I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s148-149.

P25
EARLY DIAGNOSTICS OF THE MINERAL IMPAIRMENT OF THE BONE TISSUE AT CHILDREN OF THE GROUP OF THE SOCIAL RISK

Sirotchenko T.A., Bezkaravayny B.A.
Lugansk State Medical University, Department of Hospital’s Pediatrics and Child’s Infectious Diseases, Lugansk, Ukraine

Keywords: children, bone system, osteopenia’s syndrome, physical development

Deterioration of the state of environment, social factors in considerable measure influence on structural and functional state of the bone system (decline of mineral closeness). It namely influences the possibility of development of the children’s osteopenia’s syndrome especially at the social dangerous categories. Task of pediatrician is the early diagnostic of the given impairment at children that gives possibility of conducting of their adequate therapy and prophylaxis. Since the X – ray study is not enough informing method on the initial stages of impairment, conducting of bone quantitative computed tomography is not always accessible because this apparatus is deficient in some regions. The question about the selection of contingent of children with high authenticity of the development of the osteopenia’s syndrome gets up for the subsequent deep inspection. One of objective criteria of the assessment of the state of the bone system are level of physical development, degree of its harmoniousness and proportion, assessment of indexes calcium and phosphoric exchange and markers of forming a bone.
The principles of age somatometry are used for the adequate estimation of the level of physical development of the bone system as an index of the anthropometry and determination of harmoniousness of child’s development. General constitution (somatotype) is examined as the genotype, realized both in the process of co-operation of individual constitutions and in the process of co-operation with an environment (factors physical and social). Stratification of somatotype on the basic components (traditionally length and weight of body) is used as genetic markers during prognostication of maturity physiology and somatic. They are very simple in determination and present during the change. The metrical chart offered by us contains basic somatometric’s indexes and their constituents in the type of standard anthropometric set from 21 indexes. This scheme can be used as an index of child’s biological development with the purpose of early revealing of rejections in a state of physical development.
There were 112 children who belonged to socially – dangerous category under our observation (girls – 64, boys – 48), age 7 – 15 years. All of the children had no the outward disturbance of physical development and disorders in the state of health. 30 healthy children from normal families were related to the control group. The age of the inspected children was select oriented on the beginning of the period of drawing out and activity of accumulation of bone weight. Standard anthropometric blank was used for conducting of somatometry by us, consisted of next somatometric’s indexes (weight, height, length of body, height and width of face, length of overhead and lower extremities, circle of head and thorax, circle of thigh and shoulder, calculation of anthropometric indexes). The deep review of children was conducted by doctors – by specialists (otolaringologist, orthopaedist, neurologist, revmocardiologist, stomatologist), data of anamnesis were studied thoroughly. We used these indexes of somatometry for the determination of variant of biological development of child (VBD) after own formula. This general index can testify to the tendency to the early ending of the process of growth at children with socially – dangerous category that needs the proper measures of prophylaxis.

L25
WCZESNA DIAGNOSTYKA UPOŚLEDZENIA MINERALIZACJI TKANKI KOSTNEJ U DZIECI Z GRUPY RYZYKA SPOŁECZNEGO

Sirotchenko T.A., Bezkaravayny B.A.
Lugansk State Medical University, Department of Hospital’s Pediatrics and Child’s Infectious Diseases, Lugansk, Ukraina

Słowa kluczowe: dzieci, system kostny, osteopenia, rozwój fizyczny

Pogorszenie środowiskowych, społecznych warunków jest istotnym czynnikiem mającym wpływ na strukturalny i funkcjonalny stan systemu kostnego (pogorszenie mineralnej integralności kości). Wpływa to przede wszystkim na możliwość rozwoju syndromu osteopenicznego (osteopenia’s syndrome) u dzieci, szczególnie pochodzących ze zdegenerowanych grup społecznych. Zadaniem pediatry jest wczesna diagnostyka danego upośledzenia u dzieci, co daje możliwość wdrozenia odpowiedniej terapii i profilaktyki. Badanie radiologiczne nie jest wystarczającą metodą do rozpoznawania wczesnych stadiów upośledzenia, zaś wykonywanie badań metodą ilościowej tomografii komputerowej nie jest zawsze możliwe z powodu braku dostepności aparatów w niektórych regionach. Zagadnienie wyboru grupy dzieci z wysokim prawdopodobieństwem rozwoju osteopenii pozostaje kwestią dla dalszych dogłębnych badań. Jednym z obiektywnych kryteriów oceny stanu systemu kostnego jest poziom rozwoju fizycznego, stopień jego zharmonizowania i proporcji, ocena gospodarki wapniowo – fosforanowej oraz markerów obrotu kostnego.
Do odpowiedniej oceny stopnia rozwoju fizycznego systemu kostnego używa się zasad somatometrii jako indeksu antropometrycznego i determinant harmonizacji rozwoju dziecka. Badany jest ogólny stan fizyczny (somatotyp) oraz genotyp, oba realizowane w korelacji z indywidualnym stanem fizycznym a także środowiskiem (czynniki fizyczne i socjalne). Do oceny dojrzałości fizjologicznej i somatycznej dziecka używa się tradycyjnie wysokości i wagi ciała. Są one proste do określenia i uwidaczniają się przy ewentualnych zmianach. Proponowana przez nas metryczka zawiera podstawowe indeksy somatometryczne i ich składowe w postaci standardowego zestawu antropometrycznego składającego się z 21 indeksów. Ten schemat może być używany jako indeks biologicznego rozwoju dziecka w celu wczesnego wykrycia nieprawidłowości w rozwoju fizycznym.
Obserwacji poddano 112 dzieci należacych do grupy ryzyka społecznego (dziewczęta – 64, chłopcy – 48), w wieku 7 – 15 lat. Żadne z dzieci nie miało widocznego zaburzenia rozwoju fizycznego ani stanu zdrowia. Do grupy kontrolnej włączono 30 zdrowych dzieci z normalnych rodzin. Wyselekcjonowano wiek badanych dzieci tak, by był zorientowany na początku okresu dojrzewania i aktywności akumulacji masy kostnej. Przy użyciu standardowego formularza antropometrycznego wykonaliśmy badania somatometryczne, które składały się z kolejnych indeksów somatometrycznych (waga, wysokość, długość korpusu ciała, długość i szerokość twarzy, długość kończyn dolnych i górnych, obwód głowy i klatki piersiowej, obwód uda i ramienia, kalkulacja indeksów antropometrycznych). Przeprowadzono wnikliwe badania przez lekarzy-specjalistów (otolaryngolog, ortopeda, neurolog, kardiolog, stomatolog), przeanalizowano także przypadki omdleń. Według własnych wytycznych powyższych indeksów somatometrycznych użyto do określenai wariantów biologicznego rozwoju dziecka (VBD). Ten ogólny indeks pozwala stwierdzić tendencję do wczesnego zakończenia procesu wzrastania u dzieci z grup ryzyka społecznego, co wymaga użycia odpowiednich środków i profilaktyki.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s144-145.

P24
POLIMORFIZM GENU BsmI VDR JAKO WSKAŹNIK SKUTECZNOŚCI LECZENIA ALENDRONIANEM

Wawrzyniak A., Marcinkowska M., Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej UM im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: polimorfizm genu VDR, bisfosfoniany, farmakogenetyka

Wstęp
Wybór leku przeciwosteoporotycznego należy do decyzji indywidualnych opartych głównie o doświadczeni lekarza leczącego, typu osteoporozy, wieku pacjenta oraz jego innych schorzeń. Lekami o potwierdzonej skuteczności i bezpieczeństwie są bisfosfoniany. Efekty działania tych leków u poszczególnych osób są różne. Zastosowanie metod molekularnych pozwoli przewidzieć efekt działania oraz ewentualne wystąpienie działań ubocznych leku przed jego zastosowaniem.
Cel pracy
Porównanie skuteczności rocznej terapii alendronianem w podgrupach o różnym polimorfizmie BsmI genu VDR.
Materiał i metody
112 pacjentek z osteoporozą pomenopauzalną poddano rocznej terapii przy pomocy codziennego podawania 10 mg alendronianu oraz 1000mg węglanu wapnia. Wynik leczenia oceniano jako zmianę BMD oraz wystąpienie złamań niskoenergetycznych w podgrupach różniących się polimorfizmem BsmI genu VDR.
DNA izolowano z leukocytów krwi obwodowej metodą z izotiocjanianem guanidyny, polimorfizm badano metodą PCR-RFLP.
Wyniki
W ciągu rocznej terapii do złamań doszło u 3 pacjentek.
Największy przyrost BMD w wyniku rocznej terapii antyresorpcyjnej alendronianem w dawkowaniu codziennym dotyczył pacjentek o genotypie bb BsmI genu VDR i wynosił w odcinku L1-L4 0,029g/cm2, dla Bb wynosił 0,013 g/cm2 a dla BB był ujemny – 0,056 g/cm2. W teście kolejności par wartość istotną statystycznie uzyskano dla wariantu polimorficznego bb 0,039 g/cm2
Wnioski
1. Różna odpowiedź na leczenie antyresorpcyjne bisfosfonianami może wynikać z polimorfizmiu genu VDR.Wariant polimorficzny bb jest genetycznym markerem najlepszej odpowiedzi na leczenie antyresorpcyjne bisfosfonianami

P24
Bsm I VDR GENE POLYMORPHISM AS A MARKER OF ALENDRONATE TREATMENT EFFECTIVENESS

Wawrzyniak A., Marcinkowska M., Horst-Sikorska W.

