XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W34

E.de THOMASSON, O. GUINGAND, R.TERRACHER, C.MAZEL
Department de Chirurgie Orthopedique et Traumatologique, France

Dokonaliśmy prospektywnej analizy wyników 190 rewizyjnych alloplastyk stawu biodrowego u 171 kolejnych pacjentów operowanych w naszym ośrodku pomiędzy styczniem 1995 a marcem 1999. Pacjenci zostali podzieleni na 4 grupy w zależności od: wieku w czasie zabiegu operacyjnego ( > lub< 75 lat) i typu wykonywanego zabiegu (rewizja obu elementów lub rewizja ograniczona do panewki). Zanotowano 90 powikłań u 71 pacjentów, a w 24 przypadkach konieczna była powtórna interwencja. Dwie trzecie (64/90) były związane z procedurą chirurgiczną (śródoperacyjne złamania uda lub perforacje, zwichnięcia, infekcja), zaś jedna trzecia (26/90) była związana z powikłaniami ogólnymi (niewydolność serca, zakrzepica żył głębokich, zator płucny). .
Średni czas trwania i średnie krwawienie było znamiennie wyższe w przypadkach całkowitej rewizji w porównaniu z izolowaną rewizją panewki (sigma> 1.96). .
Powikłania zagrażające życiu wystąpiły u 3.6% i były przyczyną śmierci 1,6% pacjentów. Czynnikami ryzyka okazały się wiek 75 lat i powyżej (p<0,05) i wynik 3 w skali ASA (p<0,01). U pacjentów w wieku 75 lat i powyżej częściej występowały złamania uda i perforacje (p<0,05) niż u młodszych pacjentów. .
U 8,9% wystąpiło zwichnięcie i było częstsze u pacjentów którzy przeszli powtórną rewizję (p<0,05) (4,8% to zwichnięcia po pierwszej rewizji w porównaniu z 13,9% po kolejnej). .
Podsumowanie: Chirurgia rewizyjna biodra pociąga za sobą wysoki stopień powikłań. Decyzja dotycząca zabiegu powinna uwzględniać przeszkody i stan zdrowia pacjenta, szczególnie w przypadku starszych i wielokrotnie operowanych osób.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W35
Andrzej Bednarek
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie 20-954 Lublin, ul. Jaczewskiego 8

Na podstawie własnego doświadczenia zebranego podczas przeprowadzonych w latach 1980-1999 165 protezoplastyk rewizyjnych analizowano najczęstsze zagrożenia, powikłania i niepowodzenia śródoperacyjne. Wskazano ich przyczyny i możliwości uniknięcia. .
1. Kwalifikacja i planowanie przedoperacyjne. Zbyt pobieżna ocena stanu ogólnego pacjenta i niewłaściwa ocena rozmiaru ubytków mogą spowodować zagrożenie zdrowia pacjentów i ponowne poprawne osadzenie protezy staje się niemożliwe. .
Dostęp operacyjny. Niewłaściwie zaplanowany lub zbyt oszczędny dostęp operacyjny sprzyja dodatkowym uszkodzeniom (n. kulszowy, n. udowy) i utrudnia prawidłowe osadzenie wszczepu. Właściwe instrumentarium rewizyjne i różnorodność implantów. Usuwanie mocno związanego z podłożem cementu lub wgojonych implantów bezcementowych są przyczyną zamierzonych lub niezamierzonych dodatkowych uszkodzeń kości. Niedostatki instrumentarium i odpowiednich implantów uniemożliwiają pomyślne zakończenie operacji.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W36

Małgorzata Wierusz-Kozłowska 1 ,Henryk Wysocki 2, Adam Szczepanik 2, Jacek Markuszewski 1, Waldemar Woźniak 1.
1Katedra i Klinika Ortopedii AM w Poznaniu, 2Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej AM w Poznaniu.
Adres dla korespondencji: ul. 28 czerwca 1956 r. nr 135 ,50-545 Poznań

