STRESZCZENIA: I Środkowo Europejski Kongres OP i OA, 6-8.10.05, Kraków

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy
XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
Kraków, 6-8 października 2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (suppl 1).

Streszczenia w załączniku

103_I_kongres_streszczenia.pdf Download

STRESZCZENIA: III Środkowo Europejski Kongres OP i OA, 24-26.09.09, Kraków

Streszczenia referatów i plakatów III Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy (Kraków 24-26.09.2009)
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, vol. 11, suppl. 2, 2009.

Program i streszczenia do pobrania w pliku pdf.

1109_OTR_programme_abstracts_III_Congress_2009.pdf Download

Sprawozdanie z kongresu

III ŚRODKOWO EUROPEJSKI KONGRES OSTEOPOROZY I OSTEOARTROZY
Kraków, 24-26.09.2009

Sprawozdanie w załączniku

Sprawozdanie_III_Kongres_PTOA.pdf Download

Program naukowy i streszczenia prac

Streszczenia referatów i plakatów II Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, Kraków 11-13.10.07 opublikowano w czasopiśmie „Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja” vol. 9. suppl. 2.2007.

Program i streszczenia do pobrania w pliku pdf.

II_Kongres_2007-Program-Streszczenia Download

Program naukowy i streszczenia prac

Streszczenia referatów i plakatów III Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy (Kraków 24-26.09.2009)
opublikowane zostały w czasopiśmie „Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja” vol. 11, suppl. 2, 2009.

Program i streszczenia do pobrania w pliku pdf.

OTR_programme_abstracts_III_Congress_2009.pdf Download

Sprawozdanie z II Kongresu OP i OA

Sprawozdania z II Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, Kraków 11-13.10.07

Plik do pobrania w załączeniu

Sprawozdanie_3_II-PTOA_2007.10.22.pdf Download

STRESZCZENIA: II Środkowo Europejski Kongres OP i OA, 11-13.10.2007, Kraków

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy
XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy
Kraków, 11-13 października 2007

Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007
vol 9, suppl 2, s87-198

streszczenia w załączniku

Streszczenia_2007-10-29.pdf Download

SPRAWOZDANIE: II Środkowo Europejski Kongres OP i OA, 11-13.10.2007, Kraków

Sprawozdanie z II Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, Kraków 11-13.10.07

Plik do pobrania w załączeniu

097_Sprawozdanie_3_II-PTOA_2007.10.22.pdf Download

SPRAWOZDANIE: III Środkowo Europejski Kongres OP i OA, 24-26.09.09, Kraków

III ŚRODKOWO EUROPEJSKI KONGRES OSTEOPOROZY I OSTEOARTROZY

Kraków, 24-26.09.2009

Sprawozdanie

W dniach 24-26 września 2009 w Krakowie odbył się III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy. Kongres był organizowany pod auspicjami International Osteoporosis Foundation. Patronat honorowy objęła Minister Zdrowia Rzeczypospolitej Polskiej, Ewa Kopacz. Oficjalnego otwarcia kongresu dokonał prof. J.A. Kanis, prezydent International Osteoporosis Foundation.

Kongres był największym wydarzeniem naukowym w tej dziedzinie w Europie Środkowej, uczestniczyło w nim 750 lekarzy w tym 80 z zagranicy. W ciągu 3 dni obrad zaprezentowano 55 wykładów oraz 70 plakatów. Wykłady były symultanicznie tłumaczone na język angielski i polski. Tradycyjnie streszczenia prac opublikowano w czasopiśmie „Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja” vol. 11. suppl. 2, 2009.

Kongres stanowił międzynarodową platformę wymiany doświadczeń lekarzy i naukowców z różnych dziedzin medycznych. Podkreślano, że osteoporoza i choroby zwyrodnieniowe stawów należą do najczęstszych schorzeń współczesnego społeczeństwa. Przedstawiono najnowsze osiągnięcia naukowe z zakresu diagnostyki i leczenia osteoporozy zgodnie z wytycznymi WHO. Najwybitniejsi naukowcy z kraju oraz z zagranicy przedstawili referaty programowe m.in.: Prof. P. Burckhardt, S. Epstein, G. Holzer, H. Johansson, J.A. Kanis, S. Kutilek, G. Maalouf, E. McCloskey, S.E. Papapoulos, J-Y. Reginster, F.J. Ring, R. Rizzoli, H. Resch, J. Stepan.

Wykłady inauguracyjne wygłosili uznawani za największe światowe autorytety w dziedzinie osteoporozy; prof. J.A. Kanis z Wielkiej Brytanii: Zastosowanie metody FRAX® w identyfikacji osób z wysokim ryzykiem złamania oraz prof. S.E. Papapoulos z Holandii: Leczenie osteoporozy powyżej pięciu lat.

