I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s144-145.

P22
MANAGEMENT OF CONCOMITANT OSTEODEFICIENCY IN PATIENTS WITH CHRONIC PANCREATITIS

Kovalchuk L.Ya., Smiyan S.І., Babinets L.S.
I.Ya. Horbachevsky Ternopil Medical University, Ternopil, Ukraine

Keywords: chronic pancreatitis, densitometry, osteoporosis, treatment

The aim of the present study was to assess the bone mineral density (BMD) in patients with chronic pancreatitis, to analyse bone age- and gender-related characteristics, and to develop a method of correction of revealed changes.
We studied 71 patients with verified chronic pancreatitis (CP), treated in the outpatient department of Ternopil 2nd Clinic. The patients were aged from 23 to 71 years, males – 22, females – 44. BMD indices were studied by means of Dual Energy X-Ray Absorptiometry (Lunar, Corp., Madison, WI, USA) at the lumbar spine level. The valutation of indices was perfomed according to the WHO recommendations (Geneva, 1994). Osteopenia was classified according to L Rozhinska (2002). We revealed osteosclerosis in 10% of patients, I grade osteopenia – in 20%, II grade osteopenia – in 14%, III grade osteopenia – in 17%, osteoporosis – in 24% of patients. Among patients with CP, concomitant osteodeficiency at age <45 years was prevalent mostly among men (71.4 %), at age 46-60 years – among women (68.8%), at age >60 years – exclusively among women (100%). In women with CP the prevalence and the degree of osteoporotic changes correleted positively with age and with duration of posmenopausal period.
Patients with diagnosed osteodeficiency were administered for 2 months a supplement of vitamins and minerals, 1 tablet qd, containing calcium – 500 mg, vitamin D3 – 200 IU, and 5 microelements: boron – 250 μ, zinc – 7.5 mg, manganese – 1.8 mg, copper – 1.0 mg, magnesium – 40 mg. The following 2 months the patients were administered 1 tablet bid with lower contents of the above components: calcium – 250 mg, vitamin D3 – 50 IU, and 4 microelements: boron – 50 μ, zinc – 2 mg, manganese – 0.5 mg, copper – 0.5 mg. These treatment regimens were administered twice a year under the control of serum calcium. Densitometry performed after 1 year follow-up revealed significant (p<0.05) improvement of bone mineralization, i.e., increase of BMD by 0.211±0.020 g/m2 or 2.31±0.87 %.
Thus, we have demonstrated the efficacy of the above vitamin and mineral complexes in complex management of patients with CP and concomitant osteodeficiency.

P22
POSTĘPOWANIE W NIEDOBORZE MASY KOSTNEJ U CHORYCH Z PRZEWLEKŁYM ZAPALENIEM TRZUSTKI

Kovalchuk L.Ya., Smiyan S.І., Babinets L.S.
I.Ya. Horbachevsky Ternopil Medical University, Ternopil, Ukraina

Słowa kluczowe: przewlekłe zapalenie trzustki, densytometria, osteoporoza, leczenie

Celem tego badania była ocena gęstości mineralnej kości (BMD) u pacjentów z przewlekłym zapaleniem trzustki, analiza charakterystycznych cech kości zależnych od wieku i od płci oraz opracowanie sposobów leczenia wykrytych zmian.
Badaliśmy 71 pacjentów ze zweryfikowanym przewlekłym zapaleniem trzustki (CP) leczonych w przychodni w Tarnopolu na Ukrainie. Pacjenci byli w wieku od 23 do 71 lat, 23 mężczyzn i 44 kobiety. Badano BMD metodą DXA (Lunar,Corp; Madison,WI,USA) w kręgosłupie lędźwiowym. Ocena wskaźników była przeprowadzona zgodnie z rekomendacją WHO (Geneva 1994). Osteopenia była klasyfikowana zgodnie z wytycznymi L. Rozhinska (2002). Stwierdziliśmy osteosklerozę u 10% pacjentów, osteopenię I stopnia u 20% pacjentów, II stopnia osteopenię u 14% pacjentów, III stopnia u 17%, osteoporozę u 24% pacjentów. Pośród pacjentów z CP współistniejący niedobór masy kostnej w wieku <45 lat był przeważająco częstszy u mężczyzn (71,45%), w wieku 46-60 lat – wśród kobiet (68,8%), w wieku powyżej 60 lat wyłącznie wśród kobiet (100%). U kobiet z CP częstość i stopień zmian osteoporotycznych pozytywnie korelowały z długością okresu menopauzy. Pacjenci ze zdiagnozowanym niedoborem masy kostnej byli przez 2 miesiące suplementowani witaminami i minerałami, 1 tabletka dziennie zawierająca 500mgCa, Vit.D3-200 IU i pięć mikroelementow: bor-250 u, cynk-7,5 mg, mangan-1.8mg, miedź-1.0mg, magnez-40 m. Przez kolejne 2 miesiące pacjenci otrzymywali 1 tabletkę dziennie z niską zawrtością takich skladników jak: wapno-250 mg, Vit,D-50 IU i 4 mikroelementy: bor-50 u, cynk-2 mg, managan-0,5mg, miedź-0,5mg. To leczenie był prowadzone 2 razy w roku pod kontrolą poziomu Ca w surowicy. Densytometria wykonana po upływie 1 roku wykazywała znaczący (p,0.05) wzrost meneralizacji kości, to znaczy wzrost BMD Z 0.211+/-0.020 g/m2 lub 2.31+/-0.87 5%.
W ten sposób wykazaliśmy skuteczność wyżej wymienionych witamin i kompleksu minerałów w kompleksowym leczeniu pacjentów z CP z współistniejącym niedoborem masy kostnej

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s1165-166.

P21
OCENA GĘSTOŚCI MINERALNEJ KRĘGOSŁUPA LĘDŹWIOWEGO OSÓB PO USUNIĘCIU DYSKU KRĘGOWEGO

Sztuka M.1, Czerwiński E.2, Trybulec B.2, Gościński I.1

1 Klinika Neurochirurgii i Neurotraumatologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

Słowa kluczowe: gęstość mineralna kości, dyscektomia, dysk międzykręgowy

Wstęp
Dotychczas opublikowano niewiele prac poświęconych ocenie gęstości mineralnej kręgosłupa po usunięciu dysku międzykręgowego. Wyniki pomiarów są przedmiotem wielu kontrowersji.
Jedni autorzy stwierdzają wzrost BMD, inni spadek a jeszcze inni nie stwierdzają żadnych różnic.
Celem badania było określenie wpływu zabiegu usunięcia jądra miażdżystego na gęstość mineralną kręgów operowanego odcinka.
Materiał i metoda
Do badania wybrano 20 osób operowanych w Klinice Neurochirurgii i Neurotraumatologii CM UJ w Krakowie z powodu wypadnięcia jądra miażdżystego w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. W grupie było 8 kobiet, 12 mężczyzn. Wiek badanych wynosił od 29 do 64 lat (średnio 47,8), u kobiet 40 do 64 (średnio 48,1); u mężczyzn 29 do 64 (średnio 47,6). U wszystkich badanych wykonano zabieg dyskektomii na następujących poziomach: L4 – L5 (7 osób), L5 – S1 (7 osób) oraz na obydwu poziomach (6 osób).
U wszystkich chorych po zabiegu wykonano badanie densytometryczne metodą DEXA aparatem Lunar DTX oznaczając gęstość mineralną kręgów odcinka L2 – L4. Badanie densytometryczne u wszystkich chorych powtórzono po roku.
Wyniki
W grupie kobiet w badaniu bezpośrednio po zabiegu stwierdzono BMD L2-L4 średnio 1,178 g/cm2 (SD-0,13); u mężczyzn średnio 1,045 g/cm2 (SD-0,1). Wskaźnik T-score wahał się u kobiet od -1,5 do 1,4 (śr. – 0,2); u mężczyzn od -3,3 do – 0,4 (śr. -1,6). W badaniu po roku w/w wartości przedstawiały się następująco: w grupie kobiet stwierdzono BMD średnio 1,176 g/cm2 (sd-0,13); u mężczyzn średnio 1,054 g/cm2 (sd-0,11). Wskaźnik T-score wahał się u kobiet od -1,5 do 1,5 (śr. – 0,07); u mężczyzn od -3,3 do – 0,2 (śr. -1,51).
Porównanie pomiarów bezpośrednio po zabiegu z wynikami po roku wykazało, że BMD w odcinku L2-L4 u kobiet obniżyło się o 0,03% a u mężczyzn wzrosło o 0,9%.
Dodatkowo analizie poddano zmianę BMD kręgu L4 w całej grupie oraz w zależności od operowanego poziomu. Po roku wartość BMD w kręgu L4 wzrosła u kobiet o 0,65%, u mężczyzn o 2,6%.W grupie operowanej na obu poziomach (L4-L5,L5-S1) wartość BMD w kręgu L4 wzrosła o 0,18%, u mężczyzn o 3,65%. U osób operowanych tylko na poziomie L5-S1 wartość BMD w kręgu L4 wzrosła u kobiet 2,03%, u mężczyzn wzrosła o 0,9%. U osób operowanych tylko na poziomie L4-L5 wartość BMD w kręgu L4 u kobiet nie zmieniła się, u mężczyzn wzrosła o 3,52% .
Wnioski
W grupie badanych mężczyzn gęstość kręgosłupa lędźwiowego była niższa o 10,3% w stosunku do grupy kobiet. W rok po zabiegu operacyjnym stwierdzono wzrost gęstości mineralnej kręgosłupa, większy u mężczyzn niż u kobiet. Najwyższy wzrost gęstości obserwowano u chorych po zabiegach na dwóch poziomach.

