XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W42

Marcin Ostrowski, Jan Orłowski, Jacek Laskowski, Piotr Zakrzewski,
Klinika Chirurgii Narządu Ruchu CMKP w Warszawie SPSK nr. II w Otwocku,
Kierownik Kliniki prof. dr. hab. med. Jan Orłowski Marcin Ostrowski 05-300 Mińsk Mazowiecki, ul. Szpitalna 17A/34

Przedstawiono odległe i wczesne wyniki leczenia złamań nasady obwodowej kości udowej u 53 chorych ( 28 mężczyzn i 25 kobiet). 35 chorych ze złamaniami nadkłykciowymi kości udowej i 18 chorych ze złamaniami śródstawowymi nasady obwodowej. Okres obserwacji wynosił od 6 miesięcy do 16 lat, wiek chorych od 20 do 87 lat ( średnio 52,4). Nieoperacyjnie leczono 16 chorych z powodu niewielkich przemieszczeń odłamów lub przeciwskazań ogólnych ( opatrunek gipsowy – 11, leczenie czynnościowe – 5). Operacyjnie leczono 37 chorych ( stabilna osteosynteza wewnętrzna – 27, szew kostny i leczenie czynnościowe – 4, zespolenie zewnętrzne – 6). .
Pacjentów oceniono badając wydolność stawu kolanowego w skali punktowej HSS. Siłę mięśniową kończyn oceniono na aparacie dynamometrycznym do badania stawu kolanowego – SPK 2. Stwierdzono wyniki bardzo dobre u 11 chorych – 20,75 %, dobre u 32 chorych – 60,37 %, dostateczne u 4 chorych – 7,5 % oraz złe u 6 chorych – 11,3 %..
. Najlepsze wyniki uzyskano po leczeniu złamań przy użyciu stabilnych zespoleń ( płyta L, DCS, stabilizator zewnętrzny). Liczba bardzo dobrych i dobrych wyników była znacząco większa u osób młodych, leczonych stabilną osteosyntezą, poddanych intensywnej rehabilitacji. W badaniu dynamometrycznym stawu kolanowego zaobserwowano zmniejszenie różnicy siły mięśniowej chorej i zdrowej kończyny w miarę upływu czasu od leczenia.W złamaniach śródstawowych nasady obwodowej kości udowej, mimo anatomicznego nastawienia odłamów i stabilnego zespolenia, stwierdzano gorsze wyniki czynnościowe a radiologicznie cechy zmian zwyrodnieniowych. W leczeniu czynnościowym, mimo braku anatomicznego ustawienia odłamów stwierdzano dobre wyniki kliniczne.

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

Badanie histologiczne biopsji ubitych przeszczepów w panewce
P. Buma, S. van der Donk, B.W. Schreurs, Gardeniers J.W.M., T.J.J.H.

Slooff University Medical Centre Nijmegen, P.O. Box 9101, 6500 HB Nijmegen, the Netherlands, Phone +31.24.3614932, Fax +31.24.3540230, E-mail: P.Buma@orthp.azn.nl

W28

Biopsje korowe i duże fragmenty kostne zostały pobrane od 21 bioder od 20 pacjentów. Okres obserwacji po rekonstrukcji panewki z ubitymi, mielonymi przeszczepami kostnymi w połączeniu z założeniem panewki cementowej wynosił od 3 msc do 15 lat. Analiza histologiczna wykazała szybką rewaskularyzację przeszczepu, z następową resorpcją osteoklastyczną. Graniczna warstwa łącznotkanowa byłą często stwierdzana pomiędzy nowo uformowana kością a pozostałymi przeszczepami. Nowa niezmineralizowana kość była uformowana na pozostałościach przeszczepów kostnych oraz akumulacji fibryny. Kość została także odtworzona w macierzy tkanki włóknistej, która wkraczała na przeszczep podczas rewaskularyzacji. Następnie mieszanina przeszczepów, nowej kości oraz fibryny była przebudowana w nową strukturę beleczkową, z normalną kością blaszkowatą i tylko niewielkiej pozostałości materiału przeszczepianego. .
Niezależnie od okresu obserwacji znajdowano zlokalizowane pola nie wbudowanych przeszczepów kostnych otoczonych tkanką włóknistą, pokryte materiałem, który barwił się na ciemno-niebiesko w barwieniu eozyną i hematoksyliną. Znajdowano także duże nie wbudowane fragmenty chrząstki. W szczególności w próbkach z długim okresem obserwacji, znajdowano pola włóknisto-chrzęstne z wbudowanym przeszczepem, które wykazywały objawy wtórnej martwicy. W tych próbkach znajdowano raczej grubą warstwę tkanki miękkiej z warstwą cementu w większości przypadków zapełnione makrofagami z cząstkami ścierania. .
Ogólnie, ubijane plastry kości beleczkowej wbudowywują się w mechanizmie, który jest bardzo podobny do obserwowanego wcześniej w badaniach nad zwierzętami. Tym niemniej u ludzi można znaleźć pola nie wbudowanych przeszczepów oraz zmiany długoterminowe, co prawdopodobnie jest związane z procesem obluzowania.

