I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s171-173.

P44
OBRAZOWANIE ZMIAN ZAPALNYCH STAWÓW Z WYKORZYSTANIEM METODY SCYNTYGRAFICZNEJ I TERMOGRAFICZNEJ

Stepień A.,1 Pawlus J.,1 Nowak E.,2 Kulka J.,2 Giełżecki J.,3 Kraft O.,4 Puto T.,5 Klauz G.,6 Cymerys P.5
1 Zakład Medycyny Nuklearnej, 5 Wojskowy Szpital Kliniczny, Kraków
2 Wydział Fizyki i Informatyki Stosowanej, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków
3 Wydział Metalurgii i Inżynierii Materiałowej, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków
4 Zakład Medycyny Nuklearnej, Szpital Uniwersytecki, Ostrawa, Republika Czeska
5 Zakład Radiologii, 5 Wojskowy Szpital Kliniczny, Kraków
6 Klinika Ortopedii, 5 Wojskowy Szpital Kliniczny, Kraków

Słowa kluczowe: zapalenie stawów, scyntygrafia, termografia

Wprowadzenie
W odniesieniu do stanów zapalnych stawów i kości w większości przypadków badanie rentgenowskie, ultrasonograficzne i laboratoryjne, w oparciu o stan kliniczny, są wystarczające do postawienia rozpoznania. Jednak w niektórych przypadkach konieczne jest rozszerzenie procesu diagnostycznego o inne techniki obrazowe, takie jak scyntygrafia, czy termografia. Scyntygrafia jednofazowa wnosi niewiele informacji na temat dynamiki procesu chorobowego i jego charakteru. Stosując technikę trójfazową uzyskujemy zwiększenie stopnia swoistości i zdolności różnicowania zapalenia tkanki kostnej od tkanek miękkich. Pierwsza faza (0-60 s) jest miarą przepływu krwi, druga faza (1-3 min) – tkankowej przestrzeni naczyniowej, zaś trzecia (2-4 godz.) – nasileniem procesów metabolicznych tkanki kostnej. W trójfazowym badaniu izotopowym aktywnego procesu zapalnego układu kostno-stawowego widoczny jest zwiększony przepływ krwi w fazie tętniczej (I faza), lokalne przekrwienie w fazie włośniczkowej (II faza) i zwiększone gromadzenie w fazie statycznej (III faza). Cenne uzupełnienie metody scyntygraficznej może stanowić nieinwazyjna technika jaką jest termografia. Termogramy odzwierciedlają procesy patofizjologiczne zachodzące wewnątrz organizmu, gdyż zmiany temperatury narządów lub tkanek są jednym z pierwszych czynników rozpoczynającego się lub trwającego procesu chorobowego. Celem pracy było porównanie obrazowania zapaleń stawów z wykorzystaniem scyntygrafii techniką dynamiczną i termografii.
Materiał i metoda
Scyntygrafię osteotropową oraz termografię wykonano u 32 chorych (17 kobiet i 15 mężczyzn), średnia wieku 49 lata z podejrzeniem zapalenia stawów. Trójfazowa scyntygrafia: Obrazowanie wykonywano bezpośrednio (I i II faza) oraz po 2 godzinach (III faza) od dożylnego podania 99mTc-Medronate II Agent (Amersham) z wykorzystaniem cyfrowej gamma kamery X Ring (Mediso). Termografia: Użyto kamerę ThermaCAM S60 (FLIR SYSTEM). Detektor promieniowania termicznego stanowiła matryca 320×240 niechłodzonych mikrobolometrów, rozdzielczość termiczna 0.08 0C (dla 30 0C). Zastosowano automatyczną korekcje temperatury i współczynnika emisyjności. Badania prowadzano w porównywalnych warunkach.
Wyniki
Scyntygrafia wykazała nieprawidłowe gromadzenie znacznika w układzie kostno-stawowym u wszystkich badanych. W termografii nieprawidłowości obserwowano u 91% pacjentów. Podwyższoną temperaturę w regionie procesu chorobowego stwierdzono u pacjentów, których zaburzenia scyntygraficzne były widoczne we wszystkich fazach badania (87%). Zmiany hypotermiczne stwierdzono u chorych, u których podwyższoną aktywność radioznacznika zaobserwowano tylko w późnej fazie badania scyntygraficznego (13%).
Wnioski
Scyntygrafia osteotropowa i termografia wykazały wysoką czułość w obrazowaniu procesu zapalnego w układzie kostno- stawowym. Zaburzenia hypertermiczne odpowiadały zmianom, które na podstawie badania scyntygraficznego oceniono jako aktywny-czynny proces zapalny. Z kolei zaburzenia hypotermiczne charakteryzowały zmiany, które w badaniu scyntygraficznym oceniono, jako przewlekły proces zapalny. Pomiar temperatury tkanek objętych procesem zapalnym może posłużyć do oceny aktywności i monitorowania procesu zapalnego. Brak szczegółów anatomicznych i płaszczyznowe odwzorowanie obrazu termograficznego nie pozwalają na różnicowanie zakresu tkanek objętych procesem zapalnym. Stwarza to konieczność stosowania jej łącznie z innymi technikami obrazowymi i traktowania jako badania komplementarnego.

P44
VISUALIZATION JOINTS INFLAMMATION USING SCINTIGRAPHY AND THERMOGRAPHY

Stepien A.1, Pawlus J.1, Nowak E.2, Kulka J.2, Gielzecki J.3, Kraft O.4, Puto T.5, Klauz G.6, Cymerys P.5
1 5th Clinical Military Hospital, Department of Nuclear Medicine, Cracow Poland
2 AGH University of Science and Technology, Faculty of Physics and Applied Computer Science, Cracow Poland
3 AGH University of Science and Technology, Faculty of Metallurgy
4 University Hospital, Department of Nuclear Medicine, Ostrava Czech Republic
5 5th Clinical Military Hospital, Department of Radiology, Cracow Poland; 6 5th Clinical Military Hospital, Department of Orthopedics, Cracow Poland

Keywords: joints inflammation, scintigraphy, thermography

Introduction
In the majority cases of the joint and bone inflammation such examinations as standard radiography, ultrasonography and laboratory investigation are sufficient to diagnosis establishing. However some cases need to widen of diagnostic process for other imaging techniques like scintigraphy or thermography. One-phase scintigraphy give not enough information of dynamics and character of pathological process and three-phase scintigraphy offers higher specificity and possibility of differentiation between bone and soft tissue inflammation. The first phase (0-60 s) reflects blood flow, the second phase (1-3min) – tissue vascular space, and the third phase (2-4 h) – increased metabolic processes of bone tissue. Three-phase scintigraphy of active bone-joint system inflammatory process reveals increased blood flow in arterial phase (I phase), local hyperaemia in capillary phase (II phase) and increased accumulation in static phase (III phase).
Valuable complement for scintigraphic method could constitute non-invasive thermography. Thermograms reflect pathophysiological processes occurring in organism because temperature changes of organs and tissues are one of the first factors of beginning or endless disease process.
The aim of this study was to compare imaging of joints inflammation using dynamic scintigraphy and thermography.
Materials and methods
Osteothrophic scintigraphy and thermography performed in 32 patients (17 females, 15 males, mean age 49) suspected of joints inflammation.
Three-phase scintigraphy: Imaging was obtained immediately and after 2 hours post-intravenous injection of 99mTc-Medronate II Agent (Amersham) using digital gamma camera X Ring (Mediso). Thermography: Visualization using camera ThermaCAM S60 (FLIR SYSTEM) was performed. Detector of infrared radiation was array 320 x 240 uncooled microbolometers with thermal resolution 0.08 0C (for 30 0C). Automatic correction of background temperature and emissivity was applied. Examinations were taken in the same conditions.
Results
In all patients scintigraphy was showed disorders in accumulation of the tracer in joint-bone system. In thermography abnormality of temperature distribution in 91% patients were observed.
Increased temperature in region of disease process was observed together with scintigraphic disorders visible in all phases this examination (87%). Hypothermic lesions were observed together with increased radiotracer accumulation visible in third phase of study (13%) only.
Conclusions
Osteothrophic scintigraphy and thermography were showed high sensitivity in joint-bone system inflammation imaging. Hyperthermic disorders were responded changes, which according to scintigraphy were evaluated as active inflammatory process. Hypothermic disorders were showed lesions, which in scitigraphy were evaluated as chronic inflammation.
Temperature distributions on a skin surface in inflammatory process allow to assess and monitoring of inflammation. Lack of anatomical details and two-dimensional imaging do not allow to differentiate the range of tissue involved inflammatory process. This is why thermography is complementary method and should be use together with other diagnostic techniques.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s187-188.

