INTERMITTENT CYCLIC THERAPY WITH ETIDRONATE PREVENTS CORTICOSTEROID-INDUCED BONE LOSS: THREE […]

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s130-131.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s31.

P048
INTERMITTENT CYCLIC THERAPY WITH ETIDRONATE PREVENTS CORTICOSTEROID-INDUCED BONE LOSS: THREE YEARS OF FOLLOW-UP (PRZERYWANA, CYKLICZNA TERAPIA ETYDRONIANEM ZAPOBIEGA POSTEROIDOWEJ UTRACIE MASY KOSTNEJ – TRZY LATA OBSERWACJI)

Wojciech P. Olszynski1, Rolf J. Sebaldt2, Jonathan D. Adachi2, Annie Petrie2, Greg Stephenson3, Charles H. Goldsmith2.

1University of Saskatchewan,
2McMaster University,
3Procter & Gamble Pharmaceuticals. Suite 103 – 39 Twenty-Third Street East, Saskatoon, Saskatchewan CANADA S7K 0H6

We determined the effectiveness of 3 years of intermittent cyclic therapy with etidronate (ICT-E) in preventing bone loss in patients receiving corticosteroid (CS) therapy. We analyzed the clinical records of patients seen at our tertiary care Osteoporosis Centre, whose data are routinely collected prospectively into a standardized database.
Patients treated with CS for at least 3 years were selected for the study group if they were concomitantly treated with ICT-E. A comparison (Comp) group was selected of CS-treated patients who were treated with no bone-active therapy other than calcium and vitamin D. Patients were excluded if they had known causes of secondary osteoporosis, were treated with any other bone-active therapy within the preceding 2 years or did not have a bone mineral density (BMD) determination at baseline and after approximately 1, 2 and 3 years of follow-up.
There were 24 and 37 patients in the ICT-E and Comp groups. The groups were comparable in baseline age, 60;16 vs 55;14 yrs (mean;SD), and mean CS dose during the study period (prednisone 13 vs 10 mg/day). The groups differed in prior duration of CS therapy, respectively 11;11 vs 3;4 yrs. In the ICT-E group, LS-BMD increased significantly relative to baseline at each yearly follow-up time point, by +3.8;5.8%, p=0.006 (1 yr), +5.0;8.0%, p=0.006 (2 yr) and +5.2;9.8%, p=0.01 (3 yr). In the Comp group, LS-BMD changed by -3.6;6.4% (p=0.0005), -3.2;7.8% (p=0.007) and -1.3;9.1% (p=0.3), respectively. The differences in these percent changes between the two groups were significant at each time point, p=0.00003 (1 yr), p=0.0002 (2 yr) and p=0.01 (3 yr). These data suggest that ICT-E is an effective treatment for CS-induced osteoporosis over a period of 3 years of continuing CS therapy. These findings extend the conclusions of controlled trials conducted over shorter periods of CS therapy.

SYSTEM STABILIZACYJNY „INTEGRACJA” W LECZENIU ZŁAMAŃ OKOŁOPROTEZOWYCH TRZONU KOŚCI UDOWEJ

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s186-187.

P57
SYSTEM STABILIZACYJNY „INTEGRACJA” W LECZENIU ZŁAMAŃ OKOŁOPROTEZOWYCH TRZONU KOŚCI UDOWEJ

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. T. S. Gaździk
Adres korespondencyjny: ul. Gospodarcza 51, 41 – 214 Sosnowiec

Słowa kluczowe: endoprotezoplastyka biodra, złamania okołoprotezowe, INTEGRACJA

Wstęp
Złamania trzonu kości udowej w najbliższym otoczeniu trzpienia endoprotezy stanowią jedno z najtrudniejszych wyzwań w chirurgii ortopedycznej.
Cel pracy
Celem pracy jest ocena opracowanego i produkowanego w Polsce (BHH Mikromed) systemu stabilizacji INTEGRACJA.
Materiał i metody
Ten sposób zespalania złamań stosujemy w Klinice Ortopedii Śl. AM od 1999 r. Składa się on z dwóch rodzajów płyt metalowych – z otworami dostosowanymi do śrub AO, znajdującymi się na jednym tylko ramieniu płyty oraz bez otworów. Płyty pozbawione otworów oraz jedno z ramion płyt otworowych, na powierzchni przylegającej do kości zaopatrzone są w stalowe kolce rozmieszczone w 2 rzędach. Ramię otworowe przytwierdzane jest do trzonu kości udowej śrubami AO, natomiast ramię zawierające kolce stabilizuje się specjalnymi, półkolistymi obejmami. Opisaną metodą leczyliśmy dotychczas 14 chorych w wieku 55 – 90 lat (średnio 72 lata), w tym 11 kobiet i 3 mężczyzn. Wskazaniem do zabiegu były złamania trzonu kości udowej poniżej lub w najbliższym sąsiedztwie wierzchołka trzpienia endoprotezy. Po wykonaniu otwartej repozycji i stabilizacji złamania systemem INTEGRACJA, szczelinę przełomu obkładano dużą ilością przeszczepu kości mrożonej gąbczastej z Banku Tkanek i 2 – 3 gąbkami Garamycynowymi. W typowy sposób zamykano ranę zakładając 2 dreny Redona. Nie stosowano dodatkowego unieruchomienia zewnętrznego. W okresie pooperacyjnym wszyscy chorzy otrzymywali profilaktykę przeciwzakrzepową (Enoksaparyna lub Nadroparyna) przez min. 40 dni oraz przez 5 dni Cefamandol w dawce 4 x 2g iv. Pionizację i usprawnianie kończyny rozpoczynano w drugiej dobie po zabiegu.
Wyniki
U wszystkich chorych uzyskano stabilne zespolenie złamania, które umożliwiało wczesne uruchamianie chorych. Zrost kostny uzyskiwano po ok. 4 – 6 miesiącach. Nie odnotowano destabilizacji zespolenia, braku zrostu, czy też powikłań infekcyjnych.
Wnioski
W naszej ocenie system INTEGRACJA jest wyjątkowo skuteczną i prostą metodą leczenia złamań okołoprotezowych trzonu kości udowej.

P57
INTEGRACJA® STABILISATION SYSTEM IN THE TREATMENT OF PERIPROSTHETIC FRACTURES OF FEMORAL BONE SHAFT

Wroński S., Kaleta M., Gaździk T.S., Gajda T.
Departament and Clinic Of Orthopaedics Silesian Medical Academy In Katowice, Poland

Keywords: hip arthroplasty, periprosthetic fractures, INTEGRACJA

Introduction
Femoral bone shaft fractures around endoprosthesis stem constitute one of the greatest challenges in orthopedic surgery.
Goal
The aim of the study is to investigate INTEGRACJA stabilizing system designed and produced in Poland by BHH Mikromed.
Methods
This method of fracture stabilisation has been applied since 1999. It consists of two types of metal plates – with holes fit to AO screws, located on one arm of the plate and without holes. The plates with no holes and one arm of the plates with holes on the surface adjoining the bone have steel spikes located in two rows. The arm with holes is fixed to femoral bone shaft with AO screws and the arm with spikes is stabilized with special semicircular clamping rings.
We have treated 14 persons (55-90 years old – average age: 72, including 11 women and 3 men) with the method described above. The therapeutic indication included femoral bone shaft fracture below or near the endoprosthesis stem top. After performing open repositioning and the stabilization of the fracture with INTEGRACJA system, the fracture gap was covered with a considerable amount of frozen cancellous bone graft from the Tissue Bank and 2-3 Garamycin sponges. The wound was closed typically with 2 Redon’s drains. No additional external immobilization was applied. In the postoperative period all subjects received antithrombotic prophylaxis (Enoxaparin or Nadroparin) for a minimum of 40 days and Cefamandol for 5 days (4 x 2g iv). Assuming of erect position and limb rehabilitation begun on the second day after surgery.
Results
In all subjects a stable fracture contact was achieved, which enabled early mobilization of the patients. Bone union was achieved after 4-6 months. No union destabilization, no-union of fractured bone or infectious complication was observed.
Conclusions
We believe INTEGRACJA system is an exceptionally effective and simple method in the treatment of periprosthetic fractures of femoral bone shaft.

P51 WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:166-167.

P51

WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Kierus-Jankowska K.¹, Piotrowska-Jastrzębska J.¹, Kaczmarski M.²

¹Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok

²Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, otyłość, zaburzenia lipidowe, DXA, gęstość mineralna kości (BMD), złamania

Wstęp: Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań udokumentowały wzajemne powiązania między występowaniem otyłości i zaburzeniami mineralizacji kości u osób dorosłych, chociaż mechanizmy przyczynowo-skutkowe nie zostały do końca poznane. Natomiast istnieje bardzo niewiele danych na temat zależności dotyczących oceny gęstości mineralnej kości (BMD) i łamliwości kości w przypadku zaburzeń lipidowych i/lub otyłości w populacji wieku rozwojowego. Celem tego przekrojowego badania było określenie związków między otyłością, poziomem cholesterolu i jego frakcji w surowicy a masą kostną z uwzględnieniem występowania złamań wśród dzieci i młodzieży.

Wyniki: U ponad 90% badanych dzieci ze nadmiernym stanem odżywienia wykazano prawidłową lub nawet wysoką masę kostną (wskaźnik Z-score w odcinku L1-L4 kręgosłupa wynosił +0,32 ± 1,4). Trzydziestu pacjentów (34,8% chłopców i 24,6% dziewcząt) doznało co najmniej jednego niskoenergetycznego złamania kości (kości przedramienia, nadgarstek, piszczelowa, kości stępu, kość ramieniowa). U dziewcząt wykazano ujemną korelację pomiędzy całkowitym poziomem cholesterolu (średnia 163,2±27,5mg/dl), a wskaźnikiem Z-score dla BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa (r = -0,6; p<0,001), całkowitym BMC (r = -0,34; p = 0,04) oraz beztłuszczową masą ciała (r = -0,4; p = 0,02). Podobne korelacje w badanej grupie wykazano w odniesieniu do frakcji LDL-cholesterolu. Jednakże nie stwierdzono podobnych zależności u otyłych chłopców. Ponadto jedynie w grupie dziewcząt poziom triglicerydów w surowicy dodatnio korelował z całkowitą zawartością tkanki tłuszczowej (Fat Mass; śr.: 45,2±6,8%). Nie wykazano związku między występowaniem złamań u otyłych dzieci i młodzieży a BMD czy poziomami lipidów.

