W lipcu tego roku w Osteoporosis International ukazał się artykuł, w którym autorzy różnicowali wynik FRAX w zależności od czasu od wystąpienia pierwotnego złamania niskoenergetycznego.

   Od wprowadzenia FRAX w 2008 roku, opracowano i udostępniono do użytku 71 modeli kalkulatora w 66 krajach. Od tego czasu pozostaje on najczęściej stosowanym narzędziem do liczenia ryzyka złamania kości u osób po 50 roku życia. Jego powszechność spowodowało, że jest on uwzględniany w wytycznych diagnostyki i leczenia w wielu krajach, w tym w Polsce. Jednocześnie nie ustają dyskusje nad możliwościami ulepszenia istniejącego algorytmu. W 2017 roku zespół Johansson opublikował pracę, w której przedstawił jak kształtuje się ryzyko wtórnego złamania po wystąpieniu pierwszego niskoneregtycznego złamania. W swojej pracy autorzy zwrócili uwagę, że bezpośrednio po złamaniu ryzyko gwałtownie wzrasta, po czym maleje przez okres następnych 2 lat.  Po okresie 2 lat, ryzyko wtórnego złamania zaczyna ponownie rosnąć i pozostaje znacznie wyższe, niż u osób które nigdy nie doznały złamania niskoenergetcyznego. 

      Wychodząc naprzeciw ww. badaniu Kanis i wsp. opracowali kohorty w oparciu o kryterium czasu wystąpienia pierwszego złamania osteoporotycznego, wykorzystując charakterystyczne dla choroby lokalizacje tj. dalszy koniec kości przedramienia (S52.5-52.6), kliniczne złamanie kręgosłupa (S12.0-12.2, S12.7, S22.0-22.1, S32.0), złamania kości ramiennej (S42.2-42.3) oraz złamania bkk udowej (S72.0-72.2). 

       Wyniki badania (18 872 pacjentów) wskazują na możliwe kliniczne zastosowanie czasu wystąpienia złamania jako elementu podnoszącego jakość obliczonego 10-letniego prawdopodobieństwa ryzyka złamania. Z uwagi na różne uwarunkowania socjoekonomiczne w różnych częsciach świata pozostaje kwestią sporną możliwość bezpośredniej adaptacji wyników do wszystkich modeli. Jak zauważają jednak autorzy współczynniki prawdopodobieństwa w przypadku złamań kręgoslupa są zbieżne z wcześniejszymi badaniami przeprowadzonymi na populacji brytyjskiej. 

Więcej informacji na temat badania Kanis i wsp. dostępne pod adresem www: https://link.springer.com/article/10.1007/s00198-020-05517-7

Wg publikacji „Fragility fractures in Europe: burden, management, opportunitites” w ciągu najbliższych 10 lat na skutek dużej liczby nieleczonych osób, koszty leczenia złamań osteoporotycznych wzrosną o 27%.

Publikacja w Archives of Osteoporosis autorstwa Borgstroma i wsp. przedstawia wyniki oparte na danych zebranych w pięciu krajach UE (Francja, Niemcy, Włochy, Hiszpania i Wielka Brytania) oraz Szwecji. Badanie oparto o retrospektywne obserwacje, literaturę oraz dostępne dane z baz krajowych. 
      Liczba złamań niskoenergetycznych w badanych krajach oszczacowana na 2,7 mln (2017) wg autorów wzrośnie do 3,3 mln w 2030 roku. Uwzględniając wszystkie koszty roczne związane z leczeniem rzeczonych złamań (37 mld euro w 2017 i przewidywany 47,4 mld euro), wzrost kosztów wg autorów wyniesie 27%. Szacuje się że w samym 2017 roku strata QALYs (quality adjusted life years) przekroczyła 1 mln lat. Przewidywana liczba lat z niepełnosprawnoscią (DALYs – diasbility adjusted life years) dla osób 50+ po złamaniu niskoenergetycznym wyniosła 21 lat na grupie 1000 pacjentów. Wartość ta przekracza te obserwowane u osób po udarze czy POChP. Uśredniony odsetek nieleczonych pacjentów w badanych krajach wyniosła 73% dla kobiet oraz 63% dla mężczyzn – co stanowi wzrost o ok. 17% w stosunku do 2010 roku. Autorzy szacują że powszechne wdrożenie Fracture Liasion Services w tych krajach pozwoliłoby zredukować liczbę złamań o conajmniej 19 000 złamań w skali roku. 
      Wg autorów obserwowana tendencja wzrostowa utrzyma się przez najbliższe kilka dekad. Uwzględniając braki w leczeniu pacjentów a także wysoką kosztoefektywność sytemów opartych na koordynatorze konieczne jest podjęcie działań, które pozwolą prowadzić skuteczną diagnostykę i leczenie pacjentów z grupy wysokiego ryzyka złamań niskoenergetycznych.  