P21
EVALUATION OF SPINAL BONE MINERAL DENSITY IN PATIENTS AFTER LUMBAR INTERVERTEBRAL DISC EXTRACTION

Sztuka M.1, Czerwiński E.2, Trybulec B.2, Gościński I.1

1 Neurology and Neurotraumatology Department, Jagiellonian University Medical College
2 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College

Key words: bone mineral density, discectomy, intervertebral disc

Introduction
Up to date not many papers has been published on bone mineral density (BMD) evaluation after lumbar disc surgery. The results of those measurements are the subject of many controversies. Some authors found increase in BMD, other authors noted decrease of BMD and another did not find any changes.
The aim of this study was to evaluate of influence of lumbar disc extraction on bone mineral density of operated segment.
Material and method
20 persons that underwent the surgery because of lumbar disc prolapse in Neurosurgery and Neurotraumatology Department of Jagiellonian University Medical College were included. The group consisted of 8 women and 12 men. The patients age varied from 29 to 64 years (mean age 47,8 yrs), women’s age from 40 to 64 (mean age 48,1yrs) and men’s age was from 29 to 64 (mean age 47,6yrs). Afterwards every patient has underwent of lumbar discectomy on following levels: L4 – L5 (7 persons), L5 – S1 (7 persons) and both these levels (6 persons). In each patient DEXA densitometry (Lunar DTX) of L2–L4 was performed directly after the surgery. The bone densitometry measurements were repeated after one year later.
Results
In group of women the BMD of L2-L4 directly after the surgery was average 1,178 g/cm2 (SD-0,13), in men av. 1,045 g/cm2 (SD-0,1). The T-score value in L2-L4 ranged in women from -1,5 to 1,4 (av. – 0,2); in men from -3,3 do – 0,4 (av. – 1,6). The measurements after one year showed following results: in women was average 1,176 g/cm2 (SD-0,13); in men av. 1,054 g/cm2 (SD-0,11). T-score value ranged from -1,5 to 1,5 in women (av.- 0,07); in men from -3,3 to – 0,4 (av. -1,6).
The comparison of the results obtained immediately after surgery with those obtained after one year showed a decrease in L2-L4 BMD in women by 0,03% and increase in men by 0,9%.
Additional analysis of L4 BMD change in whole group and in relationship to operated level was performed. After one year the L4 BMD increased in women by 0,65%, in men by 2,6%. In group operated on both levels (L4-L5,L5-S1) L4 BMD increased in women by 0,18%; in men by 3,65%. In those operated on the level L4-L5 the L4 BMD in women has not changed, in men increased by 3,52%. In those operated on the level L5-S1 the L4 BMD increased in women by 2,03%; in men by 0,9%.
Conclusions
In group of men the spinal bone mineral density was 10,3% lower than in group of women. One year after surgery an increase in bone mineral density was found, more pronounced in men than women. The highest increase of BMD was observed in patients after surgery performed on two levels.

Wojciech Marczyński, Piotr Piekarczyk

Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Neurochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. Bolesława Szareckiego w Warszawie.

Wstęp.
W oparciu o zarys embriogenezy rzepki opisano możliwości powstawania i typy wad rozwojowych, utrudniających niekiedy diagnostykę pourazową rzepki. Przedstawiono zarys biomechaniki aparatu wyprostnego ze zwróceniem uwagi na rolę rzepki w biomechanice stawu kolanowego. Zwrócono uwagę na specyfikę budowy, grubość i wytrzymałość na przeciążenia chrząstki stawowej. Opisano zależności między mechaniczną wytrzymałością przyczepów mięśniowych i więzadła własnego a tkanką kostną rzepki. .
Epidemiologię obrażeń aparatu wyprostnego i rzepki podano w oparciu o współczesne piśmiennictwo światowe. .
Celem pracy jest charakterystyka urazowych uszkodzeń rzepki i aparatu wyprostnego stawu kolanowego w zależności od czynników współistniejących takich jak siła i rodzaj urazu a rodzaj i stopień uszkodzenia. Podano współczesne podziały złamań rzepki w odniesieniu do patomechanizmu urazów. Dane te odniesiono do materiału klinicznego. W naszym Instytucie leczono 128 osób z powodu 139 uszkodzeń aparatu wyprostnego i rzepki w latach od 1990 do 1999. Czas obserwacji od jednego do 8 lat. W grupie uszkodzeń, zerwanie więzadła własnego rzepki stwierdzono u 13, a przyczepu mięśnia czworogłowego u 4 leczonych. W grupie 122 złamań rzepki, 13 dotyczyło jej szczytu, 42 to złamania dwufragmentowe, 66 to złamania wieloodłamowe oraz 1 postrzałowe. Przyczyny obrażeń były różne: wypadek komunikacyjny 41, urazy sportowe 24, upadek 44, podskok 10 oraz postrzał lub uderzenie ciężkim przedmiotem u 3 leczonych. .
Diagnostyka uszkodzeń przedstawiono w oparciu o nowoczesne sposoby obrazowania. Zasygnalizowano zasady wykonywania diagnostyki rentgenograficznej, sonograficznej, jak również tomografii komputerowej i magnetycznego rezonansu jądrowego. .
Sposoby leczenia przedłożono w oparciu o piśmiennictwo jak i materiał kliniczny. Nieoperacyjnie leczono 26 uskodzeń, a operacyjnie 113. w grupie leczonych operayjnie stosowano zeszycie ścięgna u 14, zeszycie mięśnia u 4, popręg Webera u 56 i pętlę drucianą u 39 operowanych. Wyniki leczenia oceniano według obowiązujących zasad.

P17

ZNACZENIE SUPLEMENTACJI WITAMINĄ K W OBNIŻENIU RYZYKA ZŁAMAŃ I ZMNIEJSZANIA MASY KOSTNEJ W ZAPOBIEGANIU I LECZENIU OSTEOPOROZY

Długosz E., Klementys K., Bułaś L., Siemiradzka W.

Wydział Farmaceutyczny, Katedra Farmacji Stosowanej, Zakład Farmacji Aptecznej,

Słowa kluczowe: osteoporoza, witamina K, filochinon, menachinon, menadion

Wstęp. Utrzymująca się tendencja wzrostu zachorowalności na osteoporozę powoduje zwiększone zainteresowanie zastosowaniem odpowiedniej profilaktyki w celu zapobiegania występowania tej choroby.

Cel. Celem pracy jest wskazanie wpływu suplementacji witaminą K zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu osteoporozy.

Materiał i metody. Metodą badawczą była analiza wybranych pozycji piśmiennictwa dotyczących wpływu stosowania witaminy K1 i K2 – filochinonu i menachinonu – w obniżeniu ryzyka złamań i zmniejszania masy kostnej w profilaktyce osteoporozy i w trakcie jej leczenia. W pracy korzystano z aktualnych aktów prawnych dotyczących rejestracji i kategorii dostępności leków i suplementów diety zawierających filochinon i menachinon. Wykorzystano bazy medyczne PubMed, Embase, Web of Science, Medline, Science Direct (Elsevier) z zasobów baz medycznych Biblioteki Głównej Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.

