I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s85-87.

L28
MONO, MULTIPLE OR SEQUENTIAL THERAPY?

W.P. Olszynski
c/o 103 – 39, 23rd Street East, SASKATOON, Saskatchewan S7K 0H6, Canada

Keywords: osteoporosis, antiresorptive therapy, bisphosphonates, hormone replacement therapy, calcitonin, and, intermittent therapy

Mono therapy is the administration of a single antiresorptive agent. Calcium or vitamin D alone or in combination are rarely considered an active antiresorptive therapy when in fact they are. In the current discussion it is recognized that both vitamin D and calcium are mild antiresorptive agents in their own right, but it is also assumed that all patients administered other antiresorptives will be also administered vitamin D and calcium concomitantly. Both calcium and vitamin D are necessary adjuncts to therapy, but should not be considered a treatment for osteoporosis. Therefore, a true mono therapy with antiresorptives is a very rare, and less than ideal, situation. The greatest amount of data that is available is with the use of an antiresorptive therapy alone. The antifracture efficacy of the bisphosphonates has been repeatedly demonstrated over a three year period, with evidence for sustained bone mineral density (BMD) gains to five years with risedronate and ten years with alendronate therapy. With the development of the once-weekly formulations, the tolerance and adherence to the amino-bisphosphonates has increased. The amino-bisphosphonates should be the first choice for long-term antifracture therapy. The results of the Women’s Health Initiative Trial (WHI) demonstrated that while conjugated estrogen did have an antifracture efficacy, the overall risks involved were greater than the benefit gained. As a result the use of estrogens has plummeted worldwide. The use of calcitonin as a mono therapy has been infrequently studied, and while it has demonstrated efficacy at the spine, has not demonstrated antifracture efficacy at the hip and thus should be reserved for second line use in osteoporosis or for use as an analgesic after spinal fracture. Raloxifene has been demonstrated to be efficacious for preventing fractures of the spine and for preventing non-vertebral fractures.

Multiple therapy is the concomitant use of two or more antiresorptive therapies. The most frequently reported multiple antiresorptive therapies have been with a bisphosphonate and estrogen. Generally, their combined use provides little added BMD benefit to either alone, but with an increased risk profile. Alendronate and raloxifene have been used together and have been reported to result in better gains in BMD and suppression of markers of bone turnover than either alone. Alendronate has been taken concomitantly with teriparatide (an anabolic therapy), but the data has demonstrated that the effect was less than with teriparatide alone.

Sequential therapy is the use of one antiresorptive therapy, followed by a different antiresorptive therapy. Evidence is mounting for the use of bisphosphonates after the cessation of estrogen, mostly due to the large numbers of women adopting bisphosphonates in the place of estrogen after the results of the WHI trial. It has been reported that the use of a bisphosphonate after cessation of estrogen maintains or increases bone mineral density. Use of alendronate following teriparatide therapy has demonstrated positive BMD results. However, use of alendronate before teriparatide therapy has been reported to blunt the response of teriparatide for at least six months.

L28
MONOTERAPIA, TERAPIA WIELOLEKOWA CZY SEKWENCYJNA?

W.P. Olszynski
c/o 103 – 39, 23rd Street East, SASKATOON, Saskatchewan S7K 0H6, Kanada

Słowa kluczowe: osteoporoza, leczenie antyresorpcyjne, bisfosfoniany, hormonalna terapia zastępcza, kalcytonina, leczenie przerywane

Monoterapia to podawanie jednego leku antyresorpcyjnego. Wapno i witamina D same lub ich kombinacja są rzadko uznawane za aktywną terapię antyresorpcyjną, podczas gdy są nią w rzeczywistości. We współczesnej dyskusji naukowej uznaje się, że zarówno witamina D jak i wapno są same w sobie łagodnymi substancjami antyresorpcyjnymi, jednakże zakłada się, że wszyscy pacjenci przyjmujący inne leki antyresorpcyjne będą również jednocześnie zażywali witaminę D i wapno. Zarówno wapno i witamian D są niezbędnym dopełnieniem leczenia, ale same nie powinny być uznawane za leczenie osteoporozy. Dlatego prawdziwa monoterapia lekami antyresorpcyjnymi jest bardzo rzadką i mniej niż idealną sytuacją. Największa ilość dostępnych danych obejmuje stosowanie samej terapii antyresorpcyjnej. Skuteczność przeciwzłamaniowa bisfosfonianów była wielokrotnie przedstawiana w ciągu ostatnich 3 lat z danymi o zwiększeniu gęstości mineralnej kości (BMD) w okresie od 5 lat dla terapii rizedronianem do 10 lat dla terapii alendronianem. Wraz z rozwojem dawek jednotygodniowych wzrosła tolerancja i systematyczność terapii aminobisfosfonianami. Wyniki badania Women’s Health Initiative Trial (WHI) wykazały, że wprawdzie terapia skoniugowanymi estrogenami miała skuteczność przeciwzłamaniową, jednakże związane z nią całkowite ryzyko było wyższe niż uzyskiwane korzyści. W rezultacie tego zażywanie estrogenów gwałtownie zmalało na całym świecie. Stosowanie kalcytoniny w formie monoterapii było rzadko badane i ponieważ kalcytonina wykazała skuteczność przeciwzłamaniową w kręgosłupie, natomiast nie wykazała skuteczności dla bliższego końca kości udowej powinna być zarezerwowana jako lek drugiego rzutu przy osteoporozie lub jako lek przeciwbólowy w złamaniach kręgosłupa. Raloksyfen okazał się być efektywny w zapobieganiu złamaniom kręgosłupa i złamań pozakręgowych.

Terapia wielolekowa to jednoczesna terapia za pomocą 2 lub więcej leków antyresorpcyjnych. Najczęściej opisywaną terapią wielolekową jest stosowanie bisfosfonianów i estrogenów. Ogólnie ich kombinacja przynosi małą korzyść we wzroście BMD w porównaniu do osobnego ich zastosowania, jednakże zwiększa profil ryzyka. Są doniesienia, że alendronian i raloksyfen stosowane razem dają lepsze wyniki wzrostu BMD i obniżenia poziomu markerów obrotu kostnego, niż stosowane osobno. Alendronian był stosowany jednocześnie z parathormonem (terapia anaboliczna), jednakże dane ukazują, że efekt terapeutyczny był gorszy niż przy użyciu samego parathormonu.

Terapia sekwencyjna to użycie jednego z leków antyresorpcyjnych, po którym stosuje się inny lek antyresorpcyjny. Wzrasta ilość danych na temat stosowania bisfosfonianów po zaniechaniu terapii estrogenami, głównie ze względu na dużą liczbę kobiet przechodzących z estrogenów na bisfosfoniany po wynikach badania WHI. Donosi się, że stosowanie bisfosfonianów po zaprzestaniu zażywania estrogenów utrzymuje lub zwiększa gęstość mineralną kości. Stosowanie alendronianu po terapii parathormonem również przynosi pozytywne wyniki BMD. Jednakże doniesiono, że stosowanie alendronianu przed terapią parathormonem powoduje brak odpowiedzi terapeutycznej na leczenie parthormonem przez co najmniej 6 miesięcy.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s119-120.

