1

L34 WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ OSTEOPOROTYCZNYCH U KOBIET CHORYCH NA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:88-89.
 
 
 
L34
WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ OSTEOPOROTYCZNYCH U KOBIET CHORYCH NA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)
 
Leszczyński P. 
Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpital im. J. Strusia w Poznaniu
Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej, Katedra Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 
Słowa kluczowe: RZS, złamania, morfometria
 
Cel pracy. Ocena występowania osteoporotycznych złamań trzonów kręgowych oraz złamań pozakręgowych w grupie kobiet chorych na RZS.
Materiał i metody. Badaniami objęto 133 kobiety chore na RZS rozpoznane zgodnie z kryteriami ACR. Średni wiek chorych wynosił 50.3 ± 13.1 lat natomiast czas trwania choroby wynosił 7,6 ± 6,8 lat. Chorzy byli leczeni przewlekłe kortykosteroidami oraz metotreksatem; odpowiednio 4,0 ± 3,0 lat i 4,3 ± 3,4 lat. Grupę kontrolną odpowiednią do płci i wieku stanowiło 141 zdrowych kobiet. Złamania trzonów kręgowych oceniono metodą automatycznej morfometrii VFA (ang. Vertebral Fracture Assessment) przy użyciu aparatu Lunar Prodigy Advance (GE, Madison, WI, USA) z oprogramowaniem enCore natomiast złamania pozakręgowe wykorzystując wnikliwą ankietę personalną oraz dokumentację medyczną pacjentów.
Wyniki. W grupie badanej stwierdzono 29 osób z obecnością złamań trzonów kręgowych (21,8%), 17 osób (12,8%) z obecnością złamań pozakręgowych oraz 44 (33,1%) osoby z obecnością jakiegokolwiek złamania (odpowiednio p=0,139, p=0,456, p=0,019 w stosunku do grupy kontrolnej). Określono również łączną liczbę złamań trzonów kręgowych w grupie badanej 37/133 (27,8%) w stosunku do grupy kontrolnej 21/141 (17,0%); p=0,096. Natomiast w grupie RZS stwierdzono wystąpienie 52 (39,1%) jakichkolwiek złamań, a grupie kontrolnej 32 (22,7%); p=0,029. Wykazano również znamiennie statystyczny inny rozkład złamań trzonów kręgowych w grupie chorych na RZS (p=0,033).
Wnioski. RZS predysponuje do częstszego występowania złamań trzonów kręgowych mimo stosunkowo młodego wieku chorych. Natomiast rozkład tych złamań na poszczególne kręgi jest istotnie różny w stosunku do kobiet bez przewlekłego procesu zapalnego.
 
 
L34
PREVALENCE OF OSTEOPOROTIC FRACTURES IN FEMALE RHEUMATOID ARTHRITIS (RA) PATIENTS
 
Leszczyński P.
 
Department of Rheumatology and Osteoporosis, Szpital im. J. Strusia, Poznań, Poland
Department of Rheumatology and Clinical Immunology, University School of Medical Sciences, Poznań, Poland
 
Key words: rheumatoid arthritis, fractures, UFA
 
Objective. To analyze prevalence of osteoporotic vertebral and non-vertebral fractures in female RA patients.
Patients and methods. Study was carried out in 133 female RA patients who were diagnosed according ACR criteria. Average age was 50.3 ± 13.1 years and disease duration was 7,6 ± 6,8 years. All patients were on chronic glucocorticosteroids and on methotrexate; respectively 4,0 ± 3,0 years and 4,3 ± 3,4 years. The control group consists of 141 healthy women. Vertebral fractures were diagnosed by automatic morphometry with densitometric method VFA (Vertebral Fracture Assessment) using Lunar Prodigy Advance (GE, Madison, WI, USA) densitometer with enCore software. Non-vertebral fractures were detected using special questionnaire and other medical documentation.
Results. In whole study group 29 (21,8%) patients were founded with vertebral fractures and 17 patients (12,8%) with non-vertebral fractures and 44 (33,1%) patients with any fractures (respectively p=0,139, p=0,456, p=0,019 according to control group). All vertebral fractures founded in RA group were 37/133 (27,8%) to compare with control group 21/141 (17,0%); p=0,096. When any fractures were counted 52 (39,1%) in study group and in the control group 32 (22,7%) significant correlations where founded between these groups (p=0,029). Also the schedule of vertebral fractures was significant different than in control (p=0,033).
Conclusions. Rheumatoid arthritis in female patients leads more frequently to vertebral fractures despite of quite young patients age. Whereas vertebral fractures schedule is significant different than in control group of women without inflammatory process.
 



Bisfosfoniany – terapia ciągła i przerywana

|

II Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XIV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 11-13.10.2007

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2007, vol 9 (Suppl. 2), s141.

 

L44
BISFOSFONIANY – TERAPIA CIĄGŁA I PRZERYWANA

Bolanowski M.

Katedra i Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami, Akademia Medyczna im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

Słowa kluczowe: osteoporoza, bisfosfoniany, złamania, farmakoekonomika

W leczeniu osteoporozy podstawowe znaczenie mają leki hamujące wzmożoną resorpcję kości. Spośród nich bisfosfoniany charakteryzują się najsilniejszym działaniem antyresorpcyjnym, hamują utratę masy kostnej i zmniejszają ryzyko złamań kości. Wchłanianie bisfosfonianów z przewodu pokarmowego jest niewielkie i może być dodatkowo upośledzone przez równoczesne podawanie innych leków i minerałów. Stąd, doustne przyjmowanie tych leków wiąże się z koniecznością przestrzegania zaleceń umożliwiających optymalizację ich wchłaniania z przewodu pokarmowego oraz uniknięcie miejscowych działań niepożądanych. Terapia ciągła wiąże się ze wzrostem częstości objawów niepożądanych i jej przerwaniem przez część leczonych. Zmniejszenie częstości podawania bisfosfonianu umożliwia poprawę tolerancji leczenia przy porównywalnym efekcie przeciwzłamaniowym. Przyszłość leczenia osteoporozy należy wiązać z leczeniem przerywanym, ale należy także uwzględnić ekonomikę farmakoterapii (skuteczność przeciwzłamaniowa, koszty leczenia, refundacja leków).


L44
BISPHOSPHONATES – CONTINUOUS AND INTERMITTENT THERAPY

Bolanowski M.

