MEDICINA SPORTIVA Vol. 4 (Suppl. 1): S11 – S48, 2000

Odżywianie, aktywność fizyczna a zdrowe kościu u kobiet
(Nutrition, physical activity and bone health in women)
Richard D. Lewis, Christopher M. Modlesky
Department of Food and Nutrition, Dawson Hall, The University of Gorgia, Athens

STRESZCZENIE

Wapń i witamina D₃ mogą korzystnie wpływać na skład mineralny kości i zminimalizować ryzyko złamań u kobiet. Niestety, spożycie wapnia wśród kobiet jest niskie, również u wielu z nich kobiet stwierdza się niedobory witaminy D₃. Suplementacja wapnia (1000 mg) może zmniejszyć utratę masy kostnej u kobiet w okresie przedmenopauzalnym i wczesnym pomenopauzalnym, szczególnie w kościach, które zawierają dużą komponencie kości korowej. Suplementacja witaminy D₃ zwalnia utratę masy kostnej oraz zmniejsza liczbę złamań u kobiet w późnym okresie pomenpauzalnym. Podczas gdy nadmierne spożycie sodu i białka potencjalnie może wpływać na skład mineralny kości poprzez zwiększone wydalanie wapnia, fitoestrogeny zawarte w produktach sojowych, mające aktywność estrogenową, mogą zwolnić utratę masy kostnej. Aktywność fizyczna pod postacią ćwiczeń z obciążaniem może zmniejszyć ryzyko osteoporozy u kobiet poprzez wzrost zawartości mineralnej kości we wczesnym okresie dorosłości oraz zmniejszenie utraty masy kostnej podczas menopauzy. Aktywność fizyczna z dużym obciążaniem, np. ćwiczenia oporowe, wydają się być najlepszym bodźcem zwiększającym zawartość mineralną kości; niemniej jednak regularne chodzenie również może pozytywnie wpływać na skład mineralny kości pod warunkiem, że jest uprawiane z dużą częstotliwością. Niezależnie od zmian w składzie mineralnym kości, ćwiczenia fizyczne, które poprawiają siłę mięśniową, wytrzymałość i poczucie równowagi, mogą zredukować ryzyko złamań poprzez zmniejszenie ryzyka upadków. Wspólny efekt wpływu aktywności fizycznej i suplementacji wapniem na masę kostną wymaga dalszych badań.

Słowa kluczowe: wapń, witamina D₃, ćwiczenia fizyczne, zwartość mineralna kości, osteoporoza

*Translated and reprinted from International Journal of Sport Nutrition 8: 250-284, 1998 with kind permission of the Editor

MEDICINA SPORTIVA Vol. 4 (Suppl. 1): S91 – S97, 2000

Osteoporoza u dzieci
(Osteoporosis in children)

EWA GÓRECKA1, CECYLIA ZYCH-LITWIN2, PIOTR GŁUSZKO3

1SP ZOZ Krowodrza Kraków,
2Wojewódzki Szpital Dziecięcy im. Św. Ludwika, Kraków,
3Zakład Reumatologii i Balneologii Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego

STRESZCZENIE

Osteoporoza u dzieci jest nadal problemem niedocenianym, mimo że konsekwencje zaburzeń mineralizacji kośćca w okresie wzrostu zwiększają ryzyko wystąpienia tej choroby w wieku dojrzałym. Wciąż brakuje długofalowych obserwacji i badań klinicznych dotyczących obrazu klinicznego osteoporozy i potwierdzających skuteczność stosowanego leczenia. W artykułach omawiano najważniejsze problemy związane z osteoporozą u dzieci, zwracając szczególną uwagę na czynniki ryzyka, objawy kliniczne, diagnostykę i leczenie. W wieku dziecięcym bardzo rzadko występuje idiopatyczna osteoporoza młodzieńcza. Coraz częściej jednak spotykamy się u dzieci z osteoporozą wtórną w przebiegu schorzeń przewlekłych, która jest konsekwencją zarówno tych schorzeń jak i postępowania terapeutycznego. Autorzy podkreślają ogromne znaczenie profilaktyki (odpowiednia podaż wapnia i witaminy D₃, ćwiczenia fizyczne).

Słowa kluczowe: Idiopatyczna osteoporoza młodzieńcza, osteoporoza wtórna u dzieci, choroby wrodzone, wapń i witamina D₃, ćwiczenia fizyczne

ABSTRACT

Osteoporosis in children has been neglected for a long time. However increased interest in this problem was observed recently. It is caused by the fact that abnormal mineralization of the growing skeleton can result in lower values of bone mineral density in adults. Up to now, long-term studies and clinical investigations (regarding both the diagnostic approach and effectiveness of applied treatment) are lacking. Therefor, we discuss main issues connected with child osteoporosis; risk factors, clinical symptoms, current diagnostic procedure and therapy. Idiopathic juvenile osteoporosis is rare and specific for childhood. Secondary osteoporosis is encountered much more often due to various factors like chronic gastrointestinal disorders or applied medication. We emphasize particular importance of prophylactics i.e. proper diet and physical activity.

Key words: idiopathic juvenile osteoporosis, secondary osteoporosis in children, inherited disorders, calcium and vitamin D₃, physical activity