Wnioski: Ilość i lokalizacja złamań u dzieci i młodzieży z otyłością pozostaje na podobnym poziomie jak w całej populacji wieku rozwojowego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazują, że u dziewcząt z otyłością zaburzenia lipidowe (podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL) zwiększają ryzyko złamań w okresie pokwitania. Wyniki tych badań sugerują również, że tendencja do hipercholesterolemii może podwyższać ryzyko występowania złamań u kobiet w wieku dorosłym. Brak podobnych zależności u chłopców również wymaga pogłębionej analizy. Konieczne są dalsze badania nad potencjalnymi wspólnymi mechanizmami chorób układu sercowo-naczyniowego i osteoporozy oraz ich początkiem w okresie dzieciństwa.

P51

SERUM CHOLESTEROL MAY ACCOUNT FOR INCREASED FRACTURE RATE IN GIRLS WITH OBESITY

Abramowicz P.¹, Konstantynowicz J.¹, Białokoz-Kalinowska I.¹, Kierus-Jankowska K.¹, Piotrowska-Jastrzębska J.¹, Kaczmarski M.²

¹Department of Pediatrics and Auxology, Medical University of Bialystok, ul.Waszyngtona 17, 15-274 Bialystok, Poland

²Department of Pediatrics Gastroenterology and Allergology², Medical University of Bialystok, Bialystok, Poland

Key words: children, adolescents, obesity, dyslipidemia, DXA, bone mineral density (BMD), fractures

Background: Relationships between bone, fat mass and obesity have been extensively evaluated in adults but published data regarding lipid profile and fracture risk in childhood and adolescence are scarce. The objective of this study was to assess possible associations between cholesterol levels, obesity, bone mass and fractures in children and adolescents.

Methods: Body composition, bone mineral content (BMC) and density (BMD) were measured in the total body and lumbar spine region using dual energy X-ray absorptiometry (DXA), and fasting serum lipids were investigated in 103 overweight/obese subjects (46 boys, 57 girls) aged 5.5 – 17.3 years (mean±SD: 12.1 ± 3.0) with mean body mass index 29.0 ± 4.9.

Results: In above 90% subjects with obesity we found normal or high bone mass (Z-score for L1-L4 BMD was +0.32 ± 1.4). Thirty subjects (24.6% of girls, 34.8% of boys) experienced one or more low-energy fracture (forearm, wrist, tibia, ankle, humerus). In obese girls, we observed negative correlations between total cholesterol level (mean: 163.2 ± 27.5mg/dl), Z-scores for lumbar spine BMD (r = -0.6, p<0.001), total BMC (r = -0.34, p = 0.04) and lean mass (r = -0.4, p = 0.02). Similar relationship was found for LDL in this group. No such associations were found in boys with obesity. Positive correlation of serum triglycerides and fat percentage (mean: 45.2 ± 6.8%) was observed in girls but not in boys. Fracture prevalence among obese children and adolescents was independent of bone mass or serum lipids.

Conclusions: Results of this cross-sectional study suggest that obese girls with elevated cholesterol levels may have an increased risk of both cardiovascular disease and osteoporosis. Whether high circulating cholesterol announces future associations between atherosclerosis and bone loss is not clear. Lack of the associations in boys also needs further investigation. Fracture prevalence in obese children does not differ from that in general pediatric population. Adolescents with overweight appear prone to increased bone fragility though they have no deficits in BMD.

POLIMORFIZM GENU RECEPTORA ESTROGENOWEGO I GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI U MĘŻCZYZN – BADANIA WSTĘPNE

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s131.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s32.

P049

POLIMORFIZM GENU RECEPTORA ESTROGENOWEGO I GĘSTOŚCI MINERALNEJ KOŚCI U MĘŻCZYZN – BADANIA WSTĘPNE.

Wanda Horst-Sikorska¹, Katarzyna Ziemnicka¹, Daria Baszko-Błaszyk¹, Robert Kalak^{2, 3}, Ryszard Słomski^2,3

1/Katedra i Klinika Endokrynologii i Przemiany Materii AM Poznań,

ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań

2/Zakład Genetyki Człowieka PAN Poznań.

Estrogeny odgrywają istotną rolę w utrzymywaniu prawidłowej masy kostnej u kobiet. Ich niedobór prowadzi do zwiększonej aktywności osteoklastów co powoduje szybkie zmniejszenie gęstości mineralnej kości (BMD). Badania przeprowadzane u mężczyzn z niedoborem aromatazy oraz opornością na estrogeny wykazały, że występuje u nich nasilenie procesów metabolicznych w obrębie kości prowadzące do zaawansowanej osteoporozy. Nadal dyskutuje się, czy łagodne mutacje w obrębie receptora estrogenowego mogą powodować zmniejszenie BMD.

Celem naszych badań była ocena polimorfizmu genu receptora estrogenowego (ER) oraz próba oceny korelacji genotypu z BMD u mężczyzn. Przebadano 50 mężczyzn w wieku od 20 – 78 lat, w tym 20 z osteoporozą, 15 z osteopenią i 15 z prawidłową masą kostną. Ocenę BMD wykonano przy pomocy aparatu LUNAR DPX mierząc gęstość mineralną w obrębie odcinka L1-L4 kręgosłupa. Polimorfizm genu ER badano przy użyciu enzymów restrykcyjnych: Pvu II i Xba I.

Procentowe występowanie poszczególnych genotypów przedstawia zamieszczona niżej tabela:

Genotyp	PP	Pp	pp	XX	Xx	xx
osteoporoza	30	30	40	10	55	35
osteopenia	20	40	40	13.3	46.7	40
zdrowi	40	20	40	40	40	20

Statystycznie nie wykazano dla badanej grupy istotnej zależności pomiędzy BMD a polimorfizmem Pvu II, natomiast dla Xba zależność była na granicy istotności ( p=0.07). Badania wymagają zwiększenia liczebności grupy poddanej ocenie.

P049
ESTROGEN RECEPTOR GENE POLYMORPHISM AND BONE MINERAL DENSITY IN MEN – A PRELIMINARY STUDY

Wanda Horst-Sikorska¹, Katarzyna Ziemnicka¹, Daria Baszko- Błaszyk¹, Robert Kalak^2,3, Ryszard Słomski^2,3,
1. Department of Endocrinology and Metabolism, University School of Medical Sciences, ul. Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznan,
2. Department of Human Genetics, Polish Academy of Science, Poznan, Poland

Estrogens are known to be an important factor in maintaining of bone mineral density in women. Estrogen deficiency leads to increased osteoclast activity, which causes a rapid decrease in bone mineral density (bMd). Recent studies in men with aromatase deficiency and resistance to estrogens revealed an increased bone turnover leading to severe osteoporosis. Whether mild mutations within the estrogen receptor (ER) gene can result in decreased BMD is still unclear.

The aim of our study was determination of ER gene polymorphisms and their correlation with BMD in men. 50 men aged 20-78 years participated in our study: 20 with osteoporosis, 15 with osteopenia and 15 healthy subjects. BMD was estimated within the lumbar spine (L1-L4) using LUNAR DPX (DEXA). ER gene polymorphism was investigated using Pvu II and Xba restriction enzymes.

Results (in %) are present in the table below:

Genotype	PP	Pp	pp	XX	Xx	xx
osteoporosis	30	30	40	10	55	35
osteopenia	20	40	40	13.3	46.7	40
controls	40	20	40	40	40	20

There was no statistically significant correlation between Pvu II polymorphism and BMD, but for Xba I we found a borderine significant correlation (p = 0.07). It is necessary to increase the numbers of the investigated groups.

LEGG-CALVE-PERTES DISEASE AND OSTEOPOROSIS

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s187-188.

P58
LEGG-CALVE-PERTES DISEASE AND OSTEOPOROSIS

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Keywords: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local osteoporosis of the hip joint. Development of this situation is connected with different factors.
Objective of the investigation: to reveal is local osteoporosis accompanies with total.
41 patients were investigated at the age 4-10 years old, the treatment in all of the patients was the same and without cast immobilization.
The stage of transitional arthritis was in 13 patients, the stage of the necrosis was in 6 patients, the stage of fragmentation was in 4 patients, the stage of reparation was in 4 patients and the stage of consequence was in 3 patients.
On the basis of the densitometry (one-photon densitometry NK-364 (Hungary) and rontgendensitometry) founded that at the stage of transitional arthritis BMD and BMC stay at the normal activities for the age. There are marked osteopeny at the stage of the necrosis and at the stages of necrosis and fragmentation we revealed skeletal osteoporosis. At the stage of the consequences we didn’t found changes in BMD and BMC. In cases of the torpid forms ostopenia were prolonged in time. Transitional osteoporosis in patients with Legg-Calve-Pertes disease did not affect forming of bone tissue.
Conclusions
1. Legg-Calve-Pertes disease accompanies with local and total osteoporosis.
2. Osteoporosis during the course of Legg-Calve-Pertes disease has transitional character according to the stage of the process and could be a sign of disease severity or as prognostic factor.

P58
CHOROBA LEGG-CALVE-PERTESA I OSTEOPOROZA

Shevchenko S.D.
Sytenko Institute of Spine and Joint Pathology Ukraine, Kharkiv

Słowa kluczowe: osteoporosis, Legg-Calve-Pertes disease.

Choroba Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowej osteoporozie w okolicach stawu biodrowego. Rozwój tego procesu jest związany z różnymi czynnikami.
Celem tego badania było stwierdzenie czy miejscowa osteoporoza jest związana z ogólną.
Przebadano 41 pacjentów w wieku 4-10 lat. Wszyscy pacjenci byli leczeni w podobny sposób, bez unieruchomienia.
13 pacjentów miało stadium przejściowej choroby zwyrodnieniowej, 6 pacjentów martwicę, 4 stadium fragmentacji, 4 stadium reparacji, zaś 3 stadium następstw.
Na podstawie badania densytometrycznego (aparatem pojedynczej wiązki NK-364, Węgry) i rentgenodensytometrii stwierdziliśmy, że w stadium przejściowgo zwyrodnienia BMD i BMC pozostają na normalnym poziomie w stosunku do wieku. W stadium martwicy zaznacza się osteopenia, zaś w stadium martwicy i fragmentacji osteoporoza. W stadium następstw nie wykryto zmian w BMD i BMC. W przypadkach zesztywnienia osteopenia trwała dłużej. Przejściowa osteoporoza u pacjentów z chorobą Legg-Calve-Perthesa nie miała negatywnego wpływu na formowanie tkanki kostnej.
Wnioski
1. Chorobie Legg-Calve-Perthesa towarzyszy miejscowa i uogólniona osteoporoza.
2. Osteoporoza w czasie trwania choroby Legg-Calve-Perthesa ma charakter przejściowy i w zależności od stadium może być wyznacznikiem ciężkości choroby lub czynnikiem prognostycznym.