P42
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA SKOSTNIEŃ POZASZKIELETOWYCH PO OPERACJI TOTALNEJ PROTEZOPLASTYKI STAWU BIODROWEGO. WPŁYW SKOSTNIEŃ POZASZKIELETOWYCH W KLASYFIKACJI BROOKER’A NA ZAKRES RUCHU BIERNEGO W STAWIE BIODROWYM ORAZ NA POOPERACYJNĄ JAKOŚĆ ŻYCIA PACJENTÓW

Stolarczyk A.1,2, Nagraba Ł.1, Mitek T1,Kołodziejski P.1

1 Klinika Ortopedii i Rehabilitacji II Wydział Lekarski Akademia Medyczna w Warszawie
2 Zakład Rehabilitacji Klinicznej Oddziału Fizjoterapii II Wydział Lekarski Akademia Medyczna w Warszawie

Słowa kluczowe: Skostnienia pozaszkieletowe, skala Brookera, jakość życia

Wstęp
Skostnienia pozaszkieletowe to łagodne niefizjologiczne obszary tworzenia tkanki kostnej w tkankach miękkich. Nasilenie objawów klinicznych związanych z występowaniem skostnień zależy od wielkości, ilości oraz miejsca ich występowania. Etiologia skostnień jest nadal nie do końca wyjaśniona. Przypuszcza się, że w procesie tym mogą brać udział czynniki genetyczne, śródoperacyjne niedokrwienie oraz reperfuzja krwi po operacji, traumatyzacja tkanek czy też urazy nerwów obwodowych. Nowsza teoria powstawania skostnień pozaszkieletowych opiera się na hipotezie nieprawidłowej indukcji komórek osteoprogenitorowych spowodowanej zaburzeniem równowagi stężeń czynników wzrostu.
W Polsce tematyka skostnień pozaszkieletowych powstających po totalnej protezoplastyce stawu biodrowego pozostaje nadal problemem niedostatecznie dostrzeżonym, mimo że wiele doniesień pochodzących z różnych ośrodków z całego świata określa częstość występowania skostnień u pacjentów po protezoplastyce stawu biodrowego na poziomie od 30 do 50%.
Cel pracy
Ocena częstości występowania skostnień pozaszkieletowych po zabiegu totalnej protezoplastyki stawu biodrowego.
Wpływ skostnień pozaszkieletowych w klasyfikacji Brooker’a na zakres ruchu biernego w stawie biodrowym oraz na pooperacyjną jakość życia.
Materiał i metoda
Materiał pracy stanowili pacjenci poddani operacji totalnej protezoplastyki stawu biodrowego w Klinice Ortopedii i Rehabilitacji II Wydz. Lekarskiego Akademii Medycznej w Warszawie w okresie od stycznia 2001 do maja 2006 roku. Do pracy zakwalifikowano 113 osób w tym 67 kobiet oraz 46 mężczyzn. Wiek wahał się od 42 do 88 lat, średni wiek wyniósł 67 lat.
Dostępne dane pacjentów jak i wpisy do książek operacyjnych zostały retrospektywnie przeanalizowane. Do oceny skostnień pozaszkieletowych posłużyły zdjęcia przedoperacyjne oraz porównawcze zdjęcia pooperacyjne wykonane w 2007 roku. Aby badanie było bardziej miarodajne zastosowano klasyfikację Brooker’a.
Zakres ruchu biernego badanej kończyny w stawie biodrowym zmierzono za pomocą standartowego goniometru podczas badania kontrolnego.
Pooperacyjna jakość życia została oceniona za pomocą jednej z najczęściej używanych i najbardziej uznanych skal – skali WOMAC Global Index.
Wyniki
Najwięcej skostnień pozaszkieletowych zakwalifikowano do stopnia I oraz II. Pacjenci z III i IV stopniem skostnienia wg Brooker’a osiągali mniejszy zakres ruchu biernego w stawie biodrowym niż pacjenci z niższymi stopniami w tej klasyfikacji. Pacjenci bez skostnień szkieletowych oraz ze skostnieniami stopnia I i II ocenili swoją jakość życia lepiej niż pacjenci ze skostnieniami stopnia II i IV.

Wnioski
Skostnienia pozaszkieletowe są istotnym problemem klinicznym, ponieważ występują u znacznego odsetka pacjentów poddanych operacji totalnej protezoplastyki stawu biodrowego. Skostnienia pozaszkieletowe tworzące się po operacji totalnej protezoplastyki stawu biodrowego mają wpływ na jakość życia oraz funkcję poddanego operacji stawu biodrowego. Ograniczenie ruchomości oraz pogorszenie jakości życia zależy od stopnia skostnień pozaszkieletowych.

P42
POSTOPERATIVE QUALITY OF LIFE IN THE PATIENTS WITH HETEROTOPIC OSSIFICATION AFTER TOTAL HIP REPLACEMENT

Stolarczyk A.1,2, Nagraba Ł.1, Mitek T.1,Kołodziejski P.1

1 Klinika Ortopedii i Rehabilitacji II Wydział Lekarski Akademia Medyczna w Warszawie
2 Zakład Rehabilitacji Klinicznej Oddziału Fizjoterapii II Wydział Lekarski Akademia Medyczna w Warszawie

Key words: heterotopic ossification, Brooker classification, quality of life

Introduction: The issue of heterotopic ossification after total hip arthroplasty isn’t satisfactory in Poland, meanwhile reports from the world’s health service centers describe it as high as 30 to 50%.
The main aim of the total hip replacement is the best final clinical effect of the treatment which is not only correct prosthesis implantation but also patients’optimal postoperative quality of life. For this reason clinicists should determine these factors with negative influence on operated patients’ life quality in order to eliminate them in the treatment process.
Aim of the study: To evaluate the incidence of heterotopic ossification after total hip arthroplasty and the influence of heterotopic ossification in Brooker classification on the range of hip passive motion and postoperative quality of life.
Materials and methods: From January 2001 to May 2006 113 patients (67 female and 46 male) in the mean age 67 (42 -88) were included into the study. Retrospective analysis included patients’ available medical and surgical procedure data. Preoperative radiological pictures and postoperative radiograms taken in 2007 were used to assess heterotopic evaluation. Brooker classification was used.
The range of hip passive motion was measured with use of standard goniometer during a control examination.Postoperative quality of life was evaluated in WOMAC Global Index.
Results: Initial study showed 36% incidence of heterotopic ossification after total hip replacement. The most cases of heterotopic ossification qualified grade I and II. Patients with III and IV grade of ossification according to Brooker acquired shorter range of passive motion than patients with lower grades. Patients without heterotopic ossification and patients with ossifications of grade I and II evaluated the quality of life higher than patients with grade III and IV.
Conclusions: Occurring in a significant percentage of patients who underwent total hip arthroplasty heterotopic ossification is a major clinical issue. Heterotopic ossification following total hip replacement procedure influence the quality of life and impair function of the operated hip joint.
Limitation of movement range as well as lowering of life’s quality depends on heterotopic ossification grade.

