1

Witamina D choroby kości

|

World Congress of Osteoprosis IOF, Rio de Janeiro 14-18.05.2004 (CZ. 4)

OC9. Low 25-hydroxycholecalciferol (25OHD) level is a risk faktor of accelerated bone loss in elderly men: The MINOS study

Szulc P1, Munoz F1, Marchand F2, Delmas PD1;

1INSERM Research Unit 403, Lyon, France, 2SSMB, Montceau les Mines, France

Duże badanie na mężczyznach po 50-tym roku życia wykazało, że niski poziom Vit.D jest czynnikiem ryzyka przyspieszającym utratę masy kostnej i w konsekwencji wzrostu ryzyka złamań.

Kości u mężczyzn są narażone na niedobór Vit.D, zgodnie z badaniami prezentowanymi przez Dr. Pawel Szulca z INSERM 403 Unit w Lyon, Francja.[streszczenie OC 9].

W badaniu nazwanym MINOS pod kierownictwem Prof. Pierre’a D.Delmasa, dyrektora IOF, Szulc i jego współpracownicy przebadali ok.700 mężczyzn w wieku 50-85 lat w ciągu prawie 5-ciu lat w celu określenia poziomu Vit.D, który może oddziaływać na tempo utraty masy kostnej.

Według Szulca, badanie to jest ważne nie tylko dlatego, że dotyczy mężczyzn, ale również dlatego, że dotyczy mężczyzn poruszających się samodzielnie.

Wcześniejsze badania typowo dotyczyły kobiet, często mieszkających w ośrodkach pomocy społecznej.

Naukowcy odkryli, że w tej populacji niedobór Vit.D rzeczywiście był czynnikiem ryzyka przyspieszającym utratę masy kostnej.

U mężczyzn, którzy mieli poziom Vit.D we krwi poniżej 25 mikrogramów na 1 ml, częstość występowania ubytku masy kostnej była ok. dwukrotnie większa niż u tych mężczyzn, u których poziom Vit.D sięgał progowego poziomu.” powiedział Szulc.

To doniesienie potwierdza użyteczność, a wręcz konieczność pomiaru poziomu Vit.D u starszych mężczyzn, zwłaszcza po 70-tym roku życia i u mężczyzn z niską gęstością mineralną kości nie mających poczucia swojego zaawansowanego wieku.

„Rezultaty te sugerują także pośrednio, że suplementacja Vit.D i wapnia może być pożyteczna w zapobieganiu postępującego ubytku masy kostnej u starszych mężczyzn.



Calcium and vitamin D – antifracture effect and optimal doses. What is the evidence?

|

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s128-129.

 

L32
CALCIUM AND VITAMIN D: ANTIFRACTURE EFFECTS AND OPTIMAL DOSES. WHAT IS THE EVIDENCE?

Burckhardt P.

Clinique Bois-Cerf, 31 ave d’Ouchy, 1006 Lausanne, Switzerland

CALCIUM
The optimal intake (NIH 1995) is for men of <65 years 1.5 g, for postmenopausal women without ERT 1.5 g, and for both sexes of >65 years 1.5 g, which is low compared to animals, and insufficient in vitamin D deficiency. Below 400 mg/day the loss of BMD at femoral neck is accelerated, below 800 mg/ day that of vertebral BMD. Adaptation to low intake exists, but is poorly investigated. More than 1.5 g provide only week advantages.
The effect of Ca supplementation on BMD is small; its antifracture effect is uncertain. Evidence for vertebral fractures is not significant. A recent 5-years study in women over 70 showed a sign. effect on all clinical fractures, but in compliant patients only. A second study showed no significant antifracture effect, except for forearm fractures in compliant patients, and a surprisingly sign. increase of hip fractures. This is perhaps related to phosphate deficiency, which is relatively frequent in elderlies and can be worsened by Calcium supplements. In the positive study of Chapuy 1992, calcium-phosphate was given!

