Komentarz do artykułu:
Bilezikian J.P., Rubin M.R. „MDCombination/Sequential Therapies for Anabolic and Antiresorptive Skeletal Agents for Osteoporosis”
Medycyna po Dyplomie.VOL 16/NR 11/LISTOPAD 2007
prof. dr hab. med. Wanda Horst-Sikorska
Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu
Komentarz w załączniku
XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001
Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s19.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5
wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s1.
I
Kryteria diagnostyczne osteoporozy – gdzie się znajdujemy?
Kanis J.A.
WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, Beech Hill Road, Sheffield S10 2RX, UK
Definicja robocza osteoporozy u kobiet została ustalona w roku 1994. Według kryteriów WHO osteoporozę definiuje się jako T-score równy lub mniejszy niż 2,5 odchylenia standardowego poniżej średniej dla populacji młodych, zdrowych kobiet. Wraz z rozwojem nowych technologii stało się jasne, że T-score nie jest równoważny dla różnych miejsc i technik pomiaru. Z tych powodów zaleca się, aby definicję osteoporozy stosować w odniesieniu do badania bliższego końca kości udowej metodą DXA. Te same wartości bezwzględne BMD w tym miejscu mogą być używane do diagnostyki osteoporozy u mężczyzn.
Kliniczne znaczenie osteoporozy polega na pojawiających się złamaniach. Ograniczenie stosowania gęstości mineralnej kości jako jedynego czynnika w przewidywaniu złamań wynika z faktu, że wiele złamań występuje u osób bez osteoporozy. Innymi słowy, częstość wykrywania lub czułość są niskie. Z tego powodu strategia leczenia powinna opierać się na czynnikach ryzyka, które występują niezależnie od BMD i tym samym podnoszą wartość prognostyczną oceny. Do czynników tych należą: wiek, złamania szyjki kości udowej w rodzinie, wcześniejsze złamania patologiczne, szybki obrót kostny, niski BMI i zaburzenia nerwowo-mięśniowe. Obecność tych czynników zwiększa ryzyko złamania ponad to, które wynikałoby tylko z pomiaru BMD. Ponieważ calem działania jest identyfikacja i leczenie osób z grupy wysokiego ryzyka złamania, próg diagnostyczny nie pokrywa się z progiem interwencji. Próg interwencji powinien opierać się o bezwzględne ryzyko złamania, określone przez ocenę wszystkich istotnych czynników ryzyka, łącznie z BMD.
I
DIAGNOSTIC CRITERIA FOR OSTEOPOROSIS – WHERE DO WE STAND?
John A. Kanis,
WHO Collaborating Centre for Metabolic Bone Diseases, University of Sheffield Medical School, Beech Hill Road, Sheffield S10 2RX, UK
Operational definitions of osteoporosis have been available in women since 1994. According to WHO criteria, osteoporosis is defined as a T-score that is equal to, or lower than, 2.5 standard deviations below the average of the young healthy female population. With the proliferation of new technology it has become clear that the T-score does not have equivalent meaning at different sites with different techniques. For this reason it is recommended that the definition of osteoporosis be confined to the use of DXA at the proximal femur. The same absolute value for BMD at this site can be used to diagnose osteoporosis in men.
The clinical significance of osteoporosis lies in the fractures that arise. A limitation in the use of bone mineral density alone to predict fracture is that many fractures will occur in those without osteoporosis. In other words, the detection rate or sensitivity is low. For this reason, treatment strategies need to take into account risk factors that operate independently of BMD and thereby enhance the predictive value of the test. These factors include age, family history of hip fracture, prior fragility fracture, high rates of bone turnover, low body mass index and neuromuscular incompetence. The presence of such factors increases fracture risk over and above that which can be explained on the basis of BMD alone. Since the goal of intervention is to identify and treat individuals at high risk from fracture, diagnostic thresholds differ from intervention thresholds. Intervention thresholds should be based on the absolute risk of fracture, determined by the assessment of all relevant risk factors, including BMD.
L01
Whom, when and how to treat osteoarthritis?
Reginster J.-Y.
Bone and Cartilage Metabolism Unit and Department of Public Health Sciences, University of Liège, Liège, Belgium
Keywords: osteoarthritis, treatment decisions, biomarkers, pharmacological and non-pharmacological treatment.