Pełna treść opracowania dostępna jest nieodpłatnie w języku angielskim na stronie Archives of Osteoporosis: https://link.springer.com/article/10.1007/s11657-020-0706-y#Sec1

Dzięki International Osteoporosis Foundation system Fracture Liaison Services stał się marką rozpoznawaną na całym świecie. Obecnie organizacja uruchamia nowy program partnerski, który zgodnie z założeniami pozwoli podwoić liczbę obecnie istniejących FLS na świecie do końca 2022.

Celem osiągnięcia swojego ambitnego celu IOF nawiązuje współpracę z firmami AMGEN oraz UCB, a także Uniwersytetem w Oksfordzie. Uruchuchomienie programu Capture the Fracture Partnership będzie największą tego typu inicjatywą uruchomioną w dziedzinie chorób mięśniowo-szkieletowych w historii. Adresowana jest w głównej mierze do konkretnych krajów Azji – Pacyfiku, Ameryki Łacińskiej, Środkowego Wschodu oraz niektórych regionów Europy.

Wśród dodatkowych celów autorzy inicjatywy wyznaczyli zredukowanie liczby złamań bliższego końca kości udowej i trzonów kregów o 25% do 2025 roku. Obecnie wg statystyk, liczba chorych na osteoporozę przekracza 200 mln co skutkuje złamaniem niskoenergetycznym pojawiającym się co 3 sekundy. Zgodnie z badaniami naukowymi, systemy wtórnej prewencji oparte na koordynatorze są na tą chwilę najskuteczniejszą formą przeciwdziałania tym złamaniom. Wg badań epidemiologicznych 80% osób z grupy wysokiego ryzyka nie otrzymuje odpowiedniej opieki medycznej po pierwszym złamaniu niskoenergetycznym. Na skutek tego co roku odnotowuje się ok 8,9 mln nowych złamań osteoporotycznych. 

Autorzy inicjatywy oprocz doskonalenia wdrażanych programów mentoringowych, przygotowują uniwersalne narzędzie do zbierania danych z FLS-ów objętych analizą, które pozwoli obserwować postępy akcji. 

Inicjatywa zachęca  dodatkowo członków organizacji naukowych do:
– promowania FLS jako skutecznej formy prewencji w swoim kraju, 
– otwierania nowych ośrodków w ramach funkcjonujących jednostek opieki zdrowotnej, 
– czynnego włączania się w opracowywanie rozwiązań charakterystycznych dla danego kraju;

Więcej informacji na temat Capture the Fracture oraz Programu Partnerskiego na stronie www (wersja ENG): https://www.capturethefracture.org/capture-fracture-partnership

Na przestrzeni ostatnich dekad powiązano niedobór witaminy D z licznymi schorzeniami onkologicznymi, a także tymi w obrębie układu mięśniowo-szkieletowego, neurologicznego i oddechowego. W świetle ostatnich dowodów naukowych do grupy tych schorzeń należy dołaczyć COVID-19.

