II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s163-164.

P19
BACK PAIN AND OSTEOPOROSIS

Povoroznyuk V. V., Orlyk T. V.

Department of Clinical Physiology and Pathology of Locomotor Apparatus, Institute of Gerontology AMS Ukraine, Kiev, Ukraine

Research was aimed at studying the peculiarities of vertebral pain syndrome and its influence on life quality in women with postmenopausal osteoporosis in relation to localization and vertebral bodies’ deformation types.
Object
353 women in postmenopausal period aged from 50 to 89 years were examined and divided into groups depending on localization and type of vertebral deformations. Research does not include the women with duration of postmenopausal period less then six months.
Methods
The questionnaire, X-ray of pectoral and lumbar spine in two projections, morphometry of vertebral analysis were used.
Results
Intensity of vertebral pain syndrome in women with osteoporosis and its complications depends on localization of deformed vertebrae. In pectoral spine intensity of pain syndrome (VAS) was higher in women with fractures of pectoral vertebrae (3,9±0,6 points, р<0,05) and vertebral fractures (pectoral and lumbar spine) of combined localization (3,7±1,1 points, р<0,05) compared with fractures present only in lumbar spine (2,7±0,7 points). In lumbar spine intensity of pain syndrome (VAS) was higher in women with fractures of combined localization (6,5±0,4 points, р<0,05) compared with fractures of vertebral bodies only in pectoral (4,8±0,6 points) or only in lumbar spine (5,1±0,6 points). According to questionnaire EvroQol-5D, Life Quality of women with fractures of only pectoral vertebrae was significantly lower (4,7±0,6 points, р<0,05) in contrast to women with fractures of lumbar spine vertebrae (5,9±0,4 points) or combined localization fractures (6,4±0,5 points). Life Quality and general condition, related to back pain caused by the osteoporosis, according to the questionnaire ECOS-16, in women with vertebral fractures of (52,3±6,2 and 53,8±2,4 points respectively, р>0,05) only pectoral or only lumbar spine did not differ significantly, while women with fractures of combined localization had a considerably lower life quality index (60,6±2,2 points, р<0,05). The most intense vertebral pain syndrome was observed in women with fractures of 3 vertebral bodies. The life quality indexes and daily activity were certainly higher in patients with fractures of three vertebral bodies in comparison with fractures present in 1-2 bodies or plural deformations.
The vertebral pain syndrome depends not only on amount and localization, but on presence of deformed vertebrae. Reliable aggravation of syndrome was explained by the presence of compression vertebral fractures in pectoral area (р<0,05), while in the lumbar spine there were no reliable distinctions related to the fracture occurrence. Life quality of the patients was more influenced by the presence of compression deformations (EvroQol-5D: 6,3±0,4 points – with compression, and 5,4±0,4 points – with wedge-shaped deformations, р<0,05; ECOS-16: 53,8±3,1 and 57,7±3,5 points respectively, р<0,05).
Conclusion
The vertebral pain syndrome is observed with all types of vertebral deformations; however, its intensity is most clearly expressed in patients with compression fractures. Reliable correlation exists between the occurrence of pain syndrome, life quality indexes on one hand, and incidence and intensity of deformations of pectoral spine on the other.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W62)

G. Labek, N. Böhler, V. Auersperg
Allgemeines offentliches Krankenhaus der Stadt Linz, Austria

W Oddziale Ortopedii Generalnego Szpitala w Linz (Austria) od grudnia 1993 r. implantowano sferyczne zatrzaskowe panewki Allofit z płaskim dnem. Implanty Allofit posiadają szorstką tytanową powierzchnię i oferowane są jako panewki pressfit i dowolne jako Allofit S z dodatkową śrubową fiksacją w przypadku defektów kostnych lub rewizji. .
W latach 1993 i 1994 wykonano 55 implantacji. Zgodnie z filozofią naszego Oddziału zastosowaliśmy także implanty bezcementowe w przypadku pacjentów w podeszłym wieku. Średnia wieku pierwszej grupy pacjentów wynosiła 74,7 lat w czasie zabiegu (19 – 88 lat). .
Wszyscy pacjenci byli uruchamiani w drugim dniu. W przypadku pacjentów, u których zastosowano implanty pressfit zezwolono na całkowite obciążanie, u pacjentów z osteoporozą i dodatkową fiksacją z użyciem śruby polecaliśmy 4 tygodniowe częściowe obciążanie. .
Wyniki kliniczne oceniono z wykorzystaniem klasyfikacji Harris Hip Score. Przedoperacynie średni wynik wynosił 45,8 punktów, 5 lat po zabiegu – 83,5 pkt. Średni zakres ruchomości w zgięciu wynosi 99,9 stopni. W badaniu radiologicznym nie stwierdziliśmy żadnych ruchów przekraczających 1 milimetr. Niewielka grupa pacjentów dodatkowo oceniana była przy wykorzystaniu procedury EBRA. Nie stwierdziliśmy żadnych postępujących radioprzeziernych linii jako wczesnego znaku obluzowania. U 2 (3,6%) pacjentów stwierdziliśmy zmniejszenie ilości tkanki kostnej pod postacią zgąbczenia, regionalna osteoliza nie została stwierdzona w żadnym przypadku. .
Jako miejscową komplikację stwierdziliśmy 1 zwichnięcie. Ten problem został rozwiązany przez zastosowanie unieruchomienia przez okres 12 tygodni z zastosowaniem stabilizatora. .
Podsumowując, stabilizacja pressfit z zastosowaniem tytanowej powierzchni w obrębie sferycznej panewki Allofit zabezpiecza pewną niezawodną fiksację nawet w kości osteoporotycznej. Średnioterminowe wyniki są bardzo dobre i obiecujące.

P15

TRABECULAR BONE SCORE AND BONE MINERAL DENSITY IN UKRAINIAN MEN WITH VERTEBRAL FRACTURES

Povoroznyuk V., Musiienko A., Dzerovych N.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine

Key words: trabecular bone score, bone mineral density, osteoporosis, fracture, men, age

Introduction. Traditionally BMD has been considered a major determinant of bone strength. However, it is shown that the bone strength and fracture risk depend on several parameters: macrogeometry of cortical bone, BMD, trabecular bone microarchitecture, bone microdamage, bone mineralization, and bone metabolism. Previous studies have found a significant decrease in the quality of trabecular bone of men while they’re ageing. Nevertheless, the trabecular bone score of the Ukrainian men with osteoporotic vertebral fractures has not yet been studied.

The aim of this study is to evaluate the trabecular bone score (TBS) and bone mineral density (BMD) in men with osteoporotic vertebral fractures.