Department of Endocrinology, Diabetology and Isotope Therapy, Medical University Wrocław, Poland

Key words: osteoporosis, bisphosphonates, fractures, pharmacoeconomics

Antiresorptive drugs are most important in the osteoporosis treatment. Among them, bisphosphonates have the most potent antiresorptive activity, they decrease bone loss and reduce fractures’ risk. Bisphosphonates’ absorption from the alimentary tract is low and may be additionally disturbed by concomittant therapy and minerals. Hence, oral bisphosphonates ingestion is connected with some limitations leading to optimalization of their absorption within gastrointestinal system and avoiding of their local adverse events. During continuous therapy there is an increase of the number of side effects and some patients stop their treatment. Decrease of the frequency of bisphosphonate administration improves the medication tolerance while the antifracture effect remains similar. The future of osteoporosis therapy should be connected with intermittent therapy, with regard to pharmacoeconomics (antifracture eficacy, costs of therapy, reimbursement of medication).



L46 SKUTECZNOŚĆ PRZECIWZŁAMANIOWA IBANDRONIANU

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009

Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:102-105.
 

L46
SKUTECZNOŚĆ PRZECIWZŁAMANIOWA IBANDRONIANU
 
Czerwiński E.1,2, Osieleniec J.2 
1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Coll. Med. Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl
 
Słowa kluczowe: złamania, osteoporoza, ibandronian, bisfosfoniany, bisfosfoniany dożylnie
 
Wstęp. Bisfosfoniany należą do leków najczęściej stosowanych w osteoporozie. Problemem jest jednak uciążliwy sposób przyjmowania wynikający z ich bardzo słabego wchłaniania się oraz ryzyka wystąpienia powikłań ze strony przewodu pokarmowego. Powoduje to, że terapię codzienną po roku kontynuuje tylko 31,7% a tygodniową 44,2% (alendronian, risedronian). Wysoka skuteczność terapeutyczna ibandronianu pozwala na podawanie dawki raz w miesiącu doustnie jak i raz na kwartał dożylnie. Wprowadzenie tego typu dawkowania oparto na pozytywnych wynikach badania dawki codziennej ibandronianu (BONE).
Wpływ ibandronianu na złamania kręgosłupa i złamania pozakręgowe
W badaniu BONE (Oral Ibandronate Osteoporosis vertebral fracture trial in North America and Europe)wykazano skuteczność przeciwzłamaniową ibandronianu. Było to badanie 3-letnie, wieloośrodkowe, podwójnie zaślepione, randomizowane, kontrolowane placebo. Badanie przeprowadzono w 73 ośrodkach w Europie (w tym w 5 w Polsce) i Ameryce Północnej. Do badania włączono 2.946 kobiet będących 5 lat po menopauzie w średnim wieku 69 lat (55-80), które w badaniu densytometrycznym miały T-score < –2,0 do -5,0 w co najmniej jednym kręgu L1-L4 oraz 1-4 złamania kręgowe w odcinku Th4-L4. Głównym celem badania było wykazanie zmniejszenia ryzyka nowych złamań kręgów po 3 latach oraz ocena bezpieczeństwa terapii doustnej 2,5 mg codziennie. Po okresie 3 lat stwierdzono wzrost BMD kręgosłupa o 6,5% i o 2,8% w bliższym końcu kości udowej (szyjka). Zmniejszenie ryzyka złamania kręgów wynosiło 62% (9,6% w grupie placebo i 4,7% w grupie leczonych). Ryzyko złamań pozakręgowych u osób z BMD bliższego końca kości udowej T-score <–3,0 było obniżone o69% (grupa placebo 18%, grupa leczona 6%). Wykazano znamienny wpływ ibandronianu na obniżenie poziomu markerów obrotu kostnego: C-telopeptyd łańcucha alfa kolagenu typu 1 (sCTX) zmniejszył się o 65,3%, zaś osteokalcyna o 35,8%. Częstość zdarzeń niepożądanych nie różniła się znamiennie statystycznie pomiędzy grupą leczonych, a placebo. Najczęstszymi objawami niepożądanymi w obu grupach były: niestrawność, nudności, ból w przewodzie pokarmowym, wymioty.
Podawanie ibandronianu raz w miesiącu
Bezpieczeństwo i skuteczność dawki stosowanej raz w miesiącu i raz na kwartał wykazano na zasadzie koncepcji pomostowej. Oparta jest ona na fakcie, że efekt przeciwzłamaniowy zależy przede wszystkim od wzrostu BMD i obniżenia resorpcji kości udokumentowanej zmniejszonym poziomem markerów obrotu kostnego. Przyjmuje się zatem że, jeżeli pewna dawka tego samego leku podawana w sposób przerywany (np. raz w tygodniu) ma podobny wpływ na gęstość mineralną kości i na poziom markerów obrotu kostnego jak dawka codzienna, której skuteczność przeciwzłamaniowa jest udowodniona, to można przyjąć, że skuteczność dawki przerywanej będzie podobna.
            Skuteczność lecznicza dawki ibandronianu stosowanego doustnie raz w miesiącu oceniono w badaniu MOBILE (Monthly Oral IBandronate in LadiEs), w którym wzięło udział 1.609 kobiet w wieku 68 lat (55-80 lat), ze średnim BMD w L2-L4 wskaźnik T<-2,5 do-5,0. Kryteriami wyłączeniowymi były tylko ciężkie zaburzenia żołądkowo-jelitowe tj. wymagające hospitalizacji lub transfuzji, zaś udziału w badaniu nie wykluczały obecne słabo nasilone zaburzenia żołądkowe np. niestrawność opanowane leczeniem lub wygojone owrzodzenie Porównano wynik leczenia w grupach chorych przyjmujących dawki 100 mg i 150 mg raz w miesiącu do grupy otrzymującej 2,5 mg codziennie. Po uzyskaniu satysfakcjonujących wyników po dwóch latach badanie przedłużono do 5 lat w grupach otrzymujących 100 i 150 mg. Względny wzrost BMD kręgosłupa w grupie otrzymującej 150 mg wynosił po 2 latach 6,4% po 3 latach 7,4 po 5 latach 8,4%. W szyjce kości udowej wzrost wynosił odpowiednio 2,7%; 3,5%, 3,2 %. Częstość zdarzeń niepożądanych była podobna i nie różniła się znamiennie między dwoma grupami.
Podawanie ibandronianu raz na kwartał
Skuteczność terapeutyczna dawki i.v. 2 mg co 2 miesiące lub 3 mg co 3 miesiące porównano do wyników leczenia w dawce codziennej p.o. 2,5 mg. w badaniu DIVA (Dosing IntraVenous Administration) w którym wzięło udział 1.395 osób. W grupie osób, które otrzymywały dawkę 3 mg wzrost BMD w kręgosłupie lędźwiowym po 2 latach wyniósł– 6,3%, po 3 latach 7%, a po 5 latach 8,1%. W szyjce kości udowej wzrost ten wynosił po 2 latach – 2,8%, po 3 latach – 3,3%, po 5 latach 3,4%.
            Porównanie skuteczności ibandronianu raz w miesiącu do bisfosfonianów raz w tygodniu
W retrospektywnym badaniu VIBE (eValuation of Ibandronate Efficacy) porównano wyniki leczenia ibandronianem raz w miesiącu do bisfosfonianu (alendronian, risedronian) raz w tygodniu. Populacja leczonych ibandronianem raz w miesiącu wynosiła 7.345, natomiast bisfosfonianem raz w tygodniu 56.832. Częstość złamań bliższego końca kości udowej i pozakręgowych u chorych leczonych ibandronianem nie różniła się od osób leczonych alendronianem co tydzień. Natomiast częstość złamań kręgosłupa była znamiennie niższa w przypadku ibandronianu raz w miesiącu w porównaniu do bisfosfonianów raz w tygodniu.
            Podsumowanie. Leczenie ibandronianem zmniejsza o 62% względne ryzyko złamań kręgowych w porównaniu do placebo. Redukcja złamań pozakręgowych w grupie podwyższonego ryzyka wyniosła 69%. Dawka doustna raz w miesiącu (150 mg) wykazała podobny wzrost BMD w kręgosłupie i szyjce kości udowej w porównaniu do dawki dziennej a dawka dożylna raz na kwartał (3.0mg) powodowała nawet wyższy wzrost BMD niż dawka dzienna. Redukcja poziomu markerów obrotu kostnego była podobna we wszystkich grupach. W okresie 5 lat leczenia dawka miesięczną oraz kwartalna obserwowano stały wzrost BMD we wszystkich lokalizacjach. W badaniu prospektywny udokumentowano brak różnicy w częstości złamań bliższego końca kości udowej i niższą częstość złamań kręgowych w grupie pacjentek leczonych ibandronianem raz miesiącu w porównaniu z bisfosfonianem raz w tygodniu.
 