      W maju ukazały się dwie prace poruszające kwestię zależności między witaminą D a COVID-19, który z dnia na dzień stał się największym wyzwaniem stojącym przed Światową Organizacją Zdrowia. Ilie i wsp. w swojej pracy zaobserwowali, że osoby z niedoborem wit. D częściej chorowały na COVID-19 a także były obciążone większym ryzykiem zgonu z jego powodu. W tym samym czasie Daneshkhah i wsp. odnotowali, że liczba zidentyfikowanych przypadków COVID-19 byla wyższa w krajach, gdzie niedobór wit D wynika w dużej mierze z położenia geograficznego. Jednocześnie autorzy zwracają na uwagę, że liczba potwierdzonych przypadków jest ściśle związana z liczbą wykonywanych testów oraz podjętymi działaniami prewencyjnymi – co nie zostało uwzględnione w ich pracy. Na wyniki wpłynąć mogły także inne towarzyszczące czynniki, których na tą chwilę autorzy nie byli w stanie zidentyfikować. Mimo, że wniosków z prac nie możemy być pewni, warto zwrócić uwagę, że w przeszłości różne prace zwracały uwagę na zależność między wit D a układem odpornościowym. 

Niedobór witaminy D może prowadzi do zmniejszenia zdolności białych krwinek do dojrzewania, a co za tym idzie do produkcji antygenów niezbędnych do zwalczania infekcji. Witamina D może zapobiegać uwalnianiu przez makrofagi cytokin prozapalnych oraz chemokin. Dodatkowo zaś może zwiększać ekspresję ACE-2 (enzym konwertazy angiotensyny), która jak dowiedziono jest powiązana z lepszym rokowaniem chorych na COVID-19. 

Wyniki badań mogę mieć szczególne znaczenie w populacjach obciążonych zwiększonym ryzykiem niedoborów wit D, wliczając osoby otyłe, niedożywione, z zepsołem krótkiego jelita, długotrwale leczone lekami przeciwpadaczkowymi oraz starsze. Jednocześnie potrzebne są dalsze badania, żeby potwierdzić wyniki. 

Źródło: https://osteoporosis.ca/vitamin-d-and-potential-impact-on-the-severity-of-covid/?fbclid=IwAR07VGk4NIGpoRiEGgGmMMZqGhYCv4jeNxH8dnjguQptkyf0undP-mrMyRw

Organizatorzy tegorocznego Światowego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, w odpowiedzi na wezwanie hiszpańskiego Ministra Zdrowia (w związku z szerzącą się liczbą zachorowań na koronawirusa), podjęli decyzję o przeniesieniu terminu kongresu na 20-23.08.2020.

Uwzględniając przyczyny odwołania wydarzenia organizatorzy zakwalifikowali je jako działanie „siły wyższej”, w tym przypadku zagrożenia epidemią COVID-19. Opłacone rejestracje przechodzą automatycznie na nowy termin wydarzenia. Osoby, które nie są w stanie uczestniczyć w wydarzeniu w terminie 20-23.08.2020 mają możliwość otrzymania 50% zniżki na udział w wydarzeniu w 2021 roku w Londynie. 

Więcej informacji na stronie www wydarzenia: https://mailing.humacom.com/t/ViewEmail/i/EDF84C7652201CC32540EF23F30FEDED/30058E3CC1850932025DA65DC0D0F53A

W związku z trwającą sytuacją epidemiczną w Hiszpanii, Organizatorzy Swiatowego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, podjęli decyzję o zmianie charakteru wydarzenia na zdalny.

Organizatorzy WCO-IOF-ESCEO zdecydowali się na zmianę formy Kongresu na wersję wirtualną w związku z kolejnymi decyzjami rządu hiszpańskiego wynikającymi z toczącej się epidemii COVID-19. 

