V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 57-58

L14

KONTROWERSJE WOKÓŁ SUPLEMENTACJI WAPNIEM I WITAMINĄ D

Marcinowska – Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości

Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Warszawa

Udokumentowano związek między podażą wapnia i witaminy D a wskaźnikami zdrowotnymi (stan kośćca, upadki, aktywność fizyczna, choroby układu sercowo-naczyniowego i nadciśnienie tętnicze, nowotwory, zespół metaboliczny, czynność układu immunologicznego, funkcje neuropsychologiczne, rzucawka w ciąży) na podstawie: danych mechanistycznych, badań na zwierzętach oraz u ludzi. Pytanie zasadnicze dotyczy optymalnej dawki wapnia i witaminy D potrzebnej nie tylko do promowania zdrowych kości, ale również optymalizacji innych wskaźników zdrowotnych przy jednoczesnym zminimalizowaniu ryzyka nadmiernej podaży (kamica nerkowa, miażdżyca, incydenty sercowo – naczyniowe) Trudność polega na tym, że u ludzi dysponujemy głównie badaniami obserwacyjnymi a nie z randomizacją, wskazującymi na zarówno korzystne, jak i niekorzystne oddziaływanie zwiększonej podaży wapnia i/lub witaminy D (w stosunku do zalecanych) na wskaźniki zdrowotne.

W wytycznych profilaktyki i leczenia osteoporozy zaleca się stosowanie wapnia w ilości co najmniej 1200 mg/d. najczęściej w połączeniu z witaminą D w ilości 800 IU/d. Podstawą tych zaleceń są wyniki metaanalizy badań z randomizacją, przeprowadzona przez Tanga i wsp., w których udokumentowano, że podaż wapnia 1200 mg/d samodzielnie lub w połączeniu z witaminą D 800 IU/d zmniejsza ryzyko złamań osteoporotycznych. Tak duża suplementacja wapnia, zwłaszcza u ludzi starych, zrodziła pytanie kliniczne; czy nie zwiększy się z tego powodu częstość występowania zawału serca i innych zdarzeń sercowo – naczyniowych w tej grupie osób? Przegląd systematyczny badań z randomizacją z ich metaanalizą przeprowadzony przez Bollanda (opublikowany w sierpniu 2010 roku) wskazuje, że podaż suplementów wapnia w ilości co najmniej 500 mg/d związana jest z 30% wzrostem częstości występowania zawału (P=0,035) i mniejszym (nieistotnym statystycznie) wzrostem ryzyka udaru mózgu (P=0,11) i umieralności (P=0,18). Nie stwierdzono istotnej statystycznie różnicy we wzroście ryzyka łącznie zawału serca, udaru mózgu i/lub nagłego zgonu (P=0,057).

Wyniki przytoczonych badań są sprzeczne z rezultatami niektórych badań obserwacyjnych i interwencyjnych. Badania obserwacyjne sugerują, że wysokie spożycie wapnia może zmniejszać ryzyko rozwoju chorób naczyniowych. Badania interwencyjne wskazują natomiast, że suplementacja wapnia poprzez obniżenie ciśnienia tętniczego krwi, korzystny wpływ na lipidy (wzrost HDL, obniżenie TCh) i obniżenie masy ciała, zmniejsza ryzyko rozwoju chorób układu sercowo – naczyniowego. Udokumentowano jednak, że u osób z niewydolnością nerek (w populacji tak dializowanej, jak i bez dializ) podawanie wapnia (celem związania fosforanów) przyśpiesza kalcyfikację naczyń i zwiększa śmiertelność.

W sprawie stosowania suplementacji wapnia u osób z osteoporozą, po ukazaniu się pracy Bollanda stanowisko zajęło American Society of Bone and Mineral Research (ASBMR) (12.08.2010). ASBMR, podał, że u osób suplementowanych nie należy wapnia odstawiać, ponieważ ewentualne ryzyko związane ze stosowaniem suplementów wapnia nie przewyższa korzyści.

Należy podkreślić, że w świetle obecnej wiedzy o działaniu plejotropowym witaminy D i jej powszechnych niedoborach, które wiążą się ze zwiększoną częstością występowania choroby wieńcowej, niewydolności serca, udaru mózgu i choroby naczyń obwodowych, konieczność suplementacji nie budzi tylu kontrowersji. Pozostaje do ustalenia wielkość dawki zapewniającej optymalne stężenie 25(OH)D dla syntezy aktywnej formy witaminy niezbędnej dla ujawnienia jej korzystnego działania auto- i parakrynnego, czego wykładnikiem klinicznym będzie korzystne oddziaływanie na wskaźniki zdrowotne

L14

CONTROVERSIES RELATED TO CALCIUM AND VITAMIN D SUPPLEMENTATION

Marcinowska-Suchowierska E.

Department of Family Medicine, Internal Diseases and Metabolic Bone Diseases

Medical Center of Postgraduate Education (CMKP), Warsaw

The relation between intake of calcium and Vitamin D and indicators of general health condition (i.e., health of bone, number of falls, physical activity, cardiovascular diseases, hypertension, neoplasma, metabolic syndrome, immunological system, neuropsychological function, etc.) has been long shown based on mechanistical data from animal and human studies. The main question pertains not only to the optimal dose of calcium and Vitamin D for healthy bones, but also to improving other health indicators and decreasing the risk of too high intake (i.e., nephrolithiasis, arteriosclerosis, cardiovascular diseases). It is a difficult task because human studies are mainly observational in nature, without randomization, which results in finding out about benefits and limitations of increased (as compared to recommended) intake of calcium and Vitamin D on health indicators.

In the guidelines for prevention and treatment of osteoporosis it is recommended to take calcium in the amount of at least 1200 mg/day, most often in combination with Vitamin D in the amount of 800 IU/day. These recommendations are based on the results of meta-analysis of randomization studies done by Tang et al. which shows that the intake of 1200 mg/day of calcium alone or with 800 IU/day of Vitamin D decreases the risk of osteoporotic fractures. Such a large supplementation of calcium, especially in the elderly, raised the question of potentially increased number of heart attacks and other cardiovascular incidents in this population. A review of randomization studies with their meta-analysis done by Bolland (published in August 2010) shows that intake of calcium in the amount of at least 500 mg/day is related to a 35% increase in the frequency of heart attacks (P=0.035) and smaller (statistically insignificant) increase in the risk for stroke (P=0,11). The probability of increased risk for heart attack, stroke or sudden death was statistically insignificant (P=0,057).

The results of the above mentioned studies are not congruent with the results of come observational and interventional research. Observational studies suggest that high intake of calcium may decrease the risk for the development of vascular diseases. Interventional studies show that supplementation of calcium has, via a decrease in blood pressure, a beneficial influence on lipids (increased HDL, decreased TCh) and body mass decrease, as well as lower risk for cardiovascular diseases. It has been shown, however, that in patients with kidney insufficiency (those who undergo dialysis and those who do not) calcium supplementation (aimed at binding of phosphates) speeds up calcification of veins and increases mortality.

After the publication of Bolland’s article, the American Society of Bone and Mineral Research (ASBMR) took a position in relation to calcium supplementation in patients with osteoporosis (August 12, 2010). ASBMR recommended that patients who receive calcium supplementation should not stop the treatment as the potential risks do not exceed the benefits of supplementation.

It should be stated that today’s knowledge about the plejotropic influence of Vitamin D and the fact that its deficiency may lead to increased risk for cardiac insufficiency, stroke and insufficiency of arteries, the necessity of supplementation is not as controversial any more. What needs to be determined is the optimal dosage that results in concentration of 25(OH)D for Vitamin D that will promote its auto- and paracrinne influence, which will in turn affect positively health indicators.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 58-60

L15

CO-MANAGEMENT OF FRAGILITY FRACTURES

Maalouf G.

Chairman of the Musculoskeletal Department, Bellevue University Medical Center, Mansourieh-Lebanon www.bmchcs.com

Keywords: Osteoporosis, Fragility Fracture, Osteo-Geriatrics

Introduction: Worldwide the population shift towards elderly people. In the year 2050, 38.5% of the Japanese population will be over the age of 65 years. More frequent falls and osteoporosis result in a dramatic increase of fragility fractures. In Europe an osteoporotic fracture occurs every 8 seconds.

·Main challenges are:

·About 60% of these patients have 3 or more co-morbidities like dementia, heart insufficiency or pulmonary problems.

·High complication and revision rates because of weak bone and suboptimal hardware and poor surgical techniques.

·Unsatisfactory functional outcomes: many of these patients do not return to their previous level of activity and quality of life.

·Increasing demands of elderly people: Many of them still want to be very active.

·Insufficient prophylaxis for subsequent osteoporotic fractures.

·High readmission rates.

Treatment goals

·To treat pain adequately.

·To fix fractures (mainly hip fractures) as soon as possible and in a way that allows for immediate full weight bearing.

·To avoid surgical and medical complications („single shot surgery”).

·To treat the co-morbidities and medical problems because „it’s more than just a fracture”.

·To return to the same quality of life.

·To prevent secondary fractures.

Solutions for the medical problems of geriatric fracture patients

Because the problems fragility fracture patients have are numerous and not exclusively on the orthopaedic field, they need to be treated in a model of co-managed care. Geriatric fracture patients are not solely elderly adults but can be seen more as an independent groups of patients with specific rules of treatment, comparable to pediatrics on the other end of live. The principles of co-managed care are:

·Team approach from admission until completion of rehabilitation

·Interdisciplinary care with co-ownership, protocol driven treatment pathways and a prioritization of patients.

·Consented guidelines for the treatment.

The treatment may be divided in three phases:

Preoperative assessment

·The general preoperative workup of the geriatric fracture patients has to be divided from a medical stabilization that may become necessary in selected cases. The preoperative assessment may of the vast majority of patients does not consume more time than in younger patients if organized well.

·Fragility fracture patients may not stay longer than absolutely necessary in the emergency department.

·At that point of time the status of the patient should only be optimized if the measure lowers the risk for surgery. If the risk for surgery may not be influenced in a positive way, the risk has to be taken by the patient, relatives and physicians without any further delay in time because the risks of delaying surgery then would add to the risk of surgery itself.

Surgical treatment

Postoperative management

·Adequate pain treatment without NSAR

·Fluid and electrolyte balance

·Thromboprophylaxis

·Mobilization and rehabilitation

·Delirium prevention and treatment

·Correction of polypharmacy

·Correction of malnutrition

·Prevention of secondary fractures

Solutions for the surgical problems of geriatric fracture patients

Implants

·In many respects, the locking plates – although not having been designed for osteoporotic bone specifically – have revolutionized operative care of the fragility fracture.

·Nails with angular stable locking.

·Bicortical screw purchase is necessary.

·Blades instead of screws because blades offer an increased implant bone contact area.

Techniques

·Functional reduction with restoration of axes and angles.

·Relative stability with secondary bone healing.

·Long, splinting construct, gentle, indirect maneuvers.

Summary

·The scope of the problem can be better addressed through an orthogeriatric co managed approach

·Comprehensive patient evaluation including geriatric assessment has an impact on improved patient outcome

·In UK, government has decided to reimburse hip fracture care according to its quality – as recorded in the National Hip Fracture Database.

L15

Leczenie towarzyszące złamaniom osteoporotycznym

Maalouf G.

Chairman of the Musculoskeletal Department, Bellevue University Medical Center, Mansourieh-Lebanon www.bmchcs.com

Słowa kluczowe: osteoporoza, złamania osteoporotyczne, osteogeriatria
 

Wprowadzenie: Światowa populacja starzeje się. W 2050 roku 38,5% populacji japońskiej będzie powyżej 65 roku życia. Z powodu zwiększonej częstości upadków oraz osteoporozy dramatycznie wzrosła ilość złamań osteoporotycznych. W Europie co 8 sekund ktoś ulega złamaniu osteoporotycznemu.

Główne wyzwania:

·Około 60% pacjentów posiada 3 lub więcej chorób współistniejących jak: demencja, niewydolność serca, problemy pulmonologiczne.