P52 GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:167-168.

P52

GĘSTOŚĆ MINERALNA KOŚCI, JAKO WSKAŹNIK ZABURZEŃ HORMONALNYCH I METABOLICZNYCH U DZIEWCZĄT W OKRESIE ROZWOJOWYM

Sowińska-Przepiera E.¹^,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.¹, Friebe Z.¹, Syrenicz A.²

¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;

² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;

³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.

Cel pracy: Ocena gęstości mineralnej kości (BMD) u dziewcząt z zaburzeniami miesiączkowania w pierwszych latach po menarche i wykazanie, że wartość BMD może być jednym z wskaźników potwierdzających wczesne rozpoznanie podwzgórzowego hipogonadyzmu lub zespołu androgenizacji.

Materiał i metody: Badaniami objęto 155 dziewcząt w wieku 16−17 lat, obserwowanych z powodu rzadkich miesiączek lub wtórnego braku miesiączki. U 71 stwierdzono zburzenia typu czynnościowego, podwzgórzowego (grupa A), u 35 rozpoznano ponadto narastające cechy androgenizacji (grupa B), a 49 zdrowych dziewcząt stanowiło grupę C – kontrolną. U wszystkich oznaczono BMI, stężenie FSH, LH, T, E₂, PRL oraz wykonano badanie BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa.

Wyniki badań: Średnie wartości BMI i BMD w grupie A były najniższe w porównaniu do B (p<0,001) i C (p<0,001). Stężenie E2 było najniższe w grupie A, a w grupie B − najwyższe (p<0,001). Stężenie T u dziewcząt w grupie B było najwyższe a SHBG najniższe w porównaniu do grup A i C (p<0,001; p<0,01). Stężenie FSH w grupie A było najniższe w porównaniu do grupy B i C (p<0,01), a LH w grupie B było najwyższe (p<0,001;p<0,01). Stężenie PRL podstawowe nie różniło się istotnie. W grupie (A+B+C) łącznie stwierdzono istotną statystycznie korelację pomiędzy wartością BMD a wartością BMI (r=0,67; p<0,001), E2 (r=0,38; p<0,01) i T (r=0,56; p<0,001).

Wnioski: Niska wartość gęstości mineralnej kości w stosunku do wartości wiekowej może świadczyć o długotrwałym hipoestrogenizmie, a wysoka wartość − o zespole zaburzeń metabolicznych z wysokim stężeniem androgenów, zatem gęstość mineralna kości może stanowić wiarygodny i bardzo czuły wskaźnik metaboliczno-hormonalny zaburzeń miesiączkowania typu podwzgórzowego, czynnościowego lub zespołu androgenizacji.

P52

BONE MINERAL DENSITY AS AN INDICATOR OF HORMONAL AND METABOLIC DISTURBANCE IN GIRLS IN DEVELOPMENTAL PERIOD

Sowińska-Przepiera E.¹^,², Andrysiak-Mamos E.², Syrenicz M.³, Wachowiak-Ochmańska K.¹, Friebe Z.¹, Syrenicz A.²

¹ Klinika Ginekologii Katedry Perinatologii i Ginekologii UM w Poznaniu;

² Klinika Endokrynologii, Chorób Przemiany Materii i Chorób Wewnętrznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie;

³ Samodzielna Pracownia Propedeutyki Chorób Dzieci Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie.

Purpose of the work: Assessment of bone mineral density (BMD) in girls with menstruation disorders in the first years after menarche and demonstration that BMD value may be one of the indicators confirming the early diagnosis of hypothalamic hypogonadism or androgenisation complex.

Material and methods: The research covered 155 girls at the ages of 16–17, observed due to rare menstruation or secondary amenorrhea. In 71 girls functional, hypothalamic disorders were found (Group A), in 35 girls increasing androgenisation features were diagnosed additionally (Group B), and 49 healthy girls represented Group C – control group. In all of them BMI was determined, as well as FSH, LH, T, E₂, PRL concentrations, plus BMD test of lumbar spine section was made.

Research results: The average values of BMI and BMD in Group A were the lowest compared to Group B (p<0.001) and Group C (p<0.001). E₂ concentrations in Group A was the lowest and in Group B – the highest (p<0.001). T concentrations in Group B girls was the highest and SHBG – the lowest compared to Groups A and C (p<0.001; p<0.01). FSH concentrations in Group A were the lowest compared to Groups B and C (p<0.01), while LH in Group B was the highest (p<0.001; p<0.01). Basic PRL concentrations where not materially different. In groups (A+B+C) jointly, there was found a statistically significant correlation between BMD and BMI values (r=0.67; p<0.001), E2 (r=0.38; p<0.01) and T (r=0.56; p<0.001).

Conclusions: Low bone mineral density value compared to the age value may signify long-term hypoestrogenism, and high value – a complex of metabolic disorders with high concentration of androgens. Therefore, bone mineral density may be a reliable and highly sensitive metabolic and hormonal indicator of menstruation disorders of hypothalamic, functional type or androgenisation complex.

CZY ISTNIEJE ZWIĄZEK POMIĘDZY PODWYŻSZO-NYM CIŚNIENIEM TĘTNICZYM A OSTEOPENIĄ KOŚĆCA OBWODOWEGO [..]

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s132.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s32.

P050
CZY ISTNIEJE ZWIĄZEK POMIĘDZY PODWYŻSZO-NYM CIŚNIENIEM TĘTNICZYM A OSTEOPENIĄ KOŚĆCA OBWODOWEGO U MĘŻCZYZN ?

Ewa A.Jankowska1, Charles Susanne2, Elżbieta Rogucka1, Marek Mędraś3
1Zakład Antropologii PAN, Wrocław,
2Wydział Antropogenetyki Wolnego Uniwersytetu w Brukseli,
3Kat. i Kl. Endokrynologii AM we Wrocławiu

Zaburzenia metabolizmu Ca2+ stanowią jeden z czynników w patogenezie nadciśnienia, a także sprzyjają nadmiernej utracie masy kostnej u starzejących się mężczyzn. Dyskusyjną pozostaje kwestia, czy u mężczyzn z umiarkowanym nadciśnieniem częściej stwierdza się osteopenię w porównaniu do osób z prawidłowymi wartościami ciśnienia tętniczego. Celem pracy była ocena związku pomiędzy gęstością mineralną (BMC) kośćca obwodowego a ciśnieniem tętniczym (RR) w grupie 208 zdrowych mężczyzn, w wieku 35-63 lat, mieszkańców Wrocławia. BMC części beleczkowej, korowej i całej kości promieniowej oceniono metodą pQCT (Stratec 960). RR zmierzono za pomocą sfigmomanometru MPC-350, zgodnie ze standardami WHO. BMI stanowił wskaźnik otłuszczenia ogólnego. Zależności pomiędzy zmiennymi oceniano metodą wieloczynnikowej regresji liniowej. Różnice wartości BMC zależnie od wieku i RR (z BMI jako ciągłą zmienną towarzyszącą) testowano przy pomocy analizy kowariancji ANCOVA. Wieloczynnikowa regresja logistyczna pozwoliła określić, czy i w jakim stopniu zmienne (wiek, BMI, RR skurczowe i rozkur-czowe) modyfikują względne ryzyko wystąpienia osteopenii w badanej populacji. Nie odnotowano korelacji pomiędzy BMC a RR skurczowym. RR skurczowe nie różnicowało wartości BMC oraz nie wpływało na ryzyko wystąpienia osteopenii u badanych mężczyzn. Odnotowano ujemne korelacje pomiędzy RR rozkurczowym a trab BMC (r=-0,18;p.=0,008) i total BMC (r=-0,15;p.=0,03), ale nie cort BMC (r=-0,13;p.=0,06), przy kontroli wieku i BMI. U badanych z RR rozkurczowym przekraczającym 90 mmHg stwierdzono redukcję BMC (wyniki ANCOVA dla trab BMC F=8,86;p.=0,003, cort BMC F=3,81;p.=0,045 oraz total BMC F=5,36; p.=0,02). W grupie mężczyzn z RR rozkurczowym przekraczającym 90 mmHg odnotowano 1,5-krotny wzrost ryzyka wystąpienia osteopenii w zakresie części beleczkowej kośćca obwodowego (OR=1,50;95%CI=1,01-2,23) w porównaniu do badanych bez nadciśnienia rozkurczowego.

P050
IS HYPERTENSION LINKED TO MALE OSTEOPENIA RESULTING FROM THE NORMAL AGING?

Ewa A. Jankowska1, Charles Susanne2, Elzbieta Rogucka1, Marek Medras3,
11nstitute of Anthropology, Polish Academy of Sciences, Wroclaw,
2Dept. of Anthropogenetics, Free University of Brussels,
3Dept. of Endocrinology, Wroctaw Medical University

Disturbances in Ca2+ metabolism in men are involved in the pathogenesis of hypertension and are presumed to promote an excessive age-related reduction of bone mineral density. There¬fore, hypertensive men are hypothesised to be more prone to the development of age-related osteopenia. The aim of the study was to determine whether men with elevated blood pressure (BP) had an increased relative risk of osteopenia in comparison to normotensives from the local population. Material comprised a sample of 208 healthy men, aged 35-63, inhabitants of Wroclaw, Lower Silesia. Trabecular, cortical and total bone mineral content (BMC) at the ultra-distal radius were assessed by pQCT (Stratec 960). BMI was used as a measure of general obesity. BP was measured using an MPC-350 sphygmomanometer, according to WHO instructions. Relationships between BP and BMC were evaluated by a multiple linear regression. The significances of inter-group differences in BMC with regard of age and BP (and BMI as a continuous co variable) were tested by an analysis of covariance ANCOVA. Multiple logistic regression was used to verify whether some select factors (age, BMI, systolic and diastolic BP) predicted male bone status. Systolic BP was not related to bone status at the ultra-distal radius. There were no differences in BMC between systolic hyper- and normotensives. Systolic BP did not affect the relative risk of male osteopenia. In contrast, there were significant negative relationships between diastolic BP, and trab BMC (r=-0,18;p.=0,008) and total BMC (r=—0,15; p.=0,03) (but not cort BMC (r=-0,13; p.=0,06)), when controlled for age and BMI. Diastolic hypertensive men had reduced BMC as compared to normotensives (the ANCOVA results for trabBMC F=8,86; p.=0,003, for cortBMC F=3,81; p.=0,045 and for total BMC F=5,36; p.=0,02). Men of diastolic BP590 mmHg had an approximately 1,50-fold increased relative risk of being osteopenic within trab BMC as compared to normotensives (0R=1,50; 95% CI=1,01-2,23), when controlled for age, BMI, systolic BP.