L24
OSTEOPOROZA – NIEROZPOZNANA, NIELECZONA

Czerwiński E.1,2 , Borowy P.2, Milert A.1 , Czerwińska I.2

1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Kraków, www.kcm.pl

Słowa kluczowe: osteoporoza, nierozpoznana, leczenia, złamania

Starzenie się społeczeństwa powoduje, że osteoporoza stanowi narastający problem kliniczny, ekonomiczny i społeczny. Celem pracy jest przedstawienie najistotniejszych skutków osteoporozy oraz problemów związanych z jej niedostatecznym rozpoznawaniem i brakiem leczenia.
W roku 2000 w Europie zarejestrowano 3.800.000 złamań osteoporotycznych. Każdego roku złamanie bliższego końca kości udowej (bkk udowej) występuje u 611.000 kobiet i 179.000 mężczyzn. W Europie złamanie osteoporotyczne pojawia się co 30 sekund. Przewiduje się że liczba złamań bkk udowej, która w roku 1990 wynosiła w świecie 1.600.000, w roku 2050 wyniesie 6.260.000. Całkowita liczba złamań osteoporotycznych przekracza liczbę zawałów serca czy udarów mózgu. U mężczyzn po 50 r.ż. ryzyko złamania jest większe niż ryzyko raka prostaty. Przebyte “duże“ złamanie osteoporotyczne zwiększa ryzyko zgonu, zwłaszcza u mężczyzn. W badaniach skandynawskich udowodniono, że śmiertelność z powodu złamania bkku jest większa, niż udar mózgu. Dodatkowo jakość życia chorych po złamaniu wyraźnie spada.
Celem leczenia osteoporozy jest uniknięcie pierwszego lub kolejnego złamania. Pierwsze złamanie występuje najczęściej w kręgosłupie ale w 60% przypadków nie daje żadnych objawów zatem nie jest rozpoznawane. Nawet jeżeli złamanie jest obecne na radiogramie to tylko 52% jest zauważone przy ocenie radiogramów a jedynie 7% z tych pacjentów jest poddanych leczeniu. Pomocą w rozpoznawaniu złamań kręgosłupa może być pomiar wzrostu i porównanie go do poprzednich wyników.
Silny ból towarzyszący złamaniom pozakręgowym zmusza chorego do szukania pomocy u specjalisty. Niestety świat ortopedyczyny jest zainteresowany doskonałym leczniem złamań, ale wciąż ignoruje fakt, że są on skutkiem osteoporozy. Jedynie 7-25% pacjentów ze tymi złamaniami ma rozpoznaną i ewentualnie leczoną osteoporozę.
Z kolei powszechna wiara w prawidłowy wynik DXA powoduje, że miliony pacjentów jest zapewnianych, że nie grozi im złamania. Ciągle mało znany jest fakt, że 50%-70% złamań występuje u osób, które nie spełniają kryteriów densytometrycznych rozpoznania osteoporozy. Stąd nowe wytyczne WHO zalecają obliczanie 10-cioletniego bezwzględnego ryzyka złamania, gdzie badanie densytometryczne jest tylko jednym z czynników.
Istnieje zatem konieczność podjęcia wielokierunkowych działań edukacji pacjentów i lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej jak i specjalistów o zasadach zapobiegania pierwszemu i kolejnemu złamaniu a szczególnie ocenie ryzyka złamania.

L24
OSTEOPOROSIS – UNDIAGNOSED, UNTREATED

Czerwiński E.1,2, Borowy P.2, Milert A.1, Czerwińska I.2

1 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College
. Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, Krakow, Poland, www.kcm.pl

Key words: Osteoporosis, undiagnosed, treatment, fractures

Ageing of population causes that osteoporosis has become an increasing clinical, economical and social problem. The aim of the study is to present the most important facts of osteoporosis and problems related to its unsatisfactory diagnosis and abandoned treatment.
In the year 2000 there were 3.800.000 of osteoporotic fractures registered in Europe. Every year 611.000 of proximal femur fractures occur in women and 179.000 in men. In Europe an osteoporotic fracture occurs every 30 seconds. It is foreseen that a number of proximal femur fractures in the world which in the year 1990 was 1.600.000, in 2050 will be 6.260.000. The total number of osteoporotic fractures exceeds the number of heart attacks or strokes. In men after 50 years of age the risk of fracture is higher than the risk of prostate cancer. Past “major” fracture increases the risk of death, especially in men. It was found in Scandinavian studies that the mortality caused by proximal femur fracture is higher than that of stroke. In addition, the life quality of patients after the fracture remarkably decreases.
The aim of treatment of osteoporosis is the prevention of the first or the second fracture. The first fracture most often appears in spine but in 60% of cases it is symptomless though undiagnosed. Even if the fracture is present on a radiogram, 52% of them are noticed when the radiogram is assessed but only 7% of these patients undergo the treatment. In a iagnosis of spinal fractures, the measurement of height and comparison with previous results may be helpful. Severe, sharp pain that assists non-vertebral fractures forces patients to seek for a specialists help. Unfortunately the world of orthopaedics is interested in perfect fracture treatment and still ignores the facts that the fractures itselves are the result of osteoporosis. Only 7-25% of patients with these fractures are diagnosed and eventually treated with osteoporosis.
On the other hand a general faith in normal results of DXA causes that millions of patients are ascertained about no risk of fracture. Still, little known is the fact that 50%-70% of fractures occur in patients who do not fulfill densitometry criteria in diagnosis of osteoporosis. Therefore WHO recommends calculation of 10-year absolute fracture risk for diagnosis of osteoporosis where the densitometry is only one of its factors.
There is an urging need to undertake a complex multidirectional action in aim to risen knowledge and awareness among patients, basic care physicians and specialists in prevention of the first and second fracture, especially in fracture risk assessment.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W92)

Mariusz Bonczar, Tadeusz Niedźwiedzki, Marek Szuścik, Witold Mierniczek
Oddział Urazowo-Ortopedyczny i Chirurgii Ręki WSS im. L. Rydygiera w Krakowie
Ordynator: Dr hab. n. med. Tadeusz Niedźwiedzki

W latach 1997-1999 leczono 17 pacjentów z powodu stawu rzekomego kości łódeczkowatej. Czas od chwili złamania do leczenia operacyjnego wynosił od roku do 3 lat, średnio 25 miesięcy. Leczono 5 kobiet i 12 mężczyzn w wieku od 17 do 32 lat ( średnio 23,2 lat ). Nasilenie zmian zwyrodnieniowych wokół kości łódeczkowatej było proporcjonalne do czasu trwania stawu rzekomego, a ograniczenie ruchomości nadgarstka proporcjonalne do stopnia zaburzeń osi kości z rotacyjnym podwichnięciem bieguna proksymalnego.U wszystkich pacjentów wykonano wycięcie stawu rzekomego z dostępu dłoniowego, korekcję osi kości z przeszczepem autogennym korowo-gąbczastym lub gąbczastym oraz zespolenie śrubą Herberta. Nie stosowano unieruchomienia, rozpoczynając fizykoterapię od pierwszej doby po zabiegu. Zrost kostny uzyskano u 14 pacjentów ( 82,3%) średnio po upływie 5 miesięcy. U pozostałych 3 pacjentów obserwowano zrost włóknisty, bez objawów bólowych i prawidłową ruchomością nadgarstka, co tłumaczyć można wewnętrzym szynowaniem kości przez śrubę Herberta.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s48-49.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s9.

L24
Bisfosfoniany: Postępy w mechaniźmie działania i zastosowaniu klinicznym w osteoporozie
H. Fleisch
Av. Desertes 5, CH-1009 Pully, Szwajcaria