·Duża liczba powikłań i rewizji z powodu słabych kości, nieoptymalnego sprzętu i kiepskich technik chirurgicznych.

···Niewystarczająca profilaktyka kolejnych złamań osteoporotycznych.

·Wysoki wskaźnik ponownych przyjęć do szpitala.

Cele leczenia:

·Odpowiednie leczenie bólu.

·Wdrożenie leczenia złamań (głównie szyjki kości udowej) najszybciej jak to możliwe, w sposób umożliwiający natychmiastowe całkowite obciążenie.

·Unikanie chirurgicznych i medycznych komplikacji (pojedynczy szybki zabieg).

·Leczenie chorób współistniejących i problemów medycznych ponieważ „to więcej niż tylko złamanie”.

·Powrót do tej samej jakości życia.

·Zapobieganie kolejnym upadkom.

Rozwiązania problemów medycznych pacjentów geriatrycznych ze złamaniem:

Biorąc pod uwagę fakt, że pacjenci ze złamaniami osteoporotycznymi mają liczne problemy, nie tylko z zakresu ortopedii, potrzebują oni modelu leczenia opartego na współdziałającym systemie opieki. Pacjenci geriatryczni ze złamaniami nie są jedynie osobami w podeszłym wieku. Mogą być rozpatrywani jako oddzielna grupa pacjentów ze specjalnymi sposobami postępowania, porównywalnie jak w pediatrii, tylko że na drugim końcu życia. Zasady współzarządzania opieką są następujące:

·Zespołowe podejście od rozpoznania do zakończenia rehabilitacji

·Interdyscyplinarna opieka z współwłasnością, zasady postępowania oparte na protokole, stawianie dobra pacjenta na pierwszym miejscu

·Stałe wytyczne leczenia

Leczenie może być podzielone na trzy fazy:

Przedoperacyjne

·Ogólne przedoperacyjne postępowanie w złamaniu u pacjenta geriatrycznego musi być zależne od medycznej stabilizacji. Może się to okazać niezbędne w wybranych przypadkach. Postępowanie przedoperacyjne, jeśli dobrze zorganizowane, nie zajmie więcej czasu niż u młodszych pacjentów.

·Pacjenci ze złamaniami osteoporotycznymi powinni pozostawać na pogotowiu tylko tyle czasu ile to konieczne.

W tym czasie należy sprowadzić stan pacjenta do optimum, jeśli zmniejsza to ryzyko zabiegu chirurgicznego. Jeśli nie ma możliwości obniżenia ryzyka zabiegu, wtedy pacjent, rodzina lub lekarz musi podjąć to ryzyko ponieważ wszelkie opóźnienia zabiegu chirurgicznego będą w efekcie podnosiły ryzyko samego zabiegu.

Leczenie chirurgiczne

Postępowanie pooperacyjne

Rozwiązania chirurgicznych problemów pacjentów geriatrycznych ze złamaniami

Implanty

Techniki

Podsumowanie

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 61

L16

LEKI PRZYSZŁOŚCI

Franek E.

Osteoporoza jest jedną z chorób cywilizacyjnych, będącą przyczyną większości występujących w wieku średnim i starszym złamań. Obecne leczenie osteoporozy skupia się na ich zapobieganiu. Jednak z uwagi na fakt, że liczba chorych jest bardzo duża, jak i na fakt, że dostępne leczenie zapobiega złamaniom jedynie u części chorych, cały czas poszukuje się nowych metod terapii.

Jedną z nich są inhibitory katepsyny K. Katepsyna K jest proteazą, której ekspresja zachodzi selektywnie w osteoklastach i która odpowiedzialna jest za degradację wielu składników macierzy kostnej, w tym kolagenu typu 1. W ciągu ostatnich lat dużo wysiłków poświęcono znalezieniu inhibitorów tego białka i chociaż nie są one jeszcze dopuszczone do leczenia, to przynajmniej trzy z nich, odanacatib, relacatib i balicatib, znajdują się w zaawansowanej fazie badań klinicznych.

I tak, dwuletnie leczenie odanacatibem spowodowało wzrost BMD u kobiet chorych na osteoporozę pomenopauzalną o 5,5% w kręgosłupie lędźwiowym i o 3,2% w biodrze (podczas gdy u kobiet leczonych placebo wartości te spadły odpowiednio o 0,2 i 0,9%). Równolegle obserwowano spadek stężeń markerów resorpcji kości.

W chwili obecnej toczy się badanie 3 fazy klinicznej, w którym zrandomizowano ponad 16000 pacjentów, a które ocenić ma skuteczność przeciwzłamaniową odanacatibu, podawanego ustnie w dawce 50 mg raz na tydzień, u chorych z osteoporozą pomenopauzalną.

Inne inhibitory katepsyny K, takie jak relacatib lub balicatib, nie są w tak zaawansowanej fazie badań. W chwili obecnej (wejście 23.05.2011) w bazie www.clinicaltrials.gov nie ma żadnych aktywnych badań tych cząsteczek.

Inną cząsteczką, która budzi zainteresowanie już nie tylko biochemików i badaczy przedklinicznych, ale i klinicystów, jest sklerostyna. Cząsteczka ta hamuje proces kościotworzenia na skutek wiązania się z LPR5 i LPR6, powodując zahamowanie szlaku sygnałowego WNT (być może także poprzez inne mechanizmy). Ekspresja sklerostyny zachodzi przede wszystkim w osteocytach. Obciążenie mechaniczne kości powoduje zahamowanie jej wydzielania i następową aktywację osteoblastów.

Opublikowano badanie oceniające bezpieczeństwo i tolerancję przeciwciała przeciw sklerostynie (AMG785). W niewielkiej grupie 72 zdrowych ochotników nie stwierdzono poważniejszych działań niepożądanych, a lek był dobrze tolerowany. Obserwowano także zachęcające wyniki polegające na zwiększeniu BMD i zwiększeniu stężeń markerów kościotworzenia.

Podsumowując, wydaje się, że w niedalekiej przyszłości na rynku mogą pojawić się nowe leki przeciwzłamaniowe, z których najlepsze wydaja się być inhibitory katepsyny K i przeciwciała przeciw sklerostynie.

L16

MEDICATIONS OF THE FUTURE

Franek E.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 61-63

L17

ESTIMATION OF BONE MICROARCHITECTURE FROM AP SPINE DXA SCAN

Hans D.

University of Lausanne, Bone Disease Unit, Lausanne, Switzerland

The 1993 Consensus Development Conference defined Osteoporosis as “a systemic skeletal disease characterized by a “low bone mass” and a “micro-architectural” deterioration of bone tissue, with a consequent increase in bone fragility and susceptibility to fracture”.

In order to assess the risk of osteoporotic fractures, several non-invasive techniques, based on the attenuation of ionizing radiation, were developed to quantify Bone Mineral Density (BMD). Among these techniques, DXA of the spine and femur has become the golden standard tool for assessing local BMD. Unfortunately, due to relatively high costs and poor accessibility, and the expense of DXA devices in certain geographic parts of the world, only a marginal percentage (20% to ~30%) of women with osteoporosis currently are being diagnosed using DXA [24, 25]. Consequently, a large number of women at risk remain undiagnosed. In those instances when DXA is either completely or relatively inaccessible, alternative methods are being used, which include quantitative ultrasound (QUS). Moreover, a large overlap in BMD values exists between the patients who will fracture and those who will not, rendering our fracture prediction with BMD not as efficient as expected.

Intrinsically it is accepted that defining osteoporosis on the sole basis of bone mineral density reached a/its limit. Indeed, the multifactorial aspect of this disease encourages the current definition of osteoporosis to evolve towards a complex risk model based on CRF and BMD. Considering these CRFs along with BMD in the assessment of fracture risk, increases the sensitivity of screening without sacrificing specificity. Whereas part of the limit of the current use of DXA is currently being addressed by the concomitant use of CRFs it only partially takes into account the information of bone micro-architecture. Therefore, any additional information about micro-architecture would help to reduce the overlap between fracture and non fracture subjects.

The trabecular bone score (TBS) is a novel grey-level texture measurement that is based on the use of experimental variograms of 2D projection images, and is able to differentiate between two 3-dimentional (3D) micro-architectures that exhibit the same bone density, but different trabecular characteristics. TBS measures the mean rate of local variation of grey levels in 2D projection images. The TBS is obtained after re-analysis of a DXA exam, and can be compared with BMD, since both evaluate the same region of bone. In human cadavers, significant correlations have been identified between TBS and 3D parameters of bone micro-architecture, independent of any correlation between TBS and BMD. Higher scores reflect stronger and more fracture-resistant micro-architecture, while lower scores indicate bone that is weaker and more susceptible to fracture. TBS can be retrospectively applied to an existing DXA exam, without the need for any further imaging, and can be compared directly with BMD, since both evaluate the same region of bone. The added value of the TBS in bone mineral densitometry for fracture risk assessment has been documented in cross-sectional, prospective and longitudinal studies. Indeed, TBS has been found: (1) to be lower in post-menopausal women with a past osteoporotic fracture compared with age- and BMD-matched women without fracture; (2) to give an incremental increase in the odds ratio for spine fracture when combined with spine BMD; (3) to be lower in women with (versus without) fractures, irrespective of whether their BMD met the criteria for osteoporosis or osteopenia; (4) to prospectively predict facture; (5) recapture 1/3 of the miss-classified fracture according to the BMD WHO definition of osteoporosis alone; and (6) to react differently according to the type of bone therapy.

Besides presenting the different studies, we will also debate potential use of TBS in clinical routine to complement BMD.

L17

OCENA MIKROARCHITEKTURY KOŚCI NA PODSTAWIE ZDJĘĆ AP DXA KRĘGOSŁUPA

Hans D.

University of Lausanne, Bone Disease Unit, Lausanne, Switzerland

W 1993 roku Consensus Development Conference zdefiniowało osteoporozę jako: “chorobę systemową szkieletu, charakteryzującą się niską masą kości i upośledzoną mikroarchitekturą tkanki kostnej, ze zwiększoną łamliwością kości i podatnością na złamania”.

W celu stwierdzenia ryzyka złamania osteoporotycznego stworzono kilka nieinwazyjnych technik, opartych na promieniowaniu jonizującym, które obliczają gęstość mineralną kości (BMD). Wśród tych technik, DXA kręgosłupa oraz kości udowej uznane jest za złoty standard w obliczaniu miejscowego BMD. Niestety z powodu relatywnie wysokich kosztów i słabej dostępności oraz kosztu urządzeń DXA w niektórych rejonach świata, jedynie marginalny odsetek (20-30%) kobiet z osteoporozą jest diagnozowany przy użyciu DXA [24, 25]. W efekcie spora liczba kobiet z ryzykiem pozostaje niezdiagnozowana. W przypadku gdy DXA jest niedostępne lub jego dostępność jest ograniczona, stosuje się alternatywne metody, wśród nich ultrasonografię ilościową (QUS). Oprócz tego, stwierdzono dużą zbieżność między wartościami BMD u pacjentów, którzy ulegną lub nie ulegną złamaniu, co czyni nasze prawdopodobieństwo złamania, wyliczone na podstawie BMD, nie tak skuteczne jak przewidywano.

Zaakceptowano, że diagnozowanie osteoporozy jedynie na podstawie BMD dobiegło swojego końca. Rzeczywiście, wieloczynnikowy charakter choroby sprzyja by obecna definicja choroby rozwinęła się w kierunku kompleksowego modelu ryzyka, opartego na klinicznych czynnikach ryzyka oraz BMD. Uwzględniając kliniczne czynniki ryzyka i BMD w szacowaniu ryzyka złamania, zwiększa to czułość badania bez utraty jego specyfiki. Mimo, że kliniczne czynniki ryzyka są obecnie stosowane do poprawy oceny ryzyka złamania wraz z badaniem DXA, nadal tylko częściowo bierze się pod uwagę informacje o mikroarchitekturze kości. Zatem żadna dodatkowa informacja dotycząca mikroarchitektury kości nie pomoże zmniejszyć zbieżności pomiędzy pacjentami z i bez złamania.