 
 
L46
ANTIFRACTURE EFFICACY OF IBANDRONATE
 
Czerwiński E.1,2, Osieleniec J.2 
1 Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Krakow, Poland, www.kcm.pl
 
Key words: fractures, osteoporosis, ibandronate, bisphosphonate i.v.
 
Introduction. Bisphosphonates belong to the medications most often prescribed to treat osteoporosis. The problem however is the inconvenient method of administration due to their very low absorption and risk of gastrointestinal complications. This causes that daily therapy after a year continues only 31.7% and weekly 44.2% of patients (alendronate, risendronate). High therapeutic efficacy of ibandronate allows to administer it once monthly p.o. as well as once quarterly p.o. Introduction of this method of dosing was based on the positive results of the study of daily ibandronate (BONE).
Effect of ibandronate on spinal fractures and non-spinal fractures
Antifracture efficacy of ibandronate was proved in BONE study (Oral Ibandronate Osteoporosis vertebral fracture trial in North America and Europe). This was a 3-year, multi-centered, double blind, randomized, placebo controlled study. The study was carried out in 73 centers in Europe (including 5 in Poland) and North America. Enrolled were 2,946 women after menopause of average age 69 years (55-80), whose densitometry measurements showed T-score <-2,0 to -5.0 in at least one vertebra L1-L4 and had from 1 to 4 vertebral fractures in section Th4-L4. The main aim of the study was to prove a decrease in risk of spinal fractures after 3 years and estimation of safety of oral therapy 2.5 mg daily. After 3-year period of treatment it was stated that there was an increase of BMD in spine by 6.5% and by 2.8% in proximal femur (neck). A decrease of vertebra fracture risk was 62% (9,6% in placebo group and 4,7% in treatment group). The risk of non-vertebral fractures in persons with BMD in proximal femur T-score <-3.0 was reduced by 69% (placebo group 18%, treatment group 6%). A significant effect of ibandronate on a decrease of bone turnover marker levels was shown. C-telopeptide of alpha collagen type 1 chain (sCTX) was reduced by 65.3%, and osteocalcin by 35.8%. The frequency of adverse events was not characteristically statistically different between the treatment and placebo groups. The most frequent adverse events in both these groups were: indigestion, nausea, pain in gastrointestinal track, vomiting.
            Ibandronate once monthly
Evaluation of efficacy and safety of once monthly and once quarterly dose was proved on the basis of bridging concept. It is based on the fact that antifracture efficacy depends mostly on an increase of BMD and a decrease of bone resorption documented by a reduced lever of bone turnover markers. It is assumed that if a certain those of the same medication administered in an intermittent way (e.g. once weekly) has a similar effect on bone mineral density and on a level of bone turnover markers as a daily dose, which antifracture efficacy is proved, it can be accepted that the efficacy of intermittent dose will be similar.
            Treatment efficacy of ibandronate once monthly p.o. was estimated in MOBILE (Monthly Oral IBandronate in LadiEs) study in which participated 1,609 women aged on average 68 years (55-80) with an average BMD in L2-L4, T-score <-2.5 to -5.0. The exclusion criterion was only gastro-intestinal disturbances requiring hospitalization or transfusion, whereas the participation in the study did not exclude current stomach disturbances such as indigestion controlled with treatment, cured ulceration. The result of treatment compared in groups of patients receiving doses of 100 mg and 150 mg once monthly and the group receiving 2.5 mg daily. After obtaining satisfying results after 2 years the study was extended to 5 years in groups receiving 100 and 150 mg. Relative increase of BMD in spine in a group receiving 150 mg after 2 years was 6.4%, after 2 years – 7.4%, after 5 years – 8.4%. In femoral neck the increase was relatively 2.7%, 3.5%, 3.2%. The frequency of adverse events was similar and did not significantly differ between both groups.
            Ibandronate once quarterly
Therapeutic efficacy of dose i.v. 2 mg every 2 months or 3 mg every 3 months was compared to the results of treatment with daily oral p.o. dose 2.5 mg in DIVA (Dosing IntraVenous Administration) study in which participated 1,395 persons. In a group of persons who received 3 mg dose the increase of BMD in lumbar spine after 2 years was 6.3%, after 3 years 7% and after 5 years 8.1%. In the femoral neck this increase was after 2 years – 2.8%, 3 years – 3.3%, after 5 years 3.4%.
            Comparison of the efficacy of ibandronate once monthly to bisphosphonates once weekly
In the retrospective VIBE study (eValuation of Ibandronate Efficacy) the results of treatment with ibandronate once monthly to bisphosphonate (alendronate, risedronate) once weekly was compared. The population treated with ibandronate once weekly was 7345 and with bisphosphonate once weekly – 56832. The incidence of proximal femur fractures and non-vertebral fractures in patients treated with ibandronate did not differ from patients treated with alendronate every week. However, the incidence of vertebral fractures was significantly lower in the case of ibandronate once monthly, as compared to bisphosphonates once weekly.
            Summary. Treatment with ibandronate decreases the relative risk of vertebral fractures by 62%, as compared to placebo. Reduction of non-vertebral fractures in the high risk group amounted to 69%. Oral dose once monthly (150 mg) showed a similar increase of BMD in the spine and femoral neck as compared to the daily dose, and the intravenous dose one a quarter (0.3 mg) caused an even greater increase of BMD than the daily dose. The reduction of bone turnover markers was similar in all groups. In the period of 5 year treatment with the daily and quarterly dose, a constant increase of BMD was observed in all localizations. The lack of difference in the incidence of proximal femur fractures and lower incidence of vertebral fractures in the group of patients treated with ibandronate once monthly as compared to bisphosphonates once weekly was documented in the prospective study.
 



