Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W83)

Alina Warenik-Szymankiewicz, Marzena Maciejewska, Radosław Słopień
Katedra i Klinika Endokrynologii Ginekologicznej AM w Poznaniu ul. Polna 33, 60-535 Poznań

Istotnym czynnikiem determinującym masę i gęstość kości w wieku dorosłym jest prawidłowo przebiegający proces wzrostu kości w okresie dzieciństwa i pokwitania. Proces ten jest zależny do wielu czynników hormonalnych, głównie hormonu wzrostu i hormonów płciowych. Badaniami objęto 120 młodych kobiet w wieku od 16 do 25 roku życia, przyjętych do Kliniki Endokrynologii Ginekologicznej AM w Poznaniu z powodu wtórnego braku miesiączki. Każdorazowo oceniano: czas trwania wtórnego braku miesiączki, BMI, stężenie 17-beta estradiolu (E2) i testosteronu oraz gęstość kości na podstawie badania densytometrycznego: absorpcjometrii podwójnej rentgenowskiej (DEXA) aparatem Lunar DPX, obejmującego odcinek lędźwiowo-krzyżowy kręgosłupa oraz kość krzyżową. Średnia wieku badanych kobiet wynosi 19,6 lat. W grupie badanych z wtórnym brakiem miesiączki trwającym od 3 do 12 miesięcy Z-score: -1,33 stężenie estradiolu: 0,026 ng/ml; testosteronu 0,29 ng/ml. W grupie z wtórnym brakiem miesiączki od trwającym od 12 do 24 miesięcy: Z score -1,32; E2 0,025 ng/ml i T 0,21 ng/ml. W grupie z wtórnym brakiem miesiączki trwającym powyżej 24 miesięcy: Z-score: -1,12; E2 0,024; T 0,19 ng/ml. W każdej z badanych grup uzyskano istotne statystycznie zależności między masą ciała wyrażona współczynnikiem BMI a wartością odchylenia standardowego Z-score (p<0,01) oraz stężeniem estradiolu w surowicy a Z-score (p<0,01). Należy także zwrócić uwagę na fakt iż wśród badanych kobiet w pojedynczych przypadkach wartości Zscore wynosiły poniżej -2,5 (min.: -5,11.) co świadczy o osteoporozie.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W84)

Częstość występowania osteoporozy w regionie krakowskim na podstawie 45.000 badań densytometrycznych przedramienia
E. Czerwiński, R. Kukiełka
Klinika Ortopedii Coll.Med. UJ, ul. Kopernika 19 a, 31-501 Kraków

W okresie od maja 1995 do marca 2000 w ramach badań populacyjnych prowadzonych przez Polską Fundację Osteoporozy, Oddział Krakowski przeprowadzono badania u 45.000 mieszkańców Krakowa i okolic. Rejestracja do badań odbywała się na podstawie spontanicznie zgłoszeń skutkiem informacjach podawanych w massmediach. Przeanalizowano wyniki pierwszych 30.000 pacjentów. W grupie tej było 26.797 kobiet i 3.203 mężczyzn. Wiek kobiet i mężczyzn był podobny. Średnia wieku u kobiet wynosiła 56,5 lat (od 18 do 95 lat, SD 11) a u mężczyzn 57,0 lat (od 18 do 89 lat, SD 13). U wszystkich przeprowadzono wywiad wg kwestionariusza obejmujący dolegliwości bólowe, występowanie złamań objawowych oraz czynniki ryzyka osteoporozy. Badania densytometryczne wykonywano na przedramieniu niedominującym aparatem DTX-200 (Osteometer). Pomiar BMD przeprowadzono w obszarze „ultradistal” i „distal”. Poddano analizie zależność wartości BMD od wieku w grupie kobiet i mężczyzn. Wartości BMD u mężczyzn były wyższe o 23,28% w zakresie pomiaru „ultradistal” i o 19,12% „distal”. Występowanie wartości prawidłowych, osteopenii i osteoporozy określono zgodnie z zasadami WHO. Stwierdzono obniżanie się gęstości mineralnej z wiekiem badanych, przy czym gęstość mineralna u kobiet utrzymuje się do ok. 45 roku życia i od tego czasu stwierdza się spadek gęstości mineralnej. Natomiast u mężczyzn od osiągnięcia szczytowej masy kostnej w wieku ok. 30 lat stwierdza się stopniowy spadek BMD. W oparciu o kryteria WHO stwierdzono wzrost częstości występowania osteoporozy z wiekiem badanych, przy czym w młodszych grupach wiekowych do 60 roku życia częstsza była u mężczyzn, aniżeli u kobiet. W grupie pacjentów po 50 roku życia częstość występowania osteoporozy wyniosła odpowiednio u kobiet 33,1%, a u mężczyzn 32,3%, co koreluje z doniesieniami z literatury. Badanie densytometryczne przedramienia jest wartościową, tanią i precyzyjną metodą w diagnostyce osteoporozy.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W86)

