I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s184-185.

P55
STATUS TKANKI KOSTNEJ U KOBIET Z NADWAGĄ I OTYŁOŚCIĄ

Przybyłowicz K.,1 Cichon R.,1,2 Wądołowska L.,1 Przybyszewska J.,2

1) Instytut Żywienia Człowieka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2) Katedra Żywienia i Dietetyki Akademii Medycznej w Bydgoszczy

Słowa kluczowe: kobiety okołomenopauzalne, sposób żywienia, stan tkanki kostnej, BMI

Wstęp
W przypadku chorób kośćca otyłość jest postrzegana jako czynnik ochronny. Kobiety po menopauzie z wyższym BMI mają wyższą gęstość mineralną kośćca, bo m.in. tkanka tłuszczowa przejmuje po menopauzie częściowo rolę gruczołu dokrewnego. Wynika z tego, że im więcej tkanki tłuszczowej i/lub mięśniowej, tym więcej krążących estrogenów u kobiet pomenopauzalnych. Ochronny wpływ tkanki tłuszczowej u kobiet otyłych wiąże się najprawdopodobniej ze zwiększeniem kościotworzenia lub obniżenia resorpcji kości, albo oba te procesy występują jednocześnie.
Cel pracy
Ocena BMI w zależności od stanu kośćca w kontekście występowania osteoporozy.
Materiał i metodyka
Badaniami objęto 277 kobiet w wieku 39-59 lat. Przeprowadzono pomiary masy ciała (kg) i wysokości (cm), a następnie na ich podstawie wyliczono wskaźnik BMI (kg/m2). Oceny stanu kośćca dokonano metodą ultrasonograficzną, polegającą na pomiarze średniej prędkości fali ultradźwiękowej przechodzącej w obrębie nasad dalszych paliczków proksymalnych za pomocą urządzenia DBM Sonic Bone Profiler, firmy Igea. Status tkanki kostnej wyrażono wskaźnikiem Z-score BMD. Analizę współzależności pomiędzy BMI a statusem tkanki kostnej przeprowadzono testem ANOVA. Obliczenia statystyczne wykonano przy pomocy programu komputerowego Statistica v. 6.0, przy poziomie istotności P≤0,05.
Wyniki
Analiza stanu tkanki kostnej wykazała u prawie połowy badanych kobiet nieprawidłowości wskazujące na osteopenię lub osteoporozę. W badanej populacji kobiet stwierdzono istotne różnice pomiędzy BMI kobiet o różnym statusie kośćca (p=0,047). Najniższy odsetek wartości prawidłowych oceny stanu kośćca zaobserwowano w grupie kobiet z nadwagą i otyłością.
Podsumowanie
Otyłość i nadwaga nie są czynnikami protekcyjnymi w odniesieniu do ryzyka osteoporozy w badanej populacji kobiet.

Badania finansowano w ramach projektu KBN Nr 3 P06T 03922

P55
BONE MINERAL STATUS IN WOMEN WITH OVERWEIGHT AND OBESITY

Przybyłowicz K.,1 Cichon R.,1,2 Wądołowska L.,1 Przybyszewska J.2

1 Instytut Żywienia Człowieka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie
2 Katedra Żywienia i Dietetyki Akademii Medycznej w Bydgoszczy

Keywords: peri-menopausal women, nutrition, bone mineral status, BMI

Introduction
Taking into consideration bones diseases, obesity is perceived as a protective factor. Women after menopause with higher BMI have higher bone mineral density, as i.a. fat tissue takes partly over the role of the endocrine gland. It stems from the fact that the more there is fat or/and muscles tissue in the body, the more there are estrogens circulating in women after menopause. The protective influence of the fat tissue for obese women is connected most probably with the increase of the bone creation or with decrease of the bone resorption, or those processes occur simultaneously.
Aim of the work
The BMI evaluation depending on bone mineral status when taking into consideration osteoporosis.
Materials and methods
The study involved 277 women aged 39-59. The measurements of body mass (kg) and height (cm) were completed based on which the BMI (kg/m2) was calculated. The evaluation of the bone mineral state was done ultrasonographically, that is measuring the mean ultrasonic wave speed crossing the further bottoms of the finger-joints, using the DBM Sonic Bone Profiler Igea apparatus. Bone mineral status was expressed by the Z-score BMD index. The analysis of the correlation between the BMI and bone mineral status was made using the ANOVA test. All statistical calculations were made using the Statistica v.6.0 computer program, at p0.05.
Results
The analysis of the bone tissue state showed irregularities indicating osteopeny or osteoporosis in almost half of the studied women. Significant differences were stated between the BMI and bone mineral status in the analyzed women’s population (p=0,047). The lowest percentage of regular skeleton state was found in the group of women with overweight and obesity.
Conclusion
Overweight and obesity are not factors protecting when osteoporosis risk is taken into consideration in the analyzed women’s group.

The research was financed within the 3 P06T 03922 KBN project.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s185-186.

P56
OSTEOPROTEGRYNA, SRANKL, TNF-, INTERLEUKINA-6 W PATOLOGII I REGULACJI GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI U KOBIET Z OTYŁOŚCIĄ

Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K.
Katedra i Klinika Gastroenterologii i Żywienia Człowieka AM, Poznań

Słowa kluczowe: Osteoporoza, otyłość, sRANKL, TNF-alpha

Wstęp
Otyłość jest czynnikiem protekcyjnym dla BMD, lecz mechanizm tego zjawiska pozostaje niejasny. sRANKL jest czynnikiem stymulującym osteoklasty. Il-6 i TNF- podwyższają ekspresję sRANKL a obniżają ekspresję OPG na osteoblastach.
Cel pracy
Ocena: Tkanki tłuszczowej Fat Mass -(FM), Masy ciała szczupłego -Lean Body Mass (LBM), Wskaźnika masy ciała – Body Mass Index -BMI, Gęstości mineralnej kości – Bone Mineral Density (BMD), – rozpuszczalnego aktywatora receptora jądrowego ligandu NF-kappa B – soluble Receptor Activator of Nuclear (NF)-kB Ligand sRANKL, Osteoprotegryny – OPG, Interleukiny-6 – Il-6 i Czynnika martwicy nowotworów- Tumor Necrosis Factor -TNF- u kobiet otyłych.
Materiał i metody
Oceniano: FM, LBM, BMI(kg/m2) metodą bioelektrycznej impedancji -Bodystat 1500; BMD mierzono metodą DEXA-LUNAR DPX-IQ. Stężenie: sRANKL, OPG, Il-6i TNF- w surowicy oznaczono metodą ELISA. Grupy badane: I kobiety otyłe z prawidłowym BMD (n=15) w wieku średnim 394,9 lat II kobiety z prawidłowym BMI i z osteoporozą: (n=15) w średnim wieku 557,7 lat.
Wyniki
BMI:I 30,323,77; II 25,33,46.BMD (g/cm2) L2-4: I 1,2260,09 (T-score: 0,630,49), II 0,8860,075 (T-score:–2,540,65)(p<0,05). FM(kg):I-31,817,88 II 22,596,25(p<0,01). LBM(kg) I 55,2412,79; II 41,486,34 kg (p<0,01). Stężenie [c] w surowicy: sRANKL(pmol/l) I 0,30,34 II 0,460,74(p<0,05); OPG (pmol/l) –I 1,380,93 II 3,051,57(p<0,01); TNF- (pg/ml) I 33,3328,79; II 42,4639,72 (NS); Il-6 (pg/ml):I 3,081,36 II 13,9311,63(p<0,01).
Wnioski
Kobiety otyłe mają wyższe BMD, FM, LBM niż kobiety z osteoporozą i prawidłową masą ciała. OPG, sRANKL, IL-6 są wyższe u kobiet z osteoporozą niż u kobiet z otyłością co jest prawdopodobnie spowodowane podwyższonym metabolizmem kostnym w tej grupie. Stężenie TNF- nie różni się istotnie w obu grupach badanych . W otyłości zaobserwowano niższe stężenia OPG niż w osteoporozie, co może być czynnikiem redukcji BMD.

P56
SOLUBLE RECEPTOR ACTIVATOR OF NUCLEAR FACTOR (NF)-KB LIGAND (SRANKL), OSTEOPROTEGRIN (OPG), TUMOR NECROSIS FACTOR ALPHA (TNF-ALPHA) AND INTERLEUKIN-6 (IL-6) IN REGULATION OF BONE MINERAL DENSITY (BMD) IN OBESE AND OSTEOPOROTIC WOMEN

Krela-Kaźmierczak I., Łykowska-Szuber L., Linke K.,
Department of Gastroenterology and Human Nutrition, University of Medical Sciences, Poznań, Poland

Keywords: Osteoporosis, obesity, sRANKL, TNF-alpha

Introduction
Abnormalities in the balance of sRANKL/RANK/OPG system lead to severe disturbances of bone remodeling. Obesity is a protecting factor for BMD, but the mechanism is still unclear.
RANKL is a member of Tumor Necrosis Factor (TNF) Family in the main stimulatory factor for formation of nature osteoclast. Stimulators of the osteoclastogenesis such Il-6 and TNF-alpha increase the expression of sRANKL and decrease OPG expression in osteoblast. In reduction FM in obesity treatment by low caloric diet is risk of LBM with BMD reduction.
The aim and methodes
The aim of the study was evaluation: Fat Mass (FM), Lean Body Mass (LBM), BMI in Body Composition by bioelectrical impedance methods using Bodystat 1500; Bone Mineral Density (BMD) by Dual Energy X-ray Absorptiometry (DEXA) using LUNAR DPX-IQ, RANKL, OPG, Il-6 and TNF-alpha serum concentrations was measured by ELISA Kit. I OBESITY GROUP – 15 women mean age 394,9 II OSTEOPOROTIC GROUP – 15 women mean age 557,7.
Results
BMI – I -30,323,77; BMI -II –25,33,46. BMD (g/cm2) L2-4 was normal in obese women:1,2260,09 (T-score 0,630,49) and lower in osteoporotic women: 0,8860,075 (T-score –2,540,65) (p<0,05). Obesity group have higher FM (31,817,88 kg) than osteoporotic group –FM (22,596,25kg)(p<0,01).LBM –I – 55,2412,79 kg; LBM –II – 41,486,34 kg (p<0,01). Serum concentration of: sRANKL(pmol/l)- I – 0,30,34 II– 0,460,74(p<0,05); OPG (pmol/l) –I – 1,380,93 II – 3,051,57(p<0,01); TNF-a(pg/ml) – I- 33,3328,79 II – 42,4639,72 (NS); Il-6 (pg/ml) – I – 3,081,36 II –13,9311,63 (p<0,01).
Conclusions
Obese women have higher BMD, FM, LBM than osteoporotic women. OPG, sRANKL are higher in osteoporosis than in obesity what is probably caused by high bone metabolism. Il-6 is higher in osteoporosis. TNF-a no differ in osteoporotic and obese women. In obesity we observed lower OPG than in osteoporosis, what may be a risk of BMD resorption.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s186-187.

