1

OSTEOPOROZA – POTRZEBA WIĘKSZEJ AKTYWNOŚCI W ROZPOZNAWANIU CHOROBY

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s128-129.

P09
OSTEOPOROZA – POTRZEBA WIĘKSZEJ AKTYWNOŚCI W ROZPOZNAWANIU CHOROBY

Przedlacki J., Zaczek E., Grzejszczak A., Wieliczko M., Oręziak M., Kulicki P., Niemczyk L., Sowa E., Matuszkiewicz-Rowińska J.
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrologii, Akademia Medyczna w Warszawie

Słowa kluczowe: Osteoporoza, rozpoznawanie, epidemiologia

Na podstawie obserwacji chorych przyjmowanych do naszej Kliniki, częstość osteoporozy, uznanej za chorobę społeczną, wydawała się niewielka. Celem pracy było: 1) ustalenie częstości występowania osteoporozy wśród chorych przyjętych w ciągu 1 roku (20.10.2003-19.10.2004) do naszej Kliniki na podstawie rozpoznań wstępnych opartych na informacjach uzyskanych od pacjentów i dokumentacji medycznej dostarczonej przez chorych; 2) w etapie drugim (20.10.2004 – 21.03.2005) – ocena wpływu aktywnego działania lekarzy Kliniki na zwiększenie częstości rozpoznawania choroby. W pierwszym roku obserwacji, w Klinice hospitalizowano 1533 pacjentów (866 kobiet i 667 mężczyzn) w wieku 15-104 lata (63,3±18,8). 838 chorych było w wieku powyżej 65 lat (517 kobiet i 321 mężczyzn). Osteoporozę z/lub bez przebytego złamania kości podawało 42 chorych (2,7% wszystkich chorych i 5,0% powyżej 65 rz.). 35 chorych podawało przebyte złamanie kości (złamanie kręgosłupa u 8, bliższej części kości udowej u 17). Czternastu spośród nich miało rozpoznaną jednocześnie osteoporozę. Część chorych z rozpoznaną osteoporozą i/lub przebytym złamaniem kości miało zalecone przy wypisie z Kliniki leczenie: witaminą D3 i/lub związkami wapnia 9 chorych, bisfosfonianem z wit. D3 i wapniem 1 chory, 2 chorych skierowano do Poradni Osteoporotycznej, 31 nie miało zaleconego leczenia farmakologicznego. W drugim okresie obserwacji do części Kliniki prowadzonej przez autora przyjęto 366 chorych (170 kobiet i 196 mężczyzn) w wieku 17-100 lat (66,6±18,0). 229 chorych było w wieku powyżej 65 lat (120 kobiet i 109 mężczyzn). Sześciu chorych podawało przy przyjęciu rozpoznanie osteoporozy z lub bez złamania kości (1,6% wszystkich chorych i 2,6% powyżej 65 rz.). Dwunastu podawało przebyte złamanie kości (złamanie kręgosłupa 3 chorych, bliższej części kości udowej 4); jeden spośród nich miał rozpoznaną jednocześnie osteoporozę. U 16 chorych rozpoznano (wywiady, Rtg kości) nieleczone złamanie osteoporotyczne (kręgosłup u 10, bliższa część kości udowej u 6) i u 14 rozpoczęto leczenie (najczęściej bisfosfonian, wit D3, wapń) (2 chorych zmarło) oraz zalecono skierowanie do Poradni Osteoporotycznej. Wszyscy ci chorzy mieli kontakt z lekarzem po złamaniu. Wszystkim chorym powyżej 65 rz. (bez uogólnionej choroby nowotworowej, przewlekłej niewydolności nerek, z zachowanym logicznym kontaktem) bez przebytego złamania kości zalecono skierowanie do Poradni Osteoporotycznej w celu wykonania badań w kierunku osteoporozy. Po 3 miesiącach przeprowadzono rozmowy telefoniczne z 24 chorymi. Jedenastu chorych nie było zainteresowanych diagnostyką, 10 zamierzało zgłosić się do Poradni, 3 zgłosiło się i nie rozpoznano osteoporozy.
Wnioski: Uzyskane wyniki pozwalają wyciągnąć wniosek o niedostatecznie aktywnym postępowaniu lekarzy, szczególnie pierwszego kontaktu, ale i pracujących w szpitalu, w rozpoznawaniu osteoporozy. Proste diagnostyczne postępowanie lekarzy Kliniki w drugim roku obserwacji (wywiady, Rtg kości) pozwoliły rozpoznać szereg klinicznie zaawansowanych przypadków osteoporozy i wdrożyć leczenie. Oddział szpitalny, gdzie pobyt pacjenta jest incydentalny, nie jest jednak przygotowany do badań profilaktycznych. Jest tu do spełnienia rola dla lekarza rodzinnego. Istnieje konieczność większej aktywności w rozpoznawaniu osteoporozy na wszystkich etapach kontaktu pacjenta z lekarzem.