W ramach kursu, który odbędzie się w Genewie, International Osteoporosis Foundation oprócz darmowego udziału oferuje możliwość uzyskania dofinansowania podróży.

Kurs skierowany jest do specjalistów medycyny zajmujących się chorobami kości u osób dorosłych.
Osoby zakwalifikowane mają możliwość uzyskania dofinansowania podróży (w wysokości 300 CHF).
Zaintersowani aplikacją mają możliwość zgłaszać swoje kandydatury najpóźniej do 1.10.2016.
Zgłoszenia należy skierować na adres avanleersum@iofbonehealth.org.

Aplikacja powina zawierać:
 - krótkie CV (z informacją o dotychczasowym zaangażowaniu w leczenie chorób kości u dorosłych),
 - spis publikacji (jeśli istnieje),
 - list polecający z macierzystej instytucji potwierdzający wsparcie w zakresie genetycznych chorób kości u dorosłych.

W pierwszej kolejności rozpatrywane będą wnioski członków Committee of Scientific Advisors (CSA), w tym jego pracownicy oraz aplikanci będący związani z towarzystwami naukowymi współpracującymi z IOF (CNS).
W Polsce do zrzeszonych CNS zaliczamy Polskie Towarzystwo Osteoartrologii (Kraków) oraz Wielodyscyplinarne Forum Osteoporotyczne (Warszawa).

W ramach kursu dostępne jest 25 miejsc.

Pełny program kursu:

Miejsce kursu:
Hotel Royal
41-43 Rue de Lausanne
Geneva – Switzerland

Więcej informacji na stronie www.

Kontakt z organizatorem:
International Osteoporosis Foundation
Ageeth Van Leersum
Tel: +41 22 994 01 23
Email: avanleersum@iofbonehealth.org

Źródło: https://www.iofbonehealth.org/genetic-disorders-bone-and-their-adult-expression

P38

THE EFFECT OF PERIPHERAL SEROTONINE PATHWAY ON BONE BIOMECHANICAL PARAMETERS IN RATS WITH EXPERIMENTAL CHRONIC RENAL FAILURE.

Oksztulska-Kolanek E.¹, Pawlak D.², Znorko B.¹, Domaniewski T.¹, Michałowska M.², Brzóska MM.³, Pawlak K.¹

¹Zakład Farmakoterapii Monitorowanej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

²Zakład Farmakodynamiki, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

³Zakład Toksykologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Key words: serotonin, 5-hydroxyindole acetic acid, biomechanical testing 

Objectives. Serotonin (5-HT) is a neuropeptide, which plays an important role in bone metabolism. There are two types of serotonin, which exert antagonistic effects depending on its sites of synthesis. When serotonin is produced peripherally via duodenum cells, it acts as a hormone to inhibit bone formation.  In contrast, when produced in the brain, this amine acts as a neurotransmitter enhancing bone formation and inhibition of bone resorption.

Aim. The aim of the study was to assess the impact of changes in peripheral 5HT and its metabolite – 5-hydroxyindoleacetic acid (5HIAA) concentrations on biomechanical parameters of the femur in rats with experimental chronic renal failure (CRF).

Material and methods. Forty one month-old Wistar male rats were randomly allocated into subtotal nephrectomy and sham operation. Blood samples and bones were collected one and three months after surgery, respectively. The concentration of 5-HT and 5HIAA was determined using HPLC. Left femurs was dissected and stored until biomechanical testing. The biomechanical properties of the left femur were measured using three-point-bending test. The biomechanical properties were determined by following parameters: S= stiffness; F_y=yield load; dl(F_y)=displacement at the yield point; F_u=ultimate load; dl(F_u)=displacement at fracture; W=work to fracture; E=Young modulus, σ_y=yield stress and σ_u=ultimate stress.

Results. The results indicate a statistically significant increase in levels of serotonin and its metabolite 5HIAA in serum of rats with CRF compared to the corresponding control groups. After adjusting for body weight, we observed an increase following parameters: dl (F_u), W, stiffness and σ_y in CRF rats in comparison to control groups. Conversely, F_y was significantly reduced in the early stage of CRF compared to controls, however, its values increased with the development of disease. The positive correlation was between 5-HT and 5 HIAA levels, while these parameters were inversely related to bone stiffness. Both 5-HT and 5HIAA were positively associated with dl(F_u). Moreover, 5HIAA positively  correlated with W, E, and σ_u, and the tendency to positive relationship was observed between 5-HT and σ_u.

Conclusions. As a consequence of CRF, the elevation in the peripheral serotonin pathway metabolites occur, which resulting in decreased bone stiffness. Simultaneously, 5-HT and particularly 5HIAA seem to have beneficial effect on bone plasticity and bone material properties.

P38

Wpływ obwodowego układu serotoninergicznego na parametry biomechaniczne kości szczurów z eksperymentalną przewlekłą niewydolnością nerek

Oksztulska-Kolanek E.¹ Pawlak D.² Znorko B.¹, Domaniewski T.¹, Michałowska M.², Brzóska MM.³ Pawlak K.¹

¹Zakład Farmakoterapii Monitorowanej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

²Zakład Farmakodynamiki, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

³Zakład Toksykologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Słowa kluczowe: serotonina, kwas 5-hydroksyindolooctowy, testy biomechaniczne

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 144-145

P38

WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ KOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY W POPULACJI WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO – MAZURSKIEGO – BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE

Grabala P.¹, Kossakowski D.¹, Król E.¹, Macias T.¹, Abramowicz P.², Konstantynowicz J.²

¹Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Olsztynie, Oddział Ortopedyczno-Urazowy

²Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Słowa kluczowe: złamania u dzieci, najczęstsze złamania

Cel. Złamania w populacji wieku rozwojowego są częste, szczególnie w okresie okołopokwitaniowym, zaś złamania powtarzające się oraz powstające w wyniku mechanizmu niskoenergetycznego mogą stanowić istotny problem kliniczny. Ponieważ nie ma pełnych i wiarygodnych danych na temat łamliwości w polskiej populacji dziecięco-młodzieżowej, celem pracy była ocena epidemiologiczna występowania złamań w wieku 0-18 lat wśród populacji typowego dużego miasta.

Materiał i metody. Badaniami objęto całą populację w wieku 0-18 lat z Olsztyna i terenu województwa warmińsko-mazurskiego (poza powiatem elbląskim). W okresie od stycznia do grudnia 2010 przeprowadzono analizę częstości złamań w oparciu o rejestr urazów i przyjęć w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie oraz z wykorzystaniem metody ankietowej (kwestionariusz). Spośród wszystkich analizowanych urazów wzięto pod uwagę jedynie złamania udokumentowane radiologicznie i klinicznie. Oceniono lokalizację złamań i dystrybucję występowania złamań w zależności od wieku i płci.

Wyniki. W liczącej 275426 populacji dziecięco-młodzieżowej Olsztyna i terenu województwa warmińsko-mazurskiego objętej badaniem, w roku 2010, zarejestrowano 758 nowych epizodów złamań u osób do 18 roku życia (0,36%, ze szczytem łamliwości przypadającym na wiek dojrzewania). Stwierdzono wyższą częstość złamań u chłopców niż u dziewcząt (Ch-489, Dz-269; odpowiednio 64,5% 35,5%). Najczęstszą lokalizację stanowiły złamania przedramienia (ogółem 291) oraz złamania w obrębie obręczy barkowej i kości ramiennej (ogółem 153). Najniższa częstość dotyczyła złamań w obrębie kręgosłupa i miednicy, powstających prawie zawsze w wyniku urazu wysokoenergetycznego (1,7% ogółu złamań).