Ocena stanu tkanki kostnej u osób z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego z mikroobrazowaniem metodą protonowego rezonansu magnetycznego
Dariusz Chmielewski1, Agnieszka Kaflak – Hachulska2, Wacław Kołodziejski2, Andrzej Górecki1
1. Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Warszawie
2. Katedra i Zakład Chemii Nieorganiicznej i Analitycznej Akademii Medycznej w Warszawie

Adres do korespondencji: 02-005 Warszawa, ul. Lindley’a 4

Aktualnie stosowane metody oceny stanu tkanki kostnej dostarczają ograniczonych danych na temat jej mikroarchitektury i struktury przestrzennej. Pomiar gęstości mineralnej BMD przy pomocy dwuenergetycznej absorbcjometrii promieniowania rentgenowskiego (DEXA) czy nawet analiza przestrzenna z wykorzystaniem ilościowej tomografii komputerowej (QCT) nie odwzorowują jakości wewnętrznego utkania kości. Dlatego też w niektórych ośrodkach na świecie prowadzi się badania nad zastosowaniem innych technik wizualizacji dla rozwiązania tego problemu. W pracy przedstawiono zasady kwalifikacji i oceny przedoperacyjnej stanu tkanki kostnej pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawu biodrowego operowanych z wykorzystaniem alloplastyki totalnej oraz warunki i sposób pobierania śródoperacyjnych bioptatów tkanki kostnej gąbczastej. Próbki te po liofilizacji i sterylizacji poddawano analizie z wykorzystaniem protonowego rezonansu magnetycznego (1H magnetic resonance imaging MRI). Dla mikroobrazowania struktury wewnętrznej bioptatów wykorzystano technikę 3D Spin Echo (3D SE) oraz sekwencje Multislice Multiecho (MSME). Uzyskano bardzo wysoką rozdzielczość warstwową ( 38 •m)2. Dla odwzorowania obrazu wykorzystano histogramy gęstości. Wyniki pracy potwierdzają przydatność techniki mikroobrazowania z zastosowaniem protonowego rezonansu magnetycznego do wizualizacji tkanki kostnej. Opisywana metodą daje pełniejszy obraz stanu tkanki kostnej w porównaniu z densytometrią.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W76)

Zachowawcze i operacyjne leczenie wypadnięcia krążka międzykręgowego w obrębie lędźwiowej części kręgosłupa

Kraemer Juergen, Netwig Christian.

Orthop. Univ. Clin. Bochum-Gudrunsrasse 56, 44791 Bochum, Germany.