P19 BMD SZYJKI KOŚCI UDOWEJ I KRĘGOSŁUPA W OCENIE RYZYKA ZŁAMANIA OSTEOPOROTYCZNEGO KOŚCI

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:130-131.
 
 
P19
BMD SZYJKI KOŚCI UDOWEJ I KRĘGOSŁUPA W OCENIE RYZYKA ZŁAMANIA OSTEOPOROTYCZNEGO KOŚCI
 
Barłowska M.1, Król D.1, Osieleniec J.2, Trybulec B.1, Czerwiński E.1,2
 
1 Zakład Chorób Kości i Stawów, WOZ, Coll. Med. Uniwersytetu Jagiellońskiego
2 Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Kraków, www.kcm.pl
 
Słowa kluczowe: złamania, gęstość mineralna kości, ryzyko złamania, densytometria.
 
Wstęp: Najpoważniejszym problemem klinicznym osteoporozy są złamania. Życiowe ryzyko złamania osteoporotycznego wynosi 46,4% dla kobiet. Testem najczęściej stosowanym w ocenie ryzyka złamania jest pomiar densytometryczny. Złotym standardem diagnostyki osteoporozy jest badanie BMD metodą podwójnej absorpcjometrii rentgenowskiej (DXA – dual energy X- ray absorptiometry).
Cel: Celem pracy jest ocena na ile wartość badania densytometrycznego kręgosłupa lub szyjki kości udowej wskazuje na ryzyko złamania oraz czy wartość diagnostyczna tego badania w kręgosłupie jest inna niż w szyjce kości udowej.
Materiał: Spośród 80.000 rekordów elektronicznej bazy danych Krakowskiego Centrum Medycznego wybrano losowo pacjentki które miały wykonane badanie densytometryczne (DXA) kręgosłupa (S) i szyjki kości udowej (H) co najmniej pięć lat przed 31.01.2009 oraz wypełniały ankietę KCM. Grupa HS liczyła: 6773. Z grupy tej wyodrębniono 2043 osoby z uwzględnieniem kryteriów: Kobiety, badanie DXA – tylko Lunar, wiek 50 lat i więcej w I badaniu, czas obserwacji od 9-12 lat, wiek max. na 31.12.2008 – 85 lat. Po okresie obserwacji na podstawie tej samej ankiety zebrano telefonicznie dane od 501 pacjentek. Średni wiek pacjentek wynosił 61 lat (50-73 lata), SD 5,9, 95% CI, (49-73 lat).
Wyniki: Po przeprowadzeniu analizy statystycznej za pomocą regresji liniowej oraz testu Walda dla badanej populacji otrzymano następujące wyniki: Dla BMD kręgosłupa R=0,0979, natomiast dla BMD szyjki kości udowej R=0,996, jak również w przeprowadzonym teście Walda p=0,0013 dla BMD szyjki kości udowej oraz p=0,017 dla BMD kręgosłupa.
Średnie przewidywanie Walda, przy przyjętym poziomie istotności p = 0,018 wynosi 5,5957.
Wnioski: Powyższe analizy statystyczne sugerują, że w ocenie ryzyka złamania kości lepszą wartość prognostyczną ma badanie BMD szyjki kości udowej. Badanie BMD kręgosłupa nie jest tak dobrym predyktorem ryzyka złamania kości jak BMD szyjki kości udowej. Na podstawie tych wyników konieczne wydaje się być przeprowadzenie badań na większej grupie osób, z uwzględnieniem grup wiekowych która pozwoli na jednoznaczną ocenę wartości diagnostycznej badania densytometrycznego kręgosłupa i szyjki kości udowej.
 
 
P19
BMD OF THE FEMORAL NECK AND THE SPINE IN THE ASSESSMENT OF OSTEOPOROTIC FRACTURE RISK
 
Barłowska M.1, Król D.1, Osieleniec J.2 , Trybulec B.1, Czerwiński E.1,2
 
Department of Bone and Joint Diseases, Jagiellonian University Medical College, Krakow, Poland
Krakowskie Centrum Medyczne, ul. Kopernika 32, 31-501 Krakow, Poland, www.kcm.pl
 
Key words: fractures, bone mineral density, fracture risk, densitometry.
 
