I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s129-130.

P10
TRZYLETNIA SUPLEMENTACJA WAPNIEM I WIT. D3 ZAPOBIEGA SPADKOWI MASY KOSTNEJ U KOBIET W ŚREDNIM WIEKU 62 LAT I Z OSTEOPENIĄ

Nowak N.1, Daniluk S.1, Badurski J.1, Dobreńko A.1, Busłowska J.2, Jezienicka E.1
1Centrum Osteoporozy i Chorób Kostno-Stawowych, ul.Waryńskiego 6/2, 15-461 Białystok
2 Wojewódzki Szpital Zespolony w Białymstoku

Słowa kluczowe: suplementacja wapnia., osteopenia , BMD
Keywords: calcium supplementation, osteopenia, BMD

Hamująca złamania kości suplementacja wapniem i witaminą D3 w osteoporozie starczej jest udokumentowana i powszechnie stosowana. Połowa jednak złamań niskoenergetycznych ma miejsce w osteopenii i u kobiet w wieku 55-70 lat, gdzie skuteczność w/w składników nie jest oczywiste, zaś większość leków p/resorpcyjnych w tym zakresie masy kostnej (BMD) nie hamuje złamań. Nie dysponujemy polskimi obserwacjami w tym segmencie pacjentek.
Celem badania była ocena zasadności stosowania i skuteczności trzyletniej suplementacji wapniem i witaminą D3 w hamowaniu utraty masy kostnej u kobiet w średnim wieku i z niskim spożyciem wapnia i z już rozpoznaną osteopenią wg kryteriów WHO/IOF. Poddaliśmy obserwacji pacjentki leczone w naszym ośrodku w okresie od 1999 do 2004 roku. Ze względów etycznych nie tworzyliśmy grupy kontrolnej, nie otrzymującej żadnego leczenia.
Próbę stanowiło121 kobiet, w średnim wieku 62 lat, którym po badaniu BMD (mierzonej aparatem DXA Hologic QDR4500SL w sz.k.u. i w kręgosłupie L1-L4 i z T-score pomiędzy –1.0 i –2.5) zalecono suplementację Ca + D , i które zobowiązały się do uczestnictwa w trzyletnim programie. Nie odnotowano u nich w wstępnym badaniu rtg kręgosłupa złamań kręgów, a w wywiadzie przebytych złamań i chorób osteopenizujących. Dzienną podaż wapnia w diecie ustalono na podstawie kwestionariusza. Tym paniom, które spożywały poniżej 400 mg wapnia, podawano 2 x 1 saszetkę preparatu Calcium 500D Polfy Łódź (zawierającego 500 mg wapnia elementarnego, 250 I.U. wit. D3 i 60 mg wit. C), tym zaś, które spożywały powyżej 400, ale mniej niż 800 mg wapnia, podawano 1 saszetkę + 1 kroplę wit. D3, zawierającą ok. 400 I.U. Ocenę w/w suplementacji oparto o badanie BMD sz.k.u. i kręgosłupa L1-L4, wykonywanych przed i po 12, 24 i po 36 miesiącach leczenia oraz na obrazie rtg kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego. Z uczestnictwa w badaniu zrezygnowało 39 pań, 22 z osobistych, poza medycznych powodów, 5 nie tolerujących musującego preparatu, i 12 z powodu zaparć. Trzyletni program ukończyły 82 panie.
Wyniki: Średnie wartości BMD kręgosłupa L1-L4, wynoszące przed leczeniem 0.917 g/cm2 (T-score –1.18) SD ± 0.10, i po trzyletnim leczeniu – 0.904 g/cm 2 (T-score –1.30) SD ± 0.12, jak i BMD sz.k.u. przed leczeniem 0.758g/cm2 (T-score-1,37) SD ± 0.07 i po leczeniu 0.748g/cm 2 (T-score-1.37), SD ± 0.07, nie wykazały statystycznie znamiennych różnic.
W ponownym badaniu rtg kręgosłupa piersiowego i lędźwiowego po 36 miesiącach nie stwierdzono ani jednego złamania.
Wnioski. W czasie trzyletniej suplementacji wapniem i witaminą D3 u 82 kobiet w średnim wieku 62 lat, nie stwierdzono spadku BMD ani złamań klinicznych i w obrazie rtg kręgosłupa. Może to przemawiać za skutecznością, a więc i za celowością tego rodzaju leczenia w zapobieganiu spadkowi masy kostnej i złamań u kobiet z osteopenią w średnim wieku.