Standard leczenia dyskogennej kompresji korzeni nerwowych odcinka lędźwiowego został przedstawiony podczas ostatniego Kongresu Naukowego Południowo- Niemieckiego Towarzystwa Ortopedycznego. Wszystkie metody zachowawczego leczenia lędźwiowego bólu korzonkowego oceniano zgodnie z aspektami Evidence Based Medicine. .
Pomimo stosowania fizjoterapii injekcje nadoponowe wykazały wysoki stopień skuteczności. Zwłaszcza nowa technika okołonerwowej nadopopnowej injekcji ze skośną śródblaszkową podwójną igłą zbliżającą się do przedniej bocznej przestrzeni nadoponowej gdzie występowała dyskogenna kompresja korzenia nerwowego miała wysoki stopień akceptacji. Przedstawiamy tę metodę z wynikami z randomizowanych badań prospektywnych. Metody psychologiczne i ,,szkoła pleców” grają istotną rolę w leczeniu bólów krzyża i kończyn dolnych. Wszystkie nasze badania przedstawione są w oddzielnych prezentacjach plakatowych. .
Tak zwane minimalne metody inwazyjne jak mechaniczna przezskórna lub laserowa dekompresja krążka międzykręgowego zawiodły w wynikach w badaniach kontrolnych. Nie stosowaliśmy ich nigdy więcej. Jedynie chemonukleoliza z ograniczonych wskazań i stosowana z ostrożnością jest do tej pory w rutynowym programie. .
Inne nowe metody jak przezskórna przez otworowa dyscektomia lub technika cewnika śróddyskowego (Saal) są jeszcze na etapie eksperymentów. .
W przypadku otwartej dyscektomii dyskusja dotyczy wyższości mikrodyscektomii nad konwencjonalnym szerokim dojściem. Mniejszy śródoperacyjny uraz w następstwie powstania mniejszej pooperacyjnej blizny nadoponowej zabezpiecza przed efektem zespołu „ponownego uszkodzenia” również nazywanym Zespół po Dyskotomii (PDS). .
Kursy mikrodyskotomii Europejskiego Towarzystwo Kręgosłupa dostarczają specjalnych ćwiczeń w otwartej chirurgii dysku z zastosowaniem mikroskopu. .
Jeśli wskazana jest chirurgiczna rewizja z powodu zespołu „ponownego uszkodzenia” (PDS) preferujemy neurolizę z ADCON – interpozycją celem prewencji rozwoju kolejnych blizn. Wczesne rezultaty są obiecujące. Zespolenie lędźwiowe przednie i (lub) tylne zawiodło nas w leczeniu pacjentów z PDS. .
Wszystkie metody leczenia bólu w zakresie korzeni nerwów odcinka lędźwiowego były oceniane dla ich LIRCE współczynnika, który powinien mieć Małą Inwazyjność Ryzyko Koszt ale akceptowalną Efektywność (LIRCE -Less Invasivity Risk and Cost but an acceptable Effectivity).

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W77)

Daniel Zarzycki

Klinika Ortopedii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, 34-500 Zakopane, Balzera 15

Mało inwazyjne techniki chirurgiczne stają się coraz bardziej popularne i stanowią subspecjalizację chirurgiczną. Standardowe dostępy chirurgiczne są w coraz większym stopniu modyfikowane, na mniej inwazyjne, z nadzieją na skrócenie czasu hospitalizacji pooperacyjnej, na mniejszą ilość komplikacji i śmiertelności pooperacyjną oraz tańszymi kosztami leczenia. .
Postęp technologiczny aktualnie pozwala chirurgom sięgać jam ciała pozaotrzewnowo, wewnątrzotrzewnowo i otworów międzykręgowych bez tradycyjnych dostępów chirurgicznych. Postęp w produkcji fiberoskopów i trójwymiarowych kamer w znacznym stopniu poprawia wizualizację struktur otaczających kręgosłup. Nie wszystkie procedury chirurgiczne mogą być wykonane za pomocą chirurgii mało inwazyjnej. Laparoskopowe i torakoskopowe kręgosłupowe procedury wymagają od chirurga osobistego doświadczenia w wykonywaniu tych zabiegów za pomocą dostępów tradycyjnych. Doświadczenie w minimalnie inwazyjnej chirurgii kręgosłupa wymaga specjalnego szkolenia i niemożliwe jest wykonywanie tych zabiegów po kilkudniowym kursie. Pierwsze doświadczenia w stosowaniu tego typu technik chirurgicznych na świecie są pozytywne lecz określane jako umiarkowanie entuzjastyczne – zwłaszcza w leczeniu schorzeń kręgosłupa, zlokalizowanych w jamie brzusznej. Moje doświadczenie jest również pozytywne, są one wartościowe dla specjalnie wyselekcjonowanych pacjentów.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W78)

Odległe wyniki operacyjnego leczenia kręgozmyków zwyrodnieniowych metodą tylnego odbarczenia kręgosłupa i stabilizacji z przednim międzytrzonowym usztywnieniem

Piotr Łuczkiewicz , Andrzej Smoczyński , Maciej Smoczyński
Katedra i Klinika Ortopedii Akademii Medycznej w Gdańsku ul.Nowe Ogrody 4-6 80-803 Gdańsk