Ocena kości beleczkowej (trabecular bone score TBS) to nowa metoda pomiaru stopniami szarości oparta na eksperymentalnych wariogramach dwuwymiarowej projekcji obrazu, która pozwala na znalezienie różnicy między dwoma trójwymiarowymi mikroarchitekturami. Wskazywana jest taka sama gęstość mineralna kości, a różna charakterystyka kości beleczkowej. TBS mierzy średni wskaźnik miejscowych odcieni szarości w dwuwymiarowej projekcji obrazów. TBS uzyskuje się po ponownej analizie badania DXA. Odkąd BMD I TBS oceniają to samo miejsce w kości, metody są porównywalne. Badając ludzkie zwłoki zaobserwowano istotną korelację pomiędzy TBS i 3D pod względem parametrów mikroarchitektury kości, niezależnie od żadnej korelacji pomiędzy TBS a BMD. Wyższe punkty oznaczają mocniejszą i bardziej odporną na złamania mikroarchitekturę, podczas gdy niższe punkty wskazują na słabsza i bardziej podatną na złamania kość. TBS można zastosować jako analizę retrospektywną posiadanego badania DXA, bez potrzeby kolejnego obrazowania, oraz może być bezpośrednio porównane z BMD, odkąd obie metody oceniają to samo miejsce w kości. Dodanie wyniku TBS do gęstości mineralnej kości w ocenianiu ryzyka złamania zostało udokumentowane w badaniach: krzyżowanych, prospektywnych i przedłużonych. Zaobserwowano, że TBS: 1) jest niższy u kobiet po menopauzie ze złamaniami osteoporotycznymi w porównaniu do kobiet w tym samym wieku i z tym samym BMD bez złamania; 2) w połączeniu z BMD kręgosłupa daje większy wskaźnik złamań kręgosłupa; 3) jest niższy u kobiet ze złamaniem w porównaniu do kobiet bez złamania, niezależnie od tego czy ich BMD spełnia kryteria osteoporozy czy osteopenii; 4) prospektywnie przewiduje złamanie; 5) odzyskuje 1/3 błędnie zdiagnozowanych złamań, w odniesieniu do opartej na BMD definicji osteoporozy wg WHO; oraz 6) różnie reaguje w zależności od rodzaju terapii kości.

Oprócz prezentacji różnych badań, będziemy chcieli przedyskutować zastosowanie TBS jako rutynowe narzędzie kliniczne uzupełniające BMD.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 63

L18

FRAX – 2 YEARS OF EXPERIENCE WORLD WIDE

Kanis J.A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

FRAX^® is a computer based algorithm (http://www.shef.ac.uk/FRAX) that calculates the 10-year probability of a major fracture (hip, clinical spine, humerus or wrist fracture) and the 10-year probability of hip. Fracture risk is calculated from age, body mass index and dichotomized risk factors comprising prior fragility fracture, parental history of hip fracture, current tobacco smoking, long-term oral glucocorticoid use, rheumatoid arthritis, other causes of secondary osteoporosis and alcohol consumption. Femoral neck bone mineral density (BMD) can be optionally input to enhance fracture risk prediction. Fracture probability is computed taking both the risk of fracture and the risk of death into account. Fracture probability differs markedly in different regions of the world [Kanis et al, 2002a] so that FRAX is calibrated to those countries where the epidemiology of fracture and death is known (currently more than 30 countries). In addition to the web site, FRAX has been incorporated into the software of densitometers and is available as an application for the i-phone/i-pod.

A major clinical application of FRAX has been its incorporation into clinical guidelines to provide intervention thresholds for treatment. The setting of intervention thresholds varies from country to country since it will depend on the importance of osteoporosis, the heath care budget allocated, current practice guidelines and health economic considerations. Several approaches have been used in the development of assessment guidelines. In the UK, intervention thresholds have set by age based on the fracture probability equivalent to that of women with a history of a prior osteoporosis related fracture. In North America, FRAX-based intervention thresholds for men and women with osteopenia have been set on the basis of cost-effectiveness. Irrespective of the manner whereby thresholds are derived, the development of guidelines based on fracture probability identifies more women at high risk who would benefit from treatment then previous guidelines and conversely, avoids unnecessary treatment in those at low risk.

L18

FRAX – 2 LATA DOŚWIADCZEŃ NA CAŁYM ŚWIECIE

Kanis J.A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

FRAX® jest algorytmem komputerowym (http://www.shef.ac.uk/FRAX), który pozwala na oszacowanie 10-letniego prawdopodobieństwa złamania głównego (bkku, kręgosłup, kość ramieniowa, nadgarstek) oraz 10-letnie prawdopodobieństwo złamania bkku. Ryzyko złamania jest wyliczane na podstawie wieku, BMI, dychotomicznych czynników ryzyka, wśród których wymienia się: wcześniejsze złamanie osteoporotyczne, obecność złamań bkku u rodziców, aktualny status palenia tytoniu, długoterminowe stosowanie glikokortykosteroidów, rzs, inne przyczyny wtórnej osteoporozy, spożywanie alkoholu. Znana wartość gęstości mineralnej szyjki kości udowej (BMD) zwiększa możliwość predykcji ryzyka złamania. Prawdopodobieństwo złamania jest wyliczane komputerowo w oparciu o ryzyko złamania oraz ryzyko zgonu. Prawdopodobieństwo złamania różni się znacząco w zależności od regionu świata [Kanis et al, 2002a] dlatego też FRAX jest kalibrowany dla krajów, w których znane są epidemiologia złamań oraz zgonów (obecnie jest to więcej niż 30 krajów). Oprócz strony internetowej, FRAX został dołączony do oprogramowań densytometrów, oraz jest dostępny jako aplikacja w i-phone/i-pod.

Kliniczne zastosowanie FRAX ma głównie na celu włączenie metody do klinicznych wytycznych, aby umożliwić wyznaczenie progu leczenia. Ustalenie progu leczenia jest zależne od kraju, ponieważ brane są pod uwagę: nasilenie osteoporozy, budżet przydzielony na opiekę zdrowotną, aktualne wytyczne oraz przesłanki ekonomiczne. Wykorzystano kilka metod w celu udoskonalenia wytycznych postępowania. W Wielkiej Brytanii, próg interwencji został wyznaczony na podstawie wieku w oparciu o prawdopodobieństwo złamania równoważne grupie kobiet z poprzednim złamaniem osteoporotycznym. W Ameryce Północnej ze względu na koszty ustalono próg interwencji dla kobiet i mężczyzn z osteopenią oparty o wyniki z FRAX. Niezależnie od sposobu wyznaczenia progu interwencji, przekształcenie wytycznych w oparte o prawdopodobieństwo złamania, spowoduje identyfikację większej liczby kobiet z wyższym ryzykiem, które będą czerpały korzyści z leczenia oraz odwrotnie, uniknie się niepotrzebnego leczenia kobiet z niższym ryzykiem.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 64-65

L19

WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ W POPULACJI MAŁOPOLSKI W OBSERWACJI
10-LETNIEJ A PROGNOZA RYZYKA METODĄ FRAX-PL

Czerwiński E.^1,2, Kumorek A.², Borowy P.², Milert A.¹, Amarowicz J.¹, Górkiewicz M.³

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

³Instytut Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

Słowa kluczowe: osteoporoza, ryzyko złamania, FRAX, BMD, BMI, czynniki ryzyka
 

Wstęp. Złamania są najistotniejszym problemem osteoporozy. Identyfikacja chorych, którym zagraża złamanie, a zatem wymagają leczenia jest kluczowym zagadnieniem. Stosowane w tym celu badanie densytometryczne okazało się niewystarczające, jako że większość złamań występuje u osób nie spełniających densytometrycznego kryterium osteoporozy. Metoda FRAX umożliwia obliczanie ryzyka złamania w oparciu o BMI lub BMD i kliniczne czynniki ryzyka. Biorąc pod uwagę znaczne różnice zachodzące pomiędzy różnymi populacjami uznaliśmy za celowe weryfikację zastosowania tej metody w próbie populacji małopolskiej. Celem pracy była ocena skuteczności metody FRAX w prognozowaniu złamania na podstawie 10-letniej obserwacji pacjentów w materiale własnym.

Materiał i metoda. W grupie ok. 100.000 pacjentów Krakowskiego Centrum Medycznego (KCM) wylosowano 5092 kobiet w wieku powyżej 50 r.ż, które w latach 1997-2000 zgłosiły się do KCM celem wykonania badania densytometrycznego. Pełną dokumentacją medyczną obejmującą m.in. wynik badania densytometrycznego kręgosłupa lub szyjki kości udowej dysponowano u 3350 osób. Spośród nich wylosowano grupę 1024 kobiet, u których przeprowadzono w latach 2009-2010 ankietę telefoniczną zwracając szczególną uwagę na wystąpienie nowego złamania w badanym okresie. Dla każdej osoby obliczyliśmy również 10-letnie ryzyko złamania stosując metodę FRAX, dane dla populacji polskiej, opierając się na wartości BMI oraz BMD dla szyjki kości udowej (n=886). Dysponując informacjami o złamaniach przeprowadziliśmy analizę na ile skuteczne było prognozowanie ryzyka złamania za pomocą narzędzia FRAX. 

            Wyniki. Średni wiek badanej grupy 63,8 lat (50-79 lat, SD 6,6). Wartości BMD T-score kręgosłupa: śr. -2,3 (-5,9 do 4,0; SD 1,4), BMD T-score szyjki śr. -1,5 (-4 do 2,7, SD 1,1). Średnie BMI w badanej grupie wynosiło 26,9 (od 17,3 do 45,8; SD 4,1). Przebyte złamanie osteoporotyczne zgłaszało 31,6% pacjentek (n=324).

Obliczone metodą FRAX 10-letnie ryzyko głównego (major) złamania osteoporotycznego na podstawie BMI u wszystkich badanych wyniosło śr. 6,2% (od 1,6% do 40%, SD 3,6) i dla bkk udowej (hip) śr. 1,8% (od 0,1% do 23%, SD 1,8). U 886 kobiet, u których dysponowano danymi BMD T-score szyjki k. udowej, średni FRAX major określono na poziomie 6,2% (1,5% – 50%, SD 4,3), a dla  FRAX hip 1,8% (0,0% do 43%, SD 2,6).

Po śr. 11 latach obserwacji średnia wieku osiągnęła 74.5 lat  (od 59 do 89, SD 6,7). Nowe złamania wystąpiły u 22,1% pacjentek (n=227), w tym ponowne u 97 pacjentek (29,9% w grupie z przebytym złamaniem). Liczba chorych z co najmniej jednym złamaniem wzrosła do 44,3% (n=454), a całkowita liczba złamań z 435 do 725. Procent pacjentek, u których wystąpiło nowe złamań w grupie 50-60 lat wyniósł 17.4% vs 25.2 % w grupie 61-71 lat. Średnia wartość FRAX wg BMD T-score dla zasadniczego złamania (major) w grupie osób, które w okresie obserwacji nie doznały nowego złamania wynosiła 5,8% (1,5% – 35%, SD 3,9) a u osób, które doznały złamania 7,6% (1,9% – 50%, SD 5,1), dla złamania bkk udowej (hip) osoby, które nie doznały nowego złamania  1,6% (0,0%-16%, SD 2,0%) vs osoby, które doznały złamania w okresie obserwacji 2,6% (0,0%-43%, SD 3,9%). Zanalizowano również wpływ przebytego złamania na wynik FRAx. Otrzymano następujące wyniki: FRAX T-score BMD u osób, które przebyły złamanie  śr. 9,1% (19%-50%, SD 5,1), osoby bez przebytego złamania śr. 4,8% (1,5%-23%, SD 2,8).