VITAMIN D AND ANALOGUES
Optimal needs of vitamin D are 800 -1000 IU/day. The best serum concentrations in respect to all health outcomes are 90-100 nmol/l, resp. 36-40 ng/ml. 1000 IU are recommended for reaching plasma levels of 75 nmol/l in > 50 % of the population, 4000 IU for reaching the level of 100 nmol/l at which PTH is maximally suppressed. Up to 10’000 IU/day, no adverse effects are reported.
The antifracture effect is debated. Not all studies were. Some showed effects also in younger and ambulant persons, but not on hip fractures, when taken alone. 400 IU could were ineffective. An antifracture effect of a combined Vitamin D + Ca treatment can be expected only in vitamin D deficient, elderly populations with a low calcium intake, as long as at least 800 IU/d or 300’000 IU/year are given. 700-800 IU reduced the RR of hip fractures by 26% and that of any non-vertebral fracture by 23 % versus calcium or placebo.
Vitamin D and Ca supplementation decreased body sway and the number of falls in elderlies. Low 25OH-Vitamin D levels are associated with low muscle mass and muscle strength. Musculoskeletal function is impaired at levels of 25OH-vitamin D below 40 nmol/l. The antifracture effect of Ca+Vitamin D is partially due to this antifall effect. Vitamin D metabolites have the same effect, although not always. When the creatinine clearance is below 65 ml/min, the risk of falling increases by 4. In this case, Alfacalcidiol reduced the fall by 2/3. In a recent controlled 3-years study, 700 IU Vitamin D plus 500 mg of calcium reduced the odds of falling in older women by 65 %, but not in men. The reported antifracture effects of Calcitriol and Alpha-Calcidiol are inconsistent. A metanalysis showed a stronger, but not significant antifracture effect of the metabolites Calcidiol and Calcitriol than that of native vitamin D.

L32
WAPŃ I WITAMINA D: DZIAŁANIE PRZECIWZŁAMANIOWE I OPTYMALNE DAWKI. JAKIE SĄ DOWODY?

Burckhardt P.

Clinique Bois-Cerf, 31 ave d’Ouchy, 1006 Lausanne, Szwajcaria

WAPŃ
Optymalna podaż wapnia (wg.NIH-1995) dla mężczyzn poniżej 65 r.ż. wynosi 1.5g , dla kobiet w wieku pomenopauzalnym bez ERT 1.5g oraz dla obu płci powyżej 65 r.ż. 1.5g, co jest niską wartością w porównaniu z dawkami dla zwierząt i niewystarczającą przy niedoborze witaminy D. Przy dawkach poniżej 400mg/dzień spadek BMD szyjki kości udowej jest przyspieszony, przy dawkach poniżej 800mg/dzień to samo dzieje się w przypadku BMD kręgów. Adaptacja do niskiej podaży wapnia istnieje lecz jest słabo zbadana. Dawki większe niż 1,5g dają tylko niewiele lepsze rezultaty.

WITAMINA D I JEJ POCHODNE
Optymalne dawki witaminy D wynoszą 800-1000 IU/dzień. Najkorzystniejsze stężenie w osoczu wynosi 90-100 nmol/l, odp. 36-40 ng/ml. Dawka 1000 IU jest zalecana do osiągnięcia stężenia 75 nmol/l u więcej niż 50% populacji. 4000 IU dla osiągnięcia stężenia 100 nmol/l, przy którym PTH jest maksymalnie obniżone. Przy dawce do 10000 IU dziennie nie zanotowano żadnego niekorzystnego działania.
Efekt przeciwzłamaniowy jest dyskutowany. Nie wykonano wszystkich badań. Niektóre wykazywały skuteczność także u osób młodych i chodzących ale bez wpływu na złamania biodra przy samodzielnej terapii 400 IU mogło być nieefektywne. Działania przeciwzłamaniowego terapii łączonej witaminą D i wapniem można się było spodziewać jedynie w populacji ludzi starszych, z niedoborami witaminy D i małą podażą wapnia dopóki dawki wynosiły 800 IU dziennie lub 300000 IU rocznie. Dawki 700-800 IU obniżyły ryzyko względne złamania biodra o 26% i o 23% innego złamania pozakręgowego w stosunku do wapnia lub placebo.
Suplementacja witaminą D i wapniem ograniczyła zaburzenia równowagi i obniżyła liczbę upadków u ludzi starszych. Niskie poziomy 25-OH-witaminy D są związane z niską masą i siłą mięśniową. Funkcje mięśniowo-szkieletowe upośledzone przy poziomie poniżej 40 nmol/l. Działanie przeciwzłamaniowe terapii wapniem z witamina D jest częściowo związane z ich działaniem przeciw upadkowym. Metabolity witaminy D mają takie samo działanie aczkolwiek nie zawsze. Jeśli klirens kreatyniny spada poniżej 65ml/min, ryzyko upadku wzrasta 4-ro krotnie. W tym przypadku Alfacalcidiol obniżył ryzyko upadku do 2/3. W ostatnich 3-letnich badaniach kontrolnych dawka 700 IU witaminy D + 500 mg wapnia zredukowały prawdopodobieństwo upadku o 65% u kobiet lecz nie u mężczyzn. Doniesienia o działaniu przeciwzłamaniowym Calcitriolu i Alpha-Calcidiolu są niespójne. Metaanaliza wykazała nieznacznie silniejsze działanie metabolitów Calcidiolu i Calcitriolu niż działanie czystej witaminy D.