Jednym z głównych tematów kongresu było ustalenie zasad diagnostyki osteoporozy. Ponad wszelką wątpliwość uznano, że decyzje terapeutyczne powinny być podejmowane na podstawie określenia ryzyka złamania. Jego określenie możliwe jest na podstawie wskaźnika masy ciała (BMI) lub badania densytometrycznego (BMD) i klinicznych czynników ryzyka złamania. Obowiązującym standardem WHO do obliczeń, jest metoda FRAX® przedstawiona przez prof. J.A. Kanisa. Kalkulator FRAX® dostępny jest on-line na stronie http://www.shef.ac.uk/FRAX/. Znając realia pracy lekarza w polskiej przychodni doc. E. Czerwiński z Zespołem przy współpracy z prof. J.A. Kanisem opracował ręczny kalkulator FRAX®, który pozwala na obliczenie ryzyka złamania bez lub z BMD. Kalkulator otrzymali wszyscy uczestnicy kongresu. Wiarygodność prognoz ryzyka złamania metodą FRAX® udokumentowano na podstawie 11-letniej obserwacji chorych z rejonu krakowskiego. Implementacje metody FRAX® w praktyce przedstawił również prof. J.E. Badurski, prof. E. McCloskey (Wlk. Brytania) oraz H. Johansson (Szwecja). Podsumowaniem wielu ciekawych wystąpień dotyczących FRAX® była dyskusja okrągłego stołu. W jej trakcie rozważano minimalny próg złamania, który powinien być podstawą rozpoczęcia i refundacji terapii.

W sesjach poświęconych leczeniu osteoporozy podkreślano, że skutkiem obecnego systemu refundacyjnego, Polska jest jedynym krajem w Europie, w którym jest dostępny tylko jeden lek – alendronian. W poszczególnych sesjach omówiono skuteczność i bezpieczeństwo terapii ibandronianem, zolendronianem oraz PTH. Prof. S. Epstein (USA) przedstawił korzystne wyniki długoterminowego leczenia ibandronianem doustnym raz w miesiącu jak i dożylnym raz na 3 miesiące. Prof. J-Y. Reginster (Belgia) podsumował wieloletnie obserwacje nad skutecznością strontu w zapobieganiu złamań podkreślając, że u osób leczonych strontem stwierdzono wyższe parametry biomechaniczne kości niż u leczonych alendronianem. W wielu dyskusjach wskazywano na przewagę terapii anabolicznej, która obecnie dostępna jest w postaci PTH. Lek ten ma zastosowanie nie tylko w najcięższych stadiach osteoporozy, ale również w osteoporozie posterydowej.

Wiele nadziei wiąże się z oczekiwanym wprowadzeniem do leczenia w Polsce denosumabu podawanego podskórnie raz na 6 miesięcy. Prof. R. Rizzoli (Szwajcaria) oraz prof. S. Kutilek (Czechy) przedstawili wyniki badań klinicznych tego leku dokumentujące skuteczność przeciwzłamaniową i bezpieczeństwo terapii.

W dyskusjach nie ustalono jednoznacznej odpowiedzi na pytanie na temat terapii sekwencyjnej czy leczenia przewlekłego bisfosfonianami powyżej 5 lat.

Dużym zainteresowaniem cieszyły się także sesje dotyczące przyczyn i skutków złamań osteoporotycznych oraz zapobiegania i skutków klinicznych upadków. Nowością były warsztaty Nordic Walking oraz Tai-Chi, podczas których uczestnicy Kongresu mieli możliwość poznania tych coraz popularniejszych form aktywności fizycznej, zalecanych w programach profilaktyki upadków. W ramach prowadzonej akcji „Nie łam się” rozprowadzano materiały informacyjne.

Wśród głównych tematów kongresu znalazły się mechanizmy regulacji i przebudowy kości, osteoporoza u mężczyzn, u dzieci i młodzieży, oraz osteoporozy wtórne. Prof. P. Burckhardt (Szwajcaria) przekonywał, że stosowana obecnie suplementacja witaminy D jest na zbyt niskim poziomie i zaleca się 2000 jm. u osób bez ekspozycji na słońce.

W sesji poświeconej chorobie zwyrodnieniowej omówiono standardy leczenia. Nie odnotowano jednakże postępów w zakresie farmakoterapii choroby zwyrodnieniowej.

Członkowie Komitetu Naukowego jak i uczestnicy podkreślali wysoki poziom naukowy kongresu, uznając go za najwyższy spośród do tej pory organizowanych.