Podsumowanie. Liczba chorych, którzy doznali conajmniej jednego złamania w okresie 11-letniej obserwacji wzrosła z 31,6% do 44,3% w całej grupie. Średnie wartości FRAX T-score BMD (major) u pacjentek, które przebyły złamanie były prawie 2-krotnie wyższe w porównaniu do osób bez złamania (9,1% vs 4,8%). Średnie wartości FRAX T-score BMD (major) u osób, które doznały złamania po 11-latach w porównaniu do osób, które nie uległy złamaniu różniły się nieznacznie (5,8% vs 7,6%).

L19

Incidence of fractures in population of Malopolska in a
10-year follow-up vs. prognosis with FRAX-PL

Czerwiński E.^1,2, Kumorek A.², Borowy P.², Milert A.¹, Amarowicz J.¹, Górkiewicz M.³

¹Department of Bone and Joint Diseases, Faculty of Health Sciences, Jagiellonian University Medical College

²Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

³Epidemiology and Population Studies Department, Jagiellonian University Medical College

Key words: osteoporosis, fracture risk, FRAX, BMD, BMI, risk factors

Introduction. Fractures constitute the most important problem of osteoporosis. Identification of patients who are at risk of fractures and thus should be subject to treatment is a crucial issue. Densitometric examination that has been widely used so far proved insufficient because of the fact that majority of fractures occurs in patients who do not meet the densitometric criterion of osteoporosis. FRAX allows calculating fracture risk on the basis of BMI or BMD and clinical risk factors. Taking into consideration substantial differences between populations we decided to verify the method for the population of Małopolska (Lesser Poland). The aim of the study was to evaluate the efficacy of FRAX in predicting fracture on the basis of 10-year observation of patients of our clinic.

Materials and methods. 5092 women aged 50 and above were randomly chosen from a group of 100,000 female patients of Krakowskie Centrum Medyczne who applied for densitometric examination from 1997 to 2000. 3,350 patients from this group had a full medical documentation including spine and femoral neck densitometry examination results. Next, 1,024 women were randomly chosen and in 2009 and 2010 a telephone survey was performed that focused on a new fracture in the study period. For every patient we calculated 11-year fracture risk with the online FRAX (http://www.shef.ac.uk/FRAX) for the Polish population based on BMI and BMD in femoral neck (n=886). Using the data regarding fractures we prepared analysis of the efficacy of fracture risk probability calculated with FRAX.

Results. The study included women aged on average 63.8 (50-79 years, SD 6.6). The average BMD T-score of spine was -2.13 (-5.9 to 4.0; SD 1.4), the average BMD T-score of neck -1.5 (-4 do 2.7, SD 1.1). The average BMI in the examined group was 26.9 (from 17.3 to 45.8, SD 4.1). 31.6% of patients reported a past fracture (n=324).

The average 10-year risk of major osteoporotic fracture calculated with FRAX on the basis of BMI for all the patients was 6.2% (from 1.6% do 40%, SD 3.6) and for the proximal femur (hip) it was 1.8 % (from 0.1% do 23%, SD 1.8). The average FRAX value calculated on the basis of BMD T-score in femoral neck of 886 patients was 6.2% for major fracture (1.5% – 50%, SD 4.3) and for proximal femur 1.8% (0.0% to 43%, SD 2.6).

            After the average observation period of 11 years, the mean age was 74.5 (from 59 to 89, SD 6.7). 22.1% of patients suffered a new fracture (n=227), including 97 patient for whom it was a next fracture (22.9% in the group with a previous fracture). The number of patients with at least one fracture increased to 44.29% (n=454) and the total number of fractures rose from 435 to 725. The percentage of patients with new fractures in the age group of 50-60 was 17.4% as compared to 25.2% in 61-71 group. The mean FRAX value based on BMD T-score for major fracture in the group of patients who did not sustain a fracture in the observation period was 5.8% (1.5 – 35%, SD 3.9) while for patients with history of fractures it was 7.6% (1.9% –50%, SD 5.1). Corresponding values for the proximal femur (hip) were: 1.6% (0.0%-16%, SD 2.0%) vs. 2.6% (0.0%-43%, SD 3.9%). The influence of a previous fracture on FRAX result was analyzed and the following was observed: the average FRAX based on T-score BMD for patients with a previous fracture was 9.1% (19%-50%, SD 5.1), while for patients with no history of fractures it was 4.8% (1.5%-23%, SD 2.8).

            Conclusion. Number of patients with at least one fracture increased from 31.6% to 44.3% in the entire group. The average value of FRAX T-score BMD (major) in patients who underwent fracture was almost 2 times higher as compared to patients without fracture (9.1% vs. 4.8%). The was a small difference between the average value of FRAX T-score (major) in patients who sustained or not fracture after 11 years in comparison with those who had on fracture (5.8% vs. 7.6%).

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 65-67

L20

POTENCJALNE KRYTERIA DOBORU PACJENTÓW DO LECZENIA OSTEOPOROZY: BADANIA BOS-2

Badurski J. E.¹, Kanis J.A.², Johansson H.², Dobreńko A.¹, Nowak N.A.¹, Jeziernicka E.Z.¹, Daniluk S.¹

¹Zespół Badawczy Polskiej Fundacji Osteoporozy, Białystok

²Ośrodek Współpracujący z WHO Uniwersytet w Sheffield

Schemat WHO z 2007 roku postępowania wobec osteoporozy prowadzący do identyfikacji osób potrzebujących leczenia, aby zmniejszyć ryzyko złamania, stawia wymóg znajomości w każdym kraju poziomu populacyjnego zagrożenia złamaniami osteoporotycznymi. Podjęto badania oceny 10-letniego prawdopodobieństwa głównych złamań osteoporotycznych (RB-10 g.z.op.) i złamań biodra (RB-10 b.) na niewyselekcjonowanej grupie 1608 kobiet po 40 roku życia posługując się narzędziem FRAX®BMI i FRAX®BMD wzorowanym na epidemiologii złamań w Anglii (wersja 3.1). Obydwa sposoby podobnie oceniły prawdopodobieństwo złamania i w kolejnych dekadach życia ujawniły rosnące RB-10 g.z.op. od ca. 5% w 5 dekadzie do 25% w 9, średnio – 11%, oraz RB-10 b. odpowiednio od 0,5% do 13%, średnio – 3%. Liczba złamań rosła do 7 i 8 dekady i malała zgodnie z liczebnością grupy wiekowej. Najczęściej zgłaszanymi czynnikami ryzyka, poza zaawansowanym wiekiem i niskim BMI: przebyte uprzednio złamanie, palenie papierosów i wywiad rodzinny złamania biodra. Analiza porównawcza badanych parametrów FRAX osób z i bez złamań, wykazała znamienne statystycznie różnice wyłącznie w wieku i w dwukrotnie wyższym RB-10 g.zop. osób ze złamaniami (ca. 18% vs 9%) i RB-10 b. (ca.5% vs 2.5%). Przestrzeń

Od 2008 roku narzędzie oceny ryzyka złamania FRAX jest szeroko stosowane w praktyce. Jego kliniczna użyteczność wymaga jednak ustanowienia poziomu RB-10, powyżej którego leczenie będzie uzasadnione i rekomendowane. Celem niniejszej pracy była również analiza możliwych progów interwencji w Polsce. Analizowano cztery kryteria/progi: kryterium A – wg wartości BMD równej lub niższej od T-score -2.5; kryterium B – przebyte złamanie osteoporotyczne niezależnie od wieku; kryterium C – próg zależny od wieku, i kryterium D – wszystkie kobiety z uprzednim złamaniem oraz te, u których ryzyko złamania równe jest ryzyku kobiet po wcześniejszym złamaniu przy ustalonym wg wieku progu.

Do leczenia kwalifikowałoby się: wg kryterium A – 39% kobiet powyżej 50 r.ż., wg kryterium D – 35%, zaś wg kryteriów B i C – 16%. Przy kryteriach B i C zakwalifikowano by do leczenia kobiety o wyższym ryzyku złamania niż w przypadku kryteriów A i D. Zakładając skuteczność leczenia farmakologicznego jako redukcję ryzyka względnego złamania o 30%, liczba rekomendowanych do leczenia w celu uniknięcia głównego złamania osteoporotycznego byłaby niższa przy opcji B i C (13 i 14), niż w przypadku opcji A i D (18).

Największą efektywność wykazują więc progi interwencji równe ryzyku kobiet po wcześniejszym złamaniu. Stosowanie w praktyce klinicznej progu interwencji leczniczej zależnego od wieku może być zatem właściwsze niż jednego wspólnego progu dla wszystkich kobiet po 50 roku życia.

L20

POTENTIAL CRITERIA OF PATIENT SELECTION FOR OSTEOPOROSIS TREATMENT: BOS-2 STUDY

Badurski J.E.¹, Kanis J.A.², Johansson H.², Dobreńko A.¹, Nowak N.A.¹, Jeziernicka E.Z.¹, Daniluk S.¹

¹The Polish Foundation of Osteoporosis Research Team, Białystok, Poland
²World Health Organization Collaborating Centre, University of Sheffield, Sheffield, United Kingdom

WHO osteoporosis report (2007), which presents therapeutic strategy for patient identification aiming at decreasing fracture risk, puts a special emphasis on recognizing osteoporotic fracture risk for each country population. We evaluated efficacy of FRAX®BMI and FRAX®BMD tools for English population (version 3.1) for predicting 10-year probability of major osteoporotic fracture and of hip fracture on a randomly selected group of 1608 women aged 40 and older. Both methods showed similar results of fracture probability as well as the increase of 10-year probability of major osteoporotic fracture in succeeding decades of age – from apx. 5% in the 5^th decade to 25% in the 9^th decade (average of 11%). For 10-year probability of hip fracture it was respectively: from 0.5% to 13% with the average of 3%. The number of fractures increased until the 7^th and 8^th decade and decreased with the size of age group. The most frequently reported risk factors, apart from old age and low BMI, were: previous fracture, smoking and family history of hip fractures. Comparative analysis of FRAX parameters for patients with and without previous fractures showed statistically significant differences only in age and in 2-fold higher 10-year probability of major osteoporotic fracture in patients with previous fractures (about 18% versus 9%) and 10-year probability of hip fracture (about 5% versus 2.5%). The range between the average population risk (10-year probability of major osteoporotic fracture 11% and predicting 10-year probability of hip fracture 3%) and the risk of patients with previous fractures (10-year probability of major osteoporotic fracture 18% and 10-year probability of hip fracture 9%) could be applied as orientation point: below these values – risk with no intervention needed, above risk requiring intervention, whereas the calls for BMD examination and re-evaluate fracture risk.

FRAX, the fracture risk assessment tool, has been widely used since 2008. Yet, its clinical applicability makes it necessary to establish the 10-year absolute risk level, above which treatment will be legitimate and recommended. Another aim of this study was to analyze possible intervention threshold for Poland. Four criteria/threshold were analyzed: criterion A – BMD equal or lower than -2.5 T-score; criterion B – previous osteoporotic fracture regardless of age; criterion C – age-dependent threshold; criterion D – all women with a previous fracture and those for whom fracture risk equals the risk of women with a previous fracture with the threshold set according to age.

The following percent of patients would qualify for treatment: for the criterion A – 39% of women aged 50 and older, for the criterion D – 35%, for the criterion B and C – 16%. Incorporating criteria B and C would qualify for treatment women with higher fracture risk than in case of criteria A and D. Assuming the effectiveness of pharmacological treatment in reducing the relative risk of fracture by 30%, the number of patients recommended for treatment aiming at major osteoporotic fracture prevention would be lower in case of criteria B and C (13 and 14) than for criteria A and D (18).

Intervention thresholds that equal risk of women with a previous fracture prove most effective. Adapting age-dependent intervention threshold in clinical practice may be more legitimate than using a single threshold for all women above the age of 50.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 67-68

L21

THERAPEUTIC INTERVENTION THRESHOLDS IN EUROPE

Johansson H., Kanis J.A., Odén A., McCloskey E.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield, UK

Introduction. The aim of this study was to investigate the proportion of individuals having a ten year probability of fracture above defined thresholds in different European countries.

