V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 62-63

L22

OSTEODYSTROFIA NERKOWA, POSTĘPOWANIE LECZNICZE

Więcek A.

Katedra i Klinika Nefrologii, Endokrynologii i Chorób Przemiany Materii

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach, ul. Francuska 20/24 40-027 Katowice

Słowa kluczowe: osteodystrofia nerkowa, wtórna nadczynność przytarczyc, adynamiczna choroba kości, zwapnienia ściany naczyniowej, cynakalcet, aktywne metabolity witaminy D

         Zaburzenia mineralizacji kości są typowym następstwem przewlekłej choroby nerek zwłaszcza w okresie dializoterapii. W ostatnim czasie nastąpiła zmiana podejścia do zaburzeń kostnych u pacjentów dializowanych. Wykazano mianowicie, że zaburzenia w układzie kostnym są powiązane z powstawaniem zwapnień w układzie naczyniowym (naczynia wieńcowe, aorta i inne) oraz występowaniem zwapnień w obrębie zastawek serca i w tkankach miękkich. Takie zaburzenia w układzie kostnym w powiązaniu ze zmianami w układzie sercowo-naczyniowym noszą obecnie nazwę CKD-MBD (ChronicKidneyDisease – Mineral and Bonedisorder). W następstwie CKD-MBD dochodzi nie tylko do zwiększonego ryzyka złamań kości, ale również powikłań sercowo-naczyniowych i śmiertelności u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek. Do głównych czynników sprawczych CKD-MBD należy zaliczyć nadmierną retencję fosforanów, a w konsekwencji wzrostu uwalniania FGF-23 i parathormonu z wtórnym niedoborem aktywnych metabolitów witaminy D i wapna. W celu zróżnicowania wtórnej nadczynności przytarczyc od tzw. adynamicznej choroby kości najlepszym sposobem postępowania jest analiza histomorfometryczne bioptatu kości (nie jest wykonywana rutynowo). W ostatnim czasie zwiększa się liczba chorych z rozpoznaną adynamiczną chorobą kości, do czego przyczynia się coraz starszy wiek pacjentów dializowanych, częste występowanie cukrzycy, nadmierna podaż wapnia w płynie dializacyjnym lub w postaci związków wiążących fosforany w przewodzie pokarmowym oraz aktywnych preparatów witaminy D. Na podstawie biopsji kości szacuje się, że adynamiczna choroba kości występuje w 23% przypadków osteodystrofii.

Leczenie osteodystrofii nerkowej zostało opracowane przez KDIGO w postaci zaleceń KDIGO Guidelines on CKD-MBD. W wytycznych tych podano szczegółowe zakresy fosfatemii, kalcemii, stężenia PTH w surowicy, które powinny być celem terapeutycznym u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek. W celu utrzymania fosfatemii w granicach normy należy stosować związki wiążące fosforany w przewodzie pokarmowym. Dla uniknięcia ryzyka kalcyfikacji ściany naczyniowej zaleca się stosowanie związków nie zawierających wapnia. Ponadto wskazane jest podawanie preparatów witaminy D (nieaktywnych lub aktywnych) oraz stosowanie niższych stężeń wapnia w płynie dializacyjnym. W ostatnich latach dużym postępem było wprowadzenie kalcymimetyku, tzw. agonisty receptora wapniowego – cynakalcetu. Stosowanie cynakalcetu umożliwia zmniejszenie ryzyka złamań oraz konieczność wykonania paratyreoidektomii u chorych dializowanych. W niedawno opublikowanym dużym badaniu klinicznym nie wykazano natomiast zmniejszenia ryzyka wystąpienia powikłań sercowo-naczyniowych i zgonu u tych chorych.

L22

TREATMENT OF RENAL OSTEODYSTROPHY

Więcek A.

Department of Nephrology, Endocrinology and Metabolic Diseases

Medical University of Silesia, Francuska 20-24 Street, 40-027 Katowice, Poland

Keywords: renal osteodystrophy, secondary hyperparathyroidism, adynamic bone disease, vascular calcification, cinacalcet, active Vitamin D metabolites

         Renal osteodystrophy is frequently found in patients with chronic kidney disease, especially at the last stage, i.e. during haemodialysis therapy. Recently a new definition of renal osteodystrophy was introduced and subsequently a new term was created namely CKD-MBD (Chronic Kidney Disease – Mineral and Bone Disorders) in order to describe the broader clinical syndrome encompassing mineral, bone and calcific cardiovascular abnormalities that develop as a complication of chronic kidney disease. In the pathogenesis of CKD-MBD the major role plays phosphate retention by the failure kidney with the subsequent increase of FGF 23 and PTH serum concentration and with inadequate low serum concentration of Vitamin D and calcium. It is also recommended that the term “renal osteodystrophy” be restricted to describing the bone pathology associated with chronic kidney disease. This method is also necessary in order to differentiate the renal osteodystrophy with “adynamic bone disease” which occurs predominantly in older patients, with diabetes mellitus, using high doses of calcium in dialysis fluid or orally (in order to bind phosphate within the gastrointestinal tract). Current KDIGO guidelines CKD-MBD suggest in patients with CKD stage 4D (dialyzed), lowering the elevated serum phosphorus concentration towards the normal range. Additionally treatment with Vitamin D should be introduced in these patients. Recently a new drug was developed in order to reduce the serum PTH concentration namely cinacalcet (from the group of drugs called calcimimetics). Cinacalcet is mostly used in stage 5 CKD patients who require renal replacement therapy. Recent clinical trials suggest that cinacalcet (alone or in addition to active vitamin D analogues) is effective in treating secondary hyperparathyroidism in hemodialysis CKD patients. It was also stressed that treatment with cinacalcet will decrease the high risk of cardiovascular complications and death in haemodialysis patients. However in spite of significant reduction of parathyreoidectomy, the results from the EVOLVE study did not confirm these predictions.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s114.

L19
WHO FRACTURE RISK ASSESSMENT AND WHO TO TREAT

Kanis J. A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

At present, treatment is largely directed on the basis of bone mineral density (BMD). In the UK, treatment is recommended when the T-score for BMD is found to be less than -2.5 SD. The same T-score has, however, quite a different significance at different ages. For example, the 10-year probability of hip fracture for women in the UK with a T-score of -3 SD is 3.2% at the age of 50 years, but 19.8% at the age of 80 years. Thus, fracture risk prediction is optimised by integrating information on risk factors that contribute to fracture risk independently of BMD. A major programme of the WHO Collaborating Centre at Sheffield has been to identify and validate readily used risk factors.

Risk factors for fractures have been identified from 12 prospective population-based cohorts comprising 250,000 person-years of observation with 3,500 osteoporotic fractures. Clinical risk factors that contribute to fracture risk independently of BMD include age, previous fragility fractures, a family history of fracture, rheumatoid arthritis, smoking, exercise, alcohol and the use of oral glucocorticoids. Their combined use with (or without) BMD enhances the sensitivity of fracture prediction without sacrificing specificity. The utility of the risk factors has been validated in the independent population-based cohorts of 230,000 individuals followed for 1.2 million person-years.