Wprowadzenie Bisfosfoniany są dzisiaj główną grupą leków stosowanych w chorobach metabolicznych kości. Osiem z nich jest powszechnie dostępnych w leczeniu chorób kości. Głównie choroby Pageta, nowotworów kości i osteoporozy.
Mechanizm działania Dokonano ostatnio dużego postępu w zrozumieniu mechanizmu działania bisfosfonianów. Mianowicie, odkryto, że działają one prawdopodobnie na resorpcję kości w dwóch różnych mechanizmach. Połączenia nie zawierające w składzie azotu takie jak etydronian, klodronian, tiludronian są wbudowane w łańcuch fosforanowy składników zawierających ATP, co uniemożliwia ich hydrolizę. Nowe wiązania P-C-P zawierające analogi ATP hamują funkcję osteoklastów jak również prowadzą do apoptozy i śmierci osteoklastycznej. Z drugiej strony wykazano, że bisfosfoniany zawierające azot, które są obecnie najszerzej stosowaną grupą, hamują szlak mawelonianowy przez zahamowanie syntetazty pirofosforanu farensylu. Prowadzi to do zmniejszonego tworzenia się lipidów isoprenoidowych takich jak farensylo i geranylogeranylopirofosforanu.. Wymagane są one do posttranslacyjnej prenylacji białek (przenoszenia łańcuchów kwasów tłuszczowych), łącznie z białkami wiążącymi GTP Ras, Rho, Rac i Rab, które są ważne dla wielu funkcji komórki. Zaburzenia ich aktywności będą powodowały serię zmian prowadzących do zmniejszenia aktywności, prawdopodobnie główny efekt, i wcześniejszej apoptozy kilku typów komórek, włączając osteoklasty. Brak geranylogeranylopirofosforanu w osteoklastach wydaje się być odpowiedzialny za ten efekt. Godnym rozważenia jest fakt, że gdy badano różne bisfosfoniany o różnej sile hamowania resorpcji kości, efekt na szlak mawelonianowy korespondował całkiem dobrze z efektem na resorpcję kości. Nie mówiono o tym przy wcześniej postulowanym mechanizmie.
Zastosowanie kliniczne w osteoporozie Bisfosfoniany są coraz powszechniej stosowane do leczenia i prewencji osteoporozy. Poprzez swoje działanie hamujące resorpcję kości zmniejszają one obrót kostny i zmniejszają lub całkowicie zapobiegają utracie masy kostnej w tej chorobie. Obrazowane jest to przez pomiar zmian BMD. Czasami BMD jest nawet podniesione, co nie jest spowodowane przyrostem tkanki kostnej, ale jak ostatnio wykazano zwiększeniem mineralizacji w następstwie zmniejszenia obrotu kostnego. Działanie na BMD, jak wykazano w ostatnich latach, obecne jest w różnych typach osteoporozy,u starszych pacjentów w tym mężczyzn. Zmniejszenie częstości złamań o koło połowę zostało wykazane dla alendronianu i risedronianu u dorosłych. Interesujące jest, że dzieci z osteogenesis imperfecta również dobrze odpowiadają na te leki w odniesieniu do częstości złamań.
Działania uboczne Bisfosfoniany są bardzo dobrze tolerowane. Dolegliwości z górnego odcinka przewodu pokarmowego są najczęstszą skargą i pojawiają się najczęściej przy bisfosfonianach zawierających azot. Wykazano, że dolegliwości są rzadsze, jeśli alendronian podawany jest doustnie raz w tygodniu w dawce 70 mg, zamiast 10 mg raz dziennie. Ponieważ ten sposób dawkowania jest również wygodny dla pacjenta, wkrótce stanie się najchętniej stosowanym sposobem przyjmowania bisfosfonianów w osteoporozie.

L24
BISPHOSPHONATES: NEW DEVELOPMENTS IN THE MECHANISMS OF ACTION AND THE CLINICAL USE IN OSTEOPOROSIS
H. Fleisch,
Av. Desertes 5, CH-1009 Pully, Switzerland

Introduction: Bisphosphonates are today the main class of drugs used in metabolic bone disease. Eight are commercially available for various bone diseases, especially Paget’s disease, tumor bone disease, and osteoporosis.
Mechanisms of action: Great progress has been made recently in the understanding of the mechanism of action of the bispho-sphonates. Thus, it was found that they probably act on bone resorption through two main mechanisms.
The compounds without a nitrogen such as etidronate, clodronate and tiludronate are incorporated into the phosphate chain of ATP-containing compounds, so that they become nonhydrolyzable. The new P-C-P containing ATP analogs inhibit osteoclast function and may also lead to apoptosis and osteoclastic death.
On the other hand nitrogen containing bisphosphonates, which make the largest number of those used clinically today, were found to inhibit the mevalonate pathway by inhibiting farnesyl pyrophosphate synthase. This leads to a decreased formation of isoprenoid lipids such as farnesyl- and geranylgeranylpyropho-sphates. These are required for the post-translational prenylation (transfer of fatty acid chains) of proteins, including the GTP-binding proteins Ras, Rho, Rac, and Rab, which are important for many cell functions. Disruption of their activity will induce a series of changes leading to decreased activity, probably the main effect, and to earlier apoptosis in several cell types, including osteoclasts. In osteoclasts the lack of geranylgeranylpyropho-sphate appears to be responsible for the effects. Of considerable interest is the fact that when various bisphosphonates of various potency to inhibit bone resorption were investigated, their effect on the mevalonate pathway corresponded now quite well to that of their inhibitory effect on bone resorption. This was not the case with previous postulated mechanisms.
Clinical use in osteoporosis: Bisphosphonates are today increasingly used for the treatment and prevention of osteoporo¬sis. Due to their inhibitory effect on bone resorption they decrease bone turnover and decrease or prevent completely the loss of bone in this disease. This is visualized by measuring the evolution of BMD. Sometimes BMD is even increased, which is not necessarily due to more bone, but as recently shown, to an increase in mineralization following the decrease in bone turnover.
The effect on BMD, as demonstrated in recent years, is present in various types of osteoporosis, in elderly patients, as well as in males. An decrease in fracture rate by about one half has now been demonstrated both with alendronate and risedronate in adults. Of great interest is that children with osteogenesis imperfecta also respond positively to these compounds with respect to fracture rate.
Adverse events: Bisphosphonates are very well tolerated. Upper gastrointestinal disturbances are the most common complaint and occur especially with the bisphosphonates containing a nitrogen. It has recently been shown that these disturbances are less frequent when alendronate is given orally once weekly at a dose of 70 mg, instead of 10 mg daily. Since this regimen is also more convenient for the patient, it will become soon the preferred mode of administration of bisphosphonates in osteoporosis.

L28

Komu i kiedy endoprotezy stawu biodrowego i kolanowego

Kruczyński J. , Markuszewski J., Woźniak W.

Klinika Ortopedii Ogólnej, Onkologicznej i Traumatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka stawu biodrowego, endoprotezoplastyka stawu kolanowego

Wstęp. Endoprotezoplastyka stawu biodrowego i kolanowego jest jedną z najbardziej ekonomicznie i medycznie uzasadnionych procedur w medycynie. Liczba wykonywanych w ośrodkach ortopedycznych na całym świecie operacji systematycznie wzrasta.

Cel pracy. Celem pracy jest zaprezentowanie ewolucji wskazań i przeciwwskazań do endoprotezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego, uwzględniających między innymi rodzaj schorzenia, wiek, aktywność i oczekiwania chorych. Podjęta zostanie także próba wykazania wpływu najnowszych technologii materiałowych stosowanych w endoprotezach na poszerzenie wskazań i poprawę wyników leczenia.

Wyniki.

Wiek. Klasycznym wskazaniem do endoprotezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego jest grupa wiekowa powyżej 65. r.ż. Jak wykazują krajowe rejestry artroplastyk, coraz częściej jednak wymienia się stawy u młodszych chorych. W bardzo wyselekcjonowanych przypadkach dotyczy to chorych poniżej 20. r.ż., nawet będących w okresie wzrostu.

Schorzenie. Największą grupę stanowią zmiany zwyrodnieniowe stawów, idiopatyczne i wtórne. Częste są także operacje w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów, będące dużym wyzwaniem dla operatora z uwagi na niską jakość i ubytki kości.

Znaczenie aktywności i oczekiwania chorych. Rola najnowszych technologii. Rozszerzenie wskazań do endoprotezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego i adresowanie tych procedur do coraz młodszych chorych było możliwe dzięki postępowi technologicznemu wyrażającemu się udoskonaleniami materiałowymi i w zakresie kształtu i rodzaju implantów. Dzięki nanotechnologii znaczący postęp dokonuje się także w zakresie modyfikacji powierzchni endoprotez, umożliwiając ich pokrywanie cząstkami osteoindukcyjnymi i osteokondukcyjnymi oraz antybakteryjnymi. Gwarantuje to lepsze połączenie z otaczającą kością oraz zmniejszenie ryzyka okołoprotezowej infekcji. Dotychczasowe zasadnicze oczekiwania w stosunku do artroplastyki, takie jak zniesienie dolegliwości bólowych i przywrócenie podstawowych funkcji rozszerzone zostały o bardziej zaawansowane, uwzględniające nawet kontrolowaną aktywność sportowo-rekreacyjną.

Wnioski. Wyniki endoprotezoplastyki stawu biodrowego i kolanowego są bardzo dobre w wieloletnim okresie obserwacji. Pokazują to krajowe rejestry artroplastyk. Stałe doskonalenie implantów pozwala na ich stosowanie u coraz młodszych chorych. Oczekiwania tej grupy w aspekcie funkcji po operacji są wysokie, a rozwiązania materiałowo-konstrukcyjne pozwalają na ich spełnienie.