Prof. Jean-Yves Reginster napisał: „Chciałbym jeszcze raz podziękować za możliwość uczestniczenia we wspaniałym kongresie, zorganizowanym w tym tygodniu w Krakowie. Pobyt na nim był dla mnie prawdziwym zaszczytem. Byłem pod wielkim wrażeniem jakości organizacji. Wszystko było jak marzenie”.

Na Walnym Zebraniu Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii podjęto uchwałę, że IV Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy odbędzie się w Krakowie w dniach 29.09. – 01.10.2011.

Wszystkie publikacje dotyczące ostatniego kongresu jaki poprzednich (od 1994 r.) wraz z dokumentacją fotograficzną dostępne są na Polskim Portalu Osteoporozy (www.osteoporoza.pl). Z Portalu można również pobrać materiały akcji „Nie łam się” jak i wiele innych publikacji.

W imieniu Komitetu Naukowego,

Dr hab. med. Edward Czerwiński

Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego

Kierownik Zakładu Chorób Kości i Stawów

Wydziału Nauk o Zdrowiu Coll. Med. UJ

Kraków, październik 2009 r.

Program naukowy i streszczenia prac

Program naukowy i streszczenia prac I Kongresu Osteoporozy i Osteoartrozy, Kraków 6-8.10.05 opublikowano w prestiżowym czasopiśmie „Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja” vol. 7. suppl. 1.2005.

Plik do pobrania w załączeniu

I_Kongres_2005-Program-Streszczenia Download

Sprawozdanie z I Kongresu OP i OA

W dniach 6-8.10.2005 w Krakowie odbył się I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy.

Honorowy Patronat nad kongresem objął Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Aleksander Kwaśniewski. W Kongresie uczestniczyło 821 lekarzy, w tym 106 uczestników zagranicznych z 15 krajów. Na Uroczystym Otwarciu w dn. 6.10.05 gościliśmy przedstawicieli władz państwowych, samorządowych i uniwersyteckich, m.in. Wicedyrektor Biura ds Społecznych w Kancelarii Prezydenta RP Panią Barbarę Sendłak, Przedstawiciela Ministra Zdrowia prof. Romana Danielewicza, Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. Karola Musioła, Dziekana Wydziału Lekarskiego CM UJ Prof. Wojciecha Nowaka, Dziekan Wydziału Ochrony Zdrowia CM UJ Prof. Jolantę Jaworek, a także Wicemarszałka Województwa Małopolskiego Andrzeja Sasułę oraz Wicedyrektora ds Społecznych w Urzędzie Miasta Krakowa Andrzeja Bohosiewicza. Kongres oficjalnie otworzył przedstawiciel International Osteoporosis Foundation Prof. Peter Burckhardt. W części naukowej Uroczystego Otwarcia Prof. John Kanis (Wielka Brytania) przedstawił wykład “Nowe wyzwania w leczeniu osteoporozy”. Część artystyczną uświetnił koncert symfoniczny znakomitej krakowskiej orkiestry Capelli Cracoviensis.

Obrady tegorocznego Kongresu miały wyjątkowy charakter. W ciągu ostatnich lat nastąpił zasadniczy postęp w zrozumieniu patogenezy osteoporozy i przyczyn związanych z nią złamań. Pojawiły się nowe możliwości leczenia farmakologicznego, które są już dostępne dla pacjentów oraz zapowiedzi dalszych, radykalnych innowacji terapeutycznych. Trwa również kontrowersyjna dyskusja nad właściwymi kryteriami diagnostycznymi osteoporozy w aspekcie zapobiegania złamaniom. Program naukowy zawierał najistotniejsze aspekty współczesnej wiedzy o osteoporozie tworząc równocześnie platformę do dyskusji nad standardami rozpoznawania i leczenia osteoporozy w Polsce.

Na Kongresie przedstawiono 125 doniesień naukowych, w tym 52 referaty i 73 plakaty. Do przedstawienia wykładów programowych zaproszeni zostali najznakomitsi naukowcy z kraju i zagranicy. Tradycyjne formy prezentacji wzbogacono w tym roku o „Spotkania z ekspertem” oraz „Dyskusję okrągłego stołu”. Streszczenia prac opublikowano w prestiżowym czasopiśmie „Ortopedia, Traumatologia, Rehabilitacja” vol. 7. suppl. 1.2005. Wydawnictwo to jest również dostępne w portalu www.osteoporoza.pl.

Uczestnicy i goście zaproszeni podkreślali niezwykle wysoki poziom naukowy jak i bardzo dobrą organizację Kongresu. Średnia ocen wszystkich referatów obliczona na podstawie anonimowych kwestionariuszy wypełnionych przez uczestników w skali 1-5 wyniosła aż 4,31 punkty. Uczestnicy chętnie korzystali z Polskiego Portalu Osteoporozy www.osteoporoza.pl, w którym rejestrujemy już ponad 100 000 odwiedzin miesięcznie.