Because of the many techniques available for fracture risk assessment, the ten year probability of fracture is the desirable parameter to determine intervention thresholds. Country-specific assessment tools will shortly be available that provide fracture probabilities for individual patients. The setting of intervention thresholds (i.e. who to treat) is ultimately dependent on health economic considerations. When BMD is used as a test alone, an intervention threshold at a T-score of –2.5 SD is cost-effective. In the presence of other independent risk factors less stringent criteria are appropriate.

L19
OCENA RYZYKA ZŁAMANIA WEDŁUG WHO I WYTYCZNE KOGO LECZYĆ

Kanis J. A.

WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, UK

Obecnie, leczenie jest ustalane głównie na podstawie gęstości mineralnej kości (BMD). W Wielkiej Brytanii, leczenie jest zalecane w momencie, gdy wskaźnik T-score dla BMD jest niższy niż – 2,5 SD. Niemniej jednak te same wartości T-score mają odmienne znaczenie w różnym wieku. Przykładowo, 10-cio letnie ryzyko złamania bkku u kobiet w Wielkiej Brytanii w przypadku T-score -3 SD wynosi 3,2% w wieku 50 lat, ale już 19,8% w wieku lat 80. A zatem przewidywanie ryzyka złamania jest optymalizowane poprzez scalenie informacji o czynnikach składających się na to ryzyko niezależnie od BMD. Większą częścią programu WHO Collaborating Centre z Sheffield jest identyfikacja i zatwierdzenie najchętniej branych pod uwagę czynników ryzyka.

Czynniki ryzyka złamań zostały ustalone na podstawie prospektywnych badań 12 grup populacyjnych obejmujących 250,000 osobo-lat z 3,500 złamań osteoporotycznych. Kliniczne czynniki składające się na ryzyko złamania niezależnie od BMD to wiek, wcześniejsze złamania niskoenergetyczne, złamanie w wywiadzie rodzinnym, RZS, palenie tytoniu, aktywność fizyczna, spożywanie alkoholu oraz doustne przyjmowanie glikokortykosterydów.
Analiza tych czynników w połączeniu z (lub bez) BMD zwiększa dokładność oceny ryzyka bez utraty jej swoistości. Użyteczność tych czynników ryzyka została potwierdzona w niezależnym, populacyjnym badaniu kohortowym 230,000 pacjentów dającym 1,2 mln osobo-lat.

Z powodu dużej ilości możliwych technik oceny ryzyka złamania, 10-cio letnie prawdopodobieństwo złamania jest pożądanym parametrem do wyznaczania progu interwencyjnego. Wkrótce dla poszczególnych krajów zostaną opracowane procedury, które pozwolą ustalić indywidualne ryzyko złamania dla każdego pacjenta. Ostateczne ustalenie progu interwencyjnego zależy od aspektów ekonomicznych. W przypadku użycia do jego wyznaczania samej tylko BMD, próg interwencyjny jest opłacalny przy T-score -2,5 SD. Przy obecności innych, niezależnych czynników ryzyka bardziej odpowiednie jest zastosowanie mniej rygorystycznych kryteriów.

Osteoporosis Int (2003) 14, 9: 768-772

Wpływ siły mięśniowej, aktywności fizycznej i masy ciała na masę kostną w badaniu populacyjnym 1004 kobiet w starszym wieku
Influence of muscle strength, physical activity and weight on bone mass in a population-based sample of 1004 elderly women

P. Gerdhem , K. A. M. Ringsberg, K. Åkesson and K. J. Obrant

Department of Orthopaedics, Malmö University Hospital, SE-205 02 Malmö, Sweden

ność fizyczna jest związana z większą masą kostną I mniejszym ryzykiem złamania kości, jest więc zalecana w starszym wieku celem zmniejszenia ryzyka złamań kości. Celem badania była ocena wpływu takich czynników jak aktywność fizyczna, siła mięśniowa, masa mięśniowa i masa ciała na masę kostną kobiet w starszym wieku. Oceniano wpływ siły mięśni izometrycznych uda, poziom aktywności fizycznej (oceniany przez pacjentkę), budowę ciała i masę ciała na gęstość mineralną kości (BMD) – w ocenie DXA dla całego ciała, biodra i kręgosłupa. W badaniu brały udział 1004 kobiety, wszystkie powyżej 75 roku życia, uczestniczące w badaniu OPRA (Malmö Osteoporosis Prospective Risk Assessment). Aktywność fizyczna i siłą mięśniowa wpływały 1-6 % na zmienność masy kostnej, podczas gdy masa ciała i korelujące z nią zmienne jak np. masa tkanki tłuszczowej, beztłuszczowa masa ciała w znacznie większym stopniu wpływały na zmienność masy kostnej. Wykorzystując model regresji krokowej wykazano, iż zmienną o największym wpływie na masę kostna jest masa ciała (15-32 % w zależności od miejsca pomiaru masy kostnej). Wyniki naszego badania sugerują, iż u kobiet w starszym wieku główne czynniki ochraniające przed złamaniami kości, związane z aktywnością fizyczną nie działają w mechanizmie wzrostu masy kostnej. Utrzymanie lub nawet wzrost masy ciała ma prawdopodobnie korzystny wpływ na układ kostny, jednakże nadmierny wzrost masy ciała może mieć niekorzystny efekt na zdrowie. Trening fizyczny może mieć korzystny wpływ u starszych kobiet, ponieważ poprawia równowagę koordynację, mobilność i w ten sposób wpływa na zmniejszenie ryzyka złamań kości.

Słowa kluczowe: masa ciała, masa kostna, siła mięśniowa, aktywność fizyczna

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W8)