Wpływ zaopatrzenia organizmu w witaminę D na częstość złamań kręgów u kobiet w okresie (…)

|

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s130-131.

L34
WPŁYW ZAOPATRZENIA ORGANIZMU W WITAMINĘ D NA CZĘSTOŚĆ ZŁAMAŃ KRĘGÓW U KOBIET W OKRESIE POMENOPAUZALNYM Z NISKĄ MASĄ KOSTNĄ

Jasik A., Tałałaj M., Marcinowska-Suchowierska E.

Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego, 00-416 Warszawa ul. Czerniakowska 231

Słowa kluczowe: osteoporoza, witamina D, złamania kręgów

Wstęp:
Niedobór witaminy D może powodować zaburzenia homeostazy wapniowo- fosforanowej i wzrost sekrecji parathormonu. Konsekwencją wtórnej nadczynności przytarczyc jest przyspieszenie przebudowy tkanki kostnej prowadzące do obniżenia BMD, szczególnie kości korowej. Długotrwały niedobór witaminy D może ponadto zwiększać ryzyko złamania kośćca w następstwie osłabienia siły mięśniowej i wzrostu ryzyka upadku. W Polsce brak jest danych populacyjnych oceniających zaopatrzenie organizmu w witaminę D u osób dorosłych oraz informacji umożliwiających określenie wpływu niedoboru witaminy D na ryzyko złamań szkieletu.
Celem pracy było:
– określenie zaopatrzenia organizmu w witaminę D, u kobiet w okresie pomenopauzalnym z terenu Warszawy z niską masą kostną oraz
– ocena wpływu niedoboru witaminy D na częstość złamań kręgów w odcinku piersiowym i lędźwiowym kręgosłupa.
Pacjenci i metodyka
Badaniem objęto 240 kobiet z terenu Warszawy w wieku 51-88 lat (średnio 69,9), będących co najmniej 2 lata po menopauzie, z obniżoną wartością BMD w odcinku lędźwiowym kręgosłupa lub szyjce kości udowej (T-score<-2,0). U wszystkich pacjentek oznaczono kalcemię, fosfatemię, aktywność fosfatazy alkalicznej oraz stężenie 25OH witaminy D (25OHD) w surowicy krwi. Dokonano także pomiaru BMD w odcinku lędźwiowym kręgosłupa i bliższej nasadzie kości udowej metodą DEXA oraz wykonano zdjęcia rtg kręgosłupa w projekcji bocznej (Th3-L5). U 107 kobiet oznaczono także stężenie PTH w surowicy krwi. Za kryterium złamania kompresyjnego przyjęto obniżenie wysokości trzonu kręgowego o ≥20%.
Wyniki
U 175 (72,9%) kobiet stwierdzono obniżenie 25OHD w surowicy krwi <30 ng/ml. U 47 (19,6%) kobiet stężenie 25OHD wynosiło <15 ng/ml, a u 19 (7,9%) <10 ng/ml. Najniższe stężenie PTH w surowicy krwi, wynoszące 36,1 ±13,7 ng/l (średnia ±SD), stwierdzono w grupie kobiet ze stężeniem 25OHD ≥30 ng/ml; zbliżone wartości – 42,0 ±16,9 ng/l odnotowano u pacjentek ze stężeniem 25OHD w zakresie 15-30 ng/ml, zaś znamiennie wyższe – 54,8 ±25,6 ng/l (p<0,01) w grupie kobiet z poziomem 25OHD <15 ng/ml. Średnia liczba złamań trzonów kręgowych w odcinku Th3-L5 była zbliżona w grupach pacjentek ze stężeniem 25OHD ≥30 ng/ml oraz 15-30 ng/ml i wynosiła odpowiednio 0,46 ±0,94 i 0,43 ±0,99. U kobiet ze stężeniem 25OHD <15 ng/ml średnia liczba złamań kręgów była natomiast znamiennie wyższa i wynosiła 1,09 ±1,85. Wartość BMD mierzona w odcinku lędźwiowym kręgosłupa była zbliżona we wszystkich ocenianych grupach pacjentek.
Wnioski
Znaczny niedobór witaminy D manifestujący się stężeniem 25OHD <15 ng/ml idzie w parze z rozwojem wtórnej nadczynności przytarczyc oraz wzrostem liczby kompresyjnych złamań kręgów, mimo utrzymywania się BMD w kręgosłupie lędźwiowym na niezmienionym poziomie.