Osteoarthritis is a syndrome affecting a variety of patient profiles. A range of factors affect pathogenesis, presentation and prognosis of osteoarthritis. These factors could have an impact on response to symptomatic or structural treatment for osteoarthritis. There is some evidence that patients with early disease respond better to pharmacological treatments for osteoarthritis than those with late disease. Treatment decisions should be made considering clinical presentation, underlying pathophysiology and the stage of disease. The level of pain, functional limitation and presence of co-existent chronic conditions including frailty status should be considered to guide treatment decisions. MRI-based diagnosis could be used in drug development and in clinical practice to identify patients more likely to benefit for treatment. Promising potential biomarkers (e.g. biochemical, genetic, epigenetic,…) currently under investigation could be used in the near future to guide this clinical decision making. Basic principles of osteoarthritis treatment consist of the need for a combined pharmacological and non-pharmacological treatment. Background pharmacological therapy consists of Glucosamine Sulfate and/or Chondroitin Sulfate with Paracetamol at-need; Topical NSAIDs are added in the still symptomatic patients. Step 2 consists of advanced pharmacological management in the persistent symptomatic patients and is centered on the use of oral COX-2 selective or non-selective NSAIDs, with intra-articular Corticosteroids or Hyaluronate if relief is insufficient. The last pharmacological attempts before surgery are represented by weak opioids and other central analgesics. End-stage disease management and surgery are the last steps, with classical opioids as a difficult-to-manage alternative, when surgery is contraindicated.
ChOROBA ZWYRODNIENIOWA- KOGO, KIEDY I JAK LECZYĆ?
Reginster J.-Y.
Bone and Cartilage Metabolism Unit and Department of Public Health Sciences, University of Liège, Liège, Belgium
Słowa kluczowe: osteoartroza, decyzja o leczeniu, biomarkery, leczenie farmakologiczne niefarmakologiczne.
Osteoartroza jest choroba, którą cechuje różny przebieg u pacjentów. Na patogenezę, przebieg choroby, a także jej rokowanie wpływ ma wiele czynników. Czynniki te mogą mieć wpływ na to czy pacjent będzie leczony symptomatycznie czy ogólnie. Istnieją doniesienia, że pacjenci cierpiący na wczesną postać choroby lepiej reagują na leczenie farmakologiczne niż osoby z zaawansowaną postacią. Decyzja o podjęciu konkretnego postępowania leczniczego powinna uwzględniać obraz kliniczny, patofizjologię i etap choroby. Przy doborze odpowiedniej terapii lekarz powinien uwzględniać poziom bólu, ograniczenia funkcji oraz obecność innych przewlekłych chorób współistniejących, w tym również zespołu frailty. W praktyce klinicznej przy identyfikacji pacjentów, którzy najbardziej skorzystaliby z terapii a także przy rozwoju leków warto rozważyć wykorzystanie w diagnostyce badania rezonansu magnetycznego. W podejmowaniu decyzji o leczeniu w najbliższej przyszłości pomocne mogłyby się okazać potencjalnie obiecujące biomarkery (tj. biochemiczne, genetyczne, epigenetyczne…), które aktualnie są w fazie badań. Podstawową zasadą leczenia osteoartrozy jest potrzeba jednoczesnej terapii farmakologicznej i niefarmakologicznej. Terapia farmakologiczna sprowadza się w głównej mierze do podawania siarczanu glukozaminy i/lub siarczanu chondroityny z dodatkowym paracetamolem (jeśli jest potrzeba). Aktualnie NLPZ są podawane u pacjentów prezentujących objawy. Krok drugi zakłada zastosowanie odpowiednio nakierowanej, zaawansowanej farmakoterapii u pacjentów z nieustępującymi objawami. Koncentruje się ona głównie na zastosowaniu doustnych selektywnych lub nieselektywnych NLPZ (COX-2) w połączeniu z dostawowymi kortykosterydami lub hialorunianem, jeśli pacjent nie odczuwa wystarczającej ulgi. Lekami ostatniego rzutu przed operacją są słabe opioidy oraz blokady przeciwbólowe. Do ostatnich etapów należą: prowadzenie końcowego etapu choroby oraz chirurgia, z wykorzystaniem klasycznych opioidów, w ciężkich do leczenia przypadkach gdy chirurgia jest przeciwskazana.
V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 43
L II
BIOLOGY OF AGING
Cummings S.R.
Cells age in 3 main ways. They lose the ability to produce energy from mitochondria. They lose the ability to repair and clear damaged enzymes, DNA and organelles (autophagy). And they lose the ability to replicate to replace old cells with new ones (replicative senescence).