L28

WHO AND WHEN NEEDS HIP AND KNEE ENDOPROTHESIS

Kruczyński J. , Markuszewski J., Woźniak W.

Klinika Ortopedii Ogólnej, Onkologicznej i Traumatologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Key words: hip alloplasty, knee alloplasty

(English abstract not submitted)

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 75-76

L28

SKUTECZNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO DŁUGOTERMINOWEGO LECZENIA OSTEOPOROZY ranelinianem STRONTu

Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Pracownia Metabolizmu Kości

UM Poznań 

Osteoporoza to choroba metaboliczna kości zwiększająca ryzyko złamań nawet przy niewielkim urazie lub wręcz samoistnych. Jest chorobą przewlekłą, jednak absolutnie nie wolno postępującą. Jedna na pięć pacjentek dozna kolejnego złamania już w ciągu 1 roku od złamania! (Lindsay, JAMA 2001)

Epidemiologiczna prognoza częstości złamań kręgów w Europie wskazuje, że 56% kobiet i 29% mężczyzn >60 r.ż. nie poddanych terapii dozna złamania osteoporotycznego (Jones G et al. BMJ 1994).

Celem terapii osteoporozy jest zapobieganie pierwszemu i kolejnym złamaniom osteoporotycznymi. Znajomość etiopatogenezy choroby ułatwia indywidualny wybór optymalnego leczenia.

Kość jest tkanką, która ulega nieustannej przemianie metabolicznej. Naprzemiennie zachodzące cykle resorpcji, kościotworzenia i mineralizacji zapewniają kości optymalne warunki spełniania funkcji motorycznej i strukturalnej. Zarówno przyspieszenie, jak i skrócenie każdego cyklu przemian kości może mieć niekorzystne następstwa. Nadmierne zwolnienie przemian kostnych może prowadzić do powstania kości porcelanowej, a przyspieszenie do tworzenia kości niedostatecznie zmineralizowanej. Czynniki wpływające na aktywność osteoblastów i osteoklastów regulują i kontrolują dynamikę procesów przemian kostnych.

Leki stosowane w terapii osteoporozy powinny przywracać zaburzoną równowagę między nadmierną resorpcją kości, a niedostatecznym kościotworzeniem. Ranelinian strontu jest unikatowym lekiem wykazującym oba te kierunki działania. Zmniejsza różnicowanie pre-osteoklastów do osteoklastów, zwiększa ekspresję OPG, stymuluje różnicowanie preosteoblastów działając poprzez receptor wapniowy CaSR, zwiększa syntezę macierzy kostnej. Najważniejszym punktem w ocenie skuteczności każdego leku stosowanego u chorych z osteoporozą jest wpływ na redukcję liczby złamań o różnej lokalizacji. Badania skuteczności leku wykazały, że w wyniku terapii ranelinianem strontu dochodzi do zmniejszenia ryzyka złamania kręgosłupa i wzrostu BMD w obrębie kręgów lędźwiowych. Badanie SOTI przeprowadzone u 1 649 osób z poprzednio stwierdzonymi złamaniami kręgów wykazało zmniejszenie ryzyka nowych złamań o 49% przy liczbie NNT 9.

Obserwowano redukcję nowych złamań kręgów o 52%, zmniejszenie ryzyka złamań obwodowych i wzrost BMD w szyjce kości udowej.

Badanie TROPOS, w którym wzięło udział 5091 osób w wieku >74 roku życia wskazało na redukcję ryzyka złamań o lokalizacji obwodowej o 16%.

Badanie z 2002 roku przeprowadzone przez Meuniera u 1977 kobiet z niską masą kostną w obrębie biodra – BMD neck T <-2,4SD, wykazało, iż w wyniku leczenia ranelinianem strontu nastąpiła redukcja o 36% liczby złamań w obrębie bliższego końca kości udowej (b.k.k.u.). (Meunier P. et al. J Clin End. Metab 2002).

Szczególną grupą chorych, którzy często nie są uczestnikami badań klinicznych są pacjenci w podeszłym wieku. Trudność polega na częstej w tym wieku wielochorobowości, wynikającej z tego wielolekowości, większej częstości złamań niskoenergetycznych obciążonych najpoważniejszymi powikłaniami. Śmiertelność po złamaniu biodra jest związana z dużą podatnością na zmiany zapalne, odleżyny, powikłania sercowo-naczyniowe, zakrzepowo-zatorowe. Obraz chorobowy może w tej stresującej dla pacjenta sytuacji wikłać dekompensacja choroby podstawowej. W tak wybranej grupie chorych, w tej grupie wiekowej (pacjenci po 80 roku życia) badania SOTI i TROPOS wykazały 31% redukcję ryzyka złamań kręgowych oraz 33% redukcję złamań pozakręgowych (biodra, nadgarstka, miednicy, żeber, mostka, obojczyka, ramienia).

Populacja szczególnego ryzyka wystąpienia osteoporozy i jej powikłań to przede wszystkim kobiety po menopauzie. 50-65 lat to najczęstszy wiek wystąpienia złamania osteoporotycznego. W badaniu SOTI wyodrębniono grupę 353 kobiet w tym przedziale wiekowym (50-65 lat) udowadniając w 4 letniej obserwacji leczenia ranelinianem strontu zmniejszenie ryzyka złamań trzonów kręgów o 35% (Spinal Osteoporosis Therapeutic Intervention).

Ważną grupą chorych, u których zachodzi potrzeba zastosowania określonej terapii są pacjenci już wcześniej leczeni przeciwosteoporotycznie. Ze względu na powszechność zastosowania najczęściej powstaje problem skuteczności leczenia po terapii bisfosfonianami. W tej grupie chorych po roku terapii ranelinianem strontu zwiększa się liczba miejsc o dużej aktywności kościotwórczej osteoblastów, przy jednoczesnym ograniczeniu aktywności osteoklastów, co w efekcie powoduje poprawę jakości kości (B. Busse, M. Priemel, B. Jobke J Bone and Mineral Research 2007).

W prowadzonym badaniu porównawczym wobec alendronianu wykazano, że ranelinian strontu ma większy efekt na zwiększenie grubości części dystalnej kości piszczelowej. Rizzoli R.,Laroche M., Krieg MA. Et all Rhematolog Int 2010

Ranelinian strontu i SERM wykazują też skuteczność przeciwzłamaniową u chorych z osteopenią. Seeman E et all J Bone Miner Res 2008

Ze względu na wagę problemu jaki stanowi osteoporoza i jej powikłania oraz niepokojące dane epidemiologiczne, wątpliwości dotyczące wyboru optymalnego leczenia będą pojawiać się coraz częściej. Zawsze wymagają indywidualnego rozpatrzenia opartego na rzetelnej znajomości wytycznych postępowania oraz dokładnej wiedzy dotyczącej wcześniejszego i aktualnego stanu pacjenta.

L28

EFFICACY AND SAFETY OF THE LONG-TERM STRONTIUM RANELATE OSTEOPOROSIS TREATMENT

Horst-Sikorska W.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej

Pracownia Metabolizmu Kości, UM Poznań

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 69-70
 

L31

Miejsce rehabilitacji w chorobie zwyrodnieniowej stawów w świetle EBM

Księżopolska-Orłowska K.

Klinika Rehabilitacji Reumatologicznej, Instytut Reumatologii, Warszawa, ul. Spartańska 1

Słowa kluczowe: choroba zwyrodnieniowa stawów, rehabilitacja, kinezyterapia, fizykoterapia

         Celem rehabilitacji jest przywrócenie sprawności fizycznej i psychicznej w jak najszerszym zakresie i najkrótszym czasie, aby przywrócić zdolność do pracy i czynnego udziału w życiu społecznym.

Choroba zwyrodnieniowa stawów jest wynikiem degradacji chrząstki stawowej. Może być związana z procesami starzenia lub uszkodzenia chrząstki na skutek urazu.