Marek Synder, Piotr Kozłowski, Marek Marciniak

Katedra i Klinika Ortopedii AM w Łodzi ul. Drewnowska 75, 91-002 Łódź

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W20

Zabiegi rewizyjne w ortopedii związane z aseptycznym obluzowaniem endoprotezy stanowią poważny problem terapeutyczny. Są to, bowiem zabiegi w znacznym stopniu obciążające pacjenta, trudne technicznie oraz bardzo kosztowne ze względu na konieczność używania dodatkowych łączników kości, siatek lub pierścieni. W klinice Ortopedii AM w Łodzi do roku 1999 wykonano 1684 zabiegi alloplastyki stawu biodrowego, z których 96 uległo aseptycznemu obluzowaniu. Obluzowania w znacznej przewadze, około 80% pacjentów, dotyczyły endoprotez cementowych. Wśród endoprotez bezcementowych najczęściej obluzowaniu ulegała gładka panewka typu P-M, oraz gładki trzpień endoptrotezy typ Mittelmeiera. Wśród nowszych typów endoprotez bezcementowych typ Zweymuller, Taperloc, Bicontact w okresie ostatnich 6 lat nie stwierdziliśmy obluzowania endoprotezy w żadnym przypadku. Największy problem stanowili w naszym materiale pacjenci zgłaszający się późno do zabiegów rewizyjnych. Obluzowane, bowiem elementy endoprotezy w wielu przypadkach doprowadzały do znacznych zniszczeń w obrębie, głównie panewki, a także w zakresie bliższego końca kości udowej. Stan taki powodował olbrzymie trudności techniczne w czasie zabiegu. W każdym zabiegu rewizyjnym używaliśmy znacznej ilości przeszczepów kostnych, mrożonych z własnego banku kostnego – średnie zużycie przeszczepów wynosiło 3 głowy kości udowej. Praktycznie w większości przypadków do zabiegu rewizyjnego koniecznym było użycie dodatkowych implantów jak koszyki, siatki lub pierścienie wspomagające. Doświadczenia nasze wskazują, że zabiegi rewizyjne powinny być wykonywane we wczesnym okresie po stwierdzeniu obluzowania endoprotezy. Postępowanie takie powoduje, że zabieg jest łatwiejszy, mniej obciążający dla pacjenta i mniej kosztowny. W pracy omówiono statystykę powikłań, omówiono szczegółowo wybrane przypadki, w tym dwa, w których przemieszczona panewka do miednicy spowodowała uszkodzenie dużych naczyń. Zabiegi rewizyjne naszym zdaniem powinny być wykonywane w wyspecjalizowanych, niewielu ośrodkach w kraju przez doświadczony zespół chirurgów. Septyczne obluzowania endoprotez stawu biodrowego w naszym materiale stanowiło 0,8% operowanych przypadków. W pracy nie omawiano przypadków septycznego obluzowania endoprotez.

Realloplastyki stawu biodrowego na litwie 1992-1999 Manvilius Kocius Vilnius University Clinic of Traumatology and Orthopaedics Siltnamiu 29, 2043 Vilnius, Lithuania

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W21

Badanie przedstawia doświadczenia i wczesne wyniki po całkowitej realloplastyce stawu biodrowego. Oceniono 162 pacjentów w retrospektywnym kontrolowanym badaniu zawierającym 162 realloplastyki stawu biodrowego wykonanych w latach 1992 –1999 w 5 szpitalach litewskich. Wszyscy pacjenci mieli wcześniej wykonane całkowite alloplastyki stawu biodrowego z różnych powodów. Cztery biodra miały jedną lub więcej rewizji wcześniej. Głównym wskazaniem do rewizji było obluzowanie aseptyczne (`140 (84.3%), infekcja głeboka – 11 (6.7%) oraz złamania 12 (7,2%) W jednym przypadku wskazaniem do rewizji było nawracające zwichnięcie komponentów endoprotezy. W 93 (56%) przypadkach pierwotna alloplastyka biodra była bezcementowa i głównie były to protezy Gertchewa (73) lub Sivasha. W pozostałych przypadkach stosowano rózne rodzaje protez cementowych. .
W 140 przypadkach (84.3%) wymieniano obie komponenty, w 17 tylko panewkę, a w 8 (4.8%) jedynie trzpień protezy. W jednym przypadku obie komponenty nie zostały wymienione. W 6 przypadkach z powodu obluzowania septycznego wykonano rewizję dwuetapowo, ale w 5 przypadkach jednoetapowo. .
Jedynie w 7 przypadkach zastosowano bezcementowe implanty rewizyjne S-ROM, a w jednym przypadku Kent-Hip. W innych przypadkach metodą z wyboru były cementowe lub hybrydowe endoprotezy. W istniejących ubytkach panewki (18), uda (10) lub obu (24) zastosowano przeszczepy z mrożonych głów kości udowych lub zastosowano szpik autologiczny. .
Wśród najczęstszych powikłań stwierdzono 5 zwichnięć, 6 złamań uda, zaburzenia obwodowego przewodnictwa nerwowego w 3 przypadkach oraz 1 infekcję głęboką. .
Wnioski. Badanie to sugeruje, że wszystkie realloplastyki stawu biodrowego powinny zostać skoncentrowane w 2-3 klinikach ortopedycznych. Może to zmniejszyć występowanie powikłań i pozwolić na wprowadzenie nowoczesnych technik rewizyjnych.