P57
SYSTEM STABILIZACYJNY „INTEGRACJA” W LECZENIU ZŁAMAŃ OKOŁOPROTEZOWYCH TRZONU KOŚCI UDOWEJ

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. T. S. Gaździk
Adres korespondencyjny: ul. Gospodarcza 51, 41 – 214 Sosnowiec

Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka biodra, złamania okołoprotezowe, INTEGRACJA

Wstęp
Złamania trzonu kości udowej w najbliższym otoczeniu trzpienia endoprotezy stanowią jedno z najtrudniejszych wyzwań w chirurgii ortopedycznej.
Cel pracy
Celem pracy jest ocena opracowanego i produkowanego w Polsce (BHH Mikromed) systemu stabilizacji INTEGRACJA.
Materiał i metody
Ten sposób zespalania złamań stosujemy w Klinice Ortopedii Śl. AM od 1999 r. Składa się on z dwóch rodzajów płyt metalowych – z otworami dostosowanymi do śrub AO, znajdującymi się na jednym tylko ramieniu płyty oraz bez otworów. Płyty pozbawione otworów oraz jedno z ramion płyt otworowych, na powierzchni przylegającej do kości zaopatrzone są w stalowe kolce rozmieszczone w 2 rzędach. Ramię otworowe przytwierdzane jest do trzonu kości udowej śrubami AO, natomiast ramię zawierające kolce stabilizuje się specjalnymi, półkolistymi obejmami. Opisaną metodą leczyliśmy dotychczas 14 chorych w wieku 55 – 90 lat (średnio 72 lata), w tym 11 kobiet i 3 mężczyzn. Wskazaniem do zabiegu były złamania trzonu kości udowej poniżej lub w najbliższym sąsiedztwie wierzchołka trzpienia endoprotezy. Po wykonaniu otwartej repozycji i stabilizacji złamania systemem INTEGRACJA, szczelinę przełomu obkładano dużą ilością przeszczepu kości mrożonej gąbczastej z Banku Tkanek i 2 – 3 gąbkami Garamycynowymi. W typowy sposób zamykano ranę zakładając 2 dreny Redona. Nie stosowano dodatkowego unieruchomienia zewnętrznego. W okresie pooperacyjnym wszyscy chorzy otrzymywali profilaktykę przeciwzakrzepową (Enoksaparyna lub Nadroparyna) przez min. 40 dni oraz przez 5 dni Cefamandol w dawce 4 x 2g iv. Pionizację i usprawnianie kończyny rozpoczynano w drugiej dobie po zabiegu.
Wyniki
U wszystkich chorych uzyskano stabilne zespolenie złamania, które umożliwiało wczesne uruchamianie chorych. Zrost kostny uzyskiwano po ok. 4 – 6 miesiącach. Nie odnotowano destabilizacji zespolenia, braku zrostu, czy też powikłań infekcyjnych.
Wnioski
W naszej ocenie system INTEGRACJA jest wyjątkowo skuteczną i prostą metodą leczenia złamań okołoprotezowych trzonu kości udowej.

P57
INTEGRACJA® STABILISATION SYSTEM IN THE TREATMENT OF PERIPROSTHETIC FRACTURES OF FEMORAL BONE SHAFT

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Departament and Clinic Of Orthopaedics Silesian Medical Academy In Katowice, Poland

Keywords: hip arthroplasty, periprosthetic fractures, INTEGRACJA

Introduction
Femoral bone shaft fractures around endoprosthesis stem constitute one of the greatest challenges in orthopedic surgery.
Goal
The aim of the study is to investigate INTEGRACJA stabilizing system designed and produced in Poland by BHH Mikromed.
Methods
This method of fracture stabilisation has been applied since 1999. It consists of two types of metal plates – with holes fit to AO screws, located on one arm of the plate and without holes. The plates with no holes and one arm of the plates with holes on the surface adjoining the bone have steel spikes located in two rows. The arm with holes is fixed to femoral bone shaft with AO screws and the arm with spikes is stabilized with special semicircular clamping rings.
We have treated 14 persons (55-90 years old – average age: 72, including 11 women and 3 men) with the method described above. The therapeutic indication included femoral bone shaft fracture below or near the endoprosthesis stem top. After performing open repositioning and the stabilization of the fracture with INTEGRACJA system, the fracture gap was covered with a considerable amount of frozen cancellous bone graft from the Tissue Bank and 2-3 Garamycin sponges. The wound was closed typically with 2 Redon’s drains. No additional external immobilization was applied. In the postoperative period all subjects received antithrombotic prophylaxis (Enoxaparin or Nadroparin) for a minimum of 40 days and Cefamandol for 5 days (4 x 2g iv). Assuming of erect position and limb rehabilitation begun on the second day after surgery.
Results
In all subjects a stable fracture contact was achieved, which enabled early mobilization of the patients. Bone union was achieved after 4-6 months. No union destabilization, no-union of fractured bone or infectious complication was observed.
Conclusions
We believe INTEGRACJA system is an exceptionally effective and simple method in the treatment of periprosthetic fractures of femoral bone shaft.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s187-188.

P58
LEGG-CALVE-PERTES DISEASE AND OSTEOPOROSIS

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Keywords: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local osteoporosis of the hip joint. Development of this situation is connected with different factors.
Objective of the investigation: to reveal is local osteoporosis accompanies with total.
41 patients were investigated at the age 4-10 years old, the treatment in all of the patients was the same and without cast immobilization.
The stage of transitional arthritis was in 13 patients, the stage of the necrosis was in 6 patients, the stage of fragmentation was in 4 patients, the stage of reparation was in 4 patients and the stage of consequence was in 3 patients.
On the basis of the densitometry (one-photon densitometry NK-364 (Hungary) and rontgendensitometry) founded that at the stage of transitional arthritis BMD and BMC stay at the normal activities for the age. There are marked osteopeny at the stage of the necrosis and at the stages of necrosis and fragmentation we revealed skeletal osteoporosis. At the stage of the consequences we didn’t found changes in BMD and BMC. In cases of the torpid forms ostopenia were prolonged in time. Transitional osteoporosis in patients with Legg-Calve-Pertes disease did not affect forming of bone tissue.
Conclusions
1. Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local and total osteoporosis.
2. Osteoporosis during the course of Legg-Calve-Pertes disease has transitional character according to the stage of the process and could be a sign of disease severity or as prognostic factor.

P58
CHOROBA LEGG-CALVE-PERTESA I OSTEOPOROZA

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Słowa kluczowe: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Choroba Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowej osteoporozie w okolicach stawu biodrowego. Rozwój tego procesu jest związany z różnymi czynnikami.
Celem tego badania było stwierdzenie czy miejscowa osteoporoza jest związana z ogólną.
Przebadano 41 pacjentów w wieku 4-10 lat. Wszyscy pacjenci byli leczeni w podobny sposób, bez unieruchomienia.
13 pacjentów miało stadium przejściowej choroby zwyrodnieniowej, 6 pacjentów martwicę, 4 stadium fragmentacji, 4 stadium reparacji, zaś 3 stadium następstw.
Na podstawie badania densytometrycznego (aparatem pojedynczej wiązki NK-364, Węgry) i rentgenodensytometrii stwierdziliśmy, że w stadium przejściowgo zwyrodnienia BMD i BMC pozostają na normalnym poziomie w stosunku do wieku. W stadium martwicy zaznacza się osteopenia, zaś w stadium martwicy i fragmentacji osteoporoza. W stadium następstw nie wykryto zmian w BMD i BMC. W przypadkach zesztywnienia osteopenia trwała dłużej. Przejściowa osteoporoza u pacjentów z chorobą Legg-Calve-Perthesa nie miała negatywnego wpływu na formowanie tkanki kostnej.
Wnioski
1. Chorobie Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowa i uogólniona osteoporoza.
2. Osteoporoza w czasie trwania choroby Legg-Calve-Perthesa ma charakter przejściowy i w zależności od stadium może być wyznacznikiem ciężkości choroby lub czynnikiem prognostycznym.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s188-189.

P59
PRÓBA ZACHOWAWCZEGO LECZENIA DYSPLAZJI WŁÓKNISTEJ KOŚCI

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej AM w Lublinie, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin

Słowa kluczowe: dysplazja włóknista, kości, leczenie, densytometria, radiogram.

Wstęp
Dysplazja włóknista stanowi wadę rozwojową z grupy fetopatii (następstwo nieprawidłowego rozwoju struktur wywodzących się z mezenchymy), w której tkanka kostna zostaje zastąpiona nieprawidłową tkanką włóknistą. Wada lokalizuje się najczęściej w obrębie kości udowej, piszczelowej, kości palców, twarzoczaszki lub miednicy. Do chwili obecnej istnieją liczne kontrowersje dotyczące zarówno preferowanych metod leczenia, jak i wyników terapeutycznych.
Cel pracy
Celem pracy jest prezentacja dobrych efektów leczenia zachowawczego, rozległej zmiany dysplastycznej zlokalizowanej w prawej kości udowej.
Opis przypadku
Przedstawiamy przypadek 13 letniej dziewczynki Ć.K. z izolowanym ogniskiem dysplazji włóknistej zlokalizowanej w okolicy podkrętarzowej kości udowej lewej. Dysplazja została rozpoznana po epizodzie złamania patologicznego w tej okolicy w wieku 6 lat. W miejscu „wygojonego” złamania obecna duża torbiel wielokomorowa zajmujące ponad 80% podkrętarzowego przekroju kości udowej. Ponowne złamanie patologiczne nastąpiło w wieku 9 lat (w miejscu obecnej torbieli wielokomorowej). Ze względu na zagrożenie kolejnymi złamaniami pacjentka poruszała się przy użyciu lasek łokciowych. Rodzice nie wyrażają zgody na leczenie chirurgiczne. Po złamaniu skrócenie lewej kości udowej o około 2 cm, co w połączeniu z oszczędzaniem kończyny dolnej lewej prowadziło do skrzywienia bocznego kręgosłupa.
W wieku 10 lat wykonano badanie densytometryczne kości udowych oraz kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD). Z uwagi na obniżoną gęs¬tość mineralną kręgosłupa (BMD L2-L4 Z-score -1.53) i szyjek obydwu kości udowych -rozpoczęto leczenie z użyciem aktywnych metabolitów witaminy D, preparatów Ca oraz NaHCO3 (celowa, długotrwała alkalizacja ustroju). W zamyśle dążono do poprawy gęstości mineralnej całego kośćca, w tym zdrowych fragmentów kości udowej lewej (ścian torbieli).
Wyniki, wnioski
Po 3 latach leczenia uzyskano umiarkowanie satysfakcjonującą poprawę gęstości mineralnej kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) -wynik w granicach normy, ale poniżej średniej. Natomiast wzrost gęs¬tości mineralnej kości udowych okazał się rewelacyjny. Kość udowa lewa: DEXA BMD Neck wzrost z 0.555 do 1.015 (!!), Wards z 0.559 do 1.064, Troch z 0.405 do 0.595 [g/cm2]: kość udowa prawa DEXA BMD: Neck wzrost z 0.648 do 0.862, Wards z 0.585 do 0.786, Troch z 0.496 do 0.573 [g/cm2].
W radiogramie -intensywne wysycenie solami wapnia zawartości torbieli wielokomorowej. Oczywistym jest, że wartość (pod względem wytrzymałości mechanicznej) zmineralizowanej tkanki wypełniającej torbiel nie będzie nigdy satysfakcjonująca, jest jednak znacznie lepszą alternatywą (łącznie z lepiej uwapnionymi ścianami torbieli), aniżeli nieumineralizowana tkanka włóknista.