P09
OSTEOPOROSIS – THE BIGGER ACTIVITY IS NEEDED IN RECOGNIZING THE DISEASE

Przedlacki J., Zaczek E., Grzejszczak A., Wieliczko M., Oręziak M., Kulicki P., Niemczyk L., Sowa E., Matuszkiewicz-Rowińska J.
Chair and Department of Internal Medicine and Nephrology, Medical University of Warsaw

Keywords: Osteoporosis, diagnostics, epidemiology

Frequency of osteoporosis, regarded as the social disease, was appearing small on the basis of the observation of patients admitted to our clinic. The aim of the study was: 1) the evaluation of the frequency of osteoporosis among our patients during 1 year of observation (20.10.2003-19.10.2004) on the basis of preliminary diagnoses leaned on information obtained from patients and the medical documentation delivered by patients; 2) in the other phase (20.10.2004 – 21.03.2005) – estimation of impact of active working of doctors of the clinic for increasing the frequency of recognizing of the disease. 1533 patients were being hospitalized in the first year of the observation in the clinic (866 females and 667 males) aged 15-104 years (63.3±18.8). 838 patients were above 65 years old (517 women and 321 men). Diagnosis of osteoporosis with or without bone fractures was giving by 42 patients (2.7% of all patients and 5.0% above 65 years). Thirty-five patients were giving the information on of bone fracture (spine in 8, proximal femur in 17). Fourteen of them had the osteoporosis recognized at the same time. Part of patients with diagnosis of osteoporosis and/or with bone fracture had the treatment recommendation when they were discharged from the clinic: with the vit D3 and/or calcium – 9 patients, bisphosphonates with vit. D3 and calcium – 1 patient, 2 patients were directed to the Osteoporosis Outpatients Center, 31 didn’t have recommendation for the drug treatment. 366 patients (170 females and 196 males) were admitted to the part of the clinic led by the author in the second period of observation. There were 229 patients older than 65 years. Six patients were giving the diagnosis of the osteoporosis with or without bone fractures (1.6% of all patients and 2.6% of above 65 years old). Eleven were giving bone fractures (spine in 3, proximal femur in 4); 1 from among them had the osteoporosis recognized at the same time. There were 16 patients with diagnosis (history taking, bone X-ray) of not treated osteoporotic fractures (10 of spine, 6 of proximal femur) and the treatment was started (most often bisphosphonates, wit D3, calcium) in 14 of them (2 patients died) and the referral to the Outpatients Osteoporotic Center was recommended. All these patients had the contact with the doctor after bone fractures. All patients above 65 years old (without the generalized neoplasm disease, chronic renal insufficiency and with good logical contact) without bone fracture were referred to the Osteoporosis Outpatient Center in the purpose of examinations of osteoporosis. Phone calls were carried out after 3 months with 24 patients. Eleven patients weren’t interested in diagnostics, 10 intended to report to the outpatient center, 3 were reported and the osteoporosis wasn’t recognized.
Conclusion: obtained results allow to conclude on insufficient activity of doctors, in particular of the primary doctors, but working at the hospital also, in recognizing the osteoporosis. Simple diagnostic procedures performed by doctors of the Department in the second year of the observation (history taking, bone X-ray) let the recognition of some clinically advanced cases of the osteoporosis and to put the treatment into practice. Hospital, where the patient’s stay is incidental, is not however prepared for preventive examinations. This part of action ought to be reserved for the family doctors rather. There is the necessity of the bigger activity in recognizing the osteoporosis at the all stages of the patient’s contact with the doctors.