Introduction: Fractures are the most serious clinical problem in osteoporosis. The risk of osteoporotic fracture amounts to 46.4% in women. The test most commonly used for the assessment of fracture risk is the densitometric examination. The golden standard of the diagnosis of osteoporosis is the BMD examination with dual energy X- ray absorptiometry (DXA).
Aim: The aim of the study is to evaluate how the value of the densitometric examination of the spine or femoral neck indicates fracture risk and if the diagnostic value of the examination of the spine is different than of the femoral neck.
Data: In the group of 90 000 patients who made an appointment to perform a densitometric examination in Krakowkie Centrum Medyczne since 1994, a selection was made of 2043 women aged 50 and above, who were examined on the average 11 years before (9-12 years, SD 1.01), and in 2009 were not older than 85. Between 1997 and 2000 a questionnaire was conducted with all patients, which included information about clinical risk factors of fracture and a densitometric examination of the spine and/or femoral neck with the use of the Lunar device. In 501 women from the above mentioned group a telephone questionnaire was conducted with particular attention to the incidence of a new fracture in the examined period. Using information about fractures which occurred after 11 years, we conducted analyses of the efficacy of the fracture risk prognosis based on BMD of femoral neck vs BMD of the spine.
Results: We analysed the dependency of the incidence of a new fracture from BMD of femoral neck (av. 0.83 g/cm2, SD 0.13) and BMD of the spine (av. 0.94 g/cm2, SD 0.17). Mean BMD T-score of the spine was -2.13 (-5.9 to 2.0; SD 1.43), BMD T-score of femoral neck av. -1.27 (-3.9 to 1.7: SD 1.11). The history of fracture was reported by 29.4% of patients (n=147). New fractures occurred in 20.9% of patients (n=105), including consecutive fractures in 40 patients (27.4% in the group with the history of a fracture). The number of patients with at least one fracture increased to 42% and the total number of fractures from 190 to 319. After conducting statistical analysis with the use of linear regression and Wald test for the examined population, the following results were obtained: for BMD of the spine R=0.0979, and for BMD of femoral neck R=0.996. And also in the Wald test p=0.0013 for BMD of femoral neck and p=0.017 for BMD of the spine. Mean prediction of Wald, with the accepted significance level p = 0.018 amounts to 5.5957.
Conclusions: Statistical analyses mentioned above show that in the assessment of bone fracture risk BMD examination of femoral neck has a better prognostic value than of the spine. Based on these results it seems necessary to conduct research on a greater number of people, taking into account age groups, which will allow to clarify the assessment of the diagnostic value of densitometric examination of the spine and femoral neck.
 



P32 PRZYDATNOŚĆ BADAŃ LAB. DO OCENY RYZYKA ZŁAMAŃ I W DIAGNOSTYCE RÓŻNICOWEJ NISKIEJ MASY[..]

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:148-149.
 
 
P32
PRZYDATNOŚĆ BADAŃ LABORATORYJNYCH DO OCENY RYZYKA ZŁAMAŃ I W DIAGNOSTYCE RÓŻNICOWEJ NISKIEJ MASY KOSTNEJ U ASYMPTOMATYCZNYCH KOBIET PO MENOPAUZIE
 
Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E.
 
Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Warszawa
 
Słowa kluczowe: badania laboratoryjne, diagnostyka różnicowa, gęstość mineralna kości, złamania
 
Wstęp: dotychczas nie ustalono jednoznacznie, jaki panel badań laboratoryjnych powinien być wykonany, aby ustalić przyczynę niskiej BMD (gęstość mineralna kości) u osób asymptomatycznych.
Cel pracy: określenie przydatności badań laboratoryjnych do oceny ryzyka złamań i w diagnostyce różnicowej niskiej BMD u asymptomatycznych kobiet po menopauzie.
Materiał i metody: retrospektywnie badaniem objęto 207 kobiet, u których oceniono: testy laboratoryjne, densytometrię, rtg kręgosłupa piersiowo-lędźwiowego. Analizowano związek między BMD oraz złamaniami kręgów, a nieprawidłowościami w badaniach laboratoryjnych. U pacjentek z niską BMD oceniono jej przyczyny oraz koszty laboratoryjnej diagnostyki różnicowej.
Wyniki: nie wykazano różnic w częstość występowania nieprawidłowości w badaniach laboratoryjnych u kobiet z BMD niespełniającą i spełniającą kryteria densytometryczne osteoporozy (85,05% vs 82,00%), podobnie u osób bez złamań i ze złamaniami kręgów (84,44% vs 86,27%). Nie stwierdzono związku między osteoporozą a występowaniem nieprawidłowego wyniku określonego parametru laboratoryjnego z wyjątkiem PTH, dla którego szansa wystąpienia nieprawidłowej wartości była istotnie większa w grupie osób ze złamaniami kręgów. U 64 % badanych powodem obniżenia BMD była inna niż osteoporoza pierwotna patologia o przebiegu asymptomatycznym – najczęściej niedobór witaminy D (52,0%). Koszty badań laboratoryjnych użytych do diagnostyki różnicowej wahały się w granicach: od 45 do 153 PLN na jedną osobę i od 182,5 do 409,1 PLN na jedno rozpoznanie.
Wnioski: 1.Wykonywanie podstawowych badań laboratoryjnych nie jest przydatne do oceny ryzyka złamania. 2. U asymptomatycznych kobiet po menopauzie, aż w 64 % przyczyną obniżonej masy kostnej, poza osteoporozą pierwotną, może być inna, współistniejąca patologia. 3. W celu wyjaśnienia przyczyn obniżonej BMD, poza badaniami podstawowymi, powinno się oceniać stężenie 25(OH)D w surowicy krwi.
 
 
P32
UTILITY OF LABORATORY TESTS IN EVALUATION OF FRACTURE RISK AND IN DIFFERENTIAL DIAGNOSTICS OF LOW BONE MASS IN ASYMPTOMATIC POSTMENOPAUSAL WOMEN
 
Walicka M., Marcinowska-Suchowierska E.
 