Kliniczne i radiologiczne wyniki po średnio 5-letniej obserwacji po zastosowaniu plastyki mielonymi ubitymi przeszczepami w realloplastykach stawu biodrowego

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W22

Oceniono wyniki 49 pacjentów z mechanicznym obluzowaniem związanym z ubytkiem łożyska kostnego, a niektórzy z nich także z głębokimi infekcjami. Zastosowano technikę ubijanymi przeszczepami kostnymi przy użyciu rozdrobnionych świeżo mrożonych przeszczepów kostnych pobranych podczas pierwotnych alloplastyk i przechowywanych w miejscowym banku tkanek naszego szpitala. Na ubite przeszczepy kostne stosowano cementowe protezy Lubinus II lub standardowe protezy Charnleya. Oceniono wyniki pacjentów po średnim okresie 64 miesiące (od 47 do 84 msc) stwierdzając jedynie niewielki procent niepowodzeń w obu grupach. W grupie pacjentów z protezą Lubinus stwierdzono 1 mechaniczne powikłanie (4%) po 42 miesiącach z jedną głęboką infekcją. W grupie protez Charnleya było również jedno mechaniczne powikłanie (4%), po 7 miesiącach. Pooperacyjna ocena oparta na skali Merle’a d’Aubigne w modyfikacji Postela zwiększyła znacząco swoją wartość w stosunku do oceny pooperacyjnej w obu grupach. .
Ocena radiologiczna udowodniła obecność częstej przebudowy beleczkowej przeszczepu szczególnie dla protez Lubinus. Kolejna grupa 28 bioder wśród 27 pacjentów miała mechaniczne obluzowanie lub infekcje głębokie komponenty panewkowej. Wszyscy pacjenci mieli duże ubytki kostne, połączone jamiste z segmentarnymi ubytkami (typ III wg klasyfikacji AAOS). Segmentarne, korowe ubytki były pokrywane 0.5-0.8 mm tytanowymi siatkami lub tytanowymi panewkami (Waldemar Link, GmbH & Co, Hamburg, Germany) umocowane wieloma śrubami. Rozdrobnione i częściowo odtłuszczone przeszczepy kostnej zostały mocno ubite przy zastosowaniu impaktora panewkowego (Waldemar Link GmbH). W końcu panewka polietylenowa została zacementowana w loży z przeszczepów w sposób typowy. 26 bioder u 25 pacjentów zostało ocenionych klinicznie i radiologicznie po średnio 40 (31-50) miesiącach. U jednego z pacjentów stwierdzono powikłanie mechaniczne po 20 miesiącach. U innego stwierdzono głęboką infekcję. W okresie obserwacji stwierdzono znaczne polepszenie wyniku klinicznego wg skali Merle – d’Aubigne w modyfikacji Postela. W ocenie radiologicznej stwierdzono widoczna migrację dwóch panewek odpowiednio 6 i 9 mm. Realloplastyki biodra z zastosowaniem ubitych przeszczepów kostnych oraz cementowy trzpień oraz ubijanie rozdrobnionych przeszczepów na siatce tytanowej w przypadkach segmentarnych panewkowych ubytków kostnych jest metodą godną polecenia.