PRÓBA ZACHOWAWCZEGO LECZENIA DYSPLAZJI WŁÓKNISTEJ KOŚCI

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s188-189.

P59
PRÓBA ZACHOWAWCZEGO LECZENIA DYSPLAZJI WŁÓKNISTEJ KOŚCI

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Klinika Endokrynologii i Neurologii Dziecięcej AM w Lublinie, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin

Słowa kluczowe: dysplazja włóknista, kości, leczenie, densytometria, radiogram.

Wstęp
Dysplazja włóknista stanowi wadę rozwojową z grupy fetopatii (następstwo nieprawidłowego rozwoju struktur wywodzących się z mezenchymy), w której tkanka kostna zostaje zastąpiona nieprawidłową tkanką włóknistą. Wada lokalizuje się najczęściej w obrębie kości udowej, piszczelowej, kości palców, twarzoczaszki lub miednicy. Do chwili obecnej istnieją liczne kontrowersje dotyczące zarówno preferowanych metod leczenia, jak i wyników terapeutycznych.
Cel pracy
Celem pracy jest prezentacja dobrych efektów leczenia zachowawczego, rozległej zmiany dysplastycznej zlokalizowanej w prawej kości udowej.
Opis przypadku
Przedstawiamy przypadek 13 letniej dziewczynki Ć.K. z izolowanym ogniskiem dysplazji włóknistej zlokalizowanej w okolicy podkrętarzowej kości udowej lewej. Dysplazja została rozpoznana po epizodzie złamania patologicznego w tej okolicy w wieku 6 lat. W miejscu „wygojonego” złamania obecna duża torbiel wielokomorowa zajmujące ponad 80% podkrętarzowego przekroju kości udowej. Ponowne złamanie patologiczne nastąpiło w wieku 9 lat (w miejscu obecnej torbieli wielokomorowej). Ze względu na zagrożenie kolejnymi złamaniami pacjentka poruszała się przy użyciu lasek łokciowych. Rodzice nie wyrażają zgody na leczenie chirurgiczne. Po złamaniu skrócenie lewej kości udowej o około 2 cm, co w połączeniu z oszczędzaniem kończyny dolnej lewej prowadziło do skrzywienia bocznego kręgosłupa.
W wieku 10 lat wykonano badanie densytometryczne kości udowych oraz kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD). Z uwagi na obniżoną gęs¬tość mineralną kręgosłupa (BMD L2-L4 Z-score -1.53) i szyjek obydwu kości udowych -rozpoczęto leczenie z użyciem aktywnych metabolitów witaminy D, preparatów Ca oraz NaHCO3 (celowa, długotrwała alkalizacja ustroju). W zamyśle dążono do poprawy gęstości mineralnej całego kośćca, w tym zdrowych fragmentów kości udowej lewej (ścian torbieli).
Wyniki, wnioski
Po 3 latach leczenia uzyskano umiarkowanie satysfakcjonującą poprawę gęstości mineralnej kręgosłupa lędźwiowego (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) -wynik w granicach normy, ale poniżej średniej. Natomiast wzrost gęs¬tości mineralnej kości udowych okazał się rewelacyjny. Kość udowa lewa: DEXA BMD Neck wzrost z 0.555 do 1.015 (!!), Wards z 0.559 do 1.064, Troch z 0.405 do 0.595 [g/cm2]: kość udowa prawa DEXA BMD: Neck wzrost z 0.648 do 0.862, Wards z 0.585 do 0.786, Troch z 0.496 do 0.573 [g/cm2].
W radiogramie -intensywne wysycenie solami wapnia zawartości torbieli wielokomorowej. Oczywistym jest, że wartość (pod względem wytrzymałości mechanicznej) zmineralizowanej tkanki wypełniającej torbiel nie będzie nigdy satysfakcjonująca, jest jednak znacznie lepszą alternatywą (łącznie z lepiej uwapnionymi ścianami torbieli), aniżeli nieumineralizowana tkanka włóknista.

P59
THE ATTEMPTS TO APPLY NON-OPERABLE TREATMENT METHODS IN THE CASE OF FIBROUS DYSPLASIA OF BONE

Kołłątaj W., Szewczyk L.
Department of Paediatric Endocrinology and Neurology, Skubiszewski Medical University
of Lublin, ul. Chodźki 2, 20-093 Lublin, Poland

Keywords: fibrous dysplasia, bones, treatment, densitometry, radiograms.

Introduction
Fibrous dysplasia of bones is a disturbance (fetopathy, defect of mesenchymal connective tissue) in which bone undergoing physiologic lysis is replaced by abnormal fibrous tissue resulting in asymmetric distortion and expansion of bone. Usually it is confined to a femur, tibia, toes, facial skeleton or pelvic bones. It involves multiple or single bones. There are presented numerous and diverse opinions concerning therapeutic methods and effects of therapy of fibrous dysplasia.
Aim
Our aim is to present some good effects of non-operable treatment of a big dysplastic structure (fibrous dysplasia) located in right femur.
Material, and case report
We present a case of a 13 years old girl (Ć.K.) with a single dysplastic cyst situated in subtrochanteric area in the left femoral bone. Mentioned dysplastic lesion was diagnosed at the age of 6 (after the episode of pathological fracture of subtrochanteric region of the left femoral bone). After this fracture, a big multichambered cyst (almost 80% of a profile of the subtrochanteric area) was observed on radiograms. At the age of 9, the next pathologic fracture in this region has taken place. Because of succeeding fractures hazard, the girl was told to use a walking stick. The parents refused to give a consent to surgical treatment of this problem. After the last episode of subtrochanteric fracture, the left limb is 2 cm shorter then the right one, so as effect of this fact and of improper motor habits the scoliosis can be observed. At the age of 10, the investigation of bone mineral density by using DEXA method was realised. The spine BMD as well as both femoral necks and trochanters BMD were measured. Because of the fact, the spine and femoral BMD were beneath the normal range (BMD L2-L4 Z-score -1.53 s.d.) the treatment with vitamin D3 metabolites, calcium salts and NaHCO3 (to force long lasting alkalization) was applied.
Our intention was to improve bone mineralization (among other bones – vertebral and femoral regions including walls of mentioned dysplastic cyst).
Results and conclusions
After a 3-year period of mentioned treatment, we observed a moderate improvement of spinal mineral density (DEXA BMD L2-L4: Z-Score– 0.74) –the result in between normal limits (but beneath the normal mean value). In this time the improvement of femoral bone content was astonishing. Left femur: DEXA BMD Neck -increment from 0.555 to 1.015 (!!), Wards from 0.559 to 1.064, Troch from 0.405 to 0.595 [g/cm2]: right femur: DEXA BMD- Neck increment from 0.648 to 0.862, Wards from 0.585 to 0.786, Troch from 0.496 to 0.573 [g/cm2].
X-ray pictures showed intensive saturation because of calcium salts retention in the multichambered cyst. Of course, the structural strength of such mineralized structure will be unsatisfied, but it will be better then structural strength of soft (connective) tissue, all the more the walls of mentioned cyst became well mineralized.

P53 OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:168-169.

P53

OCENA POZIOMU MINERALIZACJI (BMC) I GĘSTOŚCI (BMD) KOŚCI MŁODYCH PŁYWACZEK

Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.

Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie

Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej

21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2

Słowa kluczowe: młode pływaczki, mineralizacja i gęstość kości, aktywność fizyczna, spożycie wapnia.

Celem pracy była ocena mineralizacji (BMC) i gęstości (BMD) tkanki kostnej u dziewcząt uprawiających pływanie w okresie osiągania szczytowej masy kostnej w porównaniu z dziewczętami w analogicznym wieku nie uprawiającymi sportu. Praca była również próbą odpowiedzi na pytania:

– czy trening pływacki związany z dużym obciążeniem fizycznym wpływa na mineralizację i gęstość kości zawodniczek w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi?

– czy sposób żywienia w połączeniu z obciążającym treningiem pływackim ma wpływ na stan tkanki kostnej w badanym okresie?

– czy pływaczki stanowią grupę zwiększonego ryzyka rozwoju osteopenii?

W badaniach uczestniczyły dziewczęta szkół sportowych o profilu pływackim (n=46) w wieku 11-15 lat, uprawiające pływanie (non weight bearing activities) oraz dziewczęta w analogicznym wieku nie uprawiające sportu (n=45). Aktualny stan kości oceniono metodą densytometryczną DEXA (odcinek lędźwiowy kręgosłupa L₂–L₄). Dane na temat przebiegu kariery sportowej, w tym stażu i obciążeń treningowych, statusu hormonalnego oraz zachowań żywieniowych zbierano metodą sondażu diagnostycznego za pomocą specjalnie do tego celu opracowanej ankiety.

Sposób żywienia (podaż energii i wybranych składników odżywczych) oceniono na podstawie historii żywienia oraz trzech 24- godzinnych wywiadów żywieniowych (dwóch dni roboczych i jednego dnia wolnego od nauki).

Analiza wyników wykazała, iż średnie wartości określanych parametrów kostnych nie różnicowały badanych grup. Jednakże zaobserwowano tendencje do wyższych wartości w grupie kontrolnej. W ocenie sposobu żywienia zaobserwowano w obu badanych grupach niedoborowe średnie spożycie wapnia (tj. poniżej 67% normy bezpiecznego spożycia); w grupie kontrolnej u 59% dziewcząt natomiast u pływaczek – 45%. Na podstawie otrzymanych wyników można wnioskować, że badane pływaczki nie stanowiły grupy zwiększonego ryzyka wystąpienia rozwoju osteopenii w porównaniu z dziewczętami nietrenującymi.

Badania finansowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, DS. 109.

P53

EVALUATION OF BONE MINERAL CONTENT (BMC) AND DENSITY (BMD) OF YOUNG SWIMMERS

Długołęcka B., Czeczelewski J., Raczyńska B.