Materials and methods. We’ve examined 243 men aged 30-89 years, divided according to the gerontologic classification: 30-44 yrs (n=46), 45-59 yrs (n=83), 60-74 yrs (n=86), 75-89 yrs (n=28). The basic group consists of 52 men with osteoporotic vertebral fractures in the anamnesis (mean age – 59.8±13.7 yrs; mean height – 1.73±6.98 m; mean weight – 79.0±14.9 kg) and control group – of 191 men without fractures (mean age – 57.4±13.7 yrs; mean height – 1.74±6.89 m; mean weight – 76.5±9.3 kg). The BMD of PA lumbar spine and proximal femur were measured by the DXA method (Prodigy, GEHC Lunar, Madison, WI, USA) and PA spine TBS were assessed by the TBS iNsight® software package installed on our DXA machine (Med-Imaps, Pessac, France).

Results. We have observed a significantly lower TBS (L₁-L₄) in the basic group (30-44 yrs – 1.083±0.187, 45-59 yrs – 1.025±0.248, 60-74 yrs – 1.084±0.170, 75-89 yrs – 0.951±0.170) as compared to the control group (30-44 yrs – 1.276±0.121, 45-59 yrs – 1.226±0.156, 60-74 yrs – 1.150±0.175, 75-89 yrs – 1.183±0.174); F = 1.56; p<0.001. We also found the lower BMD of lumbar spine in the basic group of patients – 30-44 yrs – 0.981±0.125 g/cm², 45-59 yrs – 1.028±0.184 g/cm², 60-74 yrs – 1.014±0.158 g/cm², 75-89 yrs – 0.970±0.183 g/cm² (F = 1.52; p<0.001) and of the proximal femur – 30-44 yrs – 0.854±0.149 g/cm², 45-59 yrs – 0.873±0.139 g/cm², 60-74 yrs – 0.823±0.136 g/cm², 75-89 yrs – 0.716±0.107 g/cm² (F = 1.10; p<0.001) compared to the control group.

Conclusion. Subjects with vertebral fractures have TBS and BMD parameters significantly lower than the healthy men.

P15

TRABECULAR BONE SCORE ORAZ GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI U MĘŻCZYZN NARODOWŚCI UKRAIŃSKIEJ ZE ZŁAMANIAMI KRĘGOSŁUPA

Povoroznyuk V., Musiienko A., Dzerovych N.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine

Słowa kluczowe: trabecular bone score, gęstość mineralna kości, osteoporoza, złamanie, mężczyźni, wiek

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 118

P15

EFFECT OF ZOLENDRONIC ACID IN TREATMENT OF POSTMENOPAUSAL OSTEOPOROSIS

Povoroznyuk V., Grygorieva N., Vaуda V., Balatska N., Dzerovych N., Klimovickii F.

Department of Clinical Physiology and Pathology of Locomotor Apparatus, Institute of Gerontology AMS Ukraine,

Ukrainian Scientific-Medical Centre for the Problems of Osteoporosis, Kyiv, Ukraine

Introduction. Zolendronic acid is a new bisphosphonate used for treatment of postmenopausal osteoporosis. We have based our findings on results of intravenous infusions of zoledronic acid in 252 cases, 61 of which – secondary.

Aim. To determine the efficacy and safety of intravenous infusions of zoledronic acid, and effects on vertebral pain, bone mineral density (BMD) in postmenopausal women with osteoporosis.

Object. 89 postmenopausal women with osteoporosis aged 50-79 years (average age – 65.3±0.8 years) were examined.

Methods. Evaluation of pain syndrome and life quality was made with questionnaires. BMD was determined with Dual-energy X-ray absorptiometer „Prodigy” (GE Medical systems). 5 mg of zoledronic acid (Aclasta, “Novartis”) was administrated by intravenous injection. During the complex treatment patients received 1 tablet of calcium combined medicine (Calcium – 500 mg, Vit. D – 400 IU) 2 times a day during 12 months. Examination was performed before and after three, six, nine and twelve months of treatment course.

Results. A reliable decrease of vertebral pain syndrome by visual analogue scale was observed after three months. The pain syndrome decreased and improvement of life quality during all period of treatment. The BMD of spine significantly after three (0.043±0.055 g/cm²; F=-7.5; p=0.0000), six (0.048±0.054 g/cm²; F=-7.2; p=0.0000), nine (0.073±0.051 g/cm²; F=-9.4; p=0.0000) and twelve (0.070±0.057 g/cm²; F=-8.5; p=0.0000) months. We did not find significant difference in patients depending on age (50-59, 60-69 and 70-79 years) and state of bone (osteoporosis or osteopenia).

Conclusion. Intravenous infusions of zoledronic acid (5 mg) were shown to be effectively increasing BMD, decreasing pronounced vertebral pain syndrome and improving life quality in postmenopausal women with osteoporosis.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 122

P23

VITAMIN D DEFICIENCY AND STRUCTURAL AND FUNCTIONAL STATE OF BONE TISSUE IN SCHOOLCHILDREN OF UKRAINE

Povoroznyuk V., Balatska N.

D.F. Chebotarev Institute of Gerontology NAMS, Ukraine

Keywords: vitamin D, bone mineral density, schoolchildren

Objectives. Vitamin D is an essential material in bone metabolism, and regulation of body minerals. Vitamin D deficiency has various causes, including limitations in sunlight exposure (type of clothing, sunscreen usage, indoor activity), seasonal geographic latitude and altitude, atmospheric pollution, diet, and aging.

Aim. The aim of the work was to determine the frequency of vitamin D deficiency among Ukrainian schoolchildren and it’s influence on bone mineral density.

Materials and methods. There were examined 304 children aged 10-18 years. The boys consisted 55.0%. The average age of boys was 12.9±0.2 and girls – 12.4±0.2 yr. old. The study was performed within two months – October and November 2011, to exclude the influence of seasonal factors on the level of 25(OH)D. Researches included ultrasound densitometry of calcaneus by SAHARA (Hologic), blood chemistry, 25(OH)D and intact parathyroid hormone (iPTH) in plasma were determined by Elecsys 2010. Also, it was evaluated the average content of calcium and vitamin D in the diet form the products consumption frequency questionnaire.

Results. Vitamin D deficiency was founded in 92.2% of schoolchildren, and vitamin D insufficiency was diagnosed in 6.1% of cases. Secondary hyperparathyroidism was verified in 0.9% of children. The average level of consumption of calcium and vitamin D in children was below recommended data, and consisted (Me 649 [488.7; 691.86]) mg/day for calcium and (Me 68.69 [58.45; 117.3]) IU/day for vitamin D. Children with vitamin D insufficiency had significantly higher data of structural and functional state of bone tissue in comparison with the data of pupils with severe deficiency of vitamin D: stiffness index 105.03±6.12 vs. 93.7±2.51% (p<0.02); BMD 0.574±0.024 vs. 0.528±0.019 (p<0.02) and speed of sound 1573.61±6.70 vs. 1557.2±5.41 (p<0.01).