Ochsner P.E.
Orthopadische Klinik Kantonsspital CH-4410 Liestal, Rheinstrasse 26, Switzerland

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W23

Pomiędzy rokiem 1984 a 1999 wykonano 105 rewizji bezcementowych z zastosowaniem trzpienia rewizyjnego Wagnera i 25 długich cementowych trzpieni w przypadkach dużych destrukcji bliższego odcinka kości udowej, głównie z powodu aseptycznego, częściowo zaś septycznego obluzowania części udowej endoprotezy. Od kiedy w 1988 roku rewizje bezcementowe stały się metodą standardową, rewizje cementowe były zarezerwowane dla ludzi starszych ludzi, dla których duża utrata krwi byłaby niebezpieczna oraz ludzi, u których istotne znaczenie odgrywało natychmiastowe obciążanie. Głównym problemem w zastosowaniu bezcementowych trzpieni rewizyjnych SL jest zapobieganie osiadaniu, głównym problem w użyciu długich cementowych trzpieni jest zaczopowanie kanału dystalnie od cieśni kości udowej. .
Zostały przedstawione szczególny techniczne. .
Wszyscy pacjenci byli wzywani do kontroli w rok, 2 lata, 5 i 10 lat od zabiegu operacyjnego. Wyniki: .
W długotrwałej kontroli miało miejsce 5 wczesnych rewizji bezcementowych rewidowanych trzpieni, przy czym 10-letnie przeżycie nadal wynosiło powyżej 90%. Do dzisiaj żadna rerewizja nie była wykonana po zastosowaniu długich trzpieni cementowych, ale przeżycie głównie starszych pacjentów operowanych tą metodą nie należy do najdłuższych.

Elke R.,
Basel Switzerland

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W14
Ok. 20% wszystkich alloplastyk stawu biodrowego jest wykonywane jako rewizje. Chirurgia rewizyjna jest wymagająca, zwłaszcza biorąc pod uwagę wymagania sprzętowe, dostępność odpowiednich implantów oraz technikę chirurgiczną. .
Obluzowanie trzpienia części udowej często jest związane z poważnymi problemami jakością łożyska kostnego bliższej części uda. W wielu przypadkach nie istnieje wystarczająco stabilna kość dla przynasadowego zakotwiczenia zwykłego trzpienia. Tym niemniej najcieńsza ścianka kostna w polach z przyczepami mięśniowymi musi zostać zachowana dla osiągnięcia późniejszego optymalnego wyniku czynnościowego. Ubytki lub deformacje łożyska kostnego są kolejnymi przeszkodami w rewizyjnej chirurgii części udowej. .
Biorąc pod uwagę amerykańską i europejską szkołę rekonstrukcji łożyska kostnego różnią się one znacząco, jako że masywne strukturalne przeszczepy nie są stosowane Europie tak często jak w Stanach. .
Nie zastosowanie przeszczepów oznacza oparcie się na zdolnościach samowygojenia na pozostającym łożysku kostnym oraz oznacza to konieczność zapewnienia dobrej stabilizacji przez zastosowanie odpowiedniego implantu oraz techniki fiksacji. W latach wcześniejszych większość rewizji została wykonana trzpieniami cementowymi, wiele z nich z długimi trzpieniami cementowymi.

Kiedy pojawił się samoblokujący trzpień Wagnera w 1988 ze swoją stożkową nasadową fiksacją bezcementową, był to wielki krok do przodu w chirurgii rewizyjnej. Ale szczególnie w cylindrycznie ukształtowanych udach z cienką korową kością stożkowo ukształtowany trzpień prowadził do częstych powikłań. Razem z małym kątem CCD częstość zwichnięć była również znacząco duża. Z pojawieniem się późniejszych projektów trzpienia jak trzpienia cylindrycznego z korzystną opcją dla uzyskania modularności w odcinku bliższym, która pozwoliła na dostosowanie się lepsze do istniejących ubytków i dostarczyła lepszych wartości CCD kąta, pojawił się problem, aby rozróżnić pomiędzy bliższą i dalszą fiksacją w zależności od typu ubytku.

Dla dużych ubytków w bliższej części udowej istnieją dwie podstawowe zasady postępowania: –

• rekonstrukcja ubytku strukturalnymi przeszczepami

–

• mostowania lub zaopatrzenia ubytku długimi trzpienia rewizyjnymi.

Pozostaje pytanie na jakim poziomie pozostająca kość może zapewnić stabilną fiksację. Dlatego sklasyfikowano ubytki kostne, aby przedstawić zasady postępowania dla wyboru implantu i techniki fiksacji.

• – Jeśli brakuje podtrzymania przynasadowego, ale dobra jakość kości trzonu jest dostępna w części bliższej do cieśni, można zastosować stożkowy trzpień bezcementowy.

–

• Jeśli podtrzywanie przynasadowe jest dostępne lub może zostać zrekonstruowane, a część trzonu jest cylindrycznie wykształcona, korowa ściana jest cienka lub gdy ubytek sięga poniżej cieśni zastosowanie trzpienia cylindrycznego, który zachowuje stabilność rotacyjną może być lepszym wyborem.

–

• Jeśli zastosowanie przeszczepu kostnego jest nieuniknione, rodzaj implantu powinien dać dużą sztywność, aby zminimalizować siły ścierające pomiędzy kością pacjenta i przeszczepem oraz na granicy przeszczep – implant.