L34
THE INFLUENCE OF ORGANISM’S SUPPLY WITH VITAMIN D ON VERTEBRAL FRACTURE RATE IN POSTMENOPAUSAL WOMEN WITH LOW BONE MASS

Jasik A., Tałałaj M., Marcinowska-Suchowierska E.

Departament of Family and Internal Medicine, Postgraduate Centre of Medical Education, 00-416 Warszawa ul. Czerniakowska 231 Poland

Key words: osteoporosis, vitamin D, vertebral fractures

Introduction
Vitamin D deficiency can lead to disturbances of calcium-phosphate homeostasis and an increase in parathyroid hormone secretion. A consequence of secondary hyperparathyroidism is an increase in bone turnover leading to reduction in BMD, especially of compact bone. Long-term deficiency of vitamin D may additionally increase the risk of skeletal fracture due to attenuation of muscle strength and increased risk of falls. In Poland there is a lack of population data on supply with vitamin D in adults and information allowing assessment of influence of vitamin D deficiency on the risk of skeletal fractures.
The aim of the study was:
– to determine the supply of organism with vitamin D, in postmenopausal women with low bone mass from the district of Warsaw and
– to evaluate the influence of vitamin D deficiency on vertebral fracture rate in thoracic and lumbar spine.
Patients and methods
240 women from the district of Warsaw, aged 51-88 years (mean 69,9 years), at least 2 years after the menopause, with low BMD at lumbar spine or femoral neck (T-score<-2,0) were included into the study. In all patients serum concentrations of calcium, phosphate, 25OH vitamin D (25OHD) as well as alkaline phosphatase activity were determined. Measurements of BMD at lumbar spine and proximal femur with DEXA method as well as lateral X-ray pictures of the spine (Th3-L5) were performed. In 107 women serum concentration of PTH was also determined. A reduction of vertebral body high by ≥20% was assumed as a criterion of compression fracture.
Results
In 175 (72,9%) women decreased serum 25OHD concentration <30 ng/ml was found. In 47 (19,6%) women serum concentration of 25OHD was <15 ng/ml, and in 19 (7,9%) <10 ng/ml. The lowest serum concentration of PTH 36,1 ±13,7 ng/l (mean ± SD) was found in a group of women with 25OHD concentration ≥30 ng/ml; similar values – 42,0 ±16,9 ng/l were found in patients with 25OHD concentration of 15-30 ng/ml and significantly higher – 54,8 ±25,6 ng/l (p<0,01) in a group of women with 25OHD concentration <15 ng/ml. The mean number of vertebral fractures at Th3-L5 was similar in the groups of patients with serum 25OHD concentrations ≥30 ng/ml and 15-30 ng/ml figured out 0,46 ±0,94 and 0,43 ±0,99 respectively. In women with serum 25OHD concentration <15 ng/ml significantly higher number of vertebral fractures was found: 1,09 ±1,85. Lumbar spine BMD was similar in all groups of patients.
Conclusions
Significant deficiency of vitamin D with 25OHD concentration <15 ng/ml is related to the development of secondary hyperparathyroidism, and to an increase in the number of vertebral compression fractures, even though BMD at lumbar spine remains unchanged.



L51 CZĘSTOŚĆ WYST. I CZYNNIKI STOWARZYSZONE Z NIEDOBOREM WITAMINY D U STARSZYCH KOBIET W POLSCE

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:110.
 