Aseptyczne obluzowanie endoprotezy wynika z niestabilności mechanicznej komponentów endoprotezy lub polega na bezpośredniej reakcji tkanek, o typie reakcji zapalnej na ciało obce, wobec produktów zużycia implantu. W trakcie procesu pochłaniania tych cząstek dochodzi do wzmożonej produkcji wolnych rodników tlenowych i do uwolnienia mediatorów reakcji zapalnej. Wszystkie te wysoce aktywne biologicznie mediatory doprowadzają do uszkodzenia tkanek otaczających implant i reakcji osteolitycznych. Celem naszych badań było monitorowanie wgajania się endoprotezy poprzez obserwację zachowania się wykładników procesu zapalnego, w kolejnych okresach po wszczepieniu endoprotezy. Badaniom poddano 53 chorych, w wieku od 59 do 79 lat, u których z powodu idiopatycznych zmian zwyrodnieniowych wszczepiono cementowaną endoprotezę stawu biodrowego lub kolanowego. U chorych bezpośrednio przed operacją i w 2 miesiące po zabiegu oznaczano liczbę granulocytów obojętnochłonnych w krwi obwodowej oraz wielkość produkcji przez te komórki tlenku azotu. Po 2 latach od operacji u 10 chorych występowały bóle stawu, co uznano za prawdopodobny zwiastun obluzowania. U tych chorych stwierdzono znamiennie wyższą produkcję tlenku azotu przez granulocyty obojętnochłonne w porównaniu do wartości wyjściowych. W grupie chorych, którzy nie odczuwali dolegliwości bólowych wielkość produkcji tlenku azotu nie zmieniła się po zabiegu. W przypadku potwierdzenia związku bólów z rozpoczynającym się procesem obluzowania, oznaczanie produkcji tlenku azotu we wczesnym okresie po zabiegu, może stanowić przydatny wczesny parametr prognozujący obluzowanie.

Dr Gösta Ullmark
Orthopaedic Department, Gävle Hospital, S-801 87 Gävle, Sweden Telephone: +46 26 15 44 45 Fax: +46 26 15 44 59 E-mail: gosta.ullmark@lg.se

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W29

Jakie są właściwości biomechaniczne łożyska wypełnionego ostatnio ubitymi przeszczepami? Kiedy i w jakiej ilości będzie wrastała tkanka kostna do łożyska wypełnionego rozdrobnionymi i ubitymi przeszczepami ? .
Przeszczepy allogenne kostne były rozdrobnione przy użyciu 2 różnych maszyn mielących. Maszyna mieląca Tracer daje nieco mniejsze kawałki, a maszyna mieląca Howex (Gavle, Szwecja) umożliwia powstanie nieco większych kawałków. W modelu in vitro każdy typ przeszczepu kostnego był ubijany. W momencie kiedy została uwolniona siła ubicia (wklinowania), naśladując sytuację wypychania wklinowywanej próbnej protezy przed cementowaniem składnika protezy, wykonywano pomiar odrzutu (odbicie) łożyska przeszczepu. Występowało znaczne odbicie do 1/3 grubości łożyska przeszczepu. Większe odbicie występowało, gdy stosowano małe kawałki kości w porównaniu z dużymi. To zjawisko zmniejsza przestrzeń dla płaszcza cementowego formowanego przez protezę próbną. W konsekwencji proteza próbna powinna być ponadrozmiarowa więcej niż 2mm po każdej stronie w porównaniu ze składnikami protezy. .
Inaczej in vitro model przeszczepu kostnego z tych samych dwóch różnych maszyn mielących testowano w odniesieniu do stabilności panewki. Stabilność testowana była także z zastosowaniem odtłuszczonych i nieodtłuszczonych przeszczepów kostnych. Panewka cementowana po zastosowaniu kawałków dużego rozmiaru zawierających naturalny tłuszcz szpikowy uległa rotacji (zwichnęła się) przy obciążeniu 3450 N. Te same kawałki, ale odtłuszczone wymagały do rotacji 7000 N. Kawałki mniejszego rozmiaru po odtłuszczeniu wymagały 1950 N do rotacji panewki. Wnioski: Przeszczepy większego rozmiaru częściowo odtłuszczone zabezpieczają przed rotacją panewki wcementowanej w łożysku przeszczepu. .
Dane histologiczne dotyczące przeszczepów kostnych w 31 próbkach pobranych od 19 pacjentów, 1 do 48 miesięcy po alloplastyce rewizyjnej i rozdrobnieniu i ubiciu przeszczepu w obrębie biodra, 2 przypadki po rewizji kolana z ubitymi przeszczepami. Po miesiącu stwierdzono obecność podścieliska włóknistego i trochę ostatnio uformowanej kości w łożysku przeszczepu. Po 4 miesiącach wiele martwych beleczek w obrębie łożyska przeszczepu posiadało warstwy żywej kości i osteoidu we wszystkich próbkach. Ten obraz stopniowego wrastania kości narastał w czasie i był prawie kompletny po 48 miesiącach.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia W30

Jan F. A. Somers (1), A. John Timperley (2), Graham A. Gie (2).
(1) Jan Yperman Hospital, Ypres, BELGIUM
(2) Princess Elizabeth Orthopaedic Centre, Exter, UK.
Adres do korespondencji: Dr Jan Somers, Jan Yperman Ziekenkuis, Briekestraat 12, B-8900 Ypres, Belgium.