Wnioski. Dane epidemiologiczne w populacji typowego dużego miasta w Polsce potwierdzają lokalizację najczęstszych złamań u dzieci i młodzieży (kości przedramienia: 38% wszystkich złamań), a także przewagę złamań u płci męskiej wśród populacji wieku rozwojowego (chłopcy: 64% wszystkich złamań). Częstość złamań wzrasta wyraźnie po przekroczeniu 3 rż, co jest związane ze zwiększającą się aktywnością ruchową. Skala problemu jest podobna do opisywanej w innych krajach europejskich.

P38

INCIDENCE OF FRACTURES AMONG CHILDREN AND ADOLESCENTS IN THE WARMIAN-MASURIAN PROVINCE – A ONE YEAR EPIDEMIOLOGICAL SURVEY

Grabala P.¹, Kossakowski D.¹, Król E.¹, Macias T.¹, Abramowicz P.², Konstantynowicz J.²

¹Wojewódzki Specjalistyczny Szpital Dziecięcy w Olsztynie, Oddział Ortopedyczno-Urazowy

²Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Keywords: pediatric fractures, most frequent fracture

Aim. Fractures during growth are common with the peak prevalence around peripubertal period and, additionally, recurrent or low trauma fractures are considered a major health problem. There is scarce information available on fragility in Polish children and adolescents. Therefore, the objective of this study was to achieve possibly complete and reliable data regarding fracture incidence in population aged 0-18 years, residents of a typical urban and rural areas in Poland.

Materials and methods. Total population aged 0-18 years from the city of Olsztyn and the region of Warmian-Masurian Province was studied. An analysis of fracture incidence was carried out through January to December 2010, based on hospital admission records, data on injuries from the emergency departments and orthopedic clinics at Provincial Children’s Hospital in Olsztyn. Of all injuries consecutively recorded, only the fractures with both clinical and radiological evidence were included in the survey. Fracture site and sex-related distribution of fragility were investigated.

Results. Among the total population of children and adolescents (N = 275,426) inhabitant city of Olsztyn and Warmian-Masurian Province, 758 new fracture events (0.36%) in individuals under 18th year were recorded in 2010. The maximum prevalence of fragility was found in pubertal age, and boys showed higher fracture rates than girls (64.5% vs 35.5%). The most frequent fracture sites were forearm (n=291) and humerus/clavicle/shoulder (n=153). Spine and pelvis fractures resulting usually from high energy trauma represented a rare location (1,7%). Interestingly, 5% of all events were femoral shaft/neck.

Conclusions. Our epidemiological data obtained in the population aged 0-18 years derived from a representative Polish urban/rural areas are consistent with previous reports and confirm a typical fracture site (forearm: 38% of all fractures), and predominant occurrence in males (boys: 64%). Fracture prevalence increases considerably after 3rd year of life, which may be associated with lifestyle alterations, motor pattern and increased activity. The relevance and range of pediatric fractures are similar to those reported in other European countries.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s173-174.

P45
ODLEGŁE WYNIKI BEZCEMENTOWEJ ALLOPLASTYKI STAWU BIODROWEGO W KOKSARTROZIE DYSPLASTYCZNEJ

Drobniewski M., Synder M.
Klinika Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej II Katedry Ortopedii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Wojewódzkie Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu im. dr Z. Radlińskiego ul. Drewnowska 75, 91 – 002 Łódź

Słowa kluczowe: rozwojowa dysplazja stawu biodrowego, koksartroza dysplastyczna, alloplastyka stawu biodrowego

Wstęp
Jedną z najczęstszych przyczyn powstawania wtórnych zmian zwyrodnieniowych stawów biodrowych jest rozwojowa dysplazja stawu biodrowego. W chwili obecnej, leczeniem z wyboru zaawansowanych postaci koksartrozy dysplastycznej jest zabieg chirurgiczny – endoprotezoplastyka.
Cel badań
Celem pracy jest ocena wyników leczenia zaawansowanej koksartrozy dysplastycznej metodą całkowitej bezcementowej alloplastyki stawu biodrowego wykonanej u chorych w wieku do 50 roku życia.
Materiał i metody badań
Analizie poddano 177 chorych, u których wykonano alloplastykę bezcementową w 220 dysplastycznych stawach biodrowych. Grupę kontrolną stanowiło 208 pacjentów, u których wykonano bezcementową alloplastykę stawu biodrowego o etiologii innej niż dysplazja. Średni wiek pacjentów w grupie badanej wynosił 38,3 lat, a w grupie kontrolnej 41,8 lat. Chorych w obu grupach oceniano na podstawia badania klinicznego i radiologicznego.
Wyniki badań
W grupie badanej uzyskano w 11,8% przypadków wynik bardzo dobry, w 27,7% wynik dobry, w 42,7% wynik dostateczny i w 17,8% przypadków wynik zły. W grupie kontrolnej wyniki te przedstawiały się odpowiednio: 43,0%, 31,1%, 15,9% i 10%. W 16,8% operowanych bioder w grupie badanej konieczne były zabiegi rewizyjne ( w grupie kontrolnej w 15,1% przypadków).
Wnioski
Koksartroza dysplastyczna jest trudną do leczenia chorobą stawu biodrowego i wymaga dużego doświadczenia od leczącego. Z tego powodu zabiegi operacyjne powinny być wykonywane w wyspecjalizowanych ośrodkach ortopedycznych. Przystępując do leczenia należy liczyć się z możliwością wystąpienia szeregu powikłań.

P45
LONG – TERM RESULTS OF UNCEMENTED TOTAL HIP ARTHROPALSTY IN DYSPLASTIC COXARTHROSIS

Drobniewski M., Synder M.
Klinika Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej II Katedry Ortopedii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
Wojewódzkie Centrum Ortopedii i Rehabilitacji Narządu Ruchu im. dr Z. Radlińskiego ul. Drewnowska 75, Łódź 91 – 002

Aims: The purpose of the study was to evaluate the long-term results of uncemented total hip arthroplasty (THA) in young patients (below 50 years of age) with dysplastic coxarthrosis.
Material and Methods: In the last twenty years, 862 primary uncemented total hip arthroplasty (THR), were implanted in our Institution. This surgery was performed in 459 patients. From this group 220 hips in 177 patients (167 women and 10 men), who had dysplastic coxarthrosis, were included in our study. The left hip was operated in 66 and the right one in 68 patients. Bilateral surgery was performed in 43 cases. The means age at the time of hip surgery was 38, 3 years (range from 18 to 49 years). The mean follow-up was 9, 3 years (range from 2 years to 18, 6 years). In 167 (75, 8%) patients the operative treatment of DDH was performed during the early childhood (Colonna-Zahradnicek procedures, Dega, Pemberton and Salter pelvic osteotomies). Only 39 (17, 7%) patients were treated in the childhood conservatively by means of overhead extension, Frejka pillow or Pavlik harness. All patients were evaluated clinically and radiological. For clinical evaluation the classification system proposed by Merle d’Aubigne and Postel with Charnley modification was used. For radiological evaluation of the steam implantation the classification system proposed by De Lee and Charnley was used and for the cup implantation the system by Gruen and Moreland. The femoral head displacement prior to THA surgery was classified according to Crowe at all. classification.
Results: Based on above mentioned criteria in 26 hips (11,8%) the final result was graded as very good, in 61 cases (27,7%) as good, in 94 hips (42,7%) as satisfactory and in the remaining 39 cases (17,8%) the final result was poor. We observed a very strong correlation between clinical and radiological results. According to Crowe and all. classification, in class I we noted 19 (61,3%) very good , 11 (35,5%) good, 1 (3,2%) satisfactory results. In class II in 5 cases (6,6%) the results was very good, 25 (32,9%) good and in 39 (51,3%) satisfactory results. In class III only in 2 cases the final result was graded as very good, and good in 23 hips (25,8%). In class IV there was no very good result, and we observed 19 (21,4%) poor results. In analyzed group in 37 (16,8%) patients the revision hip surgery was necessary because of aseptic prosthesis loosening.
Conclusions: The treatment of dysplastic coxarthrosis by means of THA is difficult. The high level of experience is necessary to perform this type of surgery. This type of THA should be performed only in selected orthopaedic centers. Starting the surgery one has to think about complications.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s188-189.