Department of Family Medicine, University of Medical Sciences, Poznan

Key words: VDR gene polymorphism, bisphosphonate, pharmacogenetics

Introduction
Each decision concerning osteoporosis pharmacotherapy is undertaken on the basis of individual case analysis. It depends on doctors skills, osteoporosis type, patient’s age and coexisting diseases. Bisposphonates are the drugs of proved effectiveness and safety.
The progress in molecular biology may enable prediction drugs effects and consequences prior to the therapy.
The aim of study
The aim of the study was the evaluation of annual treatment with alendronate in patients with different Bsml polymprphisms of VDR gene.
Material and methods
112 patients with postmenopausal osteoporosis were treated with 10mg alendronate and calcium carbonate 1000mg plus vitamin D3 given daily for a year.
The treatment results were assessed as changes in BMD and presence of low-energy fractures in subgroups with different Bsml polymorphisms of VDR gene. DNA was isolated from peripheral blood leukocytes with the method with guanidine isocyanic method; polymorphism was analyzed with PCR-RFLP.
Results
During annual therapy three patients had fractures. The biggest increase in BMD as a result of the therapy with alendronate was observed in patients with bb Bsml polymorphism of VDR gene and it was in lumbar spine L1-L4 0,029g/ cm2, for Bb 0,013g/ cm2 and for BB it was minus 0,056g/ cm2. It the duplex sequences test a statistically important value was observed for bb 0,039 g/ cm2 polymorphic variant.
Conclusions
1. Different response to antiresorptive therapy with bisphosphonates may be caused by VDR gene polymorphism.
2. The biggest increase in BMD after annual antyresorptive therapy with alendronate given daily was observed in female patients with bb genotype for Bsml gene polymorphism.
3. A bb polymorphic variant is a genetic marker of the best response to antiresorptive therapy with alendronate.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W45

Prof. dr hab. med. WM. Kuś
Katedra i Klinia Ortopedii, ul. Lindley’a 4, 02-005 Warszawa

Złamanie bliższej nasady kości piszczelowej jest ciężkim urazowym uszkodzeniem narządu ruchu, które najczęściej prowadzi do niezborności powierzchni stawu kolanowego, wtórnej niestabilności, ograniczenia ruchów i bólu. Niezborność powierzchni stawowych doprowadza do zmian zwyrodnieniowych i upośledza wydolność chodu. Wszyscy autorzy są zgodni, że leczenie tego uszkodzenia jest trudne, a późne rokowanie wątpliwe lub złe. Opisujący te złamania dzielą się na zwolenników leczenia zachowawczego bądź operacyjnego. Ostatnio obserwujemy zwycięstwo koncepcji fizjologicznej nad mechaniczną. Wybór sposobu leczenia tych złamań nadal nie jest rozstrzygnięty, a pytanie czy leczyć zachowawczo czy operacyjnie jest wciąż aktualne.

Leczenia zachowawcze
Kształt bliższej nasady piszczeli można odtworzyć stosując podstawowe zasady nastawienia zachowawczego Kulenkampfa. Znacznie trudniej odtworzyć kształt powierzchni stawowej. Najlepiej zrobić to wyciągiem osiowym, a następnie stosując unieruchomienie gipsowe.

Leczenie czynnościowe
Liczne spostrzeżenia wskazują, że w stawowych złamaniach kłykci kości piszczelowej korzystny wpływ na końcowy wynik na wczesny ruch. Zwolennicy tego poglądu nie dążą do anatomicznego odtworzenia powierzchni stawowej. Rozpoczynając natychmiastowe usprawnianie uważają że, w tych złamaniach ruch jest najważniejszym czynnikiem leczenia. Czynnościowe leczenie złamań jest proste technicznie, skraca pobyt chorego w szpitalu, zapewnia szybki powrót chorego do pracy i nie daje wczesnych powikłań. Poleca go się u osób starych lub przewlekle chorych. Dobre wyniki czynnościowe nie upoważniają jednak do stosowanie tej metody we wszystkich przypadkach, a szczególnie tam gdzie istnieją warunki do odtworzenia kształtu powierzchni stawowej piszczeli.

Leczenie operacyjne.
Leczenie operacyjne dąży do anatomicznego odtworzenia powierzchni stawowej i przywrócenia prawidłowego kształtu bliższej nasady piszczeli. Wskazaniem do zabiegu operacyjnego są te złamania, które nie rokują zachowawczego nastawienia odłamów. Zabieg operacyjny powinien być przeprowadzony przez doświadczonego operatora z zachowaniem warunków pełnej aseptyki i odpowiedniego instrumentarium. Leczenie to powinno spełniać następujące warunki:

• 1 odtworzyć oś stawu
• 2 odtworzyć anatomiczny kształt powierzchni stawowej
• 3 zapewnić dobre wewnętrzne unieruchomienie odłamów umożliwiające natychmiastowe podjęcie ruchu w stawie kolanowym

Przy braku możliwości spełnienia powyższych warunków leczenie operacyjne jest przeciwwskazane.

Rycina: Artroskopia pozwala na leczenie złamań w obniżeniu powierzchni stawowych typu „korka od szampana” bez otwierania stawu. W tym celu opracowaliśmy metodę przedstawioną na rysunku.

Dnia 27 marca 2017 roku, po prawie dziesięciu latach przewodnictwa Fundacji (od 2008 roku), Prof John A. Kanis przekazał swoją funkcję nowemu Prezydentowi Elektowi

Profesor Kanis zrezygnował dnia 27 marca 2017 roku po prawie dziesięciu latach przewodnictwa Fundacji. Będzie on nadal odgrywał kluczową rolę w doradztwie IOF jako Honorowy Przewodniczący oraz członek Zarządu Komitetu Wykonawczego Fundacji, pozostając nadal redaktorem naczelnym czasopisma Osteoporosis International.

Profesor Cyrus Cooper skomentował:

„Mamy dużo wdzięczności wobec Profesora Kanisa, którego kadencja zapewniła wzrost oraz rozwój Fundacji pod wieloma względami. Dzięki temu przewodnictwu Fundacja stała się prawdziwą globalną jednostką o godnej reprezentacji w zarządzaniu. Fundacja to aktualnie wiodące źródło informacji dotyczące kości mające ogromny wpływ na naukę oraz propagowanie danej tematyki. Wraz z członkami społeczeństwa medycznego oraz licznymi programami światowej klasy IOF odgrywa kluczową rolę w edukacji medycznej, poszerzaniu wiedzy i kształtowaniu opinii publicznej. Wszystkie te osiągnięcia wynikają w głównej mierze z przewodnictwa Johna Kanisa trwającego od 2008 roku”

Profesor John A. Kanis po ogłoszeniu decyzji o rezygnacji ze stanowiska przewodniczącego IOF na spotkaniu Komitetu we Florencji otrzymał owację na stojąco, jako wyraz podziękowania za długoletnią pracę.