W pracy przedstawiono wyniki kliniczne i rentgenowskie operacyjnego leczenia chorych z kręgozmykiem zwyrodnieniowym w 10 letnim okresie obserwacji. W okresie tym w Klinice Ortopedii AM w Gdańsku operowano 32 chorych metodą tylnego odbarczenia i stabilizacji za pomocą implantu pedunkularnego oraz przedniego międzytrzonowego usztywnienia kręgosłupa lędźwiowego. Dla oceny wyników klinicznych zastosowaliśmy 17 – punktowy kwestionariusz oceny dolegliwości bólowych kręgosłupa [LBOS] oraz przeprowadziliśmy analizę zdjęć rentgenowskich wykonanych w projekcji przednio – tylnej i bocznej oraz czynnościowych kręgosłupa lędżwiowego oceniających ruchomość w sąsiednich do usztywnienia odcinkach kręgosłupa. W badanej grupie 27 chorych, 8 chorych oceniło wynik leczenia jako bardzo dobry, 14 chorych jako dobry, 4 zadowalający 5 i 1 zły. U wszystkich chorych uzyskano spondylodezę. .
Praca ukierunkowana jest na ocenę odległych wyników operacyjnego leczenia ze szczególnym uwzględnieniem czynników wpływających na powstawanie zmian zwyrodnieniowych i niestabilności w sąsiednich do usztywnienia segmentach ruchowych kręgosłupa lędźwiowego.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W79)

Przednie międzytrzonowe usztywnienie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego połączone ze stabilizacją pedunkularną w leczeniu kręgozmyku cieśniowego

Smoczyński Andrzej, Drożdż Janusz, Smoczyński Maciej, Łuczkiewicz Piotr
Katedra i Klinika Ortopedii Akademi Medycznej w Gdańsku ul. Nowe Ogrody 4 80-803 Gdańsk

Przedstawiono wyniki operacyjnego leczenia kręgozmyku cieśniowego u 54 chorych, którym wykonano dwuetapową operację. W pierwszym etapie wykonano nastawienie kręgozmyku i stabilizację kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego za pomocą implantu pedunkularnego. W drugim etapie wykonano międzytrzonowe usztywnienie kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego. Okres obserwacji wynosił od 1 roku do 10 lat, średnio 7,4 lat. U wszystkich badanych chorych uzyskano zrost usztywnienia kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i poprawę w dolegliwościach bólowych. W pracy zwróciliśmy szczególną uwagę na pooperacyjne odtworzenie wysokości międzytrzonowej usztywnianego segmentu ruchowego kręgosłupa powodujące odbarczenie otworu międzykręgowego w celu określenia wpływu zwężenia otworu międzykręgowego na wyniki kliniczne operowanych chorych.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W80)

Daniel Zarzycki, Maciej Tęsiorowski, Wojciech Kącki, Barbara Jasiewicz, Ewa Lipik
Uniwersytet Jagielloński, Collegium Medicum Klinika Ortopedii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży 34-501 Zakopane Balzera 15

W pracy poddano ocenie wyniki leczenia operacyjnego 12 chorych z zastarzałym złamaniem kręgosłupa, operowanych średnio 3 lata od chwili urazu. Wcześniej leczonych zachowawczo było 9 chorych, a operacyjnie 3 chorych. Złamanie najczęściej dotyczyło kręgów Th12 i L1. Wskazaniami do zabiegu operacyjnego były: zespół pourazowego wąskiego kanału kręgowego, brak zrostu kostnego, niestabilność kręgosłupa, zmiany zwyrodnieniowe oraz trwałe dolegliwości bólowe. Oceniano stan neurologiczny chorych, dolegliwości bólowe, sposób lokomocji, kyfotyzację kręgosłupa w miejscu urazu, wysokość złamanego trzonu kręgowego, zwężenie światła kanału kręgowego i zmiany zwyrodnieniowe, stabilność i zrost kostny kręgosłupa. Spondylodezę przednią wykonano u 2 chorych, spondylodezę przednią i tylną u 6, a spondylodezę tylną u 6 operowanych. Okres obserwacji wyniósł średnio 2 lata. Po leczeniu operacyjnym dolegliwości bólowe ustąpiły u 9 chorych, a znacznie się zmniejszyły u 3. Zmniejszenie objawów neurologicznych stwierdzono u 2 chorych, a poprawę lokomocji u 1 chorego. Zmniejszenie kifotyzacji wyniosło średnio 7o, a wysokość trzonu wzrosła o 15%. U wszystkich leczonych uzyskano stabilizację kręgosłupa i likwidację istniejącego stawu rzekomego. Uzyskane wyniki pozostały trwałe w okresie obserwacji. .
1. W zastarzałych złamaniach kręgosłupa leczeniem z wyboru jest zabieg operacyjny obejmujący uwolnienie rdzenia kręgowego i korzeni nerwowych drogą korporektomii, laminotomii i foraminektomii oraz wykonanie spondylodezy przedniej i/lub tylnej za pomocą nowoczesnego instrumentarium. 2. Korekcja deformacji kręgosłupa jest trudna do uzyskania.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W81)

