1

L07 DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:55-56.
 
 
L07
DIAGNOSTYKA OSTEOPOROZY U DZIECI I MŁODZIEŻY W ŚWIETLE AKTUALNYCH USTALEŃ
 
Lorenc R.S., Płudowski P. 
Zakład Biochemii i Medycyny Doświadczalnej, Instytut Pomnik „Centrum Zdrowia Dziecka”, Warszawa.
 
 
Słowa kluczowe: dzieci, osteoporoza, densytometria, tkanka mięśniowa, profilaktyka
 
Akumulacja tkanki kostnej zachodzi przez cały okres wzrastania, przy czym aż 40% tworzone jest dopiero w wieku popokwitaniowym. Szczytowa masa kostna jest osiągana po zakończeniu wzrastania a jej niska wartość stanowić może istotny czynnik ryzyka rozwoju osteoporozy w wieku późniejszym. Jednym ze sposobów zapobiegania osteoporozie inwolucyjnej jest wczesna diagnostyka oraz optymalizacja szczytowej masy kostnej w wieku rozwojowym.
Podstawowe znaczenie w diagnostyce osteopenii/osteoporozy zarówno u dorosłych jak i u dzieci stanowi, więc prawidłowa interpretacja wyników pomiarów masy i gęstości kości. Metoda DXA (dual energy x-ray absorptiometry) jest najczęściej stosowaną metodą oceny gęstości i masy kości. Jednakże metoda ta ma ograniczenia interpretacyjne związane z wpływem rozmiaru kości na wynik pomiaru, co jest szczególnie istotne u dzieci i młodzieży, ze względu na procesy wzrastania i dojrzewania. Niestety, metoda DXA obarczona jest także szeregiem ograniczeń, z których najistotniejszy to fakt, że nie można przy jej pomocy wykonać pomiarów rzeczywistej gęstości kości (g/cm3), mającej kluczowe znaczenie dla mechanicznej wytrzymałości kości. Dodatkowo, dostępne obecnie normy dla dzieci bazują wyłącznie na wieku kalendarzowym i płci a zalecenia interpretacyjne dla osób dorosłych nie mogą być stosowane u dzieci. Odniesienie wyników do szczytowej masy kostnej (T-score) nie może być wykorzystywane u dzieci. W konsekwencji, interpretacja badań gęstości kości u dzieci jest trudna i może prowadzić do błędów diagnostycznych.
Wypracowane aktualnie zalecenia wskazują, że u dzieci i młodzieży poniżej 20 r.ż. wyniki należy odnosić do normy wiekowej (Z-score). Zaleca się stosowanie terminu „mała gęstość kości wg wieku kalendarzowego”, gdy wartość Z-score jest mniejsza niż -2, w miejsce terminu osteopenia/osteoporoza. Dodatkowe utrudnienia to to, że obniżenie masy lub gęstości kości może być spowodowane chorobą lub z osobniczym opóźnieniem wzrastania, mniejszymi rozmiarami kości lub zachwianiem zależności mięsień-kość albo małą masą/siłą mięśniową. Pozytywy stosowania metody DXA z kolei związane są z możliwościami różnoczasowego, jednoczesnego pomiaru obok tkanki kostnej także składu tkanek miękkich, w tym masy tkanki mięśniowej (lean mass). Umożliwia to ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej i tkanki tłuszczowej, co umożliwia ocenę gęstości kości w stosunku do budowy ciała i siły mięśniowej.
Ze względu na to, że wiele schorzeń wpływa znacząco na akumulację masy kostnej u dzieci i młodzieży szersze zastosowanie densytometrii umożliwia znaczące poszerzenie informacji dotyczących ich etiopatogenezy. Spostrzeżenia te tylko potwierdziły opinię Denta, że podstawową rolę w zapobieganiu schorzeniom kostnym spełniają pediatrzy między innymi dzięki efektywnym postępowaniom diagnostyczno-interwencyjnym ukierunkowanym na optymalizację osiągnięcia i utrzymania szczytowej masy kostnej.
 
 
L07
OSTEOPOROSIS IN CHILDREN AND ADOLESCENTS: THE ACTUAL VISION
 
Lorenc R.S., Płudowski P. 
Department of Biochemistry and Experimental Medicine, The Children’s Memorial Health Institute, Warsaw, Poland
 
 
Key words: children, bones, osteoporosis, densitometry, body lean mass, prophylaxis
 