Król R.
Klinika Ortopedii i Traumatologii PAM w Szczecinie

Szereg czynników warunkuje pomyślny wynik realloplastyki stawu biodrowego. Jednym z podstawowych warunków jest stabilne zakotwiczenie panewki endoprotezy w miejscu fizjologicznego położenia, z pełnym oparciem o elementy kostne. Spełnienie tego ostatniego wymogu jest trudne w przypadku migracji ku górze pierwotnie wszczepionej panewki endoprotezy. Sytuacja ta wymaga uzupełnienia różnej wielkości ubytków kostnego stropu panewki w czasie realloplastyki. Celem pracy jest przedstawienie odległych wyników rekonstrukcji stropu panewki litym przeszczepem korowo-gąbczstym w realloplastyce stawu biodrowego. .
Materiał stanowi 36 chorych /14 mężczyzn i 22 kobiety/ w wieku 58-67 lat, leczonych operacyjnie w latach 1988-1998. Czas, jaki upłynął od wykonania pierwotnego zabiegu endoprotezoplastyki do chwili realloplastyki wynosi średnio 10 lat. U wszystkich w omawianej grupie do wypełnienia ubytku w kostnym stropie panewki użyto litego przeszczepu korowo-gąbczastego hetero- lub homogennego, który stabilizowano wg techniki zaproponowanej przez Żuka. .
Radiologiczne cechy wgajania się przeszczepu oceniałem według Garbera i Harrisa uwzględniając zrost przeszczepu z kością miednicy uwapnienie i stopień wtórnej resorbcji przeszczepu oraz pokrycie panewki endoprotezy przez przeszczep. .
Cechy wgajania się przeszczepu i pełną przebudowę kostną stwierdziłem u 20 pacjentów w okresie 10-12 miesięcy. U 14 proces wgajania trwał 18-24 miesięcy. U wszystkich po okresie demineralizacji świadczącej o unaczynieniu przeszczep ulegał wgojeniu i nastąpiła przebudowa zapewniająca dobre oparcie i stabilizację wszczepionej panewce. .
U dwojga operowanych po okresie 18 miesięcy nastąpiła liza przeszczepu i ponowne obluzowanie panewki endoprotezy.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s43.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s7-s8.

L19
Epidemiologia wybranych czynników ryzyka osteoporozy i ich wpływ na gęstość kości kobiet
J. Szechiński K. Gruszecka-Marczyńska, H. Śmiechowicz
Zakład Reumatologii AM Wrocław 53-137 Wiśniowa 36

Przebadaliśmy 509 losowo wybranych kobiet w wieku od 35 do 80 lat. Pomiarów densytometrycznych dokonywaliśmy aparatem DPX-IQ firmy Lunar w L2-L4 oraz szyjce kości udowej. U każdej badanej określiliśmy występowanie czynników ryzyka osteoporozy.

Results
• t-score pomiaru L2-L4 badanych kobiet 

·      t-score pomiaru kości udowej wśród badanych kobiet

Uzyskaliśmy dodatnie, znamienne statystycznie, korelacje gęstości kości z następującymi czynnikami ryzyka:
masą ciała, wzrostem, BMI, HTZ, hormonalną antykoncepcją, zawartością wapnia w diecie.
Ujemne, znamiennie statystycznie zależności obserwowaliśmy dla: wieku pierwszej i ostatniej miesiączki, trwania okresu miesiączkowania i menopauzy, ubytku wzrostu, palenia tytoniu, spożycia kawy, złamania szyki kości udowej w rodzinie.

L19
EPIDEMIOLOGY OF RISK FACTORS OF OSTEOPOROSIS IN WOMEN AND THEIR BONE MINERAL DENSITY
J. Szechinski, K. Gruszecka-Marczynska, H. Smiechowicz,
Department of Rheumatology, Medical Academy 53-137 Wroclaw al. WiSniowa 36, Poland

509 women aged 35 to 80 years were invited to attend for osteoporosis screening. All patients had a bone mineral density (BMD) measurement of lumbar spine and hip (neck) using DEXA. All subjects completed an risk factor questionnaire.

Results

• Lumbar spine t-score

L23

Jak długo leczyć osteoporozę. Co z wakacjami od leku? 

Marcinowska-Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej, Chorób Wewnętrznych i Chorób Metabolicznych Kości Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Słowa kluczowe: skuteczność leków, bezpieczeństwo, działania niepożądane, przerwa w leczeniu

Według zasad czas trwania leczenia nie powinien przekraczać czasu przeprowadzonego badania klinicznego, wykazującego jego skuteczność i bezpieczeństwo. Próby kliniczne (RCT) stanowiące podstawę rejestracji leków do terapii osteoporozy (OP) trwały 3 lata, to wg zasad leczenie OP powinno tyle trwać. W związku z tym, że OP to choroba przewlekła, a korzystne działanie leków do stosowania w osteoporozie ustaje z chwilą zaprzestania terapii, z wyjątkiem bisfosfonianów (BS), to celowe jest ich przewlekłe (dłuższe niż czas trwania RCT) stosowanie. W porejestracyjnym monitorowaniu leków najważniejsza jest obserwacja bezpieczeństwa farmakoterapii. Stwierdzenie związku pomiędzy wieloletnim stosowaniem BS a występowaniem działań niepożądanych takich jak: martwica żuchwy (0NJ) czy złamania podkrętarzowe (AFF) wywołuje zainteresowanie bezpieczeństwem ich powszechnego i długoterminowego stosowania z pytaniem: jak długo można je bezpiecznie stosować, a także kiedy można zrobić przerwę („drug holiday”) w leczeniu i jak długą?

W świetle obecnej wiedzy nie został dokładnie określony bezpieczny czas trwania leczenia BS. Wiadomo natomiast, że zależy on w dużym stopniu od wyjściowych wartości BMD oraz ryzyka złamania (RF) osteoporotycznego. W raporcie ASBMR podano, że średni czas trwania terapii BS wynosił 7 lat przed wystąpieniem AFF. Zwrócono także uwagę, że przy tak długim stosowaniu BS w terapii OP należy: przynajmniej raz na rok oceniać potrzebę kontynuacji leczenia, zalecić pacjentowi, aby zgłaszał pojawianie się w trakcie leczenia BS jakichkolwiek dolegliwości bólowych w okolicy uda, biodra lub w pachwinie. Każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien zostać zbadany pod kątem możliwości wystąpienia AFF.

Okres – bezpiecznej przerwy (czas braku terapii w którym nie dojdzie nie tylko do znacznego zmniejszenia BMD, ale i nie wzrośnie RF w przewlekłym w stosowaniu BS („drug holiday”) sugerowany jest na podstawie analizy wartości BMD oraz liczby nowych złamań trzonów kręgowych (VF) w przedłużonych, RCT badaniach: FLEX oraz HORIZON-PFT. Na ich podstawie ustalono, że przerwa w przyjmowaniu AL 5-letnia, a 3-letnia w przypadku ZOL nie zmniejsza BMD, a także, że liczba nowych VF nie wzrasta w porównaniu do placebo. Dane te sugerują, że w stosowaniu AL przerwa 5-letnia, a ZOL 3-letnia jest u kobiet z OP pomenopauzalną bezpieczna. Należy jednak podkreślić, że decyzja o zaprzestaniu leczenia powinna być podjęta przez lekarza, po ponownej indywidualnej ocenie RF z uwzględnieniem preferencji pacjenta. W tym celu zasadne jest wykonanie badania BMD kręgosłupa lub szyjki kości udowej. Jeśli T-score jest >-2,5 i nie było nowych VF (niskie ryzyko złamań) – terapię można przerwać. Jeśli T-score utrzymuje się poniżej -2,5 lub wystąpiło nowe VF (wysokie ryzyko złamań) terapię należy kontynuować; w przypadku AL przez 5 lat a ZOL przez następne 3 lata Należy także zwrócić uwagę, że „drug holiday” oceniono tylko w terapii przewlekłej AL i ZOL i tylko w grupie kobiet z OP pomenopauzalną. Dlatego do czasu przeprowadzenia odpowiednich badań i analiz nie powinno się ich uogólniać w stosunku do młodszych kobiet, mężczyzn, a także terapii innymi BS.

