II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s188-189.

P43
BIOCHEMICZNE MARKERY OBROTU KOSTNEGO U PACJENTÓW Z OSTEOSARCOMA

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Rychłowska-Pruszyńska M.2, Laskowska-Klita T.1

1 Zakład Biochemii
2 Klinika Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa

Słowa kluczowe: markery obrotu kostnego, osteosarcoma, młodzież

Wstęp
U dzieci z chorobą nowotworową obserwowane są zaburzenia w układzie kostnym prowadzące do ostopenii, osteoporozy, a także złamań kości. Dane literaturowe wskazują, że ubytek masy kostnej może być skutkiem ubocznym terapii przeciwnowotworowej. Zmiany te stwierdza się u dzieci z nowotworami litymi w czasie leczenia i po jego zakończeniu, lecz niewiele jest danych dotyczących metabolizmu kostnego u tych chorych. Osteosarcoma (OS) jest pierwotnym nowotworem kości, którego szczyt zachorowalności przypada na drugą dekadę życia czyli okres intensywnego młodzieńczego wzrostu. Kompleksowe leczenie onkologiczne chorych z OS obejmujące chemioterapię w połączeniu z zabiegiem operacyjnym znacznie zwiększa szanse na ich całkowite wyleczenie, jednakże u około 20-30% pacjentów stwierdza się nawrót choroby.
Celem pracy było zbadanie biochemicznych markerów obrotu kostnego u pacjentów z osteosarcoma podczas terapii klinicznej.
Materiał i metody
Grupę badaną stanowiło 52 pacjentów (18 dziewcząt, 34 chłopców) w wieku 10 – 20 lat z osteosarcoma, leczonych w Instytucie Matki i Dziecka w Warszawie. W grupie kontrolnej było 70 (30 dziewcząt, 40 chłopców) zdrowych dzieci w wieku odpowiadającym grupie badanej. Pacjenci z OS otrzymywali w czasie chemioterapii adriamycynę, cisplatynę, metotreksat oraz ifosfamid według protokołu EORTC lub SFOP. Po chemioterapii wstępnej wykonywano zabieg operacyjny. W surowicy krwi pacjentów zbadano stężenie markerów kościotworzenia i resorpcji kości przed rozpoczęciem leczenia, podczas chemioterapii przed- i pooperacyjnej oraz po zakończonej terapii. Stężenie C-końcowego usieciowanego telopeptydu kolagenu typu I (CTX), osteokalcyny (OC) i aktywność kostnej frakcji fosfatazy alkalicznej (BALP) oznaczono przy użyciu metod immunoenzymatycznych ELISA.
Wyniki
Uzyskano zbliżone wartości badanych markerów obrotu kostnego u dziewcząt i chłopców z OS przed leczeniem w porównaniu do grupy kontrolnej. Natomiast podczas chemioterapii przed i pooperacyjnej stwierdzono obniżenie zarówno stężenia OC, CTX jak i aktywności BALP u tych chorych. Największe obniżenie około 50% stwierdzono dla BALP (54.2±38.9 vs 103.5±71.3 U/L, p<0.01) u chłopców z osteosarcoma. Natomiast u dziewcząt z OS obserwowano około 40% spadek stężenia OC (38.6±25 vs 62.7±45.4 μg/L, p<0.05). Po zakończeniu leczenia średnie wartości wszystkich badanych markerów były zbliżone do tych uzyskanych przed rozpoczęciem chemioterapii wstępnej.
Wnioski
Uzyskane wyniki wskazują, że chemioterapia działa supresyjnie na markery kościotworzenia i resorpcji kości u pacjentów z osteosarcoma. Zaburzony proces przebudowy kości u dzieci i młodzieży podczas długotrwałej chemioterapii może predysponować tych chorych do rozwoju osteoporozy i złamań patologicznych w wieku dorosłym. Stąd, wymagane jest dalsze monitorowanie tempa obrotu kostnego oraz gęstości mineralnej kości u pacjentów z osteosarcoma po zakończeniu leczenia przeciwnowotworowego.

P43
BIOCHEMICAL BONE TURNOVER MARKERS IN PATIENTS WITH OSTEOSARCOMA

Gajewska J.1, Ambroszkiewicz J.1, Rychłowska-Pruszyńska M.2, Laskowska-Klita T.1

1 Department of Biochemistry
2 Clinical Department of Paediatric Oncological Surgery, Institute of Mother and Child, Warsaw