P43
BIOCHEMICZNE MARKERY OBROTU KOSTNEGO U PACJENTÓW Z OSTEOSARCOMA

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Rychłowska-Pruszyńska M.2, Laskowska-Klita T.1

1 Zakład Biochemii
2 Klinika Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, osteosarcoma, młodzież

Wstęp
U dzieci z chorobą nowotworową obserwowane są zaburzenia w układzie kostnym prowadzące do ostopenii, osteoporozy, a także złamań kości. Dane literaturowe wskazują, że ubytek masy kostnej może być skutkiem ubocznym terapii przeciwnowotworowej. Zmiany te stwierdza się u dzieci z nowotworami litymi w czasie leczenia i po jego zakończeniu, lecz niewiele jest danych dotyczących metabolizmu kostnego u tych chorych. Osteosarcoma (OS) jest pierwotnym nowotworem kości, którego szczyt zachorowalności przypada na drugą dekadę życia czyli okres intensywnego młodzieńczego wzrostu. Kompleksowe leczenie onkologiczne chorych z OS obejmujące chemioterapię w połączeniu z zabiegiem operacyjnym znacznie zwiększa szanse na ich całkowite wyleczenie, jednakże u około 20-30% pacjentów stwierdza się nawrót choroby.
Celem pracy było zbadanie biochemicznych markerów obrotu kostnego u pacjentów z osteosarcoma podczas terapii klinicznej.
Materiał i metody
Grupę badaną stanowiło 52 pacjentów (18 dziewcząt, 34 chłopców) w wieku 10 – 20 lat z osteosarcoma, leczonych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. W grupie kontrolnej było 70 (30 dziewcząt, 40 chłopców) zdrowych dzieci w wieku odpowiadającym grupie badanej. Pacjenci z OS otrzymywali w czasie chemioterapii adriamycynę, cisplatynę, metotreksat oraz ifosfamid według protokołu EORTC lub SFOP. Po chemioterapii wstępnej wykonywano zabieg operacyjny. W surowicy krwi pacjentów zbadano stężenie markerów kościotworzenia i resorpcji kości przed rozpoczęciem leczenia, podczas chemioterapii przed- i pooperacyjnej oraz po zakończonej terapii. Stężenie C-końcowego usieciowanego telopeptydu kolagenu typu I (CTX), osteokalcyny (OC) i aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej (BALP) oznaczono przy użyciu metod immunoenzymatycznych ELISA.
Wyniki
Uzyskano zbliżone wartości badanych markerów obrotu kostnego u dziewcząt i chłopców z OS przed leczeniem w porównaniu do grupy kontrolnej. Natomiast podczas chemioterapii przed i pooperacyjnej stwierdzono obniżenie zarówno stężenia OC, CTX jak i aktywności BALP u tych chorych. Największe obniżenie około 50% stwierdzono dla BALP (54.2±38.9 vs 103.5±71.3 U/L, p<0.01) u chłopców z osteosarcoma. Natomiast u dziewcząt z OS obserwowano około 40% spadek stężenia OC (38.6±25 vs 62.7±45.4 μg/L, p<0.05). Po zakończeniu leczenia średnie wartości wszystkich badanych markerów były zbliżone do tych uzyskanych przed rozpoczęciem chemioterapii wstępnej.
Wnioski
Uzyskane wyniki wskazują, że chemioterapia działa supresyjnie na markery kościotworzenia i resorpcji kości u pacjentów z osteosarcoma. Zaburzony proces przebudowy kości u dzieci i młodzieży podczas długotrwałej chemioterapii może predysponować tych chorych do rozwoju osteoporozy i złamań patologicznych w wieku dorosłym. Stąd, wymagane jest dalsze monitorowanie tempa obrotu kostnego oraz gęstości mineralnej kości u pacjentów z osteosarcoma po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego.

P43
BIOCHEMICAL BONE TURNOVER MARKERS IN PATIENTS WITH OSTEOSARCOMA

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Rychłowska-Pruszyńska M.2, Laskowska-Klita T.1

1 Department of Biochemistry
2 Clinical Department of Paediatric Oncological Surgery, Institute of Mother and Child, Warsaw

Key words: bone turnover markers, osteosarcoma, adolescents

Bacground
In children with malignancies skeletal manifestations, such as osteopenia, osteoporosis and bone fractures have been frequently described. It has been suggested that antineoplastic treatments rather than the disease itself can impair the development of bone mass and density. Children with solid tumors have been demonstrated skeletal problems during therapy and after completion of treatment, but there have been only few studies on bone turnover in these patients. Osteosarcoma (OS) is a primary malignant bone tumor with the peak incidence in the second decade of life during the adolescent growth spurt. Complex oncological treatment consisted of chemotherapy combined with surgery which substantially increased the cure rate of patients with OS, but systemic recurrence developed in approximately 20-30% of patients. The aim of this study was the investigation of biochemical bone turnover markers in patients with osteosarcoma during clinical therapy.
Patients and methods
The studied group consisted of 52 patients (18 girls, 34 boys) aged 10 – 20 years with osteosarcoma treated at the Institute of Mother and Child in Warsaw. The control group consisted of 70 (30 girls, 40 boys) healthy age-matched children. Patients with OS were treated with chemotherapy based on doxorubicin, high-dose methotrexate, cisplatin and the addition of ifosfamide according to EORTC or SFOP protocols. After neo-adjuvant chemotherapy surgery was performed. All the patients were evaluated for the serum concentration of bone formation and resorption markers before treatment onset, during pre-and postoperative chemotherapy and at the end of the treatment. The concentrations of C-terminal cross-linked telopeptide of type I collagen (CTX), osteocalcin (OC) and the activity of bone alkaline phosphatase (BALP) were performed immunoenzymatically using ELISA kits.
Results
We observed similar values of studied bone markers in girl and boys at the time of diagnosis in comparison to their healthy counterparts. Next, during pre- and postoperative chemotherapy lower concentrations of OC, CTX and activity of BALP were obtained in patients with OS. Among studied markers we determined the most decreased for BALP about 50% in boys during chemotherapy in comparison to the time of diagnosis (54.2±38.9 vs 103.5±71.3 U/L, p<0.01). In girls with OS we observed about 40% decreased for OC concentration (38.6±25 vs 62.7±45.4 μg/L, p<0.05). At the end of the clinical treatment all studied markers were similar to those obtained before chemotherapy.
Conclusions
Our results indicate that chemotherapy treatment for osteosarcoma has the suppressive effect on bone formation and resorption markers. Impaired accumulation of skeletal mass in children and adolescents during longitudinal chemotherapy might predispose these patients to osteoporosis and pathological fractures later in adulthood. Evaluation of changes in bone turnover and bone mineral density in patients with osteosarcoma will be done.

Zachęcamy do zapoznania się z przeglądem, opublikowanym online w Archives of Osteoporosis. Autorzy przeanalizowali wykorzystanie kalkulatora FRAX przy ustalaniu wytycznych terapeutycznych.

Opracowane przez WHO narzędzie do określania ryzyka złamania FRAX wykorzystuje się do określania 10-letniego prawdopodobieństwa złamania bliższego końca kości udowej oraz głównego złamania osteoporotycznego w oparciu o kliniczne czynniki ryzyka z opcjonalnym wykorzystaniem BMD. Więcej o FRAX.