Conclusions. High level of vitamin D deficiency (92.2%), secondary hyperparathyroidism (0.9%), low data of ultrasound densitometry in severe vitamin D deficient children make doctors to research the effective methods of treatment and prophylactics of revealed disorders.

P23

NIEDOBÓR WITAMINY D A STAN STRUKTURY I FUNKCJONALNOŚCI KOŚCI U DZIECI W WIEKU SZKOLNYM NA UKRAINIE

Povoroznyuk V., Balatska N.

D.F. Chebotarev Institute of Gerontology NAMS, Ukraine

Słowa kluczowe: witamina D, gęstość mineralna kości, dzieci szkolne

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s95.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s21.

P013
BŁĘDY POMIARU GĘSTOŚCI MINERALNEJ SZYJKI KOŚCI UDOWEJ METODĄ DEXA

E. Czerwiński, R.T. Kukiełka, M. Kasprzyk
Klinika Ortopedii CM UJ ul. Kopernika 19a, 31-501 Kraków

Ocena BMD bliższego odcinka kości udowej ma krytyczne znaczenie w diagnostyce i leczeniu osteoporozy. Pozwala na ocenę względnego i bezwzględnego ryzyka złamania szyjki kości udowej i złamań przezkrętarzowych i na tej podstawie upoważnia do rozpoczęcia leczenia.
Pomiaru dokonujemy w polach (ROI) bliższego odcinka uda: Neck, Troch, Ward, Shaft i Total. Warunkiem prawidłowego pomiaru jest ustawienie kończyny w dolnej w rotacji 150. Na wynik pomiaru w poszczególnych polach zainteresowania może mieć nieprawidłowe nieprawidłowe bądź wymuszone ustawienie kończyny, co często spotykamy w zmianach zwyrodnieniowych stawu biodrowego.
Celem pracy była ocena zmienności pomiarów gęstości mineralnej w bliższym odcinku kości udowej w zależności od rotacji kończyny dolnej oraz określenia błędu pomiędzy trzema doświadczonymi technikami.
Przebadano 14 osób przy użyciu aparatu DPX – IQ w wieku 46-72 lat, wykonując pomiary densytometryczne bliższego odcinka kości udowej w rotacji kończyny dolnej odpowiednio: wewnętrznej 150 (prawidłowej), rotacji 00 oraz rotacji zewnętrznej 150.
Stwierdzono zmienność pomiarów w poszczególnych polach w zależności od rotacji kończyny. Rotacja zewnętrzna 150 powoduje wzrost pomiaru w polu Neck o średnio 6%. Niższe wyniki uzyskano dla pola NECK w rotacji 00. Pozostałe pola również wykazały zmienność pomiaru w zależności od ustawienia rotacyjnego kończyny.
W zakresie pomiarów trzech operatorów przy repozycji pacjenta stwierdzono występowanie błędu pomiaru w różnych polach bliższego odcinka kości udowej od 1-6%, średnio 3%, największy w zakresie krętarza większego. Ocena gęstości mineralnej kości udowej daje dokładny i powtarzalny pomiar pod warunkiem prawidłowego ustawienia kończyny dolnej w rotacji wewnętrznej. Utrwalone ustawienie kończyny dolnej w rotacji zewnętrznej u chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi stawu biodrowego ma istotny wpływ na wynik pomiaru.

P013
ERRORS IN BONE MINERAL DENSITY MEASUREMENT BY THE DEXA METHOD
E. Czerwiński, R.T. Kukielka, M. Kasprzyk,
Department of Orthopaedics, Med. Coll. Jagiellonian University, 31-501 Krakow, ul. Kopernika 19, Poland

One of the most important examinations in the diagnosis of osteoporosis is densitometry of the proximal femur. This allows
for assessment of relative and absolute risk of neck and intertrochanteric fracture, and also is the basis for initiation of treatment.
Nevertheless, bone mineral density measurements in the proximal femur areas i.e. neck, trochanter, Ward’s triangle, shaft, and total may be disturbed by the incorrect or forced alignment of the extremity in zero or even external rotation, which is often the case in osteoarthritis of the hip. In order to obtain a satisfactory result it is a condition to align the lower extremity in a 15° rotation.
The aim of the study was to evaluate the variability in bone mineral density measurements of the proximal femur depending on the rotation of the lower extremity, and also to evaluate the measurement error depending on the technique used.
14 patients aged 46-72 years were examined on the DPX-IQ apparatus where densitometry of the proximal femur was done in 15° internal rotation (normal), zero rotation and 15° external rotation.
A variability of results was seen in all fields depending on the rotation of the extremity. External rotation of 15% gave a overestimation in the neck region of an average 6%. Lower results were seen in the neck at zero rotation. Other fields also showed variability depending on the rotation of the extremity.
During measurements carried out by three technicians whilst repositioning the patient a diagnostic error in differing areas of the proximal femur of 1-6% (av. 3%) was observed. The greatest error was observed in the area of the major trochanter.
Assessment of bone mineral density in the area of the proximal femur gives a precise and reproducible measurement under the condition that the extremity is properly aligned in internal rotation. A fixed positioning of the extremity in external rotation in patients with osteoarthritis of the hip significantly influences the results.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s143-144.

P21
CELIAKIA JAKO POTENCJALNIE ODWRACALNA PRZYCZYNA NISKIEJ GĘSTOŚCI KOSTNEJ U MŁODYCH KOBIET – PREZENTACJA TRZECH PRZYPADKÓW

Skowrońska-Jóźwiak E., Sewerynek E., Cyniak-Magierska A., Lewiński A.
Regionalny Ośrodek Menopauzy i Osteoporozy w Łodzi
Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Słowa kluczowe: celiakia, hipokalcemia, gęstość mineralna kości, leczenie