L23 

For how long should osteoporosis be treated? How about a “vacation” from the medication?

Marcinowska-Suchowierska E.

Department of Family Medicine, Internal Diseases and Metabolic Bone Diseases Postgraduate Medical School, Warsaw

Key words: effectiveness of medication, safety, side effects, break from treatment

According to established rules, the duration of treatment should not be longer than the duration of conducted clinical trials that showed the effectiveness and safety of the drug under investigation. The clinical trials (RTC) that formed the basis for the registration of medication for osteoporosis (OP) spanned over 3 years, thus the treatment should last for 3 years. Because OP is a chronic disease the beneficial effects of treatment stop when medication is no longer taken, with the exception of the biosphosphonates (BS), longer treatment (than the duration of RTCs) is recommended. During monitoring of medication after it has been registered the most important thing is safety of pharmacotherapy. Testing the relationship between long-term usage of BS and negative side effects such as necrosis of jaw (ONJ), atypical femoral fractures (AFF), has resulted in investigating the safety of their common and long term usage with the question: how long can they be administered, when to take a break from the medication, and how long should the break be?

In the light of current state of knowledge, the exact duration of BS treatment has not been established. It is known, however, that the length of treatment depends to a large extend on the beginning values of BMD and the risk of osteoporotic fracture (RF). The ASBMR report stated that the average duration of BS treatment was 7 years before AFF. It has also been reported that with such long duration of BS treatment for OP, the necessity of treatment continuation should be evaluated at least once a year and recommendations to the patient should be made to report any pain in femur. Every patient complaining of those ailments should be examined for potential AFF. 

The period of a safe break from the treatment (the time when there will not be a substantial decrease in BMD or an increase in RF in case of long-term BS treatment) is based on the Fracture Intervention Trial Long – Term Extension (FLEX) and HORIZON – Pivotal Fracture Trial (PFT). Based on the results, it has been established that in case of AL the break of 5 years and in case of ZOL the break of 3 years does not decrease BMD and it does not increase vertebral fracture (VF) compared to placebo. These data suggest that a 5-year-long break from AL and a 3-year-long break from ZOL is safe for women with postmenopausal OP. It must be emphasized, however, that the decision to stop treatment has to be made by a doctor after having evaluated RF and taking into consideration the patient’s preferences. Thus it is important to conduct BMD: lumbar spine and femoral neck. If the T-score is >-2,5 and there has been no new VF (low risk for fractures) the treatment can be stopped. If the T-score is below -2,5 or there has been a new VF (high risk for fractures) the treatment should be continued (in case of AL for 5 years and in case of ZOL for 3 years). It is important to note that the duration of a “vacation ” from treatment has only been examined for AL and ZOL in postmenopausal women with OP. Thus, until more research is done these results should not be generalized to younger women, men and treatment with other BS.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 69-70

L23

DENOSUMAB A BISFOSFONIANY; PODOBIEŃSTWA I RÓŻNICE

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Zakład Chorób Kości i Stawów, WNZ, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

Słowa kluczone: denosumab, bisfosfoniany, osteoporoza, skuteczność, złamania

            Denosumab (DSB) i bisfosfoniany (BF) należą do grupy leków antyresorpcyjnych. DSB jest swoistym monoklonalnym przeciwciałem. BF są prostymi związkami chemicznymi, pochodnymi kwasu pirofosforowego. DSB podawany jest podskórnie a BF najczęściej stosuje się doustnie, co wiąże się z ryzykiem powikłań ze strony przewodu pokarmowego. BF wydalane są przez nerki, zatem (zwłaszcza dożylne) nie mogą być stosowane w niewydolności nerek (GFR< 30ml/min dla ibandronianiu i GFR< 40ml/min dla zolendronianu). DSB natomiast może być stosowany niezależnie od wydolności nerek.

            DSB działa na drodze biologicznej jako przeciwciało skutecznie eliminując powstawanie i aktywność osteoklasta aż do jego apoptozy. Kluczowym elementem działania BF jest ich fizyko-chemiczne powinowactwo do hydroksyapatytu kości. BF powodują zmniejszenie jego rozpuszczalności, co utrudnia adhezję i następnie resorpcję kości przez osteoklasty. Aktywność osteoklastów jest obniżona wtórnie, gdy BF jest resorbowany z hydroksyapatytem kości. Powoduje to trwałe uszkodzenie metabolizmu komórkowego osteoklasta. Efekt antyresorpcyjny DSB jest silniejszy od BF czego miarą są: mniejsza częstość aktywacji, niższa liczba osteoklastów, mniejsza powierzchnia resorpcyjna. Badania histomorfometryczne owariektomizowanych szczurów wykazały większą objętość kości beleczkowej i grubości kości korowej w grupie DSB w porównaniu do BF.

            Niekorzystnym mechanizmem działania DSB i BF jest zwrotne hamowanie tworzenia kości. Uwidacznia się to równoczesnym obniżeniem markerów tworzenia z markerami resorpcji kości. U pacjentów leczonych DSB zarówno poziom markerów resorpcji, jak i tworzenia kości był niższy w porównaniu do osób leczonych BF. Po zaprzestaniu podawania efekt działania BF utrzymuje się nawet kilka lat, podczas gdy DSB kilka miesięcy.

            Redukcja ryzyka złamania kręgosłupa u leczonych DSB przez 3 lata wyniosła 78% i w porównaniu do BF należała do najwyższych, podczas gdy ryzyko złamania w grupie placebo było jednym z najniższych (7%). Redukcja ryzyka złamania kręgosłupa w poszczególnych BF wynosiła: alendronian – 47% (placebo 15%), risedronian – 60% (placebo 29%), zolendronian – 70% (placebo 10,9%).

L23

DENOSUMAB And bisphosphonates; similarities and differences

Czerwiński E.^1,2, Osieleniec J.²

¹Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Collegium Medicum

²Krakowskie Centrum Medyczne, Kraków, ul. Kopernika 32, www.kcm.pl

Keywords: denosumab, bisphosphonates, osteoporosis, efficacy, fractures
 

Denosumab (DSB) and bishoshonates (BF) belong to the antiresorptive medications. DSB is a specific monoclonal antibody while BF are simple chemical compounds, pyrophosphoric acid derivatives. DSB is administered subcutaneously and BF are most frequently given orally, which brings the risk of gastrointestinal side-effects. BF are excreted by kidneys and in effect cannot be used, especially in the intravenous form, in case of kidney insufficiency (GFR< 30ml/min for ibandronate and < 40ml/min for zolendronate). DSB can be applied independently of kidney competence.