Od czasu wprowadzenia do użytku w 2008 roku, FRAX stał się powszechnie stosowanym w praktyce klinicznej narzędziem, często uwzględnieniam w wytycznych krajowych. Obecnie dostępny jest w 58 krajach (w oparciu o dane epidemiologiczne danego kraju) w 32 wersjach językowych.

Zgodnie z większością wytycznych, leczenie na osteoporozę zalecane jest u osób z wcześniejszym złamaniem niskoenergetycznym. U pacjentów bez wcześniejszego złamania, progi terapeutyczne w opraciu o FRAX, mogą być wyznaczane różnymi metodami.

Świeżo opublikowany raport „Systematic review of intervention thresholds based on FRAX” opublikowany ostatnio w Archives of Osteoporosis, owoc współpracy International Osteoporosis Foundation (IOF) oraz National Osteoporosis Guideline Group (NOGG), to przegląd systematyczny wykorzystania FRAX w tworzeniu krajowych wytycznych. W szczególności zwracający uwagę na jego wykorzystanie do ustalania progów terapeutycznych wraz z późniejszą walidacją.

Raport zbiera dośwadczenia ze świata i uwzględnia informacje tj.:
– wykorzystanie stałych progów terapeutycznych FRAX;
– stosowanie progów terapeutycznych FRAX zależnych od wieku;
– zastosowanie hybrydowych progów terapeutycznych z użyciem FRAX;
– podejście ekonomiczne służb zdrowia do progów terapeutycznych FRAX;
– dyskryminacja przez FRAX (porównanie modeli FRAX w oparciu o różne kohorty);
– kalibracja FRAX. 

W oparciu o liczne wnioski i rekomendacje przegląd pokazuje, że zastosowanie narzędzia wykorzystującego jasne progi lub dostosowanego do wieku jest bardziej skuteczne niż korzystanie z samej wartości BMD. Jednocześnie podkreślają, że ważne jest by były one dostosowane dla danego kraju.

Więcej niż połowa analizowanych prac (39 z 58) przyjęła próg interwencji na poziomie 20% ryzyka głównego złamania osteoporotycznego. W prawie wszystkich przypadkach jako uzasadnienie podawano fakt, że jest to próg stosowany przez National Osteoporosis Foundation (USA). 

Główny autor opracowania Prof. John A. Kanis (Zakład Human Metabolism w Sheffield University) skomentował:
„Uwzgledniając dużą zmienność w zakresie prawdopodobieństwa złamań na świecie, bardzo istotne jest by progi terapeutyczne były dostosowane do populacji danego kraju. Spośród 120 opracowanych wytycznych lub prac naukowych, które zalecały wykorzystanie FRAX , 38 nie wskazywały jasnej zależności jak należy interpretować wynik prawdopodobieństwa złamania. Stanowi to powód frustacji klinicystów. Bezpośrednie odesłanie do krajowych wytycznych opartych na wynikach kalkulatora FRAX (tj. w Wielkiej Brytanii, Finlandii, Libanie czy Rumunii) daje gotowe rowiązanie.”

Źródło: www.iofbonehealth.org/news/systematic-global-review-intervention-thresholds-based-frax

P39

NEBIWOLOL ZAPOBIEGA ROZWOJOWI OSTEOPOROZY U OWARIEKTOMIZOWANYCH SZCZURÓW

Pytlik M., Janas A., Folwarczna J., Cegieła U., Śliwiński L., Gryboś A. 

Katedra i Zakład Farmakologii, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Słowa kluczowe: nebiwolol, osteoporoza, owariektomizowane szczury, kości

Wstęp. Niedobór estrogenów u kobiet po menopauzie sprzyja rozwojowi osteoporozy oraz chorób układu sercowo-naczyniowego, a zwłaszcza nadciśnienia tętniczego. W terapii nadciśnienia tętniczego często stosuje się leki β-adrenolityczne. Nebiwolol jest selektywnym β1-adrenolitykiem nowej generacji, który w wyniku aktywacji śródbłonkowej syntazy tlenku azotu (eNOS) i syntezy NO wykazuje jednoczesne działanie wazodylatacyjne. Wcześniej opublikowane wyniki badań oddziaływania leków β-adrenolitycznych na tkankę kostną zwierząt eksperymentalnych i ludzi są sprzeczne, a wpływ nebiwololu na przebudowę tkanki kostnej w warunkach rozwijającej się osteoporozy nie był badany.

Cel. Celem pracy było zbadanie wpływu nebiwololu na wzrost i przebudowę tkanki kostnej u owariektomizowanych szczurów.

Materiał i metody. Badania przeprowadzono na 3-miesięcznych samicach szczurów szczepu Wistar, które podzielono na 4 grupy (n=9-10 w grupie): I – szczury kontrolne pozornie operowane (Sham), II – szczury kontrolne owariektomizowane, (OVX), III – szczury owariektomizowane, którym podawano nebiwolol w dawce 1 mg/kg po (OVX+N1), IV – szczury owariektomizowane, którym podawano nebiwolol w dawce 10 mg/kg po (OVX+N10). Obustronną owariektomię i operację pozorną wykonano 7 dni przed stosowaniem leku. Szczurom grup kontrolnych podawano wodę, natomiast szczurom grup III i IV nebiwolol w postaci wodnej zawiesiny, w objętości 2 ml/kg sondą dożołądkową codziennie przez 28 dni.

Wzrost i przebudowę tkanki kostnej oceniano w oparciu o badania makrometryczne (długość i średnicę w połowie długości kości piszczelowej i udowej) oraz histomorfometryczne obejmujące oznaczenia w trzonie kości piszczelowej i udowej (przyrostu kości na grubość, szerokości osteoidu od strony okostnej i śródkostnej, powierzchni przekroju poprzecznego trzonu, kory i jamy szpikowej) oraz w nasadzie i przynasadzie kości udowej (szerokości beleczek kostnych) i szerokości chrząstki nasadowej. Badano także masę kości, masę substancji mineralnych, stosunek masy substancji mineralnych/masy kości, zawartość wapnia i fosforu w zmineralizowanych kościach piszczelowych, udowych i w kręgach L-4 oraz stężenie wapnia, fosforu i cholesterolu w surowicy krwi.

Wyniki. Uzyskane wyniki wykazały, że niedobór estrogenów u szczurów obustronnie owariektoimizowanych spowodował znaczący wzrost procesów przebudowy kości z intensyfikacją resorpcji i kościotworzenia oraz zaburzeniem mineralizacji. Nebiwolol w dawce 1 mg/kg po nie zmieniał statystycznie znacząco wzrostu i przebudowy tkanki kostnej, natomiast w dawce 10 mg/kg po poprzez nasilenie procesów kościotworzenia zapobiegał rozwojowi zmian wywołanych deficytem estrogenów w wyniku obustronnej owariektomii u szczurów.

Wnioski. Podsumowując, uzyskane wyniki w modelu zwierzęcym osteoporozy sugerują, że nebiwolol stosowany w leczeniu nadciśnienia tętniczego oraz innych schorzeń układu krążenia u kobiet po menopauzie może wykazywać korzystny wpływ na procesy przebudowy kości i zmniejszać ryzyko rozwoju osteoporozy.

P39

NEBIVOLOL COUNTERACTS THE DEVELOPMENT OF OSTEOPOROSIS IN OVARIECTOMIZED RATS

Pytlik M., Janas A., Folwarczna J., Cegieła U., Śliwiński L., Gryboś A.