Przedstawiono 69 kolejnych rewizji panewek cementowych, w których lity allogeniczny przeszczep był użyty do rekonstrukcji dużego ubytku. Przebadano 63 pacjentów: 47 kobiet, 16 mężczyzn. Średni wiek badanych wynosił 70 lat (42-89 lat). Ubytki panewki klasyfikowano w stopniach z zastosowaniem klasyfikacji Paproskiego. Średni okres obserwacji wynosił 6,5 lat (3-11 lat). 39 pacjentów zostało poddanych klinicznej ocenie. Stwierdzono, używając klasyfikacji Charnley’a poprawę w zakresie: dolegliwości bólowych (p< 0.0002), funkcji (p<0.005) i ruchomości (p<0.002). Częstość powstania skostnień heterotropicznych była niska: 5 stawów biodrowych miało 1 stopień Brooker’a (9%), 2 stawy biodrowe 2 (3%), żaden nie miał 3 i 4 stopnia. 20 bioder (44 %) wykazało brak jakiejkolwiek strefy osteolizy po stronie panewki. 15 stawów biodrowych (33%) miało linię radioprzezierności ograniczoną do jednej strefy Gruena; 3 w I strefie i 12 w III strefie. 10 bioder (22%) miało linię radioprzezierności obejmującą ponad 2 strefy. Radiologicznie w 2 przypadkach stwierdzono niepowodzenie z ciągłą linią radioprzezierności we wszystkich 3 strefach. Całkowitą częstość powikłań (resekcja, powtórna rewizja, radiologiczne obluzowanie) w tej grupie wynosiła 23 % (16 przypadków). U 2 pacjentów wykonano artroplastykę resekcyjną Girdlestone’a. Przyczyną wykonania jednej z nich była głęboka infekcja, druga została wykonana z powodu zwichnięcia. Wykonano 12 powtórnych rewizji (17%). Występowanie powikłań okazało się być statystycznie niezależne od długości obserwacji (do 75 miesięcy w porównaniu do grupy powyżej 75 miesięcy), płci, wieku, typu panewki, liczby śrub użytych w zależności od powikłań. Występowała tendencja do dłuższego przeżycia w przypadku zastosowania płytek wzmacniających lub pierścieni wzmacniających (1 niewydolność na 12 przypadków). Występowało podwójne ryzyko niewydolności w typie 3 B wg. Paprosky’ego w stosunku do pozostałych. Migracja panewki miała 56 % wartości predyktywnej w przypadku niewydolności. Kilka panewek endoprotez wzmocnionych napylanym metalem zawiodło, chociaż przeszczep pozostał nienaruszony.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W31
Krzysztof Kwiatkowski, Grzegorz Ratyński
Klinika Ortopedii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej w Warszawie 00-909 Warszawa, ul.Szaserów 128