STAN ODŻYWIENIA, SPOSÓB ŻYWIENIA, STYL ŻYCIA W POPULACJI KOBIET- PREWENCJA I CZYNNIKI RYZYKA [..]

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s1154-155.

P09
STAN ODŻYWIENIA, SPOSÓB ŻYWIENIA, STYL ŻYCIA W POPULACJI KOBIET- PREWENCJA I CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY

Przybyłowicz K.1, Wądołowska L.1, Rams L.2

1 Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, 10-718 Olsztyn, ul. Słoneczna 44a,
2 Specjalistyczny Szpital Wojewódzki w Olsztynie

Słowa kluczowe: gęstość kośćca, spożycie wapnia, kobiety, masa ciała, aktywność fizyczna

Cel pracy
Ocena wybranych modyfikowalnych parametrów stanu odżywienia, sposobu żywienia oraz stylu życia kobiet o prawidłowej masie kostnej oraz kobiet z osteopenią i osteoporozą.
Materiał i metody
Badania zostały zrealizowane wśród 411 kobiet w wieku od 32 do 69 lat (średnio 47,33±6,43 lat), zamieszkałych w województwie warmińsko-mazurskim.
Skład ciała kobiet scharakteryzowano na podstawie rutynowych pomiarów antropometrycznych wg WHO. Informacje o sposobie żywienia uzyskano w oparciu o metodę wielokrotnego wywiadu 24-godzinnego przeprowadzonego 7-krotnie w nieregularnych odstępach czasowych. Ocenę stanu tkanki kostnej przeprowadzono w oparciu o ultrasonografię ilościową (QUS) Aktywność fizyczna została określona na podstawie kwestionariusza.
Wyniki
Analiza stanu tkanki kostnej wykazała u ponad. 30% badanych kobiet niskie wartości BMD wskazujące na osteopenię lub osteoporozę. Prawidłowy stan kośćca stwierdzono w grupie kobiet o prawidłowej masie ciała, zaś nadwaga lub otyłość były skojarzone z osteopenią lub osteoporozą. Najniższy odsetek kobiet aktywnych fizycznie stwierdzono wśród kobiet o nieprawidłowej strukturze tkanki kostnej. Spożycie wapnia we wszystkich analizowanych grupach kobiet było poniżej wartości zalecanych (53% normy), zaś białka powyżej (132% normy).
Wnioski
Odnotowane niekorzystne wartości analizowanych parametrów wskazują na konieczność modyfikacja zdiagnozowanych czynników ryzyka związanych ze stylem życia, zmierzających do uzyskania odpowiedniej masy ciała, zbilansowanej diety i odpowiedniej aktywności fizycznej.

P09
NUTRITIONAL STATE, NUTRITION MANNER, LIFESTYLE IN WOMEN POPULATION – PREVENTION AND RISK FACTORS OF OSTEOPOROSIS

Przybyłowicz K.1, Wądołowska L.1, Rams L.2

1 Chair of Human Nutrition, University of Warmia and Mazury in Olsztyn, 10-718 Olsztyn, ul. Słoneczna 44a, Poland
2 Provincial Hospital of Olsztyn, ul. Żołnierska 18, Poland

Key words: bone density, calcium intake, women, body mass, physical activity

Aim
Evaluation of the chosen modifiable parameters of nutritional state, nutrition manner and lifestyle of women with proper bone mineral density and women with osteopenia and osteoporosis.
Materials and methods
Studies were carries out among 411 women aged from 32 to 69 years (on average 47.33±6.43 years), living in Warmia-Mazury district. Women’s body content was characterized on the basis of routine anthropometrical measurements by WHO. Information on nutrition manner was gathered by the multiple 24-hour recall method, carried out 7 times in irregular time intervals. Bone mineral density state was checked by the quantitive ultrasonography (QUS). Physical activity was determined on the basis of a questionnaire.
Results
Bone mineral density state analysis showed among over 30% of the studied women low values of the BMD, indicating on osteopenia or osteoporosis. Proper bone state was stated in a group of women with proper body mass, while overweight and obesity were connected to osteopenia or osteoporosis. The lowest percentage of women active physically was found among those with improper bone structure. Calcium intake in all analysed groups of women was below the recommended valued (53% of the norm), and protein above (132% of the norm).
Conclusions
The noted unfavourable values of the analysed parameters indicate on a necessity of modifying the diagnosed risk factors connected to a lifestyle, aiming to obtaining proper body mass, well-balanced diet ands proper physical activity.