Powikłania i niepowodzenia stabilizacji transpedikularnej części piersiowo-lędźwiowej kręgosłupa na podstawie materiału własnego
Tomasz Mazurkiewicz, Piotr Godlewski, Robert Węgłowski
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie 20-950 Lublin, Jaczewskiego 8

W Klinice Ortopedii i Traumatologii AM w Lublinie w latach 1993-1999 wykonano 88 chorym stabilizację transpedikularną przy użyciu zestawu Klugera. Wskazaniem do zabiegów operacyjnych były złamania części piersiowej i lędźwiowej kręgosłupa 46 chorych, zwichnięcia kręgów części piersiowej kręgosłupa 6 chorych, kręgozmyki segmentów L4/L5 i L5/S1 19 chorych oraz nowotwory pierwotne i wtórne kręgosłupa 17 chorych. W grupie osób operowanych z powodu urazowych uszkodzeń kręgosłupa wkrótce po operacji zmarły dwie osoby wskutek krwotoku z wrzodu żołądka oraz zatorów tętnic płucnych. U jednej chorego przebieg pooperacyjny powikłało głębokie zakażenie rany pooperacyjnejco wymagało usunięcia zestawu stabilizującego po 6 tygodniach.U 3 chorych nastąpiło zmęczeniowe złamanie metalu, w tym u 2 pacjentek wkrętów transpedikularnych, a u jednej belki łączącej wkręty. Wadliwe wprowadzenie wkrętów przez podstawy łuków zanotowano u czterech osób. U jednej z nich wkręt wychodził na zewnątrz kręgu, a u 3 wkręty zostały wprowadzone do kanału kręgowego co nie spowodowało jednak nasilenia objawów neurologicznych, gdyż u wszystkich urazowe uszkodzenie rdzenia było pełne. Śródoperacyjne uszkodzenie opony nastąpiło u 5 osób, przy czym u 3 podczas wykonywania spondylodezy PLIF. Pomimo zeszycia opony u jednej chorej utrzymywał się płynotok przez 2 tygodnie. Autorzy szczegółowo omówili przyczyny i sposoby leczenia powikłań transpedikularnej stabilizacji kręgosłupa.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W60

Dariusz Palczewski, Andrzej Mydlak, Marian Waniewski.
Oddział Ortopedyczno-Urazowy Samodzielnego Specjalistycznego Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach. Adres do korespondencji: Samodzielny Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Siedlcach, 08-110 Siedlce, ul. Poniatowskiego 26.

W pracy autorzy przedstawiają sposoby i wyniki leczenia uszkodzeń aparatu wyprostnego kolana. Analizie poddano 112 pacjentów w wieku 16-84 (średnio 48) lat hospitalizowanych w oddziale Ortopedycznym w latach1995-1998 z powodu uszkodzenia ścięgna mięśnia czworogłowego uda – 7, złamań rzepki –101, oraz uszkodzenia więzadła właściwego rzepki – 4. Pośród wszystkich hospitalizowanych 22 chorych nie wymagało leczenia operacyjnego. U tych chorych zastosowano leczenie zachowawcze w unieruchomieniu gipsowym przez okres 4-6 tygodni. Pozostałych chorych leczyliśmy operacyjnie. U 65 chorych wykonaliśmy zespolenie złamania rzepki (cerclage, popręg Webera), u 14 chorych wykonaliśmy częściową patelektomię, a u 11 chorych wykonaliśmy rekonstrukcję aparatu ścięgnistego (mięśnia czworogłowego i więzadła właściwego rzepki). W doleczaniu stosowaliśmy tutor gipsowy na okres 6 tygodni w przypadkach uszkodzeń ścięgnistych i częściowej patelektomii oraz na okres 4 tygodni po zespoleniach złamań rzepki. Ćwiczenia izometryczne mięśnia czworogłowego uda rozpoczynaliśmy po zabiegu, ćwiczenia czynnego zgięcia kolana po usunięciu unieruchomienia gipsowego. .
Ocenę wyników leczenia przeprowadzono na podstawie badania klinicznego i radiologicznego. Uzyskano większość wyników bardzo dobrych i dobrych. Na podstawie naszych doświadczeń stwierdzamy, że końcowy wynik leczenia w dużej mierze zależy od rodzaju i zakresu pierwotnego uszkodzenia oraz rodzaju leczenia i wcześnie podjętego usprawniania po usunięciu unieruchomienia gipsowego.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W61