Bone mass increases progressively during childhood, but mainly during adolescence when approximately 40% of total bone mass is accumulated. Peak bone mass is reached in late adolescence, and is a well recognized as risk factor for osteoporosis later in life. Common agreement support the view that increasing peak bone mass can significantly prevent osteoporosis. The critical interpretation of bone mass measurements is a crucial factor for the diagnosis of osteopenia/osteoporosis in adults but also in children and adolescents. The most frequently used assessment of skeletal status in children is DXA method that nevertheless has limitation mostly because of measurement of the areal bone mineral density values (BMD, g/cm2) related to bone size and body dimensions additionally influenced by the skeletal development and pubertal stage. It should be also pointed that it doesn’t measure directly g/cm3 three dimensioned density crucial for mechanical bone resistance Further, the available reference for children and adolescents relates solely to chronological age and gender. The guidelines used for adult patients are not applicable at all.   T-score should not be used in children and adolescents. In consequence, DXA results may lead to misdiagnosis in children and adolescents with the unusual stature for their age simply because their bones are smaller/ bigger in width, height and depth.
In males and females aged <20 years the terminology ‘low bone density for chronologic age’ may be used if the Z-score is less than -2. For children and adolescents, this terminology is more appropriate than osteopenia/osteoporosis.
Decreased BMD or BMC may be the illustration of disease or may be related to altered skeletal maturation, smaller bones as well as impaired relationship between muscle and bone or a muscle weakness.
One of DXA advantages starting to be utilized in children is the possibility of examination of lean mass (an estimate of muscle mass) and fat mass. The assessment of the relationship between muscles and bone as BMC/LBM can be estimated by the evaluation of relationship between LBM and BH started to be utilization indicator of potential muscle weakness.
Many disorders, by various mechanisms, may affect the acquisition of bone mass during childhood and adolescence. Indeed, the number of disorders that have been identified as affecting bone mass in this age group is increasing as a consequence of the wide use of bone mass measurements. Experience in treating various disorders associated with osteoporosis in childhood is limited at present what rise an alarm bell in situation when prevention is a key factor and should be started in childhood. The obvious truism is as pointed by Dent that roots of several “adults” diseases are located in pediatrics.
 



Występowanie złamań kości u dzieci i młodzieży leczonych eliminacyjną dietą bezmleczną

|

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s98-99.

 

L07
WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ KOŚCI U DZIECI I MŁODZIEŻY LECZONYCH ELIMINACYJNĄ DIETĄ BEZMLECZNĄ

Konstantynowicz J.1,5, Nguyen T.V.4, Kaczmarski M.2, Jamiołkowski J.3, Piotrowska-Jastrzębska J.1, Seeman E.5

1 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Akademii Medycznej w Białymstoku, Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok
2 III Klinika Chorób Dzieci AM
3 Zakład Zdrowia Publicznego AM w Białymstoku
4 Bone and Mineral Research Program, Garvan Institute, Darlinghurst, New South Wales, Australia
5 Department of Endocrinology, Austin Health, University of Melbourne, Victoria, Australia

Słowa kluczowe: alergia na mleko krowie, dieta bezmleczna, dzieci, gęstość mineralna kości (BMD), młodzież, złamania

Wstęp
Niskie spożycie mleka i produktów mlecznych jest postrzegane jako czynnik ryzyka niskiej gęstości mineralnej kości (BMD), osteoporozy i złamań u osób dorosłych i w okresie wzrastania. Zbadano związek między spożyciem wapnia poniżej zalecanych norm, występowaniem złamań i BMD u dzieci i młodzieży leczonych dietą bezmleczną z powodu alergii na mleko krowie stanowiącej potencjalny model biologiczny niskiej podaży wapnia w diecie.
Materiał i metody
W przekrojowym badaniu oceniono występowanie złamań kości, cechy antropometryczne, składowe ciała i BMD z użyciem densytometrii (DXA) w zakresie całego ciała i kręgów
L2-L4 u 230 osób (144 chłopców, 86 dziewcząt) w wieku 2,5 – 20 lat z udokumentowaną klinicznie i laboratoryjnie nadwrażliwością na białka mleka krowiego, alergią pokarmową lub nietolerancją laktozy. Leczenie dietą bezmleczną trwało 2,5 – 14 (mediana 3,6 lat). Wyniki porównano z grupą kontrolną 745 dzieci i młodzieży bez alergii pokarmowej (422 chłopców, 323 dziewczęta) spożywających > 2 dania mleczne dziennie. Wszystkie osoby otrzymywały minimum 400 j. witaminy D w pierwszym roku życia jako obowiązującą formę profilaktyki krzywicy. Kwestionariusz żywieniowy zastosowano do oceny dziennego spożycia wapnia w podgrupie dzieci z alergią na mleko.
Wyniki
Dzienne spożycie wapnia u osób na diecie bezmlecznej wynosiło 388 ± 118 mg (240 – 770 mg). Udokumentowane radiologicznie złamania stwierdzono u 23 z 230 dzieci z alergią na mleko krowie (10%) i 68 z 745 dzieci zdrowych (9,1%). Lokalizacja złamań obejmowała: nadgarstek, przedramię, podudzie, kość ramienną, łokieć, obojczyk i trzon k. udowej. Większy odsetek dziewcząt leczonych dietą eliminacyjną (11.6%) niż żywionych normalnie (7,4%) miał złamania [Odds Ratio: 3.01, 95% przedział ufności (CI): 1,14 – 7,95; p = 0,03], jednak, na podstawie analizy wieloczynnikowej, dieta bezmleczna wyjaśniała tylko poniżej 1% różnicy w występowaniu złamań. Wśród chłopców nie stwierdzono większej ilości złamań u leczonych dietą bezmleczną (9%) w porównaniu z grupą kontrolną (10,4%). Mimo niewielkich różnic w parametrach antropometrycznych oraz składowych ciała, nie stwierdzono istotnych różnic BMD między dziećmi z alergią leczonymi dietą bezmleczną i żywionymi normalnie.
Wnioski
Alergia na mleko krowie w okresie rozwoju nie ma związku z deficytem masy kostnej. Niskie spożycie mleka i produktów mlecznych (w konsekwencji niższa podaż wapnia) wiąże się ze zwiększonym ryzykiem złamań u dziewcząt w pierwszych dwóch dekadach życia. Może to wynikać zarówno z niedoborów wapnia w diecie, jak i deficytów innych składników pokarmowych zawartych w mleku. Jednakże niskie spożycie mleka jest w niewielkim stopniu odpowiedzialne za obciążenie złamaniami w populacji okresu rozwojowego.