P59
THE ATTEMPTS TO APPLY NON-OPERABLE TREATMENT METHODS IN THE CASE OF FIBROUS DYSPLASIA OF BONE

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Department of Paediatric Endocrinology and Neurology, Skubiszewski Medical University
of Lublin, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin, Poland

Keywords: fibrous dysplasia, bones, treatment, densitometry, radiograms.

Introduction
Fibrous dysplasia of bones is a disturbance (fetopathy, defect of mesenchymal connective tissue) in which bone undergoing physiologic lysis is replaced by abnormal fibrous tissue resulting in asymmetric distortion and expansion of bone. Usually it is confined to a femur, tibia, toes, facial skeleton or pelvic bones. It involves multiple or single bones. There are presented numerous and diverse opinions concerning therapeutic methods and effects of therapy of fibrous dysplasia.
Aim
Our aim is to present some good effects of non-operable treatment of a big dysplastic structure (fibrous dysplasia) located in right femur.
Material, and case report
We present a case of a 13 years old girl (Ć.K.) with a single dysplastic cyst situated in subtrochanteric area in the left femoral bone. Mentioned dysplastic lesion was diagnosed at the age of 6 (after the episode of pathological fracture of subtrochanteric region of the left femoral bone). After this fracture, a big multichambered cyst (almost 80% of a profile of the subtrochanteric area) was observed on radiograms. At the age of 9, the next pathologic fracture in this region has taken place. Because of succeeding fractures hazard, the girl was told to use a walking stick. The parents refused to give a consent to surgical treatment of this problem. After the last episode of subtrochanteric fracture, the left limb is 2 cm shorter then the right one, so as effect of this fact and of improper motor habits the scoliosis can be observed. At the age of 10, the investigation of bone mineral density by using DEXA method was realised. The spine BMD as well as both femoral necks and trochanters BMD were measured. Because of the fact, the spine and femoral BMD were beneath the normal range (BMD L2-L4 Z-score -1.53 s.d.) the treatment with vitamin D3 metabolites, calcium salts and NaHCO3 (to force long lasting alkalization) was applied.
Our intention was to improve bone mineralization (among other bones – vertebral and femoral regions including walls of mentioned dysplastic cyst).
Results and conclusions
After a 3-year period of mentioned treatment, we observed a moderate improvement of spinal mineral density (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) –the result in between normal limits (but beneath the normal mean value). In this time the improvement of femoral bone content was astonishing. Left femur: DEXA BMD Neck -increment from 0.555 to 1.015 (!!), Wards from 0.559 to 1.064, Troch from 0.405 to 0.595 [g/cm2]: right femur: DEXA BMD- Neck increment from 0.648 to 0.862, Wards from 0.585 to 0.786, Troch from 0.496 to 0.573 [g/cm2].
X-ray pictures showed intensive saturation because of calcium salts retention in the multichambered cyst. Of course, the structural strength of such mineralized structure will be unsatisfied, but it will be better then structural strength of soft (connective) tissue, all the more the walls of mentioned cyst became well mineralized.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s190-191.

P60
TREATMENT OF FRACTURES AND NONUNIONS OF LONG BONES

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М.
I.Ya. Horbachevsky Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics

Keywords: long bones, nonunion, bone mineral density, densitometry, osteosynthesis, osteoplasty, pseudoarthros, osteoporosis, osteopenia , calcitonin

Fractures of long bones and related complications still represent an important problem. Despite introduction of various novel methods of osteosynthesis into clinical practice, long-term results of treatment of long bone shaft fractures remain unsatisfactory: the rate of nonunions ranges from 2.5 to 18%, and in cases of pseudoarthroses this rate may be as high as 16.5-40%.
We analyzed the long-term results of treatment of 46 patients hospitalized in Ternopil traumatology departments for variuos types of nonunions of long bones in the lower extremities. Along with the standard clinical, laboratory and radiological evaluation, all patients underwent bone mineral density (BMD) assessment by means of dual photon densitometry with the use of LUNAR DPX-A equipment. BMD of the hip areas on both affected and healthy sides was measured. The duration of nonunion was ranging from 3 months to 2 years. According to radiological findings, nonunions were classified as slowly consolidating fractures, hypertrophic type, hypotrophic type, or bone tissue defects.
At admission, BMD in the trochanteric area on nonunion side was 4 to 9% lower compared with the MBD measured on the healthy side. In all cases, previous osteosynthesis did not provide normal functioning of the extremity and movements in adjacent joints were limited. The aims of treatment were as follows: early restoration of function of the affected leg by means of a stable osteosynthesis, correction of contractures in adjacent joints, stimulation of bone reparative processes by means of osteoplasty, pharmacological correction of osteopenia, treatment of the underlying somatic conditions.
Stable osteosynthesis with the use of spin devices was applied, permitting early restoration of function and weight bearing. In oligo- and hypertrophic nonunion types, osteoplasty by means of decortication of nonunion zone was applied, permitting the intensification of reparative osteogenesis. In hypotrophic pseudoarthroses and bone shaft defects, bone autoplasty with cortico-trabecular grafts was the treatment of choice.
In cases of diagnosed osteoporosis or osteopenia, calcium and vitamin D supplements were administered in preoperative and healing periods (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tablet bid), To stimulate osteoreparation, calcitonin (Miacalcic®) 200 IU per day was used on alternate days for 1 month. Overall, the patients received 3 courses of calcitonin with 1 month intervals.
Conclusions
Healing of long bone shaft fractures depends on the injury type, the underlying somatic condition, bone mineral density, and adequacy of surgical management. Osteoporosis and osteopenia suggest the need for bone mineral density correction throughout the rehabilitation period.

P60
LECZENIE ZŁAMAŃ I STAWÓW RZEKOMYCH KOŚCI DŁUGICH

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М. I.Ya. Horbachevsky
Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics, Ukraina

Słowa kluczowe: kości długie, zaburzenia zrostu, gęstość mineralna kości, densytometria, osteosynteza, plastyka kości, staw rzekomy, osteoporoza, osteopenia, kalcytonina

Złamania kości długich oraz towarzyszące im powikłania są nadal ważnym problemem. Pomimo wprowadzenia w praktyce klinicznej nowoczesnych metod zespalania złamań, odległe wyniki leczenia złamań trzonów kości długich pozostają niezadowalające: współczynnik zaburzeń zrostu waha się od 2.5 do 18%, a w przypadku stawów rzekomych może dochodzić nawet do 16.5-40%.
Analizowaliśmy odległe wyniki leczenia 46 pacjentów klinik traumatologii w Tarnopolu hospitalizowanych z powodu różnego rodzaju zaburzeń zrostu kości kończyn dolnych. Oprócz standardowej oceny klinicznej, laboratoryjnej i radiologicznej, pacjenci mieli wykonane badanie gęstości mineralnej kości przy użyciu metody dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej aparatem LUNAR DPX-A. Mierzono BMD w obu kościach udowych – zdrowej i leczonej. Czas braku zrostu wynosił od 2 miesięcy do 3 lat. Na podstawie badania radiologicznego zaburzenia zrostu kości zostały sklasyfikowane jako: wolno zrastające się złamanie, typu hipertroficznego, typu hipotroficznego lub ubytek tkanki kostnej.
Podczas przyjęcia do szpitala BMD w krętarzu po stronie leczonej wynosiła 4-9% mniej w porównaniu z BMD po stronie zdrowej. We wszystkich przypadkach wcześniejsze zespolenie nie spowodowało normalnego funkcjonowania kończyny, jak również ograniczony był ruch sąsiadujących stawów. Cele leczenia były następujące: wczesne przywrócenie funkcji chorej kończyny za pomocą trwałej osteosyntezy, korekcja przykurczów sąsiadujących stawów, stymulacja procesów gojenia kości poprzez plastykę kości, farmakologiczne leczenie osteopenii, leczenie podstawowych somatycznych uwarunkowań choroby.
Zastosowano trwałe zespolenie za pomocą śrub, pozwalające na szybkie przywrócenie funkcji i obciążanie kończyny. W zaburzeniach zrostu typu oligo- i hipertroficznego zastosowano plastykę kości za pomocą odłuszczenia okolic niezrośniętej kości, co pozwoliło na zintensyfikowanie odtwórczej osteogenezy. W hipotroficznych stawach rzekomych i ubytkach tkanki w trzonach kości, autoplastyka kości z użyciem przeszczepów kostnych była leczeniem z wyboru.
W zdiagnozowanych przypadkach osteoporozy i osteopenii w okresie przedoperacyjnym i w okresie gojenia chorym podawano suplementację wapnia i witaminy D (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tab. dziennie). W celu stymulowania procesu zrostu kości przez 1 miesiąc co drugi dzień podawano kalcytoninę (Miacalcic®) w dawce dziennej 200 IU. W sumie pacjenci trzymywali 3 serie kalcytoniny z miesięcznymi przerwami.
Wnioski
Gojenie złamań trzonów kości długich zalezy od rodzaju urazu, podstawowych uwarunkowań somatycznych, gęstości mineralnej kości oraz odpowiedniego postępowania operacyjnego. Przy osteopenii i osteoporozie sugerowana jest potrzeba poprawy gęstości mineralnej kości w trakcie rehabilitacji.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s191-192.

P61
GWOŹDZIOWANIE ŚRÓDSZPIKOWE W LECZENIU ZABURZEŃ ZROSTU TRZONU KOŚCI PISZCZELOWEJ

Kaleta M., Wroński S., Gajda T., Jaworski J.M., Gaździk T.S.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach

Słowa kluczowe: złamania kości piszczelowej, powikłania zrostu, gwoździowanie śródszpikowe, Zespol, Polfix

Wstęp
Własne obserwacje kliniczne dotyczące leczenia złamań trzonu kości piszczelowej (kp) sposobami Zespol i Polfix wskazują, że utrwalony brak zrostu jest rzadki i ma najczęściej charakter aseptyczny, a dzięki właściwej mineralizacji blizny kostnej rzadko dochodzi do złamań powtórnych. Z powikłań zrostu na pierwszy plan wysuwają się stawy rzekome hypertroficzne.
Cel pracy
Celem pracy jest ocena metody gwoździowania śródszpikowego (gś) w leczeniu zaburzeń zrostu trzonu kp po pierwotnej osteosyntezie sposobem Zespol i Polfix.
Materiał i metody
Od 1987 do 2003 roku leczyliśmy metodą gś z rozwiercaniem kanału szpikowego 42 chorych z zaburzeniami zrostu trzonu kp. Początkowo stosowaliśmy klasyczne, piszczelowe gwoździe Küntschera (gK), a od 1994 gwoździe śródszpikowe z blokowaniem (gśb). Liczbę dodatkowych procedur operacyjnych przedstawiono w tabeli.