Klinika Medycyny Rodzinnej i Chorób Wewnętrznych
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego Warszawa
 
Keywords: laboratory tests, differential diagnostics, bone mineral density, fractures
 
Introduction: Until now, there are no specific guidelines for laboratory evaluation in asymptomatic people with low bone mineral density (BMD).
Aim of the study: to estimate the utility of laboratory tests in evaluation of fracture risk and in differential diagnostics of low bone mass in asymptomatic postmenopausal women.
Material and methods: That was a retrospective study of 207 women. The results of laboratory investigations, densitometry and thoracic-lumbar X-rays were analyzed. The relationship between BMD, vertebral fractures and abnormal lab tests was investigated. In patients with low BMD, reasons of this pathology was determined and costs of differential diagnostics were estimated.
Results: There were no differences in prevalence of abnormal lab tests in women with BMD that met and didn’t meet densitometry criteria of osteoporosis (85,05% vs 82,00%). Similarly, in people with and without vertebral fractures (84,44% vs 86,27%). There was no relationship between osteoporosis and abnormal tests except of high PTH in group with vertebral fractures. In 64 % of women, the cause of low BMD was asymptomatic pathology other then primary osteoporosis – most often vitamin D deficiency (52,0%). Costs of lab tests used in differential diagnostics were between 45 and 153 PLN for one person and 182,5 – 409,1 PLN for one diagnosis.
Conclusions: 1. Laboratory tests aren’t useful to assess fracture risk. 2. In 64% of asymptomatic postmenopausal women with low BMD, the cause of this abnormality may by pathology that coexists with primary osteoporosis. 3. To assess the cause of low BMD, except basic lab tests, 25(OH)D should be tested.
 



P39 WPŁYW STANDARDOWO STOS. METOTREKSATU I KORTYKOSTEROIDÓW NA WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ U KOBIET […]

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:155-156.
 
 
P39
WPŁYW STANDARDOWO STOSOWANEGO METOTREKSATU I KORTYKOSTEROIDÓW NA WYSTĘPOWANIE ZŁAMAŃ U KOBIET CHORYCH NA REUMATOIDALNE ZAPALENIE STAWÓW (RZS)
 
Leszczyński P.
 
Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpital im. J. Strusia w Poznaniu
Zakład Reumatologii i Immunologii Klinicznej, Katedra Immunologii Klinicznej Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
 
Słowa kluczowe: metotreksat, sterydy, RZS, złamania
 
Cel pracy. Ocena wpływu standardowego stosowania metotreksatu (MTX) i kortykosteroidów (KS) na występowanie osteoporotycznych złamań trzonów kręgowych oraz złamań pozakręgowych w grupie kobiet chorych RZS.
Materiał i metody. Badaniami objęto 133 kobiety chore na RZS rozpoznane zgodnie z kryteriami ACR. Średni wiek chorych wynosił 50.3 ± 13.1 lat natomiast czas trwania choroby wynosił 7,6 ± 6,8 lat. Chorzy byli leczeni przewlekłe KS oraz MTX odpowiednio: 4,0 ± 3,0 lat w średniej dobowej dawce 7,7 ± 2,4 mg na dobę i 4,3 ± 3,4 lat w średniej tygodniowej dawce 12,6 ± 2,8 mg na tydzień. Grupę kontrolną odpowiednią do płci i wieku stanowiło 141 kobiet. Złamania trzonów kręgowych oceniono metodą automatycznej morfometrii VFA (ang. Vertebral Fracture Assessment) przy użyciu aparatu Lunar Prodigy Advance (GE, Madison, WI, USA) z oprogramowaniem enCore natomiast złamania pozakręgowe wykorzystując wnikliwą ankietę personalną oraz dokumentację medyczną pacjentów.
Wyniki. W grupie (n=93) stosujących przewlekle zarówno KS jak i MTX stwierdzono 19 (20,4%) złamań trzonów kręgowych i 15 (16,1%) złamań pozakręgowych natomiast jakiekolwiek złamanie wykazano u 34 osób (36,6%); odpowiednio p=0,012, p=0,006, p=0,041 pomiędzy grupami. W grupie chorych stosujących KS (n=107) jakiekolwiek złamanie obserwowano u 40 osób (37,4%), a w grupie nie stosującej (n=26) jedynie u 4 osób (15,4%) p=0,032. W przypadku stosowania MTX odpowiednio wykazano obecność jakiegokolwiek złamania u 21 osób (19,6%) i u 16 (61,5%) osób nie stosujących MTX (p=0,000).
Wnioski. Standardowe stosowanie średnich dawek metotreksatu i małych dawek kortykosteroidów może mieć istotny wpływ na ryzyko wystąpienia jakiegokolwiek złamania osteoporotycznego w stosunkowo młodej grupie kobiet chorych na RZS.
 
 
P39
INFLUENCE OF STANDARD METHOTREXATE AND CORTICOSTEROIDS USE ON FRACTURE RISK IN FEMALE RHEUMATOID ARTHRITIS PATIENTS.
 

 

Leszczyński P.
 
Department of Rheumatology and Osteoporosis, Szpital im. J. Strusia, Poznań, Poland
Department of Rheumatology and Clinical Immunology, University School of Medical Sciences, Poznań, Poland
 
Key words: metotrexate, corticosteroids, RA, fractures
 
Objective. To analyze influence of standard methotrexate and corticosteroids use on fracture risk in female rheumatoid arthritis patients.
Patients and methods. Study was carried out in 133 female RA patients who were diagnosed according ACR criteria. Average age was 50.3 ± 13.1 years and disease duration was 7,6 ± 6,8 years. All patients were on chronic corticosteroids and on methotrexate; respectively 4,0 ± 3,0 years and 4,3 ± 3,4 years. Average doses were respectively 7,7 ± 2,4 mg prednisone daily and 12,6 ± 2,8 mg methotrexate weekly. The control group consists of 141 healthy women. Vertebral fractures were diagnosed by automatic morphometry with densitometric method VFA (Vertebral Fracture Assessment) using Lunar Prodigy Advance (GE, Madison, WI, USA) densitometer with enCore software. Non-vertebral fractures were detected using special questionnaire and other medical documentation.
Results. In the study group of 93 RA female patients who were on chronic corticosteroids and on chronic methotrexate 19 (20,4%) patients with vertebral fractures and 15 (16,1%) patients with non-vertebral fractures were founded. Any fractures were detected in the group of 34 (36,6%) patients (p=0,012, p=0,006, p=0,041 respectively between groups). In the group on chronic corticosteroids (n=107) any fractures were observed in 40 (37,4%) patients and in the group (n=26) without corticosteroids only in 4 (15,4%) patients; p=0,032. In patients on chronic methotrexate use any fractures where found in 21 (19,6% ) as compare to never use in 16 (61,5%); p=0,000.
Conclusions. Standard chronic methotrexate use medium weekly dose and standard chronic corticosteroids use in low dose may have an influence on any osteoporotic fractures in quite young female RA patients.
 



P51 WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:166-167.
 