Wyniki doświadczeń z zastosowaniem trzpienia Wagnera w Klinice Ortopedycznej w Bazylei od 1989 do 1995 są przedstawione wraz z obecną polityką doboru implantu oraz stosowanej techniki.

Andrzej Pozowski, Jacek Kopyś, Jacek Kowalski
Specjalistyczny Rehabilitacyjno-Ortopedyczny ZOZ

Wrocław ul. Poświęcka 8

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W15
Na podstawie 44 przypadków, w których zastosowano przeszczepy kości homogenicznej i wzmocnienia mechaniczne podczas alloplastyki rewizyjnej części udowej autorzy przedstawiają sposoby uzupełniania ubytków jamistych i segmentarnych . Stosując klasyfikację według W.Paproskyego 8 przypadków zaliczono do grupy 2A, 26 do grupy 2B, 7 do 2C oraz 3 do 3. W 11 przypadkach ze względu na zbyt rozległe ubytki oraz złamania bliższej nasady kości udowej podczas usuwania endoprotezy odstąpiono od wykonania realloplastyki . W 3 przypadkach realloplastykę wykonano w drugim etapie po uzyskaniu przebudowy użytych przeszczepów oraz zrostu odłamów.

Wlodzimierz Ozonek 1, Andrzej Bednarek 2, Jacek Gagala 2, Andrzej Górecki 3, Dariusz Purski 3,

1 Klinika Ortopedii CMKP, Otwock

2 Klinika Ortopedii AM, Lublin

3 Klinika Ortopedii AM, Warszawa

Warecka 4/6 m 62, 00 – 040 Warszawa

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W16

Autorzy omówili połączony materiał kliniczny trzech ośrodków ortopedycznych w Polsce wykonujących od kilkunastu lat zabiegi wymiany protez stawu biodrowego. Analizie poddano chorych leczonych do końca 1999 r. Średni wiek operowanych wynosi 66 lat. Replantacji wymagało ponad 20 rodzajów protez. W analizowanym okresie stosowano różne sposoby postępowania. Wykorzystywano różne rodzaje protez rewizyjnych i różne rodzaje implantów dodatkowo używanych do zabiegów wymiany protezy. Celem pracy jest omówienie w oparciu o duży materiał kliniczny problemów jakie pociągną za sobą te trudne do wykonania zabiegi chirurgiczne. Szczególna uwagę zwrócono na okres czasu jaki minął od pierwotnej endoplstyki do momentu obluzowania protezy ( srednio 9 lat ), częstość oddzieleń poszczególnych elementów protezy ( najczęściej oba komponenty ) i częstość występowania powiklan sród- i pooperacyjnych. Zwrócono uwage na trudnosci w ustaleniu kryteriów oceny odleglych wyników leczenia. Do chwili obecnej nie wypracowano zasad klinicznej oceny wyników replantacji w Polsce. Nie ma równiez takich kryteriów powszechnie przyjetych na swiecie. Z doswiadczenia autorów wstepnie wynika, ze niemozliwe jest proste przeniesienie kryteriów oceny wyników pierwotnych endoplastyk do oceny wyników replantacji.