Wstęp
Celiakia doprowadza do hipokalcemii, wtórnej nadczynności przytarczyc oraz osteomalacji wskutek zaburzeń wchłaniania wapnia i witaminy D3. Klinicznie stan ten charakteryzuje się dolegliwościami bólowymi ze strony układu kostnego oraz osłabieniem mięśni proksymalnych. Jednak w dobie rozpowszechnienia densytomerii często przyczyną kontaktu ze specjalistą jest nieprawidłowy densytogram.
Pacjenci
Trzy młode kobiety (średni wiek 24,3 lat), zgłosiły się do Poradni Osteoporozy z bólami kostno-mięśniowymi oraz z wynikami wskazującymi na densytometryczne cechy osteoporozy (średnie BMD L2-L4 0,534g/cm2, średnie Z-score –4,4, średnie T-score –4,4).
Wstępnie zebrany wcześniejszy wywiad nie wskazywał na żadne przewlekłe choroby, złamania, ani jakąkolwiek długotrwałą terapię. W badaniu klinicznym zwracał uwagę niski wzrost i drobna budowa ciała (BMI <19 kg/m2) oraz dodatnie objawy Chwostka i Trousseau.
W badaniach laboratoryjnych stwierdzono wybitną hipokalcemię i hipokalciurię (średnie stężenie wapnia całkowitego 1,53 mmol/L; przy normie: 2,2-2,55 mmol/L, średnie dobowe wydalanie wapnia 0,36 mmol/24 h przy normie: 2,5-6,25 mmol/24h), stężenia fosforanów w surowicy obniżone lub na dolnej granicy normy (0,89 mmol/L norma: 0,87-1,45 mmol/L), obniżone stężenie cholesterolu (średnie stężenie 83 mg/dL, przy normie 140-200 mg/dL) oraz tendencję do anemizacji (średnie stężenie Hb 10,2 g/L), u jednej chorej także wydłużenie czasu krzepnięcia. Ponadto występowały znamienne podwyższenie stężenia fosfatazy alkalicznej (średnie stężenie 540 IU/L, norma 42-141 IU/L) i podwyższone stężenie PTH (średnie stężenie 420 pg/mL; norma 15-65 pg/mL). Stężenia mocznika, kreatyniny i magnezu były prawidłowe. U wszystkich pacjentek przeprowadzono diagnostykę w kierunku zespołu złego wchłaniania. U dwóch pacjentek wykonano gastroskopię z pobraniem wycinka z dwunastnicy i stwierdzono zanik kosmków jelitowych. Wykazano podwyższone stężenia przeciwciał antygliadynowych, antyendomysialnych oraz transglutaminazy tkankowej. Jedna z pacjentek była w 14 tyg. ciąży, czego nie ujawniała. Pogłębiony wywiad z rodziną ujawnił u tej chorej wykrycie celiakii w dzieciństwie. Jednak od stosowania zaleconej diety odstąpiła przed wielu laty.
Leczenie
U wszystkich pacjentek zastosowano dietę bezglutenową, preparaty wapnia i alfadiol.
Efekt terapii
Zaobserwowano wyraźną poprawę u dwóch pacjentek, które zastosowały się do wskazań lekarskich. Uzyskano u nich normalizację stężenia wapnia, fosfatazy zasadowej i PTH. Kontrolne badanie densytometryczne powtórzone po 18 m-cach wskazywało na całkowite ustąpienie zmian kostnych.
Natomiast jedna z pacjentek nie stosowała żadnego elementu wytyczonej terapii, ani nie kontaktowała się z lekarzem. Pacjentka ta była przez nas konsultowana kiedy zgłosiła się do porodu, wówczas nadal utrzymywała się hipokalcemia. Należy podkreślić, że biochemiczne cechy wtórnej nadczynności przytarczyc stwierdzono również u noworodka.
Wnioski
1. W przypadku stwierdzenia niskiej masy kostnej u osób młodych należy wykluczyć zespół złego wchłaniania.
2. Densytometria nie pozwala precyzyjnie zróżnicować osteoporozy i osteomalacji.
3. Celiakia jest potencjalnie odwracalną przyczyną obniżonej masy kostnej.
4. Efekt leczenia zależy głównie od stosowania się pacjenta do wskazań lekarskich.

P21
COELIAC DISEASE AS POTENTIAL REVESIBLE CAUSE OF LOW MINERAL BONE DENSITY IN YOUNG WOMEN – PRESENTATION OF THREE CASES

Skowrońska-Jóźwiak E., Sewerynek E., Cyniak-Magierska A., Lewiński A.
Regional Centre of Osteoporosis and Menopause. Department of Endocrinology & Metabolic Diseases, The Medical University of Lodz, Poland

Keywords: treatment, BMD, hypocalcaemia

Introduction
Coeliac disease leads to hypocalcaemia, secondary hyperparathyreoidism and osteomalacia as a consequence of Calcium and vitamin D malabsorbtion. Clinical manifestations include bone pain and proximal muscle weakness. Now, when densitometry is available, incorrect result of densitometry prompts specialist referral.
Presentation
Three young women (mean age 24,3 years) were admitted with bone and muscular pain and densitometric signs of low bone mass (mean BMD L2-L4 0,534g/cm2, mean Z-score –4,4; mean T-score –4,4). There was no past history of fractures, other severe diseases or any longstanding therapy that might have affected bone density. There was no family history of osteoporosis.
Examination revealed patients with short stature, low BMI <19 kg/m2, positive Chvostek`s and Trousseau signs.
Investigations
We found low plasma and urine Calcium (mean serum calcium level 1,53 mmol/L; ref. range: 2,2 –2,55; mean urinary calcium 0,36 mmol/24 h; ref. range 2,5-6,25 mmol/24h), low Albumin Adjusted Ca 0,9 mmol/L (mean concentaration 1,2-1,32 mmol/L) , low concentration PO4 (mean level 0,89 mmol/L; ref. range: 0,87 – 1,45 mmol/L), low total cholesterol 98 mg/dL (140-200), and decreased concentration of Hb 10,7 g/dL. Significantly increased levels of alkaline phosphatase (mean level 540 IU/L, ref. range 42-141 IU/L and PTH (mean level 420 pg/mL; ref. range 15-65 pg/mL) were observed. Serum concentrations of Mg, Urea and Creatinine were normal.
In two patients gastroscopy and small-bowel biopsy demonstrated villous atrophy. Raised titres of antigliadin and antiendomysial antibodies were consistent with coeliac disease.
One patient, despite initial denial, was found to be pregnant (14 weeks of gestation). Detailed discussion with her family revealed past history of coeliac disease, but treatment of this condition was abandoned in childhood.
Treatment
Gluten-free diet and Alpha-calcidiol together with Calcium supplements (as Calcium Carbonate) were applied.
Further Progress
Two out of three patients were compliant with prescribed treatment. In these patients we noticed normalisation of Calcium, alkaline phosphatase and PTH levels. Densitomerty assessed 18 month later returned to normal. The third (pregnant) patient failed to comply with treatment. When assessed immediately prior to delivery, she was still hypocalcaemic and had raised PTH. At 39 weeks of gestation she delivered an infant with severe hypocalcaemia.
Conclusions
1. In young persons with low bone mass malabsorption syndromes should be excluded.
2. Densitometry does not allow for precise differentiation between osteoporosis and osteomalacia.
3. Coeliac disease is a potentially reversible cause of low bone mineral density in young people.
4. Effect of treatment is highly dependent on patient’s compliance.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s164.