Kongres będzie miał charakter wykładów prowadzonych „na żywo” zgodnie z programem sesji (wykłady plenarne oraz Spotkania z Ekspertem) prowadzonych przez wyznaczonych Prowadzącących. Uczestnicy sesji będą mieć możliwość zadawania pytań. Pozostałe doniesienia naukowe przedstawione zostaną w formie nagranych wcześniej wystąpień  – zarówno w zakresie wyselekcjonowanych donsiesień ustnych, sponsorowanych i niesponsorowanych sympozjów a także sesji plakatowych. Nagrane spotkania będą dostępne dla zarejestrowanych uczestników Kongresu przez okres 3 miesięcy od jego otwarcia. 

Szczegóły odnośnie organizacji spotkania zostaną dostarczone bezpośrednio zarejestrowanym uczestnikom Kongresu.

Więcej szczegółów na stronie www: https://mailing.humacom.com/t/ViewEmail/i/EDF84C7652201CC32540EF23F30FEDED/30058E3CC1850932025DA65DC0D0F53A

Zachęcamy do zapoznania się z raportem na temat osteoporozy w Polsce opublikowanym w listopadzie 2019.

Jak podają autorzy celem raportu jest przedstawienie epidemiologii osteoporozy, zrealizowanych świadczeń, wykorzystanych recept na leki stosowane w osteoporozie, ciągłości farmakoterapii oraz złamań osteoporotycznych. Publikacja obejmuje zakres 2013-2018. Raport opublikowano w ramach Światowego Dnia Osteoporozy, obchodzonego standardowo 20 października każdego roku. 

Do najważniejszych wniosków autorzy włączyli:

1.  Osteoporoza jest chorobą, która na świecie dotyka 22,1% kobiet oraz 6,1% mężczyzn powyżej 50. roku życia. Szacowana liczba osób chorych na osteoporozę w Polsce w 2018 roku, oparta na wskaźnikach epidemiologicznych, to 2,1 mln, z czego 1,7 mln to kobiety.
2.  Do głównych niemodyfikowalnych czynników ryzyka zachorowania na osteoporozę należą zaawansowany wiek, płeć żeńska oraz rasa kaukaska. Wskazuje się również szereg potencjalnie modyfikowalnych czynników ryzyka, takich jak niska podaż wapnia, niedobór witaminy D, nadmierne spożycie alkoholu, palenie tytoniu, czy siedzący tryb życia i nieuruchomienie.
3.  Na podstawie danych Narodowego Funduszu Zdrowia oszacowano, że w 2018 roku chorobowość rejestrowana wyniosła niemal 555 tys. Ogólnopolski wskaźnik chorobowości rejestrowanej na 100 tys. ludności powyżej 50. roku życia wyniósł 3 674, przy czym różnice na poziomie powiatów były dziesięciokrotne.
4.  Wartość refundacji świadczeń z powodu osteoporozy w 2018 roku wyniosła 42 mln zł dla 222 tys. pacjentów. W 2018 roku recepty na leki stosowane w leczeniu osteoporozy zrealizowało 133 tys. pacjentów, a wartość tych leków wyniosła 47,6 mln zł. Średnia wartość refundacji w przeliczeniu na pacjenta wyniosła 306 zł zaś średnia wartość dopłat pacjenta 53 zł.
5.  Porównując szacowaną liczbę chorych (pkt 1) z wartością chorobowości rejestrowanej (pkt 3) oszacowano, że stopień niedoszacowania liczby chorych na osteoporozę w 2018 roku wyniósł 74%. Odpowiada to liczbie 1,56 mln niezdiagnozowanych osób, z czego prawie 500 tys. było powyżej 80. roku życia.
6.  26,5% pacjentów stosujących leki oparte na alendronianie, którzy rozpoczęli terapię w 2017 roku, przyjmowało je regularnie tzn. charakteryzowali się MPR ⩾ 80% (ang. medication possesion ratio—stopień posiadania leku). W przypadku pacjentów leczonych przy pomocy denosumabu średni MPR wyniósł 90%.
7.  W 2018 roku odnotowano 120 tys. złamań, które najczęściej przypisywane są osteoporozie. Wartość refundacji świadczeń z tego powodu wyniosła 476 mln zł, z czego 71% to środki przeznaczone na świadczenia z powodu złamań bliższego końca kości udowej (b.k.k.u.) (34,7 tys. złamań w 2018 roku).
8.  W 2017 roku śmiertelność roczna po złamaniach b.k.k.u. wyniosła 29,4%. Liczba utraconych lat życia, które można bezpośrednio przypisać tym złamaniom to 20,0 tys.
9.  Dane o złamaniach w 2017 roku wskazują, że w ciągu 6 miesięcy od złamania jedynie u 2,5% wykonano badanie densytometryczne, a po 2,0% z nich została zrealizowana recepta na leki stosowane w leczeniu osteoporozy.
   
