badanie gęstości kości co 6-12 miesięcy wykazywały postępujący spadek BMD kręgosłupa, obu bioder i przedramion oraz całego kośćca. Chory stracił 30 cm wzrostu i nie jest w stanie samodzielnie chodzić. W styczniu 2005 rozpoczęto leczenie Forsteo – rekombinowanym ludzkim parahormonem 1-34. Forsteo jest pierwszym anabolicznym lekiem do terapii chorych z samoistną osteoporozą i wysokim ryzykiem złamań.
Przyp. 2. Mężczyzna 20 lat, wzrost 160 cm, oraz 168 w 15 r.ż. Bóle kręgosłupa w 16 r.ż. a w Rtg złamania czterech kręgów. DXA – głęboko obniżona gęstość kości, prawidłowe parametry gospodarki wapniowej. Bez czynników ryzyka osteoporozy. Biopsja kości: bardzo duży obrót kostny z bardzo dużą resorpcją osteoklastyczną oraz prawidłową-podwyższoną aktywnością osteoblastów. Po dwu latach leczenia alendronianem z 1αOH-D3 i wapniem chory nie miał bólów oraz bardzo duży wzrost BMD. W wieku 18 lat wystąpiła cukrzyca typu I stąd jest leczony insuliną 60-80 j.m./dz. Po dwu następnych latach zaobserwowano jedynie niewielki wzrost BMD. Sugeruje to, że osteoporoza wtórna związana z cukrzycą i niedoborem IGF-I mogła wpłynąć negatywnie na dotychczas skuteczne leczenie osteoporozy samoistnej.

P11
IDIOPATHIC OSTEOPOROSIS IN YOUNG ADULT MAN – PROBLEMS OF THERAPY

Sawicki A.Z.
Centrum Medyczne Osteomed, Białobrzeska str. 40A, 02-341 Warsaw, Poland, www.osteomed.pl, mail: sawicki@osteomed.pl

Keywords: Osteoporosis, idiopathic, young adults, man, bone biopsy, therapy, rhPTH, Forsteo, bisphosphonates

Idiopathic osteoporosis refers to the development of osteopenia and fractures with minimal or no trauma in otherwise young, healthy individuals who are not postmenopausal or have other, identifiable secondary causes of osteoporosis. It is a relatively rare disorder, with an incidence of 0.4 cases per 100.000 persons-years. It appears to affect both sexes equally and results primarily in the development of trabecular bone fractures such as vertebral compression fractures and Colles’ fractures, although hip fractures are also seen. Various pathophysiological abnormalities have been described in these patients. No specific therapy has been proven to be effective in these patients.
We present two cases of idiopathic osteoporosis in man and problems of treatment.
Case 1. 38 years male, 197cm height. Long bones pain at age 22, diagnosis of osteoporosis with two vertebras fracture and low BMD two years later. Any risk factors for osteoporosis. Bone biopsy: osteoporosis with higher osteoclasts activity and low osteoblast activity. In the next 14 years he was treated with Bonefos, Miacalcic sc or NS 200, alendronate 10 and 20 mg daily. After alendronate treatment he start to suffer from oesophagitis. In that condition was treated with pamidronate 90-120 mg iv every 1-2 months. The Vit.D3 or 1αOHvitD3, calcium salts, phosphates salts, NaF and tiazid diuretics were also used. All type of treatment was ineffective. The patient developed many bones fractures: compression of all lumbar and dorsal vertebras, ribs, both forearms, both femurs and many fractures small bones. DXA scans every 6-12 months showed progressive diminishment of BMD AP spine, both femurs and forearms and Whole Body. The patients lost 30 cm of height and was notable to walk. In January 2005 we start treatment with Forsteo – recombinant human parathyroid hormone (rhPTH 1-34). Forsteo is the first anabolic agent to treat women and men with idiopathic osteoporosis who are at high risk
Case 2. 20 years old male, 169cm height. Spine pain at age 16 years, height 175cm. X-Ray show four vertebral fractures, DXA – low BMD, normal calcium-phosphate serum and urine parameters. Any risk factors for osteoporosis. Bone biopsy: very high bone turn-over with very high osteoclastic resorption and high-normal osteoblastic accretion. After two years treatment with alendronate, 1αOHvitD3 and calcium patients was free of pain and BMD was very significantly higher. At age 18 years diabetes type I was diagnosed and patients is treated with insulin (60-80 i.u./d). After two next year only small augmentation of DXA was observed. It suggest that secondary osteoporosis caused by diabetes type 2 and impaired production insulin-like factor I may have negative influence on successful antiresorptive treatment in that patient.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s1155-156.