Methods. A population was simulated based on the distribution of the risk-score among the cohorts used by the WHO to develop FRAX (an assessment tool of fracture risk) using 10 000 simulations each for eight 5-year age groups from the age of 50 years. The 10 year probability of a major osteoporotic fracture was calculated for the simulated population for Spain and the UK, though data for Germany, France, Italy and Poland will be available shortly. The proportion of men and women with probabilities above defined thresholds were calculated. Two approaches to intervention thresholds were used. The first used a fixed threshold (e.g. a fracture probability above 15%, irrespective of age). The second approach used age-dependent intervention thresholds equivalent to a woman with a prior fragility fracture as used by the National Osteoporosis Guideline Group (NOGG) in the UK.

Results. With the use of a fixed intervention threshold, 1.5% of men and 13.3% of women from Spain aged 50 years or more had a probability of a major fracture above a fixed threshold of 15%. The corresponding figures for the UK were 2.8% and 28.9%, respectively. There were 30-fold more individuals above the threshold in the age-interval 85+ than in the interval 50-55 years. When using age-specific thresholds equivalent to the probability of a major osteoporotic fracture for a woman with a prior fracture, the proportion of men and women from Spain aged 50 years or more above the threshold was 3.3%, and 20.3%, respectively. The respective figures for the UK were 1.2% and 20.5%. The proportion of people above the age-specific threshold was rather stable with age.

Conclusion. A fixed intervention threshold across all ages markedly biases treatment towards the elderly and disenfranchises young individuals in whom fracture probability exceeds that equivalent to a woman of the same age with a prior fragility fracture. When age-specific thresholds are used, the proportion above the threshold is fairly stable with age and more intuitive to clinical practice.

L21

PRÓG INTERWENCJI TERAPEUTYCZNYCH W EUROPIE

Johansson H., Kanis J.A., Odén A., McCloskey E.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield, UK

Wprowadzenie. Celem badań było oszacowanie stosunku liczbowego osób mających 10-letnie prawdopodobnieństwo złamania w zależności od określonych progów interwencyjnych w różnych krajach Europy.

Metody. Populacja była symulowana na podstawie występowania współczynników ryzyka pomiędzy kohortami użytymi przez WHO do utworzenia FRAX (narzędzie do oceny ryzyka złamania) stosując 10 000 symulacji, każda dla 8 pięcioletnich grup wiekowych, rozpoczynających się od 50 r.ż.

Dziesięcioletnie prawdopodobieństwo osteoporotycznego złamania głównego zostało wyliczone dla symulowanych populacji: dla Hiszpani oraz Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji, Włoch, jak również w niedługim czasie dla Polski. Obliczono udział mężczyzn i kobiet z prawdopodobieństwem powyżej określonego progu. Porównano dwa stosowane progi interwencji. Pierwszy używał stałego progu (np. prawdopodobieństwo złamania powyżej 15% niezależnie od wieku). Drugi używał progu interwencji zależnego od wieku, równoważnego dla kobiet w tym samym wieku z wcześniejszym złamaniem osteoporotycznym, używanego przez National Osteoporosis Guideline Group (NOGG) w Wielkiej Brytanii.

Wyniki. Stosując stały próg interwencji, 1,5% mężczyzn oraz 13,3% kobiet z Hiszpani w wieku 50 lat lub więcej miało prawdopodobieństwo głównego złamania powyżej stałego progu 15%. Wyniki dla Wielkiej Brytanii wyniosły odpowiednio: 2,8% oraz 28,9%. W przedziale wiekowym 85+ było 30-krotnie więcej badanych powyżej progu, niż w przedziale wiekowym 50-55 lat. Stosując próg interwencji zależny od wieku, który odpowiada prawdopodobieństwu wystąpienia głównego osteoporotycznego złamania u kobiet z wcześniejszym złamaniem, odsetek mężczyzn i kobiet z Hiszpani w wieku równym lub powyżej 50 r.ż., z wynikiem powyżej ustalonego progu wyniósł: 3,3% oraz 20,3%. Dla Wielkiej Brytanii wyniki wyniosły odpowiednio: 1,2% oraz 20,5%. Odsetek badanych powyżej progu zależnego od wieku był raczej stabilny względem wieku.

Wnioski. Stosując ustalony próg interwencji niezależny od wieku, okazuje się, że jest on ukierunkowany na leczenie osób starszych, pomija natomiast osoby młodsze, u których prawdopodobieństwo złamania przekracza równoważne mu ryzyko stwierdzone u kobiet w tym samym wieku z wcześniejszym złamaniem osteoporotycznym. Stosując próg interwencji zależny od wieku odsetek badanych powyżej progu jest dość stabilny z wiekiem oraz bardziej czuły w praktyce klinicznej.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 68-69

L22

JAK KWALIFIKOWAĆ DO LECZENIA FARMAKOLOGICZNEGO OSTEOPOROZY NA PODSTAWIE METODY FRAX®? PROGRAM POMOST

Przedlacki J., Księżopolska-Orłowska K., Grodzki A., Świrski A., Musiał J., Loth E., Teter P.

Krajowe Centrum Osteoporozy, Warszawa

Słowa kluczowe: osteoporoza, leczenie, FRAX®

Wstęp. Jednym z problemów dotyczących postępowania w osteoporozie jest sposób kwalifikacji do leczenia farmakologicznego lekami przeciwzłamaniowymi. Większość aktualnych ocen kosztoefektywności leczenia w poszczególnych krajach oparta jest na metodach jakościowych. W Polsce proponuje się przyjąć za wskazanie do leczenia lekami przeciwzłamaniowymi 20% próg 10-letniego ryzyka złamania głównych kości (10-RZ) wyliczonego na podstawie metody FRAX®. Nie jest znana kosztoefektywność takiej decyzji. Niektórzy autorzy proponują przyjąć różne progi 10-RZ w zależności od wieku pacjentów.

Cel. Celem pracy była ocena przydatności stosowania 20% granicznej wartości 10-RZ przy kwalifikowaniu do leczenia osteoporozy lekami przeciwzłamaniowymi w odniesieniu do metody jakościowej stosowanej od 5 lat w Krajowym Centrum Osteoporozy w ramach programu POMOST. Metoda ta została opracowana na podstawie dostępnego piśmiennictwa. Kosztoefektywność decyzji podejmowanych na podstawie tej metody nie jest znana.

Materiał i metody. Do badania zakwalifikowano 1441 osób (177 mężczyzn i 1264 kobiety) w wieku 68,7±8,1 lat, skierowanych po raz pierwszy do KCO w okresie 2 lat: 2006/2007 i 2008/2009, dotychczas nie leczonych lekami przeciwzłamaniowymi, z dostępnym wynikiem badania DXA biodra. Za kryteria kwalifikacji do leczenia przyjęto w KCO: przebyte osteoporotyczne złamanie kręgosłupa i biodra niezależnie od wyniku badania DXA oraz przebyte osteoporotyczne złamanie kości przedramienia, złamanie biodra u rodziców, przewlekłe stosowanie glikokortykoidów, wczesną menopauzę (<45 r.ż.), RZS, wiek ≥65 lat dla kobiet i ≥70 lat dla mężczyzn z towarzyszącym odpowiednim wynikiem badania DXA (T-score) w zakresie biodra. U wszystkich wyliczono 10-RZ z wykorzystaniem kalkulatora brytyjskiego. Wyniki analizowano w 4 podgrupach, oddzielnie dla mężczyzn i kobiet w wieku poniżej i powyżej granicznej wartości będącej samodzielnym wskazaniem do badania osteoporozy (mężczyźni – 70 lat, kobiety – 65 lat). Z analizy wykluczono osoby, u których jedynym wskazaniem do leczenia było przebyte złamanie kręgosłupa (32) i biodra (2).

Wyniki. Na podstawie metody stosowanej w KCO do leczenia farmakologicznego zakwalifikowano i poddano dalszej analizie 441 osób (50 mężczyzn i 391 kobiet) w wieku 73,6±7,1 lat. W grupie kobiet (367 z 849 badanych) w wieku ≥65 lat 10-RZ wynosiło 23,5±10,8% (mediana 21%, 7,5-75%). W grupie kobiet (24/389) w wieku <65 lat 10-RZ wynosiło 18,5±8,8% (mediana 18,5%, 7,5-40%). W grupie mężczyzn (44/101) w wieku ≥70 lat 10-RZ wynosiło 14,8±6,3% (mediana 13%, 6,6-33%). W grupie mężczyzn w wieku <70 lat (6/68) 10-RZ wynosiło 23,3±10,0% (mediana 22%, 8,0-37%).

Wnioski. Przy stosowaniu metody FRAX® przy kwalifikowaniu pacjentów do leczenia farmakologicznego osteoporozy zasadne wydaje się przyjęcie różnych progów kwalifikacyjnych dla mężczyzn (przynajmniej w starszym wieku, grupa mężczyzn w młodszym wieku była bardzo mała) i kobiet, a w przypadku kobiet, stosowanie różnych przedziałów wartości 10-RZ w zależności od wieku, u starszych wyższych i u młodszych niższych wartości 10-RZ. Na podstawie uzyskanych wyników można zaproponować przesunięcie granicznej wartości 10-RZ będącej wskazaniem do leczenia osteoporozy z 20% do (decyzje mają charakter arbitralny): ok. 15% u kobiet w wieku ≥65 lat, ok. 10% u kobiet w wieku <65 lat i do ok. 10% u mężczyzn w wieku ≥70 lat.

L22

HOW TO QUALIFY FOR THE PHARMACOLOGICAL TREATMENT OF OSTEOPOROSIS BASED ON FRAX®? POMOST STUDY

Przedlacki J., Księżopolska-Orłowska K., Grodzki A., Świrski A., Musiał J., Loth E., Teter P.

Krajowe Centrum Osteoporozy, Warszawa

Keywords: osteoporosis, treatment, FRAX®

Objectives. Appropriate qualification for the treatment of osteoporosis with antifracture medicines is important. The majority of methods of assessment of the cost-effectiveness of treatment in several countries depend on the qualitative methods of qualification for it. It is proposed in Poland to start the antifracture treatment when 10-year bone fracture risk of the main bones (10-FR) calculated with FRAX® tool is >20%. The cost-effectiveness of this decision is unknown. Some authors recommend to use different values of the border 10-FR for different age of patients.

Aim. The aim of the study was to assess the usefulness of proposed 20% 10-FR as the indicator for pharmacological treatment in comparison to qualitative method used in National Center of Osteoporosis in Warsaw (KCO) for the last 5 years. This method was based on the available medical literature. The cost-effectiveness of these decisions is unknown.

Materials and methods. The study is a part of POMOST study. There were 1441 patients (177 males and 1264 females) aged 68.7±8.1 years, referred first to KCO during 2 years (2006/2007 and 2008/2009), not treated with antifracture medicines, with available DXA results of femoral neck. Criteria for the treatment were: osteoporotic fracture of spine and hip irrespective of DXA result, fracture of the forearm bones, hip fracture in parents in past, chronic treatment with corticosteroids, age 65 years in females and 70 years in males, early menopause (<45 years), diagnosis of rheumatoid arthritis with concomitant appropriate result of DXA of femoral neck (T-score). 10-FR was calculated with British version of FRAX®. All results were analyzed in 4 subgroups, separately for males and females above and below the age which was independent indication for diagnostics (70 years in men and 65 years in females). Patients with the fracture of the spine (32) and hip (2) which were the only indication for treatment were excluded from analysis.

Results. Based on our qualitative method used in KCO 441 patients (50 males and 391 females) aged 73.6±7.1 years were qualified for pharmacological treatment. In group of women (367 of 849 examined) aged ≥65 years 10-FR was 23.5±10.8% (median 21%, 7.5-75%). In group of women (24/389) aged <65 years 10-FR was 18.5±8.8% (median 18.5%, 7.5-40%). In group of men (44/101) aged ≥70 years 10-FR was 14.8±6.3% (median 13%, 6.6-33%). In group of men (6/68) aged <70 years 10-FR was 23.3±10.0% (median 22%, 8.0-37%).