P20
EVALUATION QUALITY OF LIFE IN POST-MENOPAUSAL OSTEOPOROSIS WOMAN WITH ARTHRITIS OF KNEE

Popovic B.1, Milenovic N.1, Devecerski G.2, Vasic B.1

1 Institute for Rheumatology, High School of Medicine, University of Novi Sad, Serbia
2 Clinic for Medical Rehabilitation, High School of Medicine, University of Novi Sad, Serbia

Key words: osteoporosis, arthritis of knee, quality if life, postmenopausal woman

Introduction
Arthritis of the knee is one specific disease which demand specific way of living which is connected with limitation of movement and some level of physical inactivity which is result as nature of disease. This specific way of living may lead to reduced Bone Mineral Density (BMD) and osteoporoses changes which may influenced on quality of life.
Aim
The aim of study was to establish how reduction of BMD and osteoporosis changes influence on evaluation quality of life in postmenopausal woman with arthritis of knee.
Material and methods
We examined 72 post-menopausal women age 63.2 (40-75) who were in post-menopause more than 12 months. All patients had arthritis of knee which was verified and now in grade II and III of Kellgren & Lawrence radiographic scale. Analysis of BMD was performed with „Sahara” ultrasound osteodesitometry and all patients had T score more than -2.5. We used EQ5D scale for evaluation quality of life.
Results
Average body mass was 77.43 kg (45.5-106.5) and body height was 1.60 cm (1.44-1.75) which was indicated that our patient was globally short female. Average BMI was 32.67 kg/m2 which indicate that we had patient with obesity grade I, but there was no statistically significant correlation between obesity and self evaluation of disease, although obesity can reduce daily activity. We found that the 97.1% of our patient had some problem with mobility. Also 67,7% indicate that had some problem with self-care (washing and dressing) activity but they were able to perform this by themselves. We found that 85.3% had no problem with performing their usual activities as housework, family and leisure work. 85.3% of patients reported moderate pain and discomfort and 79.4% reported moderate anxiety and depression. Patients self evaluated their state of health with average value on 56.82. We only found statistically significant correlation (r= 0.465; p=0.006) between self care and self-evaluation which can indicate that that washing and dressing can be main problem for patients which can has the influence on negative evaluation of their state oh health.
Conclusion
Result of self-report of health osteoporosis female with arthritis of knee can indicate not good condition their state of health and at the same time „open the door” for important acting on the field to improve their quality of life.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W48

Wojciech Twardosz, Wiesław Tondel
Klinika Chirurgii Urazowej II Katedry Chirurgii Ogólnej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Klinika Chirurgii Urazowej 61 – 848 Poznań ul. Długa ½

Uważa się, że wyniki leczenia złamań bliższej nasady kości piszczelowej, rozwój zmian zniekształcających w stawie kolanowym, zależą w równej mierze od rozległości pierwotnego urazu i od przyjętego sposobu postępowania leczniczego. .
W latach 1989 – 1998 leczono w ośrodku autorów 52 chorych (56 złamań) ze złamaniami śródstawowymi bliższej nasady kości piszczelowej w przedziale wieku 25 – 76 lat. W 40 przypadkach stwierdzano złamanie pojedynczego kłykcia piszczeli – w 28 kłykcia bocznego, w 12 przyśrodkowego, w 16 przypadkach złamanie obu kłykci. Do leczenia operacyjnego zakwalifikowano 45 chorych, zabieg wykonywano w okresie wczesnym między 5 a 7 dniem od urazu. W 15 przypadkach wykonano stabilne wewnętrzne zespolenie odłamów płytą kątową nastawiając powierzchnie stawowe pod kontrolą wzroku. Zespolenie gąbczastymi śrubami kaniulizowanymi wykonano w 18 przypadkach, pięciokrotnie złamanie kłykcie stabilizowano pętlą drucianą. Uzupełnieniem tego sposobu leczenia operacyjnego było zawsze odciążenie kończyny wyciągiem bezpośrednim i wczesne ruchy bierne i czynne w kolanie. W 8 przypadkach złamań izolowanych kłykcia bocznego ( 5 ) i przyśrodkowego ( 3 ) z wgnieceniem powierzchni stawowej repozycję złamania z uzupełnieniem ubytku autogennym przeszczepem kości wykonano pod kontrolą artroskopu. .
Wyniki odległe ( średnio od zabiegu 4 lata ) po operacyjnym leczeniu złamań pojedynczych kłykci kości piszczelowej w ponad 75 % oceniono jako bardzo dobre i dobre, przy czym w 20 przypadkach, gdzie wynik uznano za bardzo dobry w kontrolnym badaniu radiologicznym występowały zmiany w postaci zwężenia szpary stawowej, nieznacznego zagięcia osi długiej kończyny. Na 45 operowanych u 22 chorych stwierdzano towarzyszące obrażenia wewnątrzstawowe. Na podstawie własnego doświadczenia autorzy uważają, że rozległa ekspozycja odłamów przy zespalaniu płytą AO obarczona jest największym odsetkiem powikłań. Leczenie złamań z pomocą techniki artroskopowej, stosowanej obecnie w ośrodku autorów jako postępowanie z wyboru, jest mało inwazyjną techniką operacyjną pozwalającą na równoczesne rozpoznanie i leczenie towarzyszących uszkodzeń wewnątrzstawowych kolana.

P16

INFLUENCE OF VERTEBRAL DEFORMATION ON THE VERTEBRAL PAIN SYNDROME

Povoroznyuk V., Orlyk T.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine

Key words: vertebral pain syndrome, vertebral parameters, women

The aim of our study is to investigate the relation between the intensity of pain in the thoracic and lumbar spine and morphometric parameters of vertebrae in postmenopausal women.

Object. We have examined 250 postmenopausal women aged 50-79 years divided into two groups: 171 women without vertebral deformations and 79 women with confirmed vertebral fractures. The duration of pain syndrome after fracture was over 6 months.

Methods. The presence and intensity of pain syndrome in the thoracic and lumbar spine were assessed using a visual analog scale (VAS). Morphometric analysis of the vertebral parameters was carried out using the VFA software of the dual-energy X-ray densitometer «Prodigy» (GE Medical systems, Lunar, model 8743, 2005).

Results. The intensity of pain syndrome in the lumbar spine significantly correlates with L1 vertebral indices: A/P (r=-0.37, p=0.01) and M/P (r=-0.29, p=0.03) in women with normal BMD. The intensity of pain in the thoracic region correlates with Th10 vertebral indices: A/P (r=-0.45, p=0.0004) and M/P (r=-0.35, p=0.01) in women with osteopenia. We have not determined any significant relationship between the level of back pain and vertebral body size index in women with osteoporosis and without vertebral fractures.

In 11% patients with confirmed wedge and compression vertebral fractures chronic pain syndrome is absent, and the presence of other fractures does not increase the frequency of back pain syndrome (14%).

The presence of vertebral fractures significantly increases the risk of pain in the thoracic spine (RR=1.32; 95% CI: 1.09-1.60, p= 0.004).