Józef Piłsudski Academy of Physical Education in Warsaw

External Department of Physical Education in Biała Podlaska

21-500 Biała Podlaska ul. Akademicka 2

Key words: young swimmers, bone mineralisation and density, physical activity, calcium uptake

The objective of the study was to assess mineralization (BMC) and density (BMD) of the osseous tissue in girls training swimming in the period of reaching the peak bone mass as compared with girls at analogous age not practicing any sports. In the research attempt was also undertaken to answer the following questions:

– does swimming training with a high physical load affect bone mineralization and density in female swimmers as compared with the non-training girls?

– do eating habits combined with strenuous swimming training affect the status of osseous tissue in the period examined?

– do swimmers consist a group at risk of osteopenia development?

The research was carried out among girls (n=46) at the age of 11-15 attending to sports schools with a swimming profile, training swimming (non weight bearing activities), and girls at analogous age but not practicing any sports (n=45). Current bone status of the examined girls was analyzed with the densitometric method DEXA (lumbar section of the spine L₂–L₄). Data on the course of sports career, including traineeship and training loads, hormonal status and nutritional patterns were collected with the method of diagnostic probing by means of a special, self-preparatory questionnaire.

Nutritional patterns (intake of energy and selected nutrients) were assessed based on dietary history and three interviews by means of the 24-h recall method (two working days and one day free of school).

The analysis of the results obtained indicated that the mean values of the bone parameters examined did not differentiated the analyzed groups of girls. However, tendencies for higher values of the parameters were observed in the control group. The nutritional patterns assessment demonstrated both groups to be characterized by deficient mean intake of calcium (i.e. below 67% of the safe level of intake): 59% in girls of the control group and 45% in the swimmers. The results obtained enable concluding that the examined swimmers did not constituted the risk group of osteopenia development as compared to the non-training girls.

The study was supported by the grant DS. 109 from the Ministry of Science and Higher Education.

WPŁYW FLUORU NA KOŚĆ KOROWĄ U MĘŻCZYZN

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s133.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s32.

P051
WPŁYW FLUORU NA KOŚĆ KOROWĄ U MĘŻCZYZN

1E. Czerwiński, 1J. Strzępek, 2A. Sawiec
1Klinika Ortopedii Szpitala Uniwersyteckiego, Kraków, ul. Kopernika 19a;
2Krakowskie Centrum Osteoporozy i Menop. ul. Kopernika 32; 31-501 Kraków

Wstęp: Fluor jako jeden z najbardziej aktywnych pierwiastków w przyrodzie wywiera wpływ na składniki organiczne i nieorganiczne kości. Pierwiastek ten ma specyficzne powinowactwo do hydroksyapatytu tkanki kostnej Ca10(PO4)6(OH)2 stanowiącego podstawowy składnik mineralny kości. Wypiera on jony hydroksylowe kryształów hydroksyapatytów zmieniając go na fluoroapatyt, a tym samym powoduje zmiany jego właściwości fizycznych i chemicznych. Stężenie fluoru w kości zwiększa się przez cały okres życia człowieka. Efekt działania fluoru zależny jest od dawki; niskie dawki fluoru (2mg dziennie ) stosowane są w prewencji próchnicy, wysokie dawki fluoru (40-80mg dziennie) są stosowane w leczeniu osteoporozy, natomiast 5000mg jest dawką śmiertelną. W niniejszej pracy przedstawiamy wpływ długotrwałego działania małych dawek fluoru na kość korową u mężczyzn. Materiał Przeprowadzono badania 1578 mężczyzn, pracowników Huty Aluminium w Skawinie. Średnia wieku pracowników Huty wynosiła 46,5 lat. Pracowali oni średnio 17,6 lat. będąc narażeni na działanie niskich dawek fluoru (2-4mg). Uzyskane wyniki porównano z wynikami grupy kontrolnej, którą stanowiło 57 mężczyzn w przedziale wieku grupy badanej, nie narażonych na kontakt ze związkami fluoru, zmarłych śmiercią nagłą. Metoda: U wszystkich badanych wykonano standaryzowany radiogram prawego przedramienia AP w supinacji. Posługując się radiogramem dokonano pomiarów morfometrycznych kości promieniowej i łokciowej w trzech odcinkach prostopadłych do długiej osi kończyny (dalszym ,środkowym i bliższym). Na wyznaczonej linii, prostopadłej do długiej osi kończyny, mierzono suwmiarką mikrometryczną szerokość kości oraz szerokość jamy szpikowej z dokładnością 0,15 mm. a następnie obliczano grubość warstwy korowej, wskaźnik korowy, powierzchnie korową oraz wskaźnik powierzchni korowej. Wyniki: W grupie kontrolnej stwierdzono obniżenie się wskaźników korowych z wiekiem, skutkiem poszerzenia się jamy szpikowej, natomiast u pracowników narażonych na długotrwałe dawki fluoru proces ten ulegał zahamowaniu. Wnioski: Na podstawie uzyskanych wyników badań morfometrycznych można sprecyzować następujące wnioski: 1. Resorpcja kości promieniowej w populacji męskiej odbywa się przez poszerzenie jamy szpikowej i obniżenie grubości warstwy korowej. 2. Efekt działania fluoru na kość korową i gąbczastą zależy od dawki. 3. Ekspozycja niskich dawek fluoru prowadzi do zahamowania resorpcji endostealnej kości korowej oraz wzrostu masy kości beleczkowej. 4. Małe dawki fluoru mogą być skuteczne w prewencji ubytku kostnego mężczyzn.

P051
THE INFLUENCE OF FLUORIDE ON CORTICAL BONE IN MEN

E. Czerwrnski1, J. Strzepek1, A. Sawiec2,
1. Department of Orthopaedics, Med. Coll. Jagiellonian University, 31-501 Krakow, ul. Kopernika 19,
2. Krakowskie Centrum Osteoporozy i Menop., Krakow, ul.Kopernika 32, Poland

Introduction: Fluoride as one of the most active elements in nature and has an influence on organic and inorganic compo¬nents of bone. This element has a specific affinity to hydro- xyapatite in bone tissue Ca10(PO4)6(OH)2, which is the basic mineral component of bone. It displaces the hydroxyl ions of the hydroxyapatite crystals changing it into fluoroapatite and thus altering its physical and chemical characteristics. Fluoride concentration in human bone increases with age along the whole life-span. The effect of fluoride is dose-dependent; low doses of fluoride (2 mg daily) are used in carries prevention, high doses (40-80 mg daily) are used in osteoporosis treatment, and a dose of 5000 mg is lethal. This study presents the effects of long- lasting influence of low fluoride doses to cortical bone in men.
Material: 1578 men, employees of the the aluminium steel¬works in Skawina, mean age 46.5, were included in the study. The mean work period was 17,6 years; during which they were exposed to low doses of fluoride (2-4 mg). The results obtained were compared to the control group which consisted of 57 men, the same age range as the study group, not exposed to fluoride, that died suddenly and unexpectedly.
Method: All patients were subjected to a standard AP in supination radiogram of the right forearm. With aid of the radiogram, morphometric measurements of three segments (distal, medial, proximal) of the radius and the humerus perpendicular to the long axis of the extremity were made. On the appointed line, perpendicular to the long axis of the extremity, bone width and marrow cavity width were measured with a slide calliper (accuracy 0.15mm) and then cortical thickness, cortical index, cortical area and cortical area index were calculated.
Results: Decrease of cortical indices as a result of marrow cavity widening was established in the control group, while in steelworks workers exposed to long-lasting fluoride influence this process was inhibited.
Conclusion: On the basis of morphometric study results the following conclusions could be drawn: 1. Resorption of the radius in men takes place, manifested by widening of the marrow cavity and a decrease in the cortical substance thickness. 2. Effect of fluoride on cortical and cancellous bone is dose-dependent. 3. Exposition to low doses of fluoride leads to inhibition of endosteal resorption of cortical bone and to an increase of trabecular bone mass. 4. Low doses of fluoride can be effective in the prevention of bone loss in men.

P60 TREATMENT OF FRACTURES AND NONUNIONS OF LONG BONES

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s190-191.

P60
TREATMENT OF FRACTURES AND NONUNIONS OF LONG BONES

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М.
I.Ya. Horbachevsky Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics

Keywords: long bones, nonunion, bone mineral density, densitometry, osteosynthesis, osteoplasty, pseudoarthros, osteoporosis, osteopenia , calcitonin

Fractures of long bones and related complications still represent an important problem. Despite introduction of various novel methods of osteosynthesis into clinical practice, long-term results of treatment of long bone shaft fractures remain unsatisfactory: the rate of nonunions ranges from 2.5 to 18%, and in cases of pseudoarthroses this rate may be as high as 16.5-40%.
We analyzed the long-term results of treatment of 46 patients hospitalized in Ternopil traumatology departments for variuos types of nonunions of long bones in the lower extremities. Along with the standard clinical, laboratory and radiological evaluation, all patients underwent bone mineral density (BMD) assessment by means of dual photon densitometry with the use of LUNAR DPX-A equipment. BMD of the hip areas on both affected and healthy sides was measured. The duration of nonunion was ranging from 3 months to 2 years. According to radiological findings, nonunions were classified as slowly consolidating fractures, hypertrophic type, hypotrophic type, or bone tissue defects.
At admission, BMD in the trochanteric area on nonunion side was 4 to 9% lower compared with the MBD measured on the healthy side. In all cases, previous osteosynthesis did not provide normal functioning of the extremity and movements in adjacent joints were limited. The aims of treatment were as follows: early restoration of function of the affected leg by means of a stable osteosynthesis, correction of contractures in adjacent joints, stimulation of bone reparative processes by means of osteoplasty, pharmacological correction of osteopenia, treatment of the underlying somatic conditions.
Stable osteosynthesis with the use of spin devices was applied, permitting early restoration of function and weight bearing. In oligo- and hypertrophic nonunion types, osteoplasty by means of decortication of nonunion zone was applied, permitting the intensification of reparative osteogenesis. In hypotrophic pseudoarthroses and bone shaft defects, bone autoplasty with cortico-trabecular grafts was the treatment of choice.
In cases of diagnosed osteoporosis or osteopenia, calcium and vitamin D supplements were administered in preoperative and healing periods (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tablet bid), To stimulate osteoreparation, calcitonin (Miacalcic®) 200 IU per day was used on alternate days for 1 month. Overall, the patients received 3 courses of calcitonin with 1 month intervals.
Conclusions
Healing of long bone shaft fractures depends on the injury type, the underlying somatic condition, bone mineral density, and adequacy of surgical management. Osteoporosis and osteopenia suggest the need for bone mineral density correction throughout the rehabilitation period.