Rozwiercanie kanału szpikowego Częściowe wycięcie strzałki Otwarcie szczeliny złamania Przeszczep gąbczasty własny Przeszczep gąbczasty mrożony Dekortykacja sposobem Judeta
gK (n=14) 14 11 10 8 2 10
gśb (n=28) 28 19 13 6 9 3

Za zrost uznawaliśmy stan bezbolesnego obciążania kończyny w połączeniu z widoczną na zdjęciach kostniną mostującą złamanie.
Wyniki
U 40 chorych uzyskaliśmy zrost kostny w czasie średnio 24 tyg. Najdłużej zrastały się atroficzne stawy rzekome (30 – 34 tyg.). Szybciej goiły się stawy rzekome hypertroficzne oraz złamania powtórne (17 – 28 tyg.). W 5 przypadkach stwierdziliśmy skrót kończyny 1 – 2 cm, natomiast u 2 chorych > 2 cm. W grupie chorych leczonych gśb w 7 przypadkach doszło do złamania śrub blokujących odłam dalszy, a w 3 przypadkach do płużenia i osteolizy wokół śrub blokujących odłam bliższy.
Wnioski
1.Gś z rozwiercaniem kanału szpikowego jest skuteczną metodą leczenia stawów rzekomych i złamań powtórnych trzonu kp po pierwotnej osteosyntezie sposobami Zespol i Polfix.
2.Gś pozwala na odstąpienie od unieruchomienia zewnętrznego, co znacznie skraca rehabilitację chorych, zmniejszając do minimum objawy „choroby złamaniowej”.

P61
INTRAMEDULLARY NAILING IN THE TREATMENT OF TIBIAL DIAPHYSIS NONUNION

Kaleta M., Wroński S., Gajda T., Jaworski J.M., Gaździk T.S.
Department and Clinic of Orthopaedics, Silesian Medical Academy in Katowice, Poland

Keywords: intramedullary nailing, complicationes, nonunion. Zespol, Polfix

Introduction
Our own clinical observations considering treatment of tibial diaphysis fractures using Zespol and Polfix methods indicate that prolonged lack of consolidation is rare and for the most part aseptic. Thanks to the proper fracture scar mineralization process repeated fractures are also rare. Most often adhesion complications are hypertrophic spurious joints.
Goal
To evaluate the intramedullary nailing method in treatment of tibial diaphysis nonunion after primary Zespol and Polfix osteosynthesis.
Materials and Methods
In 1987-2003 we treated 42 patients with tibial diaphysis nonunion using bone nailing with medullary reaming method. Initially we used classic Kuntscher tibial nails (Kn), and since 1994 locked intramedullary nails (Lin). Additional procedures are shown in the below table:

Intramedullary reaming Partial fibula removal Fracture fissure reopening Autologous spongy bone graft Frozen spongy graft Judet decortication
Kn (n=14) 14 11 10 8 2 10
Lin
(n=28) 28 19 13 6 9 3

As union we accepted the state of painless limb weightening connected with radiograph visible connective callus.
Results
40 patients – we attained union within 24 weeks. It took longer to achieve union in atrophic spurious joints (30-34 weeks). It took faster to heal hypertrophic spurious joints and repeated fractures (17-28 weeks). In 5 cases we noted shortened lower extremity of 1-2 cm and in 2 cases of more than 2 cm. In the group treated with locked intramedullary nails, in 7 cases breaking of bolt locking proximal fracture mass occurred. In 3 cases osteolysis round the proximal locking bolts occurred.
Conclusions
1. Reamed bone nailing is effective in treatment of spurious joints and repeated fractures of tibal diaphysis after primary osteosythenis using Zespol and Polfix methods.
2. Intramedullary bone nailing allows withdrawal from external encasing which significantly shortens rehabilitation reducing symptoms of “fracture illness” to the minimum.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s192-194.

P62
REPLACING CERAMOPLASTICS OF LOWER EXTREMITIES CYLINDRICAL BONES AFTER PATHOLOGIC FOCUS RESECTION

Ivchenko V.K., Ivchenko D.V., Pankratyev A.A., Skorobogatov A.N.
State medical university of Luhansk, Ukraine
Rosa Luxembourg square, 12, Luhansk, Ukraine, 91055; chers2000@hotmail.com

Keywords: ceramoplastics, bone defects, tumourlike diseases, benign tumours.

Introduction, aim of the study
The problem of bone defects replacement remains one of the most actual ones in modern orthopedia.
Recently hydroxyapatite (HAP) rises considerable interest of scientists dealing with the problems of osteoplastics, as it is a structural counterpart of bone substance mineral compound. It has the same chemical content, similar chemical, physical and mechanical properties, and, that is very important, biological compatibility with bone tissue. In the clinical, practice both biological HAP, i.e. natural HAP, obtained by different ways from bones of mammals, and artificially synthesized HAP.
New compositional materials for osteoplastics of biological origin have been worked out in Ukraine. Country made bioactive composition l material is termed “Ceramic Osteoapatite” (CO). It is based on biological HAP, which bioactivity is higher than syntherical HAP, that was proved experimentally.
The results of clinical investigations of CO using in patients after the removing of tumourlike diseases and lower extremities cylindrical bones benign tumours are in the base of our report.
Both medical literature and our undertaken experiments served as a foundation of clinical investigation of CO apply.
Methods
As early as 2001, we made 68 surgeries to patients aged from 2 to 54. Solitary bone cyst was present in 19 cases, aneurismal bone cyst – in 6, fibrous dysplasia – in 16, osteochondroma – in 14, giantiecellular tumour – in 11, osteoma – in 2 cases. Lesion locations: thigh – 31 case, shinbone – 18, calf peroneal bone – 7, metatarsus – 4, heel bone – 8 cases. The methodology of surgery depended on pathologic process characteristics, its spread in the bone and the defect replacement: powderlike CO of 250 mkm unit size; granular of 250-500 mkm size; sponge-granular CO of 1000-5000 mkm size and pores of 90-600 mkm size; and small-pore ceramical bloks were used.
Wall resection was applied in those cases, when the size of pathological focus didn’t exceed ¼ – 1/3 of bone transverse and its location was excentrical. Inbone resection was made in the cases with pathological focus location in the center of the bone or excentricalle, but the greater part of the bone was affected.
Results, conclusions
In those cases, when the distant bone area did not influence considerably its stability and didn’t carry great load, the plastics of the defect was made with granular or pore-granular CO, which was shaped to the defect at induration. In the cases, when after surgery the bone density was insufficient, taugh small-pore blocks of CO were used in plastics.
Reparative process was controlled roentgenically in 1,5; 3; 6 month and a year after the operation. The CO implantants’ biodegradation estimating was performed on the basis of roentgenogrammes according 4-points scale.
The signs of inflammation, implantant rejection, allergy were not observed. The results of treatment were estimated as good in all the cases.

P62
WYPEŁNIANIE PLASTYKĄ CERAMICZNĄ PO USUNIĘCIU PATOLOGICZNYCH OGNISK KOŚCI DŁUGICH KOŃCZYN DOLNYCH

Ivchenko V.K., Ivchenko D.V., Pankratyev A.A., Skorobogatov A.N.
State medical university of Luhansk, Ukraina
Rosa Luxembourg square, 12, Luhansk, Ukraina, 91055; chers2000@hotmail.com

Słowa kluczowe: plastyka ceramiczna, ubytki kości, choroby podobne do nowotworowych, nowotwór łagodny

Wstęp, cel badania
Problem wypełniania ubytków kości pozostaje jednym z najbardziej aktualnych we współczesnej ortopedii.
Ostatnio znaczne zainteresowanie naukowców zajmujących się problemami plastyki kości wzbudza hydroksyapatyt (HAP), ponieważ jest on odpowiednikiem mineralnego składu kości. Ma taki sam skład chemiczny, podobnie chemiczne, fizyczne i mechaniczne właściwości oraz, co bardzo ważne, biologiczną kompatybilność z tkanką kostną. W doświadczeniu klinicznym mamy do czynienia z hydroksyapatytem biologicznym tj. naturalnym HAP otrzymywanym w różny sposób z kości ssaków, jak i z sztucznie zsyntetyzowanym HAP.
Na Ukrainie zostały opracowane nowe składniki materiałów na plastykę kości pochodzenia biologicznego. Wytwarzany w kraju bioaktywny składnik 1 to “Ceramiczny Osteoapatyt” (CO). Oparty jest na biologicznym HAP, którego bioaktywność jest wyższa niż HAP syntetycznego, co zostało udowodnione eksperymentalnie. Podstawą badań opisanych w tym raporcie są wyniki badań klinicznych użycia CO u pacjentów, po usunięciu guzów i nowotworów łagodnych kości długich kończyn dolnych. Zarówno literatura jak i eksperymenty stały się przyczyną oficjalnych badań nad zastosowaniem CO.
Metody
W roku 2001 wykonaliśmy 68 abiegów u pacjentów w wieku 2 do 54 lat. W 19 przypadkach były to odosobnione torbiele kostne, w 6 torbiele tętniakowe kości, w 16 dysplazja włóknista kości, w 14 wyrośla kostno-chrzęstne, w 11 guzy olbrzymiokomórkowe, w 2 przypadkach kostniak kostninowy. Lokalizacje zmian chorobowych obejmowały: udo – 31 przypadków, kość goleniowa – 18, kość strzałkowa – 7, kości śródstopia – 4, kość piętowa – 8 przypadków. Metodologia zabiegów operacyjnych zależała od charakteru procesu patologicznego, jego rozprzestrzenienia w kości oraz wypełniania ubytków. Użyte zostały następujące ceramiczne osteoapatyty: proszek o rozmiarze 250 mkm, granulat 250-500 mkm, gąbko-granulat o rozmiarze 1000-5000 mkm, porowaty 90-600 mkm, a także małe porowato-ceramiczne bloczki.
Usunięcie ściany stosowano w tych przypadkach, gdzie rozmiar zmian patologicznych nie przekraczał ¼-1/3 poprzecznej kości i ich lokalizacja była na zewnątrz. Wewnętrzną resekcję stosowano w przypadkach, gdzie zmiany patologiczne były zlokalizowane w środku kości lub na zewnątrz, gdy zajęta była większa część kości.
Wyniki, wnioski
W tych przypadkach, w których odległa powierzchnia kości nie miała istotnego wpływu na jej stabilność i nie była zbytnio obciążana wykonywano plastykę ubytków za pomocą granulowanego i porowo-granulowanego CO, który był dopasowywany do ubytku podczas twardnienia. W przypadkach, gdy po zabiegu była niedostateczna gęstość mineralna kości do plastyki używano twardych małych porowych bloków CO.
Proces regeneracji był radiologicznie kontrolowany w 1.5, 3, 6 miesiącu i 1 rok po zabiegu. Oceny biodegradacji implantów CO dokonano na podstawie rentgenogramów w odniesieniu do 4 stopniowej skali.
Nie zaobserwowano oznak infekcji, alergii lub odrzucenia przeszczepu. Wyniki leczenia oceniono jako dobre we wszystkich przypadkach.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s194-195.