P10
PRZEWLEKŁA HIPOKALCEMIA: LECZENIE ZACZNIJMY OD DIETY

Gowin E.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: hipokalcemia, wapń zjonizowany, osteoporoza

Wstęp
Hipokalcemia jest częstym odchyleniem laboratoryjnym spotykanym u wielu pacjentów. Manifestuje się w bardzo różny sposób od asymptomatycznej do zagrażającej życiu. Przewlekła hipokalcemia może doprowadzić do upośledzenia procesu mineralizacji kości, utrudniać osiągniecie szczytowej masy kostnej, zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy. Analizy diet różnych grup ludności w naszym kraju wskazują na duży niedobór wapnia. Średnie spożycie wapnia u statystycznego Polaka wynosi zaledwie 400 mg, podczas gdy dzienne zapotrzebowanie na wapń wynosi 1000-1500mg. Celem pracy była ocena wpływu suplementacji wapnia na regresję objawów klinicznych hipokalcemii oraz na normalizację parametrów laboratoryjnych gospodarki wapniowej.
Materiał i metody
Grupę badaną stanowiło 51 pacjentów, w tym 42 kobiety 9 mężczyzn w wieku od 29 do 89 lat (średnia wieku 58 lat). Pacjenci byli w dobrym stanie zdrowia, nie stosowali leków mogących obniżać poziom wapnia. Wyłączono chorych z niedoczynnością przytarczyc oraz innymi stanami chorobowymi mogącymi wpływać na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Analizowano inne możliwe przyczyny hipokalcemii, w tym dietę ubogowapniową. Oceniano poziom wapnia zjonizowanego. Za istotną hipokalcemię przyjęto poziom wapnia zjonizowanego  4,0mg/dl (norma 4,2 – 5,2mg/dl). Na podstawie analizy diety oszacowano dzienne spożycie wapnia u każdego z pacjentów. Pacjentom spożywającym <500mg wapnia udzielono porady dietetycznej i zalecono suplementację preparatami węglanu wapnia (1000mg) i witaminy D3 (400j cholekalcyferolu) przez 3 miesiące. Pacjentom deklarującym dobowe spożycie wapnia 500-1000mg zalecono dietę bogatowapniową oraz suplementację wapnia 500mg i witaminy D3 (200j). Przy spożyciu wapnia >1000mg zalecono wprowadzenie do diety pokarmów bogatowapniowych. Po upływie 3 miesięcy ponownie oceniono obecność objawów klinicznych hipokalcemii oraz poziom wapnia zjonizowanego we krwi.
Wyniki
W analizowanej grupie pacjentów najczęściej podawanymi dolegliwościami były: uczucie mrowienia i drętwienia zlokalizowane głównie w rejonie odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz w kończynach dolnych (76%), suchość skóry (64%), łamliwość włosów i paznokci (64%). Na początku badania zakres wartości wapnia zjonizowanego wynosił od 3,2 do 4,0 mg/dl (średnia 3,9mg/dl). Dzienne spożycie wapnia <500mg stwierdzono u 12 pacjentów (23%), 500-1000mg u 30 (59%), 1000-1500mg u 9 (18%). Poziomy wapnia zjonizowanego nie różniły się istotnie przed wprowadzeniem leczenia pomiędzy pacjentami z poszczególnych grup. Po upływie 3 miesięcy stwierdzono ustąpienie objawów klinicznych hipokalcemii. Poziom wapnia zjonizowanego wzrósł do 4,4 – 4,9mg/dl. Najlepszą korekcję zanotowano w grupie z największą farmakologiczną suplementacją (średnio o 0,8mg/dl).
Wnioski
1. Najczęstszą przyczyną przewlekłej skąpoobjawowej hipokalcemii jest dieta ubogowapniowa.
2. Zgłaszane objawy hipokalcemii są nieswoiste, różnorodne.
3. Najskuteczniejszą metodą leczenia hipokalcemii jest farmakologiczna substytucja preparatami wapnia i witaminy D3.
4. Przewlekła hipokalcemia pogarsza jakość życia.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W86)