Katedra i Zakład Farmakologii, Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Key words: nebivolol, osteoporosis, owariectomized rats, bone

Objectives. Estrogen deficiency in postmenopausal women favors the development of osteoporosis and diseases of the cardiovascular system, especially hypertension. In the treatment of hypertension, β-blockers are often used. Nebivolol is a selective β1-blocker of new generation. Nebivolol, due to activation of endothelial nitric oxide synthase (eNOS) and the synthesis of NO, simultaneously exerts vasodilatory action. The previously published studies on the impact of β-blockers on the bone tissue of experimental animals and humans are conflicting, and the effect of nebivolol on bone remodeling in conditions of developing osteoporosis has not been studied.

Aim. The aim of the present study was to investigate the effect of nebivolol on bone growth and remodeling in ovariectomized rats.

Materials and methods. The experiments were performed on 3-month-old female Wistar rats, divided into 4 groups (n = 9-10 per group): I – Sham-operated control rats (Sham), II – Ovariectomized control rats (OVX), III – Ovariectomized rats administered nebivolol 1 mg/kg po (OVX + N1), IV – Ovariectomized rats administered nebivolol 10 mg/kg po (OVX + N10). Bilateral ovariectomy and sham operation was performed 7 days before the start of drug administration. The control rats were administered water, and rats of III and IV groups received nebivolol in the form of an aqueous suspension, by a stomach gavage, in a volume of 2 ml/kg, once daily for 28 days.

Bone growth and remodeling were assessed based on the macrometric (length and diameter in the half-length of the tibia and femur) and histomorphometric studies, including determination of bone transverse growth and osteoid width on the periosteal and endosteal side, cross-sectional area of the marrow cavity and cortical bone in the tibial and femoral diaphysis, as well as of the width of epiphyseal cartilage and trabeculae in the femoral epiphysis and metaphysis. Bone mass, bone mineral mass, and bone mineral mass/bone mass ratio, content of calcium and phosphorus in the bone mineral of the tibia, femur and L-4 vertebra, and serum levels of calcium, phosphorus and cholesterol were also investigated.

Results. The results showed that estrogen deficiency in bilaterally ovariectomized rats caused a significant increase in bone remodeling processes, with the intensification of bone resorption and bone formation, and mineralization disorders. Nebivolol at a dose 1 mg/kg po did not statistically significantly affect bone growth and remodeling, whereas, at a dose of 10 mg/kg po, nebivolol prevented the development of changes induced by estrogen deficiency, intensifying the processes of bone formation.

Conclusions. In conclusion, the results, obtained in an animal model of osteoporosis, suggest that nebivolol used in the treatment of hypertension and other cardiovascular diseases in post-menopausal women may have beneficial effects on bone remodeling processes and reduce the risk of development of osteoporosis.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 145-146

P39

WPŁYW TALIDOMIDU NA HISTOMORFOMETRYCZNE PARAMETRY KOŚCI W OSTEOPOROZIE WYWOŁANEJ ZAPALENIEM U SZCZURÓW

Kaczmarczyk-Sedlak I.¹, Batoryna O.², Sedlak L.¹, Wojnar W.¹

¹Katedra Farmakognozji i Fitochemii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Sosnowiec, Polska

²Katedra Farmakoligii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Sosnowiec, Polska

Słowa kluczowe: kości, szczury, talidomid, zapalenie

 
Wstęp. Do tej pory nie opracowano zadowalających metod leczenia osteoporozy będącej konsekwencją stanu zapalnego.

Cel. Celem pracy była ocena wpływu talidomidu na rozwój osteoporozy indukowanej zapaleniem.

Materiał i metody. Talidomid był stosowany w dawce 15 lub 60 mg/kg po u szczurów z osteoporozą wywołaną zapaleniem. Badano histomorfometryczne parametry kości piszczelowej (szerokość osteoidu, przyrost trzonu na grubość, powierzchnię przekroju poprzecznego jamy szpikowej i kory) i kości udowej (szerokość beleczek, szerokość chrząstki wzrostu).

Wnioski. Talidomid (60 mg/kg po) hamuje rozwój osteoporozy wywołanej zapaleniem u szczurów.

P39

EFFECTS OF THALIDOMIDE ON HISTOMORPHOMETRIC PARAMETERS OF BONES IN INFLAMMATION-INDUCED OSTEOPOROSIS IN RATS

Kaczmarczyk-Sedlak I.¹, Batoryna O.², Sedlak L.¹, Wojnar W.¹

¹Katedra Farmakognozji i Fitochemii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Sosnowiec, Polska

²Katedra Farmakoligii, Śląski Uniwersytet Medyczny, Sosnowiec, Polska

Keywords: bone, rats, thalidomide, inflammation

 
Objectives. Methods used in the treatment of osteoporosis induced by inflammation are not effective enough.

Aim. The aim of the study was to investigate the effects of thalidomide on the development of inflammation-induced osteoporosis.

Materials and methods. Thalidomide was administered to the rats with inflammation-induced osteoporosis at doses of 15 or 60 mg/kg po. Histomorphometric parameters of the tibia (width of osteoid, diaphysis transverse growth, area of the transverse cross-sectional of the bone marrow cavity and the cortical bone) and the femur (width of trabeculae, width of epiphyseal cartilage) were studied.

Conclusions. Thalidomide (60 mg/kg po) inhibited the development of osteoporosis caused by inflammation in rats.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s119.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s28.

P037
GĘSTOŚĆ KOŚCI ORAZ SZYBKOŚĆ OBROTU KOSTNEGO W ZALEŻNOŚCI OD STOPNIA WYRÓWNANIA CUKRZYCY

Barbara Katra, Jacek Sieradzki, Ewa Kawalec
Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

WSTĘP: Wpływ hiperglikemii na gęstość kości i szybkość obrotu kostnego nadal pozostaje w sferze badań. Wyjaśnienie ewentualnych zależności może być podstawą do wdrażania postępowania zapobiegawczego w warunkach złej kontroli metabolicznej cukrzycy.
CEL PRACY: Ocena wpływu wyrównania cukrzycy na gęstość kości oraz procesy tworzenia i resorpcji tkanki kostnej. MATERIAŁ I METODY: Przebadano grupę 62 osób z cukrzycą typu 1, 2 i MODY, w wieku od 17- 80 rż.. Oceniano gęstość kości, obrót kostny i wyrównanie cukrzycy ( na podstawie HbA1c) na początku badania oraz po 3- 15 miesiącach (średnio 6.8). Gęstość kości określano w obrębie kręgosłupa lędźwiowego, szyjki kości udowej i przedramienia z zastosowaniem metody densytometrycznej DEXA (Aparat DPX firmy Lunar) oraz oceniano strukturę tkanki kostnej w obrębie pięty, stosując metodę ultradźwiękową (Aparat Achilles plus firmy Lunar). Procesy tworzenia i resorpcji kostnej określano na podstawie wartości markerów kostnych: osteokalcyny, izoenzymu kostnego fosfatazy zasadowej, dezoksypirydynoliny oraz usieciowanego telopeptydu z N- końca łańcucha kolagenu (Ntx). U wszystkich osób przeprowadzono badania w kierunku obecności późnych powikłań cukrzycy. WYNIKI: U 48 osób uzyskano poprawę wyrównania cukrzycy, na początku badania średnia HbA1c- 10.72, w badaniu kontrolnym: 7.67. 14 osób nie uzyskało poprawy kontroli metabolicznej cukrzycy- stwierdzono pogorszenie wskaźnika HbA1c z wartości wyjściowej 8.35 do 9.49 w badaniu kontrolnym. Nie stwierdzono istotnie statystycznej zmiany gęstości kości w badaniu kontrolnym w grupie która uzyskała poprawę kontroli metabolicznej, jak i w grupie z pogorszeniem wyrównania cukrzycy. Stwierdzono znamienną statystycznie zmianę stężenia frakcji kostnej fosfatazy alkalicznej (p= 0,0299) oraz granicznie znamienną zmianę stężenia dezoksypirydynoliny (p=0,0541).
WNIOSKI: Długotrwałe wyrównanie cukrzycy sprzyja poprawie gospodarki kostnej.