Conclusions. When we use FRAX® method to qualify the patients for pharmacological treatment it seems reasonable to accept different border values of 10-FR as indication for treatment for women and men (at least in older age, the number of younger men in our study was very low) and in women different border values depending on age, higher in older women and lower in younger ones. Based on our results we propose to change the border value as the indication for treatment from 20% of 10-FR (all proposed decisions are arbitrary) to: about 15% in women aged ≥65 years, about 10% in women aged <65 years and about 10% in men aged ≥70 years.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 69-70

L23

DENOSUMAB A BISFOSFONIANY; PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

Słowa kluczone: denosumab, bisfosfoniany, osteoporoza, skuteczność, złamania

            Denosumab (DSB) i bisfosfoniany (BF) należą do grupy leków antyresorpcyjnych. DSB jest swoistym monoklonalnym przeciwciałem. BF są prostymi związkami chemicznymi, pochodnymi kwasu pirofosforowego. DSB podawany jest podskórnie a BF najczęściej stosuje się doustnie, co wiąże się z ryzykiem powikłań ze strony przewodu pokarmowego. BF wydalane są przez nerki, zatem (zwłaszcza dożylne) nie mogą być stosowane w niewydolności nerek (GFR< 30ml/min dla ibandronianiu i GFR< 40ml/min dla zolendronianu). DSB natomiast może być stosowany niezależnie od wydolności nerek.

            DSB działa na drodze biologicznej jako przeciwciało skutecznie eliminując powstawanie i aktywność osteoklasta aż do jego apoptozy. Kluczowym elementem działania BF jest ich fizyko-chemiczne powinowactwo do hydroksyapatytu kości. BF powodują zmniejszenie jego rozpuszczalności, co utrudnia adhezję i następnie resorpcję kości przez osteoklasty. Aktywność osteoklastów jest obniżona wtórnie, gdy BF jest resorbowany z hydroksyapatytem kości. Powoduje to trwałe uszkodzenie metabolizmu komórkowego osteoklasta. Efekt antyresorpcyjny DSB jest silniejszy od BF czego miarą są: mniejsza częstość aktywacji, niższa liczba osteoklastów, mniejsza powierzchnia resorpcyjna. Badania histomorfometryczne owariektomizowanych szczurów wykazały większą objętość kości beleczkowej i grubości kości korowej w grupie DSB w porównaniu do BF.

            Niekorzystnym mechanizmem działania DSB i BF jest zwrotne hamowanie tworzenia kości. Uwidacznia się to równoczesnym obniżeniem markerów tworzenia z markerami resorpcji kości. U pacjentów leczonych DSB zarówno poziom markerów resorpcji, jak i tworzenia kości był niższy w porównaniu do osób leczonych BF. Po zaprzestaniu podawania efekt działania BF utrzymuje się nawet kilka lat, podczas gdy DSB kilka miesięcy.

            Redukcja ryzyka złamania kręgosłupa u leczonych DSB przez 3 lata wyniosła 78% i w porównaniu do BF należała do najwyższych, podczas gdy ryzyko złamania w grupie placebo było jednym z najniższych (7%). Redukcja ryzyka złamania kręgosłupa w poszczególnych BF wynosiła: alendronian – 47% (placebo 15%), risedronian – 60% (placebo 29%), zolendronian – 70% (placebo 10,9%).

L23

DENOSUMAB And bisphosphonates; similarities and differences

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

Keywords: denosumab, bisphosphonates, osteoporosis, efficacy, fractures
 

Denosumab (DSB) and bishoshonates (BF) belong to the antiresorptive medications. DSB is a specific monoclonal antibody while BF are simple chemical compounds, pyrophosphoric acid derivatives. DSB is administered subcutaneously and BF are most frequently given orally, which brings the risk of gastrointestinal side-effects. BF are excreted by kidneys and in effect cannot be used, especially in the intravenous form, in case of kidney insufficiency (GFR< 30ml/min for ibandronate and < 40ml/min for zolendronate). DSB can be applied independently of kidney competence.

DSB acts on biological mode as an antibody efficiently eliminating formation and activity of osteoclasts until its apoptosis. The key element of BF activity is their physico-chemical affinity with bone hydroxylapatite. BF diminish its solubility which impedes adhesion and then bone resorption by osteoclasts. Osteoclast activity is secondarily reduced; when BF is resorbed with hydroxyapatite it permanently damages cell metabolism. Antiresorptive effect of DSB is stronger than that of BF, which is evident in: lower frequency of activation, lower number of osteoclasts, smaller resorptive surface. A histomorphometric study of ovariectomized rats showed increased volume of trabecular bone as well as cortical bone thickening in DSB group as compared to the BF group.

Coupling of bone formation is a negative mechanism of DSB and BF activity. This results in decrease of both bone formation markers and markers of resorption. In patients treated with DSB both markers of resorption and formation were lower as compared to those treated with BF. Effect of BF therapy is present for a few years after the end of administration while effect of DSB is active for a few months.

Reduction of vertebral fracture risk in the group treated with DSB for 3 years was 78% and was one of the highest as compared to BF, while fracture risk in placebo group was one of the lowest (7%). Reduction of spinal fracture risk for specific BF was: alendronate 47% (placebo-15%), risedronate 60% (placebo 29%), zolendronate 70% (placebo 10,9%).

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 70-71

L24

DENOSUMAB FOR PREVENTION OF FRACTURES 

Cummings S.R. 

            Denosumab acts on the RANK-RANK-ligand (RANKL) system. RANKL is a cytokine that binds to its receptor, RANK, on the surface of osteoclast precursors and osteoclasts. Binding RANKL to RANK is essential and sufficient to develop and activate osteoclasts. Interestingly, RANKL is also essential for lactation suggesting that this system evolved to mobilize calcium from the skeleton to provide milk for newborns.

            Denosumab, a fully human monoclonal antibody to RANKL, potently inhibits the differentiation, activity, and survival of osteoclasts and thereby dramatically decreases bone resorption. Denosumab rapidly decreases bone resorption by about 90% (by serum CTX). This is faster and greater than seen with alendronate. Three years of denosumab every 6 months increases spine BMD about 9% and total hip BMD by about 6%. It increases BMD at these sites by about 1% more than alendronate. Unlike bisphosphonates therapy, the effect of denosumab is fully reversible: after discontinuation bone resorption increases above baseline levels and BMD decreases. Resumption of treatment rapidly suppresses resorption again and restores BMD.

            In the FREEDOM trial, denosumab reduced the risk of vertebral fractures 68%, hip fractures 40%, and nonvertebral fractures 20%. The reduction in risk of nonvertebral fractures was significantly greater (35% decreased risk) in those with FN BMD ≤-2.5 than women with higher BMD. No cases of osteonecrosis of the jaw (ONJ) or atypical femoral fractures were observed during about 10,000 woman-years of treatment. Analyses from FREEDOM suggest that denosumab does not interfere with fracture healing, remains effective and safe in patients with decreased renal function. In an extension of FREEDOM, the efficacy and safety of denosumab appears to continue at least 5 years. Every 6 monthly subcutaneous treatment with denosumab may improve the poor compliance observed for pills. Denosumab is a cost-effective treatment for women with osteoporosis.

            By acting on the fundamental pathways that control osteoclast development and survival, denosumab has taken treatment of osteoporosis to the limit of fracture reduction that is achievable by inhibiting bone resorption.

L24

DENOSUMAB W ZAPOBIEGANIU ZŁAMANIOM 

Cummings S.R.

Denosumab działa na system RANK-RANK-ligand (RANKL). RANKL jest cytokiną, która wiąże się ze swoim receptorem, RANK, znajdującym się na powierzchni prekursorów osteoklastów oraz osteoklastów. Połączenie RANKL z RANK jest niezbędne i wystarczające do rozwinięcia i aktywacji osteoklastów. Co ciekawe, RANKL jest niezbędny do laktacji, co sugeruje, że system ten rozwinął się w celu uwalniania wapnia ze szkieletu i zaopatrywania w nie mleka dla noworodków.

Denosumab, całkowicie ludzkie monoklonalne przeciwciało przeciwko RANKL, potencjalnie wstrzymuje różnicowanie, aktywację i przeżycie osteoklastów, przez co znacznie zmniejsza resorpcję kości. denosumab szybko zmniejsza resorpcję kości o około 90% (CTX w surowicy). Działanie to jest szybsze i większe niż po zastosowaniu alendronianu. Trzy lata ciągłego stosowania denosumabu co 6 miesięcy zwiększa BMD w kręgosłupie o około 9%, kość biodrowa o około 6%. Obserwowany wzrost BMD jest o około 1% większy niż w przypadku alendronianu. W przeciwieństwie do terapii bisfosfonianami, efekt denosumabu jest całkowicie odwracalny: po odstawieniu leku resorpcja kości wzrasta powyżej poziomu podstawowego a BMD obniża się. Wznowienie terapii szybko zmniejsza resorpcję i przywraca BMD.

W badaniach FREEDOM denosumab zmniejszył ryzyko złamań kręgów o 68%, złamań bkku (hip) o 40%, pozakręgowe złamania o 20%. Zmniejszenie ryzyka pozakręgowego złamania było istotnie większe (35% zmniejszenie ryzyka) u pacjentów z BMD szyjki kości udowej ≤- 2.5 w porównaniu do kobiet z wyższym BMD. Nie stwierdzono przypadków osteonekrozy kości szczękowej (ONJ) ani atypowych złamań kości udowych w trakcie leczenia 10,000 pacjentolat. Analiza wyników FREEDOM sugeruje, że denosumab nie koliduje z leczeniem złamań, jest efektywny i bezpieczny dla pacjentów z niewydolnością nerek. W rozszerzeniu FREEDOM wykazano, że efektywność i bezpieczeństwo stosowania denosumabu jest utrzymane przez co najmniej 5 lat. Co 6-miesięczne podskórne aplikowanie denosumabu może poprawić słabe przestrzeganie podaży leku w przypadku pigułek. denosumab jest opłacalna terapią dla kobiet z osteoporozą.

Działając na podstawowe szlaki kontroli rozwóju i przeżycia osteoklastów, denosumab wpływa korzystnie na przebieg osteoporozy, zmniejszając liczbę złamań. Jest to osiągalne dzięki hamowaniu resorpcji kości.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 71-72

L25

LONG-TERM EFFICACY AND SAFETY OF DENOSUMAB IN POSTMENOPAUSAL OSTEOPOROSIS

Papapoulos S.

Department of Endocrinology & Metabolic Diseases, Leiden University Medical Center, The Netherlands

There is ample evidence for the safety and efficacy of denosumab at the time of reaching the market. This includes data from extensions of both phase II and III trials. In the 4-year phase II study, postmenopausal women with a T-score of −1.8 to −4.0 (lumbar spine) or −1.8 to −3.5 (total hip or femoral neck) were randomized to denosumab (1 of 7 different doses), alendronate or placebo. After 2 years, subjects maintained, discontinued, or discontinued and then reinitiated denosumab; discontinued alendronate; or maintained placebo for an additional 2 years. In an extension of this study, all subjects received open-label denosumab 60 mg every 6 months (Q6M). In the 124 women who received 6 years’ denosumab treatment, BMD increased by 13.3% at the lumbar spine, 6.1% at the total hip and 1.9% at the distal-third radius compared with phase II baseline. Reductions in bone turnover markers (BTM) were sustained over the course of continuous denosumab treatment. The types and incidences of adverse events (AEs) during the extension study were similar to those observed during the parent study. The 3-year FREEDOM trial established the efficacy and safety of denosumab for the treatment of postmenopausal women with osteoporosis. All participants who completed FREEDOM were invited to receive denosumab in an EXTENSION which continues to evaluate denosumab administration for up to 10 years and results are available for 5 years of treatment. In the EXTENSION, all women receive denosumab every 6 months. For the FREEDOM denosumab group, these data reflect 5 years of continuous denosumab exposure (long‑term group). For the FREEDOM placebo group, they reflect 2 years of denosumab exposure (cross-over group). A total of 4550 women enrolled in the EXTENSION (2343 long-term; 2207 cross-over). Following denosumab administration, similar rapid and large reductions in serum CTX occurred in both groups. With continuous denosumab exposure, lumbar spine and total hip BMD further increased for 5‑year cumulative gains of 13.7% and 7.0%, respectively. In the cross‑over group, BMD increased at the lumbar spine (7.9%) and total hip (4.1%), during the 2-year denosumab treatment. Yearly incidences of fractures were low and adverse events did not increase with long‑term denosumab administration.