DSB acts on biological mode as an antibody efficiently eliminating formation and activity of osteoclasts until its apoptosis. The key element of BF activity is their physico-chemical affinity with bone hydroxylapatite. BF diminish its solubility which impedes adhesion and then bone resorption by osteoclasts. Osteoclast activity is secondarily reduced; when BF is resorbed with hydroxyapatite it permanently damages cell metabolism. Antiresorptive effect of DSB is stronger than that of BF, which is evident in: lower frequency of activation, lower number of osteoclasts, smaller resorptive surface. A histomorphometric study of ovariectomized rats showed increased volume of trabecular bone as well as cortical bone thickening in DSB group as compared to the BF group.

Coupling of bone formation is a negative mechanism of DSB and BF activity. This results in decrease of both bone formation markers and markers of resorption. In patients treated with DSB both markers of resorption and formation were lower as compared to those treated with BF. Effect of BF therapy is present for a few years after the end of administration while effect of DSB is active for a few months.

Reduction of vertebral fracture risk in the group treated with DSB for 3 years was 78% and was one of the highest as compared to BF, while fracture risk in placebo group was one of the lowest (7%). Reduction of spinal fracture risk for specific BF was: alendronate 47% (placebo-15%), risedronate 60% (placebo 29%), zolendronate 70% (placebo 10,9%).

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 64-65

L24

ZesPół kruchości a złamania

Skalska A.

Katedra Chorób Wewnętrznych i Geriatrii UJ CM

Słowa kluczowe: zespół kruchości, sarkopenia, złamania, wiek podeszły

         Frailty (zespół kruchości) jest stanem zwiększonej wrażliwości na działanie stresorów wskutek ograniczenia fizjologicznych rezerw organizmu, wielosystemowej dysregulacji, wielochorobowości i zmniejszonej zdolności do podejmowania i wykonywania ważnych działań codziennego życia. Charakteryzuje go brak stabilności stwarzający ryzyko pogorszenia stanu funkcjonalnego, niesprawności, upadków, instytucjonalizacji i śmierci. W patofizjologii zespołu kruchości ważną rolę przypisuje się m.in. dysregulacji hormonalnej ze zmniejszeniem aktywności hormonów anabolicznych (hormonu wzrostu, IGF-1, testosteronu), pogorszeniu funkcji układu immunologicznego, obecności markerów przewlekłego stanu zapalnego, ograniczeniu aktywności fizycznej. Składowymi zespołu kruchości są sarkopenia i utrata masy ciała co w głównej mierze odzwierciedla fenotypowa definicja frailty Fried i wsp. obejmująca obecność 3 spośród 5 czynników: utratę masy ciała, spowolnienie chodu, małą aktywność fizyczną, małą siłę mięśniową i poczucie wyczerpania. Badanie ilSIRENTE, w którym wśród osób z sarkopenią ryzyko upadków było trzykrotnie wyższe w porównaniu z osobami z prawidłową masą i siłą mięśni potwierdziło znaczenie sarkopenii jako czynnika ryzyka upadków. W ostatnich latach sugeruje się uwzględnianie w definicji frailty również funkcji poznawczych, nastroju i sprawności narządów zmysłów. Jakkolwiek, jak pokazały wyniki Study of Osteoporotic Fractures lub Global Longitudinal Study of Osteoporosis in Women osoby z zespołem kruchości identyfikowane według kryteriów fizycznego frailty, w znacznej mierze uwzględniających wpływ sarkopenii, charakteryzowały się zwiększonym ryzykiem upadków, złamań, niesprawności i zgonu, w Longitudinal Aging Study Amsterdam definiującym zespół kruchości na podstawie obecności ubytków psycho-fizycznych, głównymi komponentami frailty odpowiedzialnymi za występowanie dwóch i więcej upadków były nietrzymanie moczu, depresja i poczucie ograniczonej kontroli własnego życia. Obecność tak definiowanego zespołu kruchości była też czynnikiem ryzyka złamań, szczególnie czasu do pierwszego złamania i złamań wielokrotnych. Zwiększone ryzyko upadków i złamań, choć niższe niż w pełnoobjawowym frailty, towarzyszy już okresowi prefrail. Istotne zagrożenia zespołu kruchości i ich obecność już w okresie zapowiadającym jego wystąpienie wskazują na konieczność jak najwcześniejszego podejmowania działań profilaktycznych obejmujących korekcję niedoborów żywieniowych, witaminy D oraz regularnych ćwiczeń o charakterze treningu oporowego, wytrzymałościowego i ćwiczeń równowagi. Przeciwdziałanie frailty i zmniejszenie ryzyka upadków przez wpływ na sferę psycho-społeczną i poprawę codziennego funkcjonowania wymaga dalszych badań.

L24

Frailty and fractures

Skalska A.

Katedra Chorób Wewnętrznych i Geriatrii UJ CM

Keywords: frailty, sarcopenia, fractures, elderly

         Frailty is a state of vulnerability to stressors as a result of reduced physiological reserves, multisystem dysregulation, comorbidity and a diminished ability to carry out the important practical and social activities of daily living. It is characterized by instability, which creates the risk of functional decline, disability, falls, institutionalization and death. In the pathophysiology of frailty an important role play among others: hormonal dysregulation with decrease in anabolic hormone (GH, IGF-1, testosterone), impaired immune function, the presence of chronic inflammatory markers, reduced physical activity. Components of the frailty are sarcopenia and weight loss, which largely reflects the phenotypic definition of frailty developed by Fried et al., including the presence of three of the five factors: weight loss, slow walking, low physical activity, low muscle strength and a feeling of exhaustion. The ilSIRENTE study in which among people with sarcopenia risk of falls was three times higher than in subjects with normal muscle mass and strength confirmed the importance of sarcopenia as a risk factor for falls. In recent years, it has been suggested to include into the definition of frailty cognitive function, mood and sensory skills. However, as it was shown in the Study of Osteoporotic Fractures or Global Longitudinal Study of Osteoporosis in Women, subjects identified by the physical frailty criteria had increased risk of falls, fractures, disability and death, in the Longitudinal Aging Study Amsterdam defining frailty syndrome based on the presence of psycho-physical impairments, major frailty components responsible for the occurrence of two or more falls were urinary incontinence, depression and a low mastery. The presence of such a defined frailty was also a risk factor for fractures, especially multiple fractures and of a time to first fracture. Increased risk of falls and fractures, although lower than in fully symptomatic frailty, is observed already in the pre-frail period. Significant risks of frailty and their presence in prefrail subjects indicate the need for the early preventive action including the correction of nutritional deficiencies, vitamin D, and regular exercise with a resistance training, strength and balance exercises. Preventing frailty and reduction the risk of falls through impact on the psycho-social sphere and through improvement of daily functioning needs further investigation.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s77-78.