 
P51
 

WYSOKIE STĘŻENIE CHOLESTEROLU JAKO CZYNNIK RYZYKA ZŁAMAŃ U DZIEWCZĄT Z OTYŁOŚCIĄ

 
 

Abramowicz P.1, Konstantynowicz J.1, Białokoz-Kalinowska I.1, Kierus-Jankowska K.1, Piotrowska-Jastrzębska J.1, Kaczmarski M.2

 
1 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, Uniwersytecki Dziecięcy Szpital Kliniczny, ul. Waszyngtona 17, 15-274 Białystok
2 Klinika Pediatrii, Gastroenterologii i Alergologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: dzieci, młodzież, otyłość, zaburzenia lipidowe, DXA, gęstość mineralna kości (BMD), złamania
 

            Wstęp: Wyniki dotychczas przeprowadzonych badań udokumentowały wzajemne powiązania między występowaniem otyłości i zaburzeniami mineralizacji kości u osób dorosłych, chociaż mechanizmy przyczynowo-skutkowe nie zostały do końca poznane. Natomiast istnieje bardzo niewiele danych na temat zależności dotyczących oceny gęstości mineralnej kości (BMD) i łamliwości kości w przypadku zaburzeń lipidowych i/lub otyłości w populacji wieku rozwojowego. Celem tego przekrojowego badania było określenie związków między otyłością, poziomem cholesterolu i jego frakcji w surowicy a masą kostną z uwzględnieniem występowania złamań wśród dzieci i młodzieży.

Wyniki: U ponad 90% badanych dzieci ze nadmiernym stanem odżywienia wykazano prawidłową lub nawet wysoką masę kostną (wskaźnik Z-score w odcinku L1-L4 kręgosłupa wynosił +0,32 ± 1,4). Trzydziestu pacjentów (34,8% chłopców i 24,6% dziewcząt) doznało co najmniej jednego niskoenergetycznego złamania kości (kości przedramienia, nadgarstek, piszczelowa, kości stępu, kość ramieniowa). U dziewcząt wykazano ujemną korelację pomiędzy całkowitym poziomem cholesterolu (średnia 163,2±27,5mg/dl), a wskaźnikiem Z-score dla BMD odcinka lędźwiowego kręgosłupa (r = -0,6; p<0,001), całkowitym BMC (r = -0,34; p = 0,04) oraz beztłuszczową masą ciała (r = -0,4; p = 0,02). Podobne korelacje w badanej grupie wykazano w odniesieniu do frakcji LDL-cholesterolu. Jednakże nie stwierdzono podobnych zależności u otyłych chłopców. Ponadto jedynie w grupie dziewcząt poziom triglicerydów w surowicy dodatnio korelował z całkowitą zawartością tkanki tłuszczowej (Fat Mass; śr.: 45,2±6,8%). Nie wykazano związku między występowaniem złamań u otyłych dzieci i młodzieży a BMD czy poziomami lipidów.
Wnioski: Ilość i lokalizacja złamań u dzieci i młodzieży z otyłością pozostaje na podobnym poziomie jak w całej populacji wieku rozwojowego. Wyniki przeprowadzonych badań wykazują, że u dziewcząt z otyłością zaburzenia lipidowe (podwyższony poziom cholesterolu i jego frakcji LDL) zwiększają ryzyko złamań w okresie pokwitania. Wyniki tych badań sugerują również, że tendencja do hipercholesterolemii może podwyższać ryzyko występowania złamań u kobiet w wieku dorosłym. Brak podobnych zależności u chłopców również wymaga pogłębionej analizy. Konieczne są dalsze badania nad potencjalnymi wspólnymi mechanizmami chorób układu sercowo-naczyniowego i osteoporozy oraz ich początkiem w okresie dzieciństwa.
 

 

 
 

P51

 

SERUM CHOLESTEROL MAY ACCOUNT FOR INCREASED FRACTURE RATE IN GIRLS WITH OBESITY

 

 

 

Abramowicz P.1, Konstantynowicz J.1, Białokoz-Kalinowska I.1, Kierus-Jankowska K.1, Piotrowska-Jastrzębska J.1, Kaczmarski M.2

 
1 Department of Pediatrics and Auxology, Medical University of Bialystok, ul.Waszyngtona 17, 15-274 Bialystok, Poland
2 Department of Pediatrics Gastroenterology and Allergology2, Medical University of Bialystok, Bialystok, Poland
 
Key words: children, adolescents, obesity, dyslipidemia, DXA, bone mineral density (BMD), fractures
 
               Background: Relationships between bone, fat mass and obesity have been extensively evaluated in adults but published data regarding lipid profile and fracture risk in childhood and adolescence are scarce. The objective of this study was to assess possible associations between cholesterol levels, obesity, bone mass and fractures in children and adolescents.

Methods: Body composition, bone mineral content (BMC) and density (BMD) were measured in the total body and lumbar spine region using dual energy X-ray absorptiometry (DXA), and fasting serum lipids were investigated in 103 overweight/obese subjects (46 boys, 57 girls) aged 5.5 – 17.3 years (mean±SD: 12.1 ± 3.0) with mean body mass index 29.0 ± 4.9.

Results: In above 90% subjects with obesity we found normal or high bone mass (Z-score for L1-L4 BMD was +0.32 ± 1.4). Thirty subjects (24.6% of girls, 34.8% of boys) experienced one or more low-energy fracture (forearm, wrist, tibia, ankle, humerus). In obese girls, we observed negative correlations between total cholesterol level (mean: 163.2 ± 27.5mg/dl), Z-scores for lumbar spine BMD (r = -0.6, p<0.001), total BMC (r = -0.34, p = 0.04) and lean mass (r = -0.4, p = 0.02). Similar relationship was found for LDL in this group. No such associations were found in boys with obesity. Positive correlation of serum triglycerides and fat percentage (mean: 45.2 ± 6.8%) was observed in girls but not in boys. Fracture prevalence among obese children and adolescents was independent of bone mass or serum lipids.
Conclusions: Results of this cross-sectional study suggest that obese girls with elevated cholesterol levels may have an increased risk of both cardiovascular disease and osteoporosis. Whether high circulating cholesterol announces future associations between atherosclerosis and bone loss is not clear. Lack of the associations in boys also needs further investigation. Fracture prevalence in obese children does not differ from that in general pediatric population. Adolescents with overweight appear prone to increased bone fragility though they have no deficits in BMD.
 