 
 
L51
CZĘSTOŚĆ WYSTĘPOWANIA I CZYNNIKI STOWARZYSZONE Z NIEDOBOREM WITAMINY D U STARSZYCH KOBIET W POLSCE
 
Napiórkowska L.1, Budlewski T.1, Jakubas-Kwiatkowska W.1, Hamzy V.2, Gozdowski D.3, Franek E.1,4
 1 Klinika Chorób Wewnętrznych, Endokrynologii i Diabetologii CSK MSWiA, Warszawa
2 Zakład Diagnostyki Laboratoryjnej, CSK MSWiA, Warszawa
3 Katedra Ekonometrii i Statystyki Wydziału Zastosowań Informatyki i Matematyki, SGGW, Warszawa
4 Zespół Badawczo-Leczniczy Endokrynologii, Instytut Medycyny Doświadczalnej i Klinicznej PAN, Warszawa
 
Słowa kluczowe: Witamina D, niedobór, mleko
 
Wstęp: Jak do tej pory opublikowano bardzo niewiele prac, oceniających stężenie witaminy D u starszych kobiet w Polsce. Badanie niniejsze miało na celu ocenę częstości występowania niedoborów witaminy D i czynników z nimi stowarzyszonych w populacji kobiet w wieku 60-90 lat w naszym kraju.
Osoby badane i metodyka: Do badania włączono 319 kobiet z populacji ogólnej (średni wiek 69.3±5.7 lat, BMI 29.0±4.7 kg/m2, stężenie kreatyniny w surowicy 0.72±0.15 mg/dl), nieleczonych glikokortykoidami, bisfosfonianami ani innymi lekami przeciwzłamaniowymi, bez suplementacji wapnia i witaminy D. Badanie przeprowadzono w okresie zimowym. Oceniano stężenie witaminy D w surowicy i czynniki, które mogły być stowarzyszone z jej niedoborem.
Wyniki: Średnie stężenie witaminy D w badanej populacji wynosiło 13.5 ng/dl. Stężenie przekraczające 30 ng/ml stwierdzono jedynie u 3.8% badanych. Stężenie pomiędzy 20-30 ng/dl występowało u 12.8%, natomiast stężenie poniżej 20 ng/ml u 83.4% badanych. Nie stwierdzono znamiennej różnicy wartości stężeń witaminy D w poszczególnych dekadach życia. Stężenie cholekalcyferolu było niższe u osób, które podawały w wywiadzie nietolerancję mleka, nie stwierdzono natomiast korelacji z wiekiem, BMI, czynnością nerek, ani stężeniem PTH.
Wniosek: Częstość występowania niedoborów witaminy D u starszych kobiet w naszym kraju jest bardzo duża. Niskie stężenia witaminy D stowarzyszone są z niespożywaniem przez chorych mleka. 
 
 
 
L51
PREVALENCE AND FACTORS ASSOCIATED WITH LOW SERUM VITAMIN D CONCENTRATION IN ELDERLY WOMEN IN POLAND
 
Napiórkowska L.1, Budlewski T.1, Jakubas-Kwiatkowska W.1, Hamzy V.2, Gozdowski D.3, Franek E.1,4 
1 Department of Internal Diseases, Endocrinology and Diabetology, Central Clinical Hospital MSWiA
2 Central Laboratory, Central Clinical Hospital MSWiA,
3 Department of Applied Statistics and Bioinformatics, Warsaw University of Life Sciences
4 Department of Endocrinology, Medical Research Center, Polish Academy of Sciences, Warszawa, Poland
 
Key words: vitamin D, deficiency, insufficiency, milk
 
Introduction: Up to date only scarce data regarding serum vitamin D concentration in elderly women in Poland were published. Therefore, this study aimed to assess a prevalence of vitamin D deficiency and factors associated with it in a population of women in the age between 60 and 90 years in Poland.
Subjects and Methods: Three hundred nineteen women from the general population were included (mean age 69.3±5.7 years, BMI 29.0±4.7 kg/m2, serum creatinine concentration 0.72±0.15 mg/dl), who had not been treated with glucocorticoids, bisphosphonates or other antifracture drugs, or supplemented with vitamin D and/or calcium. The study was conducted in the wintertime. Serum vitamin D was measured and factors that potentially may be associated with low vitamin D level were assessed.
Results: The mean vitamin D concentration of 13.5 ng/dl has been found in the whole examined population. Vitamin D level greater than 30 ng/ml was found only in 3.8% of subjects. Vitamin D insufficiency (20-30 ng/dl) was found in 12.8%, and deficiency (below 20 ng/ml) in 83.4% of subjects. Vitamin D concentration in the particular life decades did not differ significantly. It was lower in subjects who reported no milk consumption, but no association with age, BMI, kidney function or PTH was found.
Conclusion: The prevalence of low vitamin D concentration in elderly women in Poland is very high. Lower vitamin D levels were associated with lower reported milk consumption.