L25

DŁUGOTERMINOWY EFEKT I BEZPIECZEŃSTWO STOSOWANIA DENOSUMABU W POMENOPAUZALNEJ OSTEOPOROZIE

Papapoulos S.

Department of Endocrinology & Metabolic Diseases, Leiden University Medical Center, The Netherlands

Wielokrotnie udowodniono bezpieczeństwo i efektywność stosowania denosumabu przed jego wejściem na rynek. W badaniach objęto dane zarówno z przedłużenia fazy II i III badań. W czteroletnim badaniu fazy II, kobiety w okresie pomenopauzalnym z T-score: −1.8 do −4.0 (kręgosłup lędźwiowy) lub −1.8 do −3.5 (total hip lub femoral neck) były randomizowane to grup: denosumab (1 z 7 różnych dawek), alendronian lub placebo. Po 2 latach badani podtrzymywali, zaprzestawali, lub zaprzestawali i ponownie rozpoczynali stosowanie denosumab, zaprzestawali stosowanie alendronianu, lub podtrzymywali stosowanie placebo przez kolejne 2 lata. W przedłużeniu tych badań, wszyscy badani otrzymali denosumab (open-label) w dawce 60 mg co 6 miesięcy (Q6M). Wśród 124 kobiet, które przez 6 lat były leczone denosumabem, BMD wzrosło o 13,3% w kręgosłupie lędźwiowym, 6,1% w badaniu całkowitym b.n.k.u., i 1,9% w dystalnej 1/3 kości promieniowej, w porównaniu do wartości wyjściowych II fazy. Redukcja wskaźników przebudowy kości (BTM) utrzymywała się w trakcie całego leczenia denosumabem. Typy i incydenty zdarzeń niepożądanych (AEs) podczas przedłużenia były zbliżone do obserwowanych podczas badania pierwotnego. Trzyletnie badania FREEDOM wykazały efektywność i bezpieczeństwo stosowania denosumab w leczeniu kobiet po menopauzie ze stwierdzoną osteoporozą. Wszyscy uczestnicy, którzy ukończyli FREEDOM zostali zaproszeni do dalszego otrzymywania denosumabu (EXTENSION), co umożliwi ocenę wpływu podaży leku po 10 latach stosowania, natomiast są już dostępne wyniki 5-letnie stosowania leku. W EXTENSION wszystkie kobiety otrzymywały denosumab co 6 miesięcy. Z grupy denosumab (FREEDOM) wyniki badań odzwierciedlają skutek pięcioletniej, ciągłej podaży leku (grupa długoterminowa). Z grupy placebo (FREEDOM) wyniki badań odzwierciedlają skutek dwuletniej, ciągłej podaży leku w grupie krzyżowanej. W sumie w badanu EXTENSION wzięło udział 4550 kobiet (2343 długoterminowo; 2207 grupa skrzyżowana). Po podawaniu denosumabu w obydwu grupach zaobserwowano nagły i duży spadek stężenia CTX. Dzięki ciągłej ekspozycji na denosumab, zaobserwowano w ciągu 5 lat dalszy wzrost BMD kręgosłupa lędźwiowego oraz BMD całkowitej b.n.k.u., które wyniósł odpowiednio 13,7% i 7%. W grupie cross-over, BMD wzrosło w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (7,9%) oraz całkowitej b.n.k.u. (4,1%), podczas dwuletniego leczenia denosumabem. Roczny wskaźnik częstości złamań był niski i nie uległ zwiększeniu podczas długoterminowej podaży denosumabu.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 72-73

L26

WPŁYW RANELINIANU STRONTU NA PRZEBUDOWĘ KOŚCI W OSTEOPOROZIE

Czerwiński E.^1,2, Amarowicz J.¹

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul Kopernika 32, www.kcm.pl

Słowa kluczowe: stront, przebudowa kości, biopsje kości, osteoporoza

Stront (SR) wpływa bezpośrednio na komórki kostne modyfikując aktywność receptorów wapniowych. Powoduje stymulację tworzenia pre-osteoblastów, ich różnicowanie, co skutkuje tworzeniem kolagenu typu I oraz mineralizacją osteoidu. SR równocześnie modyfikuje działanie układu RANK/RANK Ligand, opóźnia różnicowanie i obniża aktywność osteoklastów oraz zwiększa ich apoptozę.

U zdrowych szczurów po podaniu SR zaobserwowano zwiększenie objętości kości beleczkowej i korowej oraz wyższą wytrzymałość mechaniczną kości. W badaniach histomorfometrycznych preparatów owarektomizowanych szczurów wykazano, że SR zmniejsza resorpcję kości o ok. 30%, ale nie obniża tworzenia kości beleczkowej. Dodatkowo stwierdzono poprawę wytrzymałości mechanicznej kości.

Badania histomorfometryczne wykonane u 133 pacjentek z osteoporozą leczonych SR przez 1-5 lat, wykazały zwiększenie powierzchni osteoblastów – 38% (OSB) oraz tworzenie nowej kości – 10% (MAR – mineral apposition rate). Badanie preparatów w mikro-tomografii komputerowej (mCT) wykazało zwiększenie grubości korowej kości (18%), liczby beleczek (14%) oraz poprawę wskaźnika modułu struktury kostnej.

W bieżącym roku przedstawiono wyniki największego dotąd badania histomorfometrycznego porównującego wyniki leczenia SR w stosunku do alendronianu (AL). Badanie obejmowało 268 biopsji wykonanych po 6 lub 12 miesiącach leczenia: SR 2g/d (n=179) lub AL 70mg/tydz. (n=89). Celem pierwszorzędnym badania było określenie różnic pomiędzy tworzeniem powierzchni mineralizacji wyrażonej jako procent powierzchni kości MS/BS (MS-mineralizing surface/ BS- bone surface). Drugorzędnym celem była ocena innych parametrów histomorfometrycznych jak współczynnik tworzenia kości (BFR bone formation rate) i współczynnik mineralizacji (MAR mineral apposition rate). Po 6 miesiącach leczenia powierzchnia mineralizacji (MS/BS) w grupie leczonych RS wynosiła 2.94% ±3.73 (n=90), a w grupie AL 0.20% ±0.29 (n=43), ze znamienną różnicą 2.73% (p<0.001). Po 12 miesiącach różnica zwiększyła się do 4.65% (p<0.001) z MS/BS wartościami 4.91% ±4.15 w grupie SR (n=89) i 0.28% ±0.57 w grupie AL (n=46). Pomiary współczynnika tworzenia kości BFR były wyższe w grupie SR – po 6 i 12 miesiącach: 0.021µm³/µm²/dzień ±0.024 oraz 0.033µm³/µm²/dzień ±0.027, w porównaniu do AL – 0.003µm³/µm²/dzień ±0.003 w obu okresach, ze znamienną różnicą w obu przypadkach (p<0.001). Również współczynnik mineralizacji (MAR) był znamiennie wyższy w grupie SR po 6 miesiącach (0.630µm/dzień ±0.127, p=0.003) i 12 miesiącach (0.624µm/dzień ±0.094, p=0.009) w porównaniu do AL (0.553µm/dzień ±0.108 w obu czasookresach leczenia). Przeprowadzone badania histomorfometryczne dokumentują znacznie wyższą aktywność kościotworzenia w grupie leczonych SR w porównaniu do AL, która się zwiększa po 12 miesiącach.

Na uwagę zasługują również doniesienia na temat korzystnego wpływu SR na gojenie złamań kości. W modelu zwierzęcym wykazano przyspieszenie i tworzenie silniejszego zrostu. Opisano również 4 przypadki uzyskania zrostu stawów rzekomych u pacjentów zażywających SR.

L26

EFFECT of strontium ranelate on bone remodeling in osteoporosis

Czerwiński E.^1,2, Amarowicz J.¹

¹Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

Keywords: strontium, bone remodeling, bone biopsy, osteoporosis

Strontium (SR) has a direct effect on bone cells by modifying activity of calcium receptors. It stimulates formation of preosteoblasts and their differentiation, which results in production of type I collagen and mineralization of osteoid. At the same time SR modifies activity of RANK/RANK Ligand pathway, delays differentiations and decreases activity of osteoclasts and increases their apoptosis.

After administration of SR in healthy rats an increase of cortical and trabecular bone volume was observed as well as an increase of mechanical strength of the bone. A histomorphometric study of ovariectomized rats showed that SR decreases bone resorption by 30% but does not decrease trabecular bone formation. Moreover, an increase in bone strength was noted.

A histomorphometric study of 133 female patients with osteoporosis treated with SR for 1-5 years showed a 38% increase of osteoblast surface (OSB) and a 10% new bone formation (MAR – mineral apposition rate). Microtomographic (mCT) scale assessment of bone biopsies proved thickening of cortical bone (18%), increase in the number of bone trabeculae (14%), and increase of the bone structure module index.

This year the results of the biggest so far histomorphometric study on osteoporosis which compares results of SR and alendronate (Al) therapies were presented. 268 biopsies were performed – 6 and 12 months after beginning of the treatment: SR 2g/day (n=179) or Al 70mg/week. (n=89). The primary aim of the study was to assess differences between mineralization surface production expressed as bone surface percentage MS/BS (MS-mineralizing surface/ BS-bone surface).

Secondary aim was to assess other histomorphometric parameters – BFR (bone formation rate) and MAR (mineral apposition rate). After 6 months of treatment bone mineralization surface (MS/BS) in the group treated with RS was 2.94 ± 3.73% (n=90) and in the Al group 0.20 ± 0.2 (n=43), with a significant difference 2.73% (p<0.001). After 12 months the difference increased to 4.65% (p<0.001) with MS/BS level of 4.91 ± 4.15% in SR group (n=89) and 0.28 ± 0.57% in Al group (n=46). Results of the bone formation rate were higher in the SR group after 6 and 12 months: 0.021 ± 0.024 and 0.033 ± 0.027 µm³/µm²/day, as compared to the Al group – 0.003 ± 0.003 µm³/µm²/day in both periods, with a significant difference in both cases (p<0.001). Also the mineral apposition rate was significantly higher in the SR group after 6 months (0.630 ± 0.127 µm/day, p=0.003) and 12 months (0.624 ± 0.094 µm/day, p=0.009) as compared to the Al group (0.553 ± 0.108 µm/day in both periods of treatment).

The performed histomorphometric study proves significantly higher bone formation rate in the group treated with SR as compared to alendronate, which even increases after 12 months.

  It is also worth to mention the information regarding the beneficial effect of SR on fracture healing. Acceleration and straightening of union was demonstrated on an animal model. Moreover, 4 cases of healing of pseudarthrosis after SR therapy were described.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 73-74

L27

EFFICACY OF STRONTIUM RANELATE IN FRACTURE RISK REDUCTION IN THE OLDEST OLD

Rizzoli R.