P63
PATIENTS WITH CARPAL TUNNEL SYNDROME – CLINICAL, ULTRASOUND AND ELECTRONEUROMIOGRAPHY FINDINGS

Zlatkovic-Svenda M.I, Milutinovic S.R.
Institute of Rheumatology, Belgrade, Serbia and Montenegro

Keywords: Carpal tunnel syndrome, ultrasound, nervus medianus diameter, electroneuromiography

Objective
To compare clinical, ultrasound (US) and electroneuromiography (ENMG) findings in patients with carpal tunnel syndrome (CTS).
Method
We investigated patients who have been diagnosed to have CTS by physicians. Evaluated clinical findings included symptom’s severity, functional disability (GRIP strength, MMS (manual muscle test), VAS) and neurological findings. Nervus medianus diameter was evaluated by US, larger than 10 mm² was considered as pathological. ENMG measured motor and sensitive conduction speed of nervus medianus graded in four stages in dependence of severity. Statistical program SPSS 10.0 was used to calculate the data (Spearman correlations).
Results
Our study involved 22 patients, 7 male and 15 female, whose mean age was 58,23±9,01 years. Mean duration of symptoms was 7,14±6,5 months. All patients had CTS clinically certificated. US examination showed that 18 patients had enlarged diameter of nervus medianus (average diameter was 12,68 mm²), and 4 patients had normal diameter of nervus medianus (three of them had C7 radix lesion verificated by ENMG). Moderate decrease of motor and sensitive conduction of nervus medianus had 54,5 % of patients and 50,12 % patients, respectively. Correlation was not found between clinical findings and US verification of nervus medianus diameter (r=0,441 p=0,076), as well as between clinical findings and motor and sensitive conduction speed mesured by ENMG (r=0,327 p=0,138; r=0,344 p=0,116). On the contrary, US finding of nervus medianus diameter and motor and sensitive conduction speed mesured by ENMG had a high statistically significant correlation (r=0,632 p<0,01; r=0,654 p<0,01, respectively).
Conclusion
Diagnosis of CTS only by clinical examination may be incorrect, since the symptoms could be caused by disorders of other nerve structures, which can be distinguished only by US and ENMG survey. Correlation between US and ENMG finding is significant, and those techniques are very useful for diagnosis and evaluation of CTS.

P63
PACJENCI Z ZESPOŁEM CIEŚNI NADGARSTKA – WYNIKI KLINICZNE, ULTRASONOGRAFICZNE I ELEKTRONEUROMIOGRAFICZNE

Zlatkovic-Svenda M.I, Milutinovic S. R.
Institute of Rheumatology, Belgrade, Serbia i Czrnogóra

Keywords: Zespół cieśni nadgarstka, ultrasonografia, średnica nerwu pośrodkowego, electroneuromiografia

Metody
Badaliśmy pacjentów ze zdiagnozowanym przez lekarzy zespołem cieśni kanału nadgarstka CTS. Analizowaliśmy dane klinczne, w tym nasilenie objawów, utratę fukcjonalności (GRIP), siłę mięśni MMS (manual musclce test VAS) i objawy neurologiczne. Średnica nerwu pośrodkowgo była obliczana w badaniu USG, większa niż 10mm2 była uznawana za patologiczną. Pomiary ENMG prędkości motorycznego i czuciowego przewodzenia nerwu pośrodkowego stopniowano w czterech fazach w zależności od nasilenia objawów. Do obliczania danych użyto statystycznego progamu SPSS 10,0 (korelacje Spearmana).

Wyniki
Naszym badaniem objęto 22 pacjentów, 7 mężczyzn i 15 kobiet, średnia wieku 58,23+/-9.01. Średnia trwania objawów wynosiła 7,14+/-6,5 miesięcy. Wszyscy pacjenci mieli klinicznie potwierdzone CTS. Badanie USG wykazało u 18 pacjentów powiększoną średnicę nerwu pośrodkowego (średnia średnica wynosiła 12,68 mm2), u 4 pacjentów wykazało normalną średnicę nerwu pośrodkowego (3 z nich miało uszkodzenie korzenia C7 potwierdzone przez ENMG). Średni spadek motorycznego i czuciowego przewodzenia nerwu pośrodkowego wykazano u 54,5% i 50,12%, dla każdego osobno. Nie znaleziono korelacji pomiędzy wynikami badań klinicznych a weryfikacją USG jeżeli chodzi o średnicę nerwu pośrodkowego (r=0,441; p=0,076), a także pomiędzy klinicznymi wynikami badań a motoryczną i czuciową prędkością przewodzenia mierzoną przez ENMG (r=0,327; p=0,138; r=0,344; p=0,116). W przeciwieństwie do tego wyniki USG średnicy nerwu pośrodkowego i prędkości przewodzenia motorycznego i czuciowego mierzone przez ENMG miały wysoką statystyczną korelację (r=0,632; p=0.01; r=0.654; p=0.01, dla każdego osobno.)
Wnioski
Diagnozowanie CTS na podstawie tylko badania klinicznego może być błędne, ponieważ objawy mogą być wywołane przez zaburzenia innych struktur nerwu, których rozpoznanie jest możliwe tylko poprzez wykonanie pomiarów USG i ENMG. Korelacja pomiędzy wynikami US i ENMG jest znacząca i te techniki są bardzo pomocne w ocenie CTS.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s195-196.

P64
OCENA SFERYCZNOŚCI GŁOWY KOŚCI UDOWEJ U CHORYCH PO LECZENIU OPERACYJNYM METODĄ CHIARIEGO

Piontek T., Ciemniewska K., Szulc A., Głowacki M.
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Akademii Medycznej im K. Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. 28 Czerwca 1956 roku 135/147, 61-545 Poznań

Słowa kluczowe: rozwojowe zwichnięcie stawu biodrowego, sferyczność głowy kości udowej, operacja wg Chiariego

Wstęp
Osteotomia miednicy metodą Chiariego jest zabiegiem operacyjnym wykonywanym do niedawna często u chorych z dużego stopnia deformacją głowy kości udowej wynikającej ze wzajemnego dopasowania się powierzchni stawowych w nieprawidłowym dysplastycznym stawie biodrowym. Niefizjologiczne podparcie głowy kości udowej przez przesuniętą w wyniku osteotomii część miednicy może skutkować dalszym pogłębianiem się zaburzeń kształtu bliższego końca kości udowej.
Cel pracy
Celem pracy była ocena sferyczności głowy kości udowej po leczeniu operacyjnym metodą Chiariego w długoletniej obserwacji.
Materiał: Przedmiotem oceny były 34 stawy biodrowe u 30 chorych operowanych metodą Chiariego w latach 1965 – 1990 z powodu decentracji lub podwichnięcia stawów biodrowych w przebiegu rozwojowej dysplazji stawów biodrowych. Średnia wieku w chwili operacji wynosiła 13 lat.
Metoda
Sferyczność głowy kości udowej oceniono sposobem podanym przez Mose na podstawie zdjęć radiologicznych stawów biodrowych w projekcji przednio-tylnej wykonanych przed operacją, w rok po operacji oraz podczas badania końcowego przeprowadzonego w okresie 10 – 36 lat po wykonaniu osteotomii Chiariego (średnia obserwacji – 30 lat).
Wyniki
Po początkowej poprawie w badaniu pooperacyjnym w końcowej ocenie stwierdzono pogorszenie sferyczności głowy kości udowej w ocenie radiologicznej według Mose w trzech kolejnych badaniach. Średnia nieregularności oceniana na 2,91 OS 1,57 w badaniu przedoperacyjnym zmniejszyła się do 2,70 OS 1,15 w badaniu pooperacyjnym, a w badaniu końcowym wynosiła 3,38 OS 1,25.
Wnioski
Pomimo niefizjologicznego „podparcia” głowa kości udowej po operacji według Chiariego w początkowym okresie wykazuje poprawę sferyczności ze stopniowym pogorszeniem się jej kształtu i narastaniem zmian zwyrodnieniowych wraz z wydłużeniem się okresu obserwacji.

P64
THE ASSESS OF FEMORAL HEAD SPHERICITY IN PATIENTS AFTER THE CHIARI OSTEOTOMY

Piontek T., Ciemniewska K., Szulc A., Głowacki M.
Clinic of Pediatric Orthopedics and Traumatology, University of Medical Sciences in Poznan, ul. 28 Czerwca 1956 roku 135/147, 61-545 Poznań

Keywords: development dislocation of the hip, femoral head sphericity, Chiari pelvic osteotomy

Introduction
The Chiari osteotomy was a useful method of treatment often performed on patients with large deformity of femoral head after developmental displasia of the hip. Considering that the coverage area of the femoral head by the acetabulum enlarged during the Chiari osteotomy we can suspect that the shape of femoral head will tend to improve.
Aim of study
The aim of our dissertation was to assess the sphericity of the femoral head in patients who underwent Chiari osteotomy because of residual hip displasia.
Materials: There were assessed 30 patients who were treated at Poznan University of Medical Sciences, Clinic of Orthopedics, in 1965 – 1990. The Chiari osteotomy was performed on all patients for hip decentration or subluxaiton after developmental displasia. 34 hips were evaluated. The average age of patients was13 years in the moment of the operation.
Methods
The Mose circles were used to measure femoral head sphericity. Serial anteroposterior radiographs of hip, before Chiari osteotomy, one year after osteotomy and at the time of follow-up were evaluated. The follow-up examination was conducted 10-30 years after the Chiari osteotomy (the mean period of observation was 30 years).
Results: The average unspherisity which was assessed as 2.91 SD 1.57 at the beginning decreased to the 2.70 SD 1.15 right after operation and considerably increased at the and of follow-up achieved value 3.38 SD 1.25.
Conclusion
Results of radiological evaluation (Mose circles) of femoral head sphericity tend to get worse in proportion to the time that passed by between the operation and the final follow up examination.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s196-197.