Mitochondria produce 90% of the energy required for biological functions. Their number and function decreases dramatically with aging. In mice maintaining mitochondria in muscle prolongs life, sustains muscle mass and mobility and prevents bone loss.
Short-lived cells that turnover rapidly, such as bone stem cells, can reproduce about 30 times and then stop. This ‘replicative senescence’ is due to the progressive loss of ‘caps’ – or telomeres – at the end of chromosomes. A few in vitro studies suggest that lengthening telomeres prevents loss of osteoblast function with aging. One human study found weak correlations between the length of telomeres and BMD.
Producing ATP energy requires oxidative reactions that also produce oxygen radicals that damage other molecules and membranes. Damage is cleared by ‘autophagy’ by lysosomes: taking up and recycling damaged molecules, for example, breaking down enzymes into amino acids that can be used to build new enzymes. Autophagy decrease with aging and garbage accumulates in the cell that in turn decreases its own clearance in a downward spiral to cell dysfunction and death.
Restricting calories prolongs lifespan. Sirtuin, from red grapes, mimics caloric restriction and prolongs the lifespan of overfed mice. Exercise also appears to prolong lifespan and slow aging. All of these may work at least in part by stimulating mitochondrial biogenesis and autophagy. These interventions also slow bone loss.
Slowing aging would postpone many chronic degenerative diseases, including osteoporosis.
L II
BIOLOGIA STARZENIA
Cummings S.R.
Komórki starzeją się na trzy sposoby. Tracą zdolność do produkcji energii w mitochondriach. Tracą zdolność do naprawy i usuwania uszkodzonych enzymów, DNA i organelli (autofagii). Tracą zdolność do replikacji, do zastępowania starych komórek nowymi (starzenie replikacyjne).
Mitochondria wytwarzają 90% energii niezbędnej dla biologicznych funkcji. Ich liczba i funkcja dramatycznie obniża się wraz z wiekiem. U myszy zachowanie mitochondriów w mięśniach przedłuża życie, podtrzymuje masę mięśniową i ruchomość oraz zapobiega utracie masy kostnej.
Krótko żyjące komórki, np. komórki macierzyste szpiku mogą odtworzyć się około 30 razy i następnie zatrzymać. Starzenie replikacyjne jest wynikiem postępującej utraty „czapki”- lub telomerów- na końcach chromosomów. Kilka badań in vitro sugeruje, że wydłużenie telomerów chroni osteoblasty przed traconą wraz z wiekiem funkcją. Jedne badania wykazały słabą korelację między długością telomerów i BMD.
Produkcja ATP wymaga procesów tlenowych, które są również źródłem rodników tlenowych, które uszkadzają inne molekuły i błony komórkowe. Uszkodzone struktury są usuwane dzięki autofagii przez lizosomy: pochłaniają i recyklingują uszkodzone molekuły, np. przez rozkładanie enzymów na aminokwasy, które mogą być wykorzystane do budowy nowych enzymów. Zdolność do autofagii obniża się wraz z wiekiem. Zatem odpadki gromadzą się w komórce, zajmują jej wewnętrzną przestrzeń, co prowadzi do jej dysfunkcji i śmierci.
Ograniczenie kalorii przedłuża długość życia. Sirtuiny z czerwonych winogron naśladują ograniczenie kalorii i przedłuża długość życia przekarmionej myszy. Wydaje się, że wysiłek fizyczny również wydłuża długość życia i spowalnia starzenie się. Powyższe fakty mogą choć częściowo stymulować biogenezę mitochondriów oraz autofagię. Interwencje te powodują również zwolnienie utraty masy kostnej.
Zwolnienie procesu starzenia się może opóźnić postęp przewlekłych chorób degeneracyjnych, nie wykluczając osteoporozy.
Baim S., Binkley N., Bilezikian J. Journal of Clinical Densitometry: Assessment of Skeletal Health, vol. 11, no. 1, 75-91, 2008
X Sympozjum Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
IV Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 23-26 września 1999
Streszczenia opublikowano:
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA PRAC – ABSTRACTS, s30-31.
R4
BADANIE EPIDEMIOLOGICZNE WYSTĘPOWANIA CZYNNKÓW RYZYKA OSTEOPOROZY W POPULACJI KOBIET AGLOMERACJII BIAŁOSTOCKIEJ.