Autorzy przedstawili wyniki leczenia aseptycznych obluzowań endoprotez stawu biodrowego z zastosowaniem przeszczepów zamrożonych kości gąbczastej allogennej w plastykach rewizyjnych stawu biodrowego. Zabiegi operacyjne wzorowano na technice opracowanej przez R. Linga oraz T.J.J.M. Sloofa. W okresie od 1995 – 1999 wykonano 34 zabiegi alloplastyki rewizyjnej stawu biodrowego z powodu aseptycznego obluzowania elementów protez. W tej liczbie odnotowano 30 obluzowań protez cementowych Weller i 4 obluzowania protez bezcementowych P-M. Wiek chorych w chwili operacji wynosił od 34 do 79 lat (średnio 65,5 lat). W omawianej grupie było 26 kobiet i 8 mężczyzn. W każdym przypadku przy ponownym implantowaniu elementów endoprotez zastosowano rozdrobnione przeszczepy zamrożone kości gąbczastej allogennej, wypełniając nimi ubytki zrębu kostnego. Po zabiegu oceniano wgajanie się przeszczepów na podstawie zdjęć rtg wykonywanych w projekcjach PA i osiowej. Radiogramy wykonywano bezpośrednio po zabiegu oceniając poprawność osadzenia protezy oraz po 3-4, 6-8 tygodniach, 3 i 6 miesiącach, następnie po roku od zabiegu, oceniając stabilność osadzenia elementów i stopień przebudowy przeszczepów. Za potwierdzanie przebudowy przeszczepów przyjęto pojawienie się w badaniu rtg struktury beleczkowej w obrębie przeszczepu. Czas obserwacji chorych wynosił od 2,5 do 4 lat (średnio 3 lata). U tych chorych stosowano ocenę kliniczną wg kryteriów Merle d’Aubigne – Postel, skojarzoną z oceną radiologiczną. Odnotowano 24 wyniki dobre, 8 zadowalających i 2 powikłania w okresie pooperacyjnym pod postacią wczesnego powtórnego obluzowania elementów protezy. W przypadkach powikłanych po wykonaniu powtórnego zabiegu protezoplastyki rewizyjnej uzyskano wyniki zadowalające. Dobre wyniki tej metody leczenia autorzy przypisują właściwej kwalifikacji, poprawnej technice operacyjnej z zastosowaniem przeszczepów zamrożonych allogennych kości gąbczastej odpowiednio przygotowanych do implantacji. Autorzy uważają, że powyższa metoda operacyjna jest godna polecenia.

P.J.Biliński, E.Szymkowiak, D.Mątewski, J.Puchała, M.Śniegowski
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu w Bydgoszczy.
Kierownik Kliniki: dr hab.n. med. P.J.Biliński

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W24

Celem pracy jest ocena wyników leczenia pacjentów, u których wykonaliśmy realloplastykę stawu biodrowego. .
W okresie od 1989 do 1999 w Klinice Ortopedii Akademii Medycznej w Bydgoszczy wykonaliśmy 1322 alloplastyki stawu biodrowego w tym 1033 cementowych i 289 bezcementowych. W tym samym czasie wykonaliśmy 40 realloplastyk stawu biodrowego. Wśród operowanych było aż 35 kobiet i tylko 5 mężczyzn. Przed i pooperacyjną kliniczną ocenę funkcji stawu biodrowego dokonaliśmy według Harrisa. Ocenę obluzowania protezy stawu biodrowego oparliśmy o podział według De Lee-Charnleya dla panewki i Gruena dla trzpienia. .
Sposób postępowania w realloplastyce uzależniony był od rodzaju obluzowania, oraz stopnia destrukcji kostnej. Najczęściej używaliśmy endoprotezy rewizyjnej osadzanej na cemencie kostnym. W przypadku dużego zniszczenia elementów kostnych panewki, stosowaliśmy pierścienie wzmacniające oraz przeszczepy kostne. Średnia wieku operowanych wyniosła 66,3 lat ( +/- 5,7) i wahała się od 58 do 80 lat. W grupie 40 pacjentów z wykonaną realloplastyką 37 miało pierwotnie założoną protezę cementową a 3 bezcementową. Obluzowanie w 17 przypadkach dotyczyło panewki, w 9 trzpienia, a w 14 obu komponentów protezy. U 36 pacjentów przyczyną realloplastyki było obluzowanie aseptyczne, a u 4 septyczny proces zapalny. .
Wyniki Przedoperacyjna ocena funkcji stawu biodrowego według Harrisa wyniosła średnio 48 punktów ( od 36 do 60 punktów). .
W czasie ostatniej kontroli pooperacyjnej , średnio 3,2 lat po zabiegu ( okres obserwacji waha się od 6 miesięcy do 7 lat ) średnia ocena funkcji stawu biodrowego według Harrisa wynosiła 79 punktów i wahała się od 64 do 90. .
Uzyskane dobre wyniki kliniczne, tylko w 80% odpowiadały dobrym wynikom w kontrolnym badaniu RTG. .
U jednej chorej lat 79 z 3 stopniem destrukcji miednicy według De Lee-Charnleya doszło do przemieszczenia całego konglomeratu (przeszczepów i implantu) do wnętrza miednicy. Chora ta nie wyraziła zgody na reoperacje. Pacjentka ta chodzi z użyciem kul łokciowych. Kliniczny wynik leczenia wyniósł 47 punktów w skali Harrisa. .
Wnioski:Im większa destrukcja i ubytek masy kostnej części panewkowej miednicy i trzonu kości udowe,. tym trudniejsze warunki stabilnej implantacji wszczepu i gorsze perspektywy zachowania dobrych wczesnych wyników leczenia operacyjnego.