Wyniki. W 2008 roku Instytut Żywności i Żywienia opracował normy spożycia witaminy K dla różnych grup wiekowych polskiej populacji. Normy te zostały ustalone na poziomie wystarczającego spożycia (AI) i wyrażone w µg filochinonu/osobę/dobę, kształtując się od 5µg dla niemowląt do 65µg dla chłopców w wieku 16-18 lat i mężczyzn ≥19 lat, dla kobiet ≥19 lat maksymalne spożycie to 55 µg. Udowodniono, że u kobiet dieta z małą ilością witaminy K (poniżej 109 µg dziennie) sprzyja zwiększonemu ryzyku złamania kości udowej, a podawanie 1 mg witaminy K dziennie u kobiet w wieku 55-75 lat zmniejsza utratę masy kostnej i wydalanie wapnia z moczem.

Wnioski. . Niedobory witaminy K mogą wpływać na zwiększenie łamliwości kości. W chwili obecnej dostępne są preparaty zawierające witaminę K – Vitacon (Phytomenandionum) z kategorią dostępności Rp (Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych Dz. Urz. Min. Zdr. z 2015, poz.15), 1 preparat będący środkiem specjalnego przeznaczenia medycznego z kategorią dostępności OTC oraz 40 preparatów jednoskładnikowych i złożonych będących suplementami diety. Suplementacja preparatami zawierającymi witaminę K w przypadku stosowania profilaktyki osteoporotycznej i istniejącej choroby może przyczynić się do złagodzenia objawów i skutków osteoporozy, jednak dostępność suplementów diety i ich stosowanie bez kontroli lekarskiej może wiązać się z ryzykiem wystąpienia przedawkowania. Najlepszym źródłem uzupełniania niedoborów witaminy K powinna być odpowiednia dieta zmieniająca dotychczasowe nawyki żywieniowe bogata w warzywa i produkty mięsne.

P17

THE SIGNIFICANCE OF SUPPLEMENTATION WITH VITAMIN K IN LOWERING THE RISK OF FRACTURES AND A DECREASE IN BONE MASS IN PREVENTION AND TREATMEANT OF OSTEOPOROSIS

Długosz E., Klementys K., Bułaś L., Siemiradzka W.

Wydział Farmaceutyczny, Katedra Farmacji Stosowanej, Zakład Farmacji Aptecznej,

Key words: osteoporosis, vitamin K, phylloquinone, menaquinone, menadione

Objectives. The persistent growing tendency of osteoporosis cases causes an increased interest in the use of proper prevention with the aim of preventing the occurrence of this disease.

Aim. The aim of this work is to show the influence of vitamin K supplementation both in prevention and in treatment of osteoporosis.

Materials and methods. The research method was an analysis of selected literature concerning the influence of using vitamins K1 and K2 – phylloquinone and menaquinone – in decreasing the risk of fractures and lowering of bone mass in prevention of osteoporosis and during its treatment. Current legislative acts concerning registration and availability categories of drugs and dietary supplements containing phylloquinone and menaquinone, were used in this work. The following medical databases were used: PubMed, Embase, Web of Science, Medline, Science Direct (Elsevier) from the resources of medical databases of the Main Library of the Silesian Medical University.

Results. In 2008 the Institute of Food and Nutrition developed norms of vitamin K consumption for different age groups of the Polish population. These norms  agreed on a level of sufficient consumption (Al) and expressed in µg of phylloquinone/person/day, from 5µg for newborns to 65µg for boys at the age of 16-18 and men over 19 years old, for women over 19 years old the maximum consumption equals 55 µg. It was proven that in women a diet with a low amount of vitamin K (below 109 µg daily) contributes to a higher risk of femur fracture, while administering 1mg of vitamin K a day in women aged 55 to 75 decreases bone mass loss and excretion of calcium with urine.

Conclusions. Vitamin K deficits may influence the increase in bone brittleness. At the present moment there are preparations available, containing vitamin K – Vitacon (Phytomenandionum) with availability category Rp (Official List of Medicinal Products, Official Journal  Of Ministry of Health from 2015, position 15), 1 preparation which is a product of special medicinal designation with an availability category OTC, as well as 40 single  and multicomponent preparations which are dietary supplements. Supplementation with preparations containing vitamin K in the case of osteoporosis prevention or an existing disease may contribute to alleviating symptoms and effects of osteoporosis, however availability of dietary supplements and their usage without doctor’s supervision may be connected with risk of overdosage. The best source of supplementation of vitamin K deficiency is a proper diet, which changes  the current nutrition habits.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 120

P17

THE ANNUAL AGE-ADJUSTED INCIDENCE OF HIP FRACTURES IN GOMEL AREA IN THE REPUBLIC OF BELARUS IN 2007-2010

Ramanau H.

Republican Research Centre for Radiation Medicine and Human Ecology

Keywords: hip fracture, osteoporosis, epidemiology

Objectives. Low-trauma fractures in elderly people are a major public health problem. The most complicated social-medical consequences can be observed in particular under hip fractures.

Aim. The objective of this study was to define the current hip fracture rates at persons over age 50 residing in Gomel city and Gomel area for the period of 2007-2010.

Materials and methods. For estimation of the annual age-adjusted incidence of hip fractures there was used the algorithm to calculate all disease cases including: collection of information about emergency calls on low-trauma fractures of the proximal humerus, verification of hip fracture cases at patients transported by emergency teams into medical institutions providing stationary help and calculation of the annual age-adjusted incidence parameters based on the statistical data of average annual urban and rural population by ages with the interval of 5 years. The hip fracture case was admitted to be verified if a discharge lists of the patient who left the hospital contained the following main diagnosis S72 (ICD-10) with completion of orthopedic surgery, skeletal traction or immobilization.

Results. The study was provided in the region with the population of about 570.6 thousand people, out of them over age 50 – 176,1 thousand (30.9%). Totally 726 patients, 487 (67.1%) females and 239 (32.9%) males, were transported to the hospital for treatment of an acute hip fracture in 2007-2010.The general number of fractures in 2007 made up 182, in 2008 – 186, in 2009 – 200 and in 2010 – 158, and there was not marked statistically significant decrease of incidence parameters (p>0.05). The average parameters of the annual age-adjusted incidence for the indicated period made up at males aged 50-54 from 35, 1/100 000 up to 278, 4/100 000 at males aged over 80. The similar parameters at females made up 12, 8/100 000 and 558, 2/100 000, accordingly. The ratio of incidence parameters at males and females aged over 50 was equal to: male:female=1:1.3. Under the comparison of incidence parameters between urban and rural population there was not obtained statistically significant differences (p>0.05). There were not marked differences between the parameters of the annual age-adjusted incidence at males and females except for age group over 80 (p=0.017).

Conclusions. The annual age-adjusted incidence of hip fracture at residents of Gomel area aged over 50 in 2007-2010 made up 35.1–278.4/100 000 in men and 12.8–558.2/100 000 in women. Hip fractures in male population aged 50-80 can be met with the same frequency as among females.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 124-125

P25

STAN MINERALIZACJI TKANKI KOSTNEJ, NIEDOBÓR WITAMINY D ORAZ ROZWÓJ FIZYCZNY DZIECI I MŁODZIEŻY Z PRÓCHNICĄ ZĘBÓW

Kołłątaj W.¹, Kołłątaj B.², Piątkowska A.³, Karwat I.²

¹III Katedra Pediatrii, Klinika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny, Lublin 

²Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny, Lublin 

³Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego, Lublin

Słowa kluczowe: witamina D, niedobór, zęby, próchnica, tkanka kostna, mineralizacja, dzieci, młodzież

Wstęp. Aczkolwiek zęby nie są typowym reprezentantem układu kostnego, obecność objawów mających związek z zaburzeniami mineralizacji zębów może być cenną wskazówką sugerującą aktualne lub przebyte dłużej utrzymujące się zaburzenia gospodarki wapniowo- fosforanowej rzutujące na gęstość mineralną kości.

Cel. Celem pracy była ocena wartości diagnostycznej próchnicy zębów w rozpoznawaniu obecności zaburzeń mineralizacji tkanki kostnej i niedoboru witaminy D.