J.E. Badurski, N.Nowak, S. Daniluk, A. Dobreńko, P. Jancewicz, J Danowski
Szpital Wojewódzki im. J Śniadeckiego, Centrum Osteoporozy i Chorób Kostno-Stawowych, Białystok Skłodowskiej 25
Wprowadzenie: Podstawowym źródłem informacji o stanie zagrożenia populacji są badania epidemiologiczne, pozwalające na ocenę środowiskowych czynników ryzyka.
Celem podjętego przez zespół badania jest ocena występowania i jakości czynników ryzyka osteoporozy w populacji kobiet aglomeracji białostockiej. Badanie oparte jest na dobranej losowo próbie obejmującej 1100 kobiet w wieku > 45 lat proporcjonalnie do przedziałów wiekowych w danym roczniku, mieszkanek miasta Białegostoku i gmin ościennych. Próba została opracowana przez komórkę statystyczną Urzędu Marszałkowskiego ściśle wg prawideł reprezentatywnych badań populacyjnych. Dobór próby warunkował nie przekroczenie granicy błędu 3%.
Metody: Przeprowadzone badanie obejmuje wypełnienie kilkunastostronicowego kwestionariusza w obecności i przy pomocy lekarza, zawierającego około 800 szczegółowych pytań dotyczących dziennego jadłospisu w celu oceny zawartości w diecie białka, wapnia, fosforu, stopnia aktywności fizycznej, wywiadu ginekologicznego, obecności złamań, także w rodzinie, stosowania używek typu alkohol, papierosy szeregu pytań z zakresu oświaty zdrowotnej. Wykonanie badania gęstości kości kręgosłupa lędźwiowego i szyjki kości udowej metodą DEXA przy użyciu aparatu QDR 4500 SL HOLOGIC oraz ultrasonograficzne kości piętowej aparatem SAHARA zostało zaplanowane do końca 1999roku. W chwili obecnej, po przeprowadzeniu 1100 ankiet wykonaliśmy ok. 100 badań densytometrycznych. Wyniki zostaną omówione na etapie ich realizacji do czasu sympozjum.
R4
EPIDEMIOLOGICAL STUDY OF OSTEOPOROSIS RISK FACTORS AMONG FEMALE POPULATION IN BIAŁYSTOK’S REGION
J.E.Badurski, N.Nowak, S.Daniluk, A.Dobreńko, J.Danowski, P.Jancewicz
Śniadecki Hospital, Centre of Osteoporosis of Osteoporosis and Osteo-Articular Diseases, Sklodowskiej str. 25, Białystok
Background: Epidemiological study is the main source of information about population’s impendency. It makes estimation of environmental risk factors possible. The aim of this study is to evaluate incidence and power of osteoporosis risk factors among female population in Białystok’s region. The study is based on random selection including 1100 women above 45y of age, proportionally to age sections in definite age-group. Women come from Białystok city and bordering communes. Trial was worked up by statistical section by Marshal’s Department, precisely under the rules of epidemiological study. Proper random selection was a requisite of keeping within the bounds of error 3%.
Methods: The study consists of filling in a questionnaire in doctor’s attendance and BMD measurements. The questionnaire contains about 800 detailed questions concerning diary menu, in order to estimate contents of calcium, proteins, phosphor, body mass index, physical exercises, life habits, gynecological history, breast feeding, age of menarche, smoking habits, incidence of fractures also in family. BMD is performed with DEXA (QDR4500SL) HOLOGIC that evaluated bone mass and BMD of lumbar spine and neck, also QUS (ACHILLES) of calcaneal bone. Closure of measurements is planing to the end of 1999y. In this time, after carrying into effect 1100 questionnaires we performed 100 DXA measurements. Results will be discussed on the stage of their realisation during symposium time.
II Krakowskie Sympozjum – Osteoporoza w życiu, praktyce i teorii
Kraków 30.09 – 01.10.1995
Streszczenia:
Materiały kongresowe: REFERATY, s7.
ZMIANY GĘSTOŚCI MINERALNEJ W DYSTALNYM ODCINKU KOŚCI PROMIENIOWEJ W PRZEBIEGU REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW
Doniesienie wstępne
J. Bucka1, E. Czerwiński2, R.T. Kukiełka2
1 Krakowski Szpital Reumatologii i Rehabilitacji, Kraków Al. Focha 33,
2 Klinika Ortopedii CMUJ
Celem badań była ocena zmian gęstości mineralnej kości u chorych z reumatoidal¬nym zapaleniem stawów. Przebadano 50 chorych leczonych w Krakowskim Szpitalu Reumatologii i Rehabilitacji z klasycznym lub pewnym reumatoidalnym zapaleniem stawów wg kryteriów ARA. Wiek chorych wahat się od 21-79 lat, średnio 50 lat. W grupie tej byto 46 – kobiet (92 %) i 4 – mężczyzn (8 %).