Dariusz Kotulski, Wojciech Radło, Piotr Michno
Oddział Ortopedii Kliniki Chirurgii Dziecięcej PAIP CM UJ w Krakowie. Kraków, ul. Wielicka 265

W latach 1992-1999 leczono 12 dzieci (5 dziewczynek i 7 chłopców) z powodu złamania wyniosłości międzykłykciowej piszczeli, w wieku od 6 do 14 lat. Wg klasyfikacji Myeyersa i Mc Keevera stwierdzono 5 razy typ I, 6 razy typ II i jeden raz typ III złamania. U wszystkich dzieci przy przyjęciu wystąpił obrzęk kolana z balotowaniem rzepki (punkcja stawu wykazywała obecność krwi), ból oraz ograniczenie ruchów czynnych w stawie. Hospitalizowano wszystkie dzieci przez okres od 2 do13 dni. U dwojga dzieci do złamania doszło w wyniku urazu pośredniego u pozostałych w wyniku bezpośredniego urazu kolana. Operacyjnie leczono 1 chłopca z III typem złamania, pozostałe dzieci leczono zachowawczo opatrunkiem gipsowym tutorowym. Okres obserwacji wynosi od 6 miesięcy do 7 lat. Wszystkie dzieci poddano kontrolnemu badaniu klinicznemu i radiologicznemu. Stwierdzono pełen zakres ruchów czynnych i biernych w stawach, zrost złamania u wszystkich dzieci i dobry wynik leczenia w subiektywnej ocenie pacjentów. Tylko u 2 dzieci w badaniu klinicznym stwierdzono zaznaczony objaw przedniej niestabilności stawu kolanowego, bez ograniczenia funkcji stawu.

Streszczenia zjazdu PTOiTr – 2000 (W62)

G. Labek, N. Böhler, V. Auersperg
Allgemeines offentliches Krankenhaus der Stadt Linz, Austria

W Oddziale Ortopedii Generalnego Szpitala w Linz (Austria) od grudnia 1993 r. implantowano sferyczne zatrzaskowe panewki Allofit z płaskim dnem. Implanty Allofit posiadają szorstką tytanową powierzchnię i oferowane są jako panewki pressfit i dowolne jako Allofit S z dodatkową śrubową fiksacją w przypadku defektów kostnych lub rewizji. .
W latach 1993 i 1994 wykonano 55 implantacji. Zgodnie z filozofią naszego Oddziału zastosowaliśmy także implanty bezcementowe w przypadku pacjentów w podeszłym wieku. Średnia wieku pierwszej grupy pacjentów wynosiła 74,7 lat w czasie zabiegu (19 – 88 lat). .
Wszyscy pacjenci byli uruchamiani w drugim dniu. W przypadku pacjentów, u których zastosowano implanty pressfit zezwolono na całkowite obciążanie, u pacjentów z osteoporozą i dodatkową fiksacją z użyciem śruby polecaliśmy 4 tygodniowe częściowe obciążanie. .
Wyniki kliniczne oceniono z wykorzystaniem klasyfikacji Harris Hip Score. Przedoperacynie średni wynik wynosił 45,8 punktów, 5 lat po zabiegu – 83,5 pkt. Średni zakres ruchomości w zgięciu wynosi 99,9 stopni. W badaniu radiologicznym nie stwierdziliśmy żadnych ruchów przekraczających 1 milimetr. Niewielka grupa pacjentów dodatkowo oceniana była przy wykorzystaniu procedury EBRA. Nie stwierdziliśmy żadnych postępujących radioprzeziernych linii jako wczesnego znaku obluzowania. U 2 (3,6%) pacjentów stwierdziliśmy zmniejszenie ilości tkanki kostnej pod postacią zgąbczenia, regionalna osteoliza nie została stwierdzona w żadnym przypadku. .
Jako miejscową komplikację stwierdziliśmy 1 zwichnięcie. Ten problem został rozwiązany przez zastosowanie unieruchomienia przez okres 12 tygodni z zastosowaniem stabilizatora. .
Podsumowując, stabilizacja pressfit z zastosowaniem tytanowej powierzchni w obrębie sferycznej panewki Allofit zabezpiecza pewną niezawodną fiksację nawet w kości osteoporotycznej. Średnioterminowe wyniki są bardzo dobre i obiecujące.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W48

