Odrębność choroby wieńcowej u kobiet
Terapia 2/2004. Zdrowie Kobiety
Prof. dr hab. med. Zdzisława Kornacewicz-Jach, lek. med. Małgorzata Czechowska, lek. med. Irmina Kossuth
Klinika Kardiologii PAM w Szczecinie
Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Zdzisława Kornacewicz-Jach
Zasadniczym problemem dotyczącym choroby wieńcowej u kobiet jest panujące przekonanie, że występuje ona głównie u mężczyzn, a jej przebieg u kobiet jest znacznie łagodniejszy i charakteryzuje się lepszym rokowaniem. Nie ma bardziej błędnej opinii.
Mimo, że kobiety rzadziej zapadają na chorobę niedokrwienną serca, rokowanie u nich, w przypadku wystąpienia choroby, jest gorsze niż u mężczyzn. Z badań epidemiologicznych wynika, że kobiety z rozpoznaną chorobą wieńcową są obarczone większą śmiertelnością niż mężczyźni. Statystyki z 1996 r. wskazują na wysoką śmiertelność z powodu chorób układu krążenia u kobiet, sięgającą 57% w porównaniu z 48% u mężczyzn (1). Manifestacja pierwszych objawów choroby wieńcowej u kobiet występuje 10 lat później, natomiast pierwszy zawał serca – 20 lat później niż u mężczyzn. Fakt ten ma ogromne znaczenie dla przebiegu choroby wieńcowej. Grupa kobiet charakteryzuje się wyższą śmiertelnością w pierwszym miesiącu po zawale w porównaniu ze śmiertelnością wśród mężczyzn [16% w porównaniu z 8,8% (2) i 13,1% w porównaniu z 4,8% (3)].
W zależności od płci pojawiają się różnice dotyczące nie tylko przebiegu choroby wieńcowej, ale również jej epidemiologii, czynników ryzyka, manifestacji objawów klinicznych i wpływu układu hormonalnego. Celem tego artykułu jest zwrócenie uwagi czytelników na odrębności dotyczące choroby niedokrwiennej serca u kobiet i na związane z nimi decyzje, dotyczące postępowania diagnostycznego i terapeutycznego.
Rozważmy hipotetyczną sytuację, kiedy to do naszego gabinetu przychodzi kobieta skarżąca się na bóle w klatce piersiowej. Musimy odpowiedzieć na pytanie, co jest przyczyną tych dolegliwości, a przede wszystkim, czy nie są to objawy choroby niedokrwiennej serca. Dokładnie zebrany wywiad pozwoli nam nieco przybliżyć rozpoznanie. Ważne jest, by ocenić stan hormonalny pacjentki (wiek), obciążenie rodzinne, charakter dolegliwości – typowość bólu, obecność czynników ryzyka.
Artykuł w pełnej wersji do pobrania w pliku pdf.