Oprócz typowych badań klinicznych u wszystkich wykonano oznaczenie gęstości mineralnej kości promieniowej aparatem Osteometer 100 (Single SXA). Poddano analizom gęstość minerałów w odcinku Distal i Ultradistal kości promieniowej.
Chorych podzielono na cztery grupy wg stopnia zaawansowania zmian radiologicz¬nych. W poszczególnych grupach zaawansowania RZS było: 1-16 %, II – 30 %, III -30%, IV – 24 % chorych. Leczenie sterydami stosowano u 20 chorych (40%).
Stwierdzono stopniowe zmniejszanie gęstości minerałów w dalszym odcinku kości promieniowej w grupach o wyższym stopniu zaawansowania RZS. Wyniki analiz wskazują, że u osób z RZS ubytek gęstości mineralnej przebiega szybciej w kości gąbczastej niż korowej.
I Krakowskie Sympozjum Szkoleniowe – OSTEOPOROZA
Kraków 19.09.1994
Streszczenia:
druk organizatorzy sympozjum – Oddział Krakowski Polskiej Fundacji Osteoporozy i Sekcja Osteoartrologii PTL.
Materiały kongresowe; s11-12.
Epidemiologia osteoporozy
Krzysztof Hoszowski
II Oddział Wewnętrzny Szpitala Kolejowego Warszawa, ul. Brzeska 12
Osteoporoza (OP) jest chorobą metaboliczną charakteryzująca się niską masą kostną i zaburzeniami mikroarchitektury kostnej czego konsekwencją są złamania kości bez, lub w wyniku niewielkich urazów.
OP w okresie przedklinicznym charakteryzuje się tylko niską masą kostną (osteopenią) bez złamań. Najczęstszymi złamaniami osteoporotycznymi są złamania części dalszej przedramienia (Collesa), trzonów kręgowych odcinka piersiowego i lędźwiowego, oraz części proksymalnej kości udowej (cz.p.k.u). OP jest uznana przez WHO za chorobę cywilizacyjną i w ostatnich latach obserwuje się jej cichą epidemię w większości krajów świata. Złamania osteoporotyczne niosą ze sobą dużą chorobowość i śmiertelność (cz.p.k.u.), stanowiąc ogromne zagrożenie dla służb zdrowia i socjalnych. Aktualne dane ze Stanów Zjednoczonych wskazują, że OP dotkniętych jest ok. 10% mieszkańców, co prowadzi do 1.3 min złamań rocznie w tym ok. 240 000 kości przedramienia, 500 000 trzonów kręgów, 275 000 nowych złamań biodra. Roczne koszty związane z OP sięgają 10 bln dolarów. Pomimo postępów w technice operacyjnej i anestezjologii złamanie cz.p.k.u. niesie ze sobą 15 – 25% śmiertelność w ciągu 1 roku, a osoby starsze powracają do poprzedniej aktywności życiowej tyl¬ko w 30 – 50%.
Polskie dane wskazują, że zachorowalność na cz.p.k.u. w latach 1986-1987 lokuje polską populację na średnim poziomie światowym w przypadku mężczyzn i wysokim w przypadku kobiet. Najwyższą zachorowalność na 100 tyś. ludności zanotowano w Norwegii dla kobiet 421, a dla mężczyzn 210. W Polsce odpowiednio 187 i 453. W analizowanym materiale oddziału ortopedyczno-urazowego w Warszawie częstość występowa¬nia złamań cz.p.k.u. narastała z wiekiem z wyraźną przewagą kobiet 2.4:1. Dominującym sposobem leczenia był zabieg operacyjny (92%), śmiertelność w populacji operowanych wynosiła 10%. Średni okres pobytu w szpitalu wynosił 22 dni. Średni koszt leczenia szpitalnego chorego operowane¬go wynosił wg stawek MZiOS z roku 1992 ok. 8.3 min zł. Częstość występowania złamań różni się znacznie w różnych populacjach i grupach etnicznych (badania grupy MEDOS). Złamania cz.p.k.u. występują najczęściej w krajach skandynawskich, rzadziej w krajach południa Europy, najrzadziej w południowo afrykańskim plemieniu Bantu.