 



P55CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKL. OPONOWO-RDZENIOWĄ

|
III Środkowo Europejski Kongres Osteoporozy i Osteoartrozy oraz XV Zjazd Polskiego Towarzystwa Osteoartrologii i Polskiej Fundacji Osteoporozy, Kraków 24-26.09.2009
Streszczenia:
Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja 2009, vol 11 (Suppl. 2), s:171-172.
 
 
 
P55
CZYNNIKI RYZYKA OSTEOPOROZY I ZŁAMAŃ KOŚCI KOŃCZYN DOLNYCH U DZIECI Z PRZEPUKLINĄ OPONOWO-RDZENIOWĄ
 
Okurowska-Zawada B.1, Konstantynowicz J.2, Kułak W.1, Kaczmarski M.3, Piotrowska-Jastrzębska J.2, Sienkiewicz D.1, Paszko-Patej G.1
 
1 Klinika Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
2 Klinika Pediatrii i Zaburzeń Rozwoju Dzieci i Młodzieży Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku;
3 III Klinika Chorób Dzieci Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
 
Słowa kluczowe: przepuklina oponowo-rdzeniowa, dzieci, osteopenia ,osteoporoza, badanie densytometryczne, złamania
 
Cel pracy: Celem pracy była ocena masy kostnej i masy mięśniowej oraz analiza czynników ryzyka występowania osteoporozy i złamań u dzieci z przepukliną oponowo-rdzeniową na podstawie badania densytometrycznego.
Metodyka: Badaniami objęto 30 pacjentów (15-dziewcząt i 15 chłopców) z przepukliną oponowo-rdzeniową MMC w wieku 6-17lat pozostających pod opieką, Kliniki Rehabilitacji Dziecięcej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego. Grupę porównawczą stanowiły dzieci zdrowe (n = 30) dobranych pod względem płci i wieku.
Przeprowadzono: ocenę fizjoterapeutyczną, badania laboratoryjne (parathormon, fosfatazę zasadową w surowicy krwi i poziom wapnia wydalanego z moczem). Badanie densytometryczne układu kostnego wykonywano przy pomocy aparatu Lunar DPX-L (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Pomiar densytometryczny wykonano metodą absorbcjometrii promieniowania X o podwójnej energii (DXA-Dual Energy X-ray Absoptiometry) w zakresie całego szkieletu w celu oceny całkowitej gęstości mineralnej kości -Total BMD (ang, bone mineral density) oraz w kręgach L1-L4 w projekcji AP (Spine BMD) i wyrażono w g/cm2,w percentylach według norm dla wieku i płci oraz jako wskaźnik Z-score. Oceniono składowe ciała (Lean Mass – zawartość tkanki beztłuszczowej; Fat Mass – procentowa zawartość tłuszczu).
Wyniki: Najczęściej obserwowanymi objawami były złamania kości udowej 12/30 (40%), w tym u 5/30 (17%) wielokrotnie. Stwierdzono istotną zależność występowania złamań z BMI i zawartością tłuszczu w organizmie. Dzieci z MMC i złamaniami wykazywały tendencję do większej wartości BMI, mimo takiej samej wartości bezwzględnej masy ciała, w porównaniu z dziećmi bez złamań. Body Fat u tych osób był większy niż u tych, które nie doświadczyły złamań.(Złamania, a BMI- R= 0,393, p=0,031)
 Dzieci z MMC i złamaniami miały istotnie większe wartości kalciurii dobowej, przy prawidłowych wykładnikach funkcji nerek,( p=0.033).
Wnioski: Złamania niskoenergetyczne u dzieci (MMC) mogą wynikać z metabolicznych zaburzeń, będących, z jednej strony, konsekwencją nadmiernej nerkowej utraty wapnia, z drugiej zaś strony, z nadmiernej zawartości tkanki tłuszczowej i niekorzystnego wpływu otłuszczenia organizmu i konsekwencji metabolicznych .
 
 
P55
 

RISK FACTORS FOR OSTEOPOROSIS AND LOWER LIMB FRACTURES IN CHILDREN WITH MENINGOMYELOCELE

 
 

Okurowska-Zawada B.1, Konstantynowicz J.2, Kułak W.1, Kaczmarski M.3, Piotrowska-Jastrzębska J.2, Sienkiewicz D.1, Paszko-Patej G.1

 
1 Department of Pediatric Rehabilitation, Medical University of Białystok
2 Department of Pediatrics and Developmental Disorders of Children and Adolescents, Medical University of Białystok
3 III Department of Children’s Diseases, Medical University of Białystok
 
Key words: meningomyelocele, children, osteopenia ,osteoporosis, densitometric examination, fractures
 
 

Objective: The study objective was to assess bone mass and muscular mass, as well as to analyze risk factors for osteoporosis and fractures in children with meningomyelocele based on densitometric examination.

 

Methods: The study involved 30 patients (15 girls and 15 boys) withmeningomyelocele,aged 6-17 years, treated in the Department of Pediatric Rehabilitation, University Hospital. Control group consisted of healthy children (n=30) matched by age and gender.

Physiotherapeutic assessment and laboratory investigations (parathormone, serum alkaline phosphatase, urine calcium level) were performed. Densitometric examination was done using a Lunar DPX-L apparatus (GE Medical Systems-Lunar Radiation Corp.) Densitometric measurement was conducted by the DXA-Dual Energy X-ray Absorptiometry method to assess total skeleton bone mineral density (total BMD) and at L1-L4 in AP projection (Spine BMD), expressed in g/cm2, in percentiles according to age and gender norms and as Z-score index. Lean Mass (fat-free tissue content) and Fat Mass (% fat content) were evaluated.
Results: Fractures of the femoral bone were the most common 12/30 (40%), including multiple fractures 5/30 (17%). The incidence of fractures was found to correlate significantly with BMI and fat content in the body. Children with MMC and fractures showed a tendency to higher BMI, despite the same absolute value of body mass, as compared to those without fractures. Body Fat level was higher in patients with fractures than without them (BMI- R= 0.393, p=0.031)
 Children with MMC and fractures had significantly higher values of 24h calcuria, despite normal renal function indices (p=0.033).
Conclusions: Low-energetic fractures in MMC children may result from metabolic disturbances being the consequence of excessive renal calcium loss, excessive fatty tissue content and unfavorable effects of fat deposition in the body.