XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W43

Witold Bołtuć, Ireneusz Kotela
ZOZ Dąbrowa Tarnowska Oddział Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji ul.Szpitalna 1 33-200 Dąbrowa Tarnowska 33-250 Otfinów Gorzyce 153

Złamania dalszej części kości udowej są urazami stosunkowo rzadkimi, stanowią one około 1-4% wszystkich złamań. W pracy podjęliśmy próbę oceny sposobów leczenia tych złamań na podstawie uzyskanych wyników. W Oddziale Chirurgii Urazowo Ortopedycznej i Rehabilitacji .
w Dąbrowie Tarnowskiej w latach 1982-1998 leczyliśmy 32 pacjentów ze złamaniami dalszej części kości udowej. Do kontroli zgłosiło się 23 chorych, 9 oceniono na podstawie kart ambulatoryjnych. Kobiet było 21, mężczyzn 11. Średni wiek chorych wynosił 67 lat. Średni okres obserwacji 5 lat. Podziału złamań dokonaliśmy wg AO. 4 przypadki miały charakter urazów wielomiejscowych. Operacyjnie leczyliśmy17 chorych, z czego 11 po 1995 roku. .
W 12 przypadkach kość udową zespolono płytą kątową, dwukrotnie użyto śrub korowych oraz trzykrotnie zespolenia śródszpikowego. Dążyliśmy do anatomicznego nastawienia odłamów i z odtworzeniem powierzchni stawowej, co nie zawsze było możliwe. Stabilizując złamanie płytą kątową staraliśmy się zachować niewielką koślawość kończyny. .
Czynnościowo leczono 5 chorych ze złamaniami wieloodłamowymi, trudnymi do anatomicznego nastawienia i stabilnego zespolenia. .
10 pacjentów leczono zachowawczo opatrunkami gipsowymi stopowo biodrowymi przez 8 tygodni. Po zdjęciu opatrunku gipsowego wprowadzaliśmy ćwiczenia usprawniające. .
Po 1995 roku ponad 90% chorych ze złamaniem dalszej części kości udowej było leczonych operacyjnie. Wyniki oceniono w trzystopniowej skali uwzględniającej os kończyny, zakres ruchomości, dolegliwości bólowe, wydolność chodu, stabilność kolana i obraz radiologiczny. Wyników bardzo dobrych nie było. .
10 (31%) chorych zakwalifikowano do wyników dobrych, 13 (40,6%) do zadowalających, 9(28,4%) do złych. Omówiono chorych, których zaliczono do wyników złych. Z powodu przewagi pacjentów po 60 roku życia ze złamaniami śródstawowymi decydowaliśmy się na stabilne zespolenie i wczesne uruchamianie gdyż zapobiegało to wtórnym powikłaniom oraz wpływało korzystnie na efekt leczenia.

XXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Ortopedycznego i Traumatologicznego. Kraków 2000, Streszczenia, W41
P. J. Biliński
Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii AM w Bydgoszczy.

Złamania dalszego końca kości udowej są zwykle wynikiem wypadków drogowych lub upadków z dużej wysokości. U osób starszych, ze zmianami osteoporotycznymi złamania te mogą wystąpić na skutek pozornie niegroźnego urazu. Konfiguracja złamania jest wynikiem działania dużych sił nacisku osiowego i rotacji. Złamania te w klasyfikacji AO dzieli się na trzy grupy, każda z trzema podgrupami: A – złamania nadkłykciowe, nie penetrujące do wewnątrz stawu kolanowego, B – złamania kłykci i C – złamania nadkłykciowe obejmujące staw. .
Leczenie złamań przynasady typu A. Leczenie zachowawcze stosuje się w przypadkach gdy ryzyko powikłań po operacji jest bardzo wysokie. U osób starszych nastawienie złamania umożliwiające częściową mobilizację jest bardziej korzystne niż dłuższe unieruchomienie pacjenta. Nie zaleca się stosowania opatrunku gipsowego. Stosuje się natomiast wyciąg szkieletowy za guzowatość piszczeli przy kolanie lekko zgiętym przez okres 8-10 tygodni. Leczenie operacyjne polega na zastosowaniu wstecznie, od strony stawu kolanowego wprowadzanych gwoździ śródszpikowych lub płyt kątowych. Zastosowanie gwoździ poprzez dół międzykłykciowy zapewnia wystarczającą stabilność umożliwiającą wczesną mobilizację chorego. Stosuje się także kątową dynamiczną śrubę kłykciową. Niektóre złamania wymagają zastosowania przeszczepów kości. Stabilizatory zewnętrzne stosuje się w przypadkach złamań otwartych i u pacjentów z wieloma obrażeniami. .
Złamania nasady dalszej typu B. W tych przypadkach rzadko stosuje się leczenie zachowawcze. Leczenie operacyjne polega na repozycji otwartej i stabilizacji przemieszczonego kłykcia uda z użyciem śrub gąbczastych zapewniających stosunkowo szybką mobilizację ruchową stawu kolanowego. Złamania złożone nasady i przynasady kości udowej typu C. Leczenie zachowawcze jest podobne jak w przypadku złamań typu A. Najlepsze wyniki uzyskuje się poprzez otwartą repozycję złamania uzupełnioną przeszczepem kostnym. Optymalną metodą stabilizacji złamania jest użycie sztywnej płyty kątowej lub kłykciowej płyty z wieloma otworami dla śrub gąbczastych i korowych. Zaleca się stosowanie stabilizatorów zewnętrznych zamiast wyciągu, szczególnie przy złamaniach otwartych. W przypadku złamań wieloodłamowych istotne jest uzyskanie prawidłowego zrostu części kłykciowej umożliwiające późniejsze wszczepienie protezy stawu kolanowego.