Materiał i metody. Materiał. Materiał stanowiło 121 uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, u których rozpoznano próchnicę zębów.

Metody. Kandydatów do badania dobierano w wyniku losowania warstwowego proporcjonalnego wśród uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych Lublina. Uczniowie z próchnicą, których rodzice wyrazili zgodę na badanie, mieli wykonane podstawowe pomiary antropometryczne, badania biochemiczne krwi i densytometrię odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Wyniki. W badanej grupie tylko 50 uczniów (41,3%) miało wartości BMD L2-L4 w szerokim zakresie normy, 71 (58,7%) – poniżej dolnej granicy normy (Z-score poniżej -1), w tym 16 osób (13,2%) poniżej -2.5 s.d., co upoważnia do rozpoznania u nich głębokich zaburzeń mineralizacji kości.

U 106 uczniów (87,6%) wartości stężenia 25OHD3 w surowicy krwi pozwalały na rozpoznanie hipowitaminozy D, w tym u 12 (9,9%) osób były to niedobory głębokie (wartości poniżej 10 ng/ml).

W grupie badanych było 19 (15,7%) osób z niskorosłością, to jest 5,3-krotnie więcej, niż w populacji generalnej (3%).

Wnioski. W grupie dzieci i młodzieży z próchnicą zębów, większość stanowią osoby z niedoborami witaminy D i zaburzeniami mineralizacji tkanki kostnej. W grupie tej 5,3-krotnie częściej, aniżeli w populacji dzieci i młodzieży w Polsce stwierdzano zaburzenia wzrastania kwalifikujące się do miana niskorosłości.

P25

BONE TISSUE MINERALIZATION, VITAMIN D DEFICIENCY AND PHYSICAL DEVELOPMENT OF CHILDREN AND ADOLESCENTS WITH DENTAL CARIES

Kołłątaj W.¹, Kołłątaj B.², Piątkowska A.³, Karwat I.²

¹III Katedra Pediatrii, Klinika Endokrynologii i Diabetologii Dziecięcej, Uniwersytet Medyczny, Lublin

²Katedra i Zakład Epidemiologii, Uniwersytet Medyczny, Lublin

³Katedra i Zakład Stomatologii Wieku Rozwojowego Uniwersytetu Medycznego, Lublin

Keywords: vitamin D, deficiency, teeth, dental caries, bone tissue, mineralization, children, adolescents

Objectives. Introduction. Although teeth are not a typical representative of the skeletal system, the presence of symptoms associated with impaired mineralization of teeth can be a valuable clue suggesting current or previous longer-term disturbances of calcium-phosphate influencing on bone mineral density.

Aim. Aim of this study was to evaluate the diagnostic value of carious lesions in the teeth in the diagnosis of disorders of bone mineralization and vitamin D deficiency.

Materials and methods. Material. The material consisted of 121 primary, middle and high schools students with tooth decay.

Methods. The participants were selected from the students from primary and secondary schools in Lublin. The method of proportional stratified random sampling was used. Students with dental caries, whose parents approved the study conditions, were qualified for basic anthropometric measurements and serum blood tests as well as for densitometry of the lumbar spine.

Results. In the study group, only 50 subjects (41.3%) had BMD L2-L4 results in a wide range of normal values, 71 (58.7%) of them – below the lower limit of normal values (Z-score below -1) – among them 16 students (13.2 %) with BMD Z-score below -2.5 (which means the presence of serious disturbances in bone mineralization).

In 106 (87.6%) subjects, the serum concentration of 25OHD3 was below the lower limit of recommended values, among them 12 (9.9%) were suffering from deep vitamin D deficiency (the level of 25OHD3 below 10 ng/ml).

In the studied group there were 19 subjects (15.7%) with short stature, while the percentage of short statured subjects in population of children and young people in Poland is below 3 (5.3 times lower).

Conclusions. In children and adolescents with dental caries, most subjects were vitamin D deficient and suffered from impaired mineralization of bone tissue. In this group, the percentage of short statured person was 5.3 times higher than in general population of Polish children and adolescents.

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s97.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s22.

P015
ZASTOSOWANIE TRÓJWYMIAROWEGO (3D) OBRAZOWANIA TOMOGRAFICZNEGO W DIAGNOSTYCE OSTEOPOROZY

Tomasz Kubik1, Piotr Głuszko2, Mariusz Korkosz2, Jerzy Kunz2, Mieczysław Pasowicz3, Eugeniusz Rokita1,2, Krzysztof Żmudka2.
1. Instytut Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego,
2. Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego,
3. Szpital Specjalistyczny Im. Jana Pawła Ii W Krakowie. Instytut Fizyki Uj, Ul. Reymonta 4, 30-059 Kraków.

Densytometryczna diagnostyka tkanki kostnej posiada pewne wady: (1) precyzja pomiarów w porównaniu z szybkością ubytku masy kostnej wymusza wykonywanie badań w odstępach dwu-, trzyletnich, (2) zasto¬sowanie pewnych leków powoduje wzrost masy kostnej bez zmniejszenia ryzyka wystąpienia złamania. Wynika stąd, że densytometryczny opis własności mechanicznych tkanki kostnej posiada ograniczenia. W pracy wykorzystano do celów diagnostycznych obrazy tomograficzne struktury kostnej, oraz porównano wartość diagnostyczną parametrów strukturalnych i densytometrycznych. Badaniom poddano serię 20 kręgów L3 pobranych od osób zmarłych płci męskiej w różnym wieku. Materiał został podzielony na dwie grupy w oparciu o pomiary densytometryczne (DXA): przypadki bez widocznych zmian osteoporotycznych oraz przypadki z widocznymi zmianami. Wykonano pomiary 40-50 przekrojów (CT) dla każdego kręgu. W dalszej analizie dokonano binaryzacji i szkieletyzacji obrazów. Na podstawie uzyskanych przekrojów zrekonstruowano 3D obraz struktury. Dla 3D obrazów obliczono następujące parametry charakteryzujące strukturę kości: objętość kości/całkowita objętość, średnia długość beleczek, współczynnik asymetrii, ‘star volume’ jamek szpikowych, liczbę Eulera opisującą topologiczne własności obiektu. Obliczenia wykonano wykorzystując własne oprogramowanie. Uzyskane wyniki potwierdziły, że wybrane parametry strukturalne niosą wartościową informację diagnostyczną i dobrze opisują stopień zaawansowania osteoporozy szczególnie dla starszych osób.

P015
APPLICATION OF THREE-DIMENSIONAL (3D) CT IMAGING IN DIAGNOSIS OF OSTEOPOROSIS
Tomasz Kubik1, Piotr Głuszko2, Mariusz Korkosz2, Jerzy Kunz2, Mieczysław Pasowicz3, Eugeniusz Rokita1,2, Krzysztof Źmudka2,

1. Institute of Physics, Jagiellonian University,
2. Collegium Medicum, Jagiellonian University,
3. John Paul II Hospital Cracow, Poland

Bone densitometry possesses several limitations: (1) comparison of the precision of measurements with the rate of bone loss indicates that successive examinations are possible every 2-3 years, (2) certain drugs have been shown to increase bone mass, yet are not protective against fracture.
It may be concluded that densitometric quantities are insufficient to characterize mechanical properties of a complex system like trabecular bone. In this study the usefulness of selected descriptors of trabecular bone structure in the diagnosis of osteoporosis was tested. Twenty vertebral bodies (L3) collected from cadavers (males, age (24-81)y) were subjected to investigations. On the basis of DXA measurements the material was divided into two groups. The first group was composed of 10 cases (T-score >-2.5) without pathological alterations while the second consisted of 10 cases (T-score 4-2.5) with osteoporotic changes. The 40-50 (2D) sections were measured for each vertebral body. Following this the 3D structure of the vertebral body was reconstructed on the basis of the serial 2D images. The following descriptions of trabecular bone architecture were considered: (bone volume)/(total volume), mean trabecular length, asymmetry coefficient, star volume of the marrow cavity, Euler’s number, which is a measure of the connectivity of the structure. All calculations were performed with algorithms developed in our laboratories. It was found that the description of the osteoporotic changes by means of the structural quantities constitutes a promising diagnostic tool especially for older individuals.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s145-146.