Profesor Cyrus Cooper prowadzi międzynarodowy program badań dotyczący epidemiologii zaburzeń układu mięśniowo-szkieletowego, głównie osteoporozy. Kluczowe prace badawcze obejmują wpływ czynników rozwojowych, które przyczyniają się do wzrostu ryzyka osteoporozy oraz złamań biodra w późnej dorosłości. Zajmuje się badaniami dotyczącymi niedoboru witaminy D u kobiet w ciąży, który jest powiązany z suboptymalnym wzrostem gęstości kości w dzieciństwie; pracą dotyczącą definicji oraz czynników ryzyka występowania złamań kręgosłupa; prowadzeniem randomizowanych badań dotyczących suplementacji wapniem i witaminą D u osób dorosłych jako strategii zapobiegania złamaniom biodra. Profesor Cooper formalnie został przewodniczącym International Osteoporosis Foundation, aktualnie pełni także rolę prezesa MRC Population Health Sciences Research Network oraz zastępcy dyrektora naukowego w University of Southampton Medical School, a także zastępcy redaktora naczelnego w czasopiśmie Osteoporosis International. Profesor Cyrus opublikował ponad 630 prac dotyczących tematyki osteoporozy oraz schorzeń reumatycznych oraz został  wyróżniony jako jeden z 400 najbardziej wpływowych naukowców biomedycznych na całym świecie i jeden z najwyżej wyróżnionych w dziedzinie zajmującej się kośćmi.

Inne zmiany organizacyjne obejmą komitet Doradców Naukowych IOF (CSA), gdzie przewodniczącym  CSA zostanie ówczesny wiceprzewodniczący- Profesor Serge Ferrarri. Rolę wiceprzewodniczącego będzie pełnić od teraz Profesor Nicholas Harvey.

P20

WIEDZA KOBIET KORZYSTAJĄCYCH Z BADAŃ DENSYTOMETRYCZNYCH NA TEMAT PROFILAKTYKI OSTEOPOROZY

Janiszewska M., Kulik T., Firlej E., Żołnierczuk-Kieliszek D.

Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Słowa kluczowe: osteoporoza, menopauza, poziom wiedzy, profilaktyka, badania densytometryczne

Wstęp. Osteoporoza jako choroba przewlekła stanowi ważny problem zdrowotny. Światowa Organizacja Zdrowia sklasyfikowała ją na 10 miejscu wśród chorób cywilizacyjnych i społecznych. Jest to choroba, której występowanie nasila się wraz z wiekiem, dotyczy całej populacji w różnych okresach życia, jednak grupą szczególnego ryzyka są kobiety w okresie menopauzy oraz osoby powyżej siedemdziesiątego roku życia.

Cel. Celem badania była ocena poziomu wiedzy kobiet poddających się badaniom densytometrycznym na temat profilaktyki osteoporozy. Zbadano również wpływ czynników socjodemograficznych na poziom wiedzy w zakresie profilaktyki osteoporozy.

Materiał i metody. Badaniem objęto grupę 292 kobiet w wieku od 51 do 83 lat, będących pacjentkami placówek opieki zdrowotnej w Lublinie. Do badań zastosowano Test Wiedzy o Osteoporozie – OKT (revised 2011). Zgromadzony materiał poddano analizie opisowej i statystycznej. Zastosowano test Tukeya, test t-Studenta oraz analizę wariancji (ANOVA). Zastosowano oprogramowanie komputerowe IBM SPSS Statistics 19. Przyjęto poziom istotności p<0,05.

Wyniki. Wyniki. Respondentki prezentowały niski poziom wiedzy na temat roli aktywności fizycznej w aspekcie profilaktyki osteoporozy (M=9,97) oraz niską wiedzę w zakresie czynników ryzyka, badań przesiewowych i leczenia osteoporozy (M=7,87). Wiedza na temat zagadnień związanych z dietą bogatą w wapń pozostawała na średnim poziomie (M=14,03). Reasumując, badane prezentowały przeciętny jednak niewystarczający poziom ogólnej wiedzy na temat osteoporozy (M=16,13). Respondentki z wykształceniem wyższym, mieszkanki miast oraz kobiety mające bardzo dobre i dobre warunki socjalne posiadały znacząco wyższy poziom wiedzy na temat profilaktyki osteoporozy.

Wnioski. Wnioski. Kobiety poddające się badaniom densytometrycznym posiadają niewystarczająca wiedzę na temat profilaktyki osteoporozy. Wzrost ogólnej świadomości zdrowotnej może przyczynić się do podejmowania starań celem obniżenia ryzyka późniejszych zachorowań.

P20

KNOWLEDGE OF WOMEN SCREENED BY BONE DENSITOMETRY ABOUT THE OSTEOPOROSIS PREVENTION

Janiszewska M., Kulik T., Firlej E., Żołnierczuk-Kieliszek D.

Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Key words: osteoporosis, menopause, level of knowledge, prophylaxis, DXA scan

Objectives. World Health Organization classified osteoporosis as 10^th for place amongst diseases associated with the progress of civilization of contemporary world. It is illness, for which the incidence intensifies along with age. Osteoporosis regards the entire population in different lifespan; however women in the postmenopausal age and the elderly over 70 year old appear to be most exposed to its development.

Aim. The aim of the research was to establish the level of the knowledge about the osteoporosis prevention among women screened by bone densitometry and to answer the question whether the level of the knowledge is dependent on socio-demographic factors.

Materials and methods. Question whether the level of the knowledge is dependent on socio-demographic factors.

The research was realized by means of survey method, a poll technique in 2014. The study involved 292 women aged 51-83. The purposive sampling was used. The examined women were patients undergoing bone densitometry in the healthcare centres in Lublin, a city in south-eastern Poland. The osteoporosis knowledge test (OKT, revised 2011) by Phyllis Gendler with own small modifications was used as a research tool. An original questionnaire consisting of 42 questions was also used. Gathered material was subjected to descriptive and statistical analysis. Tukey’s test, t-Student test and variance analysis (ANOVA) were all applied. A statistical significance level was set at α=0.05.

Results. Respondents presented the basic exercise knowledge (M=9.97) and low knowledge concerning risk factors, the screening and the treatment of osteoporosis (M=7.87). The calcium knowledge remained on the average level (M=14.03). To sum up, the examined women presented average, however insufficient level of the general knowledge about osteoporosis (M=16.13). Better educated women, cities inhabitants as well as women having very good or good social and welfare conditions showed a significantly higher level of knowledge about the osteoporosis prevention.

Conclusions. Even the women undergoing bone densitometry examination present insufficient knowledge about osteoporosis prevention.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 122-123

P20

IMPLIKACJA STYMULACJI UKŁADU PRZEDSIONKOWEGO W TERAPII N.A.P. W LECZENIU OSTEOPOROZY I OGRANICZANIU RYZYKA UPADKÓW

Horst R.¹, Mętel S.^2,3, Trąbka R.^2,4, Maicki T. ^4,5, Szwarczyk R.⁵

¹University of Marburg, Physiotherapiepraxis und Weiterbildungsinstitut Ingelheim

²Zakład Fizjoterapii UJCM

³Katedra Fizjoterapii Krakowska Akademia

⁴Krakowskie Centrum Rehabilitacji

⁵Klinika Rehabilitacji UJCM

Słowa kluczowe: osteoporoza, przedsionek, terapia N.A.P.

Wstęp. Udowodniono, że ćwiczenia fizyczne są efektywne w leczeniu osteoporozy, np.: Tai Chi, trening równowagi, ćwiczenia z oporem. Jednak niewiele mówi się o potrzebie treningu układu przedsionkowego u tych pacjentów.

U osób starszych, powyżej 65 r.ż., o 45% zmniejsza się liczba rzęsek przedsionkowych. Wpływa to na kontrolę posturalną, ponieważ funkcją rzęsek przedsionkowych jako mechanoreceptorów, jest aktywacja antygrawitacyjnych synergii mięśniowych. Utrzymanie funkcji aferentnych, sensorycznych układów wejścia (przedsionkowego, wzrokowego, proprioceptywnego) jest niezbędne dla utrzymania równowagi. Strategie treningowe dla usprawnienia równowagi i zmniejszenia ryzyka upadków powinny uwzględniać stymulację układu przedsionkowego. Poprzez ograniczenie dopływu bodźców proprioceptywnych i wzrokowych zwiększone zostają wymagania dla układu przedsionkowego. Może to zostać osiągnięte przez wykorzystanie założenia terapii N.A.P.: selektywne kreowanie sytuacji terapeutycznej. Bodźce proprioceptywne mogą zostać ograniczone poprzez zastosowanie niestabilnego podłoża, wzrokowe przez polecenie pacjentowi, aby w trakcie wchodzenia po schodach niósł duży przedmiot albo poprzez zaciemnienie pomieszczenia.