W wielu krajach obserwuje sie wzrost częstości złamań, złamania są częstsze u mieszkańców miast a przyczyną może być mniejsza aktywność fizyczna i odmienne nawyki żywieniowe co stanowi o czynniku ryzy¬ka osteoporozy. Epidemiologia OP kręgosłupa w Europie nie była do tej pory znana. W 1990 roku European Vertebral Osteoporosis Study Group na podstawie jednolitego protokołu zaplanowała badania występowania oste¬oporozy kręgosłupa i czynników ryzyka w 40 ośrodkach krajów Europy. Wśród nich uczestnikiem badania była również Polska (Szczecin i Warszawa). W próbie populacyjnej warszawskiej (800 osób, 400 kobiet i 400 mężczyzn) od 40 do 80 r.ż. w grupach 50 osobowych co 5 lat) stwierdzono częstsze występowanie osteoporozy kręgosłupa u mężczyzn (27.8%) niż u kobiet (20.5%) co jest nowym szczególnym trendem obserwowanym również w 4 innych ośrodkach europejskich. Stwierdzono, że badana populacja narażona jest na ekspozycję dużej ilości udokumentowanych czynników ryzyka osteoporozy. Wśród nich wiek, mała aktywność fizyczna, długotrwałe unieruchomienie i palenie tytoniu były znamienne staty¬tycznie. U ok. 14% badanych kobiet wykonano badania densytometryczne w 3 miejscach szkieletu. Wykazały one statystycznie znamienne niższe wartości masy kostnej u kobiet z udokumentowanym i radiologicznie deformacjami osteoporotycznymi. Osteoporoza kręgosłupa w badanej populacji stanowi poważny problem zdrowotny dla obydwóch płci. Następstwami jej są utrzymujące się przewlekłe bóle kręgosłupa u mężczyzn i pogorszenie sprawności fizycznej aż do stanu inwalidztwa.
Rozpoznanie osteoporozy kręgosłupa przez lekarza pierwszego kontaktu jest bardzo niskie i w naszym materiale wynosiło 0.8% u mężczyzn i 1.3% u kobiet., W próbce populacyjnej mieszkańców Szczecina częstość występowania OP wynosiła 27% u kobiet, 13% u mężczyzn. Stężenie osteokalcyny, markera przebudowy kości, było istotnie większe u kobiet z OP w porównaniu z kobietami zdrowymi. Palenie papierosów, małe spożycie wapnia i przedwczesne menopauza istotnie częściej łączyły się z radiologicznym rozpoznaniem OP u kobiet. U mężczyzn jedynie palenie papierosów zwiększało ryzyko OP.
Niezależnym czynnikiem ryzyka są upadki. Epidemiologiczne ba¬dania prospektywne kontynuowane w ramach EPOS (European Prospective Osteoporosis Study) w których z obserwowaną kohortą ok. 600 kobiet i ok. 600 mężczyzn uczestniczy również Polska (Szczecin i Warszawa) zajmują się między innymi występowaniem upadków i wynikających z nich złamań.
Wytyczne zamieszczone w Medycynie po Dyplomie 1/2010.
Medycyna po Dyplomie. Zeszyt edukacyjny; luty / 1(30) / 2010, str. 1-2
wytyczne w sprAwie diagnostyki OSTEOPOROZY
– Oceny ryzyka złamania w PoLSCE
III Środkowo Europejskiego Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy,
XV Zjazdu Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii
i Polskiej Fundacji Osteoporozy
E. Czerwiński1, J. Badurski2, R. Lorenc3, J. Osieleniec1
1 Polskie Towarzystwo Osteoartrologii
2 Polska Fundacja Osteoporozy
3 Wielodyscyplinarne Forum Osteoporotyczne
Adres do korespondencji:
ul. Kopernika 32
31-501 Kraków,
e-mail: czerwinski@kcm.pl
(tekst w załączniku)
Sprawozdanie z II Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, Kraków 11-13.10.07
Plik do pobrania w załączeniu
III ŚRODKOWO EUROPEJSKI KONGRES OSTEOPOROZY I OSTEOARTROZY
Kraków, 24-26.09.2009
I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1)
L01
STĘŻENIE MARKERÓW TWORZENIA I RESORPCJI KOŚCI U KOBIET W OKRESIE POMENOPAUZALNYM ZE ZMIANAMI ZWYRODNIENIOWYMI TRZONÓW KRĘGÓW LĘDŹWIOWYCH
Stanosz M.,1 Myśliwiec L.,1 Stanosz S. 2
1 Katedra i Zakład Chirurgii Stomatologicznej Pomorskiej Akademii Medycznej
2 Pracownia Menopauzy i Andropauzy Pomorskiej Akademii Medycznej, ul. Libelta 67a, 71-274 Szczecin
Słowa kluczowe: osteoartroza, estrogeny, prolaktyna, pirydynolina, dezoksypirydynolina
Wstęp
Osteoartroza jest schorzeniem uwarunkowanym genetycznie, które rozwija się na podłożu chorób wieloukładowych, obejmuje chrząstkę stawową, kości podchrzęstne, błonę maziową oraz struktury miękkie stawów. Osteoartroza jest najczęstszym schorzeniem stawów populacji ludzkiej, prowadzącym do inwalidztwa. Według Shurmy po 50 roku życia 80% ludzi ma już zmiany zwyrodnieniowe.