Prof. dr med. Johannes Breitenfelder
Orthopaedic Clinic st. Vincenz-Hospital
Danziger str. 17 D-33034 Brakel/Germany

Streszczenia zjazdu PTOiTR – 2000

W18

Stałe rosnąca liczna totalnych alloplastyk stawu biodrowego spowodowała odpowiedni wzrost w ilości obluzowania implantów i konieczność wykonywania alloplastyk rewizyjnych. Bezcementowy system rewizyjny Bicontact jest jedną z możliwości rozwiązania tego problemu. Trzpień rewizyjny jest implantem tytanowym bardzo przypominającym model standardowy w swojej geometrii części bliższej, ale zaprojektowany w różnych długościach w części dalszej dla uzyskania fiksacji trzpienia podobnej jak w gwoździu śródszpikowym. Aby polepszyć stabilność rotacyjną i zminimalizować osiadanie trzpienia trzpień wyposażony jest w dwa otwory dla zablokowania implantu. .
Implant rewizyjny jest stosowany pierwotnie u pacjentów z obluzowaniem trzpienia oraz rozległymi ubytkami łożyska kostnego w zakresie bliższego odcinka uda. .
Jedynie w 15-25% przypadków taki trzpień musi zostać użyty, w pozostałych przypadkach można zastosować trzpień standardowy. .
Pytanie, jaki trzpień jest wskazany w rewizji zależy od stanu łożyska kostnego w bliższym odcinku uda. .
W przypadkach destrukcji łożyska kostnego konieczne jest zastosowanie przeszczepów kostnych z banku tkanek. Istnieją różne rodzaje przeszczepów kostnych: .
1.

• rozdrobnione korowo-gąbczaste

2.

• płaty koro-gąbczaste

3.

• przeszczepy segmentarne

Przeszczepy kostne odgrywają istotną rolę we wbudowaniu impantu rewizyjnego. Zasada systemu rewizyjnego Bicontact dostarcza dużych możliwości dla operatora w przypadkach obluzowanych trzpieni po alloplastyce pierwotnej. W zależności od właściwych wskazań i poprawnej technice operacyjnej w wysokim procencie można uzyskać dobrą stabilizaję sytuację z długim dobrym wynikiem dla naszych pacjentów. .
Wczesne wyniki zastosowania tego systemu w naszej klinice zostaną przedstawione.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W8)

Król R.
Klinika Ortopedii i Traumatologii PAM w Szczecinie

Szereg czynników warunkuje pomyślny wynik realloplastyki stawu biodrowego. Jednym z podstawowych warunków jest stabilne zakotwiczenie panewki endoprotezy w miejscu fizjologicznego położenia, z pełnym oparciem o elementy kostne. Spełnienie tego ostatniego wymogu jest trudne w przypadku migracji ku górze pierwotnie wszczepionej panewki endoprotezy. Sytuacja ta wymaga uzupełnienia różnej wielkości ubytków kostnego stropu panewki w czasie realloplastyki. Celem pracy jest przedstawienie odległych wyników rekonstrukcji stropu panewki litym przeszczepem korowo-gąbczstym w realloplastyce stawu biodrowego. .
Materiał stanowi 36 chorych /14 mężczyzn i 22 kobiety/ w wieku 58-67 lat, leczonych operacyjnie w latach 1988-1998. Czas, jaki upłynął od wykonania pierwotnego zabiegu endoprotezoplastyki do chwili realloplastyki wynosi średnio 10 lat. U wszystkich w omawianej grupie do wypełnienia ubytku w kostnym stropie panewki użyto litego przeszczepu korowo-gąbczastego hetero- lub homogennego, który stabilizowano wg techniki zaproponowanej przez Żuka. .
Radiologiczne cechy wgajania się przeszczepu oceniałem według Garbera i Harrisa uwzględniając zrost przeszczepu z kością miednicy uwapnienie i stopień wtórnej resorbcji przeszczepu oraz pokrycie panewki endoprotezy przez przeszczep. .
Cechy wgajania się przeszczepu i pełną przebudowę kostną stwierdziłem u 20 pacjentów w okresie 10-12 miesięcy. U 14 proces wgajania trwał 18-24 miesięcy. U wszystkich po okresie demineralizacji świadczącej o unaczynieniu przeszczep ulegał wgojeniu i nastąpiła przebudowa zapewniająca dobre oparcie i stabilizację wszczepionej panewce. .
U dwojga operowanych po okresie 18 miesięcy nastąpiła liza przeszczepu i ponowne obluzowanie panewki endoprotezy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W9)