Przy wyborze specyficznych strategii usprawniających uwzględnia się następujące założenia terapii N.A.P.

1. Zmiany strukturalne następują w trakcie wykonywania aktywności funkcjonalnych, np. podczas zmiany pozycji z siedzącej do stojącej. W tym przypadku pacjent uczy się osiowego ustawienia stawów (alignment), a na kości wywierany jest nacisk niezbędny do ich przebudowy.

2. Plastyczność struktur osiąga się dzięki procesom adaptacji, np. obciążenie barków pacjenta w trakcie przejścia z siadu do pozycji stojącej. Ponadto, w trakcie tej aktywności ruch głowy do przodu stymuluje zarówno układ przedsionkowy, jak i ekscentryczną kontrolę synergii wyprostnych wymagana dla kontroli posturalnej.

Ćwiczenie, które opisano powyżej, może być również w łatwy sposób wykonywane podczas zajęć grupowych, co pozytywnie wpływa na utrzymanie więzi społecznych. Trening na bieżni ruchomej, poprzez pozytywny efekt na funkcjonowanie płuc i serca, zwiększa wytrzymałość. Jednakże w tym przypadku układ przedsionkowy musi adaptować się inaczej w porównaniu do chodu w naturalnym środowisku.

Wnioski. Podczas opracowywania efektywnych strategii terapeutycznych dla pacjentów z osteoporozą należy wziąć pod uwagę wiele różnych aspektów. Trening siłowy, wytrzymałościowy i przedsionkowy podczas wykonywania aktywności funkcjonalnych zwiększa koordynację ruchową, jednocześnie wpływając na usprawnienie równowagi statycznej i dynamicznej. N.A.P. oferuje alternatywne strategie terapeutyczne zapobiegające upadkom.

P20

IMPLICATION FOR VESTIBULAR STIMULATION IN N.A.P.-TREATMENT OF OSTEOPOROSIS AND REDUCING RISK OF FALLING

Horst R.¹, Mętel S.^2,3, Trąbka R.^2,4, Maicki T. ^4,5, Szwarczyk R.⁵

¹University of Marburg, Physiotherapiepraxis und Weiterbildungsinstitut Ingelheim

²Zakład Fizjoterapii UJCM

³Katedra Fizjoterapii Krakowska Akademia

⁴Krakowskie Centrum Rehabilitacji

⁵Klinika Rehabilitacji UJCM

Keywords: osteoporosis, vestibular, N.A.P.therapy

Objectives. Physical exercise has proven to be effective in treatment of osteoporosis, for example: Tai Chi, resistance and balance training. However, little has been said about the need for vestibular training for these patients.

Elderly persons, over the age of 65, have a 45% loss of vestibular hairs. This has an effect on postural control, as the vestibular hairs function as mechanoreceptors for activation of antigravity muscle synergies. Function of sensory afferent input (vestibular, visual, proprioceptive) is essential for maintaining balance. Training startegies to improve balance and reduce risk of falling should entail stimulation of the vestibular system. By reducing proprioceptive and visual input, higher demands are placed on the vestibular system. This may be achieved by use of the N.A.P.-treatment principle: selective structuring of the therapy situation. Proprioceptive input can be reduced by using unstable surfaces, visual input by having the patient carry objects while climbing stairs or darkening the environment.

N.A.P. treatment principles are considered in chosing specific treatment strategies.

1. Structures are formed by functional activities, for example with the activity sit to stand. Here the patient can learn to keep his joints in alignment and the bones receive pressure needed for remodelling.

2. Plasticity of structures is achieved by the process of adaptation, for example by adding weight onto the patient´s shoulders while performing the activity sit to stand. Moving the head forward in space also stimulates the vestibular system as well as the eccentric control of the extensor synergies as needed for postural control.

Exercises, such as this, can easily be performed in larger groups, which has a positive effect on social interaction.

Treadmill training has a positive effect on lung and heart function for endurance. However, in this situation the vestibular system needs to adapt differently than for walking in a natural environment.

Conclusions. Many different aspects need to be taken into consideration for developing effective treatment strategies for patients with osteoporosis. Strength, endurance and vestibular training within functional activities enhance coordination and herewith static and dynamic balance. N.A.P. may offer, alternative treatment strategies to prevent falls.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 127-128

P28

NAWRACAJĄCE ZŁAMANIA U DWOJGA DZIECI Z MUTACJĄ GENU LRP5

Rusińska A.¹, Borowiec M.², Młynarski W.², Antosik K.², Michałus I.¹, Golec J.¹, Chlebna-Sokół D.¹

¹Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

²Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Onkohematologii i Diabetologii Dziecięcej

Słowa kluczowe: złamania, dzieci, genetyka
 

Wstęp. W ostatnich latach zwrócono uwagę na istotną rolę w procesach przebudowy kostnej szlaku Wnt/-katenina, który jest odpowiedzialny za różnicowanie i dojrzewanie osteoblastów. Kluczowym receptorem tego szlaku jest LRP5 (low-density lipoprotein receptor-related protein 5). W badaniach wieloośrodkowych u osób dorosłych udowodniono, iż polimorfizm w zakresie genu LRP5 jest związany z gęstością mineralną kości oraz ryzykiem złamania. Do tej pory nie było takich badań u dzieci.

Cel. Celem pracy była analiza genów LRP5 i COL1A1 u 2 pacjentów z nawracającymi złamaniami kości i niską masą kostną o nieustalonej etiologii.

Materiał i metody. Opis pacjentów i metody: 5-letnia dziewczynka oraz 14-letni chłopiec zostali przyjęci do szpitala z powodu nawracających niskoenergetycznych złamań kości. Pacjentka przebyła 3 złamania: w 15. i 18. miesiącu życia piszczeli lewej, następnie w 5. r.ż. przedramienia lewego. Pacjent doznał w sumie 5 złamań: pierwsze miało miejsce w 4. roku życia, ostatnie w 14. roku życia, złamania te dotyczyły kości przedramienia (3x), kości ramiennej, śródstopia. U żadnego z członków rodzin nie obserwowano złamań, ojciec pacjenta zgłaszał bóle kończyn i kręgosłupa, rozpoznano u niego skoliozę. W badaniu fizycznym u badanych pacjentów nie obserwowano istotnych odchyleń w zakresie układu ruchu. W badaniu densytometrycznym stwierdzono obniżoną gęstość mineralną kości – wskaźnik Z-score w projekcji AP Spine wynosił u dziewczynki: -2,1, u chłopca: -2,2. Wykluczono zaburzenia hormonalne oraz zespół złego wchłaniania i przewlekły stan zapalny jako przyczynę stwierdzonych nieprawidłowości kostnych. Przeprowadzono analizę genu LRP5 oraz COL1A1 metodą bezpośredniego sekwencjonowania. Badanie genu LRP5 wykonano następnie u rodziców obojga pacjentów i rodzeństwa chłopca.

Wyniki. W sekwencji genu LRP5 zidentyfikowano obecność mutacji. U dziewczynki była to mutacja V667M (c.2074 G>A, GTG>ATG), znana i opisana w literaturze jako związana ze zmiennością masy kostnej kręgów. U chłopca natomiast zidentyfikowano nową, dotychczas nie opisywaną w piśmiennictwie mutację R1146C (c.3436 C>T, CGC>TGC). Identyczną mutację stwierdzono u ojca pacjenta, nie stwierdzono natomiast obecności mutacji u pozostałych członków badanych rodzin. Nie zidentyfikowano mutacji genu COL1A1.

Wnioski.

• Mutacja genu LRP5 może być przyczyną nawracających złamań i niskiej masy kostnej u badanych pacjentów.

• Prawdopodobnym wydaje się, iż skolioza i bóle kostne u ojca pacjenta mają związek ze stwierdzoną również u niego mutacją genu LRP5. 

Praca finansowana w ramach grantu NN407 060 938.

P28

RECURRENT FRACTURES IN TWO CHILDREN WITH LRP5 MUTATION

Rusińska A.¹, Borowiec M.², Młynarski W.², Antosik K.², Michałus I.¹, Golec J.¹, Chlebna-Sokół D.¹

¹Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

²Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Onkohematologii i Diabetologii Dziecięcej

Keywords: fractures, children, genetics

Objectives. In recent years, the important role in bone remodeling Wnt/-catenin pathway is highlighted. Key receptor of this pathway is LRP5 (low-density lipoprotein receptor-related protein 5). It was demonstrated in adults that polymorphism in LRP5 gene is associated with bone mineral density and fracture risk. So far no such studies were conducted in children.