P23
ZASOBY MINERALNE KOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY Z NIEDOBORAMI WAPNIA W DIECIE

Górska A.,1 Konstantynowicz J.,2 Chlabicz S.,1 Zielińska A.,2 Kaczmarski M.2
1 Zakład Medycyny Rodzinnej i Pielęgniarstwa Środowiskowego AMB, Białystok
2 III Klinika Chorób Dzieci AMB, Białystok
e-mail agorska50@wp.pl

Słowa kluczowe: gęstość mineralna kości, dieta ubogowapniowa, dzieci.

Wstęp
Powszechnie akceptowany jest pogląd, że szczytowa masa kostna (ang. peak bone mass), jaką osiąga człowiek w wieku 25-30 lat, w znacznej mierze podlega kontroli genetycznej. Nie można jednak pominąć wpływu na prawidłową mineralizację kośćca w każdym wieku, a szczególnie w okresie wzrastania szkieletu, czynników modyfikalnych związanych z trybem życia i odżywianiem.
Ich usunięcie leży u podstaw profilaktyki osteopenii i osteoporozy.
Cel pracy
Ocena wpływu diety ubogowapniowej na zasoby mineralne kości u dzieci i młodzieży.
Materiał, metody
Badaniami objęto 89 dzieci (49 dziewcząt i 40 chłopców) wieku 5-18 lat, u których wykluczono schorzenia wpływające na metabolizm kostny. Informację o podaży wapnia w codziennej diecie uzyskiwano ze standaryzowanego wywiadu. Do badań kwalifikowano dzieci, których wywiad wskazywał na niską zawartość wapnia w diecie – poniżej 500mg/dobę. Badaną grupę podzieloną w zależności od wieku: I grupa dzieci (przed pokwitaniem) od 5-9 lat; II grupa (wczesny okres pokwitania) 9-15 lat; III grupa (późny okres pokwitania) 15-18 lat. Pomiar densytometryczny wykonano metodą absorbcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DEXA) z zastosowaniem systemu DPX-2 (LUNAR) Radiation Corp.) w wersji 1,3z.. Gęstość mineralną kości (BMD) oceniano w całym szkielecie (total BMD) oraz w kręgach L2-L4 (spine BMD) w g/cm2 oraz jako wskaźnik Z-score. W surowicy dzieci oznaczono: stężenie Ca, Ca2, P, aktywność całkowitej fosfatazy zasadowej (FA) i jej izoenzymu kostnego.
Wyniki
Całkowita masa mineralna kości (total BMD) poniżej 5 percentyla (wg norm dla wieku i płci) występowała u 56,98% badanych dzieci. Stwierdzono istotne obniżenie masy mineralnej z zakresie kręgosłupa u chłopców (p< 0,01) w porównaniu z dziewczynkami, które wynosiły odpowiednio: 0,731±0,17 g/cm2 i 0,835±0,19 g/cm2.
Najniższy średni wskaźnik Z-score (– 1,850) stwierdzany był w grupie III w porównaniu do grupy I i II i wynosił: (-1,194) (p<0,01) i (-1,201) (p<0,05) odpowiednio. Stwierdzono istotne statystycznie dodatnie korelacje pomiędzy total BMD i spine BMD, a BMI. Współczynnik korelacji wynosił odpowiednio: r=0,56 i r=0,41 (p<0,001).
Wnioski
1. Uzyskane wyniki badań densytometrycznych wykazały obniżenie masy mineralnej kości u większości dzieci z niską zawartością wapnia w diecie (ok. 60 %).
2. Osteopenię wyrażoną średnim wskaźnikiem Z-score (– 1,850) stwierdzono w grupie III (dzieci najstarszych), co stanowi zagrożenie w osiągnięciu optymalnego poziomu szczytowej masy kostnej.
3. Badania własne wskazują na konieczność wprowadzenia powszechnego programu profilaktyki osteopenii i osteoporozy u dzieci, zwłaszcza u progu pokwitania.

P23
BONE MINERAL CONTENT IN CHILDREN AND ADOLESCENTS WITH LOW-CALCIUM DIET

Górska A.,1 Konstantynowicz J.,2 Chlabicz S.,1 Zielińska A.,2 Kaczmarski M.2
¹ Department of Family Medicine and Environmental Nursing, Medical University of Białystok
2 III Department of Children’s Diseases, Medical University of Białystok, Poland

Keywords: bone mineral density, calcium intake low, children.

Introduction
It is commonly accepted that the peak bone mass reached by a man at the age of 25-30 is to a large extent subject to genetic control. However, the effect of modifiable factors associated with lifestyle and nutrition on normal mineralization of the skeleton at any age, but especially at the skeleton growth cannot be excluded.
Elimination of these factors is the major task of osteopenia and osteoporosis prevention.
Aim of study
Assessment of the effect of low-calcium diet on bone mineral content in children and adolescents.
Material and methods
The study involved 89 children (49 girls and 40 boys) aged 5-18 years, in whom diseases affecting bony metabolism had been excluded. Data on dietary calcium intake were obtained via a standardised interview. The children with a history of low dietary calcium content (below 500 mg/day) were recruited. The study group was divided according to age: group I, age 5-9 years (children before puberty); group II, age 9-15 years (early puberty); group III, 15-18 years (late puberty). Dual energy X-ray absorptiometry (DEXA) was used for densitometric measurements, System (LUNAR). Bone mineral density (BMD) was assessed in the whole skeleton (total BMD), in vertebrae L2-L4 (spine BMD) in g/cm2 and as Z-score. Concentrations of Ca, Ca2, P, activity of alkaline phosphatase (AP) and its bony isoenzyme were determined in the serum.
Results
Total bone mass (total BMD) below 5th percentile (according to the norm for age and gender) was found in 56.98% of the children involved in the study. A significant reduction was noted in the spine mineral mass in boys (p< 0.01) as compared to girls (0.731±0.17 g/cm2 and 0.835±0.19 g/cm2, respectively).
The lowest mean Z-score (– 1.850) was observed in group III as compared to group I (-1.194) (p<0.01) and group II (-1.201) (p<0.05). There were statistically significantly positive correlations between total and spine BMD and BMI. The correlation coefficient was r=0.56 and r=0.41 (p<0.001), respectively.
Conclusions
1. Densitometric findings showed a reduction in bone mineral density in most of the children with low-calcium diet z niską zawartością wapnia w diecie (c. 60%).
2. Osteopenia expressed as Z-score (– 1,850) was found in group III (the oldest children), which may preclude reaching the optimum level of peak bone mass.
3. Our research indicates that it is necessary to introduce a public prophylactic scheme to prevent osteopenia and osteoporosis in children, especially at the beginning of puberty.

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s166-167.

P22
WIEDZA NA TEMAT OSTEOPOROZY U KOBIET ORAZ JEJ ZWIĄZKI Z WYNIKAMI BADAŃ DENSYTOMETRYCZNYCH

Pluskiewicz W.1, Grodzki A.2, Drozdzowska B.3

1 Zakład Chorób Metabolicznych Kości ŚlAM, 41-800 Zabrze, ul. 3 Maja 13/15
2 Krajowe Centrum Osteoporozy, Warszawa
3 Katedra Patomorfologii w Zabrzu ŚlAM