K. Zweymüller

Orthopädisches Krankenhaus Gersthof,

Wielemansgasse 28, A-1180 Wien

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W17

Pomiędzy 1 styczniem 1993 a 31 grudniem 1996 wykonaliśmy 156 rewizji panewek. W 137 przypadkach można było zastosować bezcementowe dwustożkowe samotnące panewki. W 10 przypadkach musieliśmy użyć pierścieni wzmacniających (Burch Schneider), a w 9 przypadkach inne implanty. 118 przypadków była następnie obserwowaną klinicznie od 2-6 lat, średnia 3 i ¾ lat. 9 pacjentów umarło w międzyczasie, 9 nie zgłaszało się do kontroli. 1 pacjent był operowany w innym szpitalu z powodu późnej infekcji. Ubytki panewki były oceniane przedoperacyjnie wg Engelbrechta i Heinerta. W 82 przypadkach wykonaliśmy pierwszą rewizję, w pozostałych przypadkach rewizje wykonane były dwu lub więcej krotnie. W 10 przypadkach użyto przeszczepów kostnych, nigdy do uzyskania pierwotnej stabilizacji, ale do wypełnienia dużych ubytków kostnych. W 48 przypadkach zastosowaliśmy panewkę typu Standard, w 70 przypadkach typu Porosis. Wśród powikłań pooperacyjnych stwierdzono 1 porażenie n. udowego, 2 złamania blaszek kostnych, powikłania pooperacyjne to 7 zwichnięć, 3 zawały płucne, 1 infekcja. W 1 przypadku wznowa gruźlicy w operowanym biodrze była leczona 2 lata. Kontrola radiologiczna była wykonywana pod kontrolowanym monitorem projekcjami panewki i porównywaliśmy pooperacyjne rtg do ostatnich i przeanalizowaliśmy je na podstawie szczegółowego formularza analizy. Analiza radiologiczna wykazała zwiększające się wbudowanie panewki w 96 przypadkach (81.4%), nie zmieniające się sytuacje kostne w 14 przypadkach (11.9%), resorpcję kostną (gruźlica) w 1 przypadku, migracje z wtórną stabilizacją w 3 przypadkach, 1 obluzowanie. 3 przypadki zostały uznane za grupę ryzyka rewizji. Zastosowanie tego implantu także w dużych ubytkach kostnych jak również wysoki stopień osteointegracji sugeruje, że nasze postępowanie jest godne polecenia. Zdolność kości do mostowania dużych ubytków jest również spostrzegana wokół tytanowych trzpieni SLR. Pod tym kątem oceniliśmy wyniki 76 rewizji wykonanych od października 1991 do października 1996. Nie stosowano dużych przeszczepów w celu uzupełnienia dużych ubytków kostnych. Średni wiek pacjenta wynosił 71 lat, czas obserwacji wahał się od 2-7 lat, średnio 3.5 lat. Zakres destrukcji tkanki kostnej był klasyfikowany wg Engelbrechta i Heinerta z Endoklinik z Hamburga. Przy stopniu I i II (39 osób) zostały zebrane razem, jak również przypadku w stopniu III i IV (39) przypadków. W ten sposób dwie grupy z małymi i dużymi ubytkami kostnymi zostały ze sobą porównane. W czasie obserwacji pozycja trzpienia była niezmieniona we wszystkich przypadkach grupy A, podczas gdy w grupie B jeden przypadek został przemieszczony na szpotawo, a trzy uległy przemieszczeniu wzdłuż osi długiej. Jeden z przypadków grupy B został sklasyfikowany radiologicznie jako obluzowanie, dwa jako przypadki w grupie ryzyka. Żadna rewizja nie była konieczna do tej pory. Nowe tworzenie kości wokół implantu było mniej więcej takie same w obu grupach analizując region szczytowy i 1-7 wg klasyfikacji Gruena.

Jan Blacha
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie
20-950 Lublin, ul. Jaczewskiego 8

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W27

Przeszczepy kostne są stosowane od wielu lat w praktyce klinicznej. Podstawą prawną dopuszczającą ich stosowanie jest ustawa z dnia 26.10.1995 o pobieraniu tkanek i organów (Dz. U. Nr 138/1995 poz. 682) z nowelizacją z dnia 20.06.1997 (Dz. U. Nr 104/1997 poz. 661). Szczegółowe zasady pobierania, przygotowywania, przechowywania i stosowania przeszczepów kostnych opracowane zostały przez banki przeszczepów kostnych oraz inne instytucje, w których wykorzystuje się przeszczepy kostne. Przeszczepy kostne mogą być pobierane ze zwłok lub od żywych dawców. Po pobraniu podlegają procesom konserwacji lub sterylizacji, które mogą zachowywać lub niszczyć własności biologiczne przeszczepu. .
W realloplastykach stawu biodrowego używa się przeszczepów litych lub rozdrobnionych, allo lub autogennych, stabilizowanych lub nie. Przeszczepy lite służą do naprawy ścian panewki stawu biodrowego lub kości udowej albo wzmocnienia stabilności wszczepów biodrowych. Ten rodzaj przeszczepu jest najczęściej stabilizowany wkrętami, pętlami lub siatką. Szczególną odmianą przeszczepów litych są masywne przeszczepy bliższej części kości udowej lub części miednicy, w których osadza się elementy sztucznego stawu. Przeszczepy rozdrobnione są stosowane do naprawy jamistych ubytków panewki lub kości udowej. W połączeniu z użyciem metalowej siatki, pierścieni i koszyków wzmacniających, przeszczepów litych lub w kombinacji tych sposobów są używane także do naprawy mieszanych rodzajów ubytków. Przeszczepy rozdrobnione łatwiej wgajają się niż przeszczepy lite. Jednak każdy rodzaj przeszczepu do wgojenia wymaga właściwego, witalnego podłoża i stabilizacji zaś do dalszej przebudowy stymulacji biomechanicznej. Właściwe użycie przeszczepów jest procedurą technicznie wymagającą, nie zawsze możliwą do przeprowadzenia. Proces wgajania i nieuchronnego przejściowego osłabienia przeszczepu raczej ujawni niż zatuszuje popełnione błędy. .
Zaletą właściwego użycia przeszczepów w realloplastyce stawów biodrowych jest możliwość, stabilnego i długotrwałego osadzenia wszczepu opartego o odtworzone łożysko kostne. Istnieją też ograniczenia ich stosowania wynikające z ryzyka przenoszenia chorób lub immunizacji.