Aim. The aim of the study was analysis of LRP5 and COL1A1 genes in a patient with recurrent fractures and low bone mass of unknown aetiology.

Materials and methods. Patients and methods. 5-year-old girl and 14-year-old boy were admitted to the hospital because of recurrent low-trauma fractures. The girl sustained 3 fractures: left tibia at 15 and 18 months of age followed by left forearm at the age of 5. The boy sustained 5 fractures: the first took place at the age of 4, the last at 14 years of age; it was fracture of forearm (three times), humerus, metatarsal bone. There was no fracture in the family members. The father of the boy suffered from pain in the extremities and in the spine; he was diagnosed with scoliosis. There were no abnormalities in the physical examination of the musculoskeletal system in the patients. In bone densitometry decreased bone mineral density we diagnosed: Z-score index in the AP Spine was -2.1 in the girl and -2.2 in the boy. Hormonal disorders, malabsorption syndrome, chronic inflammation, kidney and liver diseases were excluded. An analysis of the LRP5 and COL1A1 gene by direct sequencing was performed. LRP5 analysis was also conducted in the parents of both patients and siblings of the boy.

Results. We identified mutations in the LRP5 gene sequences. In the girl it was mutation V667M (c.2074 G>A, GTG>ATG), known and described in literature as associated with variability of vertebral bone mass. In the boy it was a new, not yet described in the literature, R1146C mutation (c.3436 C> T, CGC> TGC) in the LRP5 gene sequences. The same mutation was found in the patient’s father, but it was not present in other family members. We did not identify COL1A1 gene mutation.

Conclusions.

• LRP5 gene mutation may be the cause of recurrent fractures and low bone mass in the examined patients.

• It seems likely that the scoliosis, and bone pain in the boy’s father are also related to LRP5 mutation.

Acknowledgements. The study was financed as a grant NN407 060 938

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s100.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s22-23.

P018
MATEMATYCZNA ANALIZA MIKROSTRUKTURY KOSTNEJ PACJENTÓW Z PODEJRZENIEM OSTEOPOROZY; ZASTOSOWANIE ANALIZY FOURIEROWSKIEJ I FRAKTALNEJ DO CELÓW KLASYFIKACJI PRZY UŻYCIU ANALIZY DYSKRYMINACYJNEJ

Sławomir Chaberek
Zakład Diagnostyki Obrazowej, SPSK, Konarskiego 13, 05-400 Otwock,

Wstęp: Dostępne metody pomiaru zaniku struktury kostnej nie opisują faktycznego stanu mikrostruktury kostnej. Dzięki zastosowaniu algorytmów cyfrowego przetwarzania obrazów rentgenowskich możliwe jest opracowanie metod pozwalających na ocenę stanu mikrostruktury kostnej oraz automatyczną klasyfikację ze względu na rodzaj występujących zmian chorobowych.
Cel pracy: Celem pracy jest dokonanie automatycznej klasyfikacji mikrostruktury kostnej przy pomocy algorytmów analizy dyskryminacyjnej. Klasyfikacja będzie dokonywana w oparciu o zdefiniowany wektor cech obrazu mikrostruktury zawierający parametry wyznaczone na podstawie analizy widma FFT, analizy fraktalnej oraz histogramu obrazów makroradiograficznych.
Materiał i metoda: Analizie poddano grupę 170 pacjentów z podejrzeniem występowania osteoporozy oraz grupę kontrolną składającą się z 70 pacjentów (27 norma, 34 osteopenia, 10 osteoporoza). Wszystkim badanym wykonano zdjęcia makroradiograficzne obszaru szyjki kości udowej. Otrzymany obraz rentgenowski przetwarzano do postaci cyfrowej przy użyciu skanera. Jako obszar zainteresowania wybierano region trójkąta Warda. Każdy pacjent miał wykonane badanie densytometryczne metodą DXA umożliwiające dokonanie weryfikacji otrzymanych wyników analizy.
Wyniki: Zdefiniowane parametry opisujące mikrostrukturę kostną posłużyły do wyznaczenia współczynników funkcji klasyfikacyjnej na podstawie analizy grupy kontrolnej składającej się z trzech podgrup: normy, osteopenii i osteoporozy. Wyniki klasyfikacji nieznanych przypadków przedstawiono w postaci macierzy klasyfikacyjnej na podstawie której stwierdzono: 93% poprawnych klasyfikacji w grupie normy, 94% poprawnych klasyfikacji w grupie osteopenii oraz 93% poprawnych klasyfikacji w grupie osteoporozy. Całkowity procent poprawnych klasyfikacji wynosił 93% (p<0,05).
Podsumowanie: Przeprowadzone analizy potwierdzają możliwość dokonania dokładnej analizy oraz automatycznej klasyfikacji mikrostruktury kostnej na podstawie matematycznej oceny obrazu rentgenowskiego szyjki kości udowej.

P018
MATHEMATICAL ANALYSIS OF BONE MICROSTRUCTURE OF PATIENTS WITH CLINICALLY SUSPICIOUS OSTEOPOROSIS USING FAST FOURIER TRANSFORMATION ANALYSIS AND FRACTAL DIMENSION
Slawomir Chaberek,
Department of Radiology, SPSK, Konarskiego 13, 05-400 Otwock, Poland

Introduction: Current methods that measure bone mass alone show a substantial overlap of the measurements of osteoporotic patients who fracture with those that do not. Algorithms of digital image processing used for X-ray image analysis provides additional diagnostic and prognostic factors of bone structure which are responsible for development of osteoporosis. Mathe¬ matical analysis could implement automatic analysis of the screening process to select patients to naturally occurring groups.
Purpose: This study was performed to evaluate osteoporotic changes using the 2D fast- Fourier Transformation spectrum analyses, image histogram analyses and morphological fractal dimension of planar macro-radiography examination.
Method and Materials: This study consisted of 170 patients with a clinical suspicion of osteoporosis and 70 patients as control; (this group consists of: normal 27, osteopenia 34, osteoporosis 10). All had macro-radiography (magnification 3x) planar X-ray study of both hips. All data were digitised and further analyses-selected region of interest that covered Ward’s triangle of the femoral neck was performed in each case. All patients had clinical suspicions verified using conventional densitometry (DXA).
The groups considered 'Neck’ T-score (WHO criteria of osteoporosis), making up the first group where T-score >1.5 (27 patients), second -2.5<-1.5 osteopenic (34 patients) and third T-score <-2.5 osteoporosis (10 patients).
Results: All parameters were evaluated using discriminant function analyses which select patients into three different groups: normal, osteopenic and osteoporotic. Classification matrix of selected groups was as follows: correct classification of the normal group 93%, osteopenic group 94% and osteoporo¬tic group 93%. Overall diagnostic accuracy of the test was 93%. Differences between groups of subjects were significant (chi test p< 0.05).
Conclusions: This study confirmed that quality analyses of trabecular bone structure of the hip described using digital image processing to analyses planar X-ray examination provides correct information about osteoporotic changes within the bone.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s150-151.