Słowa kluczowe: wiedza, osteoporoza, densytometria, profilaktyka

Celem pracy była ocena wiedzy u 859 kobiet (wiek od 18 do 88 lat) na temat osteoporozy, czas jej posiadania oraz źródło, wpływ na jej poziom wieku i wykształcenia ankietowanych oraz jej związki ze stosowaniem profilaktyki (dieta i aktywność fizyczna) oraz gęstością mineralną kości (BMD).
Metody
Kwestionariusz ankiety zawierał pytania oceniające wiedzę, źródło i czas jej posiadania oraz jej wpływ na podejmowanie działań prewencyjnych. Kryteriami wykluczenia było przeprowadzone w przeszłości badanie densytometryczne, prowadzone aktualnie lub w przeszłości leczenie osteoporozy, przebyte złamanie osteoporotyczne, obecność chorób lub stosowanie leków mogących mieć wpływ na metabolizm tkanki kostnej. Każda ankietowana została poddana badaniu BMD kręgosłupa i/lub szyjki kości udowej lub przedramienia.
Analiza statystyczna została przeprowadzona w całej grupie ankietowanych osób i w podgrupach dla kobiet z wykształceniem podstawowym plus zawodowym oraz średnim plus wyższym. Przeprowadzono również analizę dla grup wiekowych: poniżej 55 r. ż. i powyżej 55 r. ż. Bardzo dobrze na zadawane pytania odpowiedziały 194 (22,5%) kobiety, dobrze – 288 (33,5%), dostatecznie – 255 (29,6%), źle – 122 (14,4%). Oceniono, że kobiety dysponują dobrą wiedzą na temat osteoporozy (średnia ilość prawidłowych odpowiedzi 7,27 +/-1,73). Kobiety lepiej wykształcone posiadały lepszą wiedzę (średnia ilość prawidłowych odpowiedzi u kobiet z wykształceniem średnim i wyższym 7,93, a u kobiet z wykształceniem podstawowym i zawodowym 6,39). Kobiety młodsze, do 55 r.ż posiadały lepszą wiedzę niż kobiety starsze, powyżej 55 r.ż. (odpowiednio 7,71 i 7,0 prawidłowych odpowiedzi).
Od lekarza czerpało wiedzę 22,8% ankietowanych, od znajomych i rodziny – 24,0%, a za pośrednictwem mediów wiedzę o osteoporozie uzyskało 53,2%. Dzięki nabytej wiedzy 63,7% osób zmieniło zwyczaje żywieniowe, a 44,5% osób zmodyfikowało aktywność fizyczną. Nie dłużej niż rok posiadało aktualną wiedzę 15,5% ankietowanych, 35,5% 1-3 lat, a 49,0% powyżej 3 lat.
Wykazano oczekiwany wpływ posiadanej wiedzy na zmiany w diecie (Chi-kwadrat=74,5, df=3, p<0,00001), natomiast pozytywny wpływ posiadanej wiedzy na zmiany aktywności fizycznej wykazano tylko u 44,5% badanych (Chi-kwadrat=44,3, df=3, p<0,00001). Nie wykazano oczekiwanego trendu poprawy wartości BMD wyrażanych wartościami Z-score wraz ze zwiększaniem się wiedzy. Wartości Z-score dla kręgosłupa i przedramienia nie różniły się w zależności od źródła informacji, natomiast pewne różnice zanotowano dla Z-core szyjki kości udowej. Generalnie, wartości Z-score nie różniły się w zależności od zmian diety i zmian aktywności fizycznej.
Średnia wartość BMD kręgosłupa wyniosła 1,019 +/-0,18 g/cm2 (T-score –1,47+/-1,47, Z-score –0,42+/-1,32). Średnia wartość BMD szyjki kości udowej wyniosła 0,825+/-0,14 g/cm2, (T-score -1,28+/-1,13, Z-score –0,07+/-0,92). Średnia wartość BMD przedramienia wyniosła 0,345 +/-0,06 g/cm2,(T-score –2,4+/-0,96, Z-score –1,25+/- 0,93).
Wniosek
Mimo wykazania dobrego poziomu wiedzy na temat osteoporozy wyjściowa hipoteza badawcza zakładająca, że wyższy poziom wiedzy powinien pozytywnie przekładać się na zwiększenie gęstości mineralnej kości, nie została potwierdzona.

P22
KNOWLEDGE ON OSTEOPOROSIS IN POLISH WOMEN AND ITS ASSOCIATIONS WITH DENSITOMETRIC MEASUREMENTS

Pluskiewicz W.1, Grodzki A.2, Drozdzowska B.3

1 Metabolic Bone Diseases Unit, 41-800 Zabrze, ul. 3 Maja 13/15
2 Osteoporosis Center, Warsaw, Poland
3 Dept. of Pathomorphology, Zabrze, Poland

Key words: knowledge, osteoporosis, densitometry, prevention

The aim of the study was the assessment of knowledge on osteoporosis, how long the knowledge exists, its’ source, the influence of age and level of education and its’ connections with prophylactics including calcium intake and physical activity. The relationship between knowledge and bone mineral density (BMD) measurements (spine, hip or wrist) were also evaluated.
Material
859 women completed the study at age of 18 to 88 years. The questionnaire included questions on the level of the knowledge, source and duration of the knowledge and its’ relationships with preventive procedures. The only inclusion criterion was informed consent and exclusion criteria included prior densitometric measurements, prevalent fracture and the presence of factors known to affect bone metabolism (either chronic diseases or prolonged mediation).
Statistical analysis was performed in whole group, in subgroups divided according to level of education and in females younger or older than 55 years.
Results
194 (22.5%) answered very good, 288 (33.5%) good, 255 (29.6%) moderate and 122 (14.4%) bad. Generally, the knowledge was good (mean number of correct answers 7.27 +/-1.73). Better educated females had higher number of correct answers (7.93 versus 6.93 in lower educated women). Also younger women had better results than older ones (7.71 versus 7.0 of correct answers). 22.8% women received the knowledge from doctors, 24.0% from friends and family, and 53.2% from media. 63.7% of all women have changed diet habits due to acquired knowledge, and 44.5% have declared modifications of physical activity. 15.5% women had a knowledge less than one year, 35.5% 1-3 years, and 49.0% over 3 years.
It was shown that the knowledge influenced diet changes (Chi-square test=74.5, df=3,p<0,00001), and did not physical activity (Chi-square test=44.3, df=3, p<0.00001). Increasing knowledge did not correspond with better densitometric results expressed in Z-score. Values of Z-score for spine and wrist were not influenced by the source of information and some differences were observed for hip measurements. Generally, both modification of the diet and physical activity did not change densitometric results. Also the duration of the knowledge did not change densitometric variables.
Mean value of spine BMD was 1.019+/-0.18 g/cm2, T-score –1.47+/-1.47, Z-score –0.42+/-1.32, for femoral neck BMD adequate values were: 0.825+/-0.14, -1.28+/-1.13, -0.07 +/-0.92, and for wrist BMD: 0.345+/-0.06 g/cm2, -2.4+/-0.96, -1.25+/-0.93.
Conclusion
Despite good level of the knowledge on osteoporosis preliminary hypothesis of the existence of relationship between knowledge and densitometric was not proven. It may be connected with unadequate implementation of prophylactic use of diet and/or the lack of increased of physical activity in the majority of females. In order to establish optimal prevention of osteoporosis further studies are necessary.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W43

Witold Bołtuć, Ireneusz Kotela
ZOZ Dąbrowa Tarnowska Oddział Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji ul.Szpitalna 1 33-200 Dąbrowa Tarnowska 33-250 Otfinów Gorzyce 153

Złamania dalszej części kości udowej są urazami stosunkowo rzadkimi, stanowią one około 1-4% wszystkich złamań. W pracy podjęliśmy próbę oceny sposobów leczenia tych złamań na podstawie uzyskanych wyników. W Oddziale Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji .
w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 1982-1998 leczyliśmy 32 pacjentów ze złamaniami dalszej części kości udowej. Do kontroli zgłosiło się 23 chorych, 9 oceniono na podstawie kart ambulatoryjnych. Kobiet było 21, mężczyzn 11. Średni wiek chorych wynosił 67 lat. Średni okres obserwacji 5 lat. Podziału złamań dokonaliśmy wg AO. 4 przypadki miały charakter urazów wielomiejscowych. Operacyjnie leczyliśmy17 chorych, z czego 11 po 1995 roku. .
W 12 przypadkach kość udową zespolono płytą kątową, dwukrotnie użyto śrub korowych oraz trzykrotnie zespolenia śródszpikowego. Dążyliśmy do anatomicznego nastawienia odłamów i z odtworzeniem powierzchni stawowej, co nie zawsze było możliwe. Stabilizując złamanie płytą kątową staraliśmy się zachować niewielką koślawość kończyny. .
Czynnościowo leczono 5 chorych ze złamaniami wieloodłamowymi, trudnymi do anatomicznego nastawienia i stabilnego zespolenia. .
10 pacjentów leczono zachowawczo opatrunkami gipsowymi stopowo biodrowymi przez 8 tygodni. Po zdjęciu opatrunku gipsowego wprowadzaliśmy ćwiczenia usprawniające. .
Po 1995 roku ponad 90% chorych ze złamaniem dalszej części kości udowej było leczonych operacyjnie. Wyniki oceniono w trzystopniowej skali uwzględniającej os kończyny, zakres ruchomości, dolegliwości bólowe, wydolność chodu, stabilność kolana i obraz radiologiczny. Wyników bardzo dobrych nie było. .
10 (31%) chorych zakwalifikowano do wyników dobrych, 13 (40,6%) do zadowalających, 9(28,4%) do złych. Omówiono chorych, których zaliczono do wyników złych. Z powodu przewagi pacjentów po 60 roku życia ze złamaniami śródstawowymi decydowaliśmy się na stabilne zespolenie i wczesne uruchamianie gdyż zapobiegało to wtórnym powikłaniom oraz wpływało korzystnie na efekt leczenia.