Obciążenia narządu ruchu wynikające z codziennej aktywności ruchowej lub wykonywanej pracy będą miały wpływ na metabolizm chrząstki. Siły wewnętrzne i zewnętrzne powstające podczas aktywności ruchowej, przekraczające wytrzymałość mechaniczną chrząstki, będą sprzyjały jej dalszej degradacji.

Zmiany zwyrodnieniowe najczęściej i najwcześniej powstają w obrębie kręgosłupa oraz stawów biodrowych i kolanowych. Miejscowe zmiany zwyrodnieniowe mają niekorzystny wpływ nawet na stawy odległe prowadząc do ich przeciążenia i wcześniejszego zużycia.

Klinicznie postępująca choroba zwyrodnieniowa będzie manifestowała się narastającym bólem, niestabilnością lub ograniczoną ruchomością stawów, przykurczem, zmienioną osią kończyny.

Kompleksowa rehabilitacja jest nieodłącznym elementem leczenia osób z chorobą zwyrodnieniowa stawów, zarówno w postępowaniu zachowawczym jak również przed i po zabiegach operacyjnych. Ma działanie profilaktyczne i lecznicze.

Działania profilaktyczne obejmują aktywność ruchową i naukę wykonywania prawidłowo czynności życia codziennego wg nowych, wyuczonych wzorców ruchowych.

Zadaniem leczniczym rehabilitacji jest zapobieganie narastaniu i utrwalaniu deformacji poprzez poprawę siły i pracy mięśni, uzyskanie i utrzymanie prawidłowego zakresu ruchów w obrębie stawów, zniesienie bólu. Jest to możliwe dzięki odpowiednio dobranej kinezyterapii, fizykoterapii i zaopatrzeniu ortopedycznemu.

Udokumentowany korzystny wpływ na stan funkcjonalny i jakość życia chorych ma kinezyterapia. Zadaniem kinezyterapii jest poprawa stanu funkcjonalnego chorych. Stosuje się ćwiczenia i inne nowe techniki fizjoterapeutyczne poprawiające stan miejscowy jak również mające wpływ na stan ogólny.

Głównym zadaniem fizykoterapii, masażu czy hydroterapii jest przygotowanie tkanek do odpowiednio dobranej kinezyterapii.

L31

The purpose of rehabilitation in osteoarthritis in the meaning of EBM

Księżopolska-Orłowska K.

Klinika Rehabilitacji Reumatologicznej, Instytut Reumatologii, Warszawa, ul. Spartańska 1

Keywords: osteoarthritis, rehabilitation, kinesiotherapy, physicotherapy

         The aim of rehabilitation is to restore the physical and mental efficiency as much as it is possible in the shortest time so that the patient should be able to restart work as well as to return to the social life.

Osteoarthritis is the result of the articular cartilage degradation process. It may be associated with aging or damage as a result of a injury.

Everyday movement activity or current job to load the movement system impacts on the cartilage metabolism. Internal and external forces, which exceed mechanical cartilage endurability, to be produced during the movement activity make further degradation easier.

Degradation joint disease begins to happen in the surrounding of spine and hip as well as knee joints. Local degradation has wrong impact on even distant joints leading to their overload and too early overuse.

Clinically developing disease will manifest itself through increasing pain, instability or limited joints movement capabilities, contraction and an altered limb axle.

Comprehensive rehabilitation is an inevitable component when a patient, suffering from osteoarthritis, is treated by both a conservative therapy and a before- and post-operative way. This rehabilitation works as prevention and treatment.

Prevention covers the movement activity and teaching how to perform everyday tasks properly, according to the newly learnt movement patterns.

Speaking about the treatment, rehabilitation aims at preventing growing and settling deformations thanks to increasing muscles power and efficiency. The aim is also to produce and to maintain the right movement range about the joints as well as to relieve the pain. It is possible thanks to the individually selected kinesiotherapy, physicotherapy and orthopaedic supply.

Kinesiotherapy, which is based on evidence, influences in an useful way on a patient’s functional status and the quality of life. The aim of kinesiotherapy is to improve a patient’s functional status. Exercises and other new physiotherapeutic techniques which improve the local and general conditions are applied.

The main aim of physicotherapy, massage as well as hydrotherapy is to prepare the tissue for an individual kinesiotherapy.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s84-85.

L27
CONTINUOUS AND INTERMITTENT REGIMENS OF BISPHOSPHONATES IN THE MANAGEMENT OF POSTMENOPAUSAL OSTEOPOROSIS

Papapoulos S.E.

Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Leiden University Medical Center, Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden, The Netherlands

Bisphosphonates are very effective treatments of postmenopausal osteoporosis. Daily administration decreases the rate of bone turnover, increases bone mineral density (BMD) at relevant skeletal sites, maintains or improves structural and material properties of bone tissue and significantly reduces the risk of fractures. Any treatment of a chronic disease, such as osteoporosis, should not only be efficacious but also convenient and devoid of side effects. To improve patient convenience and long-term adherence to treatment and to reduce potential gastrointestinal complications that may be associated with daily use, once-weekly regimens with alendronate and risedronate were developed. These regimens provide the sum of seven daily doses and are pharmacologically equivalent to the daily regimens. Consistent with the pharmacological properties of bisphosphonates and the principles of bone cell biology, the once-weekly administration of a bisphosphonate should be considered continuous treatment and should be distinguished from the administration of bisphosphonates at longer drug-free intervals commonly referred to as intermittent regimens. Although once-weekly regimens significantly improved patient adherence to treatment, several studies have shown that this remains poor with less than half of the patients showing adequate persistence to treatment after one year. Development of regimens with longer drug-free intervals with optimal efficacy, requires evaluation of the dose and mode of administration of the bisphosphonate in relation to the interval between doses. This has been extensively studied with ibandronate given either orally or intravenously and is currently addressed with the other new bisphosphonate zoledronate. In particular, it was shown that an intermittent oral ibandronate regimen with a drug-free interval of 9 to 10 weeks reduced significantly the risk of vertebral fractures in women with postmenopausal osteoporosis with an efficacy similar to that of daily ibandronate administration. This was the first time that an intermittent bisphosphonate regimen was shown prospectively to have antifracture efficacy and led to the development of a new regimen in which ibandronate was given as a single tablet once a month. On-going studies evaluate the effect of different doses of ibandronate given by intravenous injections once every 3 months. The efficacy of zoledronate was evaluated in a phase II study where it was shown that a short intravenous infusion suppressed bone resorption for one year and significantly increased BMD in osteoporotic women. The antifracture efficacy of a once per year regimen with zoledronate is currently investigated in phase III studies. This significant progress in the pharmacotherapy of osteoporosis with bisphosphonates can lead to tailoring therapy to the needs and preferences of the individual patient.

L27
CIĄGŁA I PRZERYWANA TERAPIA BISFOSFONIANAMI W LECZENIU OSTEOPOROZY POMENOPAUZALNEJ

Papapoulos S.E.

Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Leiden University Medical Center, Albinusdreef 2, 2333 ZA Leiden, Holandia