Solgaard S, Retpen JB, Nickelsen T, Ehrenbjerg M, Nielsen M
Department of Orthopedic, Hillerød Hospital and Copenhagen University Hospital, Denmark.
Adres: S. Solgaard, Departments of Orthopaedics, Hillerød Hospital, DK-3400, Hillerød, Denmark

Przedstawiono wstępne kliniczne i radiologiczne wyniki 241 rewizji części udowej endoprotez z użyciem ubitych przeszczepów allogennych w połączeniu z długą bezcementową protezą rewizyjną. Zostały przedstawione szczegóły techniki i zademonstrowane reprezentatywne przypadki. Wszystkie przypadki operowane były z powodu aseptycznego obluzowania pierwotnie cementowej (216 przypadków) lub bezcementowej (25 przypadków) protezy biodra. Ubytki kostne były ocenione zgodnie z klasyfikacją Engh’a i we wszystkich przypadkach z 2 (102 przypadki) i 3 (109 przypadków) stopniem utraty kości zastosowano przeszczep allogenny. 51 pacjentów obserwowano przez ponad 4 lata (średnio 58 miesięcy), 36 z nich nie odczuwało bólu, u 14 ból był lekki i tylko u jednego wystąpił silniejszy ból. .
Badanie radiologiczne wykazało naprawę warstwy korowej w 23 przypadkach, przebudowę beleczkową w 41 przypadkach i obydwa te procesy w 21 przypadkach. Złamania śródoperacyjne wystąpiły w 36 przypadkach, głównie w czasie usuwania starego cementu i w 8 przypadkach proteza uległa zwichnięciu jeden lub więcej razy. .
Do tej pory u 18 z 241 pacjentów wykonano re-rewizję: 4 z powodu infekcji, 4 z powodu nawracającego zwichnięcia, 1 z powodu złamania kości udowej i tylko w 8 przypadkach (3.3%) z powodu aseptycznego obluzowania umieszczonej w wyniku rewizji bezcementowej protezy. Stwierdzamy, że wstępne wyniki tej metody są zadowalające, z jak dotąd małą częstością aseptycznego obluzowania i co najważniejsze nie odnotowaliśmy przypadków nawrotowej osteolizy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (WII)

Joseph Schatzker, MD., F.R.C.S. (C)
Sunnybrook and Women’s Health Science Center, 2075 Bayview Avenue, Toronto, Ontario. Canada M4N 3M5