P037
BONE MINERAL DENSITY AND SPEED OF BONE TURNOVER DEPENDING IN DIABETIC CONTROL
Barbara Katra, Jacek Sieradzki, Ewa Kawalec,
Department of Metabolic Diseases, Collegium Medicum UJ, Krakow, Poland

Introduction: The action of hypoglycemia on bone mineral density and speed of bone turnover is still under research. An explanation of this relationship may prove to be the basis for implementing of preventative measures in cases of poor metabolic control of diabetes.
Aim of the study: To evaluate the influence of diabetic control on bone mineral density and the bone formation and resorption processes.
Material and Methods: A group of 62 patients with type 1 and 2 diabetes mellitus and MODY aged between 17 and 80 were examined. Bone mineral density, bone turnover and diabetic control (based on HbA1c) were evaluated at baseline and then after 3-15 months (av. 6.8). Bone mineral density was measured in the spine, femoral neck and forearm regions by the DEXA method on the Lunar DPX apparatus. Bone structure in the heel was also evaluated using the Lunar Achilles apparatus. Bone formation and resorption processes were evaluated by the levels of bone markers: osteocalcin, bone-specific alkaline phosphatase, deox- ypiridinoline and N terminal type 1 collagen peptides (NTX). All subjects were evaluated for late diabetic complications.
Results: In 48 subjects an improvement of diabetic control was observed. At the beginning of the study an average HbA1c was 10.72, in the follow-up – 7.67. 14 subjects did not achieve an improvement of diabetic control and the HbA1c changed from 8.35 to 9.49 in the follow-up. We did not observe a statistically significant change in bone mineral density in either group of patients. A statistically significant change was seen in the level of bone-specific alkaline phosphatase (p=0.0299) and also a margin¬al significant change in deoxypiridinoline (p=0.0541).
Conclusion: Long term diabetic control improves bone metabolism.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s174-175.

P46
MANAGEMENT OF PATIENTS WITH CONCOMITANT OSTEOARTHROSIS AND OSTEOPOROSIS: A DENSITOMETRIC STUDY

Smiyan S.I., Savochkina N.L., Barladyn O.R., Slaba U.S., Hrymalyuk N.V.
2nd Department of Internal Medicine, Ternopil Medical University, Ukraine

Keywords: osteoporosis, osteoarthritis, calcium, vitamin D3

Until recently it has been considered that osteoarthritis (OA) and osteoporosis (OP) do not coexist. Now there is an increasing number of data, according to which the prevalence of OP in OA ranges from 36.4 to 43.4 %.
Our purpose was (1) to establish risk factors of OP in patients with OA, (2) to study the diagnostic value of bone mineral density (BMD) assessment in lumbar spine and femoral bone, and (3) to evaluate the efficacy of chondroitin sulfate, glucosamine, and calcium – vitamin D3 supplements in complex management of OA.
A total of 196 patients with OA were screened for OP by means of dual photon X-ray densitometry (Lunar, Corp.). Thirty patients with osteodeficiency were given a modified therapy with calcium and vitamin D3 supplements. A cohort of 30 patients who were not taking calcium and vitamin D3 supplements represented a control group.
Osteodeficiency was diagnosed in 42.7 % of patients with OA. Of them, 64.4 % of patients had a reduction of BMD in lumbar spine and 100 % had a reduced femoral BMD. Patients with normal BMD at L1-L4 level had signs of spondyloarthritis. The risk factors for OP were reduced body mass index and postmenopausal state in women. In patients with OA whose body mass index was above 20, no signs of osteoporosis were revealed.
After 6 months follow-up, the use of calcium and vitamin D3 supplements resulted in a 2.9±0.3 % BMD increase in patients with osteopenia, and a 1.2±0.4 % BMD increase in patients with osteoporosis. In patients with osteopenia treated with chondroitin sulfate and glucosamine, BMD did not change significantly, and decreased by 3.1±0.2 % in patients with osteoporosis.
Thus, the revealed prevalence of OP in patients with OA implies the need for the early diagnosis and adequate therapy of this condition. In all patients with spondyloarthritis, femoral BMD should be measured. Low body mass index and postmenopausal state are significant risk factors of OP in patients with OA. Overweight seems to play an osteoprotective role in patients with OA. Calcium and vitamin D3 supplements proved to be effective in patients with OA and osteopenia, while in patients with OA and osteoporosis the efficacy of these supplements was insufficient, implying the need for more potent osteoprotective agents.

P46
POSTĘPOWANIE U PACJENTÓW ZE WSPÓŁISTNIEJĄCĄ OSTEOPOROZĄ I ZMIANAMI ZWYRODNIENIOWYMI: BADANIA DENSYTOMETRYCZNE

Smiyan S.I., Savochkina N.L., Barladyn O.R., Slaba U.S., Hrymalyuk N.V.
2nd Department of Internal Medicine, Ternopil Medical University, Ukraina

Słowa kluczowe: osteoporoza, choroba zwyrodnieniowa stawów, wapno, witamina D3

Do niedawna uważano, ze choroba zwyrodnieniowa (OA) i osteoporoza (OP) nie współistnieją. Obecnie wzrasta ilość danych, według których występowanie OP i OA wynosi 36.4 – 43.4%.
Naszym celem było (1) ustalić czynniki ryzyka OP u pacjentów z OA, (2) zbadać wartość diagnostyczną oceny BMD w kręgosłupie lędźwiowym i kości udowej oraz (3) ocenić skuteczność siarczanu chondroityny, glukozaminy oraz suplementacji wapnia i witaminy D3 w kompleksowym leczeniu OA.
Przebadano 196 pacjentów z OA w kierunku OP metodą densytometrii rentgenowskiej podwójnej wiązki (Lunar Corp.). 30 pacjentów z obniżoną gęstością mineralną otrzymało modyfikowaną terapię z suplementami wapnia i witaminy D3. Kohorta 30 pacjentów, którzy nie przyjmowali suplementacji stanowiła grupę kontrolną.
Obniżenie gęstości mineralnej kości zdiagnozowano u 42.7% pacjentów z OA. 64.4% z nich miało obniżone BMD w kręgosłupie lędźwiowym, zaś 100% miało obniżone BMD w bliższym końcu kości udowej.
Pacjenci z prawidłowym BMD w odcinku L1-L4 mieli oznaki choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Czynnikami ryzyka OP było obniżone BMI oraz okres pomenopauzalny u kobiet. U pacjentów z OA z BMI ponad 20 nie wykazano objawów osteoporozy.
Po 6 miesiącach obserwacji zażywanie suplementacji wapnia i witaminy D3 spowodowało wzrost BMD u pacjentów z osteopenią o 2.9±0.3 % oraz u pacjentów z osteoporozą o 1.2±0.4 %. U pacjentów z osteopenią leczonych siarczanem chondroityny i glukozaminy BMD nie zmieniło się znacząco, zaś zmniejszyło się o 3.1±0.2 % u pacjentów z osteoporozą.
Wykazane przez nas występowanie OP u pacjentów z OA stanowi potrzebę wczesnej diagnostyki i odpowiedniej terapii tego stanu. U wszystkich pacjentów ze spondyloartrozą należy dokonać pomiaru BMD w bliższym końcu kości udowej. Niskie BMI oraz menopauza są istotnymi czynnikami ryzyka OP u pacjentów z OA. Nadwaga zdaje sie chronić ptrzed osteoporozą pacjentów z OA. Udowodniono, że suplemantacja wapnia i witaminy D3 jest efektywna u pacjentów z OA i osteopenią, podczas gdy jest niedostateczna u pacjentów z OA i osteoporozą, co implikuje użycie silniejszych leków przeciwosteoporotycznych.