L07
A MILK-FREE DIET IS NOT ASSOCIATED WITH THE HIGH PREVALENCE OF FRACTURES IN CHILDHOOD

Konstantynowicz J.1,5, Nguyen T.V.4, Kaczmarski M.2, Jamiolkowski J.3, Piotrowska-Jastrzebska J.1, Seeman E.5

1 Department of Pediatrics and Auxology
2 Third Department of Pediatrics AM
3 Department of Public Health and Biostatistics, Medical University of Bialystok, Waszyngtona 17, 15274 Bialystok, Poland
4 Bone and Mineral Research Program, Garvan Institute, Darlinghurst, NSW, Australia
5 Department of Endocrinology, Austin Health, University of Melbourne, Australia

Key words: adolescents, bone mineral density, calcium intake, children, cow’s milk, allergy, fractures, milk-free diet

Background
A low calcium intake and low milk consumption during growth are regarded as risk factors for low bone mineral density (BMD) and are thought to increase bone fragility during growth and in adulthood. However, published data are inconsistent. We examined the association between intakes of calcium below the reference dietary intakes (RDI), fractures and BMD in children and adolescents treated with milk-free diet due to cow’s milk allergy (CMA) as a model of calcium ‘deficiency’.
Methods
In this cross-sectional study, fracture prevalence, anthropometry weight, height, BMI), body composition and bone mineral density (total and spine BMD), measured using dual energy x-ray absorptiometry (DXA), were studied in 230 Caucasian subjects (144 boys and 86 girls) aged 2 – 20 yr with CMA. The diagnosis of CMA was based on symptoms and laboratory results including skin prick tests and double-blind placebo-controlled food challenge. Mean duration of a milk-free diet was: 3.6 years; range 2.5 – 14 yr). Their results were compared to 745 controls (422 boys, 323 girls) consuming a customary milk intake (more than 2 servings a day). Multiple and logistic regression analyses were used to assess trait associations.
Results
The estimated daily calcium intake in subjects on milk-free diet was 388 ± 118 mg (mean ± SD; range: 240 – 770 mg; over 95% of these subjects had an intake below 500 mg daily) and was below Polish RDI. Fractures documented by X-ray examination occurred in 23 of 230 subjects with CMA (10%) and 68 of 745 controls (9.1%) (NS). The fracture sites included wrist, forearm, tibia, humerus, fibula, ankle, clavicle and femoral shaft. In the females, a greater proportion of subjects with milk-free diet (11.6%) than controls (7.4%) had fractures [Odds Ratio: 3.01, 95% confidence intervals (CI): 1.14 – 7.95; p = 0.03] but the milk free diet accounted for less than 1% of difference in fracture prevalence. In males, fractures were no more common in children with CMA (9%) than controls (10.4%). BMD was not reduced in subjects given a milk-free diet compared to those with normal consumption of milk and dairy products.
Conclusion
Cow’s milk allergy during growth is not associated with deficits in bone mass. Fractures in childhood and adolescence are common. A low milk intake, and by inference, a calcium intake under the RDI, contributes to increased fracture risk, at least in girls. Whether this is resulted of the illness, low calcium intake or a deficit in other milk nutrients, is not clear. However, little of the population burden of fractures in childhood and adolescence seems attributable to a low milk intake.