P26
BŁĘDY W INTERPRETACJI WYNIKÓW BADAŃ DENSYTOMETRYCZNYCH U DZIECI I ICH NASTĘPSTWA DLA PACJENTÓW

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej Akademii Medycznej w Lublinie, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin

Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, densytometria, błędy, konsekwencje

Wstęp
Badania densytometryczne stały się nieodzownym elementem diagnostycznym wykorzystywanym w praktyce ortopedycznej i internistycznej.
Z uwagi na dane epidemiologiczne wskazujące, iż istotne problemy związane z nieprawidłową mineralizacją kości pojawiają się głównie w okresie menopauzy lub andropauzy, zdecydowana większość badań dotyczy osób w średnim lub zaawansowanym wieku.
Nadal brak nawyku (i często przekonania) wykonywania badań densytometrycznych w pediatrii. W skali naszego kraju jedynie nieliczne ośrodki pediatryczne mają możliwość wykonania oceny gęstości mineralnej tkanki kostnej u swoich pacjentów. W dysproporcji do możliwości szpitalnych oddziałów pediatrycznych i poradni przyszpitalnych pozostaje potencjał stosunkowo licznych prywatnych poradni i gabinetów oferujących możliwość odpłatnego wykonania tego typu badań.
Fakt, iż badania densytometryczne w pediatrii są dość dużą rzadkością, a tylko stosunkowo niewielka liczba lekarzy umie poprawnie zinterpretować wynik badania densytometrycznego, może stać się przyczyną poważnych błędów diagnostycznych.
Cel pracy
Celem pracy jest przedstawienie przypadków dokumentujących tezę, iż diagnostyka densytometryczna i leczenia zaburzeń mineralizacji tkanki kostnej powinny być prowadzone przez doświadczone zespoły lekarskie.
Materiał
Materiał stanowi dokumentacja medyczna obejmująca wyniki badań dostarczone przez pacjentów skierowanych do naszego ośrodka w celu weryfikacji rozpoznania i/lub kontynuacji leczenia zaburzeń mineralizacji tkanki kostnej.
Wyniki
W niniejszej pracy przedstawiamy przykłady błędów diagnostycznych popełnionych w następstwie nieprawidłowego wykonania lub zinterpretowania wyniku badania densytometrycznego:
1. Zaniżenie wyniku Z-score u pacjenta ze znacznym opóźnieniem rozwoju fizycznego (wiek sylwetki 3 lata przy wieku metrykalnym 7 lat).
2. Zawyżenie wyniku Z-score u pacjenta z zespołem Marfana
3. Znaczne zawyżenie wyniku BMD i Z-score u pacjentki, u której gips łokciowy rzutował się na L1 i L2. 4. Zaniżenie wyniku z powodu błędnego ustalenia pozycji markerów przestrzeni międzykręgowych (markery ustawione automatyczne i nie skorygowane ręcznie).
W przypadku pierwszego i ostatniego pacjenta błąd oceny spowodował podjęcie leczenie nieistniejących zaburzeń mineralizacji. W przypadku dwóch pozostałych- znacznie opóźnienie rozpoznania i leczenia.
Wnioski
Analiza posiadanej dokumentacji medycznej pozwala na konstatację, iż głównymi źródłami błędów w interpretacji wyników badań densytometrycznych są:
1.-nieumiejętne posługiwanie się normami densytometrycznymi (przede wszystkim nieuwzględnienie konieczności skorygowania wyniku Z-score u pacjentów u których wiek biologiczny znacznie odbiega od metrykalnego)
2.-nieumiejętna ocena poprawności projekcji i wiarygodności wykonanego badania densytometrycznego.

P26
MISINTERPRETATIONS OF DENSITOMETRY FINDINGS IN CHILDREN AND THE CONSEQUENCES TO PATIENTS

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Department of Paediatric Endocrinology and Neurology, Skubiszewski Medical University
of Lublin, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin, Poland

Keywords: children, adolescents, bone densitometry, misdiagnosis, consequences.

Introduction
Bone densitometry has become the essential diagnostic tool used by orthopaedists and internists in their medical practices.
Because of epidemiologic data suggesting that the problems with bone mineralization come into sight mainly in grown up people, especially in the period of andropause and menopause, almost all densitometric procedures refer to rather elder people.
Densitometric investigations in paediatric practice are being proceeded rare, maybe it is a result of the lack of good medical standards.
Nowadays, in Poland, only some paediatric centres have possibilities to make good densitometric diagnoses. Of course, there are lots of commercial centres offering densitometric diagnoses, but there is the important problem which concerns the price and reliability of results of performed diagnostic procedures.
Because of the facts, the densitometric diagnoses are being performed in children rarely and only some paediatricians are able to interpret densitometric data properly, the risk of incidences of serious diagnostic mistakes should be considered.
Aim
We want to present examples of misdiagnoses to confirm the thesis, that densitometric diagnosis in children should be preformed by experienced medical teams.
Material
Our material consists of medical data brought by patients being admitted to the Department of Endocrinology because of diagnosed or suspected mineral bone content disturbances.
Results
We present some examples of such mistakes made because of improper densitometric examination or improper interpretation of densitometric results:
1. Understated Z-score value in the patent with considerable retarded physical development (anatomical and skeletal age: 3 years, calendar age: 7 years).
2. Overstated Z-score value in the patent with Marfan syndrome
3. Considerable overstated BMD and Z-score results in the girl with a plaster cast shadowing the L1 and L2 area. 4. Understated densitometric result because of improper localization of markers of scanned skeletal regions (outlines of scanning areas automatically positioned by Lunar software – auto-analysis; outlines non corrected by a physician performing bone mineral density examination)
In the cases of the first and the last mentioned patient, the mistakes caused misdiagnoses and mistreatments – attempting to cure non-existent disorders of bone mineralization. In the cases of two other patients –diagnoses and treatments were delayed.
Conclusions
The analysis of mentioned medical data suggests that the main causes of medical mistakes referring to the bone mineral density estimation results are as follows:
1.-incompetences in densitometric norm applications in paediatrics (uncritical use of Z-score data taken from patients with significant differences between biological and calendar ages)
2.-incompetences in checking the validity of densitometric examination (checking the validity of densitometric projection and localization of outlines of scanning areas).

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s169-171.

P25
MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA SYSTEMÓW ĆWICZEŃ FIZYCZNYCH W PROFILAKTYCE UPADKÓW OSÓB STARSZYCH

Mętel S.1, Milert A.2

1 Zakład Fizjoterapii Instytutu Fizjoterapii WOZ UJ CM
2 Zakład Chorób Kości i Stawów Instytutu Fizjoterapii WOZ UJ CM

Słowa kluczowe: upadki, osoby starsze, techniki ćwiczeń ruchowych

Wstęp
Powszechnie znany jest związek pomiędzy osłabieniem siły mięśniowej i równowagi ciała, a zwiększonym ryzykiem upadków występujących szczególnie u osób w starszym wieku. W badaniach nad wdrożeniem metod profilaktyki ruchowej wykorzystywane są najczęściej programy treningowe polegające na wykonywaniu ćwiczeń oporowych, uzupełnianych ćwiczeniami rozciągającymi, koordynacyjnymi i równoważnymi. Skuteczność tych programów jest jednak słaba. Może to wynikać z ich ograniczonego oddziaływania na złożony system kontroli sensomotorycznej oraz niewielkiej różnorodności ćwiczeń izolowanych. W badaniach ostatniej dekady podkreśla się możliwość stosowania w rehabilitacji geriatrycznej alternatywnych metod ćwiczeń fizycznych nakierowanych na kompleksowe usprawnianie neurofizjologicznych mechanizmów odpowiedzialnych za wykonanie ruchu.
Cel pracy
Celem pracy jest prezentacja wybranych metod kinezyterapeutycznych, kompleksowo oddziałujących na układ nerwowo-mięśniowy, mających zastosowanie w profilaktyce upadków osób starszych.
PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation). Metoda PNF znajduje szerokie zastosowanie w kinezyterapii pacjentów z zaburzeniami przewodnictwa nerwowego-mięśniowego. Poza typowymi ćwiczeniami bazującymi na naturalnej pracy mięśni w oparciu o synergizmy i ruchy wielopłaszczyznowe, metoda ta uwzględnia szczegółową analizę poszczególnych faz chodu. Indywidualnie prowadzone tzw. ćwiczenia funkcjonalne pozwalają nie tylko na zwiększenie siły mięśni kończyn dolnych, ale także na wyeliminowanie typowego dla osób starszych „chodu szurającego”, zwiększającego ryzyko potknięcia i upadku.
Trening sensomotoryczny. Trening sensomotoryczny to ćwiczenia koordynacji mięśniowej i kontroli posturalnej. Jest nakierowany na stymulację i łączne usprawnianie funkcji sensorycznej i ruchowej. Obejmuje stopniowe zwiększanie wymagań systemom kontrolnym pod warunkiem uzyskiwania bezpiecznych i kontrolowanych reakcji równoważnych. W ćwiczeniach wykorzystuje się podłoże niestabilne, co w efekcie systematycznego treningu powoduje zwiększenie dynamicznej kontroli stawów oraz równowagi ciała. Jest to trening funkcjonalny, gdyż podobnie jak w codziennej aktywności ruchowej, na podłożu niestabilnym nie jest możliwe zaplanowanie strategii reakcji równoważnych (sposobu wykonania ruchu). Wyniki najnowszych badań wskazują, że trening sensomotoryczny poprzez zwiększenie kontroli posturalnej może ograniczyć ryzyko upadków osób starszych.
Tai Chi. Tai Chi to wywodząca się z Chin forma ćwiczeń fizycznych i duchowych, polegającą na wykonywaniu płynnych ruchów przy zachowaniu prawidłowej postawy ciała w połączeniu z koncentracją umysłu i oddechem. Aktywność fizyczna jest każdorazowo generowana od środka tułowia, a wykonywane harmonijne ruchy tworzą układ charakterystyczny dla danej formy. W przeprowadzonych niezależnie, kontrolowanych badaniach z udziałem starszych osób stwierdzono, że pod wpływem wykonywania ćwiczeń Tai Chi ich równowaga dynamiczna ulega zwiększeniu, a tym samym ryzyko upadków maleje.
Pilates. Metoda Pilates należy do grupy tzw. Body-Mind Exercises. Zakłada zwiększenie siły oraz elastyczności mięśni całego ciała poprzez świadomą aktywację głębokich struktur mięśniowo-więzadłowych. Ich prawidłowe funkcjonowanie jest niezbędne dla właściwej stabilizacji i koordynacji podczas ruchów złożonych, zwłaszcza chodu i czynności życia codziennego. Każdy ruch w tym systemie jest poprzedzony uzyskaniem tzw. cylindra stabilizacji mięśniowej wokół kręgosłupa, a wykonanie ćwiczenia jest skoordynowane z oddychaniem. Podkreśla się bezpieczeństwo stosowania tej metody, dodatkowo wynikające z prowadzenie ruchów w umiarkowanym tempie, w fizjologicznym i bezbolesnym zakresie. System ćwiczeń Pilates, bazując na nauce prawidłowej postawy i biomechaniki ciała, może być wykorzystywany w prewencji upadków osób starszych.