P65
WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE POROWATYCH IMPLANTÓW KORUNDOWYCH

Jaegermann Z., Karaś J., Michałowski S.
Instytut Szkła i Ceramiki, Zakład Badawczo-Produkcyjny Bioceramiki, ul. Postępu 9, 02-676 Warszawa, e-mail: bioceramika@neostrada.pl

Słowa kluczowe: wypełnianie ubytków kości, porowaty materiał korundowy

Wprowadzenie
Postęp we współczesnej medycynie pociąga za sobą potrzebę udoskonalania stosowanych już w praktyce biomateriałów, a także badania możliwości wprowadzenia do praktyki lekarskiej nowych materiałów, między innymi tworzyw bioceramicznych. Najlepiej poznana, najbardziej kompleksowo zbadana grupa materiałów – bioceramiczne materiały korundowe – weszła już na stałe do operacyjnej praktyki. Stosuje się tu zarówno materiały w formie prawie bezporowatego spieku, jak też materiały porowate – o różnym stopniu porowatości – przeznaczone do różnych zastosowań. Wynika to z jednej strony z bardzo dobrych własności mechanicznych tego typu tworzyw, a z drugiej z potwierdzonej licznymi badaniami, dobrej ich biozgodności.
Ważnym problemem w nowoczesnej chirurgii jest możliwość dobrego zespolenia wszczepu z kością. Według wielu badaczy odpowiedni kształt implantu, uwzględniający rozkład naprężeń na granicy kontaktu implant-tkanka kostna, zapewniający sztywne osadzenie wszczepu w kości przez cały okres jego przebywania w organizmie pozwala na stworzenie takich warunków wgojenia wszczepów jakie towarzyszą normalnemu procesowi gojenia złamanej kości. Zastosowanie materiałów porowatych umożliwia mechaniczne połączenie ich z żywą tkanką poprzez jej wrośnięcie w pory materiału. Odpowiedni rozmiar porów i połączeń między porami decydują o właściwej mineralizacji tkanki, dającej dobre i trwałe połączenie implantu z kością. Uznaje się powszechnie, że optymalny rozmiar porów wynosi od 0,2mm do 0,8mm, a połączeń pomiędzy porami – powyżej 0,1mm.
Cel pracy
Celem prezentowanej pracy było zbadanie wpływu wielkości porowatości i rozmiaru porów na właściwości fizyczne i wytrzymałość porowatego tworzywa korundowego.
Materiały
Do badań użyto tworzywa korundowego o przybliżonym składzie: Al2O3 – 97,0%, MgO – 2,5%, CaO – 0,5%. Sposób otrzymywania tworzywa porowatego polegał na formowaniu kształtek z masy lejnej zawierającej drobnoziarnisty tlenek glinu z dodatkami ułatwiającymi chemiczne spienienie materiału, a następnie jego wypaleniu w temperaturze 1730oC.
Metody
Gęstość pozorną implantów porowatych oznaczano metodą geometryczną, porowatość całkowitą obliczono na podstawie gęstości pozornej i gęstości rzeczywistej, a badania wytrzymałościowe przeprowadzono na maszynie LR10K (Lloyd Instruments). Obserwacje struktur porowatych prowadzono przy pomocy mikroskopu stereoskopowego Stemi 2000-C (Carl Zeiss). Do oznaczeń ilościowych mikrostruktury porowatej tworzyw zastosowano metody stereologiczne.
Wyniki
W ramach prac doświadczalnych przygotowano trzy serie próbek porowatego tworzywa korundowego. Poszczególne serie różniły się nieznacznie pomiędzy sobą sposobem prowadzenia procesu spieniania chemicznego, co zaowocowało różną ich mikrostrukturą porowatą. Wielkość porowatości wahała się od 53,3% do 72,9%, a średni rozmiar porów od 0,46mm do 1,23mm. W zależności od wielkości porowatości uzyskano implanty o wytrzymałości mechanicznej na ściskanie od 12,5MPa do 98MPa.
Wnioski
1. W oparciu o wyniki przeprowadzonych badań stwierdzono, że niewielkie zmiany sposobu spieniania gęstwy ceramicznej wpływają w znaczący sposób na mikrostrukturę i właściwości porowatych implantów korundowych.
2. Sposób spieniania odpowiadający serii badawczej nr 2 pozwala na uzyskanie materiału o odpowiednich właściwościach mikrostruktury porowatej tj. wartości porowatości całkowitej i średniego rozmiaru porów.
3. Wytrzymałość na ściskanie wszystkich otrzymanych materiałów porowatych osiągnęła wartość wystarczającą do wypełniania nimi ubytków kości gąbczastej.

P65
PROPERTIES AND APPLICATIONS OF POROUS ALUMINA IMPLANTS

Jaegermann Z., Karaś J., Michałowski S.
Institute of Glass and Ceramics, Department of Bioceramics, 9, Postępu Street, 02-676 Warsaw, Poland e-mail: bioceramika@neostrada.pl

Keywords: filling bone defects, bone graft, porous alumina material

Introduction
Alumina biomaterials, being one of the best known and most widely used in medicine group of synthetic materials have been already a part of orthopaedic practice. They have been implemented in the form of non-porous ceramics as well as in the porous form. Excellent mechanical properties and good biocompatibility are their main advantages.
Good graft/bone connection is one of the major problem in the present day implantology. According to specialists, the proper shape of implant, adapted to the stress pattern on the bone-implant boundary that guarantees the rigid mount of implant in bone, assures implant overgrowing conditions similar to the normal healing of bone fracture. Application of porous material makes possible its mechanical connection with living tissue which overgrows into the pores of biomaterial. Correct pores size and connective ducts between the pores decide on the overgrowing and mineralization of tissue developing good and stable bone-implant connection. It is well known that the optimal pore size ranges between 0,2mm and 0,8mm. Correct connective ducts size is above 0,1mm.
The aim of this investigation was to evaluate the influence of pore size and total porosity on physical and mechanical properties of porous alumina implants.
Materials
Alumina material used for the research has the following composition: Al2O3 – 97.0 wt%, MgO – 2.5 wt%, CaO – 0.5 wt%. The method of chemical foaming of alumina material consists in casting samples from slurry containing fine-grained aluminium oxide, additives and polymer based liquid. Test samples were sintered in the temperature of 1730oC.
Methods
The apparent density of the material was determined by the geometrical method, total porosity was calculated on the basis of apparent density and specific density, compressive strength was tested on mechanical tester LR10K (Lloyd Instruments) and the porous microstructure was observed with the use of stereomicroscope Stemi 2000-C (Carl Zeiss). The quantitative evaluation of microstructure was performed by stereologic analysis.
Results
Three test batches of porous alumina material were prepared. They differed slightly from each other in the method of foaming, what affected their porosity microstructure. The total porosity of these materials ranged from about 53,3% to 72,9% and the mean pore size from about 0,46mm to 1,23mm. Their compression strength, ranging between 12,5MPa and 98 MPa, differed according to the total porosity value.
Conclusion
1. According to the results of the investigation it was found that even a slight differences in foaming method of the tested materials significantly affects their microstructure and physical properties of porous implants.
2. The foaming parameters of the batch number 2 allowed to obtain the adequate microstructure of the porous material.
3. The value of compressive strength of all obtained porous alumina implants is sufficient for its application as a filling material of cancellous bone.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s197-198.

P66
KLASYFIKACJA CALVERTA W OCENIE ODLEGŁYCH WYNIKÓW LECZENIA CHORYCH PO OSTEOTOMII MIEDNICY WEDŁUG CHIARIEGO

Piontek T., Ciemniewska K., Głowacki M., Szulc A.
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Dziecięcej Akademii Medycznej im K. Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. 28 Czerwca 1956 roku 135/147, 61-545 Poznań

Słowa kluczowe: rozwojowe zwichnięcie stawu biodrowego, klasyfikacja Calverta, osteotomia miednicy wg Chiariego

Wstęp
Osteotomię miednicy, mającą na celu poprawienie pokrycia głowy kości udowej poprzez przesunięcie dysplastycznego stawu biodrowego przyśrodkowo, po raz pierwszy wykonał Chiari w 1950 roku. Celem operacji było zwiększenie płaszczyzny podparcia dla głowy kości udowej, co miało zapobiegać narastaniu zmian zwyrodnieniowo-zniekształcających.
Cel pracy
Celem pracy była ocena występowania i rozwoju zmian zwyrodnieniowych w obrębie stawów biodrowych u chorych operowanych metodą Chiariego.
Materiał
Oceny zaawansowania zmian zwyrodnieniowych stawów biodrowych dokonano u 30 chorych operowanych metodą Chiariego w latach 1965 – 1990 z powodu decentracji lub podwichnięcia w przebiegu rozwojowej dysplazji stawów biodrowych. Średnia wieku chorych w chwili operacji wynosiła 13 lat.
Metoda
Ocenę stopnia zaawansowania zmian zwyrodnieniowych dokonano z zastosowaniem 6-punktowej skali wg Calverta. na podstawie zdjęć radiologicznych stawów biodrowych w projekcji przednio-tylnej wykonanych przed operacją, w rok po operacji oraz podczas badania końcowego przeprowadzonego w okresie 10 – 36 lat po wykonaniu osteotomii Chiariego (średnia obserwacji – 30 lat).
Wyniki
Wartość punktowa stopnia zmian zwyrodnieniowych według Calverta w ocenie przedoperacyjnej wynosiła 1,05 OS 1,13, w badaniu wykonanym 1 rok po operacji 1,83 OS 0,83, a w ocenie końcowej 3,03 OS 0,87.
Wykazano istotną statystycznie korelacje (p<0,05) pomiędzy długością obserwacji a stopniem zmian zwyrodnieniowych.
Wnioski
W długoletniej obserwacji osteotomia miednicy metodą Chiariego nie zapobiega wystąpieniu zmian zwyrodnieniowych stawów biodrowych, które występują i zwiększają się proporcjonalnie z wydłużaniem się okresu obserwacji.