Wprowadzenie płytki kłykciowej przez AO w latach sześćdziesiątych zrewolucjonizowało leczenie tego złamania. Liczne publikacje z ostatnich 30 lat potwierdzają wyższość nowoczesnych metod AO w leczeniu złamania nadkłykciowego. Pełna klasyfikacja złamań nadkłykciowych w znacznym stopniu pomaga chirurgom w podejmowaniu decyzji. Bardziej od klasycznego nacięcia bocznego preferuje się dojście chirurgiczne okołorzepkowe przyśrodkowo w linii środkowej. Szczegółowe zrozumienie anatomii chirurgicznej dystalnej części kości udowej zapobiega technicznym nieszczęśliwym wypadkom przy zabezpieczaniu stabilnego unieruchomienia. Stworzono atraumatyczne techniki nastawiania złamań mające zapobiegać dewitalizacji odłamów pośrednich, co pozwala na zespolenie mostujące i eliminuje konieczność stosowania przeszczepów kostnych w złamaniach wieloodłamowych. W przeszłości, niepowodzenie przeszczepów kostnych w leczeniu złamań wieloodłamowych było najczęstszą przyczyną niepowodzeń dotyczących unieruchomienia. Obecnie urządzeniami stosowanymi do stabilizacji zespoleń są: klasyczna płytka kłykciowa, dynamiczna śruba kłykciowa, kłykciowa płytka podtrzymująca i wsteczny nadkłykciowy gwóźdź udowy. Wybór implantu zależy od swoistego wzoru złamania i współistniejących urazów tkanek miękkich, równoległych urazów kończyn i ogólnoustrojowych, wieku pacjenta i obecności osteoporozy. Otwarte złamanie nadkłykciowe stanowi unikalny problem wymagający ostrożnej oceny i stopniowania w rekonstrukcji. Nawet jeżeli ulegną zakażeniu, po właściwej stabilizacji w 80% osiągnięte zostaną satysfakcjonujące wyniki. Złamanie nadkłykciowe w obecności całkowitej protezy kolana jest bezwzględnym wskazaniem do stabilizacji chirurgicznej. To oraz osteoporoza stwarzają swoiste wyzwanie wymagające do osiągnięcia sukcesu terapeutycznego wyspecjalizowanych technik unieruchamiania. Uraz wielokrotny z uszkodzeniami wielonarządowymi i pewnymi swoistymi towarzyszącymi urazami stawowymi takimi jak złamania rzepki lub złamania plateau kości piszczelowej pogarszają wynik leczenia. Przy zastosowaniu nowoczesnych metod leczenia chirurgicznego, młodzi pacjenci z izolowanymi złamaniami typu A, typu B i C1 lub C2 mogą spodziewać się w wyniku leczenia normalnego funkcjonowania kolana. Złamania typu C3 oraz złamania otwarte wciąż są wyzwaniem a ich zejście zależy od stopnia początkowego zniszczenia chrząstki stawowej, stopnia fragmentacji i przemieszczenia kości i stopnia zniszczenia tkanek miękkich. Uraz chrząstki stawowej i ciężka osteoporoza pozostają nadal dwoma najważniejszymi nierozwiązanymi problemami w chirurgii złamań.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W93)

Tomasz Mazurek, Bogusław Baczkowski, Adam Lorczyński
Katedra i Klinikai Ortopedii AM w Gdańsku 80-803 Gdańsk, ul. Nowe ogrody 4-6, tel/fax (0-58) 3021864

CELEM PRACY jest ocena wyników operacyjnego leczenia zerwań ścięgien prostowników okolicy nadgarstka w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów. MATERIAŁ: stanowi 29 chorych leczonych z powodu zerwania ścięgien prostowników. Zerwanie dotyczyło najczęściej ścięgna prostownika długiego kciuka ( 14 chorych ), prostowników palca małego i serdecznego u 8 chorych, prostowników palca małego u 5 chorych i prostowników palców III, IV, V u 2 chorych. Okres obserwacji wynosił od 2 lat do 12 lat, średnio 6,7 lat. Operacyjne leczenie polegało na wykonaniu transpozycji ścięgien z wykorzystaniem ścięgna EIP, FDS III,IV lub sąsiednich nieuszkodzonych ścięgien EDC. Nie wykonywano szwu zerwanych ścięgien oraz przeszczepów mostkowych ze względu na złe warunki dla gojenia się ścięgien w miejscu zerwania. Wyniki oceniano na podstawie badania klinicznego w postaci oceny zakresu ruchu czynnego i biernego stawów objętych rekonstrukcją ścięgien i ocenie siły zgięcia ręki w pięść. WNIOSKI: Uzyskano dobre wyniki leczenia w postaci odtworzenia zakresu ruchu czynnego i biernego stawów u chorych w drugim okresie RZS wg Steinbrockera ( niewielkie zmiany stawowe ) oraz zadowalające wyniki leczenia u chorych w III i IV grupie RZS z mnogim przerwaniem ścięgien i znaczną destrukcją stawów ( średni zakres ruchu czynnego 10 do 75 stopni w stawach MCP ).