Ocena stanu tkanki kostnej u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego z mikroobrazowaniem metodą protonowego rezonansu magnetycznego
Dariusz Chmielewski1, Agnieszka Kaflak – Hachulska2, Wacław Kołodziejski2, Andrzej Górecki1
1. Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie
2. Katedra i Zakład Chemii Nieorganiicznej i Analitycznej Akademii Medycznej w Warszawie

Adres do korespondencji: 02-005 Warszawa, ul. Lindley’a 4

Aktualnie stosowane metody oceny stanu tkanki kostnej dostarczają ograniczonych danych na temat jej mikroarchitektury i struktury przestrzennej. Pomiar gęstości mineralnej BMD przy pomocy dwuenergetycznej absorbcjometrii promieniowania rentgenowskiego (DEXA) czy nawet analiza przestrzenna z wykorzystaniem ilościowej tomografii komputerowej (QCT) nie odwzorowują jakości wewnętrznego utkania kości. Dlatego też w niektórych ośrodkach na świecie prowadzi się badania nad zastosowaniem innych technik wizualizacji dla rozwiązania tego problemu. W pracy przedstawiono zasady kwalifikacji i oceny przedoperacyjnej stanu tkanki kostnej pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego operowanych z wykorzystaniem alloplastyki totalnej oraz warunki i sposób pobierania śródoperacyjnych bioptatów tkanki kostnej gąbczastej. Próbki te po liofilizacji i sterylizacji poddawano analizie z wykorzystaniem protonowego rezonansu magnetycznego (1H magnetic resonance imaging MRI). Dla mikroobrazowania struktury wewnętrznej bioptatów wykorzystano technikę 3D Spin Echo (3D SE) oraz sekwencje Multislice Multiecho (MSME). Uzyskano bardzo wysoką rozdzielczość warstwową ( 38 •m)2. Dla odwzorowania obrazu wykorzystano histogramy gęstości. Wyniki pracy potwierdzają przydatność techniki mikroobrazowania z zastosowaniem protonowego rezonansu magnetycznego do wizualizacji tkanki kostnej. Opisywana metodą daje pełniejszy obraz stanu tkanki kostnej w porównaniu z densytometrią.

Uczestnicy zblizającego się Kongresu IOF w Polsce (19-22.04.2018) mogą liczyć na 16 europejskich punktów edukacyjnych (CME). Zachęcamy lekarzy z Polski do skorzystania z możliwości obniżonej opłaty wstępnej.  

Kongres WCO-IOF-ESCEO w Krakowie to unikalna okazja uczestniczeniu w jednym z najważniejszych spotkań naukowych 
w zakresie chorób mięsniowo-szkieletowych na świecie. W poprzednim spotkaniu we Florencji uczestniczyło w sumie ponad 4000 
specjalistów w dziedzinie chorób układu szkieletowego. Tylko w 2018 roku lekarze z krajów Europy Wschodniej, w tym z Polski, mają możliwość uczestniczeniu w spotkaniu w promocyjnej cenie 200 EURO (standardowa cena między 735-995 EURO). 

4-6.11.2016, Singapur, Singapur

Przewodniczacy Komitetu Naukowego:
– Joon-Kiong Lee, Co-Chair, MYS
– John A. Kanis, Co-Chair, UK

Miejsce Spotkania:
SUNTEC Singapore Convention and Exhibition Centre
1 Raffles Boulevard, Suntec City, Singapore 0395931

Przyjmowanie abstraktów w terminie 21.03 – 24.06.2016.
Rejestracja czynna od 16.05.2016.

Wczesna rejestracja do 19.09.2016.

Główne zagadnienia Kongresu:
– Nutrition and Osteoporosis
– Sarcopenia
– Bone and Diabetes
– Post-fracture Management
– Secondary Fracture Prevention
– Novel Treatments
– Orthogeriatry

Więcej informacji oraz rejestracja na stronie www.

P05

MULTIMORBIDITY IN WOMEN WITH OSTEOPOROTIC FRACTURES IN THE REPUBLIC OF BELARUS

Ramanau H., Rudenka E.