Uczestnicy Walnego Zebrania PTOA podtrzymując tradycję uchwalili, że kolejny II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Kongres PTOA i PFO odbędzie się w Krakowie w dniach 11-13.10.2007. Więcej informacji o II Kongresie w portalu www.kongres.osteoporoza.pl.

L07 DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:55-56.

L07

DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ

Lorenc R.S., Płudowski P.

Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytut Pomnik „Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa.

Słowa kluczowe: dzieci, osteoporoza, densytometria, tkanka mięśniowa, profilaktyka

Akumulacja tkanki kostnej zachodzi przez cały okres wzrastania, przy czym aż 40% tworzone jest dopiero w wieku popokwitaniowym. Szczytowa masa kostna jest osiągana po zakończeniu wzrastania a jej niska wartość stanowić może istotny czynnik ryzyka rozwoju osteoporozy w wieku późniejszym. Jednym ze sposobów zapobiegania osteoporozie inwolucyjnej jest wczesna diagnostyka oraz optymalizacja szczytowej masy kostnej w wieku rozwojowym.

Podstawowe znaczenie w diagnostyce osteopenii/osteoporozy zarówno u dorosłych jak i u dzieci stanowi, więc prawidłowa interpretacja wyników pomiarów masy i gęstości kości. Metoda DXA (dual energy x-ray absorptiometry) jest najczęściej stosowaną metodą oceny gęstości i masy kości. Jednakże metoda ta ma ograniczenia interpretacyjne związane z wpływem rozmiaru kości na wynik pomiaru, co jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży, ze względu na procesy wzrastania i dojrzewania. Niestety, metoda DXA obarczona jest także szeregiem ograniczeń, z których najistotniejszy to fakt, że nie można przy jej pomocy wykonać pomiarów rzeczywistej gęstości kości (g/cm³), mającej kluczowe znaczenie dla mechanicznej wytrzymałości kości. Dodatkowo, dostępne obecnie normy dla dzieci bazują wyłącznie na wieku kalendarzowym i płci a zalecenia interpretacyjne dla osób dorosłych nie mogą być stosowane u dzieci. Odniesienie wyników do szczytowej masy kostnej (T-score) nie może być wykorzystywane u dzieci. W konsekwencji, interpretacja badań gęstości kości u dzieci jest trudna i może prowadzić do błędów diagnostycznych.

Wypracowane aktualnie zalecenia wskazują, że u dzieci i młodzieży poniżej 20 r.ż. wyniki należy odnosić do normy wiekowej (Z-score). Zaleca się stosowanie terminu „mała gęstość kości wg wieku kalendarzowego”, gdy wartość Z-score jest mniejsza niż -2, w miejsce terminu osteopenia/osteoporoza. Dodatkowe utrudnienia to to, że obniżenie masy lub gęstości kości może być spowodowane chorobą lub z osobniczym opóźnieniem wzrastania, mniejszymi rozmiarami kości lub zachwianiem zależności mięsień-kość albo małą masą/siłą mięśniową. Pozytywy stosowania metody DXA z kolei związane są z możliwościami różnoczasowego, jednoczesnego pomiaru obok tkanki kostnej także składu tkanek miękkich, w tym masy tkanki mięśniowej (lean mass). Umożliwia to ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej i tkanki tłuszczowej, co umożliwia ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej.

Ze względu na to, że wiele schorzeń wpływa znacząco na akumulację masy kostnej u dzieci i młodzieży szersze zastosowanie densytometrii umożliwia znaczące poszerzenie informacji dotyczących ich etiopatogenezy. Spostrzeżenia te tylko potwierdziły opinię Denta, że podstawową rolę w zapobieganiu schorzeniom kostnym spełniają pediatrzy między innymi dzięki efektywnym postępowaniom diagnostyczno-interwencyjnym ukierunkowanym na optymalizację osiągnięcia i utrzymania szczytowej masy kostnej.

L07

OSTEOPOROSIS IN CHILDREN AND ADOLESCENTS: THE ACTUAL VISION

Lorenc R.S., Płudowski P.

Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, Warsaw, Poland

Key words: children, bones, osteoporosis, densitometry, body lean mass, prophylaxis

Bone mass increases progressively during childhood, but mainly during adolescence when approximately 40% of total bone mass is accumulated. Peak bone mass is reached in late adolescence, and is a well recognized as risk factor for osteoporosis later in life. Common agreement support the view that increasing peak bone mass can significantly prevent osteoporosis. The critical interpretation of bone mass measurements is a crucial factor for the diagnosis of osteopenia/osteoporosis in adults but also in children and adolescents. The most frequently used assessment of skeletal status in children is DXA method that nevertheless has limitation mostly because of measurement of the areal bone mineral density values (BMD, g/cm²) related to bone size and body dimensions additionally influenced by the skeletal development and pubertal stage. It should be also pointed that it doesn’t measure directly g/cm³ three dimensioned density crucial for mechanical bone resistance Further, the available reference for children and adolescents relates solely to chronological age and gender. The guidelines used for adult patients are not applicable at all. T-score should not be used in children and adolescents. In consequence, DXA results may lead to misdiagnosis in children and adolescents with the unusual stature for their age simply because their bones are smaller/ bigger in width, height and depth.