P09STATUS TK. KOSTNEJ W RELACJI DO AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I SPOŻYCIA PRODUKTÓW MLECZNYCH I WAPNIA […

III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:121-122.
 
 
P09
STATUS TKANKI KOSTNEJ W RELACJI DO AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ I SPOŻYCIA PRODUKTÓW MLECZNYCH I WAPNIA W PARACH RODZINNYCH MATKA-CÓRKA. BADANIA WSTĘPNE
 
Pabjan K.1, Wądołowska L.2, Słowińska M.A.2, Człapka-Matyasik M.3, Niedźwiedzka E.2
 
1 Wydział Wychowania Fizycznego i Turystyki, Wszechnica Świętokrzyska, Kielce
2 Katedra Żywienia Człowieka, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Olsztyn
3 Katedra Higieny Żywienia Człowieka, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Poznań
 
Słowa kluczowe: gęstość mineralna kości (BMD), aktywność fizyczna, produkty mleczne, spożycie wapnia, matki, córki
 
Wstęp: Postawiono hipotezę, że istnieje podobieństwo pomiędzy matkami i córkami dotyczące relacji pomiędzy statusem tkanki kostnej, stylem życia i spożyciem produktów mlecznych i wapnia.
Cel: Analiza zróżnicowania gęstości mineralnej tkanki kostnej u par rodzinnych matka-córka w relacji do aktywności fizycznej i spożycia produktów mlecznych i wapnia.
Metodyka: Badaniami objęto 39 par rodzinnych matka-córka, w wieku odpowiednio 44.3+/-5.3 lat i 17.0+/-2.5 lat. Metodą częstotliwości spożycia żywności (kwestionariusz ADOS-Ca) określono zwyczajowe spożycie wapnia z produktów mlecznych, a następnie z dziennej racji pokarmowej (CRP, mg/osobę/dzień). Dla każdej osoby obliczono z-wartości indywidualnego spożycia wapnia i oceniono indywidualne ryzyko nieodpowiedniego spożycia wapnia z CRP (z-wartość<1). Gęstość mineralną tkanki kostnej (BMD) i zawartość minerału kostnego (BMC) oznaczono metodą dwuwiązkowej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA). Aktywność fizyczną określono w MET-minutach/dzień używając kwestionariusza IPAQ. Pary rodzinne matka-córka podzielono na 3 podgrupy (T1, T2, T3) wg zakresów tercylowych BMD matek/córek (odpowiednio matki: T1:<358 mg/cm2; T2:358,5¸401,4 mg/cm2;
T3:> 401,4 mg/cm2; córki: T1:<303,6 mg/cm2; T2:303,6¸362,8 mg/cm2; T3:>362,8 mg/cm2).
Wyniki:Nie stwierdzono korelacji między matkami i córkami w spożyciu produktów mlecznych i wapnia, BMC, BMD i aktywności fizycznej. Nieodpowiednie spożycie wapnia z CRP (z-wartość<1) miało 90% matek i 80% córek. Matki T3 i T2 spożywały istotnie więcej wapnia niż matki T1 (odpowiednio 858 i 711 vs. 217 mg/day), lecz nie różniły się poziomem aktywności fizycznej (średnio 2149 Met-minut/dzień). U matek wzrost gęstości mineralnej kości był związany z istotnym wzrostem (p trendu <0,05) spożycia sera dojrzewającego, jogurtu naturalnego, mleka w postaci napojów. Dwukrotnie więcej matek T3 niż matek T1 deklarowało codzienne spożywanie produktów mlecznych w wieku szkolnym (odpowiednio 85% vs. 42%). Córki T3 miały istotnie większą aktywność fizyczną niż córki T1 (odpowiednio 1969 vs. 1151 MET-minut/dzień), lecz u córek nie stwierdzono różnic w spożyciu wapnia z CRP (T1: 720 mg/dzień; T2: 1054 mg/dzień; T3: 655 mg/dzień). Małą aktywność fizyczną (<600 MET-minut/dzień) miało prawie 2 razy więcej córek niż matek (odpowiednio 23% i 13%), zaś ponad 3 razy więcej córek niż matek spożywało produkty wzbogacone w wapń (odpowiednio 69% vs. 18%).
Podsumowanie: Pomiędzy matkami i córkami nie stwierdzono podobieństwa w spożyciu produktów mlecznych i wapnia, aktywności fizycznej i statusie tkanki kostnej. Wyższej BMD matek sprzyjało większe spożycie produktów mlecznych i wapnia aktualnie i w przeszłości, zaś wyższej BMD córek – większy poziom aktywności fizycznej. Stwierdzone trendy wymagają potwierdzenia w próbie o większej liczebności.
Badania realizowano w ramach projektu MODAF (Nr N N312 2862 33) finansowanego przez MNiSW.
 