In patients with vertebral fractures the intensity of pain in the thoracic spine significantly correlates with indices of Th11-Th12vertebrae, and relates to the number and localization of vertebral fractures. The level of pain in the lumbar region does not depend on the location and number of damaged vertebrae.

Conclusion. In postmenopausal women without osteoporosis and vertebral fractures level of pain may be associated with initial vertebral deformation, limiting the spine transition zone. The presence of vertebral fractures increases the risk of pain syndrome in the thoracic region depending on the location and number of damaged vertebrae.

P16

WPŁYW DEFORMACJI KRĘGOSŁUPA NA ZESPOŁY BÓLOWE KRĘGOSŁUPA 

Povoroznyuk V., Orlyk T.

D.F. Chebotarev Institute of gerontology NAMS Ukraine, Kyiv, Ukraine

Słowa kluczowe: zespół bólowy kręgosłupa, parametry kręgów, kobiety

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 118-119

P16

KWASY AMINOMETYLENOBISFOSFONOWE – SYNTEZA I ZASTOSOWANIE W LECZENIU OSTEOPOROZY

Chmielewska E.¹, Kafarski P. ¹, Wietrzyk J. ²

¹Politechnika Wrocławska Wydział Chemiczny Zakład Chemii Bioorganicznej

²Instytut Immunologii i Terapii Doświadczlanej Polskiej Akademii Nauk Zakład Onkologii Doświadczalnej

Słowa kluczowe: kwasy aminometylenobisfosfonowe, osteoporoza, leczenie

Wstęp. Bisfosfoniany stanowią ważną klasę związków chemicznych, które znalazły zastosowanie w leczeniu chorób związanych z upośledzeniem metabolizmu wapnia, takich jak m in. choroba Pageta, osteoporoza, szpiczak, osteoliza połączona z hiperkalcemią złośliwą, ponieważ wykazują duże powinowactwo do wapnia i dlatego odkładają się w kościach. Bisfosfoniany stanowią najważniejszą grupę leków antyresorpcyjnych. Ulegają adsorpcji na kryształach hydroksyapatytu, co jest powodem ich długiego okresu półtrwania w kościach. Nie opisano jednak w związku z tym żadnego długotrwałego, niepożądanego efektu. Działanie bisfosfonianów polega na inhibicji syntetazy pirofosforany farnezylu. Na powierzchniach resorpcyjnych bisfosfoniany hamują czynność osteoklastów. Mimo iż dokładny molekularny mechanizm działania bisfosfonianów nie został w pełni poznany sadzi się, że bisfosfoniany mogą bezpośrednio oddziaływać na dojrzałe osteoklasty hamując ich aktywność resorpcyjną na skutek zaburzeń w ich ultrastrukturze. Bisfosfoniany, oddziałując bezpośrednio na osteoklasty lub też pośrednio przez hamowanie osteoklastogenezy, nie tylko hamują resorpcję tkanki kostnej, lecz także działając na osteoblasty mogą pobudzać kościotworzenie przyspieszając apoptozę osteoklastów. Bisfosfoniany hamuja proliferację i zmniejszają procent obumierania komórek makrofagowych w testach in vitro. Pokazano, że efekt działania aminometylenobisfosfonianów na komórki makrofagowe polega na indukcji apoptozy.

Cel. Celem pracy jest synteza nowych N-modyfikowanych pochodnych kwasu aminometylenobisfosfonowego o ukierunkowanych właściwościach fizykochemicznych i aktywności biologicznej, analogów inkadronianu jako potencjalnych leków przeciw osteoporozie, a także badania nad aktywnością cytotoksyczną bisfosfonianów osteogennych wobec linii mysich komórek makrofagopodobnych (J774E). Mysia linia makrofagopodobna J774 używana do testu jest szeroko stosowana linią do zinterpretowania aktywności bisfosfonianów.

Materiał i metody. Struktura przestrzenna łańcucha bocznego R2 wyznacza komórkowy wpływ bisfosfonianów i ich względną skuteczność jako inhibitorów resorpcji kości. Działanie bisfosfonianów zależy między innymi od rodzaju rodników przy węglu kwasu bisfosfonowego, długości łańcuchów alifatycznych oraz podstawników w łańcuchach bocznych. Każdy bisfosfonian posiada swój własny profil aktywności, zdeterminowany przez indywidualne właściwości łańcucha bocznego. Reakcja syntezy aminometylenobisfosfonianów polega na trzy-składnikowej reakcji kondensacji pomiędzy aminą I- lub II-rzędową, ortomrówczanem trietylowym i fosforynem dietylowym. Reakcja nie wymaga użycia silnie toksycznych reagentów. Surowe estry aminometylenobisfosfonianów poddaje się hydrolizie kwasem solnym otrzymując odpowiednie kwasy aminometylenobisfosfonowe. Badania skryningowe aktywności bisfosfonianów wykonano przy użyciu testu MTT, mierzącego zahamowanie proliferacji komórek docelowych w 72-godzinnej hodowli in vitro. W badaniach zastosowano mysią makrofagopodobną linie komórkową (J774E). Jako kontrolę zastosowano inkadronian w takich samych stężeniach jak badane związki. Wyniki doświadczeń w postaci ID50 (dawka powodująca zahamowanie proliferacji 50% populacji komórek nowotworowych) oraz procentu zahamowania proliferacji wyznaczono dla każdego związku. Wartości IC50 wyznaczono na podstawie trzech niezależnych eksperymentów.

Wyniki. Zsyntetyzowaliśmy ponad sto aminometylenobisfosfonianów o zróżnicowanej strukturze i zbadaliśmy ich aktywność antyproliferacyjną na mysich makrofagach (linia J774). W teście MTT wybrano związki o najwyższej aktywności. Aktywność wielu jest wyższa niż inkadronianu stosowanego jako związek referencyjny. Wiele aminometylenobisfosfonianów wykazywało aktywność zbliżoną do inkadronianu, a niektóre nie wykazywały aktywności niezbędnej do określenia wartości ID50 w zastosowanych stężeniach. Obecnie trwają badania wybranych bisfosfonianów na proces kościotworzenia u owiec.

Wnioski. Obecnie w farmakologicznym leczeniu osteoporozy najwięcej uwagi poświęca się lekom o właściwościach antyresorpcyjnych, głównie bisfosfonianom. Udało się zsyntezować kwasy aminometylenobisfosfonowe o interesujących właściwościach antyosteoporotycznych. Zostały one skierowane do badań biologicznych w leczeniu indukowanej osteoporozy u owiec. Uzyskane wyniki badań in vivo są zadowalające.