P66
THE CALVERT CLASSIFICATION IN ASSESS DISTANT TREATMENT RESULTS OF PATIENTS AFTER THE CHIARI OSTEOTOMY

Piontek T., Ciemniewska K., Głowacki M., Szulc A.
Clinic of Pediatric Orthopedics and Traumatology, University of Medical Sciences in Poznan, ul. 28 Czerwca 1956 roku 135/147, 61-545 Poznań

Keywords: development dislocation of the hip, Calvert’s classification, Chiari pelvic osteotomy

Introduction
The operation which is based on pelvis osteotomy and hip medialisation for subluxation in course of previously surgically treated displasia or paralytic deformative displasia, was introduced to the arsenal of surgical solutions by Chiari in 1950. After being widespread the Chiari osteotomy became less popular and redirectional osteotomy has begun to displace it. Many a time, the latest method is contraindicated in difficult conditons connected with residual displasia of the hip, and the Chiari osteotomy is then necessarly recommended.
Aim of study: The aim of our study was to assess degenerative changes of the hip in patients after the Chiari osteotomy in a long time follow-up.
Materials
There were assessed 30 patients who were treated at Poznan University of Medical Sciences, Clinic of Orthopedics, in 1965 – 1990. The Chiari osteotomy was performed on all patients for hip decentration or subluxaiton after developmental displasia. 34 hips were evaluated. The average age of patients was13 years in the moment of the operation.
Methods
The Calvert’s classification was used to assess degenerative changes. Serial anteroposterior radiographs of hip, before Chiari osteotomy, one year after osteotomy and at the time of follow-up were evaluated. The follow-up examination was conducted 10-30 years after the Chiari osteotomy (the mean period of observation was 30 years).
Results
The degenerative changes of the treated hips achieved following value in Calvert’s classification score: 1.05 SD 1.13 before operation, 1.83 SD 0.83 one year after osteotomy and 3.03 SD 0.87 at the finish of follow-up. The significant correlation between advance of degenerative changes in treated hip and the time of observation was elicit (p<0.05) in our study.
Conclusion: The Chiari osteotomy does not prevent hip joint from appearing degenerative changes in the long time follow-up.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s198-200.

P67
BADANIA CEMENTÓW WAPNIOWOFOSFORANOWYCH DO WYPEŁNIANIA UBYTKÓW KOŚCI

Karaś J., Ciołek L.
Instytut Szkła i Ceramiki, Zakład Badawczo-Produkcyjny Bioceramiki, ul. Postępu 9, 02-676 Warszawa, e-mail: bioceramika@neostrada.pl

Słowa kluczowe: cementy wapniowofosforanowe, czas wiązania, wytrzymałość na ściskanie, analiza XRD

Wprowadzenie
Cementy wapniowofosforanowe mają wiele zalet w porównaniu do innych materiałów, które są używane do odbudowy kości. Łatwe są do kształtowania i umieszczania w miejscu przeznaczenia podczas operacji. Dlatego też są szczególnie przydatne do wypełniania ubytków o nieregularnych kształtach. Ponadto ich resorpcja in vivo jest bardzo powolna i w dużym stopniu zależy od końcowego składu związanych cementów.
Celem przedstawionych badań była ocena właściwości cementów w zależności od wyjściowego składu chemicznego proszków i płynów.
Materiały
Przygotowanie cementów przebiegało wieloetapowo poprzez spiekanie, mielenie i mieszanie suchych składników proszków. Składnikami naszych cementów były otrzymane przez spiekanie fosforany krystaliczne takie jak TTCP i/lub -TCP i/lub -TCP w połączeniu z lekko kwasowymi składnikami takimi jak DCPA lub DCPD lub MCPM. Proszki były mieszane z płynami, jak: woda destylowana lub wodne roztwory 1-2,5%wag Na2HPO4 lub 12%wag. bursztynianu sodu lub 30%wag cytrynianu sodu.
Metody
Wszystkie cementy były formowane w temperaturze pokojowej przy stosunku proszku do płynu 3g/ml.
1. Czas wiązania
Końcowy czas wiązania był mierzony techniką igłową w temperaturze 37oC.
2. Wytrzymałość na ściskanie
Próbki cementów do badań o średnicy 4mm i wysokości 6mm były przetrzymywane w roztworze Ringera przez 24h, a następnie zostały poddane ściskaniu z szybkością posuwu głowicy 1mm/min aż do zniszczenia, przy użyciu uniwersalnej maszyny wytrzymałościowej (Lloyd)
3. Analiza XRD
Dyfrakcja rentgenowska -TCP, -TCP, TTCP i związanych cementów była prowadzona przy użyciu dyfraktometru D 5000 (Siemens).
Wyniki
4. Czas wiązania uzyskanych cementów wynosił od 7’20’’ do ponad 30 minut
5. Wytrzymałość na ściskanie otrzymanych cementów wynosiła od 31,5 – 55,02 MPa
6. Badania metodą dyfrakcji rentgenowskiej wykazały, że wszystkie cementy przekształciły się po 1 dniu przetrzymywania w roztworze Ringera w całości lub częściowo w hydroksyapatyt HAp i fosforan ośmiowapniowy OCP.
Wniosek
Praca ta wykazała możliwości otrzymywania cementów wapniowofosforanowych do wypełniania ubytków kości. Wybór konkretnego składu cementu będzie zależał od jego przewidywanego zastosowania. Prowadzone są dalsze badania dla oceny biologicznego zachowania tych materiałów.

Praca była finansowana przez KBN (grant 4 T08D 024 25)

P67
STUDIES ON CALCIUM PHOSPHATE CEMENTS FOR FILLING BONE DEFECTS

Karaś J., Ciołek L.
Institute of Glass and Ceramics, Department of Bioceramics, 9, Postępu Street, 02-676 Warsaw, e-mail: bioceramika@neostrada.pl

Keywords: calcium phosphate cements, setting time, compressive strength, XRD analysis

Introduction
Calcium phosphate cements show several advantages with respect to other materials that are used for bone repair. They are easy to shape and to place in the surgical site. Therefore they are very effective in filling bone defects of irregular shape. On the other hand the resorption of calcium phosphate cements in vivo is very slow. Resorption depends on the final components of the set cement.
The aim of this study was to report the properties of cements as a function of differing chemical composition of powder and liquid phase.
Materials
The preparation of cements has involved several steps like sintering, grinding or mixing of the dry powder components. Reactants for our cements were crystalline calcium phosphate like tetracalcium phosphate (TTCP) and/or-tricalcium phosphate and/or -tricalcium phosphate combined with slightly acidic compounds like dicalcium phosphate anhydrate (DCPA) or dicalcium phosphate dihydrate (DCPD). The powders were mixed with distilled water or water solutions of 1-2,5wt % disodium hydrogen phosphate or 12wt % sodium succinate or 30wt % sodium citrate.
Methods
All the cements were formed at room temperature with a powder to liquid ratio of 3g/ml.
1. Setting time
Final setting times were measured using the needle technique at 37oC.
2. Compressive strength
Cements were stored at 37oC in Ringer’s solution for 24h before testing. Cements’ samples with a diameter of 4mm and a high of 6mm were loaded under compression at a crosshead speed of 1mm/min until failure using a universal testing machine (Lloyd).
3. XRD Analysis
X-ray diffraction of -TCP, -TCP, TTCP and set cements were recorded on a diffractometer D5000 (Siemens).
Results
1. Setting time of obtained cements varied from 7’20’’ to over 30 minutes.
2. Compressive strength of our cements after 1 day of immersion in Ringer’s solution could go up to 31,5 – 55,02 MPa
3. XRD diagrams reported that all cements were converted fully and partly after soaking 1 day in Ringer’s solution into hydroxyapatite HAp Ca5(PO4)3OH and octocalcium phosphate
Conclusion
This work indicates the possibility of obtaining injectable bone cements for filling bone defects. The choice of suitable cement formulation will depend on its future application. Further studies are being performed in order to assess the biological behaviour of these materials.

This work was supported by the State Committee for Scientific Research (grant 4 T08D 024 25).

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s200-201.

P68
RESORBOWALNE BIOMATERIAŁY GIPSOWE DO WYPEŁNIANIA UBYTKÓW KOŚCI

Michałowski S.1, Jaegermann Z.1, Karaś J.1, Pielka S.2, Paluch D.2
1 Instytut Szkła i Ceramiki, Zakład Badawczo-Produkcyjny Bioceramiki, ul. Postępu 9, 02-676 Warszawa, e-mail: bioceramika@neostrada.pl
2 Zakład Chirurgii Eksperymentalnej i Badania Biomateriałów AM we Wrocławiu

Słowa kluczowe: wypełnianie ubytków kości, wszczepy gipsowe

Wprowadzenie
W chirurgii kości istnieje duże zapotrzebowanie na biozgodne materiały implantacyjne do wypełniania ubytków tkanki kostnej. Szczególnie intensywne badania prowadzi się nad implantacyjnymi materiałami resorbowalnymi. Jednym z takich biozgodnych i całkowicie resorbowalnych materiałów jest siarczan wapnia, popularny gips. Po wszczepieniu do kości gips następnie ulega całkowitej resorpcji w czasie od 4 do 20 tygodni po implantacji. Jest również dodatkowym źródłem jonów wapniowych, które są ważnym składnikiem w tworzeniu nowej tkanki kostnej. Zmodyfikowane wszczepy gipsowe, oprócz swojej funkcji wypełniającej mogłyby w przyszłości pełnić także bardzo ważną rolę nośnika środków farmakologicznych, substancji pobudzających odbudowę tkanek itp.
Cel pracy
Celem prowadzonych badań było opracowanie składu surowcowego i metod otrzymywania biomateriałów w postaci: porowatych implantów gipsowych, gipsu do implantacji w stanie plastycznym oraz kompozytowego materiału gipsowego, a także przeprowadzenie ich oceny biologicznej.
Materiały
Do badań użyto czystych surowców gipsowych do zastosowań medycznych, a także modyfikatorów czasu wiązania i resorbowalnego fosforanu wapnia.
Metody
Czas wiązania tworzyw gipsowych określono zgodnie z normą ISO 6873, gęstość pozorną oznaczano metodą geometryczną, współczynnik rozmiękania obliczono ze stosunku wytrzymałości tworzywa w stanie całkowitego nasycenia wodą do wytrzymałości w stanie suchym, a badania wytrzymałości mechanicznej na ściskanie przeprowadzono na maszynie LR10K. Obserwacje mikrostruktury tworzyw gipsowych prowadzono w skaningowym mikroskopie elektronowym.
Badania cytotoksyczności „in vitro” przeprowadzono metodą bezpośredniego kontaktu zgodnie z normą PN-EN ISO 10993-5. Obecnie trwają badania implantacyjne wybranych materiałów.
Wyniki
W ramach przeprowadzonych prac doświadczalnych otrzymano materiały gipsowe, które różniły się między sobą gęstością pozorną (1,0÷1,7g/cm3), porowatością całkowitą (25%÷65%) oraz wytrzymałością na ściskanie (10÷45MPa).
Otrzymany gips implantacyjny, w zależności od stosowanego surowca gipsowego oraz środka modyfikującego, charakteryzował się czasami wiązania od 3 do 20min. Gęstość otrzymanych materiałów gipsowych była znaczna – od 1,65 do 1,85g/cm3, co istotnie wpłynęło na podniesienie ich wytrzymałości mechanicznej na ściskanie (40÷75MPa).
Kompozytowe tworzywa gipsowe, w zależności od ilości dodatku fosforanu wapnia, charakteryzowały się gęstością pozorną w granicach 1,2÷1,6g/cm3 i wytrzymałością mechaniczną na ściskanie od 10 do 30MPa.
Badania cytotoksyczności wybranych materiałów gipsowych nie wykazały istotnych odchyleń ani w zakresie morfologii ani żywotności fibroblastów mysich w stosunku do hodowli macierzystej po 24, 48 i 72h.
Wnioski
1. Na właściwości materiałów gipsowych ma wpływ wiele czynników, m.in.: rodzaj zastosowanego surowca gipsowego, ilość wody oraz rodzaj i ilość dodatku modyfikującego.
2. Poprzez dobór odpowiedniego składu można kontrolować takie właściwości materiałów gipsowych, jak: porowatość, gęstość pozorną, wytrzymałość na ściskanie, czas wiązania oraz degradowalność.
3. Do badań biologicznych wybrano biomateriały gipsowe cechujące się optymalnymi parametrami fizykochemicznymi, wytrzymałościowymi i aplikacyjnymi. Żadne z badanych tworzyw gipsowych, w czasie do 72h, nie wykazuje działania cytotoksycznego na fibroblasty mysie.