P25
POSSIBILITIES OF USING EXERCISE MOVEMENT TECHNIQUES IN PREVENTION OF FALLS OF ELDERY PEOPLE

Mętel S.1, Milert A.2

1 Department of Physiotherapy, Institute of Physiotherapy, Faculty of Health Care, Jagiellonian University Medical College
2 Department of Bone and Joint Diseases, Institute of Physiotherapy, Faculty of Health Care, Jagiellonian University, Medical College

Keywords: falls, elderly people, exercise movement techniques

Introduction
The relationship between muscle weakness and lower body balance and the increased risk of falls particularly among elderly people is commonly known. In the studies on implementation of inactivity prevention methods, training programs involving resistance exercises supplemented by stretching, coordinating and balancing exercises are most frequently applied. However, effectiveness of these programs is poor. This may result from their limited influence on complex sensory-motor control system and little diversity of isolated exercises. The studies conducted over the last decade underline the feasibility of alternative methods of exercises in rehabilitation of elderly people, focused on the complex improvement of neuro-physiological mechanisms responsible for movement.
Purpose of the study
The purpose of the study is presentation of selected kinezytherapeutic techniques, having complex influence on neuro-muscular system, used in prevention of falls of eldery people.
PNF (Proprioceptive Neuromuscular Facilitation). The PNF method is widely used in kinezytherapy of patients with disturbances of neuro-muscular function. Besides the typical movements based on the natural muscle work on the basis of synergy and multi-plane exercises, this method accounts for the detailed analysis of walk-phases. The so called functional exercises, carried out individually, work to not only improve the strength of lower limbs but also eliminate the „shuffle-walk” typical for elderly people which increases the risk of stumbles and falls.
Sensory-motor training. Sensory-motor training comprises exercises of muscle coordination and posture control. It is focused on stimulation and improvement both of sensory and kinetic function. It includes the gradual increase of effort in control systems to train safe and controlled balance reactions. In this method an unstable base is used, which as a result of regular training, develops an increase in a dynamic joints control and body balance. This is functional training since, as in daily living activities, planning the strategy of the balance reaction (way of movement) on the unstable surface is not possible. The results of the newest studies indicate that sensory-motor training, by increasing posture control, may limit the risk of falls of elderly people.
Tai Chi. Tai Chi, originating from China, is a form of physical and mental exercises, which involves smooth movements while preserving correct body posture allied to concentration and proper breathing. Each time a physical activity is generated from the trunk, harmonious movements create the characteristic of a given form. Independently performed, controlled studies with the participation of the eldery have demonstrated that Tai Chi exercises increase their dynamic balance, and therefore reduce the risk of falls.
Pilates. The Pilates method belongs to the so called Body-Mind Exercises. Its aim is to increase the strength and elasticity of all body muscles by purposeful activation of deep tenomuscular structures. Proper tenomuscular functioning is necessary for correct stabilization and coordination during complex movements, particularly walking and daily living activities. In this system each movement is preceded by generating a so called cylinder of muscle stability around the spine and the exercises are coordinated with breathing. This method is regarded as safe and uses a moderate pace of exercises conducted in a painless range of movement. The Pilates method comprises instructions of correct posture and body mechanics and can be used in the prevention of falls in elderly people.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W37
Stan Zemankiewicz, M.D., PhD. Bartow Orthopedics Norbert Paul Zemankiewicz,
D.O.M.S. Nova University

Przeanalizowaliśmy wyniki 25 rewizji alloplastyki stawu biodrowego w późnych infekcjach oraz niepowodzeniach endoprotezoplastyki. Przygotowaliśmy protokół dla postępowania w późnym septycznym powikłaniu alloplastyki całkowitej biodra. W 25 rewizjach osiągnęliśmy 100% wyników satysfakcjonujących po wymianie endoprotezy, zastosowaniu antybiotykoterapii oraz implantacji nowej endoprotezy. Czas obserwacji mieści się pomiędzy 1985 a 1999 rokiem. Większość pacjentów miała pierwotną alloplastykę w wieku od 65 do 70 lat, natomiast rewizje endoprotez w 25 przypadkach były wykonane u tych samych pacjentów w wieku od 79 do 102 lat.

Tegoroczny Światowy Kongres Osteoporozy pod wieloma względami okazał się rekordowy w stosunku do poprzednich.
Streszczenia z Kongresu dostępne są już w formie suplementu online Osteoporosis International.