Key words: bone turnover markers, osteosarcoma, adolescents

Bacground
In children with malignancies skeletal manifestations, such as osteopenia, osteoporosis and bone fractures have been frequently described. It has been suggested that antineoplastic treatments rather than the disease itself can impair the development of bone mass and density. Children with solid tumors have been demonstrated skeletal problems during therapy and after completion of treatment, but there have been only few studies on bone turnover in these patients. Osteosarcoma (OS) is a primary malignant bone tumor with the peak incidence in the second decade of life during the adolescent growth spurt. Complex oncological treatment consisted of chemotherapy combined with surgery which substantially increased the cure rate of patients with OS, but systemic recurrence developed in approximately 20-30% of patients. The aim of this study was the investigation of biochemical bone turnover markers in patients with osteosarcoma during clinical therapy.
Patients and methods
The studied group consisted of 52 patients (18 girls, 34 boys) aged 10 – 20 years with osteosarcoma treated at the Institute of Mother and Child in Warsaw. The control group consisted of 70 (30 girls, 40 boys) healthy age-matched children. Patients with OS were treated with chemotherapy based on doxorubicin, high-dose methotrexate, cisplatin and the addition of ifosfamide according to EORTC or SFOP protocols. After neo-adjuvant chemotherapy surgery was performed. All the patients were evaluated for the serum concentration of bone formation and resorption markers before treatment onset, during pre-and postoperative chemotherapy and at the end of the treatment. The concentrations of C-terminal cross-linked telopeptide of type I collagen (CTX), osteocalcin (OC) and the activity of bone alkaline phosphatase (BALP) were performed immunoenzymatically using ELISA kits.
Results
We observed similar values of studied bone markers in girl and boys at the time of diagnosis in comparison to their healthy counterparts. Next, during pre- and postoperative chemotherapy lower concentrations of OC, CTX and activity of BALP were obtained in patients with OS. Among studied markers we determined the most decreased for BALP about 50% in boys during chemotherapy in comparison to the time of diagnosis (54.2±38.9 vs 103.5±71.3 U/L, p<0.01). In girls with OS we observed about 40% decreased for OC concentration (38.6±25 vs 62.7±45.4 μg/L, p<0.05). At the end of the clinical treatment all studied markers were similar to those obtained before chemotherapy.
Conclusions
Our results indicate that chemotherapy treatment for osteosarcoma has the suppressive effect on bone formation and resorption markers. Impaired accumulation of skeletal mass in children and adolescents during longitudinal chemotherapy might predispose these patients to osteoporosis and pathological fractures later in adulthood. Evaluation of changes in bone turnover and bone mineral density in patients with osteosarcoma will be done.

I Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 6-8.10.2005

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2005, vol 7 (Suppl. 1), s170-171.

P43
KNEE INJURY AND OSTEOARTRITIS OUTCOME SCORE (KOOS) IN SYMPTOMATIC AND NON-SYMPTOMATIC MIDDLE-AGED POPULATION IN ESTONIA

Tamm A.,1 Hansen Ü.,2 Veske K.,1 Lintrop M.,1 Tamm A.1
1 University of Tartu & Tartu University Hospital
2 ÜH Family Practice, Estonia

Keywords: KOOS, early knee osteoarthritis, population

As most studies on osteoarthritis (OA) have focused on persons aged over 50 years, there are few data about the outcomes of knee OA (KOA) in younger subjects.
Aim of the study was to investigate the outcome of knee OA in a 32-55 years old community-based population with and without knee pain
Materials
A total of 555 subjects, aged 32 – 55 (mean 45 ± 6.0), were examined at one family doctor’s practice in Elva, South Estonia. The response rate to the first posted questionnaire was 63%. 222 persons noted pain or disability. Symptomatic group consisted of 160 persons (73%; 57 M and 103 F) Increased BMI (>26) was observed in 66% of the women and 54% of the men. Non-symptomatic group was age and sex matched (30 M and 44 F) from the same population sample and served as a control group.
Methods
An advanced WOMAC system, Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score (KOOS), developed by E. Roos et al. (1999), was used. Radiographic methods: Anterior-posterior weight-bearing radiographs of tibiofemoral (TF) compartment were evaluated by two radiologists according to Spector et al. (1992) and patello-femoral (PF) compartment of knee joint according to Nagaosa et al. (2000) . For data processing the non-parametric Mann-Whitney test and Spearman’s rank correlation were employed.
Results
1. Radiographic alterations in the knee joints: Grade 0 OA (TF and PF) in both knees was observed in 25%, grade I in 46% and grade II or III in 29 % of the cases of the symptomatic population. Advanced OA (II and III) occurred more frequently on PF joint surface (chi square 31.3; p= 0.000). Advanced WOMAC system KOOS has two new subscales sport/recreation (SP) and quality of life (Q). In SP scores, differences (p = 0.002) between men and women were observed. In other subscales no differences were found. As expected, there were highly significant differences (p=0.0000) in the scores of P, S, A, SP and Q between the symptomatic population and the control group.
No differences were observed in the KOOS scores between the subjects with and without grade I PF OA. Grade II PF OA was associated with more symptoms in men in comparison with grade 0 PF OA (p= 0.013).
In part of the women, more limitations in SP (p = 0.008) and A (p = 0.023) were reported in grade I TF OA. In few subjects, grade II TF OA was associated with S (p = 0.007) and P (p = 0.04). The mean quality of life of women decreased slightly in grade II KOA (p = 0.045) in comparison with women without KOA.
Conclusions
1. Our results confirm frequent occurrence of PF OA and TF OA in middle-aged population.
2. KOOS was easy to manage in a population study.
3. The new subscales of SP and Q have associations with early grades of radiographic KOA

