PROSPEKTYWNE BADANIA STANU KOŚĆCA I STANU FUNKCJONALNEGO U CHORYCH PO UDARZE MÓZGU

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s124-125.

P06
PROSPEKTYWNE BADANIA STANU KOŚĆCA I STANU FUNKCJONALNEGO U CHORYCH PO UDARZE MÓZGU

Pluskiewicz W.1, Pietraszkiewicz F.2, Drozdowska B.3, Adamczyk P.4
1 Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Zakład Chorób Metabolicznych Kości, Zabrze, Śląska Akademia Medyczna, Katowice.
2 Oddział Rehabiltacji, Nowa Sól.
3 Katedra i Zakład Patomorfologii, Zabrze, Śląska Akademia Medyczna, Katowice
4 Katedra i Klinika Pediatrii, Nefrologii I Endokrynologii Dzieci, Zabrze, Śląska Akademia Medyczna, Katowice.

Słowa kluczowe: badanie funkcjonalne, gęstość mineralna kości, ilościowa metoda ultradźwiękowa

U chorych po udarze mózgu z powodu unieruchomienia i/lub zaburzeń neurologicznych może dochodzić do zaburzeń stanu kośćca. Celem pracy była ocena stanu funkcjonalnego i stanu szkieletu u 21 chorych po udarze mózgu (10 kobiet i 11 mężczyzn) w średnim wieku 61,8+/-10,1 badanych 35+/-43 i 47+/-43 miesięcy po pierwszym udarze mózgu. Stan szkieletu oceniano badaniami gęstości mineralnej (BMD g/cm2) kości piętowej i przedramienia aparatem PIXI (Lunar, USA) i badając ilościową metodą ultradźwiękową paliczki dłoni (Ad-SoS, m/s) aparatem DBM Sonic 1200, (IGEA, Włochy). Stan funkcjonalny oceniano przy pomocy Wskaźnika Barthel. Średnie wartości BMD przedramienia i Ad-SoS wyjściowo i po roku były istotnie niższe po stronie po udarze względem strony zdrowej (p<0,05), a BMD kości piętowej nie różniły się. BMD przedramienia nie zmieniało się w czasie obserwacji po stronie chorej, a uległo istotnemu obniżeniu po stronie zdrowej (p<0,05), a BMD pięty obniżyło się po stronie chorej (p<0,05). Ad-SoS nie uległ w czasie trwania obserwacji istotnym zmianom. Stosując pojęcie minimalnej znamiennej zmiany (Least Significant Change -LSC) istotny spadek zanotowano u 48% chorych (strona zdrowa), 57% (strona chora) dla pięty, u 38% chorych obustronnie dla Ad-SoS oraz u 28% chorych obustronnie dla przedramienia. Podczas obserwacji Wskaźnik Barthel wzrósł istotnie z 77+/-22 do 87+/-16 (p<0,05), ale nie wykazywał związków z wynikami pomiarów szkieletu. W celu oceny czy prospektywne zmiany zmiany wartości Wskaźnika Barthel (BI) wpływały na zmiany wyników pomiarów szkieletu (BMD, Ad-SoS) przeprowadzono analizę korelacji BI z BMD i Ad-SoS i uzyskano istotną korelację BI z BMD kości piętowej po stronie chorej (r=-0,43, p=0,05). Czas od udaru nie wpływał na Wskaźnik Barthel Index i wyniki pomiarów szkieletu.
Podsumowując, u chorych po udarze mózgu zaburzenia szkieletowe kończyn górnych mają charakter trwały, a roczna obserwacja wykazała obniżenie BMD kości piętowej mimo równoległej poprawy stanu funkcjonalnego.

P06
A LONGITUDINAL ASSESSMENT OF SKELETAL AND FUNCTIONAL STATUS IN PATIENTS WITH LONG-STANDING STROKE

Pluskiewicz W.1, Pietraszkiewicz F.2, Drozdowska B.3, Adamczyk P.4
1 Department and Clinic of Internal Diseases, Diabetology and Nephrology – Metabolic Bone Diseases Unit, Zabrze, Silesian School of Medicine in Katowice, Poland
2 Department of Rehabilitation, Nowa Sól, Poland
3 Department and Chair of Patomorphology, Zabrze, Silesian School of Medicine in Katowice, Poland
4 Department and Clinic of Nephrology, Endocrinology and Metabolic Disorders of Childhood, Zabrze, Silesian School of Medicine in Katowice, Poland