Bisfosfoniany są bardzo efektywne w leczeniu osteoporozy pomenopauzalnej. Codzienne ich stosowanie zmniejsza wskaźnik obrotu kostnego, zwiększa gęstość mineralną kości (BMD) w odpowiednich miejscach szkieletu, utrzymuje lub polepsza strukturalne i materialne właściwości tkanki kostnej i znacząco redukuje ryzyko złamań. Każde leczenie przewlekłej choroby, takiej jak osteoporoza, powinno być nie tylko skuteczne, ale również dogodne dla pacjentów i pozbawione efektów ubocznych. Aby poprawić wygodę pacjenta i długoterminowe przestrzeganie zaleceń terapeutycznych oraz zredukować potencjalne komplikacje ze strony przewodu pokarmowego, które mogą być związane z codziennym zażywaniem leku, opracowano terapię alendronianem i rizedronianem 1 raz w tygodniu. To leczenie jest odpowiednikiem sumy 7 dawek dziennych i jest farmakologicznie równoważne leczeniu według schematu codziennego.
Zgodnie z farmakologicznymi właściwościami bisfosfonianów i podstawami biologii komórek kostnych stosowanie bisfosfonianów 1 raz w tygodniu powinno być uważane za terapię ciągłą w odróżnieniu od dłuższych przerw powszechnie odpowiadających leczeniu przerywanemu.
Wprawdzie leczenie 1 raz w tygodniu poprawiło znacząco systematyczność zażywania, jednakże wiele badań wykazało, że mniej niż połowa pacjentów wykazuje odpowiednią wytrwałość zażywania leków po roku. Opracowanie terapii z dłuższymi przerwami w stosowaniu leków z optymalną skutecznością wymaga określenia dawki i sposobu podawania bisfosfonianu w relacji do przerwy między podaniami. Było to intensywnie badane przy ibandronianie podawanym zarówno doustnie jak i dożylnie i jest obecnie badane w przypadku nowego bisfosfonianu – zolendronianu. W szczególności wykazano, że przerywana doustna terapia ibandronianem z 9-10 tygodniową przerwą w stosowaniu leku, znacząco zredukowała ryzyko złamań kręgowych u kobiet z osteoporozą pomenopauzalną ze skutecznością podobną do codziennego podawania ibandronianu. Był to pierwszy przypadek, w którym wykazano prospektywnie, że przerywana terapia bisfosfonianem ma skuteczność przeciwzłamaniową, co doprowadziło do opracowania nowej terapii, w której ibandronian był podawany jako pojedyncza tabletka 1 raz w miesiącu.
Aktualnie przeprowadzane badania oceniają skuteczność różnych dawek ibandronianu podawanych dożylnie raz na 3 miesiące. Skuteczność zolendronianu została oceniona w badaniu 2 fazy, gdzie wykazano, że krótkie dożylne wlewy obniżyły resorpcję kości przez rok i znacząco zwiększyły BMD u kobiet z osteoporozą. Skuteczność przeciwzłamaniowa terapii zolendronianem 1 raz w roku jest aktualnie oceniana w badaniu III fazy. Ten znaczny postęp w farmakoterapii osteoporozy z użyciem bisfosfonianów może doprowadzić do lepszego dopasowania leczenia do potrzeb i wymagań poszczególnych pacjentów.

L25
PREVENTION AND TREATMENT OF OSTEOPOROTIC VERTEBRAL FRACTURES

Chapurlat R.
INSERM U831, Universite de Lyon, France

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s120-122..

L25
REDUCING OSTEOPOROTIC FRACTURE RISK ACROSS THE MENOPAUSE CONTINUUM WITH STRONTIUM RANELATE

Boonen S.

Leuven University Center for Metabolic Bone Diseases and Division of Geriatric Medicine, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgium

Epidemiologic data clearly show that osteoporosis, and the associated morbidity and mortality, are a serious danger that will increase dramatically in the near future, with substantial health-economic implications. A staggering 40% of postmenopausal women may suffer at least one osteoporosis-related fracture during their lifetime. Both vertebral and nonvertebral fractures contribute to the burden of the disease. Our understanding of the clinical and economic aspects of osteoporosis has rapidly advanced in recent years, and the number of treatment options has been steadily increasing. Traditionally, the management of osteoporosis has included the use of antiresorptive agents in combination with calcium and vitamin D supplementation. More recently, anabolic treatment with teriparatide has become available for patients with severe osteoporosis.
Strontium ranelate appears to have an original dual mode of action, allowing strontium ranelate to be targeted to an uncoupling of bone formation and bone resorption in the remodelling process, thus acting on both aspects of osteoporosis. In double-blind placebo-controlled studies in patients with postmenopausal osteoporosis, strontium ranelate was shown to be effective in reducing both vertebral and nonvertebral (including hip) fracture risks. A significant reduction in the number of vertebral fractures was observed within the first year of treatment, indicating that strontium therapy has a rapid rate of onset of treatment effect. This rapid onset of action is important because recent evidence indicates that among women who experienced a vertebral fracture, nearly 20% will fracture again within one year. These data have changed the paradigm for osteoporosis which has long been considered a slowly progressing disease. Once a vertebral fracture occurs, osteoporosis can progress quite quickly. But osteoporosis is not only a rapidly progressing disease, it is also a chronic disease with a need for long-term treatment in many if not most patients. Recent 5-year double-blind fracture data support the concept that the antifracture efficacy of strontium ranelate is maintained over time with, again, continued reductions in the risks of both vertebral and nonvertebral fractures. In addition, strontium ranelate was shown to positively influence the well being of the patients by significantly preventing their height loss, increasing the number of patients free of back pain and improving their quality of life.
Treatment efficacy with strontium ranelate has been documented across a wide range of patient profiles with different degrees of severity of the disease, with or without preexisting osteoporotic fractures and across different age ranges. Even in frail elderly women over the age of 80 with comorbidities, treatment with strontrium ranelate continues to be safe and to reduce vertebral and nonvertebral fracture risk in addition to any benefit attributable to supplementation with calcium and vitamin D. The consistency of the fracture data across different patient profiles whatever their age and different fracture types, the timing of the treatment effects and its safety profile support the use of strontium ranelate as an attractive treatment option across the postmenopausal osteoporosis continuum.

L25
RANELINIAN STRONTU ZMNIEJSZA RYZYKO ZŁAMANIA OSTEOPOROTYCZNEGO U KOBIET PO MENOPAUZIE

Boonen S.

Leuven University Center for Metabolic Bone Diseases and Division of Geriatric Medicine, Katholieke Universiteit Leuven, Leuven, Belgia

Dane epidemiologiczne wyraźnie wskazują, że osteoporoza oraz związane z nią zachorowalność i śmiertelność są poważnym zagrożeniem, którego wzrost w najbliższym czasie będzie miał istotne następstwa zdrowotno-ekonomiczne. Uderzający odsetek 40% kobiet w wieku pomenopauzalnym może mieć w życiu co najmniej jedno złamanie związane z osteoporozą. Obciążenia chorobowe powodują zarówno kręgosłupa jak i poza kręgosłupowe. W ostatnich latach nastąpił szybki postęp w naszym zrozumieniu klinicznych i ekonomicznych aspektów osteoporozy, a liczba opcji terapeutycznych stale się powiększa. Tradycyjne leczenie osteoporozy polegało na stosowaniu środków antyresorbcyjnych w połączeniu z suplementacją wapniem i witaminą D. Nieco później zaczęto stosować terapię anaboliczną z użyciem teryparatydu u pacjentów z ciężką osteoporozą.
Raleninian strontu przejawia oryginalne dwukierunkowe działanie, co pozwala mu być środkiem oddziałającym na tworzenia i niszczenia w trakcie przebudowy kości. W podwójnie zaślepionych badaniach kontrolowanych z placebo u pacjentów z osteoporozą pomenopauzalną ranelinian strontu powodował zmniejszenie ryzyka złamań zarówno kręgów jak również złamań pozakręgowych (z biodrem włącznie). Wykazano znamienne zmniejszenie częstości złamań kręgosłupa po pierwszym roku leczenia, wykazując, że terapia strontem ma szybko rozpoczyna efekt terapeutyczny. To szybkie rozpoczęcia dziłąnia jest ważne ponieważ współcześnie wykazano, że blisko 20% spośród kobiet, które doświadczyły złamania osteoporotycznego, miało kolejne złamanie w przeciągu jednego roku. Dane te zmieniły spojrzenie na osteoporozę, która do niedawna była postrzegana jako choroba wolno postępująca. Jak tylko pojawi się złamanie kręgowe osteoporoza może postępować dość szybko. Ale osteoporoza to nie tylko szybko postępująca choroba, to również choroba przewlekła wymagająca długotrwałego leczenia u wielu o ile nie u większości pacjentów. Ostatnie pięcioletnie podwójnie zaślepione dane dotyczące złamań potwierdzają tezę, że działanie ranelinianu strontu przeciwko złamaniom utrzymuję się również po okresie jego stosowania redukując ryzyko złamań. Dodatkowo ranelinian strontu wykazał pozytywny wpływ na samopoczucie pacjentów poprzez znaczącą redukcję utraty wzrostu, zwiększając tym samym liczbę pacjentów wolnych od bólów krzyża i polepszając ich jakość życia.
Skuteczność terapii ranelinianem strontu została udokumentowana w szerokim zakresie profilów chorych o różnym stopniu zaawansowania osteoporozy, z istniejącymi lub nie złamaniami, jak i w różnych grupach wiekowych. Nawet u słabowitych starszych kobiet po 80 r.ż. z chorobami towarzyszącymi, leczenie ranelinianem strontu jest również bezpieczne i zmniejsza ryzyko złamań kręgów oraz pozakręgowych uzupełniając inne korzyści płynące z suplementacji wapniem i witaminą D. Zgodność wyników badań w grupach pacjentów o różnym profilu, niezależnie od wieku i rodzaju złamań, szybkie efekty leczenia i ich bezpieczeństwo dowodzą że użycie ranelinianu strontu jako atrakcyjną alternatywą w leczeniu osteoporozy w czasie całego okresu menopauzy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W91)