In males and females aged <20 years the terminology ‘low bone density for chronologic age’ may be used if the Z-score is less than -2. For children and adolescents, this terminology is more appropriate than osteopenia/osteoporosis.

Decreased BMD or BMC may be the illustration of disease or may be related to altered skeletal maturation, smaller bones as well as impaired relationship between muscle and bone or a muscle weakness.

One of DXA advantages starting to be utilized in children is the possibility of examination of lean mass (an estimate of muscle mass) and fat mass. The assessment of the relationship between muscles and bone as BMC/LBM can be estimated by the evaluation of relationship between LBM and BH started to be utilization indicator of potential muscle weakness.

Many disorders, by various mechanisms, may affect the acquisition of bone mass during childhood and adolescence. Indeed, the number of disorders that have been identified as affecting bone mass in this age group is increasing as a consequence of the wide use of bone mass measurements. Experience in treating various disorders associated with osteoporosis in childhood is limited at present what rise an alarm bell in situation when prevention is a key factor and should be started in childhood. The obvious truism is as pointed by Dent that roots of several “adults” diseases are located in pediatrics.

Zmiana wybranych morfometrycznych, ultrasonometrycznych i densytometrycznych parametrów kości (…)

MEDICINA SPORTIVA Vol. 4 (Suppl. 1): S105 – S110, 2000

Zmiana wybranych morfometrycznych, ultrasonometrycznych i densytometrycznych parametrów kości odwodowych u młodych samic szczurów pod wpływem intensywnego treningu
(Changes of selected morphometric, ultrasonometric and densitometric parameters of femoral bones of female rats under influence of intensive traning)

Wojciech Glinkowski 2, 3, Anna Czajkowska 1, Barbara Wysokińska 1, Małgorzata Sienicka 1, A.K. Gajewski 1
1. Zakład Biologii, Akademia Wychowania Fizycznego, Warszawa
2. Oddział Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, Szpital Praski, Warszawa
3. Zakład Anatomii Prawidłowej, Akademia edyczna, Warszawa

STRESZCZENIE

Celem badań było wykazanie zmian w kościach udowych samic szczurów pod wpływem treningu na bieżni, w zależności od wieku w momencie rozpoczęcia treningu. Do badań użyto kości 30 samic szczurów rasy Wistar/AWF, które losowo przydzielono do trzech grup doświadczalnych: T-20 rozpoczynały trening w 20 dniu życia, czyli przed osiągnięciem dojrzałości płciowej, T-70 były obciążone treningiem o takiej samej intensywności, ale od 70 dnia życia – po osiągnięciu dojrzałości płciowej, trzecią grupę stanowiły szczury kontrolne nietrenujące. Kości udowe pobierano w 120 dniu życia, mierzono a następnie poddawano badaniu ultradźwiękowemu (w wymiarze kłykciowo-krętarzowym i kłykciowo-głowowym) jak również densytometrycznemu (w czterech miejscach kości: nasadzie bliższej, nasadzie dalszej, trzonie i w całej kości). W wyniku przeprowadzonych pomiarów stwierdzono wystąpienie statystycznie istotnych różnic w zakresie następujących cech: długości kłykciowo-krętarzowej, długości kłykciowo-głowowej, czasu przechodzenia fali ultradźwiękowej przez kość (SOS) w obu długościach oraz gęstości minerałów kostnych (BMD) we wszystkich badanych miejscach. Największe wartości badanych parametrów uzyskano w grupie zwierząt poddawanych treningowi od 20 dnia życia.

Słowa kluczowe: samice szczurów, densytometria, ultrasonometria, gęstość kości, kość udowa

ABSTRACT

The aim of the study was to show femoral bone changes in female rats after training on treadmill and to find differences dependent on daily training onset age. Thirty female rats (Wistar/AWF) were randomized into three groups (T-20 training onset on 20 day of life, before maturation, T-70 training applied on 70 day of life to mature already rat and control group). Femoral bones were harvested when the rats were 120 day old, and four areas analyzed using morphometry, radiography, ultrasonometry, and DEXA densitometry. Both trained groups showed significantly higher values of densitometry and ultrasonometry than control group. This suggests that applied physical training leads to rise of bone mass. The results also show that age and duration of training significantly influences bone density measured. Adaptation to physical activity with significant rise of peak bone mass may be considered as an important factor in osteoporosis prophylaxis.