Keywords: functional status, BMD, quantitative ultrasounds

Skeletal status in subjects after stroke may be affected due to immobilization and/or neurological disorders connected with a stroke. The aim of the study was to assess skeletal and functional status in a group of 21 subjects (10 females and 11 males) in mean baseline age of 61.8+/-10.1 years evaluated 35+/-43 and 47+/-43 months after a first stroke. Skeletal status was assessed by densitometric measurements at the forearm and calcaneus using PIXI (Lunar, USA) and quantitative ultrasound measurements at hand phalanges using DBM Sonic 1200 (IGEA, Italy) which measures Amplitude-dependent Speed of Sound (Ad-SoS, m/s). Functional status was evaluated by Barthel Index. The mean values, at the baseline and follow up of forearm and ultrasound variables were significantly lower at affected limb (p<0.05) and no differences were noted for calcaneus measurements. In a longitudinal observation the mean forearm measurements at affected limb did not drop while at the opposite site a significant decrease was observed (p<0.05), calcaneal measurement showed a decrease only at affected limb (p<0.05) and no differences occurred for ultrasound measurements. The values of the least significant change (LSC) for skeletal measurements were used in order to detect longitudinal changes in individual patients. The percentage of subjects with a significant drop in BMD values exceed those with a significant increase and was 48% (non-affected side) and 57% (affected) for calcaneus, 38% (both sides) for ultrasound and 28% (both sides) for forearm. During a period of the study the value of Barthel Index increased significantly from 77+/-22 to 87+/-16 (p<0.05) and did not correlate with skeletal variables at the baseline and follow up. In order to establish weather a longitudinal change in BI (BI) influenced longitudinal changes in skeletal variables (BMD, Ad-SoS) a correlation analysis was performed, and a correlation was noted only betweenBI and BMD for calcaneus at affected side (r=-0.43, p=0.05). A time since stroke did not influence Barthel Index and skeletal variables.
Concluding, in subjects with long-standing stroke a skeletal status was permanently affected within upper limbs, and in a longitudinal observation aggravation was noted mainly for calcaneus despite parallel improvement in functional status expressed by Barthel Index.

P31 STAN SZKIELETU OCENIANY ILOŚCIOWĄ METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ U OSÓB UPRAWIAJĄCYCH KARATE […]

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:147-148.

P31

STAN SZKIELETU OCENIANY ILOŚCIOWĄ METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ U OSÓB UPRAWIAJĄCYCH KARATE – DONIESIENIE WSTĘPNE

Drozdzowska B.¹, Münzer W.², Pluskiewicz W.³

¹Katedra i Zakład Patomorfologii w Zabrzu SUM, ul 3 Maja 13/15, 41-800 Zabrze;

²Praktyka Lekarska, Dortmund, Niemcy;

³Zakład Chorób Metabolicznych w Zabrzu SUM

Słowa kluczowe: ilościowa metoda ultradźwiękowa, karate

Wstęp. Jednym z powszechnie uprawianych w Polsce sportów jest karate. Czy jego regularne uprawianie wpływa pozytywnie na stan szkieletu?

Cele pracy. 1. Porównanie wyników uzyskanych w grupie osób ćwiczących z równowiekową grupą kontrolną, 2. Ocena wpływu czasu i intensywności uprawiania karate na stan szkieletu.

Materiał. Grupa badana – 186 osób płci męskiej (śr. wiek 21,5 lat, zakres 7-47 lat) uprawiających karate (śr. 2-3 razy tygodniowo, łącznie śr. 6,3 lat). Grupa kontrolna – 391 osób płci męskiej będących zdrowymi ochotnikami (śr. wiek 21,5 lat). Brak różnic w masie ciała, wzroście, BMI pomiędzy grupami.

Metoda. Do oceny szkieletu wykorzystano ilościową metodę ultradźwiękową (Quantitative ultrasound – QUS) paliczków dłoni (aparat DBM Sonic 1200 – mierzy prędkość fali ultradźwiękowej zależną od amplitudy – Ad-SoS [m/s]).

Wyniki. Wartości QUS były wyższe wśród ćwiczących (Ad-SoS = 2074 m/s, T-score = -0,71, Z-score = 0,27 vs 2064 m/s, -0,86, -0,01, odpowiednio), ale tylko Z-score różniło się znamiennie (p<0,01). Analiza korelacji miała na celu weryfikację tezy, że czas i częstotliwość ćwiczeń pozytywnie wpływają na stan szkieletu. Ad-SoS korelował znamiennie z czasem ćwiczeń (r=0,28, p<0,0001) oraz z częstotliwością ćwiczeń (r=0,4, p<0,000001). Te wyniki potwierdzają wyjściową tezę o pozytywnym efekcie karate na stan kośćca.