P18

POSTAWY KOBIET W WIEKU OKOŁO- I POMENOPAUZALNYM WOBEC PROFILAKTYKI OSTEOPOROZY

Żołnierczuk-Kieliszek D., Kulik T., Piątek M., Janiszewska  M.   

Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Słowa kluczowe: osteoporoza, profilaktyka, kobiety, wiek okołomenopauzalny, wiek pomenopauzalny, test wiedzy o osteoporozie

Wstęp. Światowa Organizacja Zdrowia zalicza osteoporozę do głównych chorób cywilizacyjnych. Szczególnie wysokie ryzyko zachorowania na osteoporozę występuje u kobiet w wieku pomenopauzalnym.

Cel. Celem badań było poznanie postaw kobiet w wieku około- i pomenopauzalnym wobec profilaktyki osteoporozy.

Materiał i metody. Badanie zrealizowano metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety środowiskowej w okresie od października 2013 do marca 2014 roku. Badaniem objęto 120 kobiet w wieku od 45 do 65 lat. Stosowano celowy dobór próby badanej. Badane kobiety były pacjentkami Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 4 w Lublinie oraz 1. Wojskowego Szpital Klinicznego z Polikliniką w Lublinie.

Jako narzędzie badawcze zastosowano Test Wiedzy o Osteoporozie – Osteoporosis Knowledge Test (OKT revised 2011) autorstwa profesor Phyllis Gendler z modyfikacją własną. Osteoporosis Knowledge Test została przetłumaczona za zgodą autora przez wysoko wykwalifikowanego tłumacza języka angielskiego. Przetłumaczona wersja została poddana metodzie sędziów kompetentnych. W pracy wykorzystano również autorski kwestionariusz ankiety zawierający 29 pytań. Pytania dotyczyły danych socjodemograficznych oraz wiedzy i zachowań badanych kobiet w aspekcie profilaktyki osteoporozy.

Zgromadzone dane poddano analizie opisowej i statystycznej. Analizę statystyczną przeprowadzono za pomocą testu t-studenta dla zmiennych niezależnych. Wiedzę badanych kobiet na temat profilaktyki osteoporozy ocenianą skalą OKT 2011 i jej podskalami przyjęto jako zmienne niezależne, a zmienne socjodemograficzne i wybrane zachowania zdrowotne kobiet jako zmienne zależne. Przyjęto poziom istotności p<0,05. Do przeprowadzenia obliczeń statystycznych wykorzystano program STATISTICA 10 (StatSoft, Poland).

Wyniki. Kobiety w badanej grupie posiadały niewystarczający poziom wiedzy na temat osteoporozy. Średnia arytmetyczna liczby punktów uzyskanych za odpowiedzi na pytania OKT wyniosła 16,23 na 32 możliwe do zdobycia, zatem respondentki udzieliły ~50,7% poprawnych odpowiedzi. Największy deficyt wiedzy występował w zakresie aktywności fizycznej w profilaktyce osteoporozy.

Ponad połowa respondentek (56%) nigdy nie wykonywała badań gęstości kości, 41% kobiet takie badania wykonywało, a 3% kobiet nie pamięta, czy korzystała z badań densytometrycznych.

34% badanych kobiet przyjmowało suplementy diety zawierające wapń, a 28% suplementy zawierające witaminę D.

Nieco ponad 90% ankietowanych kobiet wskazało na występowanie złamań niskoenergetycznych jako na objaw osteoporozy. Odpowiednio 35% i 25% badanych kobiet do objawów osteoporozy zaliczyło postępujące wraz z wiekiem zmniejszanie się wzrostu i powstanie nadmiernej kifozy piersiowej (garb starczy).

Kobiety w wieku 45-55 lat oraz respondentki posiadające wyższy poziom wykształcenia i pracujące zawodowo na pełnym etacie posiadały znamiennie wyższy poziom wiedzy na temat osteoporozy niż pozostałe badane, zarówno jeśli chodzi o ogólną wiedzę o osteoporozie, jak i o znaczenie spożycia wapnia, rolę aktywności fizycznej oraz czynników ryzyka i badań przesiewowych.

Wnioski. Istnieje potrzeba szerzenia wiedzy na temat profilaktyki osteoporozy wśród kobiet w wieku około- i pomenopauzalnym.

P18

ATTITUDES OF PERI- AND POSTMENOPAUSAL WOMEN TOWARDS OSTEOPOROSIS PREVENTION

Żołnierczuk-Kieliszek D., Kulik T., Piątek M., Janiszewska  M.   

Katedra Zdrowia Publicznego, Uniwersytet Medyczny w Lublinie

Key words: osteoporosis, prevention, perimenopausal women, postmenopausal women, Osteoporosis Knowlegde Test

Objectives. The Word Heath Organization classifies osteoporosis as one of the main diseases of affluence. Postmenopausal women are characterized by an extremely high risk of falling ill with osteoporosis.

Aim. The main objective of the study was to establish the attitudes of peri- and postmenopausal women towards osteoporosis prevention.

Materials and methods. The research was realized by means of a survey method, a poll technique between October 2013 and March 2014. The study involved 120 women aged 45-65. The purposive sampling was used. The examined women were the patients of the two healthcare centres in Lublin: the Independent Public Research Hospital No 4 in Lublin and the First Military Research Hospital with Out-Patient Clinic in Lublin. The osteoporosis knowledge test (OKT, revised 2011) by Phyllis Gendler with small own modification was used as a research tool. Osteoporosis Knowledge Test was translated into Polish after obtaining the author’s consent. The translated version was estimated by using the competent judge method. An original questionnaire consisting of 29 questions was also used. The questions concerned in the original questionnaire concerned the women’s sociodemographic data as well as their knowledge and health behaviours in the aspect of osteoporosis prevention.

Obtained study results were subjected to a descriptive and statistical analysis t-student test for independent variables was applied. The examined women’s knowledge on osteoporosis evaluated by the Osteoporosis Knowledge Test, revised 2011 and its subscales were treated as dependent variables whereas sociodemographic data and the women’s chosen heath behaviours were treated as independent variables. Values with probability <0.05 were regarded as statistically significant. Statistical analysis was conducted using STATISTICA v 10.0 software (StatSoft, Poland).

Results. The examined women were characterized by the insufficient level of knowledge about osteoporosis. The average total score for OKT was 16.23 points out of 32 possible points, so on average the respondents gave about 50.7% of corrected answers. The most shortage of knowledge was found in the exercise knowledge (the role of physical activity in the prevention of osteoporosis).

Over the half of the respondents (56%) have never undergone densitometry to exclude the development of osteoporosis, 41% of women have undergone densitometry at least once, 3% of the women could not remember if they had such an examination.

34% of the examined women took dietary supplements comprised of calcium and 28% of them dietary supplements comprised of vitamin D.

Slightly over 90% of the examined women pointed the increased risk of bone fragility fracture as the symptom of osteoporosis. 35% and 25% of the respondents specified the progressed with age loss of height and development of hyperkyphosis (Dowangers’s hump) as the symptoms of osteoporosis, respectively.

Women aged 45-55, better educated women as well as those with full-time employment showed a significantly higher level of knowledge about osteoporosis then the rest of the studied women, both general knowledge about osteoporosis and calcium knowledge, exercise knowledge and the knowledge about risk factors, screen tests and treatment.

Conclusions. There is the need of disseminating the knowledge about osteoporosis prevention among peri- and postmenopausal women.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 29.09-1.10.2011

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2011, vol 13 (Suppl. 1). str 120-121

P18

THE ROLE OF QUALITY OF LIFE INDICATORS IN ANTIRESORPTIVE THERAPY ESTIMATION

Trushina A.