Prace dofinansowane przez KBN w ramach projektu celowego Nr G T08 0122 C/05848

P68
RESORBABLE CALCIUM SULFATE AS A BONE GRAFT MATERIAL

Michałowski S.1, Jaegermann Z.1, Karaś J.1, Pielka S.2, Paluch D.2
1 Institute of Glass and Ceramics, Department of Bioceramics, 9, Postępu Street, 02-676 Warsaw , e-mail: bioceramika@neostrada.pl
2 Department of Experimental Surgery and Biomaterials Research of Wrocław Medical University

Keywords: filling bone defects, calcium sulfate bone grafts,

Introduction
There is a high demand for biocompatible implant materials for filling bone defects in the field of bone surgery. At the present moment intensive research on resorbable bone grafts is observed. Calcium sulfate (gypsum, Plaster of Paris) is one of the resorbable and biocompatible materials. It undergoes total resorption between 4 to 20 weeks after implantation into bone tissue. Gypsum grafts are also a source of calcium ions which are important factors in bone reconstruction. In future, modified calcium sulfate grafts, could serve not only as bone filler but as a carriers of medical agents in the local therapies of bone as well.
The aim of this investigation was to elaborate composition and method of obtaining calcium sulfate biomaterials in the form of porous gypsum implants, gypsum dough for implantation and gypsum composite implants, as well as their biological evaluation.
Materials and methods
For this work medical quality of calcium sulfate, setting time modifying agents and resorbable calcium phosphate were used.
The setting time was determined according to ISO 6873 standard, apparent density – by the geometrical method. Coefficient of softening was calculated on the basis of compressive strength of dry and wet state of gypsum material. Compressive strength was tested on mechanical tester LR10K (Lloyd Instruments). The microstructure of materials was observed with scanning electron microscope.
Cytotoxicity assay was performed using direct contact “in vitro” method according to PN-EN ISO 10993-5 standard. Implantation tests are currently under way.
Results
During the investigation several gypsum materials were prepared. They differed from each other in apparent density (1,0÷1,7g/cm3), in total porosity (53,3% to 72,9%), and in compression strength, ranging the latter between 12,5MPa and 98 MPa.
The setting time of the gypsum dough for implantation ranged from 3 to 20 minutes, depending on the quality of calcium sulphate and modifying agent used. Higher values of material density (1,65-1,85g/cm3) improve its compressive strength (40-75MPa).
Depending on the quantity of calcium phosphate additive, gypsum composite materials reached apparent density from 1,2 to 1,6g/cm3 and compression strength from 10MPa to 30 MPa.
Tests of cytotoxicity of selected materials compared to the stock culture didn’t show any essential differences in morphology and vitality of fibroblasts of mice after 24, 48 and 72 hours.
Conclusion
1. The quality of calcium sulfate, quantity of water as well as type and quantity of modifying agent used influence the parameters of gypsum biomaterials.
2. By changes in composition of calcium sulfate biomaterial it is possible to control its porosity, density, strength, setting time and absorbability.
3. Gypsum biomaterials characterized by optimal physical, mechanical and functional properties were chosen for biological examination, and none of the materials tested up to 72 hours showed any cytotoxicity on fibroblasts of mice.

This work was supported by the State Committee of Scientific Research (grant No. G T08 0122 C/05848)

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s201-203.

P69
CHEMICAL COMPOSITION FEATURES OF THE REGENERATE OF METADIAPHYSEAL DEFECTS FILLED WITH THE MATERIALS BASED ON BIOGENIC HYDROXYAPATITE

Luzin V.I., Ivchenko V.K., Ivchenko A.V., Skorobogatov A.N., Pankratyev A.A.
State Medical University of Luhansk, Ukraine
Rosa Luxembourg square, 12, Luhansk, Ukraine, 91055; chers2000@hotmail.com

Keywords: long bones, regenerate, chemical composition, hydroxyapatite.

Introduction
The new composite biogenic material designed in Ukraine – “Ceramic hydroxyapatite” (OK) is produced in various forms as vitreous or non-vitreous, porous of solid granule. The material is widely used for replacement of the removed pathological formations, but still the exact data of it’s influence on bone formation and it’s interaction with new-forming bone tissue has not been presented.
Aim of the study
As the bone regenerate which forms in the defect filled with biogenic ceramics has not been studied properly we decided to study the properties of the bone regeneration in the metadiaphyseal defects of the long bones after filling the defects with home-made ceramic osteoapatite using the produced forms (vitreous, non-vitreous, porous and solid).
Material and methods
For the purposes of the experiment we took 180 rats with the initial mass of 130-150 grams. The animals were distributed into 3 experimental groups depending on the filling material (and 2 control groups – intact and operated without filling animals). The groups as follows: D1-group comprised the animals in which the bone defects were filled with powdered OK-100 (non-vitreous, particles sized from 80 to 250 micrometers,D2-group comprised the animals in which we used granulated OK-015 (vitreous, granules sized from 250 to 500 micrometers) and D3-group – in this group we used porous granules of OK-015 (1000-5000 micrometers granules with 90-600 micrometers pores) The animals were operated using aether anaesthesia, both tibiae were bored through using a standard bore with diameter 2,0 millimeters on the border of a proximal metaphysis and diapfysis.
Results and conclusions
In the groups where the defects were filled with powder of OK-100 and granules of OK-015 the maximum changes in regenerate composition were observed during 30 days since beginning of the experiment. Implant degradation processes and bone formation were more intensive in D2-group where the defects were filled with OK-015 granules. This was due to vitreous component in the material (6,6% according to specification), the silicium ions. In the groups were the porous granules of OK-015 were used the processes of regenerate rebuild reached maximum in the first 15 days since the beginning of the experiment. Dynamic changes in the period from 60th to 90th days of the experiment give the evidence of intensive remodeling processes (in D1 and D2 groups the same processes were most intensive in the period from the 90th to 180th days). By the 180th day all active processes in the defect zone had ended and the fragments of the implant remain among the new-formed bone tissue may be for reinorcement purpose. Higher intensity and rate of the processes compared to D1 and D2 groups can be explained by porous structure of the implants and therefore higher exchange surface.

P69
CECHY ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH REGENERATU UBYTKÓW PRZYNASAD WYPEŁNIONYCH MATERIAŁEM OPARTYM NA HYDROKSYAPATYCIE

Luzin V.I., Ivchenko V.K., Ivchenko A.V., Skorobogatov A.N., Pankratyev A.A.
State Medical University of Luhansk, Ukraina
Rosa Luxembourg square, 12, Luhansk, Ukraina, 91055; chers2000@hotmail.com

Słowa kluczowe: kości długie, regenerat, skład chemiczny, hydroksyapatyt

Wstęp
Nowy złożony biogeniczny materiał opracowany na Ukrainie – ceramiczny hydroksyaptyt (OK) produkowany jest w różnych formach jako szklisty lub nieszklisty, porowaty oraz w formie stałych granulek. Materiał ten jest szeroko stosowany do wypełniania usuniętych tworów patologicznych, jednakże nie zaprezentowano jak dotąd dokładnych danych na temat jego wpływu na kościotworzenie oraz jego interakcji z nowopowstałą tkanką kostną.
Cel badania
Ponieważ nie badano dokładnie regeneratu kostnego, który powstaje po wypełnieniu ubytku biogennymi materiałami ceramicznymi, postanowiliśmy zbadać właściwości regeneracji kości w ubytkach przynasad kości długich po ich wypełnieniu ręcznie wykonanym ceramicznym osteoapatytem przy użyciu produkowanych form (szkliste, nieszkliste, porowate i stałe).
Materiał i metody
W celu wykonania eksperymentu wykorzystaliśmy 180 szczurów o wadze początkowej 130-150 gramów. Zwierzęta podzielono na 3 eksperymentalne grupy w zależności od użytego do wypełnienia materiału (oraz 2 grupy kontrolne – zwierzęta nie operowane i operowane bez wypełnienia ubytków). Były to następujące grupy: grupa D1 – składała sie ze zwierząt, u których ubytki kości były wypełniane proszkowanym OK-100 (nieszklistym, o cząsteczkach wielkości 80 do 250 mikrometrów), grupa D2 składała sie ze zwierząt, u których ubytki kości wypełniano granulowanym OK-015 (szklisty, granulki wielkości 250 do 500 mikrometrów), grupa D3, w której użyto granulatu porowatego OK-015 (granulki wielkości 1000 do 5000 mikrometrów z porami wielkości 90-600 mikrometrów). Zwierzęta były operowane z zastosowaniem znieczulenia eterem. W obu kościach piszczelowych na granicy miedzy trzonem a przynasadą wykonywano otwory za pomocą standardowego wiertła o przekroju 2.0 mm.
Wyniki i wnioski
W grupach, w których ubytki kości były wypełniane proszkiem OK-100 i granulatem OK-015 maksymalne zmiany w składzie regeneratu obserwowane były w ciągu 30 dni od rozpoczęcia eksperymentu. Procesy degradacji implantu i kościotworzenia były bardziej intensywne w grupie D2, gdzie ubytki kości wypełniane były granulatem OK-015. Wynikało to z obecności szklistego składnika materiału (6.6% według specyfikacji), czyli jonów silikonu. W grupach, w których użyto porowatego granulatu OK-015 proces przebudowy regeneratu osiągnął maksymalny stopień w ciągu pierwszych 15 dni od rozpoczęcia eksperymentu. Dynamiczne zmiany w okresie 60 do 90 dni od rozpoczęcia eksperymentu są dowodem istnienia intensywnych procesów przebudowy (w grupach D1 i D2 ten sam proces był najbardziej intensywny w okresie 90-180 dni). Do 180 dnia wszystkie aktywne procesy w strefie ubytku zakończyły się, zaś fragmenty implantu, które pozostały pomiędzy nowopowstałą tkanką kostną mogą służyć jej wzmocnieniu. Większa intensywność i stopień nasilenia procesów w porównaniu do grup D1 i D2 można wytłumaczyć porowatą strukturą implantu, a zatem większą powierzchnią wymiany.