Key words: female rats, densitometry, ultrasonomerty, exercise, bone density, femur

Ocena zależności pomiędzy densytometrycznymi i ultradżwiękowymi wskażnikami gospodarki (…)

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s100-101.

L09
OCENA ZALEŻNOŚCI POMIĘDZY DENSYTOMETRYCZNYMI I ULTRADŹWIĘKOWYMI WSKAŹNIKAMI GOSPODARKI MINERALNEJ, A WYSTĘPOWANIEM ZŁAMAŃ U DZIECI

Rusińska A.1, Chlebna-Sokół D.1, Lewiński A.2, Golec J.1, Woźniak E.1, Zygmunt A.2

1 Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości Uniwersytetu Medycznego
w Łodzi, ul. Sporna 36/50, 91-738 Łódź
2 Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Słowa kluczowe: dzieci, badanie ultradźwiękowe kości piętowej, densytometria, złamania

Cel pracy
Celem pracy była próba ustalenia związku pomiędzy densytometrycznymi i ultradźwiękowymi parametrami gęstości mineralnej, a występowaniem złamań kości u dzieci.
Materiał i metody
Badaniami objęto 380 dzieci w wieku 5-18 lat, w tym 157 dziewcząt i 223 chłopców. Przebyte lub aktualne złamania kręgów stwierdzono u 10 spośród badanych dzieci, natomiast złamania kości długich u 177. Osteoporozę rozpoznano u 87 pacjentów, osteopenię u 147, a u pozostałych 146 dzieci nie stwierdzono obniżenia gęstości mineralnej kośćca. W ocenie gęstości mineralnej wykorzystano badanie densytometryczne metodą absorpcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA) aparatem DPX (firmy GE LUNAR) w projekcji total body i spine. Ponadto wykonano ilościowe badanie ultradźwiękowe kości piętowej (QUS) aparatem ACHILLES PLUS SOLO (GE LUNAR) oceniając parametry Stiffness, SOS i BUA.
Wyniki
U wszystkich badanych dzieci stwierdzono dodatnią korelację o wysokim poziomie znamienności statystycznej pomiędzy parametrami badania DXA i ultradźwiękowego, najwyższe współczynniki korelacji wykazano dla parametru Stiffness i BUA w odniesieniu do gęstości mineralnej w projekcji total body. Analizując związek wskaźników uwapnienia szkieletu z występowaniem złamań, stwierdzono istotnie niższe średnie wartości wskaźników Z-score w total body i spine u dzieci ze złamaniami kręgów. Obserwowano również tendencję do niższych wartości wszystkich parametrów badania ultradźwiękowego w tej grupie badanych, jednakże różnice te nie były istotne statystycznie. Natomiast w przypadku złamań kości długich, nie stwierdzono różnic znamiennych statystycznie dla wartości średnich wszystkich badanych parametrów gospodarki mineralnej pomiędzy pacjentami ze złamaniami i bez złamań, także po uwzględnieniu szczegółowej analizy w poszczególnych grupach wiekowych.
Wnioski
1. Istotne różnice w zakresie wskaźników Z-score w projekcji total body i spine pomiędzy pacjentami ze złamaniami kręgów i bez takich złamań pozwalają na wykorzystanie tych wskaźników w ocenie zagrożenia złamaniami kręgów u dzieci.
2. Brak różnic w wartościach średnich parametrów densytometrycznych i ultradźwiękowych pomiędzy dziećmi ze złamaniami i bez złamań kości długich sugeruje obecność innej, aniżeli obniżenie gęstości mineralnej, przyczyny tych złamań, w tym zaburzeń struktury części białkowej tkanki kostnej.
3. Wysokie współczynniki korelacji pomiędzy wynikami badania DXA i QUS potwierdzają przydatność diagnostyczną badania ultradźwiękowego we wstępnej, przesiewowej, nieinwazyjnej ocenie stanu uwapnienia szkieletu u dzieci.

Praca częściowo finansowana ze środków przyznanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu nr N40706332/2713.