Gomel State Medical University, Gomel, Belarus

Belarusian Medical Academy of Post-Graduate Education, Minsk, Belarus

Key words: low-energy fracture, osteoporosis, multimorbidity

          Introduction. Most people with osteoporosis have multimorbidity, but not of them have fractures. The increasing risk of the fracture could be connecting with some chronic disease.

          Aim of the Study. The objective of this study was to define the odds ratio for low-energy fractures for women aged over 50 with difference chronic diseases.

          Materials and Methods. The study protocol included the data about chronic diseases diabetes mellitus (DM), myocardial infarction (MI), any cases of cancers, GI ulcers, stroke, COPD, heart failure (HF) and rheumatoid arthritis (RA). The low-energy fractures of forearm, hip fractures and spine was taking account for all female patients aged over 50.

          Results. During the research study it was revealed 416 previous low-energy fractures of typical localization among 1533 women with osteoporosis. According to the results of the statistical analysis in patients with fractures of the most frequent combination of osteoporosis and COPD (OR=5.98; 95% CI 2.72-12.60; p<0.001), RA (OR=4.11; 95% CI 2.53-6.64; p<0.001), HF (OR=2.47; 95% CI 1.70-3.58; p<0.001), stroke (OR=2.40; 95% CI 1.46-3.95; p<0.001), DM (OR=1.64; 95% CI 1.14-2.39; p<0.05) and GI ulcers (OR=1.46; 95% CI 1.07-2.01; p<0.05). There are now significant differences between groups with or without fractures if patients had a previous history of MI (OR=1.27; 95% CI 0.68-2.46; p=594) and any localization of cancer (OR=1.08; 95% CI 0.71-1.67; p=0.818).

          Conclusions. The presence of some chronically disease in osteoporotic patients may increase the risk of subsequent low-energy fractures in future. These results should be considered for planning strategies antiosteoporotic therapy.

P05

WIELOCHOROBOWOŚĆ U BIAŁORUSKICH KOBIET ZE ZŁAMANIAMI OSTEOPOROTYCZNYMI

Ramanau H., Rudenka E.

Gomel State Medical University, Gomel, Belarus

Belarusian Medical Academy of Post-Graduate Education, Minsk, Belarus

Słowa kluczowe: złamanie niskoenergetyczne, osteoporoza, wielochorobowość

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 109-110

P06

BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE OSTEOPOROZY U POLEK: BADANIE RAC-OST-POL

Pluskiewicz W.¹, Drozdzowska B. ¹, Czekajło A.², Grzeszczak W. ¹, Adamczyk P. ¹

¹Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

²Nefrolux, Siemianowice Śląskie

Słowa kluczowe: epidemiologia, złamania, czynniki ryzyka, kobiety

Cel. Celem badania była ocena w losowej próbce epidemiologicznej występowania czynników ryzyka osteoporozy, złamań osteoporotycznych, 10-cioletniego ryzyka złamań, stosowanej terapii oraz oszacowanie liczby kobiet wymagających leczenia w regionie i całej Polsce.

Materiał i metody. Badanie przeprowadzono u kobiet w wieku ponad 55 lat losowo wybranych spośród 17500 mieszkanek powiatu raciborskiego. Do badania zaproszono 1750 kobiet. Dane zbierano w kwestionariuszu, a pomiar densytometryczny aparatem Lunar dotyczył końca bliższego kości udowej. 10-letnie ryzyko złamań obliczano stosując algorytm FRAX dla białej populacji amerykańskiej i niemieckiej oraz przy pomocy nomogramu Garvan.