   Pełna treść raportu dostępna jest pod adresem www: https://zdrowedane.nfz.gov.pl/pluginfile.php/211/mod_resource/content/6/1911_nfz_o_zdrowiu_osteoporoza.pdf

Zachęcamy do zapoznania się z opublikowanymi w ostatnim czasie pracami poruszającymi problem zwiększonej śmiertelności po złamaniu bliższego końca kości udowej. 

W najnowszym numerze Journal of Bone and Mineral Research opublikowano wynik badań nad związkiem między leczeniem przeciwbólowym a ryzykiem złamania bkk udowej. Autorzy pracy stwierdzili, że stosowanie tramadolu (w grupie osób 50+), będącego powszechnie stosowanym lekiem pierwszego rzutu, istotnie zwiększa prawdopodobieństwo złamania bkk udowej. Wyniki (za okres 2000-2017) odnoszono do innych stosowanych leków tj. kodeina (n=146 956, HR 1.28), naproksen (n=115 109, HR 1.69), ibuprofen (n=107 438, HR 1.65), celekoksyb (n=43 130, HR 1.85) czy etorikoksyb (n=27 689,  HR 1.96). Otrzymane rezultaty mogą świadczyć o porzebie zrewidowania wytycznych, które często wskazują tramadol jako skuteczny i bezpieczny lek w leczeniu bólu (nie związanego z procesem nowotworowym).  

Artykuł dostępny jest pod adresem www: https://asbmr.onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jbmr.3935

Jednocześnie Osteoporosis International opublikowało w styczniowym numerze pracę hiszpańskich badaczy w zakresie skuteczności FLS, mierzonej odsetkiem zgonów po złamaniu bkk udowej. Gonzalez-Quevedo i wsp. analizując opiekę przed i po wdrożeniu FLS-u, przeprowadzili prospektywne badania w grupie 724 osób w wieku 60+. Miernikiem efektywności była śmiertelność pacjentów oraz odsetek wtórnych złamań w okresie rocznej obserwacji od momentu wystąpienia złamania bkk udowej. Mimo iż autorzy nie zaobserwowali istotnych zmian w zakresie wtórnych złamań czy mniejszej śmiertelności w podziale FLS / bez FLS. Odnotowano jednak że pacjenci poddani leczniu antyresorpcyjnemu wykazują mniejsze ryzyko zgonu niż osoby nie poddane leczeniu. Jest to szzcególnie istotne w konteście faktu, że FLS istotnie zwiększa odsetek pacjentów objętych leczeniem po złamaniu niskoenergetycznym. 

Artykuł dostępny pod adresem www: https://link.springer.com/article/10.1007/s00198-019-05153-w

W styczniu 2020 roku opublikowano nowe zalecenia dotyczące tworzenia rozwiązań w zakresie złamań osteoporotycznych w 10 krajach europejskich. Opracowany przez Health Policy Partnership i AMGEN dokument oferuje praktyczne i sprawdzone rozwiązania, dostosowane do opieki zdrowotnej w 10 europejskich krajach. 