L23
ZŁAMANIA OSTEOPOROTYCZNE I UPADKI U KOBIET W OKRESIE MENOPAUZY W BADANIACH PROSPEKTYWNYCH

Osieleniec J.1, Czerwiński E. 1, 2, Czerwińska M.2
1. Zakład Chorób Kości i Stawów Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2. Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Kraków, www.kcm.pl

Słowa kluczowe: złamania pozakręgosłupowe, upadki, ryzyko złamania, częstość złamań, badanie prospektywne

Wstęp
Złamania są podstawowym problemem w osteoporozie. Życiowe ryzyko wystąpienia jakiegokolwiek złamania u 50-letniej kobiety wynosi aż 39.7%. Szacuje się, że w USA występuje rocznie 1.5 mln złamań, w tym 700 tys. złamań kręgosłupa, 300 tys. złamań bliższego końca kości udowej (bkk udowej), 250 tys. złamań dalszej części kości promieniowej i 300 tys. innych złamań. Złamanie jest skutkiem działania siły, która przekracza wytrzymałość mechaniczną kości. 90-100% złamań poza-kręgowych i do 50% złamań kręgosłupa wynika z upadków. Celem doniesienia jest ocena częstości złamań i ich zależność od skłonności do upadków u kobiet w okresie menopauzy.
Materiał
Spośród 76.000 osób przebadanych w Krakowskim Centrum Medycznym wybraliśmy 500 kobiet w wieku powyżej 50 rż, które były badane w naszym ośrodku co najmniej dwa razy, w okresie więcej niż 1 roku. Kobiety z tej grupy były badane po raz pierwszy w latach 1995-2003, a następnie w latach 2004-2005. Wiek badanych wahał się od 50 do 80 lat (średnio 65.8 lat; SD=15.1), a okres obserwacji od 1-10.1 lat (średnio 7.2 lat; SD 4.91). U wszystkich przeprowadzono wywiad według specjalnego kwestionariusza, który obejmował pytania o upadki oraz występowanie złamania: kręgosłupa, złamanie kości promieniowej, kości ramiennej, inne złamania kończyny górnej, bkk udowej, podudzia, kostek, stopy i innych złamań kończyny dolnej. Informacje o upadkach kategoryzowano jako: nigdy, 1-2 w roku, 3 razy i więcej. U chorych wykonano również badanie densytometryczne w jednej lub więcej lokalizacji: przedramię (DTX200), kręgosłup lub bkk udowej (Lunar DPX IQ, Hologic Delphi W). Obliczono częstość poszczególnych złamań w czasie pierwszego i ostatniego badania oraz przeanalizowano ich zależność od upadków.
Wyniki
W czasie pierwszego badania przebyte złamanie podawało 195 (39.2%) kobiet, u których wystąpiło 268 złamań, w tym: kości promieniowej 129 (25.9%), złamań w obrębie stopy 38 (7.6%), kości ramiennej 23 (4.6%), kręgosłupa 21 (4.2%), podudzia 19 (3.8%), kostek 12 (2.4%), obojczyka 4 (2.8%), żeber 14 (0.8%) i złamań bkk udowej 8 (1.6%).
Podczas drugiego badania, które przeprowadzono po średnio 7.2 latach złamanie wystąpiło u 233 (46.9%) kobiet, a ich ogólna liczba wzrosła do 404. W poszczególnych lokalizacjach złamania wystąpiły z następującą częstością: kość promieniowa 165 (33.2%), złamanie w obrębie stopy 58 (11.6%), kość ramienna 41 (8.2%), podudzie 35 (7.0%), kręgosłup 30 (6.0%), żebra 28 (5.63%), kostki 23 (4.6%), obojczyk 8 (1.6%) i złamanie bkk udowej 16 (3.2%).
Informacją o upadkach dysponowaliśmy u 432 kobiet. Większość z nich – 269 (62.3%) nie doznała ani jednego upadku w ciągu roku. Upadek przebyło 163 (37.7%) kobiet, w tym 1-2 razy w ciągu roku 140 (32.4%), 3 razy i więcej 23 (5.3%). Spośród kobiet, które upadły 102 (63%) doznały złamania, natomiast w grupie, które nigdy nie upadały złamania doznało 121 (45%) pań.
Częstość złamań była znamiennie większa (p=0.002) u kobiet, które miały skłonność do upadków w porównaniu do kobiet, które w ogóle nie upadały. Częstość upadków była głównym czynnikiem zwiększającym ryzyko złamania.
Wnioski
W badanej grupie u 39.2% kobiet stwierdzono złamanie w badaniu pierwszorazowym a po średnio 7.2 latach u 46.9% kobiet (wzrost o 7.7%). W tym okresie czasu wystąpiło 136 nowych złamań (wzrost o 50.8%). Złamania były znamiennie częstsze u kobiet, które miały skłonność do upadków w porównaniu do kobiet nie upadających (63% vs 45%, p.=0.002). Zwiększenie częstości upadków zasadniczo zwiększa ryzyko wystąpienia złamań osteoporotycznych.

L23
A PROSPECTIVE STUDY ON OSTEOPOROTIC FRACTURES AND FALLS IN POSTMENOPAUSAL WOMEN

Osieleniec J.1, Czerwiński E. 1, 2, Czerwińska M.1
1 Krakow Medical Centre, ul. Kopernika 32, 31-501 Krakow, Poland, www.kcm.pl
2 Department of Bone and Joint Diseases Jagiellonian University, Krakow, Poland

Keywords: non-spinal fractures, falls, fracture risk, frequency of fractures, prospective study