L09
EVALUATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN DUAL ENERGY X-RAY ABSORPTIOMETRY, QUANTITATIVE ULTRASOUND MEASUREMENTS AND BONE FRACTURES IN CHILDREN

Rusińska A.1, Chlebna-Sokół D.1, Lewiński A.2, Golec J.1, Woźniak E.1, Zygmunt A.2

1 Department of Paediatric Propedeutics and Bone Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, Sporna St. 36/50, 91-738 Lodz, Poland
2 Department of Endocrinology and Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, Poland

Key words: children, ultrasound examination of heel, densitometry, fractures

The aim of this study was to evaluate the relationship between densitometry and quantitative ultrasound parameters of bone mineral density and fractures in children.
Material and methods
The study involved 380 children aged 5-18 years, including 157 girls and 223 boys. In 10 children vertebral fractures were reported and 177 of them suffered from present or past long bones fractures. The diagnosis of osteoporosis in 87 children and in 147 osteopenia was established. In the remaining 146 children bone mineralization was normal. Dual energy X-ray absorptiometry (DXA) in total body and spine with DPX-L apparatus (GE LUNAR) was performed to assess bone mineral density. Moreover, ultrasound examination of heel (QUS) using Achilles Plus Solo apparatus (GE LUNAR) was made with evaluation of the three parameters: Stiffness, SOS, BUA.
Results
In all examined children there was a statistically significant positive correlation between the results of bone mineralization obtained by DXA and ultrasounds. The highest correlation coefficients were observed for Stiffness and BUA parameters and bone mineral density measured in total body. The analysis of the relationship between bone mineralization measurements and fractures revealed significantly lower medium Z-score parameters both in total body and spine in children with vertebral fractures. The values of ultrasound parameters in this group of patients were also lower, but the differences were not statistically significant. There were no significant differences observed between the patients with and without fractures of long bones for all bone mineralization results, even after detailed analysis in each age group was performed.
Conclusions
1. The significant differences of Z-score parameters in total body and spine between children with and without vertebral fractures prove this parameters to be useful in prediction of vertebral fractures.
2. No significant differences of densitometry and ultrasound findings between children with and without long bones fractures suggest other, then low mineral bone density, cause of these fractures, including bone protein structure disorders.
3. Significant positive correlation between the results obtained by ultrasounds and DXA proves ultrasound examination to be extremely useful in initial screening noninvasive evaluation of bone mineralization in children.

The study was partly financed by Ministry of Science and Higher Education grant No N40706332/2713.

Uwarunkowania densytometryczne i biochemiczne złamań kości u dzieci

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2),s105-107.

L13
UWARUNKOWANIA DENSYTOMETRYCZNE I BIOCHEMICZNE ZŁAMAŃ KOŚCI U DZIECI

Chlebna-Sokół D., Kiliańska A., Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E.

Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości I Katedry Pediatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Sporna 36/50, 91-738 Łódź

Słowa kluczowe: złamania, dzieci, densytometria, metabolizm kostny

Wstęp i cel pracy
Złamania kości w wieku rozwojowym spotykane są stosunkowo często i zazwyczaj wynikają z zwiększonej urazowości, więc nie są analizowane jako objaw zaburzeń mineralizacji i struktury kośćca. Celem niniejszej pracy jest kompleksowa analiza uwarunkowań, ze szczególnym uwzględnieniem oceny densytometrycznej i biochemicznej, złamań kości u dzieci.
Materiał i metody
Zbadano 112 dzieci w wieku 5,2-17,8 lat, 81 pacjentów, u których wystąpiły co najmniej 3 złamania kości w wywiadzie stanowiło grupę badaną, a 31 dzieci uznanych za zdrowe – grupę porównawczą. U każdego dziecka przeprowadzono badania: lekarskie, densytometryczne metodą DXA, ultradźwiękowe kości piętowej oraz biochemiczne wskaźników gospodarki wapniowo-fosforanowej i markerów obrotu kostnego. Oznaczono stężenie wapnia, fosforu, magnezu (w surowicy i w dobowej zbiórce moczu), parathormonu – PTH, metabolitu wątrobowego witaminy D – 25OHD, osteokalcyny (OC) i izoenzymu kostnego fosfatazy zasadowej (IzkFA) oraz usieciowanego N-końcowego telopeptydu kolagenu typu I (NTX).
Wyniki
Wśród dzieci z wielokrotnymi złamaniami obniżoną gęstość mineralną szkieletu wykazano u 52/81 (64,2%), przy czym znacznie obniżone wartości przynajmniej jednego z parametrów badania ultradźwiękowego kości piętowej wykazano u 26/81 (32,1%) pacjentów z tej grupy, a tylko u 5/31 (16%) z grupy porównawczej. Średnie wartości Z-score parametrów densytometrycznych, jak i wskaźników Stiffness i SOS były istotnie niższe w grupie badanej. W tej grupie stwierdzono m.in.: hipomagnezemię u 13 dzieci; hiperkalciurię u 10. oraz obniżone stężenie 25OHD u 20 pacjentów (24,7%). Stwierdzono także m.in. zwiększoną aktywność IzkFA u 29. (38,7%) pacjentów, osteokalcyny u 12. (16%) oraz podwyższone stężenia NTX u 38. (50,7%) badanych. Nie wykazano natomiast istotnych statystycznie różnic pomiędzy wartościami średnimi stężeń wskaźników gospodarki wapniowo-fosforanowo-magnezowej oraz markerów obrotu kostnego pomiędzy grupami. Analiza zależności pomiędzy stężeniami wskaźników biochemicznych a gęstością mineralną kośćca (BMD) wykazała w obu grupach istotne statystycznie, ujemne korelacje pomiędzy BMD a dobowym wydalaniem fosforu z moczem. W grupie badanej stwierdzono także istotne, ujemne zależności pomiędzy markerami metabolizmu kostnego a masą kostną.
Wnioski
1. Obniżenie gęstości mineralnej szkieletu jest najczęściej występującym czynnikiem predysponującym do złamań kości u dzieci i młodzieży; wykazano je u około 2/3 pacjentów z wielokrotnymi złamaniami w wywiadzie.
2. Przyspieszony obrót kostny, a zwłaszcza nasilona resorpcja (zwiększone wydalanie jonów z moczem), wskazują na pogłębione zaburzenia metabolizmu kostnego w grupie ze złamaniami kości w wywiadzie.
3. W przypadku powtarzających się w wieku rozwojowym złamań kości należy wykonać badanie ilościowe masy kostnej oraz oznaczenia wskaźników gospodarki wapniowo-magnezowo-fosforanowej, a także markerów obrotu kostnego; dzieci te często wymagają leczenia zaburzeń metabolizmu kostnego.