P60
LECZENIE ZŁAMAŃ I STAWÓW RZEKOMYCH KOŚCI DŁUGICH

Rolik О.V., Zasadnyuk І.А., Hrubar Yu.О., Tuharov Yu.R., Kitsak Ya.М. I.Ya. Horbachevsky
Ternopil Medical University, Department of Traumatology and Orthopaedics, Ukraina

Słowa kluczowe: kości długie, zaburzenia zrostu, gęstość mineralna kości, densytometria, osteosynteza, plastyka kości, staw rzekomy, osteoporoza, osteopenia, kalcytonina

Złamania kości długich oraz towarzyszące im powikłania są nadal ważnym problemem. Pomimo wprowadzenia w praktyce klinicznej nowoczesnych metod zespalania złamań, odległe wyniki leczenia złamań trzonów kości długich pozostają niezadowalające: współczynnik zaburzeń zrostu waha się od 2.5 do 18%, a w przypadku stawów rzekomych może dochodzić nawet do 16.5-40%.
Analizowaliśmy odległe wyniki leczenia 46 pacjentów klinik traumatologii w Tarnopolu hospitalizowanych z powodu różnego rodzaju zaburzeń zrostu kości kończyn dolnych. Oprócz standardowej oceny klinicznej, laboratoryjnej i radiologicznej, pacjenci mieli wykonane badanie gęstości mineralnej kości przy użyciu metody dwuenergetycznej absorpcjometrii rentgenowskiej aparatem LUNAR DPX-A. Mierzono BMD w obu kościach udowych – zdrowej i leczonej. Czas braku zrostu wynosił od 2 miesięcy do 3 lat. Na podstawie badania radiologicznego zaburzenia zrostu kości zostały sklasyfikowane jako: wolno zrastające się złamanie, typu hipertroficznego, typu hipotroficznego lub ubytek tkanki kostnej.
Podczas przyjęcia do szpitala BMD w krętarzu po stronie leczonej wynosiła 4-9% mniej w porównaniu z BMD po stronie zdrowej. We wszystkich przypadkach wcześniejsze zespolenie nie spowodowało normalnego funkcjonowania kończyny, jak również ograniczony był ruch sąsiadujących stawów. Cele leczenia były następujące: wczesne przywrócenie funkcji chorej kończyny za pomocą trwałej osteosyntezy, korekcja przykurczów sąsiadujących stawów, stymulacja procesów gojenia kości poprzez plastykę kości, farmakologiczne leczenie osteopenii, leczenie podstawowych somatycznych uwarunkowań choroby.
Zastosowano trwałe zespolenie za pomocą śrub, pozwalające na szybkie przywrócenie funkcji i obciążanie kończyny. W zaburzeniach zrostu typu oligo- i hipertroficznego zastosowano plastykę kości za pomocą odłuszczenia okolic niezrośniętej kości, co pozwoliło na zintensyfikowanie odtwórczej osteogenezy. W hipotroficznych stawach rzekomych i ubytkach tkanki w trzonach kości, autoplastyka kości z użyciem przeszczepów kostnych była leczeniem z wyboru.
W zdiagnozowanych przypadkach osteoporozy i osteopenii w okresie przedoperacyjnym i w okresie gojenia chorym podawano suplementację wapnia i witaminy D (Calcium D3 Nikomed®, Calcemin®, 1 tab. dziennie). W celu stymulowania procesu zrostu kości przez 1 miesiąc co drugi dzień podawano kalcytoninę (Miacalcic®) w dawce dziennej 200 IU. W sumie pacjenci trzymywali 3 serie kalcytoniny z miesięcznymi przerwami.
Wnioski
Gojenie złamań trzonów kości długich zalezy od rodzaju urazu, podstawowych uwarunkowań somatycznych, gęstości mineralnej kości oraz odpowiedniego postępowania operacyjnego. Przy osteopenii i osteoporozie sugerowana jest potrzeba poprawy gęstości mineralnej kości w trakcie rehabilitacji.

Osteoporoza jako jedno z powikłań występujących w tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:170-171.

P54

Osteoporoza jako jedno z powikłań występujących w tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia dziecięcego

Jędrzejewska A., Szota M., Czernicki K., Flak M., Dyner-Jama I., Durmała J.

Katedra i Klinika Rehabilitacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach ul. Ziołowa 45/47

Słowa kluczowe: mózgowe porażenie dziecięce, osteoporoza, markery obrotu kostnego, skrzywienie kręgosłupa

Wstęp: zanik kości wskutek unieruchomienia w przebiegu ciężkich postaci mózgowego porażenia dziecięcego jest problemem istotnym klinicznie, wiążącym się ze wzrostem ryzyka samoistnych złamań. Wobec tego w opiece i rehabilitacji tych dzieci należy uwzględnić ocenę przebudowy szkieletu celem wdrożenia właściwej terapii.

Cel pracy: ocena struktury i metabolizmu kostnego u dzieci unieruchomionych w przebiegu tetraplegicznej postaci mózgowego porażenia dziecięcego.

Materiał: zbadano 38 dzieci w wieku 4-18 lat, (śr.11,86), z różnymi postaciami MPD i towarzyszącą skoliozą , leczonych w Bytomskim Centrum Rehabilitacji i Poradni Rehabilitacyjnej przy Klinice Rehabilitacji SUM w Katowicach w latach 2004-2009. Postać tetraplegiczną MPD miało 24 dzieci, w tym 13 dziewcząt i 11 chłopców, diplegiczną 9, hemiplegiczną 4, a móżdżkową 1 dziecko. Grupę kontrolną stanowiło 21 zgodnych wiekowo dzieci zdrowych, w tym 10 dziewczynek i 11 chłopców.

Metody: klasyfikację MPD oparto o podział Hagberga, skoliozy podzielono wg Lonstein’a i Akbarnia. U dzieci z postacią tetraplegiczną MPD oznaczono stężenie wapnia, fosforu, osteokalcyny i prokolagenu typu I, aktywność fosfatazy alkalicznej i jej frakcji kostnej, wykonano rtg. kręgosłupa i stopy.

Wyniki: na podstawie badań radiologicznych osteoporozę rozpoznano u 20 dzieci, w tym u 10 znacznego stopnia. Stwierdzono znamienne statystycznie obniżenie stężenia wapnia w surowicy oraz aktywności frakcji kostnej fosfatazy alkalicznej w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną. Także w grupie badanej stwierdzono obniżenie stężenia prokolagenu i osteokalcyny, ale nieistotne statystycznie. Stopień zaawansowania osteoporozy korelował z niską masą ciała.

Wśród dzieci z postacią tetraplegiczną skoliozę typu C wg Lonstein’a i Akbarnia. miało 20 dzieci, a typu S 4 dzieci.

Wnioski: 1. Unieruchomienie w ciężkich postaciach MPD wywołuje zanik kości, a monitorowanie jego nasilenia jest możliwe przez ocenę procesów kościotworzenia i resorbcji. 2. Wczesne wykrycie osteoporozy u dziecka unieruchomionego i właściwe postępowanie terapeutyczne oraz pielęgnacja pozwala zmniejszyć ryzyko złamań. 3. U dzieci niechodzących z postacią tetraplegiczną MPD, dominowały skrzywienia kręgosłupa neurogenne, jednołukowe typu C wg Lonstein’a i Akbarnia.

P54

OSTEOPOROSIS AS A COMPLICATION OF THE TETRAPLEGIC FORM OF INFANTILE CEREBRAL PALSY

Jędrzejewska A., Szota M., Czernicki K., Flak M., Dyner-Jama I., Durmała J.

Department of Rehabilitation, Medical University of Silesia in Katowice,

Katowice Ziołowa St. 45/47

Key words: infantile cerebral palsy, osteoporosis, bone version markers, spinal curvature

Introduction: Osteoporosis as a result of immobilization in the course of serious forms of infantile cerebral palsy is an important clinical problem related to greater risk of spontaneous fractures. For that reason both treatment and rehabilitation of such children should incorporate an assessment of rebuilding their skeleton structure in order to apply appropriate therapeutic strategy.

Goals: The work was aimed at an assessment of bone structure and metabolism in children immobilized in the tetraplegic form of infantile cerebral palsy.

Material:38 children aged 4-18 (average age 11,86) with different forms of infantile cerebral palsy and scoliosis were examined between the years 2004-2009. The children were treated at the Rehabilitation Centre in Bytom and the Rehabilitation Outpatient Clinic at the Department of Rehabilitation of the Medical University of Silesia in Katowice. The group of patients suffering from the tetraplegic form of infantile cerebral palsy included 13 girls and 11 boys; 9 patients suffered from the diplegic form; 4 hemiplegic; 1 child suffered had the cerebellar form. The control group included 21 healthy children (10 girls and 11 boys) with ages matching the ages of the patient group.

Methods: The classification of infantile cerebral palsy was based on Hagberg’s division; scoliosis was classified with the use of Lonstein and Akbarnia’s method. In children with the tetraplegic form, concentrations of calcium, phosphorus, osteocalcine and type I pro-collagen were assessed. Also the activity of alkaline phosphatase and its bone fraction was measured and an x-ray of the spine and foot was carried out.

Results: Based on radiological examination, osteoporosis was diagnosed in 20 children, including 10 of significant degree. A statistically significant lowered calcium concentration was discovered in serum in the test group in comparison with the control group, together with lowered activity of the bone fraction of alkaline phosphatase. Also, the test group revealed lowered concentration of pro-collagen and osteocalcine, but the results were statistically insignificant. The degree of osteoporosis progression was correlated with low body weight.

In children with the tetraplegic form 20 suffered from scoliosis type C and 4 scoliosis type S, as specified by Lonstein and Akbarnia.

Conclusions: 1. Immobilization in serious forms of infantile cerebral palsy causes osteoporosis and monitoring its progression is possible through assessment of osteogenic processes and resorption. 2. Early detection of osteoporosis in an immobilized child together with the application of appropriate therapeutic procedures and nursing can lower the risk of fractures. 3. In non-walking children with the tetraplegic form of infantile cerebral palsy, neurogenic single-arch spinal curvatures type C were most frequent (as specified by Lonstein and Akbarnia).