Introduction
Fractures are the most important problem in osteoporosis. A lifetime risk of any fracture in 50-year-old woman is 39.7%. It is estimated that 1.5 mln of fractures occur during 1 year in USA, including: 700 000 spinal fractures, 300 000 proximal femur fractures, 250 000 distal radius fractures and 300 000 other fractures. A fracture is the result of force action overcoming mechanical strength of a bone. 90-100 % of non-spinal fractures and up to 50% of spinal fractures are caused by falls. The aim of this study is to evaluate frequency of fractures and their relation with suscebility to falls in postmenopausal women.
Material
Amongst 76.000 patients of Krakow Medical Centre we selected 500 women aged 50 years and above who underwent at least 2 examinations in our centre within at least 1 year follow-up. This group of women visited our centre first time in 1995-2003, and later in 2004-2005. The age of examined patients ranged 50 do 80 yrs (average 65.8 yrs; SD=15.1). The follow-up period ranged 1 – 10.1 yrs (average 7.2 yrs; SD 4.91). Detailed interview according to prepared special questionnaire was collected in every case. The questionnaire covered data about falls and following fractures occurrence: spine, distal radius, other upper limb fractures, proximal femur, lower leg, ankle, foot and other lower limb fractures.
Data about falls was categorised as: “never”, “1-2 times a year”, “3 or more times a year”.
Bone mineral density measurements were performed in one or more regions: forearm (DTX200), spine or proximal femur (Lunar DPX IQ, Hologic Delphi W).
We calculated frequency of specific fractures which occurred in the first and the follow-up visit and we analyzed their relation to falls.
Results
Among all women seen at the first visit 195 (39.2%) reported fractures . There were total 268 different fractures, including distal radius 129 (25.9%), foot fractures 38 (7.6%), humerus fractures 23 (4.6%), spinal fractures 21 (4,2%), lower leg fractures 19 (3.8%), ankle fractures 12 (2.4%), clavicle fractures 4 (2.8%), ribs fractures 14 (0.8%) and proximal femur fractures 8 (1.6%).
At the follow-up visits after average 7.2 years there were 233 (46.9%) women who sustained any fracture. The total number of fractures increased to 404. Distribution of fractures in different localisations was: distal radius 165 (33.2%), foot fractures 58 (11.6%), humerus fractures 41 (8.2%), lower leg fractures 35 (7.0%), spinal fractures 30 (6.0%), ribs fractures 28 (5.63%), ankle fractures 23 (4.6%), clavicle fractures 8 (1.6%) and proximal femur fractures 16 (3.2%).
Data about falls was available in 432 women. Majority of them – 269 (62.3%) never fell down. Total 163 (37.7%) women experienced any fall within a year. Among these 1-2 falls were reported by 140 (32.4%) women, and 3 times and more falls were reported by 23 (5.3%) women.
In the group of women who fell 102 (63%) women sustained fractures, whilst in the group of non-fallers there were 121 (45%) women with fractures.
Frequency of fractures was significantly higher (p=0.002) in women who were prone to falls as compared to non-fallers. Falls were found to be the main factor increasing fracture risk.
Conclusions
39.2% of the investigated women reported fracture at the first time visit and 46,9% at the follow-up visit after 7.2 years of observation (increase 7.7%). 136 new fractures occurred in the follow-up time (increase 50.8%). Fractures were significantly more frequent in women prone to falls as compared to non-fallers (63% vs 45%, p.=0.002). Falls were found to be the major risk factor of osteoporotic fractures.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s114-116.

L20
KOGO LECZYĆ W POLSCE wg ALGORYTMU WHO?

Badurski J. E.

Polska Fundacja Osteoporozy

Starzejąca się kość staje się porowata, gęstość (BMD) obniża się, a jej odporność mechaniczna maleje, łatwiej łamiąc się pod wpływem relatywnie niewielkiego urazu (tzw. „złamanie osteoporotyczne”, jednakże bliższe jego zdefiniowanie nie jest możliwe). Złamania typu Collesa, żeber, kości miednicy, a w zaawansowanym wieku – bliższego końca kości udowej (BKKU), są najczęstszymi ich lokalizacjami. Ryzyku takiemu podlegamy wszyscy, dlatego określany jest on jako ryzyko populacyjne złamania (RPZ), i najczęściej wyrażane w perspektywie najbliższych 10 lat. W 50 r.ż. wynosi 0.6%, w 60 – 2.3%, w 70 – 7.3, w 80 – 15.5%. Ten klasyczny obraz osteoporozy (OP) okazał się, w świetle wyników badań epidemiologii złamań skonfrontowanych z badaniem BMD, tylko jedną z wielu przyczyn złamań niskoenergetycznych, z których pozostałe są niezależne od masy kostnej, i wystarczające jako samodzielna przyczyna obniżenia wytrzymałości kości i złamań. Moc ich oddziaływania określa iloczyn ryzyka względnego (RW), tzn. o ile jego wpływ podwyższa RPZ. I tak: przebyte złamanie osteoporotyczne zwiększa ryzyko następnego złamania o 1.85% (czyli RW=1.85%), złamanie bkku u rodziców – o 2.27%, reumatoidalne zapalenie stawów – 1.95%, przewlekłe leczenie glikokortykosteroidami – o 2.07% u kobiet i o 2.6% u mężczyzn, aktualne palenie papierosów – o 1.84%, nadużywanie alkoholu o 1.68%. Powyższe dane pochodzą z bazy danych WHO i posłużyły do opracowania algorytmu decyzyjnego.
Niekwestionowanym wymogiem wobec każdego badanego pacjenta jest ustalenie czy, a jeśli tak, to jakie i ile w/w niezależnych czynników ryzyka złamania (NCzRZ) składa się na jego ryzyko całkowite (bezwzględne) złamania (10-RCZ) w perspektywie najbliższych 10 lat. Uzyskuje się to poprzez przemnożenie iloczynu oddziałujących RW przez 10-RPZ (10- PZ x RW =10- RCZ). Wysokość 10-RCZ informuje o potrzebie leczenia, orientacyjnie wskazując na niskie, średnie i wysokie zagrożenie złamaniem. Ocena ryzyka złamania jest wartością obiektywną, ale na decyzję o leczeniu wpływają: gradacja ważkości problemów zdrowotnych pacjenta (zagrożenie zawałem, wylewem czy nowotworem vs złamaniem osteoporotycznych) i jego preferencje w gospodarowaniu budżetem, jak również możliwości i gotowość ubezpieczyciela i budżetu państwa do pokrywania kosztów leczenia. Próg interwencji leczniczej wynika więc z ugody między współuczestnikami tego procesu decyzyjnego.
Liczba wyrażająca 10-letnie zagrożenie złamaniem BKKU zależy ponadto od zastosowanej metody, tzn. od liczby czynników branych pod uwagę przy jego obliczaniu. Uproszczeniom uwzględniającym jedynie wiek i BMD – co dotyczy głównie naturalnej utraty masy kostnej z wiekiem, czyli pierwowzorowi osteoporozy starczej – zdecydowanie przeciwstawia się logika nie ukrywania przed pacjentem wszystkich innych, niezależnych od BMD czynników ryzyka, które jego dotyczą. Pamiętając, że 55% – 75% wszystkich złamań ma miejsce u osób o prawidłowej, lub tylko nieco obniżonej, w porównaniu do wartości młodych kobiet, gęstości kości. Wpływ na oznaczenie wysokości 10-RCZ ma również sposób wyrażania wyników BMD, gdzie tylko wartości mniejsze od normy wieku (Z-score poniżej 0.0) zwiększają ryzyko złamania, i tylko takie powinny być brane do obliczeń. Wartości wyższe, nawet prawidłowe, nie zmniejszają ryzyka złamania, gdyż może ono wynikać z innych niż BMD przyczyn. Dopóki w Polsce nie będziemy dysponować własnymi obliczeniami opłacalności leczenia, dopóty zmuszeni będziemy wzorować się na danych zachodnio-europejskich oceniających 10-RCZ poniżej 8% za małe, 8%-14% za średnie, wymagające badania BMD, i powyżej 14% za duże, wymagające leczenia.