P46 OCENA STĘŻEŃ HORMONÓW KALCITROPOWYCH U DZIECI Z NISKĄ MASĄ KOSTNĄ

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:161-162.
 
 
 
P46
OCENA STĘŻEŃ HORMONÓW KALCITROPOWYCH U DZIECI
Z NISKĄ MASĄ KOSTNĄ
 
Chlebna-Sokół D., Karalus J.
 
Klinika Propedeutyki Pediatrii i Chorób Metabolicznych Kości, Uniwersytet Medyczny Łódź. Ul. Sporna 36/50
 
Słowa kluczowe: witamina D, niska masa kostna, dzieci
 
Celem pracy była ocena zależności pomiędzy stężeniami metabolitów witaminy D: 25- hydroksy i 1,25- dihydroksy–choleklacyferolem a parathormonem u dzieci z pierwotnie niską masą kostną.
Pacjenci i metody. Do badań włączono 78 dzieci w wieku 6-20 lat, w tym 35 dziewczynek i 43 chłopców, z pierwotnym obniżeniem gęstości mineralnej kości. W całej analizowanej grupie pacjentów oceniano biochemiczne wskaźniki gospodarki wapniowo-fosforanowej w surowicy i w dobowej zbiórce moczu, metabolit wątrobowy i nerkowy witaminy D oraz parathormon. Wykonano badanie densytometryczne kośćca metodą DXA dla oceny gęstości mineralnej kości a tym samym masy kostnej. Na podstawie trzydniowych, całodobowych zapisów żywieniowych, z zastosowaniem programu Dieta 2 oceniano spożycie wybranych składników pokarmowych, szczególnie analizując spożycie witaminy D, wapnia, fosforu, magnezu, sodu i białka.
Wyniki. Średnie stężenia hormonów kalcitropowych: 25OHD, 1,25(OH)2D oraz PTH wynosiły odpowiednio: 36,73 ng/ml, 42,2 pg/ml oraz 31,4 pg/ml. Wykazano ujemną istotną statystycznie korelację pomiędzy stężeniami 25OHD oraz PTH (R=,-0,24 p=0,03475), natomiast nie stwierdzono istotnych statystycznie zależności pomiędzy stężeniami 1,25OH)2D a 25OHD i parathormonem. Podział analizowanej grupy pacjentów na dwie podgrupy na podstawie stężenia metabolitu wątrobowego witaminy D – podgrupa 1 w której stężenie 25OHD było poniżej 30 ng/ml (ok. 78 mmol/l) oraz podgrupa 2 – ze stężeniami ≥30 ng/ml pozwolił na wykazanie istotnych statystycznie różnic między podgrupami (średnie stężenie 25OHD w podgrupie 1 wynosiło 19,3 ng/ml i różniło się istotnie statystycznie od podgrupy 2 (p=0,00000) w której średnie stężenie wynosiło średnio 50,88 ng/ml). Istotnie statystycznie różniły się także stężenia PTH w obu podgrupach – w tej w której stężenie 25OHD było niższe średnie stężenie PTH było wyższe i wynosiło 34,9 pg/ml, natomiast w podgrupie 2 PTH wynosił 27,7 (różnica istotna statystycznie, p=0,03716). Różnicy takiej nie stwierdzono w zakresie metabolitu nerkowego (podgrupa 1- 40,07 pg/ml, 2- 41,7 pg/ml). Analiza statystyczna pomiędzy hormonami kalcitropowymi a wskaźnikami DXA nie osiągnęła istotności statystycznej dla całej badanej grupy. Natomiast w podgrupach wykazała istnienie istotnej statystycznie zależności pomiędzy 25OHD a Z-Score Total body w badaniu DXA w podgrupie 1, czego nie zaobserwowano w podgrupie 2. Na podstawie analizy 3-dniowych zapisów dziennych diet za pomocą programu Dieta 2 wyliczono, że średnie spożycie witaminy D pokrywało zapotrzebowanie dobowe na witaminę D w 28%, na wapń w 81,7% oraz na fosfor 186%. Średnie dobowe spożycie białka i sodu wynosiło odpowiednio 89 mg/db i 3703,4 mg/db, co stanowi 183% i 648% zapotrzebowania dobowego.
Wnioski: 1. U dzieci z niską masą kostną wykazano ujemną, istotną statystycznie zależność między stężeniem metabolitu wątrobowego witaminy D a parathormonem, co oznacza iż przy niedoborze tej witaminy zwiększa się wydzielanie parathormonu. 2. Niższe wartości metabolitu wątrobowego witaminy D, a tym samym niedostateczna podaż tej witaminy stwierdzono częściej u dzieci z dużym obniżeniem gęstości mineralnej kości (zależność istotna statystycznie). 3. Należy zwrócić uwagę na niekorzystny stosunek ilości spożywanego wapnia do fosforu, znaczne niedobory w zakresie spożywanej witaminy D oraz nadmierne spożycie białka i sodu u badanych dzieci co należałoby uwzględnić w etiopatogenezie niskiej masy kostnej.
 