Wojciech Twardosz, Wiesław Tondel
Klinika Chirurgii Urazowej II Katedry Chirurgii Ogólnej Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Klinika Chirurgii Urazowej 61 – 848 Poznań ul. Długa ½

Uważa się, że wyniki leczenia złamań bliższej nasady kości piszczelowej, rozwój zmian zniekształcających w stawie kolanowym, zależą w równej mierze od rozległości pierwotnego urazu i od przyjętego sposobu postępowania leczniczego. .
W latach 1989 – 1998 leczono w ośrodku autorów 52 chorych (56 złamań) ze złamaniami śródstawowymi bliższej nasady kości piszczelowej w przedziale wieku 25 – 76 lat. W 40 przypadkach stwierdzano złamanie pojedynczego kłykcia piszczeli – w 28 kłykcia bocznego, w 12 przyśrodkowego, w 16 przypadkach złamanie obu kłykci. Do leczenia operacyjnego zakwalifikowano 45 chorych, zabieg wykonywano w okresie wczesnym między 5 a 7 dniem od urazu. W 15 przypadkach wykonano stabilne wewnętrzne zespolenie odłamów płytą kątową nastawiając powierzchnie stawowe pod kontrolą wzroku. Zespolenie gąbczastymi śrubami kaniulizowanymi wykonano w 18 przypadkach, pięciokrotnie złamanie kłykcie stabilizowano pętlą drucianą. Uzupełnieniem tego sposobu leczenia operacyjnego było zawsze odciążenie kończyny wyciągiem bezpośrednim i wczesne ruchy bierne i czynne w kolanie. W 8 przypadkach złamań izolowanych kłykcia bocznego ( 5 ) i przyśrodkowego ( 3 ) z wgnieceniem powierzchni stawowej repozycję złamania z uzupełnieniem ubytku autogennym przeszczepem kości wykonano pod kontrolą artroskopu. .
Wyniki odległe ( średnio od zabiegu 4 lata ) po operacyjnym leczeniu złamań pojedynczych kłykci kości piszczelowej w ponad 75 % oceniono jako bardzo dobre i dobre, przy czym w 20 przypadkach, gdzie wynik uznano za bardzo dobry w kontrolnym badaniu radiologicznym występowały zmiany w postaci zwężenia szpary stawowej, nieznacznego zagięcia osi długiej kończyny. Na 45 operowanych u 22 chorych stwierdzano towarzyszące obrażenia wewnątrzstawowe. Na podstawie własnego doświadczenia autorzy uważają, że rozległa ekspozycja odłamów przy zespalaniu płytą AO obarczona jest największym odsetkiem powikłań. Leczenie złamań z pomocą techniki artroskopowej, stosowanej obecnie w ośrodku autorów jako postępowanie z wyboru, jest mało inwazyjną techniką operacyjną pozwalającą na równoczesne rozpoznanie i leczenie towarzyszących uszkodzeń wewnątrzstawowych kolana.

Wojciech Marczyński, Piotr Piekarczyk

Instytutu Chirurgii Urazowej, Ortopedii i Neurochirurgii Centralnego Szpitala Klinicznego Wojskowej Akademii Medycznej im. gen.dyw. Bolesława Szareckiego w Warszawie.