L20
WHO SHOULD BE TREATED IN POLAND ACCORDING TO W.H.O. ALGORITHM?

Badurski J. E.

The Polish Foundation of Osteoporosis

An aging bone becomes porous, its BMD and mechanical resistance decrease, it is more prone to fracture after a minor trauma (known as osteoporotic fracture though it is difficult to define it precisely). The most common osteoporotic fractures are Colles fractures, fractures of the ribs, pelvis and, in an old age, fractures of the hip. We are all at risk of such a fracture hence the name: population risk of fracture. It is usually estimated for the next 10 years. At the age of 50 the risk equals 0.6%, at 60 – 2.3%, at 70 – 7.3, and at 80 – 15.5% respectively. In the light of research into fracture epidemiology which compare low-energy fractures against BMD, this standard view of osteoporosis is only one of many causes of low-energy fractures. The other factors are independent of bone mass and are enough to be self-contained causes of decreasing bone strength and therefore fracture. They can be expressed by the Relative Risk (RR), which measures the increase of the age-matched population risk of fracture. Namely, prevalent osteoporotic fracture increases the risk of next fracture by 1.85% (meaning RR=1.85%), family history of femoral neck fracture in parents heightens the risk by 2.27%, Rheumatoid Arthritis by 1.95%, chronic therapy with glycocorticosteroids by 2.07% in case of women and by 2.6% in case of men, smoking at present by 1.84%, and alcohol abuse by 1.68% accordingly. The data comes from the WHO database and has been illustrating decision-making algorithm for therapeutic intervention threshold.
With each and every patient it is an indisputable requirement to establish whether or not, and if so, how many independent fracture risk factors comprise his or her absolute risk (AR-10) in the next 10 years. To do so we have to multiply the product of the patient’s RR by 10-population risk of fracture (10-population risk of fracture x RR =10-AR). The value of AR-10 may suggest the need of treatment as it roughly defines low, medium or high risk of fracture. Although the assessment of fracture risk is objective, there are other factors affecting the resolve of medical treatment, such as gradation of the patient’s health problems (risk of myocardial infarction, cerebral hemorrhage or carcinoma against the risk of osteoporotic fracture), consideration of his or her budget capabilities as well as the readiness of insurance companies and the state to participate in the payment for treatment. The intervention threshold is therefore a result of an agreement between all participants in the decision.
The value of 10-year risk of hip fracture also depends on the method applied, namely the number of factors taken into account. The simplistic approach which takes into consideration age and BMD only (that is mainly age-related bone mass being the precedent of age-related osteoporosis) is in opposition to the policy of not hiding any of the other BMD-independent risk factors from the patient. We should bear in mind that between 55% and 75% of all fractures affect persons with normal BMD or BMD slightly lower than that of young women. Additionally, the value of AR-10 is also dependent on the way of expressing BMD measurement, where only lower than average age-matched values (Z-score below 0.0) increase fracture risk. Only those should be calculated. Higher figures, even if correct, do not decrease the risk of fracture, since it could result from other than BMD factors.
As long as we do not obtain our own calculations on the cost-effectiveness of treatment in Poland, we will have to follow West European data which defines AR-10 below 8% as low, between 8%-14% as medium and requiring BMD examination, and above 14% as high risk requiring treatment.

Osteoporosis Int (2003) 14, 9: 773-779

Rola fizykoterapii u pacjentów po złamaniach osteoporotycznych
Critical appraisal of physical rehabilitation measures after osteoporotic vertebral fracture

Mehrsheed Sinaki

Department of Physical Medicine and Rehabilitation, Mayo Clinic, 200 First Street, Rochester, MN 55905, USA

Abstrakt: Osteoporoza jest schorzeniem asymptomatycznym, aż do momentu złamania kości. Złamania kręgów, często nie dają objawów i są diagnozowane przypadkowo, przy okazji badań radiologicznych. Obecność złamań kręgów u pacjentów z nieobecnymi w wywiadzie innymi czynnikami, mogącymi mieć związek ze złamaniami, są patognomiczne dla osteoporozy kręgosłupa. Osteoporotyczne złamania kręgów i kyfotyczna postawa nie są już objawami, co do których brak jest zupełnie skutecznych metod terapeutycznych. Ćwiczenia fizyczne obniżają ryzyko złamań kręgów. Edukacja propriocepcyjna przyczynia się do poprawy świadomości na temat utrzymywania prawidłowej postawy, równowagi, ruchu. Celem artykułu jest ocena roli fizykoterapii u pacjentów po złamaniach osteoporotycznych.

Słowa kluczowe: równowaga, złamanie, propriocepcja stawowa, rehabilitacja w przebiegu osteoporozy

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W9)

Solgaard S, Retpen JB, Nickelsen T, Ehrenbjerg M, Nielsen M
Department of Orthopedic, Hillerød Hospital and Copenhagen University Hospital, Denmark.
Adres: S. Solgaard, Departments of Orthopaedics, Hillerød Hospital, DK-3400, Hillerød, Denmark

Przedstawiono wstępne kliniczne i radiologiczne wyniki 241 rewizji części udowej endoprotez z użyciem ubitych przeszczepów allogennych w połączeniu z długą bezcementową protezą rewizyjną. Zostały przedstawione szczegóły techniki i zademonstrowane reprezentatywne przypadki. Wszystkie przypadki operowane były z powodu aseptycznego obluzowania pierwotnie cementowej (216 przypadków) lub bezcementowej (25 przypadków) protezy biodra. Ubytki kostne były ocenione zgodnie z klasyfikacją Engh’a i we wszystkich przypadkach z 2 (102 przypadki) i 3 (109 przypadków) stopniem utraty kości zastosowano przeszczep allogenny. 51 pacjentów obserwowano przez ponad 4 lata (średnio 58 miesięcy), 36 z nich nie odczuwało bólu, u 14 ból był lekki i tylko u jednego wystąpił silniejszy ból. .
Badanie radiologiczne wykazało naprawę warstwy korowej w 23 przypadkach, przebudowę beleczkową w 41 przypadkach i obydwa te procesy w 21 przypadkach. Złamania śródoperacyjne wystąpiły w 36 przypadkach, głównie w czasie usuwania starego cementu i w 8 przypadkach proteza uległa zwichnięciu jeden lub więcej razy. .
Do tej pory u 18 z 241 pacjentów wykonano re-rewizję: 4 z powodu infekcji, 4 z powodu nawracającego zwichnięcia, 1 z powodu złamania kości udowej i tylko w 8 przypadkach (3.3%) z powodu aseptycznego obluzowania umieszczonej w wyniku rewizji bezcementowej protezy. Stwierdzamy, że wstępne wyniki tej metody są zadowalające, z jak dotąd małą częstością aseptycznego obluzowania i co najważniejsze nie odnotowaliśmy przypadków nawrotowej osteolizy.