Julian Dutka1, Paweł Sosin1,2, Mariusz Urban1.
1Oddział Chirurgii Ortopedyczno-Urazowej Szpitala Specjalistycznego im. St. Żeromskiego 31-913 Kraków, os.Na Skarpie 66 2Instytut Rehabilitacji Akademii Wychowania Fizycznego im.B.Czecha 31-571 Kraków, al.Jana Pawła II 78

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W26

Retrospektywnej ocenie poddano wyniki realloplastyk całkowitych biodrawykonanych w latach 1991-1999 w tutejszym Oddziale u 60 chorych. Średnia wieku dla 45 kobiet wynosiła 68,4 lat, dla 15 mężczyzn wynosiła 70,9 lat. Badaniem objęto 90 realloplastyk biodra wykonanych z użyciem 87 endoprotezy cementowych (Weller, Charnley, Ultima-Straight, Centrament, Müller) i 3 bezcementowych (SKT, Alloclassic). W 40 przypadkach wskazaniem do operacji było aseptyczne obluzowanie obu elementów endoprotezy, w 18 aseptyczne obluzowanie wyłącznie panewki, w 2 zwichnięcie endoprotezy, w 1 septyczne obluzowanie endoprotezy. Czas obserwacji wahał się od 3 do 120 miesięcy (średnio 2 lata i 3 miesięcy). Plastykę kostną panewki i/lub trzonu kości udowej wykonano w 58 przypadkach z zastosowaniem allogenych przeszczepów kości mrożonej. W 5 przypadkach zastosowano dodatkowe implanty w postać siatek, pętli drucianych i śrub. Oceny klinicznej dokonano wg skali HHS (Harris Hip Score), a radiologicznej dokonano w oparciu o kryteria podane prez wspólny komitet The Hip Society, SICOT i AAOS. Klasyfikacji ubytków podłoża kostnego dokonano w opraciu o kryteria podane przez Paprovsky’ego. .
W analizowanym materiale stwierdzono 81,2% wyników bardzo dobrych i dobrych, oraz 18,8% dostatecznych i złych. Uzyskane wyniki są gorsze od tych uzyskiwanych w przypadku pierwotnych alloplastyk calkowitych stawu biodrowego. Warunkiem uzyskania zadawalających wyników realloplastyki stawu biodrowego są: 1/przeszkolony i doświadczony zespół chirurgiczno-anastezjologiczny, 2/ posiadanie specjalnego instrimentarium rewizyjnego, 3/dostępność odpowiedniej ilości i jakości przeszczepów kostnych 4/zgromadzenie odpowiedniej ilości krwi autologicznej i preparatów krwiopochodnych.

Tadeusz Gaździk, Bogdan Wójcik
Katedra i Oddział Kliniczny Ortopedii Śl. AM
Szpital Wojewódzki nr 5 im. Św. Barbary
Plac Medyków 1, 41-200 Sosnowiec

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W25

Istotnym problemem pojawiającym się w czasie realloplastyki obluzowanych panewek stawu biodrowego stanowi brak kości miednicy. .
Oceniono 61 chorych, u których wykonano wymianę panewki stawu biodrowego. Wśród nich było 48 kobiet i 13 mężczyzn w wieku od 48 do 78 lat (średnio 72 lat).U jednego mężczyzny wykonano realloplastykę obustronną. W 30 przypadkach wymieniono jedynie panewkę, a w 32 całą endoprotezę. Czas od pierwotnej do wtórnej endoprotezoplastyki stawu biodrowego wynosił od 2 do 12 lat (średnio 9 lat). Wykonano wymianę 57 panewek Wellera, 2 Taperloc, 2 Centrament oraz jednej Ultima. Zabieg operacyjny wykonywano z cięcia podobnego, jak w czasie pierwotnej implantacji, zwykle: Watson-Jonesa, Charnleya, Bauera i Hardinge’a. Uszkodzenia panewki miednicy oceniono posługując się podziałem wg. Wayne i Paprosky’ego. Uszkodzenia typu 1, 2A, 2B, 2C, 3A , 3B stwierdzono odpowiednio w 19, 18, 15, 6 ,3 i 1 przypadkach. Po usunięciu tkanek miękkich, rewitalizacji sklerotycznej panewki (przez jej nawiercenie) w 48 przypadkach uzupełniono ubytki kostne dna i brzegów panewki. Przy znacznym ubytku dna lub stropu panewki zakładano metalowe koszyczki. W 9 przypadkach przy ubytkach stropu panewki zastosowano masywny przeszczep kości korowo-gąbczastej, który umocowano śrubą. . Po zabiegu operacyjnym przedłużono okres odciążania kończyny dolnej do 10-12 tygodni. W czasie badania kontrolnego wykonane po upływie 1-3 lat po zabiegu operacyjnym stwierdzono wygojenie przeszczepu i brak obluzowania się panewki w 55 przypadkach. U 7 chorych doszło do ponownego obluzowania panewki.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W32
Andrzej Pozowski
Specjalistyczny Rehabilitacyjno – Ortopedyczny Zespół Opieki Zdrowotnej we Wrocławiu