 
P09
STATUS OF BONE TISSUE IN RELATION TO PHYSICAL ACTIVITY AND CONSUMPTION OF DAIRY PRODUCTS AND CALCIUM IN MOTHER-DAUGHTER FAMILY PAIRS. PILOT STUDY
 
Pabjan K.1, Wądołowska L.2, Słowińska M.A.2, Człapka-Matyasik M.3, Niedźwiedzka E.2
 
1Faculty of Physical Education and Tourism, Holy Cross University of Kielce, Kielce, Poland
2Department of Human Nutrition, University of Warmia and Mazury, Olsztyn, Poland
3Department of Human Nutrition and Hygiene, Poznan University of Life Sciences, Poznań, Poland
 
Key words: bone mineral density (BMD), physical activity, dairy products, calcium intake, mothers, daughters
 
Rationale: A hypothesis of similarity between mothers and daughters as regards relations between the status of bone tissue, lifestyle and consumption of dairy product and calcium was put forward.
Objectives: The analysis of the diversity concerning bone mineral density in mother-daughter family pairs in relation to their physical activity and consumption of dairy products and calcium.
Methods: The research involved examination of 39 mother-daughter family pairs, aged 44.3+/-5.3 and 17.0+/-2.5, respectively. Using the food consumption frequency method (ADOS-Ca questionnaire), the customary intake of calcium in dairy products and subsequently, in a daily diet (DD, mg/person/day) was established. For each person the z-score of the calcium intake was calculated and then the personal risk of inadequate calcium intake from DD (z-score<1) was assessed. Bone mineral density (BMD) and bone mineral content (BMC) was determined by dual-energy x-ray absorptiometry (DXA). Physical activity was expressed in MET-minutes/day, on the basis of the IPAQ questionnaire. The mother-daughter family pairs were divided into 3 groups (T1, T2, T3) according to tercile ranges of mothers’/daughters’ BMD (mothers: T1:<358 mg/cm2; T2:358.5¸401.4 mg/cm2; T3:>401.4 mg/cm2; daughters: T1:<303.6 mg/cm2; T2:303.6¸362.8 mg/cm2; T3:>362.8 mg/cm2, respectively).
Results: There were no correlations between mothers and daughters in dairy products and calcium intake, BMC, BMD and physical activity. The inadequate calcium intake from DD (z-score<1) was found in 90% of mothers and 80% of daughters. T3 and T2 mothers consumed significantly more calcium than T1 mothers (858 and 711 vs. 217 mg/day, respectively), but they did not differ in physical activity level (2149 MET-minutes/day on average). Among mothers the BMD increase was connected to the significant increase (p trend <0.05) of cheese, natural yoghurt and drank milk. Twice more T3 mothers than T1 mothers declared daily dairy products consumption in school age (85% vs. 42%, respectively).T3 daughters had a significantly higher level of physical activity than T1 daughters (1969 vs. 1151 MET-minutes/day, respectively), but no differences in daily calcium intake were found in daughters (T1: 720; T2: 1054; T3: 655 mg/day). Low physical activity (<600 MET-minutes/day) was demonstrated by almost twice as many daughters as mothers (23% and 13%, respectively) and calcium-fortified foods were consumed by over 3 times more daughters than mothers (69% vs. 18%, respectively).
Conclusions: There was no similarity between mothers and daughters in dairy products and calcium intake, physical activity and bone tissue status. Higher BMD of mothers was favoured by higher consumption of dairy products and calcium, while higher BMD of daughters – by a higher level of physical activity.These trends require a confirmation on a bigger sample.
The study was completed under the MODAF project (No. N N312 2862 33) and funded by the Polish Ministry of Science and Higher Education.