        W dniach 23-26 marca odbył się we Florencji World Congress On Osteoporosis, Osteoarthritis and Musculoskeletal Diseases. W kongresie wzięło udział 4082 uczestników, zgłoszono 1436 abstraktów. W trakcie 4 dni trwania spotkania przyznano 601 nagród. Program obejmował wykłady plenarne, sesje specjalistyczne i spotkania z ekspertami. Dwa najistotniejsze doniesienia naukowe to: wyniki leczenia osteoporozy z zastosowaniem abaloparatydu oraz romososumabu, który jest częścią łańcucha parathormonu. Po 18 miesiącach leczenia abaloparatydem uzyskano redukcję liczby złamań kręgosłupa o 86%, pozakręgowych o 43% i o 70% procent osteoporotycznych złamań głównych. Po rocznym leczeniu romososumabem uzyskano wzrost BMD kręgosłupa o 13%, i redukcję złamań w jego kontynuacji denosumabem uzyskano wzrost BMD kręgosłupa o 13 % i redukcję złamań kręgowych o 73%. Poranna sesja w sobotę 25 marca rozpoczęła się wykładem autorstwa Cyrus Cooper, który omawiał znaczenie żywienia w zdrowiu kości. W pierwszej kolejności przedstawił potencjalne strategie zapobiegające wystąpieniu złamania na przestrzeni całego życia:
      a) osiągnięcie maksymalnej, genetycznie uwarunkowanej masy kostnej poprzez prawidłowy rozwój hormonalny w pierwszych 2 dekadach życia oraz stosowanie odpowiedniej diety i aktywności ruchowej
      b) opóźnienie utraty masy kostnej w wieku średnim i początkowym okresie starzenia się,
      c) zmniejszenie utraty masy kostnej w późniejszym życiu.
      Autor przypomniał, że przez całe życie kluczowymi komponentami diety powinny być: wapń i witamina D, ponadto: witaminy (B,C,E), magnez, cynk, polifenole, proteiny. Zwrócił uwagę jednak, że są one różnie powiązane z gęstością mineralną i ryzykiem złamania w dzieciństwie i dorosłym życiu. W kolejnym wykładzie prof. Dawson-Hughes podkreślała powiązanie pomiędzy witaminą D i ryzykiem upadku oraz, zwróciła uwagę, że obecnie trwają badania mające na celu ustalenie optymalnego dla profilaktyki upadków poziomu 25(OH)D w osoczu. Prof. Dawson-Hughes zaznaczyła również brak standaryzacji testów służących do oceny poziomu 25-hydroksy witaminy D. Próby ich zdefiniowania są jednym z ważniejszych wyzwań. Na zakończenie, zwrócono uwagę jak bardzo istotną kwestią jest zidentyfikowanie tej grupy populacji, który mógł by najbardziej zyskać na suplementacji wapniem i witaminą D.
      Podczas poprzedniego kongresu WCO sarkopenia została uznana za jeden z głównych problemów zdrowia publicznego, dlatego znacząca część sesji 25 marca została poświęcona mięśniom. Prof. Vellas podczas swojego wykładu plenarnego przedstawił leki, które potencjalnie mogą leczyć sarkopenię. Omówił działanie, będących obecnie w fazie badań, przeciwciał dla miostatyny, testosteronu, SARM, hormonu wzrostu, estrogenu i leptyny. W kolejnym wystąpieniu dr Beaudart, w oparciu o przeglądy systematyczne i metaanalizy wykazał związki pomiędzy sarkopenią a: umieralnością, spadkiem sprawności funkcjonalnej, upadkami i hospitalizacjami. Informacje te zostały potwierdzone w badaniu, którym objęci zostali pacjenci ze złamaniami biodra. W grupie z sarkopenią stwierdzono znaczące podwyższanie ryzyka niekompletnego odzyskania sprawności funkcjonalnej, w porównaniu z grupą bez sarkopenii. W innym niewielkim badaniu, przeprowadzonym na grupie pacjentów skierowanych na oddział ortogeriatryczny w następstwie złamania bkku, sarkopenia (stwierdzona wg. międzynarodowych i lokalnych kryteriów) nie miała wpływu na przewidywaną jednoroczną umieralność (predicted 1-year mortality). W kolejnym badaniu obejmującym 442 starsze osoby, sarkopenię powiązano z wyższymi kosztami podstawowej opieki zdrowotnej i leczenia szpitalnego, a także zinstytucjonalizowaną i niezinstytucjonalizowaną stałą opieką.
      Zespół kruchości (frailty) – definiowany jako syndrom geriatryczny charakteryzujący się zwiększoną wrażliwością na czynniki środowiskowe, był szeroko definiowany zarówno podczas prezentacji ustnych jak i sesji plakatowych. Z powodu braku jasnej i przyjętej definicji operacyjnej tego syndromu, jedna z prezentacji miała szczególne znaczenie. W badaniu kohortowym obejmującym 662 seniorów przebywających w domach opieki, Fanny Bucking oceniła stopień, w jakim dziesięć różnych definicji operacyjnych frailty jest w stanie przewidywać jednoroczną umieralność i ryzyko upadków. Autorka wykazała, że spośród ocenionych definicji operacyjnych, najbardziej predykcyjna w zakresie jednorocznej umieralności jest definicja Tilburga i „SHARE Frailty Instrument”, a w przewidywaniu upadków „Groningen Frailty Indicator”.

Członkowie Scientific Advisory Board, prowadzeni przez osoby Prof Rene Rizzoli oraz Prof Cyrusa Coopera, wybierali streszczenia do wystąpień ustnych spośród 1436 abstraktów, które zostały przyjęte. Streszczenia zostały opublikowane jako suplement Osteoporosis International (vol 28, supp 1) pod adresem www.

W trakcie 4 dni trwania spotkania przyznano 601 nagród. Wśród nich znalazły się:
• The 2017 ESCEO Medal of Excellence
• The ESCEO-IOF Herbert Fleisch Medal
• The IOF Medal of Achievement
• The IOF Olof Johnell Science Award
• The ESCEO-IOF-UCB Awards
• The IOF President’s Awards
• The IOF Committee of National Societies Award
• The ESCEO-AgNovos Healthcare Young Investigator Awards
• The Best CNS Booth
• The ESCEO-IOF Pierre Meunier Young Scientist Award
• The ESCEO-Eli Lilly Scholarships

W trakcie trwania Kongresu, dużą uwagę poświecano promocji kolejnego spotkania które odbędzie się już 19-22.04.2018 w Krakowie w Centrum Kongresowym ICE. W załączeniu znajduje się ulotka zawierająca najważniejsze zagadnienia jakie będą poruszane podczas spotkania oraz podstawowe informacje organizacyjne.

P21

SARCOPENIA IN UKRAINIAN WOMEN: ASSESSMENT AND DETERMINATION OF LEAN BODY MASS DEFICIENCY

Povoroznyuk V., Dzerovych N.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine 

Key words: sarcopenia, muscle mass, appendicular skeletal mass index, cutoff, women

Introduction. Sarcopenia is been defined as an age-related reduction in muscle mass, strength and performance. Muscle mass peaks by fourth decade and then decreases at the rate of 1% after the age of 50 years. Prevalence of sarcopenia varies widely (5-70%) according to age, sex, ethnicity and the criteria used for its definition [Marwaha R. et al., 2014].

The aim of this study was to evaluate the normative data of lean mass in the healthy Ukrainian women.

Materials and methods. 301 women aged 20-87 years (mean age – 57.6±0.9 yrs; mean height – 1.62±0.004 m; mean weight – 63.5±0.5 kg, body mass index – 24.2±0.2 kg/m²) were examined. No subject had any systemic disorders (endocrine, renal, hepatic et al.) or took medications known to affect the skeletal and muscle metabolism. The women were divided into the following age-dependent groups: 20-29 yrs (n=25), 30-39 yrs (n=27), 40-49 yrs (n=22), 50-59 yrs (n=62), 60-69 yrs (n=91), 70-79 yrs (n=59), 80-87 yrs (n=15). The lean and fat masses, bone mineral density (BMD) were measured by the DXA method (Prodigy, GEHC Lunar, Madison, WI, USA). Appendicular skeletal mass (ASM) was measured at all the four limbs with DXA. We’ve also calculated the appendicular skeletal mass index (ASMI) according to the formula: ASM/height (kg/m²). Low muscle mass values conform to the following definitions: European guidelines (ASMI <5.5 kg/m²) [Cruz-Jentoft A.J. et al., 2010], less than 20% of sex-specific normal population and two SD below the mean of the young adult Ukrainian females (20-39 yrs). “Statistika 6.0” © StatSoft, Inc. was used for data processing purposes.

Results. We observed a significant decrease of ASM with age (20-29 yrs – 16.5±0.4 kg, 30-39 yrs – 16.4±0.3 kg, 40-49 yrs – 17.0±0.5 kg, 50-59 yrs – 16.9±0.3 kg; 60-69 yrs – 16.5±0.2; 70-79 yrs – 15.8±0.3; 80-87 yrs – 15.3±0.3; F=2.7; p=0.01). The ASMI values corresponding to a cutoff of low muscle mass by the definitions used were as follows: <5.5 kg/m² (European guidelines), <5.7 kg/m² (<20^th percentile of sex specific population), <4.8 kg/m² (two SD below the mean of young Ukrainian females aged 20-39 yrs). The prevalence of low muscle mass in women aged 65 yrs and older based on the above three criteria was 12%, 16% and 1.7%, respectively. ASM was positively correlated with the total fat mass (r=0.20, p=0.0006) and BMD at all sites (BMD of spine (r=0.22, p=0.0002), BMD of femoral neck (r=0.29, p<0.0001)).

Conclusion. Peak muscle mass among the Ukrainian women is achieved in the fifth decade. The cutoff value of ASMI (<4.8 kg/m²) defined as two SD below the mean of reference young population was lower in this study compared with the Rosetta Study (<5.5 kg/m²). As for the sex specific cutoff (ASMI <5.7 kg/m²), this index was similar to the data of the Health ABC study (<5.67 kg/m²) [Cruz-Jentoft A.J. et al., 2010]. Appendicular skeletal mass was positively correlated with total fat mass and BMD at all sites.

P21 

SARKOPENIA w populacji UKRAIŃSKICH KOBIET: OCENA ORAZ OKREŚLENIE NIEDOBORU BEZTŁUSZCZOWEJ MASY CIAŁA

Povoroznyuk V., Dzerovych N.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine

Słowa kluczowe: sarkopenia, masa mięśniowa, appendicular skeletal mass index, punkt odcięcia, kobiety