P16

AMINOMETHYLENEBISPHOSPHONIC ACIDS – SYNTHESIS AND THEIR ACTIVITY IN TREATMENT OF OSTEOPOROSIS

Chmielewska E.¹, Kafarski P. ¹, Wietrzyk J. ²

¹Politechnika Wrocławska Wydział Chemiczny Zakład Chemii Bioorganicznej

²Instytut Immunologii i Terapii Doświadczlanej Polskiej Akademii Nauk Zakład Onkologii Doświadczalnej

Keywords: aminomethylenebisphosphonic acids, osteoporosis, treatment

Objectives. Bisphosphonates are an important class of drug molecules, used to treat osteoporosis, Paget’s disease, and hypercalcemia due to malignancy because they are powerful inhibitors of bone resorption. Bisphosphonates have become the most important class of antiresorptive drugs, not only for the treatment of Paget’s disease, but also for other diseases that involve excessive osteoclast-mediated bone resorption, such as tumor-induced osteolysis and hypercalcemia and osteoporosis. They act by inhibiting the enzyme farnesyl diphosphate synthase. Despite this, the molecular mode of their action is still not clear. There is substantial evidence that BPs can have a direct effect on osteoclasts by mechanisms that may lead to osteoclast cell death by apoptosis. BPs can also inhibit proliferation and cause cell death in macrophages in vitro. There is shown that the toxic effect of BPs on macrophages is also due to the induction of apoptotic, rather than necrotic, cell death.

Aim. The aim of our studies is synthesis the aminomethylenebisphosphonic acids, analogs of incadronate, as potential antiosteoporosis drugs. The aim of these studies is the preselection in vitro of BPs in the model cell line to choose potent compounds. The mouse macrophage-like cell line J774 used in this study is a convenient model to identify the activity of BPs.

Materials and methods. Although the structure of the R2 side chain is the major determinant of antiresorptive potency, both phosphonate groups are also required for the drugs to be active. The simplest procedure for preparation of aminomethylenebisphosphonates relays on three-component reaction between primary or secondary amine, triethyl orthoformate and diethyl phosphite, followed by acid hydrolysis. The in vitro cytotoxic effect of all agents was examined after 72-hours of exposure of the cultured cells to varying concentrations of the tested compounds, using the MTT assay. The in vitro results were presented in terms of inhibitory concentration 50% (IC50) values. The IC50 is the concentration of tested agent, which inhibits the proliferation of 50% of the cancer cell population. Average IC50 values for each preparation were calculated using data from three independent experiments.

Results. We synthesized above hundred aminomethylenebisphosphonates with structural variety and tested their antiproliferative activity on the mouse macrophages cell line J774.We choose the most potent compounds selected in this examination. Its activity is higher that that of referential compound incadronate. Some compounds have the best profile of activity (inhibition of proliferation observed in dose-dependent manner).There are also many compounds with similar activity to that of incadronian Now we are testing the most active compounds in vivo.

Conclusions. Nowadays in pharmacotherapy of osteoporosis the most common are antiresorptive drugs, mainly bisphosphonates.

We synthesised the aminomethylenebisphosphonic acidssuccessfully and they have interesting antiosteoporosis activity. The most active bisphosphonates were tested.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 122-123

P24

JAKOŚĆ KOŚCI U DZIECI ŁÓDZKICH W WIEKU SZKOLNYM OKREŚLONA NA PODSTAWIE PARAMETRÓW BADANIA ULTRADŹWIĘKOWEGO

Golec J., Karalus J., Rychłowska E., Woźniak E., Chlebna-Sokół D.

Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

Słowa kluczowe: badanie ultradźwiękowe kości, jakość kości, dzieci

Wstęp. Obiektywna ocena struktury i jakości kości u dzieci jest trudna ze względu na zwiększanie się wymiarów szkieletu w okresie przyspieszonego wzrastania i dojrzewania. Rozwój masy kostnej i kształtowanie się dojrzałej tkanki kostnej zależą od czynników genetycznych jak i środowiskowych, takich jak: dieta, aktywność fizyczna czy oddziaływanie chorób przewlekłych. Na większość z wymienionych czynników środowiskowych można więc wpływać poprzez działania profilaktyczne wwieku rozwojowym.

Cel. Badania mają na celu ocenę jakości kości oraz jej uwarunkowań.

Materiał i metody. Do badań włączono 155 zdrowych dzieci w wieku 10-15 lat mieszkających w Łodzi. U każdego dziecka przeprowadzono badanie ankietowe metodą bezpośrednią oraz badanie lekarskie i badanie ultradźwiękowe kości.

Wyniki. Dzieci podzielono na 2 podgrupy: I: z prawidłowymi parametrami badania ultradźwiękowego kości oraz podgrupę II: z obniżonymi wartościami tych parametrów Wykazano że dzieci z podgrupy II charakteryzowały się młodszym wiekiem i niższą wysokością ciała. Natomiast nie było takiej zależności w przypadku masy ciała. Stwierdzono też wyższą częstość występowania złamań i obecności dolegliwości bólowych kości u dzieci z obniżonymi wskaźnikami badania ultradźwiękowego kości w porównaniu z dziećmi z prawidłową jakością kości. Natomiast istotna statystycznie zależność pomiędzy wybranymi parametrami badania ultradźwiękowego kości a aktywnością fosfatazy zasadowej w surowicy występowała u wszystkich badanych dzieci.

Wnioski. 1. Badanie ultradźwiękowe okazało się przydatnym testem w wykrywaniu obniżonej jakości kości u dzieci w wieku szkolnym.

2. Spośród wskaźników rozwoju somatycznego wysokość ciała wykazuje największy wpływ na kształtowanie się parametrów określających jakość kości.

3. Rozpoznanie obniżonych wartości parametrów badania ultradźwiękowego kości u prawie połowy badanych dzieci stanowi ważny argument do upowszechnienia tego rodzaju badań w okresie pokwitania.

4. Gorsza jakość kości w okresie intensywnego wzrastania, która może przyczynić się do wystąpienia chorób metabolicznych kości w dalszych latach życia, jest istotnym wskazaniem do podjęcia odpowiednich działań prewencyjnych już we wczesnym dzieciństwie.

Praca częściowo finansowana z Grantu Urzędu Miasta Łodzi Nr 166/08/2011 oraz z funduszy działalności statutowej Kliniki Nr 503/1-090-02/503-01.

P24

BONE QUALITY IN SCHOOL-AGED CHILDREN FROM LODZ BASED ON PARAMETERS OF ULTRASOUND EXAMINATION

Golec J., Karalus J., Rychłowska E., Woźniak E., Chlebna-Sokół D.

Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

Keywords: bone quality, ultrasound examination of the bones, children

Objectives. An objective assessment of the structure and quality of the bone in children is difficult due to the increase in size during the period of accelerated skeletal growth and maturation. Bone development and formation of mature bone tissue depend on genetic factors as well as environmental issues such as diet, physical activity and the impact of chronic diseases. For most of these environmental factors can be so influenced by preventive measures in childhood.

Aim. The research is undertaken in children to assess bone quality and its determinants.