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W92)

Piperkovski T, Popovska A, Vidoevski G, Dzoleva R.
Klinika Chirurgii Ortopedycznej, Wydział Lekarski w Skopje, Macedonia

Dokonaliśmy próby oceny różnych metod służących do wykrywania rozerwania pierścienia rotatorów barku. Do przedchirurgicznego schematu diagnostycznego zaliczyliśmy: artrografię rentgenowską, ultrasonografię, TK i MRI. Diagnozę te potwierdzano później w czasie zabiegu operacyjnego na otwartym stawie. W naszym prospektywnym badaniu dokonaliśmy oceny 32 pacjentów z rozerwaniem pełnej grubości pierścienia rotatorów barku. Wyniki: Stwierdziliśmy, że czułość artrografii wynosiła 58%, TK-73%, sonografii 81% i MRI-90%. Wnioski: W przypadku artrografii i artrograficznej TK, niewykrytych pozostaje ponad ¼ przypadków rozerwania pierścienia rotatorów barku. Najlepszym badaniem jest MRI, dając dodatkowe informacje dotyczące uszkodzenia. Interesujące jest, że sonografia okazała się mieć większą wartość predykcyjną. Ponadto ma ona potencjalne korzyści: umożliwia badanie dynamiczne, jest nieinwazyjną, szybką, prostą, tanią i powtarzalną metodą. Jeżeli chodzi o rozległość i ukształtowanie uszkodzenia którym jest rozerwanie pierścienia rotatorów barku, stają się one złożonym problemem. Im lepiej zostanie ono uwidocznione, tym klarowniejsza i bardziej pomyślna stanie się koncepcja leczenia.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W92)

Mariusz Bonczar, Tadeusz Niedźwiedzki, Marek Szuścik, Witold Mierniczek
Oddział Urazowo-Ortopedyczny i Chirurgii Ręki WSS im. L. Rydygiera w Krakowie
Ordynator: Dr hab. n. med. Tadeusz Niedźwiedzki

W latach 1997-1999 leczono 17 pacjentów z powodu stawu rzekomego kości łódeczkowatej. Czas od chwili złamania do leczenia operacyjnego wynosił od roku do 3 lat, średnio 25 miesięcy. Leczono 5 kobiet i 12 mężczyzn w wieku od 17 do 32 lat ( średnio 23,2 lat ). Nasilenie zmian zwyrodnieniowych wokół kości łódeczkowatej było proporcjonalne do czasu trwania stawu rzekomego, a ograniczenie ruchomości nadgarstka proporcjonalne do stopnia zaburzeń osi kości z rotacyjnym podwichnięciem bieguna proksymalnego.U wszystkich pacjentów wykonano wycięcie stawu rzekomego z dostępu dłoniowego, korekcję osi kości z przeszczepem autogennym korowo-gąbczastym lub gąbczastym oraz zespolenie śrubą Herberta. Nie stosowano unieruchomienia, rozpoczynając fizykoterapię od pierwszej doby po zabiegu. Zrost kostny uzyskano u 14 pacjentów ( 82,3%) średnio po upływie 5 miesięcy. U pozostałych 3 pacjentów obserwowano zrost włóknisty, bez objawów bólowych i prawidłową ruchomością nadgarstka, co tłumaczyć można wewnętrzym szynowaniem kości przez śrubę Herberta.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W91)

Piperkovski T, Popovska A, Vidoevski G, Dzoleva R.
Klinika Chirurgii Ortopedycznej, Wydział Lekarski w Skopje, Macedonia

Dokonaliśmy próby oceny różnych metod służących do wykrywania rozerwania pierścienia rotatorów barku. Do przedchirurgicznego schematu diagnostycznego zaliczyliśmy: artrografię rentgenowską, ultrasonografię, TK i MRI. Diagnozę te potwierdzano później w czasie zabiegu operacyjnego na otwartym stawie. W naszym prospektywnym badaniu dokonaliśmy oceny 32 pacjentów z rozerwaniem pełnej grubości pierścienia rotatorów barku. Wyniki: Stwierdziliśmy, że czułość artrografii wynosiła 58%, TK-73%, sonografii 81% i MRI-90%. Wnioski: W przypadku artrografii i artrograficznej TK, niewykrytych pozostaje ponad ¼ przypadków rozerwania pierścienia rotatorów barku. Najlepszym badaniem jest MRI, dając dodatkowe informacje dotyczące uszkodzenia. Interesujące jest, że sonografia okazała się mieć większą wartość predykcyjną. Ponadto ma ona potencjalne korzyści: umożliwia badanie dynamiczne, jest nieinwazyjną, szybką, prostą, tanią i powtarzalną metodą. Jeżeli chodzi o rozległość i ukształtowanie uszkodzenia którym jest rozerwanie pierścienia rotatorów barku, stają się one złożonym problemem. Im lepiej zostanie ono uwidocznione, tym klarowniejsza i bardziej pomyślna stanie się koncepcja leczenia.