Division of Bone Diseases, Geneva University Hospitals and Faculty of Medicine, Geneva, Switzerland

It is now clearly established that bone loss does not attenuate with age, but continues throughout the whole life. Bone cortex becomes thinner. This, together with an increased cortical porosity, a destruction of trabecular tridimentional structure through trabeculae thinning and perforation, and modifications of material level properties, account for age-dependent bone mineral loss, and consequent increased bone fragility. With aging there is an increase in bone remodelling rate with an imbalance between the amounts of bone deposited and destroyed, leading thus to the alterations in bone mass, structure and material level properties. Preclinical studies have shown that strontium ranelate increases ultimate strength, particularly through an increase in plastic energy. Thus, bone formed under strontium ranelate treatment is able to withstand greater deformation before fracture while possessing similar elastic properties to normal bone. In the oldest old, the efficacy of strontium ranelate has been extensively explored using preplanned pooled data from 1488 patients aged 80-100 years included in the SOTI and TROPOS trials. After 1 year, strontium ranelate reduced the risk of vertebral fracture by 59% (P=0.002) and non-vertebral fracture by 41%. This risk reduction was maintained over 5 years: 31% (P=0.010) in vertebral fractures and 27% in non-vertebral fractures (P=0.018). Strontium ranelate was well tolerated, with a favorable safety profile. Osteoporosis impacts greatly on quality of life, mainly due to pain and vertebral deformity. Quality of life assessment using QUALIOST® in the SOTI trial (mean age 69.3 years at inclusion) showed beneficial effects of strontium ranelate on physical and emotional parameters, compared with placebo. Strontium ranelate increased the number of patients free of back pain (+28% over 4 years vs placebo, P=0.005) and reduced the proportion of patients with height loss by 20% (P=0.003) in the same population.

The 3D-microcomputerized tomography and histomorphometry analysis of transiliac bone biopsies have demonstrated an improvement in trabecular (trabecular bone mass, connectivity, microgeometry) and cortical (cortical thickness) microstructure. In a face-to-face study, strontium ranelate had significantly higher effects than alendronate on distal tibia microstructure, including cortical and trabecular variables, in women with postmenopausal osteoporosis after two years of treatment.

Since osteoporosis requires long-term management in old age, strontium ranelate is particularly suitable for elderly osteoporotic patients because of its rapid action, proven long-term reduction in fracture risk, especially non-vertebral, and favorable safety profile.

L27

SKUTECZNOŚĆ RANELINIANU STRONTU W ZMNIEJSZENIU RYZYKA ZŁAMAŃ U OSÓB starszych

Rizzoli R.

Division of Bone Diseases, Geneva University Hospitals and Faculty of Medicine, Geneva, Switzerland

Powszechnie wiadomo, że utrata masy kostnej nie obniża się wraz z wiekiem, tylko trwa przez całe życie. Kość korowa staje się cieńsza. Powyższy fakt wraz ze wzrostem porowatości kości korowej, destrukcji trójwymiarowej struktury beleczek kostnych w następstwie ich przerzedzenia i pęknięć, oraz modyfikacją właściwości materiału wpływają na zależną od wieku utratę tkanki kostnej, a w konsekwencji na zwiększoną łamliwość kości. Wraz z wiekiem dochodzi do wzrostu tempa przebudowy kości z jednoczesnym brakiem równowagi między ilością tworzonej i niszczonej tkanki kostnej, co prowadzi do zmian w masie kości, jej strukturze i właściwościach. Przedkliniczne badania wykazały, że ranelinian strontu wpływa na wzrost wytrzymałości, a w szczególności na plastyczność tkanki kostnej. Zatem kość uformowana podczas stosowania ranelinianu strontu jest zdolna wytrzymać większe odkształcenia nim dojdzie do złamania, zachowując właściwości elastyczne zbliżone do normalnej kości. U najstarszych pacjentów efektywność ranelinianu strontu została dokładnie zbadana przy użyciu danych pochodzących z zaplanowanej wcześniej wybranej puli pacjentów: 1488 pacjentów w wieku 80-100 lat, którzy brali udział w badanich SOTI and TROPOS. Po roku, ranelinian strontu obniżył ryzyko złamania kręgu o 59% (p=0,002) oraz niekręgowego złamania o 41%. Obniżenie ryzyka złamania utrzymywało się przez 5 lat: 31% (p=0,010) w złamaniach kręgu oraz 27% w złamaniach pozakręgowych (p=0,018). Ranelinian strontu był dobrze tolerowany, miał korzystny profil bezpieczeństwa. Osteoporoza ma duży wpływ na jakość życia, zazwyczaj z powodu bólu i deformacji kręgów. Ocena jakości życia, dokonana przy użyciu QUALIOST® w grupie SOTI (średni wiek 69,3 przy włączeniu do badań), wykazała korzystny wpływ ranelinianu strontu na fizyczne i emocjonalne parametry, w porównaniu do placebo. Ranelinian strontu zwiększył liczbę pacjentów bez bólu pleców (+28% przez 4 lata vs placebo, p=0,005) oraz zmniejszył liczbę pacjentów z obniżeniem wzrostu o 20% (p=0,003) w tej samej populacji.

Analiza trójwymiarowej mikrokomputerowej tomografii oraz histomorfometrii biopsji kości biodrowej wykazała poprawę w kości beleczkowej (masa kości beleczkowej, połączenia, mikrogeometria) oraz w mikrostrukturze kości korowej (grubość kości korowej). W zebranym wywiadzie ranelinian strontu miał statystycznie istotny większy efekt niż alendronian na mikrostrukturę dystalnej części piszczeli, biorąc pod uwagę zarówno kość korową jak i beleczkową, u kobiet z pomenopauzalną osteoporozą po dwóch latach leczenia.

Odkąd osteoporoza wymaga długoterminowej opieki u osób w starszym wieku, ranelinian strontu okazał się szczególnie przydatny w tej grupie pacjentów ze względu na jego szybkie działanie, udowodnione długotrwałe zmniejszenie ryzyka złamań, w szczególności pozakręgowych, oraz korzystny profil bezpieczeństwa.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 75-76

L28

SKUTECZNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO DŁUGOTERMINOWEGO LECZENIA OSTEOPOROZY ranelinianem STRONTu

Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Pracownia Metabolizmu Kości

UM Poznań 

Osteoporoza to choroba metaboliczna kości zwiększająca ryzyko złamań nawet przy niewielkim urazie lub wręcz samoistnych. Jest chorobą przewlekłą, jednak absolutnie nie wolno postępującą. Jedna na pięć pacjentek dozna kolejnego złamania już w ciągu 1 roku od złamania! (Lindsay, JAMA 2001)

Epidemiologiczna prognoza częstości złamań kręgów w Europie wskazuje, że 56% kobiet i 29% mężczyzn >60 r.ż. nie poddanych terapii dozna złamania osteoporotycznego (Jones G et al. BMJ 1994).

Celem terapii osteoporozy jest zapobieganie pierwszemu i kolejnym złamaniom osteoporotycznymi. Znajomość etiopatogenezy choroby ułatwia indywidualny wybór optymalnego leczenia.

Kość jest tkanką, która ulega nieustannej przemianie metabolicznej. Naprzemiennie zachodzące cykle resorpcji, kościotworzenia i mineralizacji zapewniają kości optymalne warunki spełniania funkcji motorycznej i strukturalnej. Zarówno przyspieszenie, jak i skrócenie każdego cyklu przemian kości może mieć niekorzystne następstwa. Nadmierne zwolnienie przemian kostnych może prowadzić do powstania kości porcelanowej, a przyspieszenie do tworzenia kości niedostatecznie zmineralizowanej. Czynniki wpływające na aktywność osteoblastów i osteoklastów regulują i kontrolują dynamikę procesów przemian kostnych.

Leki stosowane w terapii osteoporozy powinny przywracać zaburzoną równowagę między nadmierną resorpcją kości, a niedostatecznym kościotworzeniem. Ranelinian strontu jest unikatowym lekiem wykazującym oba te kierunki działania. Zmniejsza różnicowanie pre-osteoklastów do osteoklastów, zwiększa ekspresję OPG, stymuluje różnicowanie preosteoblastów działając poprzez receptor wapniowy CaSR, zwiększa syntezę macierzy kostnej. Najważniejszym punktem w ocenie skuteczności każdego leku stosowanego u chorych z osteoporozą jest wpływ na redukcję liczby złamań o różnej lokalizacji. Badania skuteczności leku wykazały, że w wyniku terapii ranelinianem strontu dochodzi do zmniejszenia ryzyka złamania kręgosłupa i wzrostu BMD w obrębie kręgów lędźwiowych. Badanie SOTI przeprowadzone u 1 649 osób z poprzednio stwierdzonymi złamaniami kręgów wykazało zmniejszenie ryzyka nowych złamań o 49% przy liczbie NNT 9.

Obserwowano redukcję nowych złamań kręgów o 52%, zmniejszenie ryzyka złamań obwodowych i wzrost BMD w szyjce kości udowej.

Badanie TROPOS, w którym wzięło udział 5091 osób w wieku >74 roku życia wskazało na redukcję ryzyka złamań o lokalizacji obwodowej o 16%.

Badanie z 2002 roku przeprowadzone przez Meuniera u 1977 kobiet z niską masą kostną w obrębie biodra – BMD neck T <-2,4SD, wykazało, iż w wyniku leczenia ranelinianem strontu nastąpiła redukcja o 36% liczby złamań w obrębie bliższego końca kości udowej (b.k.k.u.). (Meunier P. et al. J Clin End. Metab 2002).

Szczególną grupą chorych, którzy często nie są uczestnikami badań klinicznych są pacjenci w podeszłym wieku. Trudność polega na częstej w tym wieku wielochorobowości, wynikającej z tego wielolekowości, większej częstości złamań niskoenergetycznych obciążonych najpoważniejszymi powikłaniami. Śmiertelność po złamaniu biodra jest związana z dużą podatnością na zmiany zapalne, odleżyny, powikłania sercowo-naczyniowe, zakrzepowo-zatorowe. Obraz chorobowy może w tej stresującej dla pacjenta sytuacji wikłać dekompensacja choroby podstawowej. W tak wybranej grupie chorych, w tej grupie wiekowej (pacjenci po 80 roku życia) badania SOTI i TROPOS wykazały 31% redukcję ryzyka złamań kręgowych oraz 33% redukcję złamań pozakręgowych (biodra, nadgarstka, miednicy, żeber, mostka, obojczyka, ramienia).

Populacja szczególnego ryzyka wystąpienia osteoporozy i jej powikłań to przede wszystkim kobiety po menopauzie. 50-65 lat to najczęstszy wiek wystąpienia złamania osteoporotycznego. W badaniu SOTI wyodrębniono grupę 353 kobiet w tym przedziale wiekowym (50-65 lat) udowadniając w 4 letniej obserwacji leczenia ranelinianem strontu zmniejszenie ryzyka złamań trzonów kręgów o 35% (Spinal Osteoporosis Therapeutic Intervention).

Ważną grupą chorych, u których zachodzi potrzeba zastosowania określonej terapii są pacjenci już wcześniej leczeni przeciwosteoporotycznie. Ze względu na powszechność zastosowania najczęściej powstaje problem skuteczności leczenia po terapii bisfosfonianami. W tej grupie chorych po roku terapii ranelinianem strontu zwiększa się liczba miejsc o dużej aktywności kościotwórczej osteoblastów, przy jednoczesnym ograniczeniu aktywności osteoklastów, co w efekcie powoduje poprawę jakości kości (B. Busse, M. Priemel, B. Jobke J Bone and Mineral Research 2007).

W prowadzonym badaniu porównawczym wobec alendronianu wykazano, że ranelinian strontu ma większy efekt na zwiększenie grubości części dystalnej kości piszczelowej. Rizzoli R.,Laroche M., Krieg MA. Et all Rhematolog Int 2010

Ranelinian strontu i SERM wykazują też skuteczność przeciwzłamaniową u chorych z osteopenią. Seeman E et all J Bone Miner Res 2008

Ze względu na wagę problemu jaki stanowi osteoporoza i jej powikłania oraz niepokojące dane epidemiologiczne, wątpliwości dotyczące wyboru optymalnego leczenia będą pojawiać się coraz częściej. Zawsze wymagają indywidualnego rozpatrzenia opartego na rzetelnej znajomości wytycznych postępowania oraz dokładnej wiedzy dotyczącej wcześniejszego i aktualnego stanu pacjenta.

L28

EFFICACY AND SAFETY OF THE LONG-TERM STRONTIUM RANELATE OSTEOPOROSIS TREATMENT

Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Pracownia Metabolizmu Kości, UM Poznań