P43
POURAZOWE ZMIANY ZWYRODNIENIOWE STAWU KOLANOWEGO U PACJENTÓW OBJAWOWYCH I BEZOBJAWOWYCH W ŚREDNIM WIEKU W POPULACJI ESTONII

Tamm A.,1 Hansen Ü.,2 Veske K.,1 Lintrop M.,1 Tamm A.1
1 University of Tartu & Tartu University Hospital, Estonia
2 ÜH Family Practice, Estonia

Słowa kluczowe: KOOS, wczesna choroba zwyrodnieniowa stawów, populacja

Większość badań nad chorobą zwyrodnieniową stawów (OA) skupia się na osobach powyżej 50 roku życia, natomiast jest niewiele danych na temat choroby zwyrodnieniowej stawów kolanowych (KOS) u osób młodszych.
Celem pracy było zbadanie występowania OA w koalnie w populacji osób w wieku 32-55 lat z oraz bez bólu w kolanie.
Materiał
W prywatnym ośrodku medycyny rodzinnej w miejscowości Elva w Południowej Estonii przebadano 555 osób w wieku 32-55 lat (średnio 45 ± 6.0). Na pierwszy wysłany pocztą kwestionariusz odpowiedziało 63% osób. 222 osoby zgłaszały ból lub niepełnosprawność. Grupa objawowa składała się z 160 osób (73%; 57 mężczyzn i 103 kobiet). Podwyższone BMI (>26) zaobserwowano u 66% kobiet i 54% meżczyzn. Grupa bezobjawoawa była dobrana pod względem płci i wieku (30 mężczyzn, 44 kobiety) z takiej samej próbki populacyjnej i służyła za grupę kontrolną.
Metody
Użyto zaawansowanego systemu WOMAC oraz punktacji uszkodzenia i zwyrodnienia kolana (Knee Injury and Osteoarthritis Outcome Score – KOOS) opracowanego przez E. Roosa i wsp. (1999). Metody radiograficzne: radiolodzy oceniali przednio-tylne radiogramy obciążanych części piszczelowo-udowych wg Spector i wsp. (1992) oraz rzepkowo-udowych wg Nagaosa i wsp. (2000) stawów kolanowych. W analizie danych użyto testu Manna-Whitney’a i Spearmana.
Wyniki
Zmiany radiologiczne w stawach kolanowych: zaobserwowano OA stopień 0 (TF i PF) w obu kolanach u 25% badanych, stopnia I u 46% oraz stopnai II lub III u 29% w populacji objawowej. Zaawansowanana OA (II i III) wystąpiła występowała częściej w rzepkowo-udowej powierzchni stawu (chi square 31.3; p= 0.000). Zaawansowany system WOMAC i KOOS miały 2 nowe subskale sport/rekreacja (SP) oraz jakosć życia (Q). Zaobserwowano różnice w punktacji SP pomiędzy kobietami i mężczyznami (p = 0.002). W innych subskalach nei zaobserwowano różnic. Tak jak oczekiwano, były bardzo znaczące róznice (p=0.0000) w punktacji P, S, A, SP i Q pomiędzy grupą objawową i kontrolną.
Nie zaobserwowano żadnych różnic w punktacji KOOS pomiędzy osobami z i bez PF OA stopnia I. Stopień II PF OA związany był z większą ilością objawów u mężczyzn w porównaniu z PF OA stopnia 0 (p= 0.013).
U części kobiet zaobserwowano więcej ograniczeń w SP (p = 0.008) i A (p = 0.023) w przypadku TF OA stopnia I. W kilku przypadkach TF OA stopnia II był związany z S (p = 0.007) i P (p = 0.04). Średnia jakość życia u kobiet nieco pogorszyła się u kobiet z KOA stopnia II (p = 0.045) w porównaniu do kobiet bez KOA.
Wnioski
1. Nasze wyniki potwierdzają częste występowanie PF i TF OA w populacji w średnim wieku.
2. KOOS był łatwy w użyciu w badaniach populacyjnych.
3. Nowe subskale SP i Q są związane z wczesnymi stadiami radiograficznej KOA.