Piperkovski T, Popovska A, Vidoevski G, Dzoleva R.
Klinika Chirurgii Ortopedycznej, Wydział Lekarski w Skopje, Macedonia

Dokonaliśmy próby oceny różnych metod służących do wykrywania rozerwania pierścienia rotatorów barku. Do przedchirurgicznego schematu diagnostycznego zaliczyliśmy: artrografię rentgenowską, ultrasonografię, TK i MRI. Diagnozę te potwierdzano później w czasie zabiegu operacyjnego na otwartym stawie. W naszym prospektywnym badaniu dokonaliśmy oceny 32 pacjentów z rozerwaniem pełnej grubości pierścienia rotatorów barku. Wyniki: Stwierdziliśmy, że czułość artrografii wynosiła 58%, TK-73%, sonografii 81% i MRI-90%. Wnioski: W przypadku artrografii i artrograficznej TK, niewykrytych pozostaje ponad ¼ przypadków rozerwania pierścienia rotatorów barku. Najlepszym badaniem jest MRI, dając dodatkowe informacje dotyczące uszkodzenia. Interesujące jest, że sonografia okazała się mieć większą wartość predykcyjną. Ponadto ma ona potencjalne korzyści: umożliwia badanie dynamiczne, jest nieinwazyjną, szybką, prostą, tanią i powtarzalną metodą. Jeżeli chodzi o rozległość i ukształtowanie uszkodzenia którym jest rozerwanie pierścienia rotatorów barku, stają się one złożonym problemem. Im lepiej zostanie ono uwidocznione, tym klarowniejsza i bardziej pomyślna stanie się koncepcja leczenia.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s49-50.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s9.

L25
Postawy stosowania bisfosfonianów w Klinice Ludzkiej
Roman S. Lorenc
Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej IP CZD Warszawa

Punkty uchwytu oddziaływania BP na tkankę kostną dotyczącą ich wpływu na metabolizm i funkcję osteoklasta aż do uruchomienia procesów ich apoptozy. Działania te znajdują swoje odbicie w obniżeniu wartości metabolizmu kostnego, wyższym stopniu mineralizacji w przestrzeniach remodelacyjnych i w efekcie podwyższeniu pułapu omawianej masy kostnej. Badania eksperymentalne z użyciem bisfosfonianów ujawniły, że wyższej mineralizacji kości odpowiadają także podwyższone wartości jej odporności mechanicznej.
Spostrzeżenia te stały się podstawą dokumentacji badań klinicznych w których zastosowaniu bisfosfonianów w różnych przedziałach wiekowych i u obu płci towarzyszyło znamienne obniżenie ryzyka złamań we wszystkich lokalizacjach kośćca.
W ciągu kilku ostatnich lat znacząco wzrosła liczba nowo dostępnych bisfosfonianów weryfikowanych aktualnie w trakcie badań klinicznych. Wśród spektrum zastosowania zarejestrowanych i stosowanych bisfosfonianów na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza próby optymalizacji protokołu ich podawania (stosowanie raz w tygodniu, podawanie naprzemienne lub też dożylne) oraz rosnące spektrum potencjalnych zastosowań zwłaszcza u dzieci z osteogenesis imperfecta oraz mężczyzn).

L25
RATIONALE FOR THE USE OF BISPHOSPHONATES IN THE 'HUMAN CLINIC’
Roman S. Lorenc,
Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, Al. Dzieci Polskich 20, 04-736 Warszawa-Miedzylesie, Poland

The target points for bisphosphonates in the bone tissue relate to its influence on the metabolism and the function of osteoclasts including the process of apoptosis. These effects lead to the reduction of bone metabolism, increased mineralization in the remodeling spaces and in effect to the increase of the target level for bone mass. Experimental studies with bisphosphonates revealed that higher mineralization of the bone correlates to its higher mechanical resistance. These observations are the rationale for the documentation of clinical studies that showed a significant decrease of fracture risk in many parts of the skeleton after bisphophonate administration in populations with different age and sex characteristics. In the last several years the number of newly available bisphosphonates increased signifi¬cantly. These drugs are at present the objects of clinical studies. In the spectrum of use of registered and available bispho-sphonates the attempts to optimize its administration are of particular importance (once weekly dosing, interchangeable dosing, intravenous administration). The broader spectrum of indications especially in children with osteogenesis imperfecta and in men is also interesting.

L29

Niepotrzebne artroskopie

Sibiński M., Synder M.

Klinika Ortopedii i Ortopedii Dziecięcej UM w Łodzi

Słowa kluczowe: artroskopia, leczenie operacyjne, choroba zwyrodnieniowa, leczenie małoinwazyjne, konflikt panewkowo-udowy 

Postęp technologiczny w XX wieku umożliwił wzrost przeprowadzanych artroskopii stawów. Jednymi z częściej wykonywanych operacji są zabiegi artroskopowe takie jak: „czyszczenie” stawu kolanowego w chorobie zwyrodnieniowej z ewentualnym, częściowym usunięciem łąkotki przyśrodkowej, rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego (ACL), usunięcie konfliktu panewkowo-udowego (KPU) w stawie biodrowym, odbarczenie przestrzeni podbarkowej stawu barkowego, czy rekonstrukcja stożka rotatorów. Celem tej prezentacji jest krytyczna ocena wybranych procedur artroskopowych stawów.

Ocena wyników tych procedur nie nadąża za ich rosnącą popularnością. Dopiero w roku 2000 zostały przeprowadzone badania rygorystycznie oceniające ich efekty, które wykazały, że artroskopowe „czyszczenie” kolana z powodu choroby zwyrodnieniowej nie dawało lepszych wyników niż procedura placebo (sham procedure) w łagodzeniu bólu kolana lub poprawy stanu funkcjonalnego, oraz że pacjenci, którzy przeszli artroskopowe, częściowe usunięcie uszkodzonej zwyrodniałej łąkotki na ogół nie wykazali większej poprawy niż ci, którzy przeszli pozorowaną resekcję łąkotki lub intensywną fizykoterapię. Dane rejestru szwedzkiego dotyczące rekonstrukcji ACL na grupie 8584 pacjentów opublikowane w 2013 roku wykazały, że jedynie 19,7% z nich wróciło do pełnej sprawności, a 28,9% oceniono jako niepowodzenie leczenia. Dane brytyjskie wskazują na znaczny wzrost liczby zabiegów podbarkowej dekompresji i naprawy uszkodzeń stożka rotatorów. Podkreślają jednak, że ze względu na brak dowodów na skuteczność tych zabiegów oraz znaczny wzrost liczby wykonywanych procedur, istnieje pilna potrzeba dobrze zaprojektowanych badań klinicznych w celu udokumentowania ich skuteczności klinicznej. Pojawiają się również dowody sugerujące ostrożność w artroskopowym leczeniu KPU. Np. nie stwierdzono korelacji między morfologią panewki i ciężkością deformacji typu krzywki (cum) i nie ma dowodów na globalne lub miejscowe nadmierne pokrycie głowy przez panewkę stawu biodrowego i tym samym „mieszanych” KPU. Krzywka na szyjce kości udowej może wywołać obciążenie zewnętrznej krawędzi panewki, ale jej usunięcie może powodować przyspieszone zużycie stawu.

Konieczne są dalsze obserwacje, aby wzmocnić podstawy naukowe i dostosować politykę szpitali i praktykę medyczną na bazie rygorystycznych badań opartych na faktach.