Wstęp.
W oparciu o zarys embriogenezy rzepki opisano możliwości powstawania i typy wad rozwojowych, utrudniających niekiedy diagnostykę pourazową rzepki. Przedstawiono zarys biomechaniki aparatu wyprostnego ze zwróceniem uwagi na rolę rzepki w biomechanice stawu kolanowego. Zwrócono uwagę na specyfikę budowy, grubość i wytrzymałość na przeciążenia chrząstki stawowej. Opisano zależności między mechaniczną wytrzymałością przyczepów mięśniowych i więzadła własnego a tkanką kostną rzepki. .
Epidemiologię obrażeń aparatu wyprostnego i rzepki podano w oparciu o współczesne piśmiennictwo światowe. .
Celem pracy jest charakterystyka urazowych uszkodzeń rzepki i aparatu wyprostnego stawu kolanowego w zależności od czynników współistniejących takich jak siła i rodzaj urazu a rodzaj i stopień uszkodzenia. Podano współczesne podziały złamań rzepki w odniesieniu do patomechanizmu urazów. Dane te odniesiono do materiału klinicznego. W naszym Instytucie leczono 128 osób z powodu 139 uszkodzeń aparatu wyprostnego i rzepki w latach od 1990 do 1999. Czas obserwacji od jednego do 8 lat. W grupie uszkodzeń, zerwanie więzadła własnego rzepki stwierdzono u 13, a przyczepu mięśnia czworogłowego u 4 leczonych. W grupie 122 złamań rzepki, 13 dotyczyło jej szczytu, 42 to złamania dwufragmentowe, 66 to złamania wieloodłamowe oraz 1 postrzałowe. Przyczyny obrażeń były różne: wypadek komunikacyjny 41, urazy sportowe 24, upadek 44, podskok 10 oraz postrzał lub uderzenie ciężkim przedmiotem u 3 leczonych. .
Diagnostyka uszkodzeń przedstawiono w oparciu o nowoczesne sposoby obrazowania. Zasygnalizowano zasady wykonywania diagnostyki rentgenograficznej, sonograficznej, jak również tomografii komputerowej i magnetycznego rezonansu jądrowego. .
Sposoby leczenia przedłożono w oparciu o piśmiennictwo jak i materiał kliniczny. Nieoperacyjnie leczono 26 uskodzeń, a operacyjnie 113. w grupie leczonych operayjnie stosowano zeszycie ścięgna u 14, zeszycie mięśnia u 4, popręg Webera u 56 i pętlę drucianą u 39 operowanych. Wyniki leczenia oceniano według obowiązujących zasad.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W43

Witold Bołtuć, Ireneusz Kotela
ZOZ Dąbrowa Tarnowska Oddział Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji ul.Szpitalna 1 33-200 Dąbrowa Tarnowska 33-250 Otfinów Gorzyce 153

Złamania dalszej części kości udowej są urazami stosunkowo rzadkimi, stanowią one około 1-4% wszystkich złamań. W pracy podjęliśmy próbę oceny sposobów leczenia tych złamań na podstawie uzyskanych wyników. W Oddziale Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji .
w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 1982-1998 leczyliśmy 32 pacjentów ze złamaniami dalszej części kości udowej. Do kontroli zgłosiło się 23 chorych, 9 oceniono na podstawie kart ambulatoryjnych. Kobiet było 21, mężczyzn 11. Średni wiek chorych wynosił 67 lat. Średni okres obserwacji 5 lat. Podziału złamań dokonaliśmy wg AO. 4 przypadki miały charakter urazów wielomiejscowych. Operacyjnie leczyliśmy17 chorych, z czego 11 po 1995 roku. .
W 12 przypadkach kość udową zespolono płytą kątową, dwukrotnie użyto śrub korowych oraz trzykrotnie zespolenia śródszpikowego. Dążyliśmy do anatomicznego nastawienia odłamów i z odtworzeniem powierzchni stawowej, co nie zawsze było możliwe. Stabilizując złamanie płytą kątową staraliśmy się zachować niewielką koślawość kończyny. .
Czynnościowo leczono 5 chorych ze złamaniami wieloodłamowymi, trudnymi do anatomicznego nastawienia i stabilnego zespolenia. .
10 pacjentów leczono zachowawczo opatrunkami gipsowymi stopowo biodrowymi przez 8 tygodni. Po zdjęciu opatrunku gipsowego wprowadzaliśmy ćwiczenia usprawniające. .
Po 1995 roku ponad 90% chorych ze złamaniem dalszej części kości udowej było leczonych operacyjnie. Wyniki oceniono w trzystopniowej skali uwzględniającej os kończyny, zakres ruchomości, dolegliwości bólowe, wydolność chodu, stabilność kolana i obraz radiologiczny. Wyników bardzo dobrych nie było. .
10 (31%) chorych zakwalifikowano do wyników dobrych, 13 (40,6%) do zadowalających, 9(28,4%) do złych. Omówiono chorych, których zaliczono do wyników złych. Z powodu przewagi pacjentów po 60 roku życia ze złamaniami śródstawowymi decydowaliśmy się na stabilne zespolenie i wczesne uruchamianie gdyż zapobiegało to wtórnym powikłaniom oraz wpływało korzystnie na efekt leczenia.