OSTEOPOROZA IDIOPATYCZNA U DZIECI-DIAGNOSTYKA I REHABILITACJA

XI Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
V Krakowskie Sympozjum Osteoporozy
Kraków 27-29.09.2001

Streszczenia:
wersja polska
Materiały kongresowe: STRESZCZENIA, s134-135.
Druk: Drukarnia Skinder, ISBN – 83-904008-5-5

wersja angielska
Osteoporosis International 2001; vol. 12 (Suppl 1), s32-33.

P052
OSTEOPOROZA IDIOPATYCZNA U DZIECI-DIAGNOSTYKA I REHABILITACJA

Krystyna Dobosiewicz, Anna Jędrzejewska, Irena Dyner-Jama, Hanna Jendrzejek.
Klinika Rehabilitacji Śląskiej A. M. w Katowicach-Ochojcu

Idiopatyczna osteoporoza dziecięca stanowi rzadką chorobę metaboliczną kości o patomechanizmie odmiennym niż osteoporoza inwolucyjna. Jako wyodrębniony zespół została opisana w 1965 r. przez Denta, choć pierwszy opis przypadku opublikowano już w 1938 r. Etiologia schorzenia pozostaje nieznana. Choroba występuje nagle w pełnym zdrowiu w wieku 3,5-15 lat z częstością porównywalną dla obu płci i charakteryzuje się szybką utratą masy kostnej.
Do wczesnych objawów klinicznych osteoporozy dziecięcej zaliczamy:
– bóle stawów skokowych i kręgosłupa podczas stania i chodzenia; – postępujące osłabienie siły mięśniowej kończyn dolnych, zwłaszcza mięśnia trójgłowego łydki; – zaburzenia propulsji – chód piętowy; – niemożność obciążenia osiowego szkieletu.
Wśród objawów późniejszych dominują: – obniżenie wysokości ciała wskutek kompresyjnego złamania kręgów; – deformacje stawów kończyn dolnych i stóp; – charakterystyczny chód piętowy na sztywnych kolanach;
W rozpoznaniu różnicowym poza chorobami układu wewnątrzwydzielniczego (choroba Cushinga, pierwotna lub wtórna nadczynność przytarczyc, choroby tarczycy z towarzyszącą osteoporozą) należy uwzględnić: osteoporozę polekową, nowotwory kości pierwotne i wtórne, wrodzoną łamliwość kości, martwice aseptyczne kości, lokalne ubytki masy kostnej w przebiegu niedowładów pochodzenia ośrodkowego i obwodowego. Zaburzenia statyki ciała spowodowane bodźcami bólowymi płynącymi z odwapnionej tkanki kostnej stóp działając dogłowowo destabilizują mechanizm więzadłowo-mięśniowy aparatu podpórczego kończyn dolnych, w tym stawów kolanowych, biodrowych oraz kręgosłupa i klatki piersiowej. Zjawisko to prowadzi do unikania przez dziecko poruszania się, co powoduje dalszy zanik tkanki kostnej. Ruch bowiem jest sygnałem fenotypowym dla bodźców odpowiedzialnych za kościotworzenie, a obrót kostny – ze względu na piezoelektryczny mechanizm budowania kryształów hydroksyapatytu – uruchamiany jest poprzez docisk i przyciąganie mięśni.
Celem pracy jest analiza łańcucha statokinetycznego w osteoporozie młodzieńczej podczas osiowego obciążenia szkieletu i przedstawienie na jej podstawie metody stopniowego obciążania kończyn dolnych i kręgosłupa w procesie rehabilitacji.
W latach 1991 – 2000 w Katedrze i Klinice Rehabilitacji hospitalizowano 5 dzieci z ciężką postacią osteoporozy idiopatycznej, w tym 3 chłopców i 2 dziewczynki. W chwili hospitalizacji przedział wiekowy wynosił 4,1 – 8 lat. Przebieg kliniczny u wszystkich dzieci był ciężki, a czas rozpoczęcia rehabilitacji opóźniony, gdyż z uwagi na bóle kręgosłupa i kończyn dolnych oraz trudności w poruszaniu się diagnostyka w szpitalach rejonowych ukierunkowana była na wykluczenie procesu rozrostowego lub zapalnego o.u.n. Przeciętny okres leczenia wahał się u trójki dzieci od 3-4 lat, natomiast dwoje dzieci pozostaje nadal w leczeniu. Ponadto w Klinice leczono 8 dzieci z osteoporozą o mniejszym nasileniu objawów, ze średnią wieku w chwili hospitalizacji 6-12 lat, u których czas leczenia wynosił około 2 lata.
W okresie ostrym choroby w rehabilitacji nacisk należy położyć na następujące działania: – farmakoterapia; -eliminacja bodźców bólowych poprzez zastosowanie fizykoterapii oraz masażu okostnowego i segmentarnego; – nauka chodzenia w wodzie; – ćwiczenia oddechowe uruchamiające klatkę piersiową i kręgosłup; – ćwiczenia czynne i z dawkowanym oporem kończyn i tułowia w pozycjach izolowanych; – ćwiczenia mięśni tułowia i kończyn dolnych w pozycji antygrawitacyjnej, ze zwiększającym się obciążeniem osiowym; – ćwiczenia stóp i nauka chodzenia na miękkim, elastycznym podłożu; – trening na bieżni ruchomej; – trening interwałowy na zróżnicowanym podłożu; – fizykoterapia: lampa kwarcowa, jonoforeza wapniowa i pole magnetyczne.
Postępowanie rehabilitacyjne w okresie podostrym osteoporozy oprócz leczenia farmakologicznego powinno być oparte na następujących ćwiczeniach: – ćwiczenia ogólnorozwojowe i oddechowe; – ćwiczenia oporowe tułowia i kończyn w pozycji osiowego obciążenia szkieletu; – ćwiczenia wzmacniające siłę kończyn dolnych wg Hettnigera-Mullera; – trening rowerowy; – trening na bieżni ruchomej ze stopniowo zwiększającym się obciążeniem; – trening interwałowy na zróżnicowanym podłożu; fizykoterapia: lampa kwarcowa i pole magnetyczne.
Wnioski: Powrót do pełnej sprawności dzieci uzależniony jest od postaci i okresu osteoporozy oraz od sposobu jej leczenia. Bóle kostno-więzadłowe ustępują średnio po około 2 latach, zaś pełna sprawność ruchowa powraca po 3 4 latach.

P052
JUVENILE IDIOPATHIC OSTEOPOROSIS – DIAGNOSTICS AND REHABILITATION
Krystyna Dobosiewicz, Anna Jędrzejewska, Irena Dyner-Jama, Hanna Jendrzejek,
Clinic of Rehabilitation, Silesian Medical University, Katowice-Ochojec, Poland

Introduction: Juvenile idiopathic osteoporosis is a rare metabolic disease, with a pathomechanism different from involutional osteoporosis. It was initially described as a specific syndrome by Dent in 1965, although the first description of a case was published in 1938. Its etiology still remains unknown. The onset of the disease is rapid, affecting previously healthy children of both sexes aged 3.5-15 years. A rapid loss of bone mass is especially remarkable.
Early clinical signs of the disease are: pain in the tarsal joints during standing and walking, increasing weakening of the muscles of the lower extremity, especially triceps surae muscle, affected propulsion – walking on the heels, inability to maintain an axial load of the skeleton. Among prevalent late signs are: decrease in height due to compressive fractures of the vertebral shafts, deformations of lower extremity joints, especially the feet, typical walking on the heels with rigid knees. The differential diagnosis apart from endocrine diseases (Cushing’s disease, primary or secondary hyperparathyroidism, osteoporosis in the course of thyroid diseases) drug-induced osteoporosis, primary or secondary bone neoplasms, hereditary fragility of bones, aseptic necroses of the bones, local bone mass losses in the course of central- and peripheral nervous system derived palsies should be considered. Disturbances in body static due to the pain impulses derived from decalcified bony tissues of the feet, acting cranially, destabilizes the musculo-ligamentous mechanism of the support system of the lower limbs, especially the knee and hip joints and joints of the vertebral column and the rib cage. This phenomenon leads to motor inactivity of a child, resulting in further bone loss. This occurs because of the fact that movement is a phenotype signal for impulses responsible for bone build-up, and bone turnover – due to a piezoelectric nature of a hydroxyapatite crystal growing – is activated through pressure and muscle contraction.
The aim of the study is to analyze a statokinetic chain in juvenile osteoporosis during axial load of the skeleton and its presenta¬tion on the basis of a method of gradual load to the lower limbs and vertebral column during rehabilitation.
Material: In the years 1991-2000 in the Clinic of Rehabilitation 5 children with advanced juvenile osteoporosis, among them 3 boys and 2 girls, were hospitalized. At the onset of hospitalization they were aged 4,1-8 years. The clinical course in all cases was serious and time of rehabilitation onset delayed because of an initial improper clinical diagnosis in regional hospitals, focusing on neoplasmic or inflammatory process of the CNS. Average time of rehabilitation was 3-4 years in 3 children and two still remain under treatment. Apart from these cases 8 another children with a milder form of osteoporosis, aged 6-12 years at onset of rehabilitation, were treated. Their period of treatment was about 2 years.
Method: In the acute stage of disease the rehabilitation should be focused on: pharmacotherapy, elimination of the pain stimuli by the application of physiotherapy and periosteal and segmen- tary massage, gait exercises in water, respiratory exercises mobilizing the chest and vertebral column, active exercises with fractioned resistance of the limbs and trunk in isolated positions, exercises of muscles of the trunk and lower limbs in an antigravitational position, with increasing axial load, exercises of the feet and gait education on a soft, elastic base, moving track training, interval training on a differentiated base, physiotherapy: calcium iontophoresis, quartz lamp and magnetotherapy. In a subacute stage of osteoporosis rehabilitation should consider: general and respiratory exercises, resistance exercises of the trunk and limbs in a position of axial load of the skeleton, exercises increasing muscular strength of the lower limb in a Hettniger-Muller system, bicycle training, moving track training with gradual increasing of the load, interval training on a differentiated base, physiotherapy: quartz lamp and magne- totherapy.
Conclusions: A full recovery of children depends on the type and stage of osteoporosis and on adequate therapy. Osseo- ligamentous pain declines on average after about 2 years. Full motor aptitude recovers after 3-4 years.

GWOŹDZIOWANIE ŚRÓDSZPIKOWE W LECZENIU ZABURZEŃ ZROSTU TRZONU KOŚCI PISZCZELOWEJ

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s191-192.