L29

Unnecessary arthroscopies

Sibiński M., Synder M.

Clinic of Orthopedic and Pediatric Orthopedic MU of Łódź

Key words: arthroscopy, surgical treatment, osteoarthritis, minimally invasive treatment, femoral-acetabular conflict

Technological advances throughout the 20^th century enabled an increase in arthroscopic surgery. One of most commonly performed procedures are: arthroscopic debridement for knee osteoarthritis (OA) and arthroscopic partial meniscectomy for symptomatic meniscal tear in the setting of OA, ACL reconstruction, treatment of femoro-acetabular impingement (FAI) of the hip, subacromial decompression and rotator cuff repair. The aim of the study was a critical review of selected arthroscopic procedures.

However, evaluation of the outcomes of these procedures lagged behind their rising popularity. Not until the early 2000s were rigorous outcomes studies conducted; these showed that arthroscopic debridement for OA was no better than a sham procedure in relieving knee pain or improving functional status, and that patients who underwent arthroscopic partial meniscectomy for a degenerative meniscal tear generally did not show more improvement than those who underwent sham meniscal resection or an intensive course of physical therapy. Data of Swedish National Knee Ligament Register published in 2013 on 8584 patients who had ACL reconstruction performed showed that only 19.7% of them returned to previous activities and 28.9% were rated as treatment failure. British data confirms increasing number of subacromial decompression and rotator cuff repair performed in their country. Given the lack of evidence for the effectiveness of these operations and the significant increase in the number of procedures being performed in UK, there is an urgent need for well-designed clinical trials to determine evidence of clinical effectiveness. The literature gives also results suggesting careful consideration of arthroscopic treatment of FAI. For example, there was no correlation between acetabular morphology and the severity of cam lesion and no evidence of either global or focal over-coverage to support the diagnosis of “mixed” FAI. The femoral cam may provoke edge loading but removal of any acetabular bearing surface when treating cam FAI might induce accelerated wear. 

Further investigation is needed to shore up the evidence base and bring policy and practice in line with rigorous research.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 76-77

L29

TERIPARATIDE – EFFECTS ON MICROSTRUCTURE OF BONE

Stepan J.

Institute of Rheumatology, Charles University Faculty of Medicine, Prague, Czech Republic

Anabolic drugs are aimed to promote the formation of new bone to restore bone structure that has previously been lost. PTH promotes differentiation of committed osteoblast precursors in the bone marrow and possibly also in lining cells, and increases the lifespan of mature osteoblasts and osteocytes by preventing apoptosis. PTH rapidly reduces sclerostin mRNA and protein production by osteoblasts. A transient reduction of sclerostin production by osteocytes in response to intermittent PTH could reduce osteoblast apoptosis. The anabolic effectiveness of PTH requires that it be administered intermittently to achieve a rapid increase in PTH and a rapid decline to preexisting levels. This intermittent mode results in activation of genes responding specifically to a transiently activated signaling system. PTH deposits new bone, increasing thickness of the trabeculae and cortex. Most of the increase in cortical and trabecular thickness induced by PTH is due to modeling and remodeling on the endocortical surface of the cortex and on either side of the trabeculae. The effect of teriparatide on bone microarchitecture was investigated in sixty-six postmenopausal women with osteoporosis (mean age of 68.0 years and mean BMD T-score of -1.7 at total hip and -2.8 at lumbar spine; 62% with prevalent fractures) has been treated ore accurate μCT-based 3D indices demonstrated an increase in both trabecular and cortical thickness. There was no difference in 3D changes between the two patient groups. Following 24 months of teriparatide treatment, Cr.D, crack surface density (Cr.S.D) and crack length (Cr.Le) were decreased in previously ALN treated patients while only Cr.Le was reduced in former TN patients. The changes in microdamage accumulation parameters were not statistically different between the two groups. The results show that after 24 months of treatment, TPTD therapy improves bone microstructure in patients, irrespective of whether they had received prior ALN antiresorptive therapy. TPTD reduces microdamage accumulation in iliac crest biopsies of patients previously treated with ALN.

L29

TERYPARATYD – WPŁYW NA MIKROSTRUKTURĘ KOŚCI

Stepan J.

Institute of Rheumatology, Charles University Faculty of Medicine, Prague, Czech Republic

Celem stosowania leków anabolicznych jest tworzenie się nowej tkanki kostnej oraz odbudowa utraconej struktury kości. PTH wpływa na różnicowanie się prekursorów osteoblastów w szpiku kostnym oraz prawdopodobnie w komórkach wyściełających. Powoduje wzrost żywotności dojrzałych osteoblastów i osteocytów poprzez prewencję apoptozy. PTH szybko redukuje sklerostynę mRNA oraz produkcję białek przez osteoblasty. Przemijające zmniejszenie produkcji sklerostyny przez osteocyty w odpowiedzi na PTH stosowane w trybie przerywanym może wpływać na zmniejszenie apoptozy osteoblastów. Anaboliczna efektywność PTH uzyskiwana jest poprzez przerywany tryb stosowania leku. W ten sposób osiągany jest nagły wzrost PTH, następnie nagłe jego obniżenie do wyjściowego poziomu. Przerywany tryb podawania PTH skutkuje aktywacją genów odpowiadających specyficznie za przejściową aktywację systemu sygnalizacyjnego. PTH tworzy nową kość poprzez wzrost gęstości kości beleczkowej i korowej. Wzrost gęstości kości korowej i beleczkowej pod wpływem PTH wynika z modelowania i przebudowy wewnętrznej powierzchni kości korowej oraz obydwu powierzchni kości beleczkowej. Wpływ teryparatydu na mikroarchitekturę kości był badany na 66 kobietach w okresie pomenopauzalnym ze stwierdzoną osteoporozą (średni wiek 68,0; średni BMD T-score -1,7 w całej kości udowej (total hip), -2,8 w kręgosłupie lędźwiowym; 62% ze wcześniejszymi złamaniami). Badane osoby przez okres 24 miesięcy były poddawane podskórnej podaży TPTD w dawce wynoszącej 20 μg/dzień. 38 badanych zaprzestało wcześniejszego leczenia ALN (10 mg/dzień lub 70 mg/tydzień przez średni okres 63,6 miesięcy) i rozpoczęło leczenie TPTD, podczas gdy 28 nie przyjmowało wcześniej podobnych leków (ang. treatment naive, TN). Na początku i na końcu badań wykonano biopsję grzebienia kości biodrowej. Wyniki biopsji poddano analizie dwuwymiarowej konwencjonalnej histomorfometrii (N=35) oraz trójwymiarowej tomografii komputerowej (μCT, N=45). Wewnątrz-grupowy test t-studenta został wykonany na danych surowych bądź log-transformowanych, w zależności od zaobserwowanych rozkładów. Średnia częstotliwość aktywacji, wskaźnik przebudowy kości zwiększyła się w obydwu grupach TN i ALN (średnia zmiana, średni % zmiany, poziom istotności p: 0.165 cykli/rok, 138%, p=0,002 oraz 0,212 cykli/rok, 359%, p<0,001 odpowiednio dla grupy TN i ALN). Dokładniejsze wskaźniki, oparte na badaniu μCT 3D, wykazały wzrost gęstości kości beleczkowej i korowej w obydwu grupach. Nie zaobserwowano różnicy w 3D zmianach pomiędzy dwiema grupami badanych. Po 24 miesiącach stosowania terypeptydu Cr.D., gęstość powierzchni pęknięcia (crack surface density, Cr.S.D), długość pęknięcia (crack length, Cr.Le), były obniżone w grupie ALN. W grupie TN zmniejszeniu uległa jedynie długość pęknięcia (crack length, Cr.Le). Zmiany w parametrach akumulacji mikrouszkodzeń pomiędzy grupami nie były istotne statystycznie. Wyniki wskazują, że 24-miesięczna terapia TPTD poprawia mikrostrukturę tkanki kostnej u pacjentów, niezależnie od wcześniejszego antyresorpcyjnego leczenia ALN. TPTD zmniejsza akumulację mikrouszkodzeń w materiałach pobranych do biopsji z grzebienia kości biodrowej u pacjentów leczonych wcześniej ALN.