Wyniki. Zgłosiło się 625 kobiet. Średni wiek to 66,4±7,8 lat, menarche 14,1±1,7 lat, menopauza 49,0±4,8 lat, wzrost 155,5±6,0 cm, m.c. 75,5±14,2 kg, BMI 31,2±5,5 kg/m2. Złamania osteoporotyczne zgłosiło 176 kobiet (28,16%), a złamanie przedramienia było najczęstsze (108 u 94 badanych). Złamanie końca bliższego kości udowej u rodziców miało miejsce u 47 osób (34 matki i 13 ojców, 7,52%). Inne czynniki ryzyka to: upadki w ostatnim roku (324 u 211 kobiet), wtórna osteoporoza (n=74, 11,84%), palenie (n=70, 11,36%), RZS (n=40, 6,4%), sterydy (n=30, 4,8%), alkohol (n=4, 0,64%). Średnia wartość T-score dla szyjki k. udowej: -1,26±0,92, a dla całego biodra -0,48±1,19. T-score mniejszy niż -2,5 dla szyjki zanotowano u 59 kobiet (9,55%), a dla całego biodra u 23 osób (3,72%). 10-letnie ryzyko dla jakiegokolwiek złamania wg algorytmu FRAX dla populacji amerykańskiej lub niemieckiej i wg nomogramu Garvan wyniosło odpowiednio 12,08±6,02%, 8,41±6,1%, 18,1±13,1%. Dla ryzyka złamań końca bliższego kości udowej odpowiednie wartości to: 2,44±4,06%, 2,48±4,06 i 5,37±9,64%. Terapię antyresorpcyjną stosowało 97 kobiet (15,52%), a najczęściej podawano alendronian sodu (n=42, 6,72%). 94 osób pobierały wapń (15,04%), a 84 witaminę D (13,44%). HRT zlecono u 135 kobiet (21,6%).

Wnioski. Przy wykorzystaniu danych epidemiologicznych oszacowano liczbę kobiet wymagających terapii w całej Polsce opierając się na T-score szyjki lub całego biodra <-2,5 lub przebytym jakimkolwiek złamaniu osteoporotycznym. Terapii wymaga odpowiednio: 557.743, 221.049 i 2.228.561 kobiet.

P06

EPIDEMIOLOGIC STUDY ON OSTEOPOROSIS IN POLISH WOMEN: RAC-OST-POL STUDY

Pluskiewicz W.¹, Drozdzowska B. ¹, Czekajło A.², Grzeszczak W. ¹, Adamczyk P. ¹

¹Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

²Nefrolux, Siemianowice Śląskie

Keywords: epidemiology, fracture, osteoporosis, risk factors, women

Aim. The aim of epidemiologic study was to establish the prevalence of risk factors for osteoporosis, osteoporotic fractures, ten-year fracture risk, therapy used and to predict number of women requiring therapy for district and whole country.

Materials and methods. The study was conducted in women aged over 55 y. from a district of Raciborz, Poland. In whole district was 17,500 such women and we randomly selected 10% of them. 1750 women were invited. We collected data in structured questionnaire and BMD was measured at proximal femur using Lunar DPX. Ten-year fracture risk was calculated using FRAX algorithm for US Caucasian and German population, and Garvan nomogram.

Results. 625 women were studied (35.7%) of invited subjects. Mean age was 66.4±7.8 y., menarche 14.1±1.7 y, menopause 49.0±4.8 y, height 155.5±6.0 cm, weight 75.5±14.2 kg, BMI 31.2±5.5 kg/m2. Osteoporotic fracture was reported by 176 women (28.16%), and forearm fracture was the most common (108 fractures in 94 women). Paternal hip fracture was present in 47 subjects (34 mother and 13 father), 7.52%. Other risk factors included: falls in last 12 months (324 falls in 211 women), secondary risk factors (n=74, 11.84%), smoking (n=70, 11.36%), rheumatoid arthritis (n=40, 6.4%), steroid use (n=30, 4.8%), alcohol use (n=4, 0.64%). Mean FN T-score was -1.26±0.92 and total hip T-score -0.48±1.19. T-score less than -2.5 for FN was in 23 women (3.72%) and for total hip T-score in 59 women (9.54%). Ten-year fracture risk values were for any fracture for US, German and Garvan 12.08±6.02%, 8.41±6.1% and 18.1±13.1%, respectively. For hip fracture adequate values were: 2.44±4.06%, 2.48±4.06 and 5.37±9.64%. Antiresorptive therapy for osteoporosis (excluding HRT) was used in 97 women (15.52%), and the most commonly used was alendronate (n=42, 6.72%). 94 women reported use of calcium (15.04%) and 84 vit. D (13.44%). HRT was prescribed in 135 women (21.6%).