Praca częściowo finansowana w ramach grantu N406 043/31/1352
 
 
P46
the EVALUATION of calcitropic hormones’ concentrations in children with low bone mass
 
Chlebna-Sokół D., Karalus J.
 
Department of Propedeutics Pediatrics and Bone Metabolic Diseases, Medical University in Lodz, Sporna 36/50 Lodz
 
Key words: vitamin D, low bone mass, children
 
The aim of the study was the evaluation of relationships between a vitamin D metabolites concentrations: 25- hydroksy (25OHD), 1,25- dihydroksy–choleklaciferol (1,25(OH)2D) and parathormone (PTH) in children with a primary low bone mass.
Patients and methods. 78 children, aged 6-20, were enrolled in the study, including 35 girls and 43 boys with primary low bone mineral density. In the all analysed group biochemical indices of calcium-phosphorus balance in serum and 24-hour urine collection, 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH were assessed. For bone mineral density estimation densitometric measurements of the skeleton by DXA was performed. The analysis of selected nutrients was performed by DIETA2 programme, particularly evaluating the intake of vitamin D, calcium, phosphorus, sodium and proteins from the diet.
Results. Mean calcitropic hormones concentrations in serum: 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH resulted respectively: 36,73 ng/ml, 42,2 pg/ml and 31,4 pg/ml.  Negative, statistically significant correlation between 25OHD concentrations and PTH was revealed (R=,-0,24 p=0,03475), whereas no other significant correlations between 25OHD, 1,25(OH)2D and PTH were observed. After distribution, on the basis of 25OHD concentration, the whole group into two subgroups: subgroup 1 in which 25OHD was below 30 ng/ml (78 nmol/l) and subgroup 2 – with 25OHD concentrations ≥30 ng/ml statistically significant differences between groups were revealed: mean 25OHD concentration in subgroup 1 was 19,3 ng/ml and differ significantly (p=0,00000) from subgroup 2 (mean concentration of 25OHD- 50,88 ng/ml). There was also statistically significant (p=0,03716) difference between subgroups regarding PTH concentration which was higher in subgroup 1 than in subgroup 2 (respectively 34,9 pg/ml v. 27,7 pg/ml). No such a difference was observed in 1,25(OH)2D concentrations (subgroup 1- 40,07 pg/ml, subgroup 2 – 41,7 pg/ml). Statistical analysis regarding calcitropic hormones and DXA indices did not reach significance for whole group, but in subgroups there was statistically significant correlation between 25OHD and Z-score total body in DXA in subgroup 1, what was not observed in subgroup 2. On the basis of the diet analysis with DIETA 2 mean daily intake regarding percent of nutrients’ requirement coverage of vitamin D was 28%, 81,7% of calcium and 186% of phosphorus. Mean daily intake of proteins and sodium was respectively 89 mg/db and 3703,4 mg/db, what is 183% and 648% of daily requirement.
Conclusions: 1. In children with low bone mass negative, statistically significant correlation between liver metabolite of vitamin D and parathormone was revealed, indicates that in deficiency/insufficiency of this vitamin the secretion of PTH increase. 2. Lower values of 25OHD, and therefore insufficient supply with vitamin D, were often seen in children with greater bone mineral density decrease (dependence statistically significant). 3. The adverse proportion in the amount of calcium to phosphorus intake, considerable deficiency in vitamin D intake and excessive intake of proteins and sodium in examined children what may be considered in etiopathogenesis of low bone mass.
 
The study was partly financed as a grant No. N406 043/31/1352