V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 91-92

L44

GLUCOSAMINE SULFATE FOR STRUCTURE MODIFICATION IN OSTEOARTHRITISS: FACT OF FANTASY?

Reginster J.-Y.

University of Liège, Liège-Belgium

The goal of pharmacological treatment of osteoarthritis (OA) is usually to control symptoms, which is traditionally accomplished by use of non-specific symptomatic agents such as pure analgesics or non-steroidal anti-inflammatory drugs. Compounds are being searched for that they may exert specific effects on osteoarthritis processes, thus providing both specific symptom-modifying effects and structure-modifying effects, eventually interfering with the progression of the disease. Glucosamine sulfate (1500 mg QD) is the only drug that has consistently shown both structure and symptom modifying effects in knee OA. Glucosamine sulfate is the only drug for which preliminary results are available on the delay of need for total joint replacement. The mechanism of action of glucosamine sulfate has been recently elucidated and is related to the inhibition of the IL-1 intracellular signalling pathway and thus IL-1-stimulated gene expression. In the current clinical practice guidelines, glucosamine sulfate is scored with highest level of evidence, strength of recommendation and trial quality, for the treatment of OA symptoms. The use of other glucosamine (HCL) is not recommended. In long-term follow-up, up to 5 years, of patients previously treated during 3 years with glucosamine sulfate for knee OA, glucosamine sulfate reduced the need for lower limb joint surgery, resulted in a significantly slower progression in joint structure changes, induced a long-lasting symptomatic effect, promoted a better quality of life and a lower utilization of health resources.

L44

ZASTOSOWANIE SIARCZANU GLUKOZAMINY DO MODYFIKACJI STRUKTUR W OSTEOARTROZIE: FAKT CZY FANTAZJA?

Reginster J.-Y.

University of Liège, Liège-Belgium

Celem farmakologicznego leczenia osteoartrozy (OA) jest zazwyczaj kontrola objawów, które zazwyczaj jest realizowane przy użyciu niespecyficznych środków takich jak: leki przeciwbólowe, niesteroidowe leki przeciwzapalne. Poszukiwane są związki, które mogą powodować specyficzne działanie na proces osteoartrozy, wpływając jednocześnie na modyfikację objawów i modyfikację struktury oraz ewentualne zakłócenie procesu progresji choroby. Siarczan glukozaminy (1500 mg QD) jest jedynym lekiem, który wykazuje jednoczesne modyfikujące działanie na strukturę i objawy w stawie kolanowym (OA). Siarczan glukozaminy jest również jedynym lekiem, którego wstępne wyniki mają wpływ na opóźnienie konieczności całkowitej wymiany stawu. Mechanizm działania siarczanu glukozaminy został ostatnio wyjaśniony. Jest on związany z inhibicją wewnątrzkomórkowego szlaku sygnalizacji IL-1, co skutkuje inhibicją stymulacji ekspresji genów IL-1. Według obowiązujących wytycznych siarczan glukozaminy jest lekiem o najbardziej udowodnionym działaniu w leczeniu objawów OA. Stosowanie innych glukozaminów (HCL) nie jest zalecane. W obserwacji długoterminowej, do 5 lat, pacjentów z osteoartrozą stawów kolanowych, poddanych leczeniu przez okres 3 lat siarczanem glukozaminy zaobserwowano zmniejszenie konieczności wykonania zabiegów chirurgicznych kończyn dolnych, istotne zwolnienie progresji zmian strukturalnych w stawie, długo utrzymujący się efekt zmniejszenia objawów, co skutkowało poprawą jakości życia i rzadszym korzystaniem z usług opieki zdrowotnej.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 92-93

L45

PRZEGLĄD MIĘDZYNARODOWYCH REKOMENDACJI LECZENIA ZACHOWAWCZEGO CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ STAWÓW

Szczepański L.

Wydział Fizjoterapii Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie

Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa stawów, niesteroidowe leki przeciwzapalne, chondroprotekcja, wiskosuplementacja
 

Istnieją liczne metody leczenia choroby zwyrodnieniowej stawów (ch.z.s.), jednak ich skuteczność jest bardzo ograniczona bądź dyskusyjna. W miarę pojawiania się doniesień o nowych doświadczeniach klinicznych rekomendacje metod wybranych przez komisje powołane przez towarzystwa naukowe ulegają ostatnio częściowym modyfikacjom. Nadal polecane są metody niefarmakologiczne, ale okazuje się, że większość z nich ma wartość ograniczoną lub niepewną. Nie wykazano, by leczenie ruchem mogło poprawić stan anatomiczny chrząstki stawowej. Wyraźną poprawę funkcji i zmniejszenie bólu można osiągnąć tylko niektórymi metodami fizykoterapeutycznymi jak zabiegami cieplnymi, TENS czy akupunkturą. Niesteroidowe leki przeciwzapalne (n.l.p.z.) u większości chorych działają skuteczniej od acetaminofenu. Skuteczność przeciwbólowa wszystkich n.l.p.z. jest podobna, ale reakcje osobnicze różne. Glikokortykosteroidy znajdują zastosowanie w doraźnie stosowanych pojedynczych iniekcjach dostawowych, ale działanie trwa zwykle najwyżej parę tygodni po wstrzyknięciu. Podawanie preparatów kwasu hialuronowego głównie do stawu kolanowego (wiskosuplementacja) redukuje ból i poprawia funkcję. Efekt leczenia serią zastrzyków pojawia się po paru tygodniach i trwa przez parę miesięcy. Ostatnie badania kliniczne nad tak zwanymi lekami modyfikującymi przebieg choroby zwyrodnieniowej (siarczan glukozaminy, siarczan chondroityny, diacereina i piaskledyna) wykazały ich wyraźne działanie objawowe. Są też doniesienia sugerujące ich korzystny wpływ na chrząstkę stawową. Liczne inne metody lecznicze mają prawdopodobnie wartość placebo. Prowadzone są badania nad wartością zastosowania licznych innych środków farmakologicznych w leczeniu ch.z.s.

L45

INTERNATIONAL RECOMMENDATIONS OF NON-SURGICAL MANAGEMENTS OF OSTEOARTHRITIS – A SURVEY

Szczepański L.

Wydział Fizjoterapii Wyższej Szkoły Społeczno-Przyrodniczej im. Wincentego Pola w Lublinie

Keywords: osteoarthritis, non-steroidal anti-inflammatory drugs, chondroprotection, viscosupplementation
 

The methods of the treatment of osteoarthritis (OA) are numerous. Their efficacy is limited or uncertain. Recently the results of many clinical trials were published. The recommendations of the treatment of OA were partially modified. All non-pharmacological methods are still recommended but it was appeared that the efficacy of majority of them is limited or uncertain. Insufficient evidence was found that exercise therapy can be an effective management approach for chondroprotection. Recent trials failed to confirm the efficacy of many physiotherapeutic modalities. Some symptomatic improvements can be obtain treating by heat, TENS or acupuncture. Acetaminofen is less effective in reducing of pain then non-steroidal anti-inflammatory drugs (NSAIDs). The efficacy of all NSAIDs is similar. Exacerbations of OA can be treated by intraarticular injections of glikocorticosteroids. Only a few injections can be done during one year. Improvement lasts no more than a few weeks. Viscosupplementation by intraarticular 3 – 5 injections (mainly to the knee joint) of hyaluronic acid or its derivatives can reduce pain and improve joint functions for a few months. Recent trial confirm the symptomatic efficacy of “disease modifying osteoarthritis drugs”: glucosamine sulfate, chondroitine sulfate, diacerein and piascledin. Some evidences of retarding the progression of OA by these drugs were noted. There are many methods of treating OA probably having only value of placebo. Numerous investigations are conducted for searching of new and better modalities for treating OA.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 93

L46

WSKAZANIA DO ALOPLASTYKI W CHOROBIE ZWYRODNIENIOWEJ STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO – ZAGADNIENIA FORMALNE

Górecki A., Małdyk P.
 

            Szybko rosnące liczby pacjentów oczekujących na aloplastykę stawu biodrowego lub kolanowego i udowodniona skuteczność kliniczna tych operacji powodują wzrost liczby tego typu operacji wykonywanych w Polsce.

            Powstała więc potrzeba połączenia w całość jako wytyczne funkcjonujących w naszym Kraju pojedynczych dokumentów opracowanych przez krajowego specjalistę w naszej dziedzinie, jak wskazania i przeciwwskazania do protezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego, warunki kadrowo-lokalowe dla przeprowadzenia tych operacji oraz zasady postępowania okołooperacyjnego. Opracowanie miało służyć Krajowemu Nadzorowi Specjalistycznemu, Polskiemu Towarzystwu Ortopedycznemu i Traumatologicznemu, Narodowemu Funduszowi Zdrowia, towarzystwom ubezpieczeniowym, a także ośrodkom przeprowadzającym omawiane operacje.

            Zespół ortopedów z udziałem krajowego specjalisty w zakresie ortopedii i traumatologii narządu ruchu oraz Prezesa PTOiTr zebrał obowiązujące do tej pory w naszym Kraju ogólne zasady kwalifikowania i realizacji planowej aloplastyki stawu biodrowego i kolanowego.

            Wytyczona ścieżka kwalifikacyjno-operacyjna obejmuje skierowanie przez lekarza POZ pacjenta na kwalifikację do specjalisty z zakresu ortopedii i traumatologii narządu ruchu, procedurę konsultacji i wpisania pacjenta na listę oczekujących na operację w ośrodku, który przeprowadza takie operacje oraz tryb i warunki planowego przyjęcia do szpitala, a także zasady opieki pooperacyjnej – łącznie z oceną przed- i pooperacyjną pacjenta wg skali Harrisa.