Materials and methods. The study included 155 healthy children aged 10-15 years living in Lodz. In each child, physical examination, ultrasound bone examination and questionnaire were carried out.

Results. Children were divided into 2 groups: I: with normal bone ultrasound parameters and subgroup II: the discounted values of these parameters has been shown that children from group II were characterized by a younger age and lower body height. However, there was no dependence of the body weight. It was also a higher incidence of fractures, and the presence of bone pain in children with reduced rates of bone ultrasound exam compared with children with normal bone quality. It was also a statistically significant correlation between selected parameters of ultrasound and bone alkaline phosphatase in serum in all of the children.

Conclusions. 1 Ultrasound has proved to be a useful test in detecting impaired bone quality in children of school age.

2. Among the indicators of the development of somatic body height has the greatest impact on the parameters that determine the quality of the bone.

3 Recognition of the value of reduced bone ultrasound parameters in almost half of the children is an important argument for this kind of research at puberty.

4 Worse quality of bone in the period of intensive growth, which can lead to metabolic bone diseases in later years of life, is an important indication to take appropriate preventive measures in early childhood.

The study was partially founded by grant from City Council of Lodz Nr 166/08/2011 and statutory resources no. 503/1-090-02/503-01

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s96.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s20-21.

P014
NAJCZĘŚCIEJ SPOTYKANE BŁĘDY W DIAGNOSTYCE DENSYTOMETRYCZNEJ OSTEOPOROZY
Marek Kaleta, Tadeusz Szymon Gaździk, Krzysztof Wójcik, Sławomir Wroński

Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śl.AM w Katowicach
Adres korespondencyjny 1-go autora: ul. Woźniaka 57/13, 41-902 BYTOM

Na podstawie przeglądu piśmiennictwa światowego można przyjąć, że przy dzisiejszym stanie wiedzy, możliwościach technicznych aparatury oraz dostępności badania najbardziej przydatne do oceny metabolizmu kostnego, szczególnie diagnostyki osteoporozy, jest rentgenowskie badanie densytometryczne podwójnej energii (DEXA). Metoda ta nie jest jednak pozbawiona błędów, obciążających końcowy wynik pomiaru. Opierając się głównie na własnych doświadczeniach, przedstawiono najczęściej spotykane błędy techniki densytometrycznej. W badaniach korzystano z aparatury pomiarowej firmy Lunar Corpoartion o nazwie DPX-L. Błędy badania densytometrycznego podzielono na trzy grupy: – wynikające ze strony obiektu badanego, – analizy densytometrycznej, – inne błędy. W pierwszej grupie uwzględniono czynniki, zarówno zawyżające (+), jak i zaniżające (-) końcowy wynik badania: zmiany zwyrodnieniowe (+), skoliozę (+), obecność ciał obcych np. metal (-), stan po złamaniu (+), obecność struktur patologicznych (+ lub -), złamania osteoporotyczne (+) oraz nieprawidłowe ułożenie obiektu badanego (+ lub -). Do błędów analizy zaliczono: nieprawidłowo wprowadzone dane dotyczące wieku, wzrostu i masy ciała (mające wpływ na wartości Z-score), pomyłki dotyczące płci (powodujące zafałszowanie T-score oraz Z-score) oraz nieprawidłowo ustalone pola pomiarowe. Inne błędy badania densytometrycznego to: niewykalibrowana lub nieprawidłowo wykalibrowana aparatura pomiarowa oraz błędy programu komputerowego. Poszczególne błędy powodowały zafałszowanie wyników badań, sięgające od 1% do 37%. Zsumowanie się kilku ww. błędów zmieniało dokładność badania nawet o ponad 100%. Największą niedokładnością obciążone było badanie odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Powtarzalność wyników aparatury DEXA (określana w specyfikacji aparaturowej) waha się, dla poszczególnych odcinków szkieletu od 0,9 do 2,5% współczynnika zmienności, a dokładność od 3 do 5%. Wynika z tego, że zachowując jak najściślejsze zasady wykonywania badań możemy uzyskać błąd pomiaru wynoszący klika procent. Na ostateczny wynik pomiaru rzutują również błędy wykonania i interpretacji, zaliczone do trzech ww. grup. Uważamy, że badanie DEXA jest doskonałym badaniem w diagnostyce osteoporozy (w ocenie statycznej kości). Natomiast jego wartość maleje w monitorowaniu zmian dynamicznych tkanki kostnej (np. w ocenie skuteczności leczenia), nawet w jedno lub dwu letnich odstępach czasowych.

P014
ERRORS MOST OFTEN OBSERVED IN DENSITOMETRIC DIAGNOSIS OF OSTEOPOROSIS
Marek Kaleta, Tadeusz Szymon Gazdzik, Krzysztof Wojcik, Slawomir Wronski,

Orthopaedics Clinic of Silesian Medical Academy in Katowice, Poland

On the basis of the literature it can be assumed that the most useful in diagnosis of bone metabolic disturbances in osteo¬porosis is dual energy X-ray absorptiometry /DEXA/. This diagnostic procedure promoted by established knowledge is easily accessible and is performed with aid of very sophisticated and efficient equipment. Unfortunately, it is not free of errors which may affect the final results of the study.
Generally, on the basis of our own experience the most often observed errors in diagnostic densitometric techniques were presented. In the study the DPX-L apparatus of the Lunar Corporation was used.
The errors were divided into three groups. The first group included those depended on the investigated object. The next depended on the process of data analysis and the last included errors caused by other factors. In the first group we took into account factors which could increase (+) or decrease (-) the final outcome as: degenerative changes (+), scoliosis (+), the presence of foreign bodies such as metal (-), healed fracture (+), presence of pathological structures (+ or -), osteoporotic fractures (+) and incorrect placing of the investigated object on the table (+ or -). Errors of data analysis included incorrect age, height, and body mass which influenced the Z-score index, those referring to the patients sex affecting T-score and Z-score indices and incorrect setting of the investigated areas. Other errors of the densitometric technique included lack of or improper calibration of the measuring apparatus and computer program errors.
Particular errors were responsible for result falsification between 1 and 37%. An accumulation a few errors changed the accuracy of the study to even above 100 percent. These errors were most often observed in the study of the lumbar region of the spine. The DEXA apparatus results repeatability /stated in the equipment features description/ range from 0,9 to 2,5% of coefficient of variation for particular skeleton regions. Result precision range from 3 to 5%. This indicates that following very strict diagnostic procedure rules, the difference in obtained findings may amount to several percent. We can not exclude the influence on the Anal outcome the errors which are characteristic for the above mentioned three groups. We are convinced that the DEXA method is excellent and very useful in the diagnosis of osteoporosis, in static bone evaluation. However, its value has its limits in monitoring the dynamic bone transformations (for example in efficiency treatment assessment), even at 1-2 year intervals.