Wstępne wnioski. 1. Wykazano pozytywny wpływ karate na stan szkieletu w porównaniu z równowiekową grupą kontrolną. 2. Czas i intensywność uprawiania karate wpływa pozytywnie na stan szkieletu obrazowanego przy pomocy pomiarów ultradźwiękowych paliczków proksymalnych dłoni. Dalsze plany badawcze: powiększenie grupy badanej, ocena wpływu na parametr QUS przy pomocy krokowej regresji wielokrotnej czynników potencjalnie istotnych (wiek, masa ciała, wzrost, wiek rozpoczęcia ćwiczeń, czas uprawiania karate, procentowy czas trwania ćwiczeń względem czasu życia), ocena wpływu wieku rozpoczęcia ćwiczeń względem okresu dojrzewania.

P31

SKELETAL STATUS ASSESSED BY QUANTITATIVE ULTRASOUND IN MEN TRAINING KARATE – PRELIMINARY REPORT

Drozdzowska B.¹, Münzer W.², Pluskiewicz W.³

¹Dept. of Pathomorphology in Zabrze, Medical University of Silesia, 3 Maja 13/15 street, 41-800 Zabrze;

²Outpatient Medical Clinic, Dortmund, Germany;

³Metabolic Bone Diseases Unit in Zabrze

Key words: quantitative ultrasound, karate

Introduction. Karate is one of the most popular sport in Poland. Does the regular karate training positively influence skeletal status?

Aims of the study. 1. To compare data in training men vs age-matched group. 2. To assess the influence of duration and frequency of karate training on skeletal status.

Material. 186 males (mean age 21.5y., range 7-47y.) training karate 2-3 times weekly and on average 6.3 years were compared with control group – 391 healthy males (mean age 21.5y.). No significant differences were noted in weight, height, BMI between groups.

Method. Skeletal status was assessed by phalangeal quantitative ultrasound (QUS) using DBM Sonic 1200 which measures amplitude-dependent speed of sound (Ad-SoS [m/s]).

Results. QUS values were higher in men training karate (Ad-SoS = 2074 m/s, T-score = -0.71, Z-score = 0.27 vs 2064 m/s, -0.86, -0.01, respectively) but only Z-score value differed significantly (p<0,01). The correlation analysis was aimed to verify thesis that duration and frequency of karate training positively influence skeletal status. Ad-SoS correlated significantly with duration of training (r=0.28, p<0.0001) and its frequency (r=0.4, p<0.000001). The preliminary results confirm thesis of positive influence of karate training on skeletal status.

Conclusions. 1. Karate training revealed positive influence on skeletal status comparing with age-matched group. 2. The duration and frequency of karate training positively influenced skeletal status assessed by phalangeal QUS. Further investigations: to examine more men training karate; to assess the influence of important factors (age, weight, height, BMI, age of starting karate training etc.) on Ad-SoS value; to assess the influence of age of starting karate training regarding puberty.

P38 OCENA STANU KOŚĆCA U KOBIET Z REUMATOIDALNYM ZAPALENIEM STAWÓW

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:154-155.

P38

OCENA STANU KOŚĆCA U KOBIET Z REUMATOIDALNYM ZAPALENIEM STAWÓW

Rokita G.M.¹,Pluskiewicz W.², Halaba Z.P.³, Pyssa J.⁴

¹Poradnia Leczenia Osteoporozy, ul. Szkotnik 1, 33-100 Tarnów

²Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych, Diabetologii i Nefrologii, Zakład Chorób Metabolicznych Kości, Zabrze, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

³Szpital Specjalistyczny, Bytom

⁴Wydział Energetyki i Paliw, Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków

Słowa kluczowe: RZS, gęstość mineralna kości, ilościowa metoda ultradźwiękowa, wskaźnik metakarpalny, osteoporoza.

Założenia i cel pracy. Wstępnym założeniem pracy była teza, że RZS wpływa negatywnie na stan szkieletu. Celem pracy była ocena wyników badań szkieletu wykonanych różnymi metodami: densytometryczną, radiologiczną i ultradźwiękową u kobiet chorych z RZS w porównaniu do analogicznych badań kobiet zdrowych.