W artykule autorzy omawiają wyniki średnioodległe chorych u których zastosowano realloplastykę pierwszą lub kolejną części panewkowej endoprotezy po uprzednim uzupełnieniu ubytków jamistych i segmentarnych .Analizie poddano 74 operowane stawy biodrowe u 51 kobiet i 23 mężczyzn. U 9 kobiet i 2 mężczyzn realloplastykę wykonano obustronnie. Średnia wieku operowanych 68,3 lata. Od operacji pierwotnej do czasu wykonania realloplastyki upłynęło średnio 13.4 lat. Maksymalny okres funkcjonowania biodra po alloplastyce pierwotnej to 22 lata (endoproteza Mc Kee-Farrara) .Najkrótszy 4 lata (endoproteza Elite Plus). Czas obserwacji od 2 do 16 lat, średnio 6,7 lat. Badania wykazały, że wyniki niezadowalające w wyniku braku stabilizacji wtórnej miały miejsce w biodrach, w których rozległe ubytki nie pozwoliły na uzyskanie odpowiednio długiej stabilizacji pierwotnej.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W33
Kazimierz Rąpała, Włodzimierz Ozonek, Marcin Obrębski
Klinika Ortopedii, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, Konarskiego 13, 05-400 Otwock
Adres do korespondencji: ul Barcicka 47, 01-839 Warszawa

Głęboka infekcja wikłające endoprotezoplastykę stawu biodrowego jest najpoważniejszym i dramatycznym powikłaniem tej dobrze pomyślanej operacji. .
Zmniejszenie czynników ryzyka wystąpienia infekcji jest podstawowym i zasadniczym celem, do którego dążą ortopedzi i współpracujące zespoły immunologów. .
Głównym celem pracy było przedstawienie:

1. 1. -chirurgicznych problemów związanych z septycznym obluzowaniem protezy stawu biodrowego oraz
2. 2. -odległych następstw i możliwości skutecznych rozwiązań klinicznych tych powikłań.

.
Materiał i metoda .
W Klinice Ortopedii CMKP w Otwocku wykonano w latach 1976 – 1999 2542 operacje wszczepienia różnych typów endoprotez stawu biodrowego. .
Przedmiotem analizy było 89 septycznych obluzowań protezy biodra. Obluzowań septycznych w materiale Kliniki było 45 ( 1,8% ) a z innych szpitali przesłanych do leczenia w Klinice 44 chorych. Mężczyzn było 28 a kobiet 61 w wieku 51 – 76 lat. .
U 38 chorych przed alloplastyką powikłana zakażeniem wykonywane były inne operacje ortopedyczne. .
Wszyscy chorzy z infekcyjnym obluzowaniem endoprotezy mieli ustalony patogenny szczep drobnoustrojów i jego antybiogram. Czynniki ryzyka były rozpoznane i usunięte. .
Celem leczenia było zawsze usunięcie protezy, cementu oraz zapalnie zmienionych tkanek. Preferowano gąbki gentamycynowe oraz drenaż ssący. Odstąpiono od drenażu płuczącego, ponieważ nie zaobserwowano jego znaczącej przewagi nad drenażem ssącym. .
W niektórych przypadkach zakładano tzw. „spacer” nasycony gentamycyną. Antybiotykoterapia trwała przeciętnie 3 tygodnie. .
W analizowanym materiale 89 septycznych obluzowań stawów biodrowych tylko w 10 ( 11%) stawach udało się wszczepić ponownie endoprotezę bez wznowy procesu zapalnego. .
Wygojenie zapalenia po usunięciu endoprotezy uzyskano w 71 stawach ( 80%). Utrzymywały się jednak objawy biochemiczne procesu zapalnego. .
Złe wyniki spowodowane stałym ropniem stwierdzono w 8 ( 9%) stawach. .
Wszystkie replantacje stawów biodrowych z dobrym końcowym wynikiem wykonane były sposobem opracowanym przez zespół Exeter. Zniszczoną ścianę kostna panewki i kości udowej odbudowano stosując przeszczepy mrożone. .
Ponowna endoprotezoplastyka będzie być może brana pod uwagę u ludzi młodych, u których stwierdzono kliniczne i biochemiczne wygojenie procesu zapalnego. .
Immunoterapia wzmacniająca siły obronne chorego wpływa korzystnie na zmniejszenie ryzyka wznowy zakażenia. .
Ponowne operacje na stawie biodrowym wielokrotnie zwiększają ryzyko infekcji endoprotezoplastyki biodra. .