P10
THREE YEARS CALCIUM AND VIT. D3 SUPPLEMENTATION PREVENTS BONE LOSS IN OSTEOPENIC WOMEN IN AVERAGE AGE OF 62

Nowak N.1, Daniluk S.1, Badurski J.1, Dobreńko A.1, Busłowska J.2, Jezienicka E.1
1Centrum Osteoporozy i Chorób Kostno-Stawowych, ul.Waryńskiego 6/2, 15-461 Białystok, Poland
2 Wojewódzki Szpital Zespolony w Białymstoku, Poland

Keywords: calcium supplementation, osteopenia, BMD

(The English version of the abstract not submitted)

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s1155-156.

P10
PRZEWLEKŁA HIPOKALCEMIA: LECZENIE ZACZNIJMY OD DIETY

Gowin E.

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Słowa kluczowe: hipokalcemia, wapń zjonizowany, osteoporoza

Wstęp
Hipokalcemia jest częstym odchyleniem laboratoryjnym spotykanym u wielu pacjentów. Manifestuje się w bardzo różny sposób od asymptomatycznej do zagrażającej życiu. Przewlekła hipokalcemia może doprowadzić do upośledzenia procesu mineralizacji kości, utrudniać osiągniecie szczytowej masy kostnej, zwiększać ryzyko wystąpienia osteoporozy. Analizy diet różnych grup ludności w naszym kraju wskazują na duży niedobór wapnia. Średnie spożycie wapnia u statystycznego Polaka wynosi zaledwie 400 mg, podczas gdy dzienne zapotrzebowanie na wapń wynosi 1000-1500mg. Celem pracy była ocena wpływu suplementacji wapnia na regresję objawów klinicznych hipokalcemii oraz na normalizację parametrów laboratoryjnych gospodarki wapniowej.
Materiał i metody
Grupę badaną stanowiło 51 pacjentów, w tym 42 kobiety 9 mężczyzn w wieku od 29 do 89 lat (średnia wieku 58 lat). Pacjenci byli w dobrym stanie zdrowia, nie stosowali leków mogących obniżać poziom wapnia. Wyłączono chorych z niedoczynnością przytarczyc oraz innymi stanami chorobowymi mogącymi wpływać na gospodarkę wapniowo-fosforanową. Analizowano inne możliwe przyczyny hipokalcemii, w tym dietę ubogowapniową. Oceniano poziom wapnia zjonizowanego. Za istotną hipokalcemię przyjęto poziom wapnia zjonizowanego  4,0mg/dl (norma 4,2 – 5,2mg/dl). Na podstawie analizy diety oszacowano dzienne spożycie wapnia u każdego z pacjentów. Pacjentom spożywającym <500mg wapnia udzielono porady dietetycznej i zalecono suplementację preparatami węglanu wapnia (1000mg) i witaminy D3 (400j cholekalcyferolu) przez 3 miesiące. Pacjentom deklarującym dobowe spożycie wapnia 500-1000mg zalecono dietę bogatowapniową oraz suplementację wapnia 500mg i witaminy D3 (200j). Przy spożyciu wapnia >1000mg zalecono wprowadzenie do diety pokarmów bogatowapniowych. Po upływie 3 miesięcy ponownie oceniono obecność objawów klinicznych hipokalcemii oraz poziom wapnia zjonizowanego we krwi.
Wyniki
W analizowanej grupie pacjentów najczęściej podawanymi dolegliwościami były: uczucie mrowienia i drętwienia zlokalizowane głównie w rejonie odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz w kończynach dolnych (76%), suchość skóry (64%), łamliwość włosów i paznokci (64%). Na początku badania zakres wartości wapnia zjonizowanego wynosił od 3,2 do 4,0 mg/dl (średnia 3,9mg/dl). Dzienne spożycie wapnia <500mg stwierdzono u 12 pacjentów (23%), 500-1000mg u 30 (59%), 1000-1500mg u 9 (18%). Poziomy wapnia zjonizowanego nie różniły się istotnie przed wprowadzeniem leczenia pomiędzy pacjentami z poszczególnych grup. Po upływie 3 miesięcy stwierdzono ustąpienie objawów klinicznych hipokalcemii. Poziom wapnia zjonizowanego wzrósł do 4,4 – 4,9mg/dl. Najlepszą korekcję zanotowano w grupie z największą farmakologiczną suplementacją (średnio o 0,8mg/dl).
Wnioski
1. Najczęstszą przyczyną przewlekłej skąpoobjawowej hipokalcemii jest dieta ubogowapniowa.
2. Zgłaszane objawy hipokalcemii są nieswoiste, różnorodne.
3. Najskuteczniejszą metodą leczenia hipokalcemii jest farmakologiczna substytucja preparatami wapnia i witaminy D3.
4. Przewlekła hipokalcemia pogarsza jakość życia.