Belarusian Medical Academy of Postgraduate Education

Keywords: Osteoporosis, menopause, quality of life

Objectives. At the moment the term «quality of life» (QL) is not only а generalized representation of physical, psychological and social components of human’s health, but also is a tool in many clinical researches.

Aim. Estimation of alendronate and strontium ranelate therapy of women with the postmenopausal osteoporosis (OP) under QL study.

Materials and methods. 74 women with postmenopausal OP, that hadn’t received any antiosteoporotic treatment, were examined. Mean age of women is 58,6 ± 4,7. Mean age of menopause beginning is 48,2 ± 4,0, duration of menopause is 10,4 ± 5,0. Control set included 23 women of postmenopausal age without OP, equatable to index group in age (58.7 ± 2.3; р = 0.936), education and social status. Index group patients were divided into two subgroups. The first subgroup was taking alendronate (70 mg/week) and the second subgroup was taking strontium ranelate (2 g/day). All women were taking 1000 mg of elemental calcium and 800 IU of vitamin D3 daily. The follow-up period took 12 months. Measuing points: before therapy, after 3, 6 and 12 months of therapy. General questionnaire SF–36 (0 – the worst, 100 – the best QL) and special questionnaire QUALEFFO-41 (0 – the best, 100 – the worst QL) were used to estimate QL. Bone density was measured at the beginning of the study and after 12 months using DXA scans and was compared to control set.

Results. According to QUALEFFO-41 total score (TS) calculated before the therapy, significant differences of QL at the osteoporosis were revealed. These differences vary when OP is complicated by vertebral fractures and hip fractures (TS = 53.2 ± 21.9 %, р=0.008) and when it’s not (TS = 42.1 ± 10.4 %, р=0.0007) in comparison with the control set (TS= 25.8 ± 8.6 %, р=0.0002).

QL indicators were increased in the group that was taking alendronate as well as in the group that was taking strontium ranelate in comparison with control set. After 3 months according to SF-36, significant growth was revealed on 7 scales out of eight (excluding scale «social functioning (SF)», р=0.627). That was a consequence of alendronate intake. The same result was got as a consequence of strontium ranelate intake (excluding scale «emotional functioning», р=0.114).

In 6 months after the treatment beginning QL improvement was observed on the scales «physical functioning (FF)» (р=0.028), «pain (P)» (р=0.0003), SF (р=0.021), and «mental health (MH)» (р=0.016). After 6 months QL indicators were improved on the scales FF (р=0.007), «role physical functioning » (р=0.006), P (р=0.003), «general health» (р=0.019), «vitality» (р=0.026) and MH (р=0.005) due to strontium ranelate intake.

After 12 months QL was improved on all eight SF-36 scales as a result of both alendronate and strontium ranelate intake (р<0.01). No statistically changes of QL indicators were revealed in control set on all time intervals (р>0.05).

Conclusions. Complicated osteoporosis as well as not complicated by fractures one is attended by the patients’QL decrease. SF-36 and QUALEFFO-41 can be used as early evaluation criteria of impact of antiosteoporosis therapy along with standard laboratory-tool methods.

V Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 20-21.09.2013

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2013, vol 15 (Suppl. 2).str 125-126

P26

WRODZONA ŁAMLIWOŚĆ KOŚCI JAKO STAN ZAGROŻENIA ŻYCIA NOWORODKA

Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E., Rusińska A., Chlebna-Sokół D.

Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

Słowa kluczowe: wrodzona łamliwość, noworodki, złamania

Wstęp. Wśród wielu objawów wrodzonej łamliwości kości typu III dominują złamania, które dokonują się niekiedy juz wewnątrzmacicznie lub tuż po urodzeniu i mają one największe znaczenie dla stanu nowonarodzonego dziecka. Konsekwencją licznych złamań są bardzo silne dolegliwości bólowe, które często są przyczyną pogorszenia stanu ogólnego noworodka, zaburzeń oddychania i krążenia.

Cel. Celem pracy jest przedstawienie problemów zdrowotnych i zagrożeń dla życia noworodków z wrodzoną łamliwością kości diagnozowanych i leczonych w Klinice Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości.

Materiał i metody. Pacjenci i metody. Badaniami objęto 16 noworodków, w tym 9 dziewczynek i 7 chłopców, które zostały przyjęte do Pododdziału Patologii Noworodka z podejrzeniem wrodzonej łamliwości kości. U wszystkich dzieci przeprowadzono ocenę stanu zdrowia, rozwoju somatycznego oraz badania oceniające gospodarkę wapniowo-fosforową. Wszyscy pacjenci mieli wykonane zdjęcie RTG całego ciała (babygram).

Wyniki. Spośród ocenianych dzieci 13/16 urodziło się o czasie. W rodzinie żadnego z nich nie rozpoznano wcześniej wrodzonej łamliwości kości. U 5/16 dzieci urodzeniowa masa ciała była poniżej 2500 g; a czworo oceniono w skali wg Apgar poniżej 8 punktów w pierwszej minucie. W badaniu fizycznym u wszystkich noworodków stwierdzono zaburzenia proporcji ciała związane z przebytymi złamaniami kości długich kończyn. Większość dzieci wymagała zaopatrzenia złamań, które rozpoznano po porodzie, jedno z dzieci przebyło złamania podczas transportu, pozostałe podczas codziennej aktywności i zabiegów pielęgnacyjnych.

Wnioski. 1. Dolegliwości bólowe w przebiegu złamań przyczyniają się do pogorszenia stanu noworodka i zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń ze strony innych narządów i układów; mogą stanowić stan zagrożenia życia.

2. Złamania w przebiegu wrodzonej łamliwości kości typu III są przyczyną deformacji i skrócenia kończyn oraz zniekształcenia klatki piersiowej, co prowadzi do zaburzeń aktywności ruchowej i rozwoju somatycznego.

3.Pacjenci z wrodzoną łamliwością kości wymagają stałej, wielospecjalistycznej opieki, zarówno ortopedycznej jak i pediatrycznej oraz psychologicznej, z uwagi na różnorodne problemy zdrowotne.

Praca częściowo finansowana z Grantu nr NN 407 060 938 i środków statutowych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi nr 503/01-090-02/503-01.

P26

BRITTLE BONE DISEASE – LIFE THREATING CONDITION IN NEONATE

Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E., Rusińska A., Chlebna-Sokół D.

Uniwersytet Medyczny w Łodzi Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości

Keywords: osteogenesis imperfecta, neonates, fractures

Objectives. Introduction. Fractures dominate among many symptoms of osteogenesis imperfecta type III; sometimes they are intrauterinally or soon after birth, and they are the most important to the state of a newborn. The consequences of a number of fractures are very strong pain, which often lead to a general deterioration in the newborn, respiratory and circulatory disturbances.

Aim. Aim of this study is to present health problems and threats to lives of newborns with osteogenesis imperfecta diagnosed and treated in the Department of Pediatrics Propedeutics and Bone Metabolic Diseases.

Materials and methods. Patients and methods. The study included 16 infants (9 girls and 7 boys), who were admitted to the Neonatal Pathology Ward of suspected osteogenesis imperfecta. In all children clinical examination, somatic development evaluation and calcium and phosphorus metabolism evaluation were assessed. All patients had X-ray picture of the whole body (babygram).

Results. 13 of the assessed children were born at term. In all family osteogenesis imperfecta occurred first time. In 5/16 children’s birth weight was less than 2500 g, and four had Apgar score less than 8 points in the first minute. The physical examination in all infants show abnormal body proportions associated with previous long bone fractures of the extremities. Most children require a supply of fractures, which were diagnosed after birth, one of the children underwent fractures during transport, the other in daily activity and care.

Conclusions. 1. Pain in course of fractures contribute to the severe state of the newborn and increase the risk of disturbances in other organs and systems, and may be life-threatening.

2. Fractures in the course of osteogenesis imperfecta type III are cause of deformations and shorteninig of the legs and chest deformations, and leading to disturbances in motor activity and somatic development.

3. Patients with osteogenesis imperfecta require constant, multidisciplinary care, both orthopedic and pediatric and psychological, due to a variety of health problems.

The study was supported by grant No NN 407 060 938 and the statutory activity of Medical University of Lodz No 503/01-090-02/503-01.