Cel
Ocena zależności między gęstością trzonów kręgów lędźwiowych a stężeniami pirydynolizy i dezoksypirydynoliny w moczu.
Materiał i metodyka
Badaniem objęto 50 kobiet w wieku 45-55 lat we wczesnym okresie pomenopauzalnym fizjologicznego przekwitania z negatywnym wywiadem chorobowym, które w zależności od stopnia mineralizacji trzonów kręgów lędźwiowych podzielono na dwie grupy. Grupa I kontrolna w wieku 51,1±3,3 obejmuje 24 kobiety z prawidłową mineralizacją ocenianą wartościami referencyjnymi aparatu. Grupę II, badaną w wieku 50,4±6,3 stanowiło 26 kobiet, u których gęstość stopień gęstości był powyżej wartości referencyjnych, ocenianej tomografem firmy Siemens Somaton Plus-4, techniką pojedynczej energii (SEQCT), a uzyskane wartości wyrażono w mg/cm3. Stężenia estradiolu i prolaktyny oznaczono radioimmunologicznie zestawami firmy bioMerieux, estronu metodą izotopową, osteokalcyny metodą immunoenzymatyczną Elisa, prokolagenu metodą izotopową, fosfatazę zasadową kostną metodą fotometryczną Chitachi. Stężenie całkowitej pirydynoliny i dezoksypirydynoliny w moczu porannym oznaczono metodą chromatografii cieczowej wysokociśnieniowej. Analizy statystyczne przeprowadzono za pomocą pakietu statystycznego Statistica Pl wersja 5 firmy StatSoft.
Wyniki
U kobiet z osteoartrozą stwierdzono znamienne obniżenie estradiolu (p<0,04) oraz znamienny wzrost stężenia prolaktyny (p<0,01). Stężenia gonadotropin i estronu nie wykazują różnic. W zakresie markerów tworzenia kości występuje znamienne obniżenie kostnej fosfatazy zasadowej (p<0,03), natomiast stężenia prokolagenu i osteokalcynuy nie wykazują różnic. Stężenia pirydynoliny (p<0,004) i dezoksypirydynoliny (p<0,02) u kobiet z osteoartrozą są znamiennie niższe w porównaniu z wartościami grupy kontrolnej.
Wnioski
1. Występowanie hyperprolaktynemii w zmianach zwyrodnieniowych trzonów kręgowych jest wskazaniem do stosowania środków dopaminergicznych w skojarzonym leczeniu osteoartrozy.
2. Brak korelacji liniowej między gęstością mineralną trzonów kręgów lędźwiowych a stężeniami pirydynoliny i dezoksypirydynoliny u kobiet z osteoartrozą sugeruje, że zaburzenia resorpcji nie są głównym czynnikiem patogennym tego schorzenia.
L01
THE CONCENTRATION OF FORMING AND RESORPTION MARKERS IN MENOPAUSAL PERIOD WOMEN WITH OSTEOARTROSIS CHANGES AT SPINAL VERTEBRAE
Stanosz M.,1 Myśliwiec L.,1 Stanosz S. 2
1 Department of Dental Surgery Pomeranian Academy of Medicine
2 Department of Menopause and Andropause Pomeranian Academy of Medicine
Keywords: osteoarthrosis, estrogens, prolactine, pirydynolin, dezoksypirydynolin
Introduction
Osteoartrosis is genetically determined disease, which develops on multisystem disease, spread on joint cartilage, overcartilage bone, synovitis and soft structures of the joint. Osteoartrosis is the most frequent disease in human being, which can conduct to invalid. 80% people after 50 years already suffer from osteoartrisis changes of the joint.