Materiał kliniczny. Badaniami objęto 104 kobiety, w tym 62 kobiety chore z RZS z rozpoznaniem według kryteriów ACR z 1987 roku. Średni wiek kobiet chorych z RZS wynosił śr.56,5 ± 9,9 lat, czas trwania choroby wynosił 167,8 ± 126,1. 21 kobiet (34%) było w II okresie choroby wg Steinbrockera z umiarkowaną aktywnością procesu zapalnego. Aktywność choroby oceniano wg DAS 28. Grupę kontrolną stanowiło 42 ochotniczki z wykluczonym RZS oraz innymi chorobami lub/i terapią wpływającą na metabolizm kości. Średni wiek kobiet w grupie kontrolnej wynosił 54,2 ± 5,1 lat.

Metody. Stan zdrowia oceniano na postawie ankiet, kwestionariusza oceny zdrowia HAQ, badań laboratoryjnych, radiologicznych, ultradźwiękowych i densytometrycznych. Pomiary gęstości mineralnej kości dotyczyły: kręgosłupa L1-L4, bliższego odcinka kości udowej (szyjka oraz całe biodro), dalszego odcinka kości przedramienia w 1/3 długości. Pomiary ilościową metodą ultradźwiękową (QUS) dotyczyły: nasad dystalnych paliczków proksymalnych (pomiar Ad-SoS) oraz kości piętowej (SOS, BUA, SI). Zdjęcia radiologiczne dłoni i stóp chorych kobiet posłużyły do określenia stopnia zaawansowania choroby wg kryteriów Steinbrockera. Wskaźnik Barnetta i Nordina (metacarpal index) służył do oceny nasilenia osteoporozy.

Wyniki. Wszystkie wartości wyników pomiarów densytometrycznych, ultradźwiękowych oraz wartość wskaźnika metakarpalnego były istotnie niższe u kobiet chorych z RZS względem wyników w grupie kontrolnej, zarówno w całej grupie, podgrupie kobiet miesiączkujących i w podgrupie kobiet po menopauzie (p<0,0001).

Wnioski. Uzyskane wyniki wykazują poważne zaburzenia stanu szkieletu u kobiet z RZS. Wszystkie wykonane badania szkieletu w porównywalny sposób były zdolne do wykrywania tych zaburzeń, co ma istotne znaczenie praktyczne. Duża częstość występowania niskich wyników densytometrycznych stanowi informację, że chore z RZS powinny być rutynowo poddawane badaniom diagnostycznym w kierunku osteoporozy, a w przypadku stwierdzenia odchyleń od stanu prawidłowego należy stosować leczenie w kierunku osteoporozy.

P38

THE ASSESSMENT OF BONE STATUS IN WOMEN WITH RHEUMATOID ARTHRITIS

Rokita G.M.¹,Pluskiewicz W.², Halaba Z.P.³, Pyssa J. ⁴

¹Outpatient Osteoporotic Clinic, ul. Szkotnik 1, 33-100 Tarnów, Poland

²Dept. and Chair of Internal Diseases, Diabetology and Nephrology, Metabolic Bone Diseases Unit, Medical University of Silesia, Katowice

³Specialistic Hospital, Bytom

⁴Faculty of Energy and Fuels, AGH University of Science and Technology, Krakow

Key words: rheumatoid arthritis, bone mineral density, quantitative ultrasound, metacarpal index, osteoporosis.

Objective and aim of the study. We assumed that rheumatoid arthritis negatively influence bone status. The aim of the study was to assess skeletal with the use of bone density measurements, quantitative ultrasound, radiography in women with rheumatoid arthritis in comparison to healthy controls.

Material. 62 women with rheumatoid arthritis recognized according to ACR recommendations from 1987 y. and 42 healthy controls (mean age 54,2± 5,1 years) were studied. Mean age of patients was 56,5 ± 9,9 years, and disease duration was 167,8±126,1 months. 21 (34%) women were in II stage of rheumatoid arthritis according to Steinbrocker stages. Disease activity was assessed using DAS 28.

Methods. We collected data in questionnaire HAQ, and laboratory, radiology, densitometric and ultrasound variables measurements were done. BMD measurements included spine, hip and forearm shaft, quantitative ultrasound measurements were performed in calcaneus and hand phalanges, hand and feet radiography allowed for estimation of disease activity, and metacarpal Barnett and Nordin index was calculated for second metacarpal bone.

Results. All measuredparameters were significantly lower in patients in comparison to controls in whole group, pre- and postmenopausal women (p<0,0001).

Conclusion. In womenwith rheumatoid arthritis skeletal status was seriously affected. All measurements performed comparably express changes of bone status. Therefore, patients with rheumatoid arthritis ought to be routinely screened towards osteoporosis, and adequate management should be used.