Conclusions. Using available statistical data we estimated the number of women requiring therapy for osteoporosis in whole Poland based on osteoporotic T-score <-2.5 for FN or total hip and prior any osteoporotic fracture. A total of 557,743 or 221,049 or 2,228,561 of women required therapy, respectively.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 112-113

P14

NOWOCZESNE TECHNOLOGIE A ZAPOBIEGANIE UPADKOM OSÓB STARSZYCH – FAKTY I MITY

Żak M.¹, Czesak J.¹, Puzio G.¹, Krupnik S.¹, Staszczak-Gawełda I.¹, Biskup M.², Braś K.¹

¹Katedra Rehabilitacji Klinicznej, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

²Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach

Słowa kluczowe: upadki, nowoczesne technologie, rehabilitacja geriatryczna, osoby starsze

Wstęp. Jak podają dane statystyczne w ciągu najbliższych 20 lat będzie więcej osób wymagających opieki niż opiekunów. Upadki są jednym z głównych problemów starszych osób dlatego naukowcy tworzą coraz więcej technologii wspierających ich funkcjonowanie.

Cel. Celem pracy był przegląd piśmiennictwa dotyczącego zastosowania nowoczesnych technologii w rehabilitacji geriatrycznej oraz profilaktyce upadków. Szukano również odpowiedzi na pytanie, czy nowoczesne technologie mające zapobiegać upadkom osób starszych są przydatne i dostępne dla osób starszych.

Materiał i metody. Analiza dostępnego piśmiennictwa oraz obserwacje własne wykazały, że największe zastosowanie w profilaktyce upadków mają produkty technologii wspomagających i korzystają z nich najczęściej osoby starsze funkcjonujące samodzielnie.

Wyniki. Nowoczesne technologie wspomagające obejmują całe spektrum produktów, które różnią się od siebie zarówno pod względem zaawansowania technicznego jak i złożoności. Określenie technologie wspomagające nie oznacza, że są to tylko nowe rozwiązania elektroniczne, ale także codzienne urządzenia dostosowane do potrzeb seniorów i mające zapobiegać upadkom.

Wnioski. Istnieje wiele korzyści płynących z wykorzystania technologii wspomagających, które są nakierowane na zapewnienie wsparcia „dzień po dniu” zarówno osobom starszym, jak i ich opiekunom. Jednak wdrożenie technologii wspomagających napotyka na trudności. Z jednej strony nie wszyscy seniorzy mogą korzystać z małych urządzeń ułatwiających kontakt, czy informowanie otoczenia jeżeli dojdzie do upadku, a z drugiej strony wielokrotnie koszt nowoczesnych technologii przewyższa możliwości finansowe seniorów.

P14

ADVANCED TECHNOLOGIES AND THE FALL PREVENTION STRATEGIES APPLIED IN THE ELDERLY – THE FACTS AND THE MYTHS

Żak M.¹, Czesak J.¹, Puzio G.¹, Krupnik S.¹, Staszczak-Gawełda I.¹, Biskup M.², Braś K.¹

¹Katedra Rehabilitacji Klinicznej, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie

²Świętokrzyskie Centrum Onkologii w Kielcach

Keywords: falls, advanced technologies, geriatric rehabilitation, elderly

Objectives. Statistical projections indicate that within the following twenty years there will be more people to be taken care of, but fewer to do the actual caring. Incidental falls are one of the key problems faced by the elderly, prompting the researchers to develop and implement a diversity of supporting technologies. Progress in the domain of supportive tools for the elderly has brought about the concept of “ambient assisted living”. Assistive technologies cover a wide spectrum of products differing in terms of technical sophistication and complexity.

Aim. The study aimed to investigate whether the new technologies presently implemented in geriatric rehabilitation and the fall prevention system are effective and readily available to the elderly.

Materials and methods. In the present review the authors focused on those assistive technology products only which might potentially be of specific use for the elderly community dwellers.

Results. The term „assistive technologies” does not imply merely novel electronic solutions, but also everyday tools, specifically tailored to the individual needs of the seniors.

Conclusions. There are a number of tangible benefits offered by the supporting technologies, both to the elderly in their day-to-day living routine, and their caregivers. On one hand, however, the elderly population requires additional forms of care and support, whereas on the other, not all the seniors are actually capable of using small devices, as this requires some extra manipulative skills of them.