The aim of the work is the evaluation of relationship between mineral density of spinal vertebrae and pirydynolin and desoksypirydynolin concentration urine.
Material and methods
50 women were examined, aged 45-55 years old, in early, physiological postmenopausal period with negative disease problems. The women were enrolled in two groups in dependence of mineral density of spinal vertebrae. Group I, control, consisted of 24 women, aged 51,1±3,3 with physiological mineral density of spinal vertebrae. Group II, examined, consisted of 26 women, aged 50,4±6,3, which mineral density of spinal vertebrae was higher base on reference magnitude of the tomography Siemens Somoton Plus-4 Company, shown in mg/cm3.
The concentration of estradiol and prolaktyn evaluate radioimmunological bioMerieux method, estron isotope method, osteocalcyn immunoenzymatic Elisa method, procolagen isotope method, alkali bone phosphatase photometry method Chitachi. The concentration of total pirydynolin and dezoksypirydynolin at urine liquid chromatography method. Statistic analyses were performed using statistic packet Statistica Pl version 5 StatSoft company.
Results
In women with osteoartrosis the concentration of estradiol was decreased (p<0,04), prolaktyn was increased (p<0,01), concentration of gonadotropin and estron was the same in both groups. There was increase of alkali bone phosphatase (p<0,03), concentration of prokolagen and osteocalcyn are not changed. The concentration of pirydynolin (p<0,004) and dezoksypirydynolin (p<0,02) was increased in women with osteoartrosis in comparison to control group.
Conclusions
1. Hyperprolactynic problem is advisable to dopaminergic treatment in women with osteoatrisis syndrome of mineral density of spinal vertebrae.
2. There is no correlation between mineral density of spinal vertebrae and concentration of pirydynolin and dezoksypirydynolin in women with osteoartrosis, which suggested that resorption disease are not the main pathogenic factor of osteoartrosis disease.
Twój Magazyn Medyczny 2/2004 – Osteoporoza I
Artykuły w zeszycie:
1.
dr hab. med. Edward Czerwiński
Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Krakowskie Centrum Medyczne,
dr med. Robert Chrzan
Katedra Radiologii CM UJ
Współczesne techniki obrazowania osteoporozy
Current techniques of osteoporosis imaging
dr med. Błażej Męczekalski
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej Akademii Medycznej w Poznaniu
kierownik Katedry i Kliniki: prof. dr hab. med. Alina Warenik-Szymankiewicz
Menopauza i jej wpływ na osteoporozę
Menopause and its influence on the osteoporosis
Klinika Chorób Kobiecych, Wojskowy Instytut Medyczny MON
Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Włodzimierz Baranowski
Dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego: gen. bryg. prof. dr hab. med. Marek Maruszyński
Nowe możliwości farmakologicznego leczenia i profilaktyki osteoporozy
Prevention and treatment of osteoporosis – new pharmacological perspectives
dr med. Diana Jędrzejuk
Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii Akademii Medycznej we Wrocławiu
Kierownik: prof dr hab.med. Andrzej Milewicz
Osteoporoza wywołana glikokortykosteroidami
Corticosteroid-induced osteoporosis
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Akademii Medycznej w Warszawie,
Kierownik: Prof. dr hab. med. Andrzej Górecki
Zapobieganie osteoporozie
Osteoporosis prevention
prof. dr hab. med. Jacek Sieradzki
Katedra i Klinika Chorób Metabolicznych
Collegium Medicum Uniwersytet Jagielloński w Krakowie
kierownik: prof. dr. hab. med. Jacek Sieradzki
Osteoporoza w cukrzycy
Diabetic osteopenia
7.
dr hab. med. Marek Bolanowski
Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii
Akademii Medycznej im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
Kierownik: prof. dr hab. med. Andrzej Milewicz
Czynniki ryzyka osteoporozy
Osteoporosis’ risk factors
15-18.03.2006, Wiedeń, Austria
lek. med. Przemysław Borowy, lek. med. Jolanta Osieleniec
Medycyna po Dyplomie. Sympozjum: Osteoartrologia. Grudzień 2006
Pełny artykuł w załączniku