Główną inicjatywą do przygotowania raportu był narastający problem złamań niskoenergetycznych obserwowany w coraz bardziej starzejącej się Europie. Według aktualnych szacunków na osteoporozę choruje ok. 21% kobiet i 6% mężczyzn (w wieku 50-84) w Europie.  Do 2025 roku koszt opieki medycznej nad złamaniami niskonergetycznymi wzrośnie o 22% (od 2010).  Raport zawiera zalecenia postępowania oparte o najlepsze praktyki stosowane i sprawdzone na całym świecie – skuteczne i kosztoefektywne. Opracowanie kładzie szczególny nacisk na zagadnienia tj.:
 – przygotowanie wydajnego modelu opieki,
 – wczesne wykrycie problemu, identyfikacja osób z grupy ryzyka,
 – przywracanie pacjentów do sprawności sprzed incydentu, 
 – zwrócenie szczególnej uwagi na jakość życia jako elementu zdrowego, aktywnego starzenia się’
 – zaanagażowanie pacjentów oraz mediów publicznych;

Wśród adresatów raportu opracowanie znaleźli się specjaliści i decydenci służb zdrowia krajów tj.: 
Belgia, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia, Włochy, Holandia, Rumunia, Hiszpania oraz Wielka Brytania. Do współpracy przy  jego tworzeniu zaproszono uznane autorytety w dziedzinie chorób układu mięśniowo-szkieletowego, m.in.: Prof. Cyrus Cooper, Karsten Dreinhoffer, Paul Mitchell, Kassim Javaid czy Theirry Thomas. Raport z jednej strony przybliża problem jakim są złamanie niskoenergetyczne, z drugiej podaje możliwe do wdrożenia rozwiązanie. Przede wszystkim jednak stanowi wezwanie do działania („call to action”). Przede wszystkim dla dobra pacjentów. 

Pełną treść raportu w języku angielskim znaleźć można pod adresem www: https://www.healthpolicypartnership.com/wp-content/uploads/Osteoporosis_and_fragility_fractures_a_policy_toolkit.pdf

Zostały już tylko dwa tygodnie na zgłaszanie prac naukowych na największe w Europie wydarzenie w dziedzinie chorób układu mięśniowo-szkieletowego.

Światowy Kongres Osteoporozy (IOF-WCO-ESCEO) to największe obok ASMBR wydarzenie dotyczące chorób układu mięśniowo-szkieletowego na świecie. Co roku w obradach bierze udział ok. 4000 uczestników. Tegoroczne spotkanie odbędzie się w Barcelonie w Centrum Kongresowym CCIB w dniach 2-5.04.2020. 

W programie między innymi wykłady plenarne:
– Transient treatment discontinuation: pros and cons  – Michael R. McClung
– Differences in clinical guidelines – Eugene McCloskey
– Bone turnover markers in clinical practice – Etienne Cavalier
– Bone fragility: beyond bone loss – Serge Ferrari
– Sarcopenia : new definitions and clinical implications –  Alfonso Cruz Jentoft
– How to reduce falls in oldest people ? – Heike A. Bischoff-Ferrari
– What did we learn from the recent large vitamin D trials – Bess Dawson-Hughes
– New pharmacological treatments for osteoarthritis – Elaine M. Dennison
– Rare bone diseases : what do they teach us for musculoskeletal disorders management – Kassim Javaid
– Strategies to fill the Treatment Gap in Osteoporosis: place of Combination and Sequential Regimens – Manju Chandran

Streszczenia prac zostaną opublikowane w specjalnym dodatku Osteoporosis International.

Formularz do zgłaszania prac naukowych dostępny jest tutaj: https://www.wco-iof-esceo.org/abstracts
Więcej informacji oraz rejestracja można uzyskać za pośrednictwem strony www: https://www.wco-iof-esceo.org/register