P61
GWOŹDZIOWANIE ŚRÓDSZPIKOWE W LECZENIU ZABURZEŃ ZROSTU TRZONU KOŚCI PISZCZELOWEJ

Kaleta M., Wroński S., Gajda T., Jaworski J.M., Gaździk T.S.
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach

Słowa kluczowe: złamania kości piszczelowej, powikłania zrostu, gwoździowanie śródszpikowe, Zespol, Polfix

Wstęp
Własne obserwacje kliniczne dotyczące leczenia złamań trzonu kości piszczelowej (kp) sposobami Zespol i Polfix wskazują, że utrwalony brak zrostu jest rzadki i ma najczęściej charakter aseptyczny, a dzięki właściwej mineralizacji blizny kostnej rzadko dochodzi do złamań powtórnych. Z powikłań zrostu na pierwszy plan wysuwają się stawy rzekome hypertroficzne.
Cel pracy
Celem pracy jest ocena metody gwoździowania śródszpikowego (gś) w leczeniu zaburzeń zrostu trzonu kp po pierwotnej osteosyntezie sposobem Zespol i Polfix.
Materiał i metody
Od 1987 do 2003 roku leczyliśmy metodą gś z rozwiercaniem kanału szpikowego 42 chorych z zaburzeniami zrostu trzonu kp. Początkowo stosowaliśmy klasyczne, piszczelowe gwoździe Küntschera (gK), a od 1994 gwoździe śródszpikowe z blokowaniem (gśb). Liczbę dodatkowych procedur operacyjnych przedstawiono w tabeli.

Rozwiercanie kanału szpikowego Częściowe wycięcie strzałki Otwarcie szczeliny złamania Przeszczep gąbczasty własny Przeszczep gąbczasty mrożony Dekortykacja sposobem Judeta
gK (n=14) 14 11 10 8 2 10
gśb (n=28) 28 19 13 6 9 3

Za zrost uznawaliśmy stan bezbolesnego obciążania kończyny w połączeniu z widoczną na zdjęciach kostniną mostującą złamanie.
Wyniki
U 40 chorych uzyskaliśmy zrost kostny w czasie średnio 24 tyg. Najdłużej zrastały się atroficzne stawy rzekome (30 – 34 tyg.). Szybciej goiły się stawy rzekome hypertroficzne oraz złamania powtórne (17 – 28 tyg.). W 5 przypadkach stwierdziliśmy skrót kończyny 1 – 2 cm, natomiast u 2 chorych > 2 cm. W grupie chorych leczonych gśb w 7 przypadkach doszło do złamania śrub blokujących odłam dalszy, a w 3 przypadkach do płużenia i osteolizy wokół śrub blokujących odłam bliższy.
Wnioski
1.Gś z rozwiercaniem kanału szpikowego jest skuteczną metodą leczenia stawów rzekomych i złamań powtórnych trzonu kp po pierwotnej osteosyntezie sposobami Zespol i Polfix.
2.Gś pozwala na odstąpienie od unieruchomienia zewnętrznego, co znacznie skraca rehabilitację chorych, zmniejszając do minimum objawy „choroby złamaniowej”.

P61
INTRAMEDULLARY NAILING IN THE TREATMENT OF TIBIAL DIAPHYSIS NONUNION

Kaleta M., Wroński S., Gajda T., Jaworski J.M., Gaździk T.S.
Department and Clinic of Orthopaedics, Silesian Medical Academy in Katowice, Poland

Keywords: intramedullary nailing, complicationes, nonunion. Zespol, Polfix

Introduction
Our own clinical observations considering treatment of tibial diaphysis fractures using Zespol and Polfix methods indicate that prolonged lack of consolidation is rare and for the most part aseptic. Thanks to the proper fracture scar mineralization process repeated fractures are also rare. Most often adhesion complications are hypertrophic spurious joints.
Goal
To evaluate the intramedullary nailing method in treatment of tibial diaphysis nonunion after primary Zespol and Polfix osteosynthesis.
Materials and Methods
In 1987-2003 we treated 42 patients with tibial diaphysis nonunion using bone nailing with medullary reaming method. Initially we used classic Kuntscher tibial nails (Kn), and since 1994 locked intramedullary nails (Lin). Additional procedures are shown in the below table:

Intramedullary reaming Partial fibula removal Fracture fissure reopening Autologous spongy bone graft Frozen spongy graft Judet decortication
Kn (n=14) 14 11 10 8 2 10
Lin
(n=28) 28 19 13 6 9 3

As union we accepted the state of painless limb weightening connected with radiograph visible connective callus.
Results
40 patients – we attained union within 24 weeks. It took longer to achieve union in atrophic spurious joints (30-34 weeks). It took faster to heal hypertrophic spurious joints and repeated fractures (17-28 weeks). In 5 cases we noted shortened lower extremity of 1-2 cm and in 2 cases of more than 2 cm. In the group treated with locked intramedullary nails, in 7 cases breaking of bolt locking proximal fracture mass occurred. In 3 cases osteolysis round the proximal locking bolts occurred.
Conclusions
1. Reamed bone nailing is effective in treatment of spurious joints and repeated fractures of tibal diaphysis after primary osteosythenis using Zespol and Polfix methods.
2. Intramedullary bone nailing allows withdrawal from external encasing which significantly shortens rehabilitation reducing symptoms of “fracture illness” to the minimum.

P55CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKL. OPONOWO-RDZENIOWĄ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:171-172.

P55

CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO-RDZENIOWĄ

Okurowska-Zawada B.¹, Konstantynowicz J.², Kułak W.¹, Kaczmarski M.³, Piotrowska-Jastrzębska J.², Sienkiewicz D.¹, Paszko-Patej G.¹

¹Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

²Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku;

³III Klinika Chorób Dzieci Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Słowa kluczowe: przepuklina oponowo-rdzeniowa, dzieci, osteopenia ,osteoporoza, badanie densytometryczne, złamania

Cel pracy: Celem pracy była ocena masy kostnej i masy mięśniowej oraz analiza czynników ryzyka występowania osteoporozy i złamań u dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową na podstawie badania densytometrycznego.

Metodyka: Badaniami objęto 30 pacjentów (15-dziewcząt i 15 chłopców) z przepukliną oponowo-rdzeniową MMC w wieku 6-17lat pozostających pod opieką, Kliniki Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego. Grupę porównawczą stanowiły dzieci zdrowe (n = 30) dobranych pod względem płci i wieku.

Przeprowadzono: ocenę fizjoterapeutyczną, badania laboratoryjne (parathormon, fosfatazę zasadową w surowicy krwi i poziom wapnia wydalanego z moczem). Badanie densytometryczne układu kostnego wykonywano przy pomocy aparatu Lunar DPX-L (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Pomiar densytometryczny wykonano metodą absorbcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA-Dual Energy X-ray Absoptiometry) w zakresie całego szkieletu w celu oceny całkowitej gęstości mineralnej kości -Total BMD (ang, bone mineral density) oraz w kręgach L1-L4 w projekcji AP (Spine BMD) i wyrażono w g/cm2,w percentylach według norm dla wieku i płci oraz jako wskaźnik Z-score. Oceniono składowe ciała (Lean Mass – zawartość tkanki beztłuszczowej; Fat Mass – procentowa zawartość tłuszczu).

Wyniki: Najczęściej obserwowanymi objawami były złamania kości udowej 12/30 (40%), w tym u 5/30 (17%) wielokrotnie. Stwierdzono istotną zależność występowania złamań z BMI i zawartością tłuszczu w organizmie. Dzieci z MMC i złamaniami wykazywały tendencję do większej wartości BMI, mimo takiej samej wartości bezwzględnej masy ciała, w porównaniu z dziećmi bez złamań. Body Fat u tych osób był większy niż u tych, które nie doświadczyły złamań.(Złamania, a BMI- R= 0,393, p=0,031)

Dzieci z MMC i złamaniami miały istotnie większe wartości kalciurii dobowej, przy prawidłowych wykładnikach funkcji nerek,( p=0.033).

Wnioski: Złamania niskoenergetyczne u dzieci (MMC) mogą wynikać z metabolicznych zaburzeń, będących, z jednej strony, konsekwencją nadmiernej nerkowej utraty wapnia, z drugiej zaś strony, z nadmiernej zawartości tkanki tłuszczowej i niekorzystnego wpływu otłuszczenia organizmu i konsekwencji metabolicznych .

P55

RISK FACTORS FOR OSTEOPOROSIS AND LOWER LIMB FRACTURES IN CHILDREN WITH MENINGOMYELOCELE

Okurowska-Zawada B.¹, Konstantynowicz J.², Kułak W.¹, Kaczmarski M.³, Piotrowska-Jastrzębska J.², Sienkiewicz D.¹, Paszko-Patej G.¹

¹Department of Pediatric Rehabilitation, Medical University of Białystok

²Department of Pediatrics and Developmental Disorders of Children and Adolescents, Medical University of Białystok

³III Department of Children’s Diseases, Medical University of Białystok

Key words: meningomyelocele, children, osteopenia ,osteoporosis, densitometric examination, fractures

Objective: The study objective was to assess bone mass and muscular mass, as well as to analyze risk factors for osteoporosis and fractures in children with meningomyelocele based on densitometric examination.

Methods: The study involved 30 patients (15 girls and 15 boys) withmeningomyelocele,aged 6-17 years, treated in the Department of Pediatric Rehabilitation, University Hospital. Control group consisted of healthy children (n=30) matched by age and gender.

Physiotherapeutic assessment and laboratory investigations (parathormone, serum alkaline phosphatase, urine calcium level) were performed. Densitometric examination was done using a Lunar DPX-L apparatus (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Densitometric measurement was conducted by the DXA-Dual Energy X-ray Absorptiometry method to assess total skeleton bone mineral density (total BMD) and at L1-L4 in AP projection (Spine BMD), expressed in g/cm2, in percentiles according to age and gender norms and as Z-score index. Lean Mass (fat-free tissue content) and Fat Mass (% fat content) were evaluated.

Results: Fractures of the femoral bone were the most common 12/30 (40%), including multiple fractures 5/30 (17%). The incidence of fractures was found to correlate significantly with BMI and fat content in the body. Children with MMC and fractures showed a tendency to higher BMI, despite the same absolute value of body mass, as compared to those without fractures. Body Fat level was higher in patients with fractures than without them (BMI- R= 0.393, p=0.031)

Children with MMC and fractures had significantly higher values of 24h calcuria, despite normal renal function indices (p=0.033).

Conclusions: Low-energetic fractures in MMC children may result from metabolic disturbances being the consequence of excessive renal calcium loss, excessive fatty tissue content and unfavorable effects of fat deposition in the body.