Praca częściowo finansowana ze środków przyznanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach grantu nr N40706332/2713.

L13
DENSYTOMETRIC AND BIOCHEMICAL CONDITIONS FOR BONE FRACTURES IN CHILDREN

Chlebna-Sokół D., Kiliańska A., Michałus I., Jakubowska-Pietkiewicz E.

Department of Paediatric Propedeutics and Bone Metabolic Diseases, Medical University of Lodz, Sporna St. 36/50, 91-738 Lodz, Poland

Key words: fractures, children, densitometry, bone metabolism

Bone fractures in the developmental age are common and usually caused by increased frequency of traumas, so they are not analyzed as symptoms of bone mineralization or structure disorders.
The aim of the study was comprehensive analysis of conditions for bone fractures in children, especially densitometric and biochemical ones.
Patients and methods
The study comprised 112 patients aged 5,2-17,8 years, 81 with at least 3 bone fractures in anamnesis (examined group) and 31 healthy children (control group). In all children medical examination, bone mineral density by DXA method, ultrasound examination of the heel, biochemical indices of calcium-phosphorus metabolism and bone metabolism markers were performed. The concentrations of calcium, phosphorus, magnesium (in the serum and daily urine elimination), parathormon – PTH, liver metabolite of vitamin D – 25OHD, osteocalcin (OC), bone alkaline phosphatase (bALP) and collagen type I crosslinked N-teolpeptide (NTX) were determined.
Results
Low bone mineral density was found in 52/81 (64,2%) of children with multiple bone fractures; significant decrease of at least one of the parameters of ultrasound heel examination in 26/81 (32,1%) of children in this group was also performed, but only in 5/31 (16%) from the control group. Mean values of densitometric Z-score parameters, as well as ultrasound Stiffness and SOS indices, were statistically lower in the examined group. In this group hypomagnesaemia in 13., hypercalciuria in 10. and low concentrations of 25OHD in 20. patients (24,7%) were found. Increased activity of bALP in 29. (38,7%), osteocalcin in 12. (16%) and high concentrations of NTx in 38. (50,7%) of the children from examined group were also observed. There were no statistically significant differences between mean values of calcium-phosphorus-magnesium metabolism indices and bone metabolism markers in both groups. The analysis of dependence between biochemical indices and bone mineral density (BMD) revealed the statistically significant negative correlations between BMD and daily urine phosphorus elimination in both groups. In the examined group statistically significant negative correlations between bone metabolism markers and bone mass were also found.
Conclusions
The decrease of bone mineral density is the most common factor of the repeated fractures in children and adolescents; in our study it was found in 2/3 of patients with multiple bone fractures in anamnesis.
Accelerated bone turnover, especially high resorption (increased urine elimination of ions) indicates profound disorders of bone metabolism in the group of children with multiple bone fractures in anamnesis.
In the case of repeated fractures in the developmental age it is necessary to perform quantitative examination of bone mass, as well as calcium-phosphorus metabolism indices, and bone metabolism markers; these children often need treatment of bone metabolism disorders.

The study was partly financed by Ministry of Science and Higher Education grant No N40706332/2713.

The study was partly financed by Ministry of Science and Higher Education grant No N40706332/2713.