            W opracowaniu ujęto wymagania kadrowe i lokalowe dla ośrodków przeprowadzających operacje pierwotne i rewizyjne, także z uwzględnieniem liczby wykonywanych operacji przez ośrodek.

            Wszelkie procedury przedoperacyjne, typ wszczepianej protezy oraz postępowanie pooperacyjne zależą od standardów obowiązujących w ośrodku leczącym, co należy podkreślić. Obowiązkowymi są jednak profilaktyka żylnej choroby zakrzepowo – zatorowej oraz profilaktyka antybiotykowa, zgodnie z obowiązującymi oficjalnymi „Zasadami” w tych zakresach.

            Opracowanie uzupełnione o dodatkowe dane w wyniku współpracy Zespołu Ortopedów i Przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia i NFZ, jak np. kody ICD-9 i ICD-10 oraz inne informacje, wydane zostanie w formie dokumentu prawnego Ministra Zdrowia. Obligatoryjne wprowadzenie do praktyki treści dokumentu we wszystkich zakładach opieki zdrowotnej powinno doprowadzić do optymalizacji wydatków finansowych na tę grupę leczonych, do poprawy wyników leczenia oraz zmniejszenia liczby powikłań. Dokument będzie także posiadał wartość sądowo-lekarską.

L46

INDICATIONS FOR ALLOPLASTY IN HIP AND KNEE OSTEOARTHRITIS -PRACTICAL ISSUES

Górecki A., Małdyk P.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 93-95

L47

DYLEMATY W OCENIE SKUTECZNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA LEKÓW ANTYRESORPCYJNYCH W BADANIACH KLINICZNYCH

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

            Podstawą dopuszczenia danego preparatu do leczenia osteoporozy jest udowodnienie jego skuteczności w zapobieganiu złamaniom z równoczesnym bezpieczeństwem stosowania. Zgodnie z Evidence Based Medicine (EBM) najbardziej wiarygodnych dowodów dostarczają badania kliniczne, randomizowane z grupą placebo. Na tej podstawie dopuszczono do stosowania bisfosfoniany: alendronian, rizedronian, ibandronian, zolendronian oraz inne leki jak: stront i denosumab.

            Badania kliniczne różnią się zasadniczo kryteriami włączenia pacjentów, które w różnym stopniu uwzględniają istotne czynniki ryzyka złamania jak: przebyte złamanie, BMD, wiek, a najczęściej nie uwzględniają złamań u rodziców, czy ryzyka upadku. Skuteczność terapii określa się porównując ryzyko złamania w grupie kontrolnej do grupy leczonej, a niestety z nieznanych przyczyn istnieje ogromna zmienność ryzyka złamania w grupach kontrolnych pochodzących nawet z tych samych populacji. W badaniach klinicznych wykazano, że zmniejszenie ryzyka złamania kręgosłupa wynosi dla alendronianiu 47%, rizedronianiu 49%, ibandronianu 62%, zolendronianu 70%, denosumabu 68%, strontu 41%. Podane wartości oznaczają względne zmniejszenie ryzyka, tzw. RRR (relative risk reduction). Dużo rzadziej informuje się o bezwględnej redukcji ryzyka, czyli ARR (absolute risk reduction). Niestety wyjściowe ryzyko złamania w grupach kontrolnych badań klinicznych różniło się znacząco od 7% w grupie denosumabu do 29% w grupie zolendronianu. Jeszcze trudniejsza jest interpretacja częstości złamań pozakręgowych, gdyż zależą one w większej mierze od upadku. I tak, największe badanie ukierunkowane na określenie redukcji ryzyka złamania bkk udowej HIP wykazało 40% redukcję ryzyka złamań bkk udowej u osób rekrutowanych na podstawie BMD, ale nie wykazało skuteczności, jeżeli były brane pod uwagę kliniczne czynniki ryzyka (CRF) bez BMD. Powszechnie uznana redukcja ryzyka złamania bkk udowej dla alendronianu na poziomie 51% opiera się na zaledwie 33 przypadkach (22 placebo v. 11 Al.). Z kolei ibandronian i stront wykazały skuteczność tylko przy niskim BMD szyjki kości udowej tj. T-score ≤ -3,0.

            Tygodniowe dawki alendronianu i rizedronianu, miesięczna dawka ibandronianu, jak i ibandronian dożylny zostały zarejestrowane na podstawie tzw. Brigding Concept, a nie skuteczności przeciwzłamaniowej. Przyjęto, że jeżeli wzrost BMD jest podobny i redukcja markerów jest podobna dla danej substancji, ale stosowanej w innej formie, to skuteczność przeciwzłamaniowa tej formy podawania powinna być podobna jak dawki zarejestrowanej. Nie można nie zauważyć, że o ile zmniejszenie BMD zwiększa ryzyko złamania, to o tyle wzrost BMD nie jest wiarygodnym wskaźnikiem zwiększenia skuteczności przeciwzłamaniowej.

            Bezpieczeństwo w badaniach klinicznych trudno jest porównać do praktyki codziennej, ponieważ we wszystkich badaniach kryteria wyłączenia eliminują wiele schorzeń, z którymi chorzy zgłaszają się do leczenia. O ile w badaniach klinicznych 66-88% pacjentów kontynuuje leczenie przez okres 3 lat z ok. 80-90% zażywaniem leku wg wskazań, to w praktyce codziennej po roku kontynuuje leczenie ok. 45% pacjentów.

Obecnie wiele uwagi poświęca się metodzie FRAX. W badaniach strontu wykazano, że redukcja ryzyka złamania jest taka sama u osób z niskim, jak i z wysokim 10-letnim bezwzględnym ryzykiem złamania wg FRAX. Natomiast w badaniach denosumabu stwierdzono, że redukcja ryzyka złamania jest większa u osób z wyższym ryzykiem złamania. Co ciekawe oba te przeciwstawne wnioski są interpretowane jako zaleta dla obu preparatów.

            Podsumowując należy stwierdzić, że jakkolwiek badania kliniczne dostarczają nam jednoznacznych dowód skuteczności przeciwzłamaniowej leku (zwłaszcza dla złamań kręgosłupa), to nie mamy przesłanek doboru leku dla konkretnego pacjenta uwzględniając jego wiek, BMD i kliniczne czynniki ryzyka złamania wg algorytmu FRAX.

L47

Dilemmas in the assessment of efficacy and safety of antiresorptive medications in clinical trials

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Department of Bone and Joint Diseases Faculty of Health Sciences, Jagiellonian University Medical College

²Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl

Documented safety and efficacy in fracture prevention allow a specific molecule to be registered for the treatment of osteoporosis. According to Evidence Based Medicine (EBM) the most trusted evidence is provided by randomized and placebo-controlled clinical trials. On this basis the following bisphosphonates were registered: alendronate, risedronate, ibandronate, zolendronate as well as such medications as: strontium and denosumab.

Clinical trials differ significantly in inclusion criteria, which take into consideration various fracture risk factors, e.g. underwent fractures, BMD, age, while usually disregarding fractures in parents of fall risk. Efficacy of therapy is assessed by comparing the fracture risk in the control group to the treated group but, for an unknown reason, there is a great variety of fracture risk in the control group, even from the same population. It was demonstrated in clinical trials that the decrease of spinal risk fracture for alendronate is 47%, for risedronate – 49%, ibandronate 62%, zolendronate – 70%, denosumab – 68%, strontium 41%. The given values signify relative risk reduction (RRR), while absolute risk reduction (ARR) occurs infrequently. Unfortunately, the primary fracture risk in the control group differs considerably, from 7% in denosumab group to 29% in zolendronate group. The interpretation of non-vertebral fracture frequency is more difficult because it greatly depends on falls. Therefore, the biggest study designed to determine the reduction of proximal femur fractures (the HIP study) showed a 40% reduction in patients chosen on the basis of BMD and no significant reduction when taking into consideration clinical risk factors (CRF) without BMD. Generally accepted 51% reduction of proximal femur fractures of alendronate is based on as little as 33 cases (22 placebo v. 11 Al.). On the other hand ibandronate and strontium showed efficacy only in case of low femoral neck BMD, i.e. T-score ≤ -3.0.

Weekly doses of alendronate and risedronate, monthly dose of ibandronate as well as iv ibandronate were registered on the basis of the so-called Bridging Concept, and not as an effect of anti-fracture efficacy. It was assumed that if the increase of BMD is similar and marker reduction is similar for the given substance in a different form, then anti-fracture efficacy of this form should be similar to the registered dosage. It is also worth noticing that while lowering of BMD increases fracture risk, the increase of BMD is not a reliable indicator of greater anti-fracture efficacy.

Safety in clinical trials is hard to compare with every-day practice since exclusion criteria eliminate majority of comorbidities with which patients apply for treatment. While in clinical trials 66-88% of patients continue treatment for 3 years with 80-90% compliance, in every-day practice only 45% of patients continues the treatment after a year.

Currently a lot of attention is turned towards FRAX method. In strontium evaluation it was demonstrated that fracture risk reduction is the same in patients with low or high 10-year absolute fracture risk calculated with FRAX. While in a denosumab study it was shown that fracture risk reduction is higher in patients with higher fracture risk. What is interesting is that these contradicting conclusions are interpreted in favor of both medications.

To sum up, despite the fact that clinical trials provide firm evidence of anti-fracture efficacy of a medication (especially for spinal fractures) there are no indications regarding medication selection for a specific patient acknowledging his age, BMD and clinical fracture risk factors as assessed with FRAX.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 95-96

L48

WYZWANIA CODZIENNEJ PRAKTYKI LEKARSKIEJ – ROLA RZADSZYCH SCHEMATÓW DAWKOWANIA W TERAPII OSTEOPOROZY

Sewerynek E.

Zakład Zaburzeń Endokrynnych i Metabolizmu Kostnego, Katedry Endokrynologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

            Osteoporoza jest przewlekłą chorobą układu kostnego charakteryzującą się obniżeniem wytrzymałości kości, co z kolei prowadzi do zwiększonego ryzyka złamań. Wykazano, iż na osteoporozę choruje obecnie powyżej 30% kobiet po menopauzie (WHO, 1994), a około 20% pacjentów stanowią mężczyzni. Celem leczenia osteoporozy jest zapobieganie powstawaniu niskoenergetycznych złamań kości oraz poprawa jakości życia pacjentów. Spośród dostępnych opcji terapeutycznych kluczową rolę odgrywają bisfosfoniany, leki o najlepiej poznanych właściwościach, których skuteczność terapeutyczna i bezpieczeństwo stosowania zostały potwierdzone w licznych badaniach klinicznych i z tego względu zalecane są jako leki pierwszego rzutu. Skuteczność doustnych preparatów może być ograniczona z uwagi na niską biodostępność oraz powikłania i niepożądane objawy ze strony przewodu pokarmowego. Alternatywę stanowi podawanie bisfosfonianów parenteralnie, w tym forma dożylna ibandronianu. Zaletą podawania dożylnego ibandronianu jest pełna biodostępność i wysoka skumulowana roczna dawka leku wynosząca 12mg (ACE – annual cumulative exposure), krótki czas iniekcji i dość długa, 3-miesięczna przerwa pomiędzy podaniami, co nie utrudnia chorym codziennej aktywności oraz poprawia przestrzeganie terapii dlugoterminowej. Dodatkowo dobra tolerancja leku i skuteczność w postaci zmniejszonego ryzyka złamań w znaczny sposób może wpłynąć na jakość życia chorych oraz preferencje. Ibandronian jest obecnie jedynym bisfosfonianem trzeciej generacji dostępnym w formie doustnej i dożylnej. Daje to unikalną możliwość zarówno terapii parenteralnej, jak i doustnej tym samym lekiem.

L48

CHALLENGES OF DAILY CLINICAL PRACTICE – THE ROLE OF LESS FREQUENT DOSAGE SCHEDULES IN OSTEOPOROSIS THERAPY

Sewerynek E.

Department of Endocrine Disorders and Bone Metabolism, Chair of Endocrinology, Medical University of Łódź

Osteoporosis is a chronic disease of the osseous system, characterised by decreased strength of bone tissue, what – in turn – leads to increased fracture risk. It has been demonstrated that osteoporosis affects now more than 30% of women after menopause (WHO, 1994), however, the disease is in 20% also observed in men. Any subject with diagnosed osteoporosis requires, beside prevention, the application of proper treatment. Out of the available therapeutic options, the key role is played by bisphosphonates, medical agents with best identified properties, the therapeutic efficacy and safety of which have been confirmed in many clinical studies. Therefore, they are recommended as first line drugs for osteoporosis. The efficacy of oral preparations may be limited, due to low bioavailability, complications and adverse effects from the gastrointestinal tract, thus the parenteral administration of bisphosphonates is a valuable alternative including the intravenous administration of ibandronate. The advantages of intravenous ibandronate administration include full bioavailability and high ACE (annual cumulative exposure), amounting to 12 mg, short injection time periods and the relatively long, 3-month intervals between subsequent administrations are unquestionable advantages of this therapy mode, as well as the fact that the therapy is not a constraint for patient’s everyday activity and improves the compliance. Additionally, a good tolerance of the drug and its high therapeutic efficacy, proven by appreciably reduced fracture risks, may significantly improve the quality of life of the patients suffering from osteoporosis. Ibandronate is now the only bisphosphonate of the third generation, available in both oral and intravenous form, providing a unique possibility of intravenous and oral therapy with the same drug.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 96

L49

JAK ZAMIENIĆ MOTYWACJĘ W DETERMINACJĘ? WSKAZÓWKI PRAKTYCZNE DLA LEKARZY LECZĄCYCH CHORYCH Z OSTEOPOROZĄ

Santorski J.

Współpraca pacjenta, zapamiętanie i przestrzeganie zaleceń, konsekwentna realizacja wymagającego scenariusza przyjmowania leku raz w miesiącu, ale z zastosowaniem się do dokładnej instrukcji, zależy od szeregu czynników, na które może mieć wpływ lekarz.

Z perspektywy modelu trzech elementów współpracy, które składają się na przebieg każdego spotkania/wizyty pacjenta, na jego zaangażowanie i współpracę składają się:

···Aby motywacja pacjenta zamieniła się w determinację, krytyczną rolę odgrywa trzeci element modelu – takie potwierdzanie ustaleń i taki scenariusz, plan „zrytualizowanego” działania, który ma znamiona „atraktora zmiany”.

Na całościowy obraz czynników decydujących o zaangażowaniu pacjenta składa się „iloczyn” trzech czynników:

···

L49

HOW TO TURN MOTIVATION INTO DETERMINATION – PRACTICAL GUIDELINES FOR DOCTORS TREATING OSTEOPOROTIC PATIENTS

Santorski J.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 96-97

L50

OCENA MASY SZKIELETOWEJ I METABOLIZMU KOSTNEGO U DZIECI Z OTYŁOŚCIĄ PROSTĄ – UDZIAŁ PROCESU ZAPALNEGO I ADIPOCYTOKIN

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Werpachowska I.², Jamiołkowski J.³, Kaczmarski M.², Piotrowska-Jastrzębska J.¹

¹Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

²Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

³Zakład Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, otyłość, masa kostna, adipocytokiny, hsCRP, RANK-ligand, parathormon

Wstęp. Dotychczasowe badania wskazują na powiązania między otyłością i zaburzonym metabolizmem tkanki kostnej u dzieci, chociaż ich wyniki pozostają sprzeczne. Udokumentowano wpływ adipocytokin oraz układu RANK/RANKL/OPG na metabolizm kostny w otyłości.

Cel. Celem pracy była ocena metabolizmu kostnego u dzieci i młodzieży z otyłością, tj. określenie interakcji między stężeniami adipocytokin, masą kostną oraz aktywnością procesów kościotworzenia i resorpcji kostnej, z uwzględnieniem czynników aterogennych.

Materiał i metody. Badaniem objęto 40 dzieci i młodzieży w wieku 7,1–17,6 lat z otyłością prostą (BMI SDS: 3,12±1,6). Grupę kontrolną stanowiło 30 zdrowych osób, dobranych pod względem wieku, wysokości ciała oraz stopnia dojrzałości płciowej, bez otyłości (BMI SDS: -0,31±0,7). W obydwu grupach oceniono zawartość minerału kostnego (BMC) i gęstość mineralną kości (BMD) w odcinku lędźwiowym kręgosłupa (BMD Spine) i całym szkielecie (BMD Total) oraz skład ciała (body composition) z użyciem dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA). U wszystkich badanych oceniono lipidogram, stężenia wapnia całkowitego (Ca total), 25-hydroksycholekalcyferolu (25OHD), parathormonu (PTH), leptyny, adiponektyny, osteokalcyny (OC), osteoprotegeryny (OPG), RANK ligand (RANKL), oraz CRP o wysokiej czułości (hsCRP).

Wyniki. W grupie dzieci z otyłością wykazano istotnie wyższe stężenia: leptyny (p<0,001), hsCRP (p<0,001), Ca total (p=0,012) oraz PTH (p<0,001), a niższe – adiponektyny (p=0,005) i OC (p=0,12). Otyli pacjenci demonstrowali znacznie wyższą masę kostną (BMD Total, BMD Spine BMC i wskaźniki Z-score) w porównaniu z grupą kontrolną. Wykazano istotny związek pomiędzy zaawansowaniem otyłości, a stężeniem hsCRP, które korelowało dodatnio ze stężeniami: leptyny (r=0,55; p<0,001), RANKL (r=0,25; p=0,035), PTH (r=0,36; p=0,004), cholesterolu całkowitego (r=0,38; p=0,001) i triglicerydów (r=0,39; p=0,001), zaś ujemnie ze stężeniem frakcji HDL cholesterolu (r=-0,26; p=0,03). Aktywność PTH dodatnio korelowała ze stężeniem leptyny, a ujemnie ze stężeniem adiponektyny. Układ RANK/RANKL/OPG nie miał związku z nasileniem otyłości i stężeniami adipocytokin. Nie stwierdzono różnic między grupami w zakresie stężenia 25OHD.  

Wnioski. Wyniki naszych badań potwierdzają udział stanu zapalnego w patogenezie otyłości i jednoczesne niekorzystne oddziaływanie adipocytokin i hsCRP na metabolizm kostny w okresie rozwojowym. Wyższe stężenie PTH i Ca total może wskazywać na przewlekłą podwyższoną aktywność przytarczyc jako jeden z kluczowych mechanizmów odpowiedzialnych za nasiloną resorpcję kostną u osób otyłych, pomimo stwierdzanej u nich większej masy kostnej. Podwyższone stężenie wapnia przy obniżonym poziomie adiponektyny dodatkowo może sprzyjać procesom aterogennym w otyłości już w wieku rozwojowym. Dokładny patomechanizm zaburzonej funkcji przytarczyc u dzieci z otyłością prostą wymaga pogłębionej analizy.

L50

THE PATHOGENIC ROLE OF ADIPOCYTOKINES AND INFLAMMATION IN ALTERED BONE METABOLISM IN OBESE CHILDREN

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Werpachowska I.², Jamiołkowski J.³, Kaczmarski M.², Piotrowska-Jastrzębska J.¹

¹Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

²Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

³Zakład Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Keywords: childhood obesity, densitometry, adipocytokines, hsCRP, bone metabolism, parathormone

Objectives. Associations between childhood obesity and disturbed bone metabolism have been extensively studied. Both adipocytokines and RANK/RANKL/OPG pathways have been shown to influence bone metabolism in obese patients although published data remain inconsistent. Some of published reports show evidence of protective role of fat mass and adiposity in the maintenance of skeletal mass, whereas others fail to support this statement or even demonstrate an increased fragility in obese individuals during growth.

Aim. The aim of the study was to assess bone metabolism in obese children and to evaluate interactions between adipocytokines levels and bone formation/resorption in relation to bone mass and body composition of these children.

Materials and methods. Forty obese children and adolescents aged 7.1–17.6 years were studied (BMI SDS: 3.12±1.6) and compared with 30 non-obese controls (BMI SDS: -0.31±0.7) matched for age, gender, height and pubertal stage. Bone mineral content (BMC), density (BMD) in lumbar region and the whole skeleton, and body composition, were determined using dual-energy X-ray absorptiometry method (DXA). Serum fasting lipids, total calcium (Ca total), 25-hydroxycholecalciferol (25OHD), parathormone (PTH), leptin, adiponectin, osteocalcin (OC), osteoprotegerin (OPG), RANK-ligand (RANKL) and high-sensitivity CRP (hsCRP) were measured.

Results. Higher levels of leptin (p<0.001), hsCRP (p<0.001), Ca total (p=0.012), PTH (p<0.001) were found in children with obesity. Serum adiponectin and OC were significantly lower in obese individuals (p=0.005 and p=0.12, respectively). Total and spine BMD and BMC were considerably higher in obese group than in controls. We found strong association between adiposity and hsCRP level which correlated positively with leptin (r=0.55; p<0.001), RANKL (r=0.25; p=0.035), PTH (r=0.36; p=0.004), total cholesterol (r=0.38; p=0.001) and triglycerides (r=0.39; p=0.001). Furthermore, PTH activity correlated positively with leptin and inversely with adiponectin levels. There was no difference in RANK/RANKL/OPG pathway activities between obese and control groups, and no correlations were found between its activity and adipocytokines levels either. Concentration of 25OHD in both groups was comparable.

Conclusions. These results support the view of the role of mild inflammation in obesity. Chronic inflammation with altered adipocytokines levels may be responsible for inadequate bone metabolism in childhood obesity. Higher PTH and Ca total concentrations in obese individuals may reflect chronic parathyroid hyperactivity as a key mechanism leading to bone resorption in these patients despite exceeded skeletal mass. Coincidence of hypercalcemia and decreased adiponectin seems an additional important risk factor of atherosclerosis during growth. More research is needed to understand the role of parathyroid activity in children with obesity.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 98-99

L51

WPŁYW WZORÓW SPOŻYCIA WAPNIA Z PRODUKTÓW MLECZNYCH NA GĘSTOŚĆ MINERALNĄ TKANKI KOSTNEJ I WYSTĘPOWANIE RYZYKA ZŁAMANIA KOŚCI U KOBIET. PROJEKT MODAF

Wądołowska L., Sobaś K., Człapka-Matyasik M., Słowińska M., Szczepańska J., Niedźwiedzka E.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Słowa kluczowe: gęstość mineralna kości (BMD), produkty mleczne, ryzyko złamania kości, spożycie, wapń

Wstęp. Postawiono hipotezę, że większe spożycie produktów mlecznych i wapnia korzystnie wpływa na masę i skład ciała i zmniejsza ryzyko złamania kości.

Cel. Wyłonienie charakterystycznych wzorów spożycia wapnia z produktów mlecznych przez kobiety oraz porównanie występowania czynników ryzyka złamania kości o różnych wzorach spożycia wapnia.

Materiał i metody. Badaniami objęto 712 kobiet w wieku 29-59 lat. Ocenę statusu tkanki kostnej wykonano u 170 kobiet. Metodą częstotliwości spożycia żywności (kwestionariusz ADOS-Ca) określono zwyczajowe spożycie wapnia z produktów mlecznych, a następnie z dziennej diety (DD; mg/osobę/dzień). Za pomocą analizy czynnikowej i skupień wyłoniono charakterystyczne wzory spożycia wapnia z produktów mlecznych przez kobiety. Gęstość mineralną tkanki kostnej (BMD, mg/cm2) i zawartość składników mineralnych kości (BMC, mg/cm) zmierzono metodą dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA). Badania zrealizowano w ramach projektu MODAF (Nr N N312 2862 33) finansowanego przez MNiSW

Wyniki. U kobiet wyłoniono 3 wzory spożycia wapnia, które nazwano: „mleczny z naturalnymi napojami mlecznymi” (S1; 19% próby), „przeciętny” (S2; 68%), „serowo-jogurtowy” (S3; 13%). Kobiety S1 miały najbardziej urozmaicony wzór spożycia produktów mlecznych, a średnia zawartość wapnia w ich DD wynosiła 1082 mg/dzień i była bliska ilości rekomendowanej. Mniej wapnia zawierały DD kobiet S3 (973 mg/dzień), a najmniej DD kobiet S2 (391 mg/dzień). Między kobietami z różnych grup wiekowych (29-39, 40-49, 50-59 lat) nie wykazano różnic w BMD i BMC. Status miesiączkowania kobiet nie wpływał na BMD i BMC. T-score BMD od -1 do -2,5 miało 6% kobiet, a poniżej -2,5 miał 1% kobiet. Najczęściej występującymi czynnikami zwiększającymi ryzyko złamania kości były u kobiet kolejno: bóle kostne (75%), niedostateczne spożycie wapnia z DD (42%) i palenie papierosów (25%). BMD kobiet bardziej zależało od występowania żywieniowych czynników ryzyka złamania kości niż pozażywieniowych. W analizie korespondencji stwierdzono, że wzory spożycia wapnia kobiet S1 i S3 były związane ze spożywaniem produktów mlecznych w wieku przedszkolnym i szkolnym oraz wysokim BMD (górny tercyl). Kobiety S1 były w mniejszym stopniu obciążone czynnikami zwiększającymi ryzyko złamania, a częściej miały czynniki zmniejszające ryzyko złamania kości. Odwrotną zależność stwierdzono u kobiet S2. Więcej kobiet S1 w porównaniu z S2 spożywało codziennie produkty mleczne w wieku szkolnym (77% vs. 56%), a mniej kobiet S1 niż S2 aktualnie spożywało niedostateczną ilość wapnia z DD (5% vs 54%). Mniej kobiet S3 w porównaniu z S2 spożywało aktualnie soki wzbogacone w wapń (67% vs. 72%) i niedostateczną ilość wapnia z DD (10% vs. 54%).

Wnioski. Wyniki sugerują, że spożywanie przez kobiety dużych ilości różnorodnych produktów mlecznych i rekomendowanej ilości wapnia oraz codzienne spożywanie produktów mlecznych w dzieciństwie i młodości może korzystnie wpływać na gęstość tkanki kostnej i zmniejszać ryzyko złamania kości w dorosłości.

L51

EFFECTS OF PATTERNS OF CALCIUM INTAKE FROM DAIRY PRODUCTS ON BONE MINERAL DENSITY AND THE OCCURRENCE OF FRACTURE RISK IN WOMEN. THE MODAF PROJECT

Wądołowska L., Sobaś K., Człapka-Matyasik M., Słowińska M., Szczepańska J., Niedźwiedzka E.

Department of Human Nutrition, University of Warmia and Mazury, Olsztyn, Poland

Key words: bone mineral density (BMD), dairy products, fracture risk, intake, calcium

Objectives. It is hypothesised that a higher intake of dairy products and calcium has a favourable effect on body weight and composition and reduces the risk of fracture.

Aim. To distinguish characteristic patterns of calcium intake from dairy products by women and to compare the occurrence of fracture risk factors for different patterns of calcium intake.

Material and Methods. The research involved 712 women aged 29-59. The assessment of the bone tissue status was performed in 170 women. The food consumption frequency method (ADOS-Ca questionnaire) was used to determine the customary calcium intake from dairy products and then from daily diet (DD; mg/person/day). Using factor and cluster analyses, characteristic patterns of calcium intake from dairy products by women were determined. Bone mineral density (BMD, mg/cm2) and bone mineral content (BMC, mg/cm) were measured by dual-energy x-ray absorptiometry (DXA). The research was conducted as part of the MODAF project (No. N N312 2862 33) financed by the Ministry of Science and Higher Education

Results. Three patterns of calcium consumption were established for women, referred to as: “milk with natural milk beverages” (S1; 19% of the sample), “average” (S2; 68%), “cheese-yoghurt” (S3; 13%). S1 women revealed the most varied pattern of dairy product intake, and the average content of calcium in their DD was 1082 mg/day, close to the recommended amount. DD of S3 women contained less calcium (973 mg/day), and DD of S2 women contained the least (391 mg/day). No differences in BMD and BMC were found between women from various age groups (29-39, 40-49 and 50-59 years old). Menstruation status of women did not affect BMD or BMC. T-score BMD between -1 and -2.5 was found for 6% of women, and below 2.5 for 1% of women. The most frequently occurring factors increasing fracture risk in women were: bone pain (75%), insufficient calcium intake from DD (42%) and smoking (25%). BMD of women depended more on the occurrence of dietary factors of fracture risk than on non-dietary factors. A correspondence analysis revealed that patterns of calcium intake of S1 and S3 were related to consumption of dairy products at preschool and school age and to high BMD (upper tercile). S1 women were to a lesser degree burdened with factors increasing fracture risk and most frequently had factors reducing fracture risk. An opposite relation was found for S2 women. More S1 women in comparison to S2 consumed dairy products every day at school age (77% vs. 56%) and less S1 then S2 women currently consumed insufficient amounts of calcium in their DD (5% vs. 54%). Less S3 women in comparison to S2 women currently consumed juice enriched with calcium (67% vs. 72%) and had insufficient amounts of calcium in their DD (10% vs. 54%).

Conclusions. The results suggest that the consumption by women of large amounts of various dairy products and recommended amounts of calcium, as well as everyday consumption of dairy products in their childhood and youth can have a favourable effect on bone density and can reduce fracture risk in adulthood.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 99-100

L52

EFEKTYWNOŚĆ UZUPEŁNIANIA NIEDOBORÓW WITAMINY D U OSÓB Z OTYŁOŚCIĄ POPRZEZ STYMULACJĘ JEJ SYNTEZY SKÓRNEJ PROMIENIAMI UVB W PORÓWNANIU Z PODAŻĄ DOUSTNĄ W ZALECANEJ DAWCE

Wąsowski M., Marcinowska-Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMKP

Słowa kluczowe: witamina D, otyłośc, synteza skórna witaminy D

Wstęp. U osób otyłych niedobory witaminy D są częstsze, niż w populacji osób z należną masą ciała. Przyczyn upatruje się w zmniejszeniu biodostępności witaminy D spowodowanym wzrostem jej magazynowania w tkance tłuszczowej i/lub niedostatecznej syntezie skórnej wit. D. Ze względu na niekorzystne następstwa niedoboru wit. D wyjaśnienia wymaga sposób suplementacji wit. D z uwzględnieniem masy ciała i efektywności syntezy skórnej.

Cel. Ocena efektywności uzupełniania niedoborów witaminy D u osób otyłych poprzez stymulację jej skórnej syntezy promieniami UVB lub podaż doustną w zalecanej dawce z uwzględnieniem masy ciała.

Materiał i metody. Do badań zakwalifikowano osoby otyłe (OBE) z BMI > 30 kg/m2 (n = 39, 24 kobiet, 15 mężczyzn, średnia wieku 40,9 lat). U 19 osób (12 kobiet, 7 mężczyzn, średnia wieku 38,5 lat), stosowano suplementację witaminy D poprzez jej skórną syntezę (OBE-UVB), a 20 osobom (12 kobiet, 8 mężczyzn, średnia wieku 43,3 lata) podawano doustnie witaminę D (OBE-DOUSTN). Grupę kontrolną (KONTR) stanowiły osoby zdrowe z należną masą ciała (n=30, 23 kobiety, 7 mężczyzn, średnia wieku 30,6 lat), u których stymulowano UVB syntezę skórną witaminy D (n=15) (UVB-KONTR) lub podawano ją doustnie (KONTR-DOUSTN). Witaminę D doustnie podawano w ilości 15 IU/kg m.c.: grupa OBE 1350-2500 IU, grupa KONTR 800-1000 IU. Czas podaży wynosił 4 dni i równał się czasowi naświetlań UVB.

Metodyka: U wszystkich osób oznaczono stężenie 25-hydroksy witaminy D (25OHD) w krwi przed naświetlaniem UVB oraz po 4, 7, 14 i 21 dniach. Następnie lampą Medisun 700 naświetlano całą powierzchnię ciała promieniowaniem UVB 311 nm przez 4 kolejne dni. Przed właściwym naświetlaniem ustalano indywidualną dawkę rumieniową (MED). W celu wyłączenia wpływu promieniowania słonecznego badania prowadzono od początku listopada do końca marca.

Wyniki. Średnie stężenie 25(OH)D wynosiło w grupie OBE 16,16 ng/ml, a KONTR, 18,06 ng/ml. Dane te wskazują na obecność niedoborów witaminy D w grupie OBE – nieco większe aniżeli u osób z prawidłową masą ciała. Stymulacja syntezy skórnej witaminy D, promieniami UVB spowodowała wzrost stężenia 25(OH)D w surowicy krwi zarówno w grupie OBE-UVB, jak i KONTR-UVB, który był proporcjonalny do czasu naświetlań. Wzrosty stężenia 25(OH)D w stosunku do wartości wyjściowej obserwowano w obu grupach, były największe w 14. dniu po naświetlaniu (OBE-UVB 6,32 ng/ml, w KONTR-UVB 5,92 ng/ml). Przyrosty 25(OH)D w grupie OBE-UVB nie różnią się istotnie w odniesieniu do wartości wyjściowych uzyskanych w grupie UVB-KONTR, co wskazuje, że synteza skórna witaminy D u osób otyłych nie jest zaburzona. Czas naświetlań skóry promieniami UVB, zapewniający znamienny wzrost stężeń 25(OH)D (w stosunku do wartości wyjściowych) wynosi łącznie ok. 12 minut. Analiza przyrostów stężeń 25(OH)D w surowicy krwi w poszczególnych przedziałach czasowych wykazała, że były one większe w grupie OBE-UVB w porównaniu z grupą OBE-DOUSTN.

Wnioski. 1. Synteza skórna witaminy D u osób otyłych jest efektywna. 2. Czas naświetlania UVB, zapewniający znamienny wzrost 25(OH)D w stosunku do wartości wyjściowych, wynosi łącznie ok.12 min. 3. Suplementacja doustna witaminy D w zalecanej dawce z uwzględnieniem masy ciała u osób otyłych wydaje się być mniej skuteczną metodą uzupełniania niedoborów witaminy D, aniżeli stymulacja jej syntezy promieniowaniem UVB.

L52

THE EFFECTIVENESS OF VITAMIN D DEFFICIENCY SUPPLEMENTATION IN OBESE PATIENTS BY STIMULATION OF CUTANEOUS SYNTHESIS WITH UVB IRRADIATION COMPARED WITH ORAL SUPPLEMENTATION IN RECOMMENDED DOSE

Wąsowski M., Marcinowska-Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości CMKP

Keywords: obesity, vitamin D, cutaneous synthesis of vitamin D

Objectives. Vitamin D deficiency is a more common phenomenon in obese patients. This is most likely due to the fact that bioavailability of vitamin D is decreased because of its increased storage in fat tissue and decreased cutaneous synthesis. The consequences of vitamin D deficiency are serious and thus it is necessary to explain methods of supplementation that take into consideration body mass and the effectiveness of cutaneous synthesis.

Aim. The purpose of this study was to determine how effective is the cutaneous sythesis of vitamin D in obese patients via UVB cutaneous synthesis stimulation or via oral intake in the recommended dose based on body weight.

Materials and methods. 39 obese patients with BMI > 30 kg/m2 (n=39, 24 women, 15 men, mean age 40.9y) were qualified for the study. 19 patients (12 women, 7 men, mean age 38.5y) received vitamin D supplementation by the UVB cutaneuos synthesis stimulation (OBE-UVB), and the other 20 patients (12 women, 8 men, mean age 43.3y) received oral dose of vitamin D (OBE-DOUSTN). The control group (KONTR) was composed of healthy people with normal weight (n=30, 23 women, 7 men, mean age 30.6y) who also were irradiated with UVB (UVB-KONTR) or were given oral dose of vitamin D (KONTR-DOUSTN). Vitamin D were given with the dose per kg of body weight (15 IU/kg): OBE 1350-2500 IU, KONTR 800-1000 IU. The oral dosing and the UVB irridation lasted four days.

25(OH)D concentration was measured before the irridation or oral dosing and 4, 7, 14, 21 days afterwards. Then in use of Medisun 700 lamp the whole body was irradiated with UVB 311 nm for 4 days. Minimal erythema dose (MED) was established for each patient. The studies were performed from November to March to minimalise the influence of sun exposure.

Results. Mean concentration of 25(OH)D in obese patients was 16.16 ng/ml, and in control 18.06 ng/ml. These data show that vitamin D deficiency is slightly higher in OBS than in the control group. The stimulation of the vitamin D cutaneous synthesis by the UVB irradiation led to increase of 25(OH)D concentrations in both groups. It was proportional to the time of UVB radiation. The increase of 25(OH)D in the relation to the starting value was observed in both groups, the largest one in 14 day after exposure (in OBE-UVB 6.32 ng/ml, in KONTR-UVB 5.92 ng/ml). The increases after UVB irradiation in obese (OBE-UVB group) did not differ substantialy from these in normal weight (KONTR-UVB). This suggests that cutaneous synthesis of vitamin D is effective. The increase of 25(OH)D in obese was slightly higher than in the group with normal weight.

Conclusions. 1. The cutaneous synthesis of vitamin D in obese is effective. 2. UVB exposure time, that guarantees an increase of 25 (OH) D in relation to starting values, is about 12 minutes. 3. Based on the analysis of 25(OH)D concentrations it seems, that oral supplementation of vitamin D in the recommended dose for 4 days in obese patients is less effective than the cutaneous synthesis in the same time.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 100-102

L53

ANALIZA STĘŻEŃ 25-OH WIT. D W SUROWICY KOBIET CHORUJĄCYCH NA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW W ZALEŻNOŚCI OD AKTYWNOŚCI CHOROBY I STOPNIA EKSPOZYCJI NA ŚWIATŁO SŁONECZNE

Gruszecka K.¹, Świerkot J.¹, Matuszewska A.², Nowak B.²

¹Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych AM Wrocław

²Katedra i Zakład Farmakologii AM Wrocław

Słowa kluczowe: reumatoidalne zapalenie stawów, 25-0H wit. D

Wstęp. Reumatoidalne zapalenie stawów (rzs) jest przewlekłą autoimmunologiczną chorobą narządu ruchu. Ze względu na długotrwałe utrzymujące się wysokie stężenia cytokin prozapalnych wpływających na metabolizm tkanki kostnej choroba ta zaliczana jest do czynników ryzyka osteoporozy. Jednocześnie witamina D i jej aktywne metabolity poza powszechnie znaną rolą w regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowej wpływają na układ autoimmunologiczny w zakresie tolerancji własnych tkanek i procesów przeciwzapalnych.

Cel. Celem pracy było oszacowanie stężeń metabolitu wit. D w próbce populacyjnej kobiet chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów i przeanalizowanie ich zmian w zależności od aktywności choroby i pory roku. Wyniki pracy mają być pomocne w poszukiwaniu zależności pomiędzy rzs i metabolitami wit. D a także odpowiedzieć na pytanie o celowość suplementacji wit. D w tej grupie chorych.

Materiał i metody. 22 kobiety chorujące na reumatoidalne zapalenie stawów w wieku 30-72 lat. Oznaczeń dokonano metodą ELISA (DRG International Inc.) dwukrotnie u każdej z 22 kobiet. Pierwszego pomiaru dokonano przed włączeniem leczenia (metotreksat w dawce 15-20 mg/tyg). Drugiego po 6 miesiącach terapii. Za miesiące o niskim natężeniu promieniowania słonecznego przyjęto okres pomiędzy listopadem a kwietniem, za słoneczne miesiące przyjęto czas od maja do października. Aktywność reumatoidalnego zapalenia stawów mierzono wskaźnikiem DAS28 (wartość zależna od OB, ilości bolesnych i obrzękniętych stawów, VAS). Za wysoką aktywność uznano zgodnie z zaleceniami EULAR wartości powyżej 5,1. Przeanalizowano stężenie metabolitu wit. D u 22 pacjentek z wysoką aktywnością rzs przed rozpoczęciem terapii i po 6 miesiącach leczenia metotrexatem w dawce 15-20 mg/tyg oraz stężenia w grupie z DAS28 > 5,1 SD (29 pomiarów) i < 5,1 SD (15 pomiarów).

Wyniki. Nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w stężeniu 25OH wit. D w zależności od pory roku. Średnie stężenie w miesiącach letnich wynosiło 41,78 nmol/L (SD 37,89), a zimowych 43,09 nmol/L (SD 19,83). Aczkolwiek u 16 kobiet stwierdzono wzrost stężeń w miesiącach letnich (u 11 z nich w stopniu istotnym statystycznie) zwracają uwagę przeważające niskie poziomy w całej badanej próbce populacyjnej. Wyniki w zakresie normy (> 75 nmol/L) uzyskano tylko w 2 (9,09%) pomiarach letnich i zimowych, deficyt (30-75 nmol/L) w 17 (77,27%) letnich i 14 (63,63%) zimowych. Poważny deficyt (<30 nmol/L) wykryto w 6 (27,27%) zimowych i 3 (13,63%) letnich pomiarach.

W analizie stężeń 25OH wit. D podczas leczenia rzs stwierdzono istotny statystycznie wzrost stężenia po 6 miesiącach terapii (ze średniej wartości 44,62 nmol/L do 53,75 nmol/L, SD 27,76; 28,21).

Średnie stężenie 25OH wit. D u pacjentek z wysoką aktywnością choroby wynosiło 43,44 nmol/L 18,5 SD i było istotnie statystycznie niższe niż w próbkach pobranych w okresie zmniejszenia aktywności. W grupie rzs z DAS28 < 5,1 stwierdzono poziom 54,45 nmol/L 26,91 SD.

Wnioski. Stwierdzono obniżone wartości stężenia 25OH wit. D u pacjentek chorujących na reumatoidalne zapalenie stawów niezależnie od pory roku. Wysoka aktywność rzs wykazuje korelację z pogłębianiem się niedoboru wit. D. Skuteczna terapia rzs zmniejsza deficyt 25OH wit. D. Należy rozważyć prowadzenie suplementacji wit. D u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów.

L53

SERUM CONCENTRATION OF 25-OH-VITAMIN D IN WOMEN WITH RHEUMATOID ARTHRITIS

Gruszecka K.¹, Świerkot J.¹, Matuszewska A.², Nowak B.²

¹Katedra i Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych AM Wrocław

²Katedra i Zakład Farmakologii AM Wrocław

Keywords: rheumatoid arthritis, 25-OH vitD

Objectives. Rheumatoid arthritis (RA) is a chronic inflammatory disease affecting musculoskeletal system. As we observe longstanding high concentration of pro-inflammatory cytokines in RA patients, RA belongs to risk factors of osteoporosis. Vitamin D and its metabolites influence bone metabolism and can modulate the activity of immunological system by its influence on tolerance and anti-inflammatory processes.

Aim. The aim of the study was the assessment of serum of vitamin D metabolite in women with RA.

Materials and methods. 22 females with established diagnosis of RA aged 30-72 years entered the study. 25-OH-vitamin D serum concentration was measured using commercial ELISA tests. The measurements were performed twice: before the introduction of methotrexate (MTX; dose range: 15-20mg weekly) and 6 months after the first dose of MTX. We assumed that months between November and April are months with low sun exposure (winter months), and months between May and October are months with high sun exposure (summer months). RA activity was measured with ESR-DAS28 (Disease Activity Score 28). High disease activity was defined according to EULAR guidance as DAS28>5.1. The results of serum concentration of bone metabolism modulators were grouped on the base of DAS28 in two groups: DAS28>5.1 (29 measurements) and DAS28≤5.1 (15 measurements).

Results. There was no significant difference in serum 25-OH-vitamin D concentration between months with low and high sun exposure (43.09±19.83nmol/L vs 41.78±37.89nmol/L). However, in 16 patients there was an increase of serum 25-OH-vitamin D concentration in month with high sun exposure (11/16 reached the statistical significance). Most of the measurements revealed low serum 25-OH-vitamin D concentrations: only 2 (9.09%) measurements in summer and winter months revealed concentrations above the borderline of normal range (>75nmol/L), low levels (30-75nmol/L) were revealed in 17 (77.27%) measurements in summer months and 14 (63.63%) in winter months, very low levels (<35nmol/L) in 6 (27.27%) measurements in winter months and 3 (13.63%) in summer months. After six months of MTX treatment we observed significant increase of serum concentration of 25-OH-vitamin D (44.62±27.76nmol/L vs. 53.75±28.21nmol/L). In patients with active RA 25-OH-vitamin D serum concentration was significantly lower than in patients with lower disease activity (43.44±18.5nmol/L vs. 54.45±26.91nmol/L).

Conclusions. There was low 25-OH-vitamin D serum concentration independent of sun exposure in patients with RA. High RA activity deepens the deficiency of 25-OH-vitamin D.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 102-103

L54

ZWIĄZEK SPRAWNOŚCI FUNKCJONALNEJ POLEK Z WYSTĘPOWANIEM UPADKÓW I ZŁAMAŃ: BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE

Wiktor K.¹, Pluskiewicz W.², Grzeszczak W. ², Czekajło A. ³, Drozdzowska B. ²

¹KCR S.A. Warszawa

²Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

³Nefrolux, Siemianowice Śląskie

Słowa kluczowe: sprawność funkcjonalna, upadki, złamania, test „Wstań i idź”

Wstęp. Wzrost średniej długości życia wiąże się ze wzrostem liczby chorych z osteoporozą i ze wzrostem liczby złamań, których wiodącą przyczyną są upadki mogące wynikać z obniżonej sprawności funkcjonalnej.

Cel. Ocena sprawności funkcjonalnej i jej wpływ na występowanie upadków i złamań u kobiet w wieku ≥55 lat w reprezentatywnej losowo wybranej próbce populacyjnej.

Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 625 kobiet z powiatu raciborskiego (średni wiek 66,3+/-7,8). Dane o upadkach, złamaniach i inne zebrano w oparciu o kwestionariusz. Sprawność funkcjonalną oceniono za pomocą testów IADL (samodzielność [pkt]) i „Wstań i idź” (sprawność ruchowa [sek]), a stan szkieletu metodą densytometryczną DXA. Dokonano analizy statystycznej.

Wyniki. 56% kobiet ma obniżoną sprawność ruchową ocenianą testem „Wstań i idź” (tj. czas >10sek), samodzielność oceniana testem IADL jest obniżona u 14% kobiet (≤23pkt). Częstość upadków i złamań dotyczy około 30% kobiet. Średnia liczba upadków w ostatnim roku wynosi 1,54+/-0,94. Liczba upadków oraz złamań koreluje z gorszym wynikiem testów IADL i „Wstań i idź”. Wyniki densytometryczne odpowiadają normom wiekowym (Z-score od -0,005 do 0,52). Sprawność funkcjonalna u kobiet, które doznały upadku lub złamania jest istotnie gorsza w porównaniu do kobiet bez upadków i bez złamań. Czynnikami o znamiennym wpływie zwiększającymi ryzyko upadku są: obniżona samodzielność, obecność depresji, obecność jakiejkolwiek choroby. Czynnikami znamiennie zwiększającymi ryzyko złamania są: wiek, wartość T-score dla BMD krętarza oraz przebyty upadek.

Wnioski. Sprawność funkcjonalna kobiet w wieku ≥55 lat jest istotnym czynnikiem wpływającym na występowanie upadków i złamań w stopniu większym niż stan szkieletu obrazowany metodą densytometryczną.

L54

ASSOCIATION OF POLISH WOMEN FUNCTIONAL CAPABILITIES WITH FALLS AND FRACTURES: EPIDEMIOLOGIC STUDY

Wiktor K.¹, Pluskiewicz W.², Grzeszczak W. ², Czekajło A. ³, Drozdzowska B. ²

¹KCR S.A. Warszawa

²Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

³Nefrolux, Siemianowice Śląskie

Keywords: functional capabilities, falls, fractures, “Stand up & go” test

Objectives. The increase of mean life length causes an increase in number of patients with osteoporosis and fractures. The main cause of fractures are falls which can be the result of reduced functional capabilities.

Aim. An assessment of functional capabilities and their influence on falls and fractures occurrence in women aged over 55 years old in a representative randomly selected population sample.

Materials and methods. The study group consisted of 625 women (mean age 66,3+/-7.8 years). Falls, fractures and other data were collected basing on a questionnaire. Functional assessment was carried out with the use of IADL test (independence [points]) and “Stand up & go” test (mobility [sec]). Skeletal status was assessed with DXA. The statistical analysis was performed.

Results. 56% of studied women have reduced mobility estimated by “Stand up & go” test (time >10sec), functional independence level estimated by IADL test is reduced among 14% of women (≤23 points). The frequency of falls and fractures occurrence concerns around 30% of women. Mean number of falls during last year is 1.54+/-0.94. The number of falls or of fractures correlates with worse results IADL and “Stand up & go” tests. Densitometric data were adequate to age (Z-score from -0.005 to 0.52). Functional capabilities of women who fell or women with fractures were significantly worse in comparison to women without falls and fractures. The significant factors increasing the risk of fall are: reduced functional independence, presence of depression, presence of concomitant disease. The significant factors increasing the risk of fractures are: age, T-score value for trochanter BMD and history of fall.

Conclusions. Functional capabilities of women aged over 55 years old are the significant factor having higher influence on falls and fractures occurrence than the skeletal status assessed by DXA.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 103

L55

FEAR OF FALLS IS AN INDEPENDENT RISK FACTOR FOR FRACTURES

Yankovskaya L.

Keywords: fracture, fear of falls, risk factors

Objectives. Fractures of bones of the peripheral skeleton are due to the combination of a fall and reduced bone strength. Multiple falls can lead to the fear of falling syndrome which may become an accessory risk factor for falls.

Aim. The aim of the study was to establish the relationship between age, fear of falls with other risk factors and the chance of fracture in elderly people.

Materials and methods. A single screening study in a representative sample of 1417 individuals aged 65-74 years was performed. All subjects performed the adapted IOF osteoporosis risk test, which estimated risk factors for falls and fear of falling. The chair rising test (CRT) performance time was used as a criterion of muscle strength in lower extremities. The balance test (BT) in semitandem-tandem position performance time was used as a criterion of the capacity to maintain body balance and stability. Statistical analysis of the results was done with the help of the program «STATISTIKA 7.0».

Results. Variance analysis (ANOVA) showed that age was an independent factor contributing to reduced muscle strength in lower extremities according to Scheffe-test after 70 years (F=5,1; p<0.001), and according to LSD-test age (p<0,03) influences the performing of CRT after 67 years.

20% had a broken bone after a minor fall after 50 years, of these 58% had the fear of falling, while among individuals without a broken bone in history the fear of falling was lower – in 16% (p<0,0001). In the presence of the fear of falling the chance of fracture increases 7-fold in those with low traumatic fractures in past history as compared to those without fractures (Chi2=163,4; p<0,00001; odds ratio unit chains=6,9). We established relationships between fear of falling and insufficient (less than 10 minutes) daily stay in the fresh air (χ2=32,99; p<0,001), which may contribute to the development of vitamin D deficiency, between the fear of falling and low (less than 30 minutes) daily physical activity (χ2=42,22; p<0,001). Restriction of physical activity due to the fear of falls leads to progressive muscular atrophy and reduced muscular activity. This is confirmed by the revealed relationships between the time of CRT performance and patient’s physical activity (χ2=70,6; p=0,004), as well as between the time of CRT performance and daily stay in the fresh air (χ2=81,5; p=0,0003). Patients’ physical activity is related to the time of BT performance (χ2=63,2; p=0,002), and the time of BT performance has relationship with daily stay in the fresh air (χ2=66,9; p=0,0006) and fractures in the past history (χ2=61,5; p=0,003).

Conclusions. Age is an independent factor contributing to reduced muscle strength in lower extremities after 67 years. Individuals who have suffered low traumatic fractures develop the fear of falling syndrome which increases the chance of repeated fractures. The fear of falling in elderly people results in reduced daily physical activity and stay in the fresh air which contributes to reduced muscle strength and capacity to maintain balance and thus is an additional independent risk factor for falls and fractures.

L55

Lęk przed upadkiem jako indywidualny czynnik ryzyka złamania

Yankovskaya L.

Keywords: złamanie, lęk przed upadkiem, czynniki ryzyka

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 103-104

L56

AKTUALNE REZULTATY OPERACYJNEGO LECZENIA ZŁAMANIA BLIŻSZEGO KOŃCA KOŚCI UDOWEJ (B.K.K.U.).

Marcinkowska M., Dytfeld J., Wawrzyniak A., Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Słowa kluczowe: złamanie bliższego końca kości udowej, leczenie chirurgiczne

Wstęp. Niskoenergetyczne złamania kości są konsekwencją osteoporozy, a dodatkowo zwiększają ryzyko wystąpienia kolejnych złamań. Zdarzenia te powodują przejściowe lub trwałe ograniczenie sprawności i niezależności chorych oraz zwiększają śmiertelność w każdej grupie wiekowej zarówno kobiet jak mężczyzn. Rokowniczo najbardziej obciążające jest złamanie b.k.k.u. W badaniach własnych prowadzonych w latach 2003- 2006 w rocznej obserwacji podobnej grupy chorych stwierdzono 43% śmiertelność wśród pacjentów po złamaniu b.k.k.u.

Cel. Celem pracy była ocena wpływu wybranych parametrów przed i po złamaniu na rokowanie co do przeżycia 12 miesięcy po operacyjnym leczeniu złamania bkku.

Materiał i metody. Badaną grupę stanowiło 120 kobiet w wieku od 55 do 90 lat (średnio 76,9) leczonych operacyjnie z powodu złamania niskoenergetycznego b.k.k.u. poddane obserwacji w latach 2008-2010. Autorską ankietę dotyczącą stanu zdrowia, stylu i jakości życia przeprowadzono w trakcie pobytu na oddziale, ok. 4 tygodni po powrocie do domu oraz w rok po złamaniu. Ankietę wypełniali pacjenci, ewentualnie z pomocą lekarza, a informacje dotyczące czasu wdrożenia leczenia operacyjnego od momentu wystąpienia złamania uzyskiwano z dokumentacji medycznej. Ocenie poddawano następujące parametry z okresu przed złamaniem: aktywność, samoobsługę lub konieczność czasowego lub stałego korzystania z pomocy osób drugich, samodzielne mieszkanie lub dzielenie lokalu z innymi osobami. Analizowano także czas od momentu złamania do wdrożenia leczenia operacyjnego. Nie analizowano metod leczenia zabiegowego.

Wyniki. Po analizie podzielono chore na 2 grupy. Grupę A stanowiły pacjentki, które przeżyły 12 miesięczny okres obserwacji po złamaniu bkku, grupę B kobiety, które zmarły. W trakcie rocznej obserwacji zmarło 25 kobiet, co stanowiło 20,8 % badanej grupy. Średni wiek pacjentek z grupy A wynosił 73 lata, w grupie B 80,5 roku.

Z grupy A 95% badanych zgłaszało, iż przed zdarzeniem były w pełni samodzielne wobec 72% kobiet grupy B.

W okresie przed złamaniem samodzielnie mieszkało 33% badanych z grupy A wobec 47% z grupy B.

Czas od momentu złamania b.k.k.u. do czasu wdrożenia leczenia operacyjnego w grupie A wynosił do 72h w 75,8% pacjentów dla porównania w grupie B 68%. Powyżej 7 dni po zdarzeniu operowanych było 6,3% pacjentek grupy A vs 16% w grupie B.

Wnioski. 1. Wykazano zmniejszenie śmiertelności pacjentek po złamaniu bkku w porównaniu do stanu z lat 2003-2006. 2. Aktywność i samodzielność w przeciwieństwie do samotnego zamieszkania są korzystnymi czynnikami prognostycznymi. 3. Wczesna interwencja chirurgiczna ma znaczenie dla poprawy rokowania

L56

CURRENT RESULTS OF SURGICAL TREATMENT OF HIP FRACTURES

Marcinkowska M., Dytfeld J., Wawrzyniak A., Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Keywords: hip fracture, surgical treatment

Objectives. Low-energy fractures pose serious clinical consequence of osteoporosis and are risk factor for subsequent fractures. They cause suffer, limit patient’s fitness and independence and increase the mortality in each age group, both in men and women. The most relevant prognostic factor is a hip fracture. In own studies (between 2003 – 2006) 43% annual mortality rate in patients after surgical treatment of hip fracture was observed.

Aim. The aim of this study was to assess the contribution of selected factors present both before and after hip fracture on the prognosis for 12–month survival after surgical treatment of hip fracture.

Materials and methods. The study group consisted of 120 women aged 55 to 90 years (mean 76.9) treated surgically for low-energy hip fracture and monitored in 2-year period (2008-2010). The source of data on health status and quality of life from before and after the event was the authors’ questionnaire completed by patients. It was conducted during hospital stay, appr. one month after returning home and a year after the fracture. Information concerning the time period from onset of fracture to implementation of surgical treatment was obtained from medical records. The following parameters were assessed: mortality, independent and lonely living before the injury and the time from fracture to implementation of treatment.

Results. In a year after fracture 25 (20.8%) women died. Subsequent analyses were made in two groups: A – patients who survived a 12-month observation period after hip fracture, and B – women who have died.

The mean age of patients in group A was 73 years, in group B 80.5 years.

95% of group A reported that prior to the event they had been fully independent. 72% of group B patients had not required additional assistance of third parties before fracture. 33% of group A and 47% in group B lived alone before fracture. Time from the fracture to implementation of surgical treatment was 72h in 75.8% of patients in group A and 68% in group B. In 6.3% of the patients in group A vs 16% in group B surgery was performed more than 7 days after the event.

Conclusions. 1. There is shown a reduction in mortality of patients after hip fracture in comparison to the years 2003-2006. 2. Self-reliance before hip fracture is the favourable predictor of 12 month’ survival after hip fracture 3. Early surgery helps to improve survival rates.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 105
 

P01

WPŁYW CECH SOCJOEKONOMICZNYCH, ZDROWOTNYCH I TRYBU ŻYWIENIA NA ZAWARTOŚĆ WAPNIA W DIETACH MIESZKAŃCÓW MAŁYCH MIAST W WIEKU 75-80 LAT. PROJEKT SENFOOD – BADANIA WSTĘPNE

Słowińska M. A.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Żywienia Czlowieka, ul. Sloneczna 44A

Słowa kluczowe: cechy socjoekonomiczne, zdrowotne, tryb żywienia, wapń, osoby starsze
 

Cel. Celem badań było wyodrębnienie cech socjoekonomicznych, zdrowotnych i trybu żywienia sprzyjających większej zawartości wapnia w dietach osób starszych mieszkających w małych miastach.

Materiał i metody. Badania przeprowadzono wśród 702 osób (242 mężczyzn i 460 kobiet) w wieku 77,2÷2,0 zamieszkałych w małych miastach Polski północno-wschodniej. Analizowano 18 cech socjoekonomicznych, zdrowotnych i trybu żywienia, które zebrano za pomocą standaryzowanego kwestionariusza wielorakiego wyboru. Zawartość energii i wapnia w dietach określono u 456 osób metodą wywiadu 24-godzinnego w dwukrotnym powtórzeniu. W analizie statystycznej wykorzystano tabele wielodzielcze i regresję logistyczną.

Wyniki. Mediana (Me) spożycia energii i wapnia wynosiła u kobiet odpowiednio 1390kcal i 434mg, a mężczyzn odpowiednio 1607kcal i 446mg. Osoby spożywające wapń >Me częściej deklarowały występowanie chorób przewlekłych (86% vs 79% próby), brak zębów (55% vs 43% próby), stosowanie suplementów diety (39% vs 30%), spożywanie minimum 3 posiłków dziennie (48% vs 40%) oraz częściej spożywały energię >Me (62% vs 28%). W modelu regresji logistycznej potwierdzono współzależność spożycia wapnia z dwiema cechami żywieniowymi. Iloraz szans większego spożycia wapnia (>Me) wynosił dla spożycia energii (>Me) 4,37 (95% CI: 3,04-6,27), a dla stosowania suplementów 1,67 (95% CI: 1,14-2,43).

Wnioski. Spożycie wapnia przez starszych mieszkańców małych miast w małym stopniu zależało od cech socjoekonomicznych, zdrowotnych i trybu żywienia. Większemu spożyciu wapnia sprzyjała większa wartość energetyczna diety i stosowanie suplementów. 

Praca naukowa finansowana ze środków na naukę w latach 2009-2012 jako projekt badawczy.

P01

EFFECT OF SOCIOECONOMIC, HEALTH AND NUTRITIONAL CHARACTERISTICS ON THE CALCIUM CONTENT IN DIETS OF INHABITANTS OF SMALL TOWNS AGED 75-80. SENFOOD PROJECT – PRELIMINARY STUDIES

Słowińska M.A.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Żywienia Czlowieka, ul. Sloneczna 44A

Keywords: socioeconomic, health, nutritional, calcium, elderly

Aim. The aim of the research was to distinguish socioeconomic, health and nutritional characteristics which promote higher calcium content in diets of the elderly living in small towns.

Materials and methods. The research was carried out among 702 persons (242 men and 460 women) aged 77.2÷2.0, inhabiting small towns in north-eastern Poland. The analysis covered 18 socioeconomic, health and nutritional characteristics, which were collected by means of a standardized multiple choice questionnaire. The energy and calcium contents in diets were determined for 456 persons using a 24 hour interview method, in two replications. The statistical analysis included contingency tables and logistic regression.

Results. The energy and calcium intake median (Me) for women was 1390kcal and 434mg, respectively, and for men – 1607kcal and 446mg, respectively. Persons with calcium intake >Me more often declared incidences of chronic diseases (86% vs 79% of the sample), missing teeth (55% vs 43% of the sample), use of diet supplements (39% vs 30%), consumption of a minimum of 3 meals a day (48% vs 40%), and their energy intake was more frequently >Me (62% vs 28%). The logistic regression model confirmed the interrelation of calcium intake and two nutritional characteristics. The odds ratio for the highest calcium intake (>Me) for the energy intake (>Me) was 4.37 (95% CI: 3.04-6.27), and for the use of supplements – 1.67 (95% CI: 1.14-2.43).

Conclusions. The calcium intake of elder inhabitants of small towns to a small extent depended on socioeconomic, health and nutritional characteristics. A higher calcium intake was promoted by higher energy content of the diet and use of supplements.

This study was financed from resources allocated for science in 2009-2012 as a research project.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 106

P02

RELATIONSHIP BETWEEN VITAMIN D AND PHYSICAL PERFORMANCE IN COMMUNITY DWELLING ELDERLY MEN 

Strazdiene V.², Tamulaitiene M.^1,3, Mastaviciute A.^1,3, Alekna V.^1,2

¹Vilnius University, Faculty of Medicine, Vilnius, Lithuania

²State Research Institute Centre for Innovative Medicine, Vilnius, Lithuania

³National Osteoporosis Center, Vilnius, Lithuania

Keywords: vitamin D, short physical performance battery, elderly men
 

Introduction. Vitamin D deficiency is common in the elderly population and is associated with poor physical performance. Vitamin D may have attribute to muscle strength through a highly specific nuclear receptor in muscle tissue.

Aim: To investigate the association between vitamin D level and physical performance in older men.

Materials and methods. This was a pilot cross-sectional study on community dwelling men aged 60 years and more who visited National Osteoporosis Center in Vilnius, Lithuania. Serum vitamin D was measured by automated immunoassay (Cobas E411, Roche Diagnostic). The standard threshold was used for vitamin D levels of optimal (≥30 ng/ml), insufficient (20-29 ng/ml), deficient (<20 ng/ml), severe depletion (<10 ng/ml). Physical performance was assessed by the short physical performance battery (SPPB). The SPPB consists of standing balance tasks, five repeated chair stand test and the 4-m walk test. Each of the three performance components were measured in seconds and a score ranging from 0 to 4 was assigned. The sum of three scores composed the total SPPB score ranging from 0 to 12. Statistical analysis was carried out using SPSS version 18.0 for Windows. Pearson correlation coefficient was used to evaluate the relationship between variables. Significance level was defined as 0.05.

Results. A total of 115 men with a mean age 72.1 ± 6.8 years were investigated. Age was statistically significantly negatively associated with the total score of SPPB (Pearson correlation coefficient = -0.3; p = 0.02), and no association was observed between age and vitamin D level. Optimal level of serum 25(OH)D was found in 7 (6.1%) subjects. Thirty four men (29.5%) had vitamin D insufficiency, 47 subjects (40.9%) – deficiency and 27 men (23.5%) had vitamin D severe depletion. Highest SPPB score (10.3 ± 1.6) was in subjects with optimal vitamin D level, and lowest (9.3 ± 1.9) – in severe vitamin D depletion. There was no statistically significant correlation between vitamin D level and total SPPB score. Each of three short physical performance battery components was analyzed separately. The vitamin D level showed an inverse association with time to complete five repeated chair stand test only in vitamin D deficient subjects (r = -0.3; p = 0.05).

Conclusions. The serum vitamin D was statistically